De kwestie van oorlog
of vrede.
Berlijn gaat zijn vrienden raadplegen.
ACa&tdócfie SiaatóAaafden domen
(tijeen
In verband met Ruslands doordringen
naar de Oostzee.
LUCHTVAART
Uit het Verre Oosten
ZATERDAG 14 OCTOBER 1939
OE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. fi
De Sovjet-Russen
aan de
Hongaarsche grens
Meer optimisme ten aanzien van Finland.
Wat doen Italië en Rusland
WELDRA BESPREKINGEN TE BERLIJN
VERWACHT.
lil goed-inlichte kringen te Berlijn ver
klaarde men gisteravond volgens United
Press, dat Dultschland onmiddellijk- zal be
ginnen met besprekingen met Rusland en
Italië te voeren, als direct gevolg van het
verwerpen van Hitler's vredespogingen
door de Westersche mogendheden.
Deze besprekingen zullen over „defensie
zaken" loopen, en men heeft er hier een
sterk vermoeden van, dat Molotof of Po-
temkin, zoowel als Ciano in de nabije toe
komst naar Berlijn zullen komen.
In goed ingelichte kringen zeide men,
dat het tijdperk van diplomatieke onderhan
delingen nu tot het verleden behoort en
dat alle toekomstige besprekingen zullen
loopen over actieve maatregelen, om den
oorlog zoo snel mogelijk tot een eind te
brengen.
In deze kringen gelooft men, dat de
Duitsche regeering thans al het mogelijke
zal doen, om een zoo groot mogelijke hulp
van Rusland te verkrijgen, welk land tot
dusverre, naar algemeen aangenomen wordt
geen militaire hulp heeft beloofd. De nazis
vertrouwen er ook op, dat een verzoek om
militaire hulp aan Mussolini in gunstigen
zin beantwoord zal worden, onverschillig
op welk tijdstip Hitier een dusdanig ver
zoek tot den duce zou richten.
HEEFT ITALIë GEBROKEN MET DE
„AS"?
Intusschen meldt hetzelfde „Un. Press"-
bureau uit Londen het volgende:
Een belangrijke diplomatieke actie is
gaande, die er op duidt, dat Italië definitief
gebroken heeft met de as en zich begint te
bekeeren tot een welwillende neutraliteit
tegenover de geallieerden.
Deze neiging komt tot uiting in een reeks
gecompliceerde onderhandelingen over den
Balkan. De onderhandelingen zijn gericht
op de stichting van een nieuw Balkan-
vredesblok, waarvan Italië de beschermer
20U zijn.
De nieuwe Balkan-entente zou neutraal
zjjn en waarschijnlijk meer en meer een
vriendelijke houding gaan aannemen jegens
de geallieerden.
De gang van zaken wordt ten zeerste ver
gemakkelijkt door een reeks gebeurtenis
sen op den Balkan, die er op wijzen, dat
de rivaliteit vervangen zal worden door
samenwerking. Italië heeft kortgeleden een
belangrijk bewijs van zijn gewijzigde poli
tiek gegeven door de terugtrekking van een
belangrijk contingent troepen uit Albanië
Verder is het volgende geschied.
1. Turkije staat op het punt, zijn posi
tie te beveiligen door het afsluiten van
verdragen met Engeland en Frankrijk
eenerzijds en met Rusland anderzijds.
2. De Turksche en Bulgaarsche troe
pen, die den laatsten tijd langs de ge
meenschappelijke grens voortdurend ma-
nouvres hielden zijn teruggetrokken.
3. De onderhandelingen tusschen Roe
menië en Bulgarije vorderen goed en zul
len waarschijnlijk spoedig den afstand
van een deel der Dobroedsja aan Bulga
rije tot resultaat hebben.
4. De betrekkingen tusschen Hongarije en
Roemenië verbeteren dank zij de inmen
ging van Italië en Joego-Slavië gestadig.
