Het vredesoffensief ingezet DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZZZ'-'ZZ Een Poolsche bufferstaat en een nieuwe vredesconferentie Vredesoffensief Duitschland waar schuwt Amerika DINSDAG 3 OCTOBER 1939 31ste Jaargang No. 9455 S)e Ccki6clieSoii^ant Wat Ciana te $e%£yn (k&psuik Begrootingstekort moet gedekt Heffing van 45 opcenten op ge meentefondsbelasting over loopend en volgend jaar Uit de mededeelingen van de Italiaan- sche radio en uit de geïnspireerde commen taren van de Duitsche en Italiaansche pers blijkt de juistheid van hetgeen wij schre ven, dat n.l. het bezoek van graaf Ciano wel in verband zou moeten worden ge bracht met de inschakeling van Italië in het vredesoffensief. Tevens wordt door die mededeelingen het vermoeden bevestigd, dat het plan be staat een nieuw Polen op te richten, in zak formaat en als Protectoraat staande onder de voogdij van Duitschland, op dezelfde •wijze als het voormalige Tsjecho-Slowakye. Dat nieuwe Poolsche staatje met een stroo- niannen-regeering zou dan het tot stand komen van den vrede moeten vergemakke lijken. Want, zoo luidt de redeneering, En geland en Frankrijk zijn den oorlog inge gaan om Polen te helpen. Zij eischen her stel van Polen. Welnu Polen wordt her steld (alleen maar een beetje kleiner) en dus is het beletsel weggenomen, dat den vrede tegenhoudt. Wij hebben er reeds op gewezen, dat de reactie in Engeland en Frankrijk zoodanig is, dat wij moeilijk aan het succes van een dergelijke vredesactie kunnen gelooven. Vooral ook, omdat de kern van de oorlogs- noodzaak voor de Westersche democratieën veel dieper zit. Een speciale verslaggever van de Popoio d'Italia te Berlijn merkt bij een bespreking van de ontwikkeling der gebeurtenissen op, dat de Duitsch-Russische demarcatielijn in Polen, welke eerst langs den Weichsel zou loopen, op grond van een nieuwe overeen komst is teruggebracht tot den Eug. Dit is, volgens den correspondent, een beslissing van groote be teekenis, aangezien Duitsch land, aldus in staat is een nieuwe organi satie van Polen te voorzien in bijna het geheele grondgebied van Polen. Sovjet-Rusland zou in deze verlegging hebben toegestemd met het oog op compen saties van strategische orde in Estland. Voor wat aangaat een herstel van den Poolschen staat, zullen in de redevoering van Hitler in den Rijksdag beslissingen der Rijksregeering worden aangekondigd. De correspondent wijst er tenslotte op, dat de Duitsche openbare meening eenigs- zins erkent, dat de door de Italiaansche re geering ontwikkelde actie een beslissenden invloed heeft uitgeoefend, met het oog op de beperking van het conflict en dat het werk van den Duce de hoogere belangen van Europa heeft gediend. Wat dit laatste betreft, kan men opmer ken, dat dit erop wijst dat Mussolini waar schijnlijk nog altijd afkeerig is van oorlog voeren en derhalve voorloopig wel neutraal zal blyven. Overigens is de ontwikkeling van den toestand wel zoodanig, dat er r.og weinig met eenige waarschijnlijkheid valt te voor spellen. Wij zullen de uiteenzettingen van Cham berlain, die vandaag spreekt, en van Hitier, die, naar men vermoedt, Woensdag in den Rijksdag spreken zal, met belangstelling afwachten. „VERDACHT GEDRAG" VAN AMERIKAANSCHE SCHEPEN. Zij moeten zich laten controleeren. De regeering der Vereenigde Staten heeft van Duitschland een nota ontvan gen, waarin zij wordt gewaarschuwd tegen het „verdachte gedrag" van schepen der Vereenigde Staten in de wateren om Frankrijk en Groot-Brittannië. In de nota wordt verklaard: niet neutrale koopvaarders hebben herhaalde malen ge probeerd in de wateren om Groot-Brittan nië en Frankrijk te