dagen Historie
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1939
CE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 9
RUSSEN EN DUITSCHERS ONTMOETEN ELKANDER
WEER TE BREST-LITOWSK. WAT ER WERD UITGE
BROED OP HET KREMLIN. WEER EEN NIEUWE
GRENS OP DE LANDKAART VAN OOST-EUROPA.
DE ECONOMISCHE OORLOG. DE OVERGAVE VAN
WARSCHAU.
B r e s t-L i t o w s k. De geschiedenis
herhaalt zich voortdurend, maar nooit op
dezelfde wijze.
Het is iets meer dan 20 jaar geleden, dat
de Duitschers en de Russen elkander bij
onderhandelingen ontmoetten te Brest-
Litowsk. De Russische legers waren ver
slagen; in Moskou en Petersburg was de
revolutie uitgebroken, eerst geleid door de
Mensjewiki, later door de Bolsjewiki. Lenin
besloot toen zich niets aan te trekken van
de afspraken van het vroegere Tsaristische
regiem met de overige geallieerden en een
afzonderlijken vrede te sluiten met Duitsch-
land. Deze vrede kwam tot stand in Maart
1918 op vrij bezwarende voorwaarden voor
de nieuwe Radenrepubliek. Polen en de
Randstaten moesten n.l. van het Russische
gebied worden losgemaakt en onafhankelijk
worden. De Russische heeren trokken er
zich weinig van aan, want in de practijk
zou er toch wel niets van terecht komen!
Lenin en Trotsky toen nog in eere!
huldigden in dien tijd reeds het principe,
dat verdragen zoolang gelden als ze voor-
deelig zijn ofwel zoolang de wederpartij
tot nakoming dwingen kan. Het later op
komend nationaal-socialisme in Duitsch-
land zou dezelfde principes gaan huldigen.
Thans in 1939 ontmoetten de vroegere
tegenstanders elkander opnieuw in Brest-
Litowsk. Nu steunden de Duitschers geen
Poolsche aspiraties, maar hadden zij zoo
juist de Poolsche onafhankelijkheid, welke
zij vijf jaar geleden voor tien jaar hadden
gegarandeerd, den nek omgedraaid.
Er werd thans niet meer met dë vuist
op tafel geslagen, zooals generaal Hoff
mann dat voor 20 jaar te Brest-Litowsk
deed, doch de Russen en de Duitschers
schudden elkander de hand. Er viel land
te verdeelen.
Moskou. De verdeeling van Polen
(de vierde in de historie) was het gevolg
van een afspraak, welke gemaakt was in
Augustus j.l. toen de verrassende wending
van Moskou tot uiting kwam in het sluiten
van een niet-aanvalsverdrag met Berlijn.
Er werd toen reeds direct de opmerking
gemaakt, dat er een geheime ckusule in
dat verdrag zou staan, welke betrekking
zou hebben op de verdeeling van Polen.
Dat werd ontkend, maar een afspraak bleek
er toch wel te zijn geweest
Slechts de definitieve scheidingslijn was
nog niet vastgesteld. Aanvankelijk liep de
demarcatielijn over Warschau, dus vrij ver
in het Westen, maar de definitieve grens
blijkt nu te Moskou meer Oostelijk te zijn
afgebakend.
Dat is geschied na de onderhandelingen,
welke van Ribbentrop op het Kremlin deze
week heeft gevoerd en waarvan de resul
taten zijn neergelegd in een paar verdra
gen, n.L een verdrag van wederkeerigen
bijstand, een garantie voor de vastgestelde
Duitsch-Russische grens en economische
afspraken.
Wat de waarde en de draagwijdte van
deze pacten zal zijn, valt nog moeilijk te
zeggen. Met name valt daaruit nie1 te con-
cludeeren of Rusland bereid is om even
tueel aan de zijde van Duitschland aan dén
oorlog deel te nemen. Het is wel bereid om
Duitschland economisch te helpen met de
levering van allerlei producten, tegen be
taling in natura.
Bovendien heeft Moskou zich laten in
schakelen in het z.g. vredesoffensief, om
alsnog te trachten den oorlogstoestand in
het Westen te doen ophouden. Een poging
om het odium van den krijg op de schou
ders van Engeland en Frankrijk te schui
ven. En als dat niet lukt, zal gr nader over
leg gepleegd worden. Ofschoon er van de
zijde van Engeland en Frankrijk nog geen
officeel antwoord is gegeven, laat het zich
moeilijk begrijpen, hoe deze beide landen
kunnen ingaan op een vredesaanbod, nu
zoowel Duitschland als Rusland de vernieti
ging van Polen buiten iedere discussie
hebben gesteld.
