STADS
NIEUWS
MAANDAG 23 OCTOBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
ELPSTE BLAD - PAG. 2
r
Abonnementsprijs: voor Lelden 18
cent per week; 2.50 per kwertaaL
Bij onze agenten /O cent per wvv>k;
f UM per kwartaal Franco per pont
2.95 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïll.
Zondagsblad 8 cent
Advertentiën: 80 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
v
BOE WORDT HET WEER 7
De BUI seint i
TOENEMENDE BEWOLKING.
Verwachting:
Toenemende bewolking, nog geen neer
slag van bcteekenis. Lichte nachtvorst in
net Zuid-Oosten, overigens weinig veran
dering in temperatuur. Zwakke tot matige
Zuidelijke tot Westelijke wind.
De weersttoestand van heienmorgen
7.20 uur:
Den Helder: lichtbewolkt, zwakke Zui-
aelijke wind, 2 gr. C.
Vlissingen: lichtbewolkt, zwakke W. Z.
W wind, 7 gr. C.
De Bilt: Halfbewolkt, zwakke N. N. W.
wind, 3 gr. C.
Groningen: lichtbewolkt, zwakke N. W.
wind, 2 gr. C.
Maastricht: zwaarbewolkt: zwakke N. W.
wind, 4 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
Terwijl de maxima bij de Azoren en over
de Baltische Staten in beteekenis toena
men, werd de rug van hoogen luchtdruk
die beide gebieden verbindt aan twee zij
den aangetast door de depressies over de
.Noordelijke IJszee en over Italië. Onder
invloed van eerstgenoemd depressiegebied,
dat geleidelijk naar het Oosten doordrong,
nam de luchtdruk over Zuid-Scandinavië
sterk af. Aan de Noorsche kust heerscht
nog steeds krachtige tot stormachtige wind
uit Zuid-Westelijke richtingen, welke van
regenbuien wordt vergezeld. Over de Pool-
zee verplaatsen zich koude luchtmassa's,
tengevolge waarvan de temperatuur op
IJsland sterk daalde. Het minimum over
Italië, dat zich slechts weinig verplaatste,
nam in beteekenis toe. Het bracht plaatse
lijk veel neerslag vooral in de Po-vlakte,
aan de Dalmatische kust en in Hongarije.
De storing over Zuid-Spanje vulde op.
LUCHTTEMPERATUUR
10.05 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Maandagnamiddag 5.21 uur tot
Dinsdagmorgen 6.09 uur.
HOOG WATER
Te Katwijk aan Zee op Dinsdag 24 Oct.
nam. 12.30 uur.
Maan op 3.14 uur Dinsdagmiddag.
Maan onder 3.32 uur Woensdagochtend.
BINNENLAND
STATENDAM" VAART UIT.
Tusschen de 1500 en 1600 passagiers heb
ben zich Zaterdagavond ingescheept op de
„Statendam", hetgeen een recordaantal
voer dit schip is. Voor het grootste deel
vormen zij het restant van de in Rotterdam
gestrande Amerikanen, maar ook talloo/e
Polen, Hongaren en Joodsche emigranten
behcoren tot de passagiers. Zondag heef:
de „Statendam" met dit internationale ge
zeischap de pieren van Hoek van Holland
verlaten, om op weg te gaan naar New
York.
„VEENDAM" VERTROKKEN.
Vanmorgen te kwart voor elf is het s.s.
„Veendam" van de Holland-Amerika Lijn
van de Wilhelminakade te Rotterdam naar
Antwerpen vertrokken.
Bij dit vertrek ontbrak alle drukte, wel
ke anders het vertrek van de groote lijn-
booten kenmerkt. De oorzaak hiervan is,
dat de „Veendam" in Rotterdam geen pas
sagiers aan boord heeft genomen. De pas
sagiers, die de reis naar New York zullen
meemaken, zullen Zaterdag a.s. per extra-
trein naar Antwerpen worden vervoerd,
waar zij zich des avonds zullen inschepen.