probeeren te ontsnap pen aan het recht van de Duitsche zee- strijdkrachten, schepen aan te houden en te onderzoeken. Voorts hebben zij her haaldelijk de verdenking op zich geladen door hun onbehoorlijk gedrag. Koopvaar dijschepen der Vereenigde Staten wordt in hun eigen belang aangeraden geen wij zigingen te brengen in hun koers of de gebruikmaking van hun radiotoestellen bij het waarnemen van Duitsche vlootstrijd- krachten, het zig-zag-varen en het niet gehoorzamen aan het bevel te stoppen o* het aanvaarden van een convooi door vlootstrijdkrachten van mogendheden, Vredesklanken in Duitsche en Italiaansche pers. MEDEDEELINGEN VAN RADIO ROME. Het Omroepstation Rome heeft gister avond medegedeeld, dat het bezoek van Ciano aan Berlijn gelegenheid heeft gebo den voor een bespreking van beslissingen van Duitschland en Italië in verband met den nieuwen toestand. Deze besluiten, aldus werd gezegd, be oogen een rechtvaardige^ vrede en voor zien in de eerste plaats in de vorming van een nieuwen Poolschen staat als Duitsch Protectoraat. In dezen nieuwen staat wor den niet de door Rusland bezette gebie den noch de districten, welke het voorwerp van den oorspronkelijke Duitsche eischen waren, opgenomen. In de tweede plaats voorzien de beslui ten in het bijeenroepen van een Europeesche conferentie tot regeling van de koloniale vraagstukken en de vraagstukken betref fende de Middellandsche Zee, die voor Ita- liG van vitaal belang zijn. De omroeper zeide, dat deze week waar schijnlijk vredesvoorstellen op dezen grond slag gedaan zullen worden. EEN BESLISSENDE WEEK, MEENT BERLIJN. Een beslissende week is begonnen, is de meening der Duitsche bladen. Daarbij wordt echter nadrukkelijk te kennen ge geven, dat de teerling nog niet geworpen is en dat het vredesoffensief nog aan den gang is. De Berlijnsche correspondent van het „Hamburger Fremdenblatt" zegt, dat in dit groote verband ook aan de besprekingen van Ciano belang moet worden gehecht. Zij zijn op deezelfde snelle wyze beëindigd als kenmerkend is voor de diplomatieke successen van het rijk in de laatste weken. Een communiqué was ook ditmaal niet noodzakelijk, omdat het vriendschappelijke karakter van de betrekkingen tusschen bei de verbonden staten in de geheele wereld bekend is en in verdragen van blyvenden aard zijn belichaamd. Overigens zal men van het directe resultaat der besprekingen, welker verloop te Berlijn met de grootst mogelijke tevredenheid wordt beoordeeld, tc- gelegener tijd ook in het buitenland in kennis worden gesteld. De huidige situatie wordt, aldus de cor respondent behe.erscht door twee facto ren: lo. het gemeenschappelijk streven van Duitschland en Sovjet-Rusland om den vrede te herstellen en 2o. het feit, dat de imperiale invloed van het neutrale Italië eveneens ten gunste van den vrede in de weegschaal wordt gelegd. Hieruit ontstaan ook onafhankelijk van de Duitsch-Italiaansche belangenge meenschap voorwaarden van groot be lang voor een nauwe samenwerking tegen al die kringen, die zich vereenzelvigen met een verlenging en verheviging van den oorlogstoestand tusschen Duitschland en de Westelijke mogendheden. Over de pogin gen van Winston Churchill om de neutra- la houding van Italië voor de Engelsche propaganda uit te buiten, kan men alleen maar lachen. Het Duitsche vredesoffensief dat gesteund wordt door Sovjet-Rusland en „afgestemd" is op het Italiaansche oordeel over de onzinnigheid van het huidige con flict, zal de allesbeheerschende actie der komende dagen blijven. Wanneer men daarvoor doof wil blij ven, dan ontstaat voor Duitschland inder daad het gebod van den zuiveren strijd om zijn bestaan. Met