Mussolini merkte in zijn rede van ver
leden week Zaterdag op, dat de Westersche
democratieën ongetwijfeld wijs gehandeld
hadden door Rusland niet den oorlog te
verklaren wegens den inval in Polen, maar
dat zij door dit na te laten toch hun oor
logsdoel (n.l. Polen te helpen) hadden ge
compromitteerd. Maar hoe zouden zij nu
dit oorlogsdoel compromitteeren als zij het
onrecht gingen sanctioneeren door vrede te
sluiten op zulk een basis!
En wat zou er terecht komen van het
dieper liggende oorlogsdoel, n.l. de bevrij
ding van het terreurregiem?
Zullen zij niet moeten vreezen, dat de
honger naar macht nog verdere slachtoffers
zal zoeken?
Men weet immers niet wat de verdere
plannen zijn van Berlijn en van Moskou.
Estland is voorloopig buiten gevaar, dank
zij de opoffering van een gedeelte van zijn
souvereiniteit. Het moet n.l. op een paar
strategisch voorname punten Russische
vloot- en vliegtuigbases toestaan en het kan
waarschijnlijk nog van geluk spreken, dat
het er zóó vanaf is gekomen. Maar hoe staat
het nu met Roemenië en met den Balkan?
De Balk an. Dat Turkije zijn mi
nister van buitenlandsche zaken naar Mos
kou heeft gezonden, om een nieuwe oriën
teering van zijn politiek mogelijk te ma
ken, was van Turksche zijde begrijpelijk.
Turkije had met Engeland een pact ge
sloten, dat het beschouwde als een schakel
tusschen Engeland en Rusland. Londen en
Moskou waren toen nog in onderhandeling
er. Turkije onderhield vriendschappelijke
betrekkingen met beiden. Maar toen Mos
kou zijn rokje omkeerde moest Turkije
zich wel bezinnen op een nieuwe aanpas
sing van zijn politiek.
Het zal er bij de onderhandelingen in
Moskou wel om gaan, om de invloedsfeer
in den Balkan af te bakenen.
In den wereldoorlog heeft Turkije zijn
laatste posities op het Europeesch continent,
met uitzondering van Konstantinopel, moe
ten prijsgeven en heeft het zijn positie van
suzerein in het Arabische gebied aan Enge
land en Frankrijk ten vólle moeten afstaan.
Het zou verleidelijk kunnen zijn om van
Rusland de vrije hand in den Balkan te
krijgen in ruil van vrije doorvaart voor de
Russen door de Daraanellen.
Het zou ook kunnen, dat de Dardanellen
dan voor de Engelschen werden afgesloten,
waardoor Roemenië, dat van Engeland een
eenzijdige garantie heeft verkregen, op
deii duur als een rijpe vrucht aan Rusland
in den schoot moet vallen.
Dat is alles evenwel nog niets meer dan
speculatie in de ruimte. Maar bij de tegen
woordige verhoudingen is alles mogelijk,
zelfs een nog verdere herziening van de
Europeesche landkaart.
Economische oorlog. Als wij
terugkeeren van de toekomst-beschouwin
gen tot de realiteit van het heden, dan
merken wij op, dat de oorlog zich tot nu
toe vrijwel beperkt tot de economie.
Dat is de groole strijd, welke het Brit-
sche rijk tegen zijn tegenstander Duitsch
land voert, een «trijd, waarmede het den
vorigen oorlog heeft gewonnen, en welke
nu met nog feller verwoedheid en verbitte
ring gevoerd zal worden. Soms kan het
zelfs den schijn hebben dat de merkwaar
dige oorlog, welke iu aan den gang is, bo
venal, zoo niet bijna exclusief een econo
mische oorlog zal worden, met alle midde
len van de moderne techniek doorgezet,
totdat een der partijen, tot wanhoop ge
dreven, een beslissenden slag waagt. En ook
dan nog kan Engeland, zoo hoopt het ten
minste, den laatstcn stoot toebrengen door
het Duitsche economische leven volkomen
af te snoeren. Zoo het in 1918 gegaan;
zal het weer gelukken? In elk geval be
schikt Duitschland ditmaal over een achter
land, Rusland, dat zeer, zeer langen tijd een
minstens nooddruftige bevoorrading kan
verzekeren. Chamberlain wees er zelf op;
hij waarschuwde tegen te groot optimisme
in dit opzicht.
Chamberlain gewaagde bij zijn week
overzicht in het Lagerhuis in dit verband
ook nog van de positie der neutralen.
