De houding der
neutralen
De dood van
Von Fritsch
Uit het Verre Oosten
MAANDAG 25 SEPTEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 8
Lelden
CE VERDEELING VAN POLEN. EEN
BIALYSTOCK DOOR DUITSCHE EN
SARADJOGLOE NOG NIET NAAR
MOSKOU?
Hij sou de tolk moeten zijn van Roemenië's
neutraliteitswil.
ïn welingelichte Roemeensche kringen
bevestigt men, dat de Turksche minister
van Buitenlandsche Zaken zijn vertrek naar
Moskou twee dagen zou uitstellen om de
aankomst af te wachten van den Turkschen
ambassadeur te Boekarest, die een belang
rijke mededeeling van de Roemeensche
regeering voor den Turkschen minister zou
meebrengen in verband met diens reis naar
Moskou.
Men gelooft in deze kringen, dat de Roe
meensche regeering Saradjogloe zou ver
zoeken in Moskou te willen bevestigen, dat
Roemenië voornemens is de meest strikte
neutraliteit in het huidige Europeesche con
flict te handhaven en weerstand wil bie
den aan alle pogingen, dit land te bewegen
tot toepassing van de Poolsch-Roemeensche
overeenkomst, die voorzak in hulpverlee
ning in geval van een Russischen aanval.
DIPLOMATIEKE BETREKKINGEN
TUSSCHEN HONGARIJE EN D7
SOVJET UNIE HERSTELD.
Officieel wordt medegedeeld, dat de di
plomatieke betrekkingen tusschen Honga
rije en de Sovjet-Unie zijn hersteld.
Kristoffy, raadsheer van de legatie te
Warschau, is benoemd tot Hongaarsch ge
zant te Moskou, de regeering van de Sov-
jct Unie heeft haar agreement verleend.
Het herstel van deze betrekkingen moet
het verkeer tusschen beide landen, die ten
gevolge van de aankomst van de Sovjet
troepen aan de grens van Polen en Hon
garije buren zijn geworden, vergemakkelij
ken.
De Russische troepen bezetten alle grens
posten tot aan de San, niet ver van de Hon-
gaarsche grenspost Uzsok.
DE HERZIENING VAN AMERIKA'S
NEUTRALITEITSWET.
De laatste gegevens over de verdeeling
der stemmen van de Senatoren ten aanzien
van de neutraliteitskwestie geven aan, dat
ongeveer 35 senatoren gekant zijn tegen
een opheffing van het wapenembargo. De
meerderheid van de resteerende 61 sena
toren steunt Roosevelt. Van ongeveer 10 k
15 senatoren weet men niet beslist, in welk
kamp zij zich zullen scharen. De aanhan
gers van Roosevelt blijven vertrouwen ge
voelen over het uiteindelijk succes, of
schoon zij verwachten, dat er stormachtige
debatten van een maand of zes weken zul
len komen met parlementair gemanoeuvreer
vóór de isolationisten verslagen zullen wor
den.
Het bericht van het sneuvelen van ge
neraal von Fritsch wordt in de Duitsche
bladen in enkele regels gemeld, zonder
den gebruikelijken rouwband en het kruis.
De Fuehrer heeft voor von Fritsch een
staatsbegrafenis gelast.
De plechtigheid zal Dinsdagochtend om
elf uur plaats vinden voor het monument
Unter den Linden, daarna zal het stoffe
lijk overschot plechtig worden overge
bracht naar het „Invalidenfriedhof".
De Duitsche pers publiceert het volgen
de in memoriam van de hand van den op
perbevelhebber van het leger:
Op 22 September is in Polen bij de ten
uitvoerlegging van een verkenning voor
Warschau in de voorste linie gevallen de
kolonel-generaal baron von Fritsch, com
mandant van het 12e artillerie-regiment.
Op den eersten dag aan de zyde van -yn
DE UITVAART VAN DEN
ROEMEENSCHEN
PREMIER
ZES WITTE OSSEN TROKKEN DEN
LIJKWAGEN.
