facatiócfi afjettAief. (tij. Haocmt^wajócfie
gxetu.
De Duitsche voorposten moesten wijken
De situatie van
den dag
VRIJDAG 15 SEPTEMBER 193b 30ste Jaargang No. 9440
RnrMnr r....i.i *9 Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 3.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 103003. Postbus 11.
Dr. H. J. A. Walenkamp t
Even na twaalf uur hedennacht is, in
den ouderdom van 73 jaar, overleden dr.
H. J. A. Walenkamp te Warmond.
Op deze plaats huldigen wij met groote
dankbaarheid den overledene, die is ge
weest een der oprichters van ons katho
liek dagblad „De Leidsche Courant", die
•bijna alle jaren van het bestaan der N.V.
heeft vervuld de functie van commissaris,
vele jaren na het overlijden van den
heer C. J. L. v. d. Meer in 1927 die van
president-commissaris.
Alle jaren van het bestaan onzer N.V.
heeft dr. Walenkamp de meest toegewijde
belangstelling getoond voor ons katholiek
dagblad.
Zijn diepe overtuiging, dat in het moder
ne katholieke leven een goed gewestelijk
katholiek dagblad van - onberekenbaar-
groote beteekenis is heeft hem gedreven
en gedrongen, om met de hem eigene taaie
volharding en vaak onbuigzame vasthou
dendheid te werken voor de oprichting van
een N.V., die een katholiek gewestelijk
dagblad zou uitgeven; en in diezelfde rots
vaste overtuiging ligt de verklaring, waar
om hij jaren-lang, bij voortduring en met
nobele onbaatzuchtigheid, zijn beste krach
ten, de adviezen van zijn doordacht en
scherpzinnig oordeel en de wijsheid van zijn
sensus catholicus, heeft geschon
ken in het besturen van de N.V., die de
liefde van heel zijn hart bezat.
En in het besturen van de N.V. ging bij
hem alles om dat ééne doel: een zoo goed
mogelijk, technisch en redactioneel vol
waardig en waar katholiek^, gewestelijk
dagblad.
Hoe graag citeerde hij het bekende
woord van Paus Pius X: Wat baat het ker
ken te bouwen, scholen op te richten, pa
tronaten te stichten, als gij u niet bedient
van het wapen eener goede katholieke
pers. Deze woorden waren den in een
voud en waarheid levenden katholiek uit
het hart gegrepen!
Zóó hebben alle inwoners van Warmond
hem gekend en gewaardeerd, katholieken
en niet-katholieken: een in eenvoud en
waarheid levenden katholieken mensch.
Zóó hebben hem gekend en gewaardeerd
de talloozen, die met hem in relatie zijn ge.
komen bij de uitoefening van zijn offi
cium nobile hier geen ijdele
klank! zijn edel beroep van geneesheer.
Drie en dertig jaren lang heeft dr. Wa
lenkamp in Warmond het beroep van ge
neesheer uitgeoefend; in 1935 heeft hij de
practijk overgedragen aan zijn zoon. In
die drie en dertig jaar heeft hij zijn taak
geen dag, geen uur wegens ziekte moeten
opgeven. En vacantie-nemen was hem ten-
eenenmale vreemd. Zijn ontspanning zocht
hij en vond hij in de rust, de gezellig
heid, de intimiteit van den huiselijken
kring, te midden van hen, naar wie
zijn zorg, zijn voor alles belangstellende,
gewetensvolle zorg dag-in dag-uit uitging.
Toen op 9 Febr. 1926 op zoo spontane
en hartelijke wijze het zilveren feest van
zijn arts-practijk in Warmond werd ge
vierd, schreven wij, wat wij hier nu her
halen, en waarin wij nu willen neerleggen
de getuigenis van de duizenden, die als 't
ware geschaard staan rondom de baar van
den door hen vereerden doode: „Bij de
uitoefening van zijn taak als medicus toon
de dr. Walenkamp te bezitten de klare ken
nis en de fijne tact, om de wisselwerking
te ontdekken tusschen lichaam en geest;
hjj was medicus en psycholoog. In het zie
kenvertrek en in zijn spreekkamer zijn
heel wat geestelijke zorg en heel wat ziele-
pijn blootgelegd voor den dokter, bij wien
mert zoo tegelijkertijd genezing vond èn
"voor het lichaam èn voor den geest".
Op de receptie bij het afscheid van dr.
