DONDERDAG 5 OCTOBER 1939
CE LEIDSCHE COURANT
ÈtPSTE BLAD - PAG. 2
N
Abonnementsprijs: voor L«tden 18
cent per week; 2.5J per kwirtaal
Bij onze agenten /O cent per wvvk;
f 60 per kwartaal Franco per po»t
t 2.95 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regeJ.
Ingezonden mededeel ingen dubbel
tarief Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
1
HOE WORDT HET WEER?
ZWAAI. BEWOLKT.
De Bill seint:
Verwachting:
Betrokken tot zwaar- of halfbewolkt.
Plaatselijk eenige regen. Krachtige tot
matige Oostelijke tot Zuidelijke wind, iets
zachter des nachts in het Noorden.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: zwaarbewolkt, krachtige
Oostelijke wind, 6 gr. C.
Vlissingen: betrokken, krachtige Z. O.
v-ind, 10 gr. C.
De Bilt, regen, matige O. Z. O. wind,
C gr. C.
Groningen: lichtbewolkt, krachtige Oos
telijke wind, 2 gr. C.
Maastricht: regen, zwakke O. Z. O. wind
9 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT.
Het gebied van hoogen luchtdruk over
Zuid-Scandinavië breidde zich nog naar
het Noorden over Noorwegen en naar het
Zuiden tot over den Balkan uit. Het werd
aan de Zuid-Westzijde aangetast door een
depressie, welke blijkbaar over Frankrijk
bewoog. Onder invloed van haar storings
front nam in ons land de bewolking toe
en viel plaatselijk reeds eenige regen. Het
luchtdruk verval bleef daarbij nog steeds
groot. Over de Golf van Genua ontwikkelt
zich een storing, welke daar veel neerslag
geeft. Over den Oceaan ligt een gebied van
hoogen luchtdruk, dat zich naar het Oos
ten uitbreidt. De depressies op de Noorde
lijke IJszee en ten Westen van IJsland vul
len thans langzaam op.
LUCHTTEMPERATUUR
12.3 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS ea.:
Van Donderdagnamiddag 7.01 uur tot
Vrijdagmorgen 6.37 uur.
HOOG WATER
Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 6 October
voorm. 7.40 en nam. 8.05 uur.
Maan op 22.56 uur Donderdagavond.
Maan onder 14.46 uur Vrijdagmiddag.
(Vrijdag laatste kwartier).
BINNENLAND
TERUGBETALING VAN COLLEGEGELD
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, heeft een noodwetje inge
diend om het mogelijk te maken college
gelden geheel of gedeeltelijk terug te be
talen aan studenten, die gedurende het stu
diejaar wegens de tegenwoordige buiten
gewone omstandigheden onder de wapenen
worden geroepen.
Thans is terugbetaling alleen mogelijk,
indien van geen der lessen, waarvoor de
betaling is geschied, gebruik gemaakt is
kunnen worden. Indien dus studenten op
geroepen worden voor den militairen dienst
kan het door hen gestort collegegeld slechts
terugbetaald worden, indien geen colleges
gevolgd zijn. Zijn wel colleges gevolgd dan
is het alleen mogelijk hierin tegemoet te
komen door een aanwijzing van deze stu
denten als bevoegd om de lessen kosteloos
bij te wonen. Ofschoon eenige malen be
kend gemaakt is, dat de minister deze ge
dragslijn zal volgen, blijkt, dat velen aar
zelen zich als student te laten inschrij
ven. De minister acht dit een onbevredi-
genden toestand. In hoever het billijk is tot
terugbetaling over te gaan en tot welk be
drag, zal steeds in overleg met het college
van curatoren worden beslist.
PRINS INSPECTEERT MARINE.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft heden,
vergezeld van zijnen waarnemenden adju
dant, den gep. schout bij nacht C. baron de
Vos van Steenwijk, adjudant van H. M. de
Koningin in buitengewonen dienst, na
mens de Koningin onderdeelei* der konink
lijke marine te Amsterdam in oogen-
schouw genomen.
ONDER DE WAPENEN BLIJVEN VAN
WEGENTROEPEN.
