Het vredesoffensief ingezet
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZZZ'-'ZZ
Een Poolsche bufferstaat en een nieuwe
vredesconferentie
Vredesoffensief
Duitschland waar
schuwt Amerika
DINSDAG 3 OCTOBER 1939
31ste Jaargang No. 9455
S)e Ccki6clieSoii^ant
Wat Ciana te $e%£yn (k&psuik
Begrootingstekort
moet gedekt
Heffing van 45 opcenten op
ge meentefondsbelasting
over loopend en
volgend jaar
Uit de mededeelingen van de Italiaan-
sche radio en uit de geïnspireerde commen
taren van de Duitsche en Italiaansche pers
blijkt de juistheid van hetgeen wij schre
ven, dat n.l. het bezoek van graaf Ciano
wel in verband zou moeten worden ge
bracht met de inschakeling van Italië in
het vredesoffensief.
Tevens wordt door die mededeelingen
het vermoeden bevestigd, dat het plan be
staat een nieuw Polen op te richten, in zak
formaat en als Protectoraat staande onder
de voogdij van Duitschland, op dezelfde
•wijze als het voormalige Tsjecho-Slowakye.
Dat nieuwe Poolsche staatje met een stroo-
niannen-regeering zou dan het tot stand
komen van den vrede moeten vergemakke
lijken. Want, zoo luidt de redeneering, En
geland en Frankrijk zijn den oorlog inge
gaan om Polen te helpen. Zij eischen her
stel van Polen. Welnu Polen wordt her
steld (alleen maar een beetje kleiner) en
dus is het beletsel weggenomen, dat den
vrede tegenhoudt.
Wij hebben er reeds op gewezen, dat de
reactie in Engeland en Frankrijk zoodanig
is, dat wij moeilijk aan het succes van een
dergelijke vredesactie kunnen gelooven.
Vooral ook, omdat de kern van de oorlogs-
noodzaak voor de Westersche democratieën
veel dieper zit.
Een speciale verslaggever van de Popoio
d'Italia te Berlijn merkt bij een bespreking
van de ontwikkeling der gebeurtenissen op,
dat de Duitsch-Russische demarcatielijn in
Polen, welke eerst langs den Weichsel zou
loopen, op grond van een nieuwe overeen
komst is teruggebracht tot den Eug. Dit is,
volgens den correspondent, een beslissing
van groote be teekenis, aangezien Duitsch
land, aldus in staat is een nieuwe organi
satie van Polen te voorzien in bijna het
geheele grondgebied van Polen.
Sovjet-Rusland zou in deze verlegging
hebben toegestemd met het oog op compen
saties van strategische orde in Estland.
Voor wat aangaat een herstel van den
Poolschen staat, zullen in de redevoering
van Hitler in den Rijksdag beslissingen der
Rijksregeering worden aangekondigd.
De correspondent wijst er tenslotte op,
dat de Duitsche openbare meening eenigs-
zins erkent, dat de door de Italiaansche re
geering ontwikkelde actie een beslissenden
invloed heeft uitgeoefend, met het oog op
de beperking van het conflict en dat het
werk van den Duce de hoogere belangen
van Europa heeft gediend.
Wat dit laatste betreft, kan men opmer
ken, dat dit erop wijst dat Mussolini waar
schijnlijk nog altijd afkeerig is van oorlog
voeren en derhalve voorloopig wel neutraal
zal blyven.
Overigens is de ontwikkeling van den
toestand wel zoodanig, dat er r.og weinig
met eenige waarschijnlijkheid valt te voor
spellen.
Wij zullen de uiteenzettingen van Cham
berlain, die vandaag spreekt, en van Hitier,
die, naar men vermoedt, Woensdag in den
Rijksdag spreken zal, met belangstelling
afwachten.
„VERDACHT GEDRAG" VAN
AMERIKAANSCHE SCHEPEN.
Zij moeten zich laten controleeren.
De regeering der Vereenigde Staten
heeft van Duitschland een nota ontvan
gen, waarin zij wordt gewaarschuwd tegen
het „verdachte gedrag" van schepen der
Vereenigde Staten in de wateren om
Frankrijk en Groot-Brittannië.