Walenkamp als arts, op 29 Dec. 1934, zeide
de hoogeerw. president van het Theologi-
cum mgr. Taskin in een toespraak o.m.:
„De inwoners van Warmond hebben aan
u zeer veel te danken. Gij hebt hun licha
melijke gezondheid verzorgd, hen geholpen
in bange en moeilijke uren, op een liefde
volle en vaderlijke wijze. Doch dat niet al
leen. Gij hebt ook op een bijzondere ma
nier de kunst verstaan om zieleleed dat
dikwijls door lichamelijk leed wordt op
geroepen te lenigen".
Nadat hij zijn functie als geneesheer had
Het Fransche communiqué
spreekt er niet van
KANONGEBULDER WORDT IN
LUXEMBURG GEHOORD.
Gistermiddag om vier uur hebben de
Franschen een offensief ingezet nabij Perl
aan den Moezel, tegenover het Luxem-
burgsche plaatsje Schengen. Bij dit offen
sief werd gebruik gemaakt van gevechts
wagens en artillerie. Men heeft een acht
tal dezer gevechtswagens, die een weg
baanden, kunnen waarnemen.
De Duitsche voorposten moesten wijken,
terwijl de Duitsche troepen de spoorrails
in de lucht deden vliegen. Het gebulder
van het kanonvuur kon tot in Luxemburg
gehoord worden.
De Luxemburgsche douaneposten en
gendarmes zijn teruggetrokken en de be
volking is uit Schengen geëvacueerd.
Het Fransche leger-communiqué van gis
teravond maakte echter van deze operatie
geen gewag. Het meldde slechts „plaatse
lijke vorderingen, waarbij de Franschen
krijgsgevangenen maakten".
HET KANON IS AAN HET WOORD BIJ
SAARBRÜCKEN.
Sedert Woensdag is aan het westelijk
front tegenover Saarbrücken en ter weers
zijden van deze stad, daar waar de Fran
schen tot nu toe den meesten voortgang
hebben gemaakt, het woord vooral aan het
kanon.
Het Duitsche opperbevel van de Sieg-
friedlinie heeft, naar het schijnt, zeer onge
rust over de aanmerkelijke door de Fran
sche voorhoeden tot stand gebrachte ter
reinwinsten, batterijen zware artillerie ge
demaskeerd, die de verkeerswegen achter
de Fransche linies bestoken en een sper
vuur op uitgebreide schaal onderhouden.
Natuurlijk blijft de Fransche artillerie ha
rerzijds niet werkeloos.
De operaties in de lucht wérden aan
weerszijden gehinderd door den eersten na
jaarsregen, welke na een lange periode van
mooi weer is gevallen.
Toch zetten de Fransdie troepen on
danks de omstandigheden, dat het terrein
doorweekt is, hun geleidelijken voortgang
door de vooruitgescheven punten der Sieg-
firiedlinie voort.
Donderdag hebben zij met name den be-
boschten uitspringenden zak verkleind,
hetgeen uiterst profijtelijk zal zijn voor la
tere operaties.
Het Fransche opperbevel neemt nog
steeds een zeer groot stilzwijgen in acht
met betrekking tot de bezette plaatsen, ten
einde den vijand geen enkele aanwijzing
te geven. De vijand is door het slechte weer
verhinderd verkenningsvluchten te onder
nemen en kan nu slechts moeilijk de Fran
sche vorderingen door 't beboschte en geac
cidenteerde terrein, waar de operaties ge
schieden, volgen.
EEN ITALIAANSCH BLAD OVER DE
GEVECHTEN IN HET WESTEN.
De „Lavoro Fascista", die gisteren een
lang schrijven van zijn correspondent te
neergelegd, is dr. Walenkamp vier jaar lid
geweest van den gemeenteraad van War
mond.
Verder is hij vele jaren geweest voorzit
ter van de inmiddels opgeheven
Gezondheidscommissie te Alphen a. d. Rijn.
Bij allen, die den overledene hebben ge
kend, zal zijn nagedachtenis in hooge
eere blijven in 't bijzonder ook bij hen,
die behooren tot het bestuur of de em-
ployé's van „De Leidsche Courant".
En in gebed en offer blijven wij den
overledene gedenken.
Als schrijver dezes toegeeft aan den aan
drang, om hieraan toe te voegen een per
soonlijk woord, dan moge men 't hem ver
geven.