welke energie hij gevoerd worden moet en zal, wordt bewezen door de militaire triomfen van het Rijk in Polen, de gevechtskracht van het Duitsche lucht- wapen in den strijd tegen de Britsche zee macht en de hopeloosheid der Engelsche blokkade na het opengaan van de Duitsche poort in het Oosten." VREDESKLANKEN IN DE ITALIAANSCHE PERS. De beteekenis van de reis van Ciano naar Berlijn wordt door de Italiaansche avond bladen krachtig naar voren gebracht. Het Giornale d'Italia verklaart: De reis moet niet beschouwd worden als een op zichzelf welke met Duitschland in oorlog zijn. Het departement van buitenlandsche za ken heeft de nota in handen gesteld van de maritieme commissie, welke de koop vaardij en de havenautoriteiten op de hocgte heeft gesteld. staande gebeurtenis, maar hoort thuis in het kader van die politiek, welke Duitsch land en Italië hebben ontwikkeld met het oog op het algemeen doel van vrede met rechtvaardigheid. D.ze politiek is reeds op vitale punten van het vasteland op ge lukkige wijze ten uitvoer gelegd. De ver maningen en tijdige initiatieven van Ber lijn en Rome zijn echter niet aanvaard en een vrede der rechtvaardigheid is afgewe zen. Aldus is een toestand ontstaan, die een deel van Europa in oorlog heeft gestort. Italië heeft zich daardoor echter niet laten ontmoedigen. De actie, die de Duce tot red ding van den vrede heeft ondernomen, is bekend en door de (tegenstanders, zoowel als door alle volkeren van Europa gewaar deerd. Deze actie op iedere wijze voort gezet. In zijn rede van 23 September heeft Mus solini zich boven de partijen geplaatst en nogmaals regeeringfn en volkeren aange maand om tot de reailiteit te komen en tot het inzicht van de nutteloosheid en het gevaar van een oorlog. Tegelijkertijd heeft Italië verhinderd, dat het conflict zich uit breidde tot de Middellandsche Zee en den Balkan. Deze weloverlegde en actieve houding stemt niet allen overeen met de belangen en uiteindelijke doelstellingen van Duitsch land, maar ook met den wensch van alle volkeren van Europa, die met zorg het voortschrijden van dit onzekere drama aan schouwen, dat boven hun cultuur hangt. Ondanks het feit, dat reeds verscheidene weken zijn voorbijgegaan, is niets gebeurd, dat niet weer goedgemaakt zou kunnen worden en de gedachte van een op recht vaardigheid gegrprfUvesten vrede, die be antwoordt aan de rechtvaardige wenschen der volkeren en tegelijkertijd Europa een lange periode van veiligheid en van rusti- gen socialen vooruitgang waarborgt, kan door geen enkel volk, afgewezen worden. Ook bij de Westelijke mogendheden ziet men hier en daar twee stroomingen en men zou willen hopen, dat de gezonde, van hun verantwoordelijkheid bewuste krachten, eindelijk de overhand kregen op die, wel ke toestemmen in een rampspoed. WOENSDAG DE RIJKSDAG BIJEEN? De Berlijnsche correspondent van de „Messagero" meldt, dat Hitier voornemens zou zijn, Woensdag een rede in den Rijks dag te houden. Daarin zou o.a. worden aan gekondigd, de vorming van een kleinen Poolschen bufferstaat. De correspondent voegt hieraan toe, dat men aaneemt, dat het doel van het bezoek van Ciano was, deze van den nieuwen toestand op de hoog te te brengen, zoodat men zeker was van den Italiaanschen steun. VANDAAG VERKLARINGEN VAN CHAMBERLAIN. In het Britsche Lagerhuis antwoordde Chamberlain gistermiddag op een vraag van Attlee, of hy eenige verklaring had af te leggen in verband met de Duitsch-Rus sische verdragen, dat het hem zou verheu gen, wanneer het Huis de verklaring wil afwachten, die hy morgen (dus Dinsdag) zou afleggen. OPKOMST LICHTING 1940. Cavaleristen der liching 1924 naar huis. Wij