In de nota wordt verklaard: niet neutrale
koopvaarders hebben herhaalde malen ge
probeerd in de wateren om Groot-Brittan
nië en Frankrijk te probeeren te ontsnap
pen aan het recht van de Duitsche zee-
strijdkrachten, schepen aan te houden en
te onderzoeken. Voorts hebben zij her
haaldelijk de verdenking op zich geladen
door hun onbehoorlijk gedrag. Koopvaar
dijschepen der Vereenigde Staten wordt
in hun eigen belang aangeraden geen wij
zigingen te brengen in hun koers of de
gebruikmaking van hun radiotoestellen bij
het waarnemen van Duitsche vlootstrijd-
krachten, het zig-zag-varen en het niet
gehoorzamen aan het bevel te stoppen o*
het aanvaarden van een convooi door
vlootstrijdkrachten van mogendheden,
Vredesklanken in Duitsche
en Italiaansche pers.
MEDEDEELINGEN VAN RADIO ROME.
Het Omroepstation Rome heeft gister
avond medegedeeld, dat het bezoek van
Ciano aan Berlijn gelegenheid heeft gebo
den voor een bespreking van beslissingen
van Duitschland en Italië in verband met
den nieuwen toestand.
Deze besluiten, aldus werd gezegd, be
oogen een rechtvaardige^ vrede en voor
zien in de eerste plaats in de vorming van
een nieuwen Poolschen staat als Duitsch
Protectoraat. In dezen nieuwen staat wor
den niet de door Rusland bezette gebie
den noch de districten, welke het voorwerp
van den oorspronkelijke Duitsche eischen
waren, opgenomen.
In de tweede plaats voorzien de beslui
ten in het bijeenroepen van een Europeesche
conferentie tot regeling van de koloniale
vraagstukken en de vraagstukken betref
fende de Middellandsche Zee, die voor Ita-
liG van vitaal belang zijn.
De omroeper zeide, dat deze week waar
schijnlijk vredesvoorstellen op dezen grond
slag gedaan zullen worden.
EEN BESLISSENDE WEEK, MEENT
BERLIJN.
Een beslissende week is begonnen, is de
meening der Duitsche bladen. Daarbij
wordt echter nadrukkelijk te kennen ge
geven, dat de teerling nog niet geworpen
is en dat het vredesoffensief nog aan den
gang is.
De Berlijnsche correspondent van het
„Hamburger Fremdenblatt" zegt, dat in dit
groote verband ook aan de besprekingen
van Ciano belang moet worden gehecht.
Zij zijn op deezelfde snelle wyze beëindigd
als kenmerkend is voor de diplomatieke
successen van het rijk in de laatste weken.
Een communiqué was ook ditmaal niet
noodzakelijk, omdat het vriendschappelijke
karakter van de betrekkingen tusschen bei
de verbonden staten in de geheele wereld
bekend is en in verdragen van blyvenden
aard zijn belichaamd. Overigens zal men
van het directe resultaat der besprekingen,
welker verloop te Berlijn met de grootst
mogelijke tevredenheid wordt beoordeeld,
tc- gelegener tijd ook in het buitenland in
kennis worden gesteld.
De huidige situatie wordt, aldus de cor
respondent behe.erscht door twee facto
ren: lo. het gemeenschappelijk streven
van Duitschland en Sovjet-Rusland om den
vrede te herstellen en 2o. het feit, dat de
imperiale invloed van het neutrale Italië
eveneens ten gunste van den vrede in de
weegschaal wordt gelegd.
Hieruit ontstaan ook onafhankelijk
van de Duitsch-Italiaansche belangenge
meenschap voorwaarden van groot be
lang voor een nauwe samenwerking tegen
al die kringen, die zich vereenzelvigen met
een verlenging en verheviging van den
oorlogstoestand tusschen Duitschland en de
Westelijke mogendheden. Over de pogin
gen van Winston Churchill om de neutra-
la houding van Italië voor de Engelsche
propaganda uit te buiten, kan men alleen
maar lachen. Het Duitsche vredesoffensief
dat gesteund wordt door Sovjet-Rusland en
„afgestemd" is op het Italiaansche oordeel
over de onzinnigheid van het huidige con
flict, zal de allesbeheerschende actie der
komende dagen blijven.