Al den tyd, dat ik het voorrecht heb,
werkzaam te zijn aan „De Leidsche Cou
rant" en reeds vóór dien tijd heb ik
ook het voorrecht genoten van de eerlijke,
opene en oprechte, hartelijke vriendschap
van dokter Walenkamp. En in mij is de
waardeering, de hoogachting en eerbied
voor dezen nobelen mensch gegroeid met
de jaren, waarin ik hem kende, omdat ik
steeds weer opnieuw mocht constateeren
en ondervinden, dat bij hem in alles vóórop
stond de wil, om te handelen naar heilige
overtuiging, naar diep plichtsbesef, te han
delen als Christen.
Wie dokter Walenkamp heeft gekend,
zooals ik, gevoelt en beseft, dat hij van
daag veel, héél veel heeft verloren voor
heel het verdere leven.
W.
Parijs afdrukt, schrijft:
„Hoewel de Fransche troepen niet in den
strijd gehard zijn, vechten zij goed en zij
zijn bezield door een voortreffelijk mo
reel".
Na verklaard te hebben, dat de opera
ties, die zich thans afspelen aan het Wes
telij kfront, ten uitvoer worden gelegd on
der het teeken „zuinigheid met menschen
en materiaal", meent het orgaan echter
op bijzondere wijze melding te moeten ma
ken van de gevechten, die de laatste da
gen geleverd zijn ten Oosten van de Saar,
die beschouwd kunnen worden als een be
langwekkend plaatselijk succes. Inderdaad
heeft het Fransche offensief zich de laat
ste dagen, ondanks den krachtigen wil van
den Duitschen generalen staf, om geen ter
rein af te staan op het Westelijke front,
ontwikkeld over een front van ruim twin
tig kilometer over een opmerkelijke diep.
te, waarbij zij bewijs geven, dat de samen
werking tusschen de infantrie en de wa
pens, die tot taak hebben haar te steunen,
tot voldoening van den Franschen genera
len staf functioneert."
Het blad wijst er vervolgens op, dat nog
Woensdag in denzelfden sector de Fran
sche troepen na een hevige artillerievoor
bereiding er in zijn geslaagd op te rukken
over een diepte van bijna twee kilometer,
waarna het orgaan duidelijk te verstaan
geeft, dat de door de Fransche troepen
verwezenlijkte opmarsch een ernstige be
dreiging vormt voor Saarbruecken, dat de
Duitschers zich gehaast zouden hebben
om te evacueeren.
Voorts en dat is de eerste maal
meldt het Italiaansche blad, dat in dezelfde
zone van het Westelijke front tijdens lucht
gevechten „talrijke Duitsche vliegtuigen
zijn neergehaald".
Verder meldt het blad, dat de Duitsche
generale staf niet geheel gerust zou zijn
en dat, wanneer men zekere inlichtingen
mag gelooven, het niet uitgesloten zou zijn,
dat Trier en Aken, evenals de streek rond
om deze plaatsen, snel zouden worden
ontruimd door de burgerbevolking.
De ontscheping van een deel van het
Britsche leger in Frankrijk trekt eveneens
de aandacht van de „Lavoro Fascista", die
wijst op de groote moreele beteekenis van
de aankomst in Frankrijk van Engelsche
troepen en op de doeltreffende samenwer
king der legers van de geallieerden, welke
„van bijzonder belang is op den dag, vol
gende op de bijeenkomst van den opper
sten oorlogsraad der geallieerden".
DE TOESTAND IN BERLIJN.
Volgens der Reuter-bericht uit Brussel
wordt in Berlijn dagelijks droefgeestiger,
volgens berichten uit de eerste hand, die
langs verschillende wegen zijn ontvangen.
Bijna iederen dag vinden de Berlijners in
hun kranten kleine paragraphen, welke
nieuwe offers aankondigen, die zij bevel
krijgen te brengen voor de verdediging
van het vaderland. Het vooruitzicht drie ja
ren of langer te moeten leven op de tegen
woordige voedselrantsoenen is deprimee-
rend genoeg. Van het ontvangen van gas
ten is vrijwel geen sprake. De twee nieuwe
vleeschlooze dagen, Maandag en Vrijdag,
hebben den chaos in de restaurants wat
minder gemaakt, maar toch is het nog waar
schijnlijk, dat de klant een half uur moet
wachten voor hem iets wordt opgedischt,
dat hij niet besteld heeft, met de opmer
king: „Wij hebben niet anders."
Visch is thans veel gewoner dan vleésch.
De mededeeling, dat Duitschland voorne
mens is de steenkool-exporten naar de neu
trale landen voort te zetten, heeft de men
schen zich doen afvragen wat de binnen-
landsche steenkoolrantsoenen zullen om
vatten. Terwijl de Saarmijnen vermoedelijk
niet geëxploiteerd zullen kunnen worden
en