5. De Roemeensche vrees voor een Rus-
sischen greep naar Bessarabië is zeer ver
minderd door de mededeeling van Molotof
aan den Roemeenschen gezant in Moskou,
dat Rusland niet3 tegen Bessarabië in het
schild voert
6. Roemenië heeft de behandeling van
zjjn minderheden aanmerkelijk verbeterd,
in het bijzonder van de Russen in Bessara
bië.
7. Joego-Slavië heeft voor het eerst de
Sovjet-Unie erkend en een gezant naar
Moskou gezonden en Hongarije heeft zijn
verbroken betrekkingen met Rusland her
steld.
Ten slotte valt het op, dat er in de Mid-
dellandsche Zee nog volop vrede heerscht
en geen Duitsche duikbooten daar operee-
ren. Bovendien is de positie van Engeland
en Frankrijk in de Middellandsche Zee
thans buiten gewoon sterk.
ROME HEEFT NOG HOOP OP VREDE.
De Romeinsche correspondent van de
„Tel." seinde Vrijdagavond:
In Italië heeft men de hoop op vrede
nog geenszins opgegeven, hetgeen o.a. tot
uitdrukking komt in de beschouwingen,
welke de Italiaansche kranten van hun
Londensehe correspondenten publiceeren.
Deze beschouwingen stemmen alle hierin
overeen, dat zij de bekende deur op den
bekenden kier laten staan.
Interessant is, wat de katholieke „Awe-
nire" gisteravond schrijft. Zij gelooft, dat
het oorlog zal zijn, als Rusland aan Duitsch-
land alleen maar economisch steun geeft
en vrede als Rusland ook bereid is, Duitsch-
land militair te helpen. Voorts constateert
zy, dat er geen onderhandelingen zullen
plaats vinden als een derder party niet
bereid is te bemiddelen. Zij gelooft, dat Ita
lië slechts dan die partij zal zijn, wanneer
de beide oorlogvoerende partijen waarde
hechten aan deze bemiddeling en gunstige
resultaten in het vooruitzicht stellen.
Men hoort in het algemeen hier deze op
vatting verkondigen, dat, zooals de zaken
thans staan, Italië geen behoefte gevoelt
om een poging tot bemiddeling te doen.
Men acht het evenwel niet uit gesloten, dat
de omstandigheden spoedig een wijziging
zullen ondergaan van dien aard, dat Ita
lië wel mogelijkheid en derhalve redenen
tot bemiddeling aanwezig kan achten.
Vermelden wij nog, dat de „Osservatore
Romano" als haar meening te kennen geeft,
dat hetgeen Chamberlain zeide aangaande
de Engelsche en Fransche vredescondities
bijzonder matig en overwogen was.
GEEN BEMIDDELING VAN ROOSEVELT
In een persconferentie heeft president
Roosevelt verklaard, dat hij geen officieele
mededeeling van de Duitsche regeering
heeft ontvangen inzake de laatste vredes
voorstellen.
Welingelichte kringen te Londen mer
ken, naar aanleiding van de verklaringen
van dr Dietrich op, dat deze onelegant
klinken in den mond van een regeering,
die niet heeft geantwoord op Roosevelts
oproep tot het sparen van open steden en
burgeroevolking. De geheele verklaring,
aldus zegt men, karakteriseert den man,
die ten einde raad is.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede,
dat een verzoek aan Roosevelt om als be
middelaar op te treden niet is gedaan en
ook niet is bedoeld.
Blijkbaar is hier sprake van een misver
stand en een verkeerd uitleggen van een
particulier onderhoud.
HERVATTING BINNENLANDSCH
LUCHTVERKEER
De plannen der K.L.M. om een ge
deelte der Zeeuwsche luchtlijn, nl. het
traject RotterdamHaamstede te her
vatten, beginnen vasten vorm te krij
gen. Besprekingen met verschillende
instanties hebben er toe geleid, dat ver
gunning is aangevraagd een eenmaal
daagschgn dienst, welke uitsluitend op
werkdagen wordt uitgevoerd, te ope
nen tusschen Rotterdam en Haamstede
Keurt de minister van Waterstaat het
voorstel goed, dan zal de heropening plaats
vinden op 19 October a.s. Uit Rotterdam
vertrekt er dan een vliegtuig om 9 uur 30,
uit Haamstede 14 uur 45.