Ingediend is een ontwerp van wet tot
het onder de wapenen blijven van dienst
plichtigen.
In de memorie van toelichting zegt de
minister van defensie:
Na het voltooien van de mobilisatie en
de concentratie is het verkeer, o.m. ver
band houdende met den aan- en afvoer-
dienst van het leger, dermate toegenomen,
dat maatregelen moeten worden getroffen
om de wegen in het bijzonder die, waar
over in normale tijden weinig verkeer
plaats vindt in behoorlijken staat te
houden.
Het werd daarom noodig geacht een
aantal buitengewone dienstplichtigen (pl.m.
700 man), die ervaring bezitten in het on
derhoud van wegen en uit dien hoofde be
stemd waren voor de wegentroepen, bij
Koninklijk Besluit van 5 Spotember 1939 n
werkeliiken dienst te roepen.
Het thans aangeboden ontwerp van wet
is een uitvloeisel van art. 19.3 der Grond
wet, hetwelk voorschrijft, dat het onder
de wapenen blijven van buitengewoon
opgeroepen dienstplichtigen bij de wet
zooveel noodig moet worden bepaald.
Voorgesteld wordt deze wet in werking
te doen treden met ingang van den dag n?
haar afkondiging.
NIEUWE UITVOERVERBODEN.
Thans brandstoffen in de lijst opgenomen.
De regeering heeft het noodig geoor
deeld de reeds bekend gemaakte verboden
van uitvoer voor bepaalde goederen aan
te vullen met een uitvoerverbod voor
steenkolen, cokes, steenkoolbriketten,
bruinkolen, bruinkoolbriketten, turf en
turfbriketten.
Ook ten aanzien van deze artikelen
kunnen, indien de hier te lande aanwezige
voorraden zulks toelaten, dispensatie wor
den verleend.
Ter verkrijging daarvan wende men zich
tot het crisis-uitvoerbureau, Piet Heinplein
6, 's-Gravenhage.
VORDERING VAN WOL EN
WOLPRODUCTEN.
De Minister van Economische Zaken
heeft, gebruik makend van de bevoegd
heid, hem gegeven bij het eerste lid van
artikel 4 der Algemeene Vorderingswet
1939, mr. B. J. M. van Spaendonck, direc
teur van bovengenoemd Rijksbureau, óf
voor dezen mr. J. B. G. M. Peters, L. L. J.
Swagemakers, J. A. C. M. Wouters of ir.
B. Alons gemachtigd namens hem over
eenkomstig de bepalingen van voornoem
de wet wol in den zin van de Wolbeschik
king 1939 No. 2 of daaruit vervaardigde
producten te vorderen ten behoeve van de
volkshuishouding.
De directeur van het Rijksbureau zal bij
het vaststellen van' de schadeloosstelling
het advies inwinnen van een door hem 'in
gestelde commissie van deskundigen, wel
ke als volgt is samengesteld: voorzitter
tevens lid: J. A. C. M. Wouters; leden: L.
L. J. Swagemakers. ir. B. Alons.
UITVOER VAN HARING.
Bestemd voor de Ver. Staten en Canada.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
is de stichting Amca (ter bevordering van
den export van haring naar de Vereenigde
Staten van Amerika en Canada), Stations
weg 137 te 's-Gravenhage, wederom aan
gewezen als organisatie, welke voor den
uitvoer van haring naar de Vereenigde
Staten van Amerika en Canada uitvoer-
certificaten kan afgeven.
Met ingang van 6 October zal de uitvoer
van haring naar genoemde landen zonder
een dergelijk certificaat niet zijn toege
staan.
Het uitvoermonopolie van de Nederland-
sche Vischerijcentrale blijft gewoon ge
handhaafd, zoodat voor den uitvoer, voor
zoover deze kan worden toegestaan, ook
de gebruikelijke machtigingen tot uitvoer
zijn vereischt.
KOOP EN VERKOOP VAN
PETROLEUM.
Regeling die zal gelden, wanneer de
distributie ingaat.
De minister van economische zaken
heeft thans de „Petroleum-beschikking
1939 no. 2" vastgesteld, waarby is be
paald, dat met ingang van een nader te
bepalen dag petroleum niet mag worden
verkocht en afgeleverd, dan met inachtne
ming van de bepalingen dezer distributie
regeling.