De Duitschers zeggen, dat de Britsche
blokkade weinig effect op Duitschland
heeft, maar op de eerste plaats de neutra
len wurgt en uithongert.
Tegen deze stelling kwam de Britsche
minister in verzet. Wij hebben het, ver
klaarde hij, van den aanvang van den oor
log af duidelijk gemaakt, dat wij er ernstig
naar streefden, rekening te houden met de
bona fide handelsbehoeften van de neu
trale landen; en op het oogenblik worden
er vriendschappjelyke besprekingen met
een aantal neutrale regeeringen gevoerd
om de procedure van de contrabande-con
trole te vereenvoudigen.
We meenen, aldus merkt de „Msbd."
hierbij op, dat vele neutrale regeeringen
van meening zullen zijn, dat het hoog tijd
wordt, dat spoed met deze besprekingen
wordt gemaakt; want de wijze, waarop de
ze controle op het oogenblik wordt uitge-
oelend, is alles behalve geschikt om de door
Chamberlain uitgesproken welwillendheid
jegens de neutralen stevig te fundeeren.
Neutrale schepen ligg n in de Downs rij
aan rij; het vaderland hoort niets van hen,
weet niet, hoe lang ze er zullen moeten
blijven, wanneer ze aan de beurt van de
controle komen. Dat brengt lasten en ge
weldige kosten mede. Wie tegen agressie
er agressieve bedoelingen te velde trekt,
Zou een neutralen derde niet door zijn over
macht ter zee onnoodige' zorgen moeten
veroorzaken.
Warschau gevallen. Wijden wij
ten slotte nog eenige woorden aan War
schau, de Poolsche hoofdstad, die zoo lang
tegen alle hoop in heeft stand gehouden.
De verdedigers van de stad zaten als rat
ten in de val, maar toch weigerden zij zich
over te geven. Zij vochten als leeuwen tot
dat de ellende in de stad te groot werd.
Warschau is thans een rookende puin
hoop, ontelbare gebouwen en kunstschat
ten zyn vernield en in dezen staat van die
pe ellende beteekent de stad nog slechts
een monument voor de onverschrokken
moed en doodsverachting van de Polen.
Na twee dagen van onderhandelen, heeft
de verdediging zich overgegeven. Vrijdag
begon de uittocht der soldaten en binnen
kort houdt het Duitsche léger zijn intocht
in de voormalige Poolsche hoofdstad.
Dan is het laatste hoofdstuk van Polens
ondergang verteld.
Het laatste hoofdstuk van de geschiede
nis van Polen zal het echter nog wel niet
zijn.
SPORT
VOETBAL
Uil het katholieke kamp
S.J.C. ONTVANGT G.D.A.
Uitwedstrijden voor de tweede klassers.
De eerste wedstrijd, door S.J.C. vorigen
Zondag gespeeld, leverde het bewijs, dat
de handicap der mobilisatiegevolgen duide
lijk waarneembaar is. Vijf spelers n.l. zijn
in militairen dienst, d.i. bijna 50 procent.
Geen wondei", dat S.J.C. terdege voelt, dat
het nu een noodcompetitie is.
Morgen gaat de strijd tegen G.D.A.de
nieuwe eerste klasser, die tegen D.H.L. be
wees geen last van de mobilisatie te heb
ben. Hoewel we overtuigd zijn, dat de
Noordwijksche ploeg zich wel langzamer
hand zal aanpassen en dat ook enkele over
winningen niet tot de onmogelijkheden be-
hooren, mogen we daar morgen tegen
G.D.A. toch allerminst op rekenen. De
Noordwij kers zullen evenwel hun huid zoo
duur mogelijk verdedigen, zoodat wij in
ieder geval een goede partij mogen ver
wachten.
Spartaan, dat de competitie opende met
een 51 overwinning, gaat morgen op be
zoek bij D.H.L. en kan daar opnieuw win
nen, wanneer we afgaan op de prestatie der
Delftenaren tegen G.D.A.
Excelsior en Leonidas begonnen j.l. Zon
dag met een puntloos gelijk snel. Morgen
spelen beide clubs uit en hoewel over de
samenstelling d^r ploegen weinig te zeggen
valt, gelooven we toch, dat de Rotterdam-
sche ploegen, uitkomend resp. tegen
T.Y.B.B. en Santpoort met een gelijk spel
al een verdienstelijk resultaat boeken.