Bij het vertrek uit Rotterdam had het
schip slechts een geringe hoeveelheid stuk
goed aan boord, aangezien het grootste
deel van de lading te Antwerpen zal wor
den ingenomen.
DRIE SLAGKRUISERS VOOR
NED. INDIë.
Het rapport der commissie inzake de
verïlerking der maritieme defemie van
Nc-d. Indië is ongeveer half September bij
de regeering ingekomen. Het is onmiddel
lijk in handen gesteld van den Gouverneur-
Generaal, wiens advies nog wordt inge
wacht. Bij het in de Millioenennota ge
noemde bedrag van 15 millioen is ge
dacht aan de jaarlijksche kosten van rente
en aflossing bij aanbouw van drie slagkrui
sers van een bepaald type.
Fr was reden dit bedrag aan te houden
ook voor het geval de beslissing mocht val
len in drichting van aanschaffing van
kleiner materieel.
DE RIJWLLIGERS" VAN DEN
LANDSTORM.
De Maasboce schrijft:
„Ofschoon ieecc 8 October j.l. werd be
kend gemaakt, cal de pl.m. 4000 „vrijwilli
gers" met k.«:n verlof naar huis zouden
gaan, ontvangen wij nog geregeld brieven
van betrokkenen, waarin deze ons mede
deel en, van e-r.ige uitvoering der beslis
sing ten aanzien van htm persoon nog niets
te hebben bemerkt.
Zoo pas weer bereikt ons een soortge
lijk terich uit een compagnie, welke vooi
bijna de helft bit „vrijwilligers" bestaat
doch waarvan \oJgens het schrijven tot
heden nog niemand in het genot van ver
lof is gesteld
Wh' kunnen ons voorstellen, dat de mili
taire overheid bet bijzonder druk heeft er.
haar bureaux me* werk zijn overladen. Hei
gevolg is onvermijdelijk het, traineeren van
tal van aange tpenheden, die een spoedig-?
solutie verejschen. Zoo zitten verschillende
kleine eigenaars van bedrijfsauto's week na
week het wordt al haast maand na
maand op een decisie te wachten, die
vaak voor het c. of niet voortbestaan van
hun bedrijf belissend zal zijn. Dat deze men-
schen op wat grooter spoed aandringen, is
alleszins begrijpelijk.
En hetzelfde geldt, voor de betrokken
„vrijwilligers'', die zeei onvrijwillig m
dienstverband zijn geraakt en die de Staat
eigenlijk geen uui langer dan strikt ver
eischt zou zijn can hun functies in de bur
germaatschappij mag onttrekken.
Uit nun naam zij een beroep gedaan op
de defensie-autcr,te,ten, opdat hier de noo
diege voortvarendheid worde betracht."
V/ij sluiten ens hierbij gaarne aan. De hi ?r
bedoelde „vr.vwi.'ligers" van den Land
storm mogen niet langer worden gedwon
geil, in dienst te blijven.
OM ONTSLAGEN TE VOORKOMEN
Werkgevers en werknemers hebben zich tet
den Minister van Sociale Zaken gewend
om medewerking voor een wacht
geldregeling.
De centrale organisaties van werkgevers
en de centrale organisaties van werkne
mers hebben er bij den minister van So
ciale Zaken in een gemeenschappelijken
brief op aangedrongen, onder de huidige
omstandigheden een ruime toepassing van
het instituut der gesubsideerde wachtgeld
regelingen te bevorderen.
Onder de gesubsidieerde wachtgeldrege
ling in de particuliere onderneming ver
staat men een regeling, waarbij de werkge
ver bij inkrimping van zijn bedrijf wegens
tijdelijke slapte, in plaats van tot ontslag
over te gaan, zijn personeel of een deel
daarvan op wachtgeld stelt, zulks met fi-
nancieelen bijstand van rijk en gemeente en
volgens een van overheidswege goedgekeurd
plan.