In tegenwoordigheid van Koning Carol
en kroonprins Michael, de koninklijke
raadgevers, leden der regeering en het ge-
hecle diplomatieke korps werd gisteroch
tend het stoffelijk overschot van Calinescoe
van het Atheneum overgebracht naar het
Noordstation vanwaar het 's middags naar
Cutea de Arges, de geboorteplaats van
Calinesco, werd overgebracht.
De zware baar waarop de premier graf
waarts werd gedragen was met een extra-
trein uit Boekarest vervoerd. Op een boe
renwagen, bedekt met sparrctakken en
gedekt door de Roemeensche vlag, werd
de kist vervoerd. Zes witte ossen trr
de kar. Vieroud-premiers begeleidden de
baar. Kroonprins Michael, gekleed in de
uniform van de jagers, liep direct achter
de familieleden van den overledene. Hij
vertegenwoordigde den koning.
Tal van hooge autoriteiten volgden de
baar. Langs den geheelen weg stonden
boerenjongens en boerenmeisjes met ont
stoken kaarsen en honderden bloemen op
gesteld. De stoet maakte een diepen in
druk.
Bij den grafkelder van de familie Cali
nescoe stond een eerewacht opgesteld. Eer
boer, een vriend uit de kinderjaren van
Calinescoe, sprak nadat de kerkelijke plech
tigheid door patriarch metropoliet -Nicode-
mus was verricht, een korte rede uit. Ver
volgens sprak een vertegenwoordiger van
de Hongaarsche minderheid en een verte
genwoordiger van de Duitsche minder
heid, die na hun leedwezen te hebben be
tuigd, de verzekering gaven van hun vol
komen verknochtheid jegens den Roe-
meenschen staat.
Nadat Gafencu namens de regeering een
laatste hulde had gebracht aan zijn vriend
en chef, condoleerde kroonprins Michael
mevrouw Calinescoe.
Onder het spelen van het volkslied door
een militaire muziekkapel werd de baa1
in de groeve neergelaten.
TELEGRAFISCH OVERGEBRACHTE FOTO VAN HET MOMENT, WAAROP TE
RUSSISCHE OFFICIEREN DE DEMARKA TIELIJN VAN HET VEROVERDE GEBIED
WORDT VASTGESTELD.
artillerie regiment te velde getogen, is hij
overleden voor het leger, waarvoor hy
heeft geleefd, tot het laatste toe in onvoor
waardelijke overgave. Diep geschokt en in
volledige rouw doch vol grooten tro'
staat het leger aan de baar van dezen
grooten soldaat.
Waarom hij als opperbevelhebber
moest aftreden.
In de Italiaansche pers zijn levensbe
schrijvingen van generaal von Fritsch
verschenen. De „Stampa'' schrijft, dat van
Fritsch Polen als den voornaamsten vijand
van Duitschland beschouwde en de herle
ving van het traditioneele verbond mei
Rusland wenschte. Hy keurde de anti-Rus
sische en pro-Poolsche politiek van Hitier
af. Toen het leger begon te groeien, werd
zijn critiek heftiger. Hitier kon een derge
lijke houding niet dulden en maakte in
Februari 1938 van het conflict tusschen
von Fritsch en maarschalk van Blomberg
gebruik om beiden terzijde te stellen, per
soonlijk het legercommando op zich te ne
men, generaal Keitel tot chef van den sta'
te benoemen en von Fritsch door von
Brauchitsch te vervangen.
Bnltenlandsche Berichten
MIJNONGELUK TE BOCHUM.
In de mijn „Hannover" te Bochum heeft
zich Zaterdag een ontploffing voorgedaan.
De lijken van 8 mijnwerkers zijn naar bo
ven gebracht. Doordat er brand ontstond,
werden 9 andere arbeiders opgesloten, die
naar alle waarschijnlijkheid eveneens om
gekomen zijn. 14 mijnwerkers werden
zwaar gewond.