In de tweede klasse A spelen de drie clubs
uit onze omgeving alle drie uit. Teylingen
gaat bij A.D.O. in Heemskerk op bezoek,
Lisse trekt naar Haarlem waar D.S.S.H.
gastvrouwe is en D.O.S.R. maakt de verre
reis naar Beverwijk, waar D.E.M. de Veen-
ders ontvangt. Bedriegen de voorteekenen
niet. dan hebben de ontvangende clubs mor
gen geen overmoeilijke taak om de beste
successen te behalen. Toch hopen we, dat
Lisse den tegenslag van Zondag j.l te boven
zal komen en tegen D.S.S.H. zal toonen,
dat het slechte begin een vergissing was.
Blauw Zwart in de tweede klasse B gaat
thans op bezoek bij D.O.N.K. in Gouda,
vanwaar beide punten mee naar Wassenaar
kunnen komen.
Aeolus heeft een kans tegen Oliveo, Rava
zal het tegen St. Lodelijk verre van gemak
kelijk hebben, evenals trouwens Wilhelmus
in V.V.P. een lastigen tegenstander zal ont
moeten.
Ter elfder ure is nog een wedstrijd voor
V.V.L. ingelascht. De Voorschoten aren krij
gen n.l. thuis bezoek van Quick Steps. Zij
zullen goed doen van den beginne af flink
aan te pakken, want de Haagsche club is
geen gemakkelijke tegenstandster
VAN DE D.H.V.B.-VELDEN.
De eerste competitie-Zondag.
Zoo staan we dan gelijk reeds eenige
voorgaande jaren plotseling weer voor de
nieuwe competitie. Vorigen Zondag was nog
niets bekend gemaakt over de competitie-
indeeling en nu reeds staat ineens een pro
gramma te verwerken.
Hoe de nieuwe indeeling zal bevallen,
dienen we nog af te wachten.
Over het algemeen zijn de clubs uit Lei
den en omgeving nogal bij elkaar gehouden,
maar de enkele uitzonderingen daarop ma
ken ons werk niet gemakkelijk.
Zoo is b.v. Van Nispen als eenling uit
onzen kring in de afd. B. ingedeeld met uit
sluitend Haarlemsche clubs, waarvoor in
onzen kring geen interesse bestaat. De ver
richtingen van v. Nispen zullen dit seizoen
dan ook vrywel geheel langs ons heen gaan
en hetzelfde kunnen we wel zeggen van
v. Nispen II, dat eveneens geheel bij clubs
uit Haarlem en omgeving is ingedeeld.
De afd. C. is een mooie afdeeling, waar
COR KINT VERBETERT
WERELDRECORD 150 YARDS
RUGSLAG
In het Sportfondscnbad te Rotterdam
heeft Cor Kint gisteravond opnieuw be
wezen in buitengewonen vorm te zijn;
zij slaagde er in het wereldrecord over
150 yards rugslag, dat sedert 10 Novem
ber 1938 op naam stond van Irene van
Feggelcn met een tijd van 1 min. 43.3
sec., met 1.2 seconde te verbeteren en
te brengen op 1 min. 42.1 sec.
Binnen twee weken tijds heeft Cor Kint
dus drie wereldrecords op den rugslag op
haar naam gebracht, wel een bewijs, dat
de Rotterdamsche zwemster in bijzonderen
vorm is.
Toen de heer J. J. Oster, die als starter
fungeerde, het signaal van vertrek gaf,
ging Cor Kint op de bekende rustige wijze
door het water. Zij zwom met haar langen,
soepelen slag zeer regelmatig en al
voor de laatste baan was het duidelijk, dat
j het record inderdaad scherper zou stel
len. Nadat de chronometers vergeleken
waren, kon de heer Oster bekend maken,
dat het nieuwe wereldrecord op 1 min.
42.1 sec. was gebracht
Van de vijf wereldrecords op den rug
slag zijn er thans drie in het bezit van Cor
Kint: de twee overige, die op de 200 en 400
meter, staan op naam van Irene van Fegge-
len.
H. M. de Koningin bracht Vrijdag een bezoek aan de Alexanderkazerne aan de van Alkemadelaan
te den Haag. De vorstin tijdens de inspectie
verschillende oude concurrenten den strijd
met elkaar kunnen aanbinden. Daar zijn
b.v. Docos, Meerburg én V.V.S.B. aan den
eenen kant, D.E.S., Concordia en Foreholte
aan den anderen kant, terwijl we voorts
hier ingedeeld vinden de reserve elftallen
van D.O.S.R., Lisse en S.J.C.