Onderzocht wordt nog de mogelijkheid de
Zeeuwsche luchtlijn in haar geheel te her
stellen, dus door te vliegen tot Vlissingen.
Dit plan is echter in een stadium, waarin
nog niet aan uitvoering gedacht kan wor
den.
DE K.L.M. IN OORLOGSTIJD.
Drie vliegtuigen over Duitschland naar
Napels.
Reeds eenige tijd bestonden bij de K.L.M.
plannen om drie vliegtuigen met extra-
bezinetanksen zonder passagiers, naar Na
pels over te brengen. Dit is noodig voor
een betere verdeeling van het materieel op
de Indië-route en schept de mogelijkheid
om eventueel, bij voldoende lading, den
Indië-dienst, die thans tweemaal per week
wordt uitgevoerd, driemaal per week te
vliegen.
Er rijzen bij dit overbrengen echter enke
le moeilijkheden, die nog opgelost moeten
worden, t.w. de route en de vergunningen,
die noodig zijn om over vreemde landen te
vliegen.
Naar wy vernemen, hebben de Duitsche
autoriteiten er in beginsel in toegestemd,
deze drie vliegtuigen over Duitsch rechts-
gebed te laten vlegen. Of de vlucht door
gang zal vinden hangt af van de vraag, of
de vereischte veiligheidmaatregelen behoor
lijk georganiseerd kunnen worden. Deze
kwestie is thans in studie genomen.
Toch nog een Zuid-Afrika-vlucht?
Mocht het gelukken, de drie vliegtuigen
naar Napels over te brengen, dan zou de
voorgenomen Zuid-Afrika-vlucht, die aan
vankelijk .onmogelijk scheen, weder betere
kansen op uitvoering verkrijgen. De K.L.M.
is van meening, dat, indien het mogelijk
blijkt een voldoende aantal passagiers in
Napels te concentreeren, er geen aanleiding
zou bestaan de vlucht niet te maken. In
Londen vertoeven thans eenige duizenden
gestrande Zuid-Afrikaners: onderzocht zal
nu worden, in hoeverre er onder deze per
sonen belangstelling voor de Zuid-Afrika-
vlucht bestaat.
Mocht de vlucht doorgaan, hetgeen
dus van vele factoren afankelijk is, dan
is het nagenoeg zeker, dat dezelfde route
zal worden gevolgd als by de Dingaans-
vlucht.
Wat den heropenden Londen-dienst be
treft, dezer dagen is de toestemming van
de Engelsche autoriteiten op de dienstre
geling afgekomen. Het is thans vrijwel ze
ker, dat de dienst Zondag ingaat in de rich
ting Londen, terwijl de dienst Maandag in
beide richtingen zal worden gevlogen. Dat
de belangstelling in Londen voor dezen
dienst zeer groot is, blykt wel uil het feit,
dat voor het toestel van Maandag reeds elf
passagiers by den K. L. M.-vertegenwoor-
diger te Londen hebben geboekt.
Met dezen heropenden dienst gaat de Ne-
derlandsche post naar Engeland, terwijl bo
vendien alle luchtpost, die uit de Scandi
navische landen wordt aangevoerd en be-
De ultnoodiging van
Zwedens koning
CONFERENTIE TE STOCKHOLM.
De koning van Zweden heeft, naar offi
cieel wordt medegedeeld, de koningen van
Denemarken en Noorwegen, alsmede den
staatspresident van Finland, uitgenoodigd
tot een bijeenkomst te Stockholm.