SCHIP GEKAPSEISD.
Vierentwintig personen vermist.
Uit Oxonard (Californië) wordt gemeld,
dat de „Spray", aan boord van welk schip
zich 26 personen bevonden, die op eeni-
gen afstand van de kust hadden gevischt,
tengevolge van de woelige zee is gekapseisd.
Twintig minuten na het ongeluk waren
twee personen gered. Vierentwintig per
sonen worden vermist.
SIGMUND FREUD OVERLEDEN.
In zyn woning te Londen is gisteren de
bekende geleerde, professor Sigmund
Freud, overleden.
Professor Sigmund Freud, de grondleg
ger van de psycho-analse, werd op 6 Mei
1856 te Freiburg in Moravië geboren.
Vóór hij, als gevolg van den Anschluss
van Oostenrijk met het Duitsche rijk, zijn
geboortegrond verliet, heeft hij het groot
ste gedeelte van zijn leven in Weenen ge
doceerd.
In zijn eerste studiejaren bewoog Freud
zich voornamelijk op botanisch en chemisch
terrein en gedurende een zetstal jaren (1876
1882) arbeidde hij in een physologisch
laboratorium en in een instituut voor her
senonderzoek. Toen hij in 1884 tezamen mét
dr. Breuer een onderzoek instelde naar de
symptonen der hysterie, werd daarmede
tevens de grondslag gelegd voor de latere
psycho-analyse.
In het jaar 1885 vertrok Freud naar Pa
rijs, teneinde in de Fransche hoofdstad zijn
studies voort te zetten onder den beken
den neuroloog Charcot, waarbij hij even
wel niet de medewerking van de zijde van
zijn collega's mocht ondervinden. In de
daarop volgende jaren zagen verscheidene
belangrijke werken op het gebied der neu
rologie van zijn hand het licht. Tezamen
niet dr. Bruer gaf hij in 1895 „Studiën ueber
Hysterie" uit.
Toen de samenwerking tusschen de bei
de geleerden ophield, werkte Freud nog ge
durende tien jaren verder aan de psycho
analyse, waarbjj hij vele en belangrijke
ontdekkingen deed.
DE NIEUWE GEREFORMEERDE KERK
AAN DEN LAMMENSCHANSWEG
De nieuwe Gereformeerde kerk aan den
Lammenschansweg is zoo goed als geheel
gereed en zal op Dinsdag 10 Oct. a.s. in
gebruik worden genomen. De van de
traditie volkomen afwijkende vormgeving
van dit gebouw heeft bij „the man in the
street" al heel wat critiek moeten onder
vinden. Het verhaal gaat, dat een orgel
draaier op een goeden dag den opzichter
heeft aangeklampt met de vraag hem te
machtigen nu eens en voorgoed het dwaze
praatje tegen te spreken, dat dit nieuwe
gebouw een kerk was. Hij orgeldraaier
wist wel beter. Hij had van het begin af
aan al gezien, dat er een wielerbaan werd
gebouwd.
De architect, de heer A. v. d. Kraan uit
der nog al flauw. In elk geval: als men de
kerk eens binnenloopt is men niet langer
geneigd er nog grapjes over te maken. Het
interieur is van een groote rust en even
wichtigheid, het is indrukwekkend en tege
lijk logisch en practisch.