Wanneer men daarvoor doof wil blij
ven, dan ontstaat voor Duitschland inder
daad het gebod van den zuiveren strijd om
zijn bestaan. Met welke energie hij gevoerd
worden moet en zal, wordt bewezen door de
militaire triomfen van het Rijk in Polen,
de gevechtskracht van het Duitsche lucht-
wapen in den strijd tegen de Britsche zee
macht en de hopeloosheid der Engelsche
blokkade na het opengaan van de Duitsche
poort in het Oosten."
VREDESKLANKEN
IN DE ITALIAANSCHE PERS.
De beteekenis van de reis van Ciano naar
Berlijn wordt door de Italiaansche avond
bladen krachtig naar voren gebracht. Het
Giornale d'Italia verklaart: De reis moet
niet beschouwd worden als een op zichzelf
welke met Duitschland in oorlog zijn.
Het departement van buitenlandsche za
ken heeft de nota in handen gesteld van
de maritieme commissie, welke de koop
vaardij en de havenautoriteiten op de
hocgte heeft gesteld.
staande gebeurtenis, maar hoort thuis in
het kader van die politiek, welke Duitsch
land en Italië hebben ontwikkeld met het
oog op het algemeen doel van vrede met
rechtvaardigheid. D.ze politiek is reeds
op vitale punten van het vasteland op ge
lukkige wijze ten uitvoer gelegd. De ver
maningen en tijdige initiatieven van Ber
lijn en Rome zijn echter niet aanvaard en
een vrede der rechtvaardigheid is afgewe
zen.
Aldus is een toestand ontstaan, die een
deel van Europa in oorlog heeft gestort.
Italië heeft zich daardoor echter niet laten
ontmoedigen. De actie, die de Duce tot red
ding van den vrede heeft ondernomen, is
bekend en door de (tegenstanders, zoowel
als door alle volkeren van Europa gewaar
deerd. Deze actie op iedere wijze voort
gezet.
In zijn rede van 23 September heeft Mus
solini zich boven de partijen geplaatst en
nogmaals regeeringfn en volkeren aange
maand om tot de reailiteit te komen en
tot het inzicht van de nutteloosheid en het
gevaar van een oorlog. Tegelijkertijd heeft
Italië verhinderd, dat het conflict zich uit
breidde tot de Middellandsche Zee en den
Balkan.
Deze weloverlegde en actieve houding
stemt niet allen overeen met de belangen
en uiteindelijke doelstellingen van Duitsch
land, maar ook met den wensch van alle
volkeren van Europa, die met zorg het
voortschrijden van dit onzekere drama aan
schouwen, dat boven hun cultuur hangt.
Ondanks het feit, dat reeds verscheidene
weken zijn voorbijgegaan, is niets gebeurd,
dat niet weer goedgemaakt zou kunnen
worden en de gedachte van een op recht
vaardigheid gegrprfUvesten vrede, die be
antwoordt aan de rechtvaardige wenschen
der volkeren en tegelijkertijd Europa een
lange periode van veiligheid en van rusti-
gen socialen vooruitgang waarborgt, kan
door geen enkel volk, afgewezen worden.
Ook bij de Westelijke mogendheden ziet
men hier en daar twee stroomingen en men
zou willen hopen, dat de gezonde, van hun
verantwoordelijkheid bewuste krachten,
eindelijk de overhand kregen op die, wel
ke toestemmen in een rampspoed.
WOENSDAG DE RIJKSDAG BIJEEN?
De Berlijnsche correspondent van de
„Messagero" meldt, dat Hitier voornemens
zou zijn, Woensdag een rede in den Rijks
dag te houden. Daarin zou o.a. worden aan
gekondigd, de vorming van een kleinen
Poolschen bufferstaat. De correspondent
voegt hieraan toe, dat men aaneemt, dat
het doel van het bezoek van Ciano was,
deze van den nieuwen toestand op de hoog
te te brengen, zoodat men zeker was van
den Italiaanschen steun.
VANDAAG VERKLARINGEN VAN
CHAMBERLAIN.
In het Britsche Lagerhuis antwoordde
Chamberlain gistermiddag op een vraag
van Attlee, of hy eenige verklaring had af
te leggen in verband met de Duitsch-Rus
sische verdragen, dat het hem zou verheu
gen, wanneer het Huis de verklaring wil
afwachten, die hy morgen (dus Dinsdag)
zou afleggen.
OPKOMST LICHTING 1940.
