STADS
NIEUWS
KERKNIEUWS
DINSDAG 3 OCTOBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
PATER S. BOOMS.
Woensdag 4 October herdenkt de wel-
eerw. pater S. Booms den dag, waarop hij
veertig jaar geleden is getreden in de Orde
der Minderbroeders.
Wie pater Booms kent, veronderstelt
wellicht, dat wij ons hier vergissen. Men
geeft dezen Franciscaan met zijn jeugdig-
frissche verschijning fceker geen zestig
jaar!
Pater Booms is kapelaan aan de „Harte-
brug" sedert Augustus van het vorig jaar.
Ondanks dezen korten tijd, kennen en
waardeeren de parochianen van de
„Hartebrug" den pater zeker reeds zóó,
dat zij den aanstaanden jubileum-dag met
hem hartelijk zullen mee-leven.
Pater Booms is geboren 29 Juni 1880 te
Overveen, trad in de Orde van den H.
Franciscus 3 October 1899, werd priester
gewijd in Weert 25 Maart 1906.
Van 1907 tot 1927 is pater Booms met
een korte onderbreking assistentie-pa-
ter geweest in het klooster te Nieuwe
Niedorp. In die bijna 20 jaar heeft hij tal-
looze retraiten gegeven, tridua geleid, en
er zijn in Noord-Holland betrekkelijk wei
nig parochies, waar niet het welsprekend
woord van pater Booms het goede zaad
heeft uitgestrooid.
De twintig jaar zijn onderbroken door
een één-jarig verblijf te Weert, waarheen
pater Booms geroepen werd om aan de
fraters de kerkelijke muziek te doceeren.
In 1927 werd pater Booms kapelaan te
Zaltbommel, waar hij verbleef tot 1934, in
welk jaar hij werd benoemd tot gardiaan
van het klooster te Megen. In 1937 werd
hij als gardiaan overgeplaatst naar Sittard,
om in Aug. 1938 te worden benoemd tot
kapelaan te Leiden.
En hier arbeidt pater Booms met groo-
ten ijver en stichtende toewijding op elk
terrein van den parochieelen priesterlijken
zielzorg; speciaal is hij belast met de vrou
welijke jeugdbeweging.
Wij wenschen den hooggeachten jubila
ris toe nog vele jaren van vruchtdragende
priesterlijke werkzaamheid.
Morgen om 7.45 draagt pater Booms de
plechtige Hoogmis op; om 12 uur is er re
ceptie in de pastorie.
EEN NIEUW THERESIABEELD IN DE
HARTEBRUGSKERK.
Gestadig werkt de pastoor der Harte-
brugskerk aan de verfraaiing van zijn
kerkgebouw.
Na het zeer mooie Antoniusbeeld, dat
door Albert Termote werd gesneden, is
nu in de kerk een nieuw beeld geplaatst
van de H. Theresia. Het staat achter in de
kerk, op de plaats waar het oude There-
siabeeld stond en het staat er in de kunst
zinnige opstelling, welke tegelijk met het
plaatsen van den Antonius van Termote
werd aangebracht.
Het Theresiabeeld is Van Van Bokhoven
en evenals het beeld van Antonius uit hout
gesneden. Van Bokhoven heeft echter een
heel wat moeilijker taak gehad dan Ter
mote. Termote trof het met zijn opdracht
in zooverre, dat hij voor de geestelijke
rust en de ascetische bezonkenheid met
eenvoudiger lijnen kon volstaan dan Van
Bokhoven, die Theresia juist uitbeeldde in
een oogenblik van helpende activiteit. Deze
laatste opgave was ongetwijfeld zwaarder,
al zal het daarbij moeilijk uit te maken zijn
of de geestelijke diepte en de uitdrukking
der zielebewogenheid aan Termote of wel
aan van Bokhoven zwaardere eischen zal
hebben gesteld.
Ook van Bokhoven is met zijn Theresia
wonderwel geslaagd en de grootste bewon
dering moet men wel hebben voor de wij
ze, waarop aan het harde, stugge en moei
lijk te bewerken materiaal als hout, zulk
een actie werd gegeven.
Van Bokhoven beeldde Theresia uit in
haar rozenregen. Zij zou haar hemel door
brengen met goed te doen op aarde en
van uit den hemel rozen strooien. Zulk
een oogenblik heeft hij gekozen en de ge-
heele gestalte, al het gebaar van de hei
lige verraadt dit oogenblik. Zooals zij hier
staat op de wolken, gaat zij werkelijk rond.
Zij strooit haar rozen waarvan zij er een
heeft in haar rechterhand.