De staatshoofden hebben deze uitnoodi-
ging aangenomen en zullen, vergezeld van
hun ministers van buitenlandsche zaken,
naar Stockholm komen, waar de voorge
nomen conferentie op 18 October a.s. zal
worden gehouden.
De conferentie te Stockholm wordt, naar
een U.P.-telegram meldt, beschouwd als
een demonstratie van het vaste besluit
van Zweden, de onafhankelijkheid te be
waren en de politiek van neutraliteit en
solidariteit voort te zetten.
Tot dusvei is er nog geen enkele aan
wijzing, dat ook een poging tot bemidde
ling tusschen Duitschland en de geallieer
den zal worden gedaan, maar in niet-offi-
cieele kringen wordt dit vraagstuk druk
besproken.
Gisteravond overheerschte een zeker
gematigd optimisme, al gaat Zweden voort
met militaire voorbereidingen, zooals het
oproepen van dienstplichtigen, vooral in
het Noorden.
In Finland is de uitnoodiging van ko
ning Gustaaf met buitengewone voldoe
ning ontvangen.
President Roosevelt heeft, naar de „Uni
ted Press" uit Washington meldt, ver
klaard, dat de demarche van de Verenig
de Staten bij Rusland ten aanzien van de
Finsche kwestie den vorm had van een
persoonlijke boodschap aan Kalinin.
DE ONDERHANDELINGEN TE
MOSKOU.
De Finnen zijn optimistisch.
In goed ingelichte kringen te Moskou
gelooft men, blijkens een U.P.-telegram uit
de Russische hoofdstad, dat de eischen,
welke Stalin en Molotof aan de Finsche
delegatie hebben voorgelegd, betrekkelijk
gematigd zijn.
Het schijnt, dat de Russen niet een pact
op het oog hebben, gelijk aan dat, hetwelk
met de drie Baltische staten is afgesloten.
Ook zijn de eischen niet in ultimatieven
vorm gegoten.
De Russische eischen werden eergister
avond aan Helsinki overgebracht en gister
morgen werd het Finsche antwoord ont
vangen.
Er was reeds een regeling getroffen, om
de onderhandelingen gistermiddag om vijf
uur voort te zetten, doch zij werden uitge
steld, waarschijnlijk in verband met de
plotselinge conferentie met de Turken.
Ook Reuter meldt uit Stockholm, dat.
blijkens daar uit Helsinki ontvangen be
richten, het optimisme ten aanzien van het
resultaat der Moskousche besprekingen is
toegenomen, hoewel de Finsche regeering
krachtige maatregelen blyft nemen, om
aan een eventueelen noodtoestand het
hoofd te bieden.
Men is algemeen van meening, dat de
onderhandelingen langer zulen duren, dan
de besprekingen met de Baltische landen,
misschien zes of tien dagen. De Finsche
regeering heeft zijn onderhandelaar geen
volmacht gegeven en Paasikivi kan zijn
regeering iederen keer, dat hij dit nuttig
oordeelt, raadplegen.
Van vooraanstaande Zweden vernam
Reuter, dat Zweden zeker troepen zou zen
den om Finland te helpen, indien de
Alandseilanden bedreigd zouden worden.
DE RUSSISCH-TURKSCHE
BESPREKINGEN.
Worden de Dardanellcn geneutraliseerd?
De Turksche minister van buitenland
sche zaken, Saradjogloe, heeft zich gister
middag te vijf uur wederom naar het
Kremlin begeven, teneinde besprekingen
te- voeren met den volkscommissaris voor
buitenlandsche zaken, Molotof.
Men verwacht, dat weldra een Rus-
sisch-Turksche overeenkomst tot stand zal
komen.
In welingelichte kringen te Moskou ge
looft men, dat die bijeenkomst den vorm
van een verdrag van wederzijdschen bij
stand zal hebben, waarbij Turkije zich
verbindt de Dardanellen te neutralisee-
stemd is voor Engeland, met de Nederland-
sche toestellen naar Londen zal worden ver
voerd. Het is vrij zeker, dat dagelijks uit
Engeland eenige honderden kilogrammen
couranten met dezen dienst hier zullen arri-
veeren.