Aan deze distributieregeling ontleenen
wij het volgende:
De distributiedienst van eiken distributie
kring verstrekt op een desbetreffende aan
vrage aan ieder gezinshoofd, voor zoover
verbruiker van petroleum voor huishoude
lijke doeleinden, of diens gemachtigde, een
petroleum-distributiekaart, voorzien van
doorloopend genummerde bonnen. Deze
kaart wordt niet verstrekt, aan nadat de
aanvrager bij den distributiedienst heeft
ingeleverd een nauwkeurig en naar waar
heid ingevulde en onderteekende vragen
lijst, welke beschikbaar wordt gesteld
vanwege dien dienst.
Voor zoover, mede uit de ingeleverde
vragenlijst, blijkt, dat de woning van een
gezinshoofd, hierboven bedoeld, aangeslo
ten is op een electriciteitsnet en niet is
aangesloten op een gasleiding, worden den
betrokkene op een desbetreffende aan
vrage, behalve de hem krachtens het eer
ste lid uitgereikte petroleum-distributie
kaart, daarenboven nog maximaal twee
petroleum-distributiekaarten uitgereikt.
Voor zoover mede uit de ingeleverde
vragenlijst blijkt, dat het gezin van het
gezinshoofd, als hierboven bedoeld, be
staat uit meer dan vier personen, wordt
den betrokkene, aan wien reeds 2 of 3 pe
troleum-distributiekaarten zijn uitgereikt,
op een desbetreffende aanvrage behalve de
hier bedoelde daarenboven een petroleum-
distributiekaart uitgereikt.
De bonnen geven recht op het koopen
van petroleum. De hoeveelheid petroleum,
welke op grond van een bon mag worden
gekocht, wordt vastgesteld op 1 liter, tot
dat zulks door den directeur anders wordt
bepaald.
De bonnen hebben een beperkten ael-
digheidsduur. Te dezen aanzien wordt be
paald, dat de bon, gemerkt no. 1, geldig
is gedurende het tijdvak ingaande op den
dag, waarop de distributie ingaat; de bon,
gemerkt no. 2, gedurende de eerstvolgen
de zeven dagen, totdat zulks door den di
recteur anders wordt bepaald.
HET SINT WILLIBRORDUSMONUMENI
TE UTRECHT
Naar wij vernemen heeft de jury voor
het Sint Willibrordusmonument, dat te
Utrecht zal worden opgericht, bekroond
het ontwerp „Utrecht".
Dit bleek te zijn van den beeldhouwer
Albert Termote.
„Tyd".
RECHIZAKEN
HAAGSCHE RECHTBANK
BELEEDIGING VAN DE NEDER-
LANDSCHE REGEERING
Inwcnex van Nieuwkoop achtte het
zijn plicht de Katholieken te
waarschuwen.
De 41-jarige fourage handelaar C. P. te
Nieuwkoop had voor de verkiezingen
van dit jaar te Nieuwkoop en te Noorden
pamfletten verspreid met als titel „Het
Herderlijk Schrijven van Haarlem's Bis
schop," waarin verschillende passages
voorkwamen die beleedigend zouden zijn
voor de Nederlarjdsche regeering o.a.
„Welnu katholiekenweg met deze
heidensche regeering."
Raadsheer Jlir. mr. van Wyck
„Waarom er boven gezet Herderlijk
Scnrijven, U bent toch geen bisschop van
Haarlem."
£en van deze pamfletten was in de bus
gestopt bij den veldwachter M. A. Bour-
gonje te Nieuwkoop, die het een üeleedi-
ging had gevonden voor de Nederiai.dsehe
regeering, welke meening ook door den
Omcier van Justitie werd gedeeld.
Aan den veldwachter haa veraachte ge
zegd, dat hij de bedoelde pamfletten in de
diverse brieven bussen had gedeponeerd.
President „Waarom deed u dat eigenlijk"
Waarna verdachte vertelde, gemeend te
hebben, dat hij het zijn plicht was, om zijn
medemenschen te waarschuwen. Veraer
gaf hij toe het „ding" zelf te hebben ge-
sohreven en te laten drukken.