In haar brief herinneren bovengenoem
de organisaties eraan, dat minister Aalberse
indertijd de wachtgeldregeling „een der
beste en meest ethische vormen van werk-
loosheidszorg" heeft genoemd. Daardoor
toch wordt ontslag voorkomen, blijft het
dienstverband tusschen werkgevers en ar
beiders behouden, wordt de goede verhou
ding tusschen beiden bevorderd en heeft de
werkgever bij vermindering of opheffing
van de werkloosheid zijn vertrouwd en ge
schoold personeel elk oogenblik weer te zij
ner beschikking, terwijl de scherpte van
oeconomische crisissen door zulk een re
geling op die wijze wordt weggenomen.
Bovenvermelde organisaties ond^rschry.
ven deze opvatting ten volle; vandaar haar
verzoek aan den minister van sociale za
ken tot medewerking aan een toepassing
op groote schaal van dit instituut.
J. VAN RIJZEWIJK t
Gisteren is te Tilburg in den ouderdom
van 59 jaar overleden de heer J. van Rijze-
wijk, oud-lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal en oud-wethouder van
Tilburg.
De heer van Rijzewijk heeft belangrijke
functies bekleed in de R.K. Arbeidersbewe
ging, tot welke hij als jonge sigarenmaker
toetrad en waarin hij tot de hoogste pos
ten opklom. Hij was voorz. van den R.K.
Nederl. Tabaksbewerkersbond, voorzitter
van het R.K. Vakbureau, penningmeester
van het Centraal Bureau der Katholieke
Sociale Actie en voorzitter van de federatie
van R.K. Gymnastiekbonden. In Tilburg
was hij vele jaren voorzitter van de R.K.
Kiesvereeniging, bestuurslic van Tilburg
Vooruit, van 1911 lid van den gemeenteraad
en van 1931—1935 wethouder van Sociale
Zaken.
Hij was ridder in de Orde van den Neder-
landschen Leeuw en van St. Sylvester, dra
ger van het eerekruis van het Hongaarsche
en van het Oosten rij ksche Roode Kruis.
VRIJGEZELLEN-BELASTING.
Het voornemen bestaat bij de regeering
bij de aanstaande herizening van de rijksin-
komstenb^.'ssting nader rekening te houden
met de gezinsbelangen. zoowel door in de
heffing onderscheid te maken tusschen ge
huwden en ongehuwden als door aandacht
I te wijden aan een versterking van den kin
deraftrek.
„VOOR ONZE GEMOBILISEERDEN*.
Op 15 November a.s. „boekendag".
Het Werkcomité van de R.K. Centrale
„Voor Onze Gemobiliseerden" (V.O.G.)
hield Vrijdag j.l. zijn wekelijksche bijeen
komst te Utrecht.
Nadere richtlijnen werden vastgesteld
voor de samenwerking met Sectie V van
het Algemeen Hoofdkwartier (O. en O.)
Besloten werd in alle districten een of
meer Katholieke Officieren te vtrzoeken
de Aalmoezeniers bij te staan bij de uit
voering van het V.O.G.-werk in de re
gimenten.
Alle zeereerw. heeren Pastoors zullen
dezer dagen uitvoerige inlichtingen over
het V.O.G.-werk ontvangen.
Mededeeling werd gedaan over de
groeiende activiteit van het subcomité
„Amico" o.a. zijn 1500 mededeelingen ver
zonden aan Gemobiliseerde jeugd-leiders,
3000 lied-bundels werden verspreid talrij
ke boekpakketten zijn in omloop ex-z. Aan
alle R.K. gemobiliseerden zal jen lijstje
worden verstrekt met adressen van de
plaatselijke R.K. Organisaties weiker ar
beid zich leent voor het nuttig doerbren-
gen van den vrijen tijd.
Aan de Nederlandsche Katholieke
Jeugdorganisaties zal de medewerking,
welke zij in beginsel spontaan toezegden,
thans bijzonder worden gevraagd voor het
ophalen van boeken enz. bestemd «/oor de
„lectuurkisten"; waarschijnlijk zal deze
„boekendag" 15 November a.s. zijri*.