DE POSTVLUCHTEN OP NED.-INDIë
De positie der K.L.M. postvliegtuigen op
de Indië-lijn was gisteravond als volgt:
Op de u i t r e i s landden de „Buizerd" te
Rangoon en de „Nandoe" te Alexandrië.
Op de thuisreis arriveerden de „Wie
lewaal" te Alexandrië en de „Pelikaan" te
Rangoon.
ren. Hieraan wordt toegevoegd, dat het
verdrag in overeenstemming met de Fran
sche en Engelsche belangen zal zijn.
DE OVEREENSTEMMING MET
LITAUEN.
Bijzonderheden van het pact nog onbekend
In de gistermiddag gehouden vergade
ring van de Litausche Seimas (parlement)
zou Urbsys, de minister van buitenland
sche zaken van Litauen, verslag uitbren
gen over zijn onderhandelingen met de
Sovjets, welker bijzonderheden nog steeds
niet bekend zijn. Militaire deskundigen
zijn in Moskou gebleven om de bijzonder
heden vast te stellen en de grens te be
palen. De volgende week zullen te Kaunas
de Russische deskundigen aankomen, die
deel zullen uitmaken van de gemengde
commissie tot regeling der militaire clau
sules. In drie Litausche steden zullen Rus
sische garnizoenen komen en hun effec
tief zal maximum 20.000 man bedragen.
De berichten over door Rusland gesteun
de Litausche aanspraken op Memel en an
dere eischen worden door het Litausche te-
legraafagentschap met stelligheid tegenge
sproken. Het agentschap verklaart nog
maals met nadruk, dat dergelijke berich
ten iederen grond ontberen.
RUSSISCHE TORPEDOBOOTJAGERS IN
TALLINN.
Drie Sovjet-Russische torpedobootjagers
van het laatste type, van 1937, zijn onder
bevel van kapitein ter zee Petoukhoff in
Tallinn aangekomen voor een officieel be
zoek aan de Eestlandsche regeering.
Na de reglementaire salvo's werden de
prctocolaire bezoeken gebracht. De drie
schepen zulen verscheidene dagen blijven.
DE REPATRIEERING DER DUITSCHERS
In de haven van Riga liggen tien Duit
sche schepen te wachten op het insche
pen van de Duitsche emigranten. De eer
ste verschepingen zijn uitgesteld tot de
volgende week. In Riga zelf rijden talrij
ke voertuigen met de meest zonderlinge
pakken, in de winkels is geen enkele kof
fer meer te vinden.
Op de reede van Tallinn liggen drie
groote Duitsche schepen te wachten op de
Duitschers, die moeten worden overge
bracht naar Gotenhafen, het vroegere Gdy
nia, en het achterland, alsmede naar Si-
lezië om hier de bevolking aan te vullen,
welke is gedund door het vertrek van de
Polen, die hier gewoond hebben.
HET OPTREDEN DER SOVJETS IN DE
OEKRAÏNE.
De speciale correspondent van de „Ti
mes" te Boekarest schrijft: Een reiziger
uit Lwow verhaalt, dat alle nationalisti
sche leiders in de Oekraine door de Sov
jets gearresteerd zijn en dat aartsbisschop
Szeptiycki, de metropoliet der Geünieer
de Kerk, verdwenen is. Vermoedelijk is hij
gevangen gezet. Blijkbaar is op grooten
schaal de vervolging der geestelijkheid
begonnen.
De reiziger vertelde, dat hij in een dorp
de lijken van priesters aan boomen had
zien hangen. De Oekrainers schijnen een
passieven tegenstand tegen het bolsjewis
me te organiseeren. Dank zij den hulp der
Oekrainers had de reiziger kunnen ontko
men. Spoorwegverkeer is niet mogelijk, er
loopen alleen autobussen. De Sovjets zou
den de wijdte der rails veranderen, cm
het rechtstreeksche verkeer tusschen het
Duitsche Polen en Roemenië onmogelijk
te maken. Van geloofwaardige zijde wordt
gemeld, dat de Duitschers, alvorens zich
terug te trekken uit het gebied, dat thans
in Russische handen is, de petroleumbron-
nen en raffinaderijen beschadigden, welke
de Polen intact hadden gelaten.