De Officier van Justitie achtte de hem
ten laste gelegde beleediging bewezen.
Als men een regeering noemt een heiden
sche regeering, dan is dit zeer zeker een
beleediging, welke niet toegestaan kan
worden.
De verdediger van verdachte, het N.S B.
kamerlid van Vessem, begon met een uit
voerig pleidooi, waarin hij verdedigde het
gebruik van het woord heidensch.
Het N.S.B. kamerlid las eenige adver
tenties voor uit een Duitsch advertentie
blaadje, waarin een vader en moeder ad-
verleerden „dat hun heden een klein hei-,
dinnetje geboren was!"
Nog zoo'n advertentie: „Een jonge darne
met neidensche opvattingen zoekt kennis
making met een jongeman van dezelfde
opvattingen"!
Het slot van het pleidooi was, dat het
N.S.B.-kamerlid met eenige exemplaren
van de „Leidsche Courant" naar voren
kwam, waarvan hij er een aan ae recht
bank overlegde, waarin het Herderlijk
Scnrijven van den Bisschop van Haarlem
was opgenomen, die stelling nam tegen de
heidensche opvattingen en begrippen en
waarbij hij opmerkte, dat de Officier van
Jusutie toch ook den Bisschop van Haar
lem niet een dagvaarding had gestuurd,
omdat hy het woord heidensch gebruikt
had.
De rechtbank zal over 14 dagen vonnis
wijzen.
De eisch werd dan ook een geldboete van
25 subs 25 dagen.
UITSPRAKEN.
De greep in de toonbanklade.
J. S. en J. H. hadden terecht moeten
staan omdat zij op 5 April te Zoeter-
m e e r één kwartje uit de toonbanklade
van een banketbakkerswinkel van mevr.
J. Kareis hadden genomen met dien ver
stande, dat S. het kwartje weggenomen
had, terwijl H. op den uitkijk had gestaan.
Tegen S. was de eisch geweest drie
maanden gevangenisstraf en tegen H. twee
maanden gevangenisstraf.
Het vonnis werd hedenmorgen tegen H.
een gevangenisstraf voor den tijd van twee
maanden.
Diefstal te Woubrugge.
Tegen J. P. A., thans gedetineerd, had de
Officier van Justitie één jaar gevangenis
straf geëischt, omdat hij uit het huis van
den landbouwer L. Donker te Wou
brugge een colbertjasje had weggeno
men.
De uitspraak werd hedenmorgen een
gevangenisstraf voor den tijd van zes
maanden.
Een stelende pensiongast.
G. S. C., monteur te Leiden, thans ge
detineerd, was in Juli van dit jaar in pen
sion gekomen in een perceel aan het
Noordeinde te Leiden, maar was reeds na
eenige dagen weer vertrokken met mede
neming van drie bankbiljetten van een
medepensiongast, den heer H. Pos.
Overal in den lande had hij zulke feiten
gepleegd.
Voor dit feit had de Officier twee jaar
gevangenisstraf geëischt.
De rechtbank vonnis wijzende veroor
deelde verdachte tot een gevangenisstraf
van één jaar.
Overtreding auteurswet.
De boekhandelaar G. te Leiden zou
een dictaat „Anatomie A" hebben uitge
geven, terwijl de boekhandelaar D. dit
reeds deed.
Na een uitgebreid getuigenverhoor had
de Officier van Justitie hierin een over
treding van de auteurswet gezien en een
eeldboete geëischt van 100 subs. 50 da
gen.
De rechtbank uitspraak doende achtt^
het ten laste gelegde niet bewezen en sprak
verdachte vrij.
Diefstal bij de Kon. Ned.
Grofsmederij
De los werkman J. S. te Leiden had
zich te verantwoorden gehad wegens dief
stal van oud ijzer ten nadeele van de Kon.
Ned. Grofsmederij, alwaar hij werkzaam
was geweest.
De officier had een gevangenisstraf ge-
eischt voor den tijd van tien maanden.