Betreffende de samenwerking van de
Katholieke Vrouwen- en Meisjesorganisa
ties, ressorteerende onder de subsoinmissie
„Sociale Hulp in Oorlogstijd" met het
corps van Vrouwelijke Vrijwilligers kan
worden medegedeeld, dat de plaatselijke
afdeelingen in organisatorisch verband
zullen samenwerken met de plaatselijke
niet-Katholieke organisaties, die dezelfde
werzaamheden zullen verrichten cn in de
PAROCHIEELE HULPACTIE
„ST. PETRUS".
Zaterdagmiddag trokken de jongeman
nen en jongens van onze R. K. Jeugdbewe
ging er op uit. Om half drie waren de
auto's en alle helpers op de Garenmarkt
aanwezig. Leiders werden aangesteld en 4
of 5 jongens hun toegewezen. Om drie
uur werd het sein van vertrek gegeven.
Vlug en goed werd er gewerkt, zoodat
alle wagens zonder uitzondering om 6 uur
binnen waren. De buit was geweldig. Wtf
zijn tevreden over het behaalde resultaat
en danken nu reeds al degenen, die heb
ben medegeholpen.
Zaterdag a.s. gaan wij er weer op uit.
Reeds zijn ons voor dezen middag 8 auto's
toegezegd; de 36 jongemannen en jongens
zijn zeker weer present; wij hebben uw
hulp noodig, dan zal het resultaat -veer
geweldig zijn.
Zaterdag a.s. bezoeken wij de straten en
grachten, welke binnen de Singels liggen,
ook zal nog een bezoek worden gebracht
aan al degenen, die verleden Zaterdag niet
thuis waren of verzocht hebben om terug
te komen.
Maakt uw pakje gereed, dan gaat het
even vlug als Zaterdag 21 October. Wij
zijn u oprecht dankbaar.
(Onze leiders moeten op verzoek hun
legitimatie-bewijs toonen, dit bewijs is
voorzien van het stempel der parochie).
TH. BEUKERS, pastoor
W. BENDE,
H. SCHRAMA,
A. LEENDERS, kapelaans.
Parochieele Hulp-actie „St. Petrus",
Lorentzkade 16a.
Damescongregatie St. Petrusparochie.
Dindagavond na het Lof, rozenhoedje
bidden in de St. Petruskerk voor de ziele-
rust van het overleden lid onzer Congrega
tie, Maria Meershoek.
GEM. LUCHTBESCHERMINGSDIENST.
Ten besluite van de reeks demonstraties
vanwege de Gem. Luchtbeschermings
dienst is Zaterdagmiddag in wijk XI in de
Nachtegaallaan een oefening gehouden,
waaraan medewerking werd verleend door
de brandweer, de E.H.B.O. en den ont-
smettingsdienst, terwijl tenslotte ook de
vrijwillige wijkbrandweer in actie kwam.
Het hoofd van den luchtbeschermings
dienst, commissaris R. J. Meyer, hield zijn
gebruikelijke inleiding, waarin hij een
klemmend beroep deed op de bewoners
dezer wijk om zich op te geven voor een
der vele vrijwilligersdiensten, hetgeen
dringend noodzakelijk is, wil de organisa
tie in tijden van nood aan haar doel beant
woorden.
Het aantal vrijwilligers, dat zich na af
loop aanmeldde, was helaas niet voldoende
om zulks te waarborgen. De secretaris van
de afd. Leiden der N.V.L., de heer D. C.
Kok, Rapenburg 9, Tel. 25410. neemt nog
gaarne nieuwe opgaven in ontvangst. Vol
ledigheidshalve zij nog vermeld, dat wijk
XI het geheele Rijnsburgerweg-complex
omvat, beginnende bij den overweg.