PAKHOI GEBLOKKEERD.
Pakhoi, de laatste haven aan zee, waar
over Tsjang.Kai Sjek beschikte, is thans
door de Japanners volkomen geblokkeerd.
De Chineesche troepen op het eiland
Hainan zijn in het gebergte gevlucht. Zij
pogen hier munitie en geweren te maken,
doch zij worden dagelijks door de Japan-
sche luchtmacht gebombardeerd en zy
zullen het door gebrek aan voedsel en mu
nitie niet lang kunnen uithouden.
Rultenlandsctie Berichte»
SPOORWEGONGELUK IN ENGELAND.
Drie dooden.
Twee deelen van den Schotschen expres-
setrein zijn gisteravond op het station van
Bletchley met elkander in botsing geko
men. Er vielen twee dooden en vele gewon
den. Bij de botsing was ook een lichte lo
comotief betrokken, welker machinist een
der personen is, die den dood vonden.
Het spoorwegongeluk heeft volgens de
laatste berichten drie dooden geëischt. Het
ongeluk geschiedde tijdens de verduiste
ring. De reddingsmanschappen moesten bij
hun werkzaamheden van zaklantaarns ge
bruik maken.
Onze bijzondere correspondent in
de Hongaarsche hoofdstad, is
naar het grensgebied vertrokken,
waar hij na de uittocht der Polen
thans de komst der Russische troe
pen heeft gadegeslagen. Hij meldt
ons daaromtrent de volgende bij
zonderheden:
Vanuit Boedapest ben ik vertrokken
naar de pas van Uzsok, omdat volgens de
oorspronkelijke plannen hier de démarca-
tielijn tusschen Duitschland en Rusland zou
liggen. Ik was nog juist op tijd aangeko
men, om de laatste Poolsche vluchtelingen
te zien, vooral militairen, die na een avon
tuurlijke tocht in het niemandsland, tus
schen Duitsche en Russische troepen, het
buitenland Hongarije konden berei
ken. Ik heb gezien hoe de grens gesloten
werd en hoe er op een morgen twee pa
trouilles aanreden, om de Hongaarsche
grenswacht te begroeten. Het was een Duit
sche patrouille en een Russische patrouille.
Nu zitten de Russen aan gene zijde van de
Hongaarsche grens bij de pas van Uzsok,
waarover de groote weg loopt van Ung-
var naar Sianki.
Wanneer ik u zonder meer had medege
deeld, dat Sovjet-Russische militairen de
Hongaarsche grens hadden overschreden,
dan zou dat een sensationeel bericht zijn
geweest. Toch is het daarom niet minder
waar, maar het had geen interntionale be-
teekenis, hoewel het voor de eerste maal
is sinds twintig jaar jaar, dat Russische
militairen officieel in Hongarije verschij
nen.
De omstandigheden zijn de volgende: op
Hongaarsch grondgebied, ongeveer hon
derd meter vanaf de houten boog, die de
grensafscheiding vormt, ligt een café, dat
heel modern „Sport-Szalló" heet, dat wil
zeggen, Sport-Hotel. Het is een aardig stee-
nen gebouw met een veranda, vanwaar
men een prachtig uitzicht heeft op de Roe-
theensche vlakte en het dorp Uzsok. Tus
schen de rotsen slingert de weg zich naar
het dorp.