De uitspraak werd hedenmorgen een ge
vangenisstraf van zes maanden voorwaar
delijk met drie jaar proeftijd en met de
bijzondere voorwaarde, dat verdachte ge
durende zijn proeftijd zich onthoudt van
alcoholhoudende dranken en zich aansluit
bij zulk een vereeniging.
Heling van rijwielplaatjes.
S. F. H., afkomstig uit Zoeterwou-
d e, had van zekeren V uit den Haag eenige
rijwielplaatjes gekocht, welke van diefstal
afkomstig waren. De verdachte had alles
ontkend en zelfs gezegd V. niet te kennen.
De officier had zulks niet geloofd en te
gen verdachte twee maanden gevangenis
straf geëischt.
Het vonnis werd hedenmorgen v r ij-
spraak.
Deel van den buit aangepakt.
J. C .V., afkomstig uit Leiden, thans
getineerd, had van V. uit de vorige zaak 1
aangenomen, zijnde een gedeelte van de
opbrengst van een gestolen rijwiel, het
welk 3 had opgebracht. Omdat verdachte
reeds tweemaal veroordeeld was geweest
had de officier acht maanden gevangenis
straf geëischt.
Het vonnis werd vrij spraak en op
heffing van de voorloopige hechtenis.
Hij wist niet, dat het
gestolen was.
J. v. d. E., verpleger, afkomstig uit
V o o rh out, had van denzelfden V. uit de
vorige zaken op 23 Mei een rijwiel gekocht
voor 1.75, terwijl een kwitantie was op
gemaakt van 5.
Verdachte had gezegd, dat hij niet gewe
ten had, dat het rijwiel van diefstal afkom
stig was geweest, maar de officier had ge
meend, dat men geen rijwiel koopt voor
1.75, zonder te weten dat er een „luchtje"
aan is.
De eisch was dan ook geworden twee
maanden gevangenisstraf.
De uitspraak werd vrijspraak.
RIJDEND OUD ROEST.
Een rammelaar op wielen, een betere
oenaming is moeilijk te vmden voor het
/ehikel, dat doorging voor melkautr en
welks vernietiging de kantonrechter te
Gouda gisteren gelastte, terwijl de eige
naar nog een boete opliep van 25.—
„Alleen de banden waren goed" en
die krijgt de eigenaar te Moordrecht dan
jok terug zoo getuigde een Rotterdamsch
verkeersagent, die den wagen na een aan
rijding in beslag had genomen. De auto
nad geen richtingaanwijzers, de claxoi, gaf
geen geluid, de voetrem werkte maar op
1 wiel, de handrem werkte heelemaal niet,
de wielen dansten onder den dwagen en luis
terden nauwelijks naar het stuur, de mo
tor was versleten. Bij de controle liet de
politie, na vijf vergeefsche startpogingen,
de auto maar door duwen op gang bren
gen. Het voertuig ging geheel schuil onder
stoomwolken van den radiator.
Het ongeluk was gelukkig nog goed afge-
loopen. Een personenwagen met zes inzit
tenden, van wie vier kinderen, wilden den
melkauto inhalen, toen deze plotseling naar
links uitschoot. Een hevige botsing was*
het gevolg. Van de lichte personenauto
bleef weinig over, doch er waren gelukkig
geen gewonden.
Een dergelijke auto is een groot gevaar
en hoort niet op den weg thuis, constateerde
de ambtenaar van het O. M., die behalve
vernietiging van den auto, met uitzonde
ring van de banden, 50 boete eischic we
gens het rijden met een wagen met ondeug
delijke remmen en losse stuurinrichting.
De boete werd echter door den rechter ge
halveerd. „Tel."
AGENDA
LEIDEN.
Donderdag, Bureauzitting R. K. Reclas-
seeringsvereeniging afd. Leiden,
St. Vincentiusgebouw, Hoogland-
sche Kerkgracht 32, 8—9 uur nam.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van:
Van Maandag 2 October 8 uur namiddag
tot een met Vrijdag 6 Oct. neemt waar
apotheek Duyster.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
N.B. Dinsdag 3 Oct. zijn alle apo
theken den geheelen dag geopend!
Van onze Adverteerders
RIJWIELHANDEL P. C. v. d. PLUYM.