De oefening, welke een zeer geslaagd
verloop had, werd bijgewoond door het
waarn. hoofd van den luchtbeschermings
dienst, hoofdinspecteur W. G. Weyers en
de directeuren van den Gem. Geneeskun
digen en den Reinigings- en Ontsmettings-
dienst, de heeren dr. M. D. Horst en J. H.
de Jong.
eerste plaats met de organisaties, die door
de plaatselijke overheid in het leven zijn
geroepen.
Hieruit blijkt dus, dat de Katholieke
vrouwen en meisjes niet individueel lid
worden van bovengenoemde organisaties,
maar dat zij onder leiding van haai eigen
V.O.G.-bestuur de werkzaamheden ver
richten, die van haar gevraagd worden.
Nadere inlichtingen hieromtrent ver
strekt het Secretariaat van het subcomité
„Voor Sociale Hulp in Oorlogstijd", Langa
Nieuwstraat 63a, Utrecht.
Het Secretariaat der R.K. Centrale V.O.
G. is: Postbus 2, Heemstede. Het gironum
mer van den penningmeester van het R.K.
Centraal Comité V.O.G. te Heemslede is-
364620.
HARING-AANVOER IN
VLAARDINGEN
Gistermiddag is te Vlaardingen binnen-
geloopen de motorlogger VI. 79, Freya,
schipper P. Groeneveld van de visscherij-
maatschappij „Mercürius", met 24 last ha
ring, gevangen in drie nachten
Dit is het eerste haringschip, dat sinds de
dwongen rustperiode te Vlaardingen is aan
gekomen, soodat hiervoor uiteraard groote
belangstelling bestond.
DR. IR. H. WORTMAN OVERLEDEN.
In 80-jarigen ■mderdom is te 's-Graven-
hage ovcrieden dr. ir. H. Wortman, voor
zitter den Zuiderdzeeraad en oud-di
recteur-generaal der Zuiderzeewerken.
DUURTETOESLAG.
Naar wij vernemen heeft de N.V. Con
fectiefabriek Em. Herzberger te Rotterdam
haar personeel een toeslag van 10 procent
verleend als tegemoetkoming in de hoo-
gere kosten van levensonderhoud.
Mr. J. H. L' ORTYE t
Hedenochtend had in de St. Willibrordus-
kerk te Oegstgeest de plechtige gezongen
uitvaart plaats voor de zielerust van wijlen
mr. J. H. l'Ortye, in leven leeraar in de
economie, staatsinrichting, geschiedenis en
handelsrecht aan de R.K. H.B.S. alhier,
die Vrijdag na een ziekte van twee dagen
is overleden. De overledene die pas
sinds eenige maanden in Oegstgeest woon
de is ongeveer tien jaar leeraar aan ge
noemde H.B.S. geweest en bereikte den
leeftijd van 46 jaar.
De plechtige gezongen H. Mis werd op
gedragen door den zeereerw. heer pastoor
J. J. C. M. Looyaard met assistentie van
pater drs. Bald, de Goede, directeur der
H.B.S. als diaken en kapelaan A. Umans
als subdiaken. In het priesterkoor had
voorts plaats genomen pater J. Kooien.
O.P. uit Alkmaar en pater M. Zonderland,
O.F.M. In de kerk en bij de begrafenis
waren aanwezig leeraren en leerlingen van
de H.B.S., tevens was aanwezig een depu
tatie van oud-leerlingen, om op deze sym
pathieke wijze getuigenis af te leggen van
hun waardeering èn dankbaarheid ten op
zichte van den overleden leermeester.
De beaarding werd verricht door pastoor
J. Looyaard.
In de kerk en op het kerkhof voerde
het zangkoor onder leiding van kapelaan
A. Sanders de liturgische gezangen uit
GENOOTSCHAP VOOR GESCHIEDENIS
DER GENEESKUNDE. WISKUNDE
EN NATUURWETENSCHAPPEN.
Najaarsvergadering in het Academisch
Ziekenhuis gehouden.