vernemen, dat de legerautoriteiten dezer dagen op het departement van De fensie hebben beraadslaagd over de vraag, wat er zal moeten geschieden met de nieu we dienstplichtigne van de komende maan den en wat inzake het naar huis zenden van de oudste lichting, die thans onder de wapenen is. Men heeft besloten de lichting 1924 in den loop van de,ze maand, doch reeds he den eenige onderdeelen, als intendance en geneeskundige afdeelingen, op te roepen. Het naar huis zenden van de lichting 1924 zal vermoedelijk worden uitgesteld tot het volgende voorjaar, met uitzondering van de cavalerie, die reeds deze week in het genot van groot verlof zal worden gesteld. „Tyd". Geschatte opbrengst f 30.000.000 DE EXTRA OPCENTEN OP DE GEMEENTEFONDSBELASTING. Het aangekondigde wetsontwerp thans ingediend. De minister van financiën heeft bij de Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend, dat de titel draagt „Tijdelijke voorzieningen tot versterking van de middelen tot dek king van de uitgaven des rijks". Zooals reeds in de millioenennota was aangekon digd, ligt het in het voornemen der regee ring het thans aanhangige ontwerp van wet tot heffing van een nationale inkomsten- en winstbelasting in te trekken. Tevens is daarbij medegedeeld, langs welken weg de minister zich voorstelt de noodige verster king der middelen te vinden. Als eerste en voorloopige maatregel aldus de memorie van toelichting tot het thans ingediende wetsontwerp komt daarbij in aanmerking de heffing van op centen op de gemeentefondsbelasting. Artikel 1 van het ontwerp luidt: „Ten bate van het rijk worden geheven: a. 15 Opcenten op de aanslagen in de gemeentefondsbelasting over het belasting jaar, loopende van 1 Mei 1939 tot en met 30 April 1940; b. 45 Opcenten op de aanslagen in de gemeentcfondsbelasting over het belasting jaar, loopende van 1 Mei 1940 tot en met 30 April 1941". De memorie van toelichting teekent hier bij aan: Bij een raming van f 65.000.000 voor de opbrengst van de hoofdsom dier belasting zullen de voorgestelde 45 opcenten onge veer 30.000.000 opbrengen. Van dit be drag komt. evenwel slechts tweederden ten bate van het dienstjaar 1940, het overige een derde ten bate van het jaar 1941. Ten einde voor het dienstjaar 1940 de volle bate van 30.000.000 te verkrijgen, is het noodig, dat op de aanslagen in de gemeer. tefonds- belasting voor het belastingjaar 1939-1940 alsnog 15 opcenten worden geheven, wel ker opbrengst dan geheel ten bate van het dienstjaar 1940 moet worden gebracht (ar tikel 3 van het ontwerp). Voorzooveel noodig wijst de minister er op, dat de onderwerpelijke opcenten be stemd zijn tot dekking van een tekort op den gewonen dienst der rijksbegrooting, waarbij met de bijzondere uitgaven in ver band met den internationalen toestand nog geen rekening is gehouden. MOTORBOOTEN MOGEN ZONDAGS BLIJVEN VAREN. De beschikking blijft ongewijzigd. By het departement van Economische Za ken hebben wij gistermorgen geinformeerd naar de resultaten van de eerste Zondag, waarop de Benzine- cn Benzolbeschikking 1939 in werking was getreden. De algemee- ne indruk is geweest, dat autobestuurders zich goed aanpasten aan de nieuwe omstan digheden. Men deelde ons voorts mede, dat het niet in de bedoeling ligt, vooralsnog wijzigin gen aan te brengen in de nieuwe beschik king. In de beschikking wordt niet gesproken over benzine-gestookte motorbooten. Op onze informatie dienaangaande werd geantwoord, dat er ook te dien aanzien geen uitbreiding van de maatregel wordt over wogen. „Vooruit". URK GEEN EILAND MEER. DE MEERDIJK TUSSCHEN LEMMER EN URK WORDT VANMIDDAG GESLOTEN. Vanmiddag wordt de Meerdijk tus