In het pand Levendaal 161 is heden ge
opend de rijwielhandel, annex reparatie
inrichting van den heer P. C. v. d. Pluym,
vroeger gevestigd Nieuwe Rijn 99.
Het pand aan het Levendaal, dicht bij
de Rijnstraat, is geen nieuw pand: het
werd reeds in 1670 gebouwd, doch is voor
rekening van den heer v. d. Pluym tot een
moderne ruime rijwiel- en motorzaak in
gericht.
De voorgevel werd geheel in ouden stijl
ten genoege van Monumentenzorg met
een bijpassende onderpui in orde gebracht
en zoo is het een mooie en ruime rijwiel-
zaak geworden, waar het Levendaal zeer
zeker mee vooruit is gegaan.
De verbouwing geschiedde onder direc
tie van den heer de Lange, aannemer was
de heer A. v. Muyen. Het schilderwerk
werd uitgevoerd door J. v. Muiden, de
electrische installatie was in handen van
den heer Lepelaar, het stucadoorwerk ge
schiedde door den heer Brugman, het lood-
en zinkwerk door den heer D. Kret. Al
deze firma's droegen het hunne bij om het
thans verkregen resultaat te bereiken.
Wij wenschen den heer v. d. Pluym die
van jongsaf in het rijwielvak werkzaam is,
veel geluk in zijn nieuwe omgeving.
VOOR DE MISSIE
Donderdag, 5 October 1939.
Met het groot aantal giften werd bereikt
de som van f 329.60
In de laatste verantwoording
werd het einde van deze missie
rubriek aangekondigd. Sommi
gen hebben zich toen gehaast
het hunne nog bij te dragen.
N. Nld—
N. N10.—
Uit Oud-Ade 1.—
Th. B. 2.50
N. N4.—
348.10
Hartelijk dank en tot Zaterdag, wanneer
de laatste verantwoording geschiedt.
G. GUSSENHOVEN,
Groenhovenstraat 3, Leiden.
Missionaris van de Kameroen.
Acadcnu'pn'euws
LEIDEN.
Geslaagd:
candidaatsexdmen geneeskunde de dames:
C. S. A. M. Ides, Den Haag; L. E. Douwes
Dekker, Den Haag; de heeren: G. van Ba
ren, Zevenhoven; P. G. de Lint, Ze-
venbergsche Hoek; J: P. C. Beyst, Den
Haag; A. A. Botter, Haarlem; W. Nieuwen -
huijzen, Dieren;
doctoraal examen Rechten: mej. H. A.
Sneller, Rotterdam; de heeren D. van Eysin-
ga, Leiden; Ch. Meyer, Den Haag.
FAILLISSEMENTEN
Uitgesproken
Jer. van Haaster, bloembollenhandelaar,
H i 11 e g o m, van Meerbeekstraat 29; cu-
ratrice: mevrouw mr. C. L. VisSanders,
Haarlem.
V ernietigd:
Bij arrest van het Gerechtshof te Am
sterdam: W. van Dongen, H i 11 e g o m.
Will U iets weten?
Vraag. Is er in den Haag ook een ar
beidsbeurs. Zoo ja, wat is het adres en
wat zijn de onkosten om ingeschreven te
worden? Moet men inwoner zijn van den
Haag? Op welke dagen en uren is de beurs
geopend?
Antwoord. Ja, Prinsengracht 65, Den
Haag. Indien u tot het rayon Leiden be
hoort, moet u zich echter via de Arbeids
beurs aldaar in Den Haag laten inschrijven.
Wendt u dus tot de Arbeidsbeurs te Lei
den, Levendaal, hoek Garenmarkt.
Vraag inzake verlenging van Erfpacht.
Antwoord: Het erfpachtsrecht blijft
bij stilzwijgen voortbestaan tot wederop
zegging toe.
Vraag inzake onderhoudsplicht van
een pleegkind.
Antwoord: Een pleegkind is daartoe
wettelijk niet verplicht.
Vraag inzake invordering van een
schuld (lijfrente).
Antwoord: Wanneer u de zaak niet
in de minne kunt regelen, wende u zich tot
een deurwaarder.