Met de linterhand houdt zij haar mantel
op, in welker val nog meer rozen liggen;
en deze oplossing is een zeer gelukkige,
omdat zij natuurlijk is. Verder behoeft de
uitbeelding niet te gaan, zoo is het vol
doende. Suggestief. De rozen behoeven
niet te vallen en bijvoorbeeld blijven han
gen aan het kleed. Beeldhouwkunst is een
kunst van rust, al sluit dit vooral de actie
niet uit, maar deze moet natuurlijk blijven.
De zwevende houding der gestalte, de
sierlijkheid van het gebaar, de volmaakt
natuurlijke val der mantel vormen samen
de volmaakte uitdrukking van een mild
dadige activiteit. Daarbij vertoonen de ge
laatstrekken een zuivere, geestelijke weer
gave. Zoo kan men zich Theresia mensche-
lijk indenken.
Met de moeilijkheden, welke het harde
lindenhout biedt, heeft de kunstenaar ook
de voordeelen vakkundig benut. Hij heeft
zijn schaduwen niet nagepenseeld, maar
deze aangebracht door de steek van den
beitel en dus de natuurlijke kleur van
het hout bewaard.
Dit beeld vertoont kunstenaarschap en
vakkunde; voor den biddenden mensch zal
dit beeld een bron van geestelijke vreugde
kunnen zijn.
De devotie tot de H. Theresia, reeds mede
door het vorige beeld opgewekt, zal zeker
ook in deze beeltenis bevrediging vinden.
OOK LEIDEN DIENE ZIJN EIGEN
LUCHTAFWEERGESCHUT TE HEBBEN
Uiteenzetting van luit-generaal Carstens
Op uitnoodiging van de Luchtafweer-
commissie, welke zich hier ter stede ge
vormd heeft, werd gisteravond in den foyer
der Stadsgehoorzaal een bijeenkomst ge
houden, waar luit.-generaal Carstens een
uiteenzetting zou geven over het nut en de
noodzakelijkheid der particuliere lucht
afweer.
De belangstelling voor dit vraagstuk van
den dag was niet zoo groot als wij redelij
kerwijs hadden mogen verwachten, hetgeen
wel zeer te betreuren is, omdat men hier
ongetwijfeld meer over deze kwestie kon te
weten komen en men bovendien allerlei
vragen, welke men later beantwoord wil
zien, hier opgelost had kunnen krijgen.
Prof. E. M. Meyers, voorzitter van de
Luchtafweercommissie, heette in zijn ope
ningswoord de aanwezigen welkom, onder
wie wij o.m. opmerkten wethouder mr. A.
Tepe, den heer H. Simonis namens de Ka
mer van Koophandel, den heer R. Meyer,
commissaris van politie en hoofd van den
luchtbeschermingsdienst, inspecteur Couzy,
leider van dezen dienst en den directeur en
den adj. directeur van Gemeentewerken, de
heeren A. M. de Bauw en ir. D. Boogerd.
Luit.-generaal Carstens, die onmiddellijk
het woord verkreeg, zette allereerst uiteen
het onderscheid van luchtbescherming en
luchtverdediging.
De luchtbescherming is passief, b.v. door
het toepassen van verduistering, het aan
brengen van schuilkelders en schuilloop-
graven, het verstrekken van gasmaskers,
het voorkomen van branden, het zorgen
voor gasontsmetting enz.
De luchtverdediging is actief. Daarbij
gaat men de vijandelijke vliegtuigen te lijf,
daardoor tracht men de vijandelijke lucht
aanvallen af te weren en tegen te houden
en alzoo bombardementen te voorkomen of
te verhinderen.
Alleen over dit laatste wilde spr. een en
ander zeggen, na verklaard te hebben, dat
luchtverdediging en luchtbescherming el
kaar niet uitsluiten, maar aanvullen.
De luchtverdediging heeft in de eerste
plaats ten doel om de troepen te velde te
beschermen, militaire objecten te verdedi
gen, als vliegvelden, bruggen, artillerie
inrichtingen enz. Dit geschiedt door het
luchtdoelgeschut van het leger.
De verdediging van heel het land is
evenwel zeer kostbaar en daarom heeft de
Vereeniging voor Nationale Veiligheid het
vorig jaar de idee geopperd om de industrie
te animeeren om zelf over te gaan tot aan
schaffing van luchtdoelgeschut.
Bij voorbaat zegt spr., dat dit geschut
eenmaal door de burgerij aangeschaft
niet door het leger opgevorderd kan wor
den.