De strijd begint hier morgen met D.O.S.R.
n—D.E.S. en Docos—V.V.S.B. 't Zal veel
van de samenstelling der elftallen afhangen
hoe de resultaten zullen zijn. Docos b.v.
schijnt bijzonder verzwakt te zijn, zoodat
we ons maar niet aan voorspellingen zullen
wagen.
In de Afd. E. zijn V.V.S.B. II, Teylingen
II en Lisse III met zes elftallen uit Haar
lem en boven Haarlem ingedeeld.
Afd. H. is een aardige afdeeling van clubs
uit de omgeving, waarby alleen de Hoofd
dorp Boys als vreemde eend in de bijt zit.
Lisse IV, Teylingen III en Concordia II
spelen in Afd. K. met I.E.V. en B.S.M. III,
H.B C. IV en T.Y.B.B. V.
Daarachter volgt weer een Leidsche om-
geving-afdeeling met S.M.C. en U.D.O. als
eerste elftallers, waarby de tweede elftal
len van Meerburg en Foreholte er de derde
elftallen van Docos, V.V.S.B. en S.J.C. Als
eerste wedstrijd is hier voor morgen vast
gesteld: Docos IIIU.D.O., twee oude 'be
kenden uit de vorige competitie, maar nu
nog minder dan toen valt van het wed
strijdresultaat iets te zeggen.
In de Zuidelyke afdeeling treffen we
A.V.V. thans weer aan bij de diverse Haag
sche en Westlandsche clubs, terwijl Blauw
Zwart II met G.D.A. II de eenige reserve
elftallen in de A-afdeeling vormen.
In de afd. F. zijn de Rijnstreekclubs weer
bij elkaar gebracht, V.E.P., R.V.C., Alph.
Boys, Esto, Trekvogels, Unio en D.O.N.K.
II. De twee laatst genoemde ontmoeten el
kaar in Oudewater.
Voor de rest der elflallen van A.V.V.,
V.V.L. en Blauw Zwart is de indeeling al
lerongelukkigst voor ons.
Immers, A.V.V. II, V.V.L. II en V.V.L. III,
Blauw Zwart III en Blauw Zwart IV zitten
alle afzonderlijk in een aparte afdeeling
met Haagsche elftallen.
Men zal kunnen begrijpen, dat wy der
halve dit seizoen moeten volstaan met ver
melding der te spelen wedstrijden door die
elftallen en het geven van de uitslagen.
Om dat tenminste zoo goed mogelijk te
doen, daarvoor vragen we de medewerking
van de betrokken vereenigingen.
Junioren-Competitie.
Programma Zondag 1 October as.
Afd. A.: Meerburg a—DOS a, 12.30 uur
J. v. d. Berg; Lisse aSMC a, 12 uur, P.
Th. van Gijlswijk; SJC aTeylingen a, 12.30
uur J. P. de Grot; WL aForeholte a, 12
uur, W. Bank; VCH aDocos a, 3 uur M.
Wcsselman; UDO aVVSB a, 2 uur, Jac.
v. d. Zwet.
Afd. B.: WSB bDocos b, 3 uur, P. C.
van Loon; SMC b— Leimuiden a, 1.15 uur,
G Bouwmeester; DOS bKRV a, 1 uur, J.
C. Hoogduin; WL bSJC b, 1.15 uur,
W. Bank.
Afd. C.: SMC c—VVSB d, 2.30 uur, G.
Bouwmeester; Teylingen bSJC d, 4.15
uur, H. van Velsen; VVSB cMeerburg b,
1.30 uur, P. C. van Loon; Lisse cSJC c,
1.15 uur, P. Th. van Gijlswijk.
Clubnieuws der
Kath. Sportvereenigingen
Docos: Morgen speelt Docos I haar eerste
competitie-wedstrijd op het sportpark
Haagweg tegen VVSB I. Dit belooft ccn
zeer spannende kamp te worden en Docos
zal hard aan moeten pakken om succes te
boeken; aanvang 2.30 uur.
Docos II speelt uit tegen VDO in Uit
hoorn. niet in Noorden zooals er op de
aanschrijvingen staat; aanvang 2.30 uur
vertrek per bus om 1 uur vanaf de Papen
straat.
Docos III speelt thuis tegen UDO I; aan
vang 12.30 uur.
Docos I komt tegen VVSB I in de vol
gende opstelling uit v. 1. n. r.:
Doel: J. Brasker; achter: W. v. d. Kraan
en Ph. Smits; midden: C. v. Egmond, W.
v. Steyn en B. Smits; voor: P. Rossenberg,
B. Goddijn, W. Goddijn, A. Verhoeven en
F. Kallenberg.