Voor hen, die een maandenlang verblijf
in dit oord in het vooruitzicht hebben, ter
wijl er nu reeds sneeuw ligt en een heftige
koude zich doet gevoelen, is het Sport-Ho-
"tel een stukje van den zevenden hemel ge
worden. Het Sport-Hotel.men kan er
echte Hongaarsche warme gulasch krij
gen, de beroemde paprica, de fijne groen-
tensoep.en bovenal, het is er warm. Er
brandt een kachel, en de rook kringelt bo
ven het dak. Dit teeken van warmte is als
een Tantaluskwelling geworden voor de
Russen aan de Uzsok-pas.
Heel beleefd hebben de Sovjet-Russi
sche officieren aan den commandant en aan
de Hongaarsche politie gevraagd, of zij hun
middagmaal niet mochten gebruiken in het
Sport-Hotel!
En dit is hun toegestaan, zij het dan ook
dat er een aantal telegrammen over ge
wisseld is tusschen de grensplaats en het
Ministerie van Binnen- en Buitenlandsche
Zaken in Boedapest. Dat is tenslotte niet
het ergste, als de Russen alleen maar ko
men om soep en paprica en gulasch te ge
nieten en bovendien te profiteeren van de
warmte, die er nu toch eenmaal in het
Sport-Hotel heerscht. Regelmatig over
schrijden de Russische officieren nu de
grens om naar het hotel te gaan, en on
middellijk na den maaltijd keeren zij terug.
Voor enkele oogenblikken hangt er dan
een Russische sfeer in de hotelkamer, waar
de houten geschilderde wanden des avonds
verlicht worden door petroleumlampen.
FLITSEN UIT KARPATHEN-RUSLAND.
De Duitsche oorlog in Polen en de Sov
jet-interventie hebben weer nieuwe pro
blemen in deze gebieden in het leven geroe
pen, waarvoor niemand een oplossing weet
te geven.
Dit gebied van de Karpathen is de na
tuurlijke toegangspoort tot het rijke Donau-
bekken. De bevolking hier is zoo gemengd,
als maar zijn kan: Roethenen en Oekrai
ners, Hongaren en Yoego-Slaven wonen
hier bijeen. Katholieken leven naast Pro
testanten en Orthoroxen. En temidden van
deze mengeling tiert het Jodendom, vooral
Joden uit Galicië, die nog steeds de teu
gels op economisch gebied in handen heb
ben. De Joden spreken Duitsch, Bo-
heemsoh, Roetheensch en Hongaarsch,
maar als zij onder elkander zijn spreken
zij het Joodsche taaltje, het Jiddisch. Er
zijn Poolsche kranten en prachtige synago
gen. Niemand verbergt hier zijn Joodsche
aard. In Boedapest komt het veel voor, dat
Joden zich een christelijke voor- en ach
ternaam aanschaffen. Dit geschiedde ook
reeds vóór de invoering van de anti-Jood
sche wetten. Maar hier dragen de winkels
nog de klassieke Joodsche namen Blum,
Blumenfeld, Pick, Schwarz, Rosenthal, Ro
senheim, Rosenberg, Besse, Davidssohn,
Khun enz. Op de ruiten vindt men Jood
sche teekens zooals een zespuntige ster en
emblemen als een kandelaar met zeven
vlammen. De Joden zijn echter niet ryk,
maar de geheele bevolking is hier arm.
De Joden zijn niet ontevreden over de
komst van de Sovjets. Zij zijn de Sovjets
huldigend tegemoet gegaan en zijn de eer
ste medewerkers van de nieuwe heerschers
geworden.
Zoover ik kon nagaan, heerscht er rust
in het gebied van de Roethenen. Het leven
is normaal, alleen patrouilleeren Sovjet
soldaten met hamer- en sikkel-emblemen
op hun uniform door de dorpen. Het eeni
ge teeken van den oorlog, die in Europa
woedt, is het luchtafweerkanon op de oude
ijzeren brug over de Ung. Maar de men-
schen verwaardigen zich niet om hiernaar
te kijken. Zwijgend zitten de soldaten naast
het kanon en kijken naar een simpele Roe-
theen, die aan den oever van de rivier zit
te visschen