Onder voorzitterschap van dr. D. Schou-
te uit Wassenaar heeft gisteren in het
Academisch Ziekenhuis alhier de najaars
vergadering plaats gehad van het Genoot
schap voor geschiedenis der Geneeskunde,
Wiskunde en Natuurwetenschappen.
In zijn openingswoord sprak de voorzit
ter zijn vreugde over de groote opkomst
uit en wees erop, dat we thans leven in
een tijd, waarin de mannen, die geschiede
nis manen, thans aan het woord zijn. Mo
gen deze machten ons genadig zijn. Spr.
dankte in het bijzonder dr. H. H. Maas,
directeur van het Academisch Ziekenhuis
voor de beschikbaarstelling van deze zaal
en voor de aanbieding van het noen maal.
Hierna hield Kapitein J. Oderwald uit
Amsterdam een vcordracht over „de zorg
voor de gezondheid aan boord van sche
pen". Spr. gaf eerst een overzicht van de
zeer gebrekkige zorg, die aan hygiëne en
medische hulp tijdens de Oost-Indische
Compagnie op de schepen werden gege
ven. Hierin kwam in den loop der 19de
eeuw geleidelijk verbetering. Omstreeks
1850 was de toestand echter nog zoo, dat
het matrozenlogies, bestemd voor 50 ma
trozen, thans nog niet voor tien matozen
zou worden goedgekeurd. Maar gedurende
vele jaren werden vooral op zeilschepen
personen opgeleid tot barbiersjongen of
studenten aan de Universiteiten, die hun
studie niet konden beëindigen, tot scheeps-
doctoren aangesteld. Met het stoomschip
kwamen echter andere toestanden op dit
gebied en op de groote passagiersschepen
is de medische verzorging op het oogen
blik voortreffelijk en hebben de doctoren
het meeste te doen met de gevolgen van
de overvloedige maaltijden. Spr. bepleitte
voor de kleinere schepen tenslotte vor de
stuurlieden een opleiding voor eerste hulp
diensten. Ook de z.g. „papieren" dokter
gedrukte handeling doet voortreffelijke
diensten, terwijl de radio-telegrafie zeer
groote diensten voor de medische verzor
ging voor de kleinere schepen bewijst
Dr. H. J. W. A. Nieuwenhuyzen uit
Gemeentel. Aankondigingen
AANSCHAFFING GASMAKERS.
De Burgemeester van Leiden brengt, met
verwijzing naar de ter zake gedane mede
deelingen in de pers, ter kennis van de in
gezetenen, dat door hem het Secretariaat
van de Afd. Leiden van de Ned. Vereeni-
ging voor Luchtbescherming ^Rapenburg
no. 9) is aangewezen voor het afgeven
van de verklaringen ten behoeve van be
stellingen van gasmaskers bij de Posterijen.
De verklaringen moeten worden aange
vraagd op werkdagen des morgens van 9
12 uur, of op een ander met het secretariaat
af te spreken tijdstip.
Bestellingen van gasmaskers kunnen ook
door tusschenkomst van de genoemde af-
deeling worden gedaan.
LEIDEN, 23 October 1939.
De Burgemeester voornoemd
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
SUIKER
De Directeur van het Distributiekantoor,
Oude Rijn 132, deelt mede:
Blijkens een door het Ministerie van Eco
nomische Zaken verzonden circulaire, heb
ben de winkeliers hun derde toewijzing
ontvangen, rechtstreeks van het C.D.K.,
zooals dat ook in de toekomst het geval
zal zijn. De inlevering van de opplakvellen
met bons begint nu niet op heden, maar
eerst op 30 October a.s.
LEIDEN, 23 October 1939.
De Directeur
P. ROOSENBURG.
AGENDA
LEIDEN.
Maandag, R.K. Bond van Handels-, Kan
toor- en Winkelbedienden, Café
„De Doelen", 8.30 uur.
Maandag, R. K. Bakkerspatroonsver. „Sint-
Clemens", vergadering Hotel
„Centraal", Breestraat, 7 uur.