De arcihtect, de heer A. v. d. Kraan uit
Rotterdam, heeft met dit gebouw een
proeve willen geven aldus verklaarde
men ons van Protestantsche zijde van
principieele Protestantsche kerkbouw. Het
kerkgebouw heeft, volgens deprotestant
sche opvatting, de functie dat de gemeente
er samenkomt om zich te laten onderwijzen
uit Gods Woord. De gemeente schaart zich
om haar Hoofd, Jezus Christus, die zich in
Zijn woord heeft geopenbaard. De bedie-
ning van dat Woord, de bediening der sa
cramenten Doop en Avondmaal vormen
het centrale punt in den protestantschen
eere-dienst. Daarom koos de architect als
grondvorm van het kerkgebouw de cirkel
sector. In de punt van dezen sector be
vindt zich het liturgisch centrum: de kan
sel, doopvont, avondmaalstafel. De ge
meenteleden zitten alle op dit middelpunt
gericht. En heel de architectuur is op deze
grondgedachte geïnspireerd. De zware bal
ken die het dak ondersteunen loopen uit
den cirkelomtrek samen in het hart van
de cirkel, buigen boven den kansel om en
dalen daarop neer. Men kan het ook an
dersom zeggen: Vanuit den kansel stijgen
de pilonen op en verspreiden zich daarna
waaiervormig onder het gewelf.
Het kerkgebouw is voor den protestant
schen eeredienst vooral ook bijzonder
practisch. Er is geen plaats in het heele
gebouw, beneden noch op de gaanderij
waar men niet ongestoord en rechtuit ge
zicht op het liturgisch centrum heeft.
Een fraai accent in het interieur vormen
de beide ovale ramen doorsneden met een
kruis en voorzien van glas in lood, waar
in de symbolen der Evangeliën zijn ver
werkt.
Het exterieur vloeit logisch uit het inte
rieur voort. Alleen de toren is een zwak
punt, omdat hij, wat plaats en vormgeving
betreft, halfslachtig is.
Aan de langtezijden van dit gebouw be
vinden zich catechisatie-lokalen, kerke-
raadskamer, predikanten-, commissieka
mer enz.
Zeven en dertig officieren en manschappen van het Engelsche s s. .Winkleigh" werden midden op den Oceaan gered door de
bemanning van den .Statendam" en aan boord liefderijk ontvangen. Bovenstaande foto werd door een der opvarenden van het
Nederlandsche schip gemaakt
EEN JAPANSCH OFFENSIEF
BIJ HANKAU.
Japanners melden groote successen.
De Japanners hebben Zaterdag ten Zui
den van Hankau een groot offensief ge
opend op een front van meer dan 250 K.M.
breedte. De Chineesche strijdkrachten
moesten zich in de richting van Tsjangtsja
terugtrekken. De actieve steun van de Ja-
pansche luchtmacht maakte, dat deze te
rugtocht hier en daar het karakter kreeg
van een vlucht.
De Japansche afdeelingen, die Zaterdag
aan den Oostelijken oever van het Toeng-
ting-meer waren geland, hadden Zondag
middag een punt, vijftien kilometer ten
Zuidwesten van de landingsplaats bereikt.
De linkervleugel van de Japansche troe
pen, die naar Sjansja oprukken, heeft de
hardnekkige Chineesche verdediging ge
broken en is tot 70 kilometer van de stad
genaderd. Zondagmorgen is een nieuwe
afdeeling Japansche mariniers geland aan
den Noordelijken oever van Toengting-
meer. Volgens Japansche luchtverkenners
vluchten de Chineesche troepen in wan
orde. Driekwart van een divisie, die hard
nekkig tegenstand tegen de Japansche
landingstroepen had geboden, is gesneu
veld of gewond volgens een gevangen ge
nomen Chineesch officier, die verder me
dedeelde, dat de divisiecommandant naar
Tsjangsja gevlucht was.
De Japansche marine-autoriteiten mel
den, dat de aan het Toengtingmeer ge
lande troepen strategische stellingen rond
om Loetsjo bezet hebben. Japansche vlieg
tuigen hebben de militaire inrichtingen te
Sjiangjin ten Zuiden van het meer ver
nield.
Volgens de laatste te Hankau van het
Chineesche front ontvangen berichten,
loopen zestig divisies van het leger der
centrale regeering van Tsjoengking ge
vaar te worden vernietigd.
Volgens deze berichten is het Japansche
offensief in zijn omvang vergelijkbaar met
de operaties van verleden jaar in de buurt
van Moeban.