De bediening van dit geschut geschiedt
door burgers, door personen uit verschil
lende bedrijven ter plaatse of andere bur
gers. Zij moeten een verbintenis aangaan
bij het Vrijwillig Lan^stormcorps Luchtaf-
weerdienst en zoo worden zij onderdeel van
de weermacht Alle kosten voor de oplei
ding van het desbetreffend personeel wor
den door de regeering gedragen.
Hierna zet luit-gen. Carstens uiteen hoe
luchtaanvallen kunnen worden uitgevoerd
en hoe zij bestreden moeten worden.
Spr. deelt hierbij verschillende interes
sante bijzonderheden mede over het uitvoe
ren van horizontale en duikvluchten, over
het benoodigde afweergeschut en de gra
naten welke gebruikt worden. Het geschut
dat hiervoor het meest geschikt is, is dat
van 2 en 4 c.M. (het geschut van V/i c.M.
is veel te kostbaar). Dat van 2 c.M. heeft
een draagwijdte van 1500 M., dat van 4 c.M.
reikt 3500 M., doch dit laatste is viermaal
zoo duur.
Als men echter overweegt, dat de bewol
king in ons land over het algemeen zeer
laag is, waardoor vijandelijke vliegtuigen
om grooter trefkans te hebben zeer laag
althans beneden het wolkendek moeten
vliegen, dan kan men uitstekend afweerge
schut met de 2 c.M.-machines hebben.
Leiden valt buiten de werkingssfeer van
het legergeschut. Evenwel is het ingesloten
door de militaire geschutprojecten van Den
Haag, Amsterdam en straks ook van het
vliegveld Valkenburg.
Over de te gebruiken granaten zegt spr.,
dat dit automatische zijn. die na eenigen
tijd wanneer ze geen doel hebben ge
troffen ontploffen en verder geen scha
de zullen veroorzaken.
Over de verschillende mogelijkheden
over de aanschaffing op de meest doelma
tige wijze zegt spr., dat er plannen voor
bereid zijn voor resp. 10, 6 en 4 batterijen.
Naar gelang van het aantal aan te schaffen
machines kan de verdedigingskring van
Leiden grooter of kleiner worden.
De kosten van 6 batterijen van 3 stuk
ken 2 c.M. geschut bedragen 275.000, van
6 batterijen van 2 stukken of 4 batterijen
van 3 stukken 200.000, terwijl 4 batte
rijen van 2 stukken 125.000 kosten.
Daarna bespreekt luit.gen. Carstens nog
de kans van bombardementen van Leiden,
welke door de aanwezige industrieën niet
gering te schatten is. Vooral die der voed
selvoorziening zijn hier ruim vertegenwoor
digd.
Een en ander maakt het volgens spr. niet
alleen nuttig maar ook noodzakelijk, dat
de burgerij zich financieele offers getroost.
Zij zullen zeker verantwoord blijken.
Na een korte pauze, waaronder er gele
genheid bestond tot het indienen van vra
gen, kreeg de heer Carstens gelegenheid om
deze te beantwoorden. Er was een vrij ruim
gebruik van gemaakt.
Aan de verschillende vragen ontleenen
we de belangrijkste.
Of de gemeente niet verplicht is tot aan
schaffing over te gaan? Dan zullen de kos
ten gezamenlijk door de bevolking worden
gedragen. Hierop antwoordde spr. dat over
het algemeen de gemeenten hiertoe niet be
sluiten, doch dat zij het particulier initia
tief we lsteunen.
Of Leiden zijn karakter van open stad
niet zal verliezen?
Volgens spr. niet, omdat de stad niet door
troepen van den grond verdedigd wordt en
dus geen militaire stelling vormt.
Hoe de personeelsorganisatie geschiedt.
Deze is in handen van den commandant
van het Vrijw. Landstormcorps Luchtaf-
weerdienst
Wie de munitie voor het luchtafweerge
schut betaalt?
De batterijen worden geheel stelling-
klaar door Defensie geleverd met 400 scho
ten per stuk. Voorts zijn voor elke batterij
1600 schoten per stuk opgelegd, waarvan
de kosten voor rekening van de regeering
zijn.
Na beantwoording der vragen dankte
prof. Meyers den spreker voor zijn uiteen
zetting en wekte de burgerij op de com
missie financieel te steunen, nu het nog
niet te laat is. Indien niet tot aanschaffing
van het geschut wordt overgegaan, dan
krijgt men zijn geld terug.
Tenslotte dankte de voorz. de leden van
het L. S. C., van „Sanctus Augustinus" en
de V. V. S. L., voor de hulp, welke zij heb
ben verleend bij het rondbrengen van de
circulaires en het ophalen daarvan.
Na een algemeen dankwoord volgde
sluiting der bijeenkomst.
Bultenlandsctie berichten
MIJNRAMP IN MEXICO.