Cavaleristen der liching 1924 naar huis.
Wij vernemen, dat de legerautoriteiten
dezer dagen op het departement van De
fensie hebben beraadslaagd over de vraag,
wat er zal moeten geschieden met de nieu
we dienstplichtigne van de komende maan
den en wat inzake het naar huis zenden
van de oudste lichting, die thans onder de
wapenen is.
Men heeft besloten de lichting 1924 in
den loop van de,ze maand, doch reeds he
den eenige onderdeelen, als intendance en
geneeskundige afdeelingen, op te roepen.
Het naar huis zenden van de lichting 1924
zal vermoedelijk worden uitgesteld tot het
volgende voorjaar, met uitzondering van de
cavalerie, die reeds deze week in het genot
van groot verlof zal worden gesteld.
„Tyd".
Geschatte opbrengst
f 30.000.000
DE EXTRA OPCENTEN OP DE
GEMEENTEFONDSBELASTING.
Het aangekondigde wetsontwerp thans
ingediend.
De minister van financiën heeft bij de
Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend,
dat de titel draagt „Tijdelijke voorzieningen
tot versterking van de middelen tot dek
king van de uitgaven des rijks". Zooals
reeds in de millioenennota was aangekon
digd, ligt het in het voornemen der regee
ring het thans aanhangige ontwerp van wet
tot heffing van een nationale inkomsten-
en winstbelasting in te trekken. Tevens is
daarbij medegedeeld, langs welken weg de
minister zich voorstelt de noodige verster
king der middelen te vinden.
Als eerste en voorloopige maatregel
aldus de memorie van toelichting tot het
thans ingediende wetsontwerp komt
daarbij in aanmerking de heffing van op
centen op de gemeentefondsbelasting.
Artikel 1 van het ontwerp luidt:
„Ten bate van het rijk worden geheven:
a. 15 Opcenten op de aanslagen in de
gemeentefondsbelasting over het belasting
jaar, loopende van 1 Mei 1939 tot en met
30 April 1940;
b. 45 Opcenten op de aanslagen in de
gemeentcfondsbelasting over het belasting
jaar, loopende van 1 Mei 1940 tot en met
30 April 1941".
De memorie van toelichting teekent hier
bij aan:
Bij een raming van f 65.000.000 voor de
opbrengst van de hoofdsom dier belasting
zullen de voorgestelde 45 opcenten onge
veer 30.000.000 opbrengen. Van dit be
drag komt. evenwel slechts tweederden ten
bate van het dienstjaar 1940, het overige
een derde ten bate van het jaar 1941. Ten
einde voor het dienstjaar 1940 de volle bate
van 30.000.000 te verkrijgen, is het noodig,
dat op de aanslagen in de gemeer. tefonds-
belasting voor het belastingjaar 1939-1940
alsnog 15 opcenten worden geheven, wel
ker opbrengst dan geheel ten bate van het
dienstjaar 1940 moet worden gebracht (ar
tikel 3 van het ontwerp).
Voorzooveel noodig wijst de minister er
op, dat de onderwerpelijke opcenten be
stemd zijn tot dekking van een tekort op
den gewonen dienst der rijksbegrooting,
waarbij met de bijzondere uitgaven in ver
band met den internationalen toestand nog
geen rekening is gehouden.
MOTORBOOTEN MOGEN ZONDAGS
BLIJVEN VAREN.
De beschikking blijft ongewijzigd.
By het departement van Economische Za
ken hebben wij gistermorgen geinformeerd
naar de resultaten van de eerste Zondag,
waarop de Benzine- cn Benzolbeschikking
1939 in werking was getreden. De algemee-
ne indruk is geweest, dat autobestuurders
zich goed aanpasten aan de nieuwe omstan
digheden.
Men deelde ons voorts mede, dat het niet
in de bedoeling ligt, vooralsnog wijzigin
gen aan te brengen in de nieuwe beschik
king.
In de beschikking wordt niet gesproken
over benzine-gestookte motorbooten.
Op onze informatie dienaangaande werd
geantwoord, dat er ook te dien aanzien geen
uitbreiding van de maatregel wordt over
wogen.
„Vooruit".
URK GEEN EILAND MEER.
DE MEERDIJK TUSSCHEN LEMMER EN
URK WORDT VANMIDDAG GESLOTEN.