Woensdag, Leidsche Kunstkring „Voor
Allen", Concert met Simon Gold
berg (viool), Stadsgehoorzaal, 8.15
Vrijdag. „St. Christoffel", ledenvergade
ring in „De Harmonie", 8.30 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te' Leiden wordt van Zater
dag 21 tot en met Vrij d ag 27 Oct. a.s.
waargenomen door de apotheken G. H.
Blanken, Hoogewoerd 171, tel. 20502 en
Reyst, Steenstraat 35, tel. 20136.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8.
Utrecht sprak hierna over: „De ziekte van
Koning Lodewijk Napoleon". Spr. gaf een
uitvoerig overzicht van het leven van de
zen vorst, aan wien ons land veel te dan
ken heeft gehad. In zijn jeugd heeft hij
tweemaal een ongeluk gehad, maar dat de
eerst sympathieke, goed geluimde man,
later een kort-aangebonden persoonlijkheid
was geworden, werd veroorzaakt door de
ziekte, die hij had opgeloopen. Hoewel dit
niet met zekerheid is kunnen vastgesteld
worden, meent spr. toch te moeten beslui
ten, dat de koning lijdende was aan lues.
Is deze diagnose juist, dan kan men
milder en menschelijker gestemd zijn te
genover dezen vorst, die de tol van zijn
onrustig leven levenslang heeft moeten
betalen. Hierna werd gepauseerd.
In de middaguren werd de wetenschap
pelijke vergadering voortgezet met een
vertooning van lantarenplaatjes over „de
geschiedenis der Geneeskunde bij de vol
keren der oudheid en der middeleeuwen".
De heer M. H. Bingen uit Maastricht gaf
daarbij een explicatie over de verschillen
de instrumenten en de geneeswijzen, zoo
ais die bij de volken in de oudheid, o.m.
de Egyptenaren en de Grieken, en in de
Middeleeuwen in onze streken in gebruik
waren.
Vervolgens hield dr. B. C. Cath ui* Eind
hoven een voordracht over „de overbren
ging van tijdingen in vorige eeuwen". Spr.
zette allereerst uiteen, hoe men vroeger
naar iemand toeging en hem dan persoon-
luk een bericht overbracht. Na den slag
bij Marathon werd een bode gestuurd om
berichten over te brengen. Daarna sprak
dr. Cath over de accoustische telegrafie,
waarop hij onmiddellijk een behandeling
van de optische telegrafie deed volgen. Na
nog over dit heliografische seinen, in de
Middeleeuwen vaak gebruikt, ie hebben
uitgeweid, deed spr. uitkomen, dat daarna
ook van de megafoon veel gebruik ge
maakt werd.
Als derde spreker gaf dr. C. P. J. Pen
ning uit Harderwijk een geschiedkundige
beschouwing over „Lady Mary Montagu en
de Variolatie". Vanuit Constantinopel
schreef Lary Montagu een brief over de
inenting der pokken, waardoor deza ziek
te ongevaarlijk zou zijn geworden. Na
haar terugkeer uit het Oosten, paste zij
deze nog niet bekende methode toe cp
haar dochtertje en maakte hiermede een
aanvang met de practische pokken-oestrij-
ding in West-Europa. Zij heeft weinig
dankbaarheid en waardeering vooi haar
bemoeienissen ondervonden en werd door
de conservatieve medici beschouwd als
een onnatuurlijke moeder, die het leven
van haar kind op het spel gezet heeft.
Aan de hand van een serie lantaren
plaatjes gaf dr. M. A. v. Andel uit Gorin-
chem „een kunsthistorische cliniscbe les".
Uit gelaats-expressies op teekening^n en
van beeldhouwwerken kon men de diag
nose vaststellen van de ziekte, waaraan
een patiënt laboreerde. Met vele voor
beelden illustreerde spr. dit nader.
De voorzitter dankte tot besluit in het
bijzonder dr. H. H. Maas en de Zusters
voor de gastvrije ontvangst in het Acade
misch Ziekenhuis.