In de mijn Palau in den Mexicaanschen
staat Coahuila heeft zich Zondag een mijn-
gasontploffing voorgedaan, waarbij 69 ar
beiders omgekomen en twee zwaar gewond
werden. Bovendien zijn nog 60 mijnwer
kers opgesloten. Het reddingswerk is in vol
len gang, doch stuit op groote moeilijk
heden.
KOSTBARE KIPPETJES.
In Columbia zijn onlangs de kroppen der
kippen van een bepaald dorp tot staats
eigendom verklaard. Om dezen zonderlin
gen maatregel te begrijpen, moet men we
ten, dat in Columbia de grootste smaragd
velden der wereld liggen, en wel bij het
dorp Murzo. Zoodra men vastgesteld had,
dat de kippen van het dorp kleine sma
ragd-splinters uit den humus oppikten,
legde de staat beslag op de kroppen
het pluimvee. Wanneer nu een kip naar
KARDINAAL MUNDELEIN
GESTORVEN.
Een vooruitstrevend bisschop.
Kardinaal George William Mundelein,
aartsbisschop van Chicago, is gisteren op
67-jarigen leeftijd gestorven.
De kardinaal, die èn als Amerikaan èn
als persoonlijkheid in het kardinalencolle
ge een typeerende figuur was, werd den
tweeden Juli 1872 te New York geboren.
Hij voltooide zijn theologische studie aan
het college der Propaganda Fide te Rome,
waar hij doctoreerde en in het jaar 1895
de priesterwijding ontving.
Hij keerde onmiddellijk naar de Ver-
eenigde Staten terug, waar hij tot secreta
ris van mgr. McDonnell, bisschop van New
York, benoemd werd. Op 21 November
1906 werd hij door den paus om zijn bij
zondere organisatorische verdiensten tot
huisprelaat benoemd; den 21sten Septem
ber 1909 werd hij tot de bisschoppelijke
waardigheid verheven, toen Rome hem tot
hulpbisschop van Brooklyn en titulair bis
schop van Loryma benoemde. In 1915
werd hij aartsbisschop van Chicago.
Op 24 Maart 1924 creëerde paus Pius XI
hem tot kardinaal. Bij vele gelegenheden
is het gebleken, dat dit nieuwe lid van het
kardinalen-college een zeer vooruitstre
vend priester was, die, met behoud van
kerkelijke traditie en de kerkelijke wet,
voor vele moderne ideeën toegankelijk
was en ze ook geestdriftig toepaste.
Kardinaal Mundelein was sinds het in
ternationale Eucharistische congres van
Chicago, waaraan ook vele Nederlanders
hebben deelgenomen, een in heel de we
reld bekende figuur. Het seminarie, dat hij
aan het meer te Mundelein, een naar hem
noemd dorp in Illinois, liet bouwen, be
hoort tot het kostbaarste en modernste,
dat de Katholieke Kerk kent.
Toen paus Pius XI gestorven was, waren
er velen vooral natuurlijk in Amerika
die in hem den nieuwen opvolger za
gen. Doch zijn uitgesproken politieke op
vattingen hebben zijn kans aanmerkelijk
verkleind, afgezien nog van het feit, dat
nog nimmer een Amerikaan en in de laat
ste eeuwen ook nimmer een niet-Italiaan
den pauselijken troon hebben beklommen.
De kardinaal was een uitgesproken te
genstander van de nationaal-socialistische
politiek en heeft dit ook verscheiden ma
len, o.a. bij den Anschluss van Oostenrijk,
duidelijk laten blijken. Zijn redevoeringen
hebben indertijd in Duitschland groote
ontstemming verwekt.
Kardinaal Mundelein heeft er ook steeds
naar gestreefd, dat de diplomatieke be
trekkingen tusschen het Vaticaan en de
V.S. hervat zouden worden. Zijn pogin
gen zijn tot nu toe niet met succes be
kroond, doch volgens sommige Vaticaan-
sche kringen bevinden de besprekingen
hierover zich thans in een vergevorderd
stadium, mede, omdat de huidige paus,
Pius XII, in de V.S. zeer gezien is.
den soeppot verhuist, moet dit altijd ge
schieden in tegenwoordigheid van een
ambtenaar.
De „Jan van Gelder" na aankomst van het transport uit Terschelling aan de werf te Den Helder. Duidelijk ziet men de be- De mijnenveger „Jan van Gelder" is Maan dagmiddag, gesjord tusschen twee sleep-
schaciging van den achtersteven en de geweldige ravage, welke aan dek werd aangericht. booten en gesleept door twee andere sleep booten, van Terschelling naar den Helder
getrans porteerd.