Vanmiddag wordt de Meerdijk tus
schen Lemmer en Urk, welke de wes
telijke afsluiting vormt van den nieu
wen Noord-Oostelij ken polder in het
LJsselmeer, gesloten. Van dat oogen-
blik af zal Urk opgehouden hebben een
eiland te zijn, want de ruim 20 K.M.
lange, machtige dijk, die hier in enkele
jaren dwars door de vroegere Zuider
zee is gelegd, verbindt van nu af het
eilang met den vasten wal.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
HET „VREDESOFFENSIEF". (Ie blad)
PAPIEREN BOMMEN OP BERLIJN.
(2de blad).
Binnenland
DE EXTRA OPCENTEN OP DE GE
MEENTEFONDSBELASTING. (lste blad).
OPKOMST LICHTING 1940. (lste blad).
URK IS GEEN EILAND MEER. (lste
blad).
VASTSTELLING KOSTWINNERS
VERGOEDING.
Thee wordt verstrekt.
Op 21 September heeft de heer Van Sleen
(S.D.) den minister van Defensie schrifte
lijke vragen gesteld omtrent het vaststellen
van de kostwinnersvergoeding en het ver
strekken van koffie bij het ontbijt en bij
de broodmaaltijd voor gemobiliseerden.
De minister heeft daarop thans geant
woord:
1. In het algemeen wordt by het bepalen
van het vergoedingsbedrag rekening gehou
den met het feit, dat het onderhoud van den
dienstplichtige gedurende zijn afwezigheid
uit het gezin niet ten laste van het gezin
komt. Wanneer daartoe aanleiding is, wordt
echter van deze algemeen geldende regel
afgeweken. Zijn b.v. de inkomsten van een
gezin lager, dan de geraamde kosten van
levensonderhoud, dan wordt ook de aftrek
voor levensonderhoud van den dienstplich
tige naar evenredigheid verminderd.
Ten aanzien van personen, die bij de op
komst steun genoten of in de werkverschaf
fing waren in welke gevallen de ver
goeding zich in hoofdzaak regelt naar het
bedrag van de steun of van het loon
wordt in het geheel geen aftrek wegens de
afwezigheid van den kostwinner toegepast.
Wat de vergoeding voor menage betreft,
is de ondergeteekende bereid, de kostwin
nersvergoeding te verhoogen, opdat daar
uit de voeding van den dienstplichtige ge
durende de gewone verlofdagen kan wor
den bekostigd.
2. Hoewel aanvankelijk door de etappe-
dienst uitsluitend koffie werd aangevoerd,
vindt sinds eenigen tijd aanvoer van koffie
en thee in gelijke hoeveelheden plaats. Bij
een der maaltijden kan derhalve thee, bij
de andere koffie worden verstrekt. Of by
een maaltijd zoowel thee als koffie kan
worden uitgedeeld, moet ter beoördeeling
van den betrokken commandant worden
overgelaten, aangezien zulks afhankelyk is
van de beschikbare kookgelegenheid.
UIT HET HOTELBEDRIJF
Men deelt ons mede:
Een dezer dagen kwam het bestuur van
den Ned. R.K. Bond van hotel-, café-', n
restaurant-geëmployeerden „Sint Anto-
nius" byeen ter bespreking van den hui-
digen toestand, met name ten aanzien van
de mobilisatie en de werkloosheid in het
bedrijf.
Maatregelen werden getroffen om de
gemobiliseerde leden bij te staan en tege
moet te komen in vele opzichten.
In tegenspraak met opvattingen hier
en daar, dat men nu geen personeel kan
krijgen, werd vastgesteld dat de werk
loosheid in dit bedrijf nog steeds groot
is en dat er voldoende geschikt en be
kwaam personeel beschikbaar is in
ons land, zoodat men niet van regee-
ringswege behoefde over te gaan om
de buitenlandsche arbeidskrachten we
derom toe te laten.
In verband met de groote werkloosheid
werd overwogen om bij de bevoegde
instanties voor te stellen de beschikbare
arbeid te verdeelen; dus tot werkspreiding
over te gaan.
Aan de besturen der afdeelingen werd
opdracht gegeven actief te zijn t.a.v. van
de propaganda en den band tusschen de
plaatselijke organisaties van werkgevers en
werknemers sterk aan te halen.