schen Lemmer en Urk, welke de wes telijke afsluiting vormt van den nieu wen Noord-Oostelij ken polder in het LJsselmeer, gesloten. Van dat oogen- blik af zal Urk opgehouden hebben een eiland te zijn, want de ruim 20 K.M. lange, machtige dijk, die hier in enkele jaren dwars door de vroegere Zuider zee is gelegd, verbindt van nu af het eilang met den vasten wal. Dit nummer bestaat uit drie bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland HET „VREDESOFFENSIEF". (Ie blad) PAPIEREN BOMMEN OP BERLIJN. (2de blad). Binnenland DE EXTRA OPCENTEN OP DE GE MEENTEFONDSBELASTING. (lste blad). OPKOMST LICHTING 1940. (lste blad). URK IS GEEN EILAND MEER. (lste blad). VASTSTELLING KOSTWINNERS VERGOEDING. Thee wordt verstrekt. Op 21 September heeft de heer Van Sleen (S.D.) den minister van Defensie schrifte lijke vragen gesteld omtrent het vaststellen van de kostwinnersvergoeding en het ver strekken van koffie bij het ontbijt en bij de broodmaaltijd voor gemobiliseerden. De minister heeft daarop thans geant woord: 1. In het algemeen wordt by het bepalen van het vergoedingsbedrag rekening gehou den met het feit, dat het onderhoud van den dienstplichtige gedurende zijn afwezigheid uit het gezin niet ten laste van het gezin komt. Wanneer daartoe aanleiding is, wordt echter van deze algemeen geldende regel afgeweken. Zijn b.v. de inkomsten van een gezin lager, dan de geraamde kosten van levensonderhoud, dan wordt ook de aftrek voor levensonderhoud van den dienstplich tige naar evenredigheid verminderd. Ten aanzien van personen, die bij de op komst steun genoten of in de werkverschaf fing waren in welke gevallen de ver goeding zich in hoofdzaak regelt naar het bedrag van de steun of van het loon wordt in het geheel geen aftrek wegens de afwezigheid van den kostwinner toegepast. Wat de vergoeding voor menage betreft, is de ondergeteekende bereid, de kostwin nersvergoeding te verhoogen, opdat daar uit de voeding van den dienstplichtige ge durende de gewone verlofdagen kan wor den bekostigd. 2. Hoewel aanvankelijk door de etappe- dienst uitsluitend koffie werd aangevoerd, vindt sinds eenigen tijd aanvoer van koffie en thee in gelijke hoeveelheden plaats. Bij een der maaltijden kan derhalve thee, bij de andere koffie worden verstrekt. Of by een maaltijd zoowel thee als koffie kan worden uitgedeeld, moet ter beoördeeling van den betrokken commandant worden overgelaten, aangezien zulks afhankelyk is van de beschikbare kookgelegenheid. UIT HET HOTELBEDRIJF Men deelt ons mede: Een dezer dagen kwam het bestuur van den Ned. R.K. Bond van hotel-, café-', n restaurant-geëmployeerden „Sint Anto- nius" byeen ter bespreking van den hui- digen toestand, met name ten aanzien van de mobilisatie en de werkloosheid in het bedrijf. Maatregelen werden getroffen om de gemobiliseerde leden bij te staan en tege moet te komen in vele opzichten. In tegenspraak met opvattingen hier en daar, dat men nu geen personeel kan krijgen, werd vastgesteld dat de werk loosheid in dit bedrijf nog steeds groot is en dat er voldoende geschikt en be kwaam personeel beschikbaar is in ons land, zoodat men niet van regee- ringswege behoefde over te gaan om de buitenlandsche arbeidskrachten we derom toe te laten. In verband met de groote werkloosheid werd overwogen om bij de bevoegde instanties voor te stellen de beschikbare arbeid te verdeelen; dus tot werkspreiding over te gaan. Aan de besturen der afdeelingen werd opdracht gegeven actief te zijn t.a.v. van de propaganda en den band tusschen de plaatselijke organisaties van werkgevers en werknemers sterk aan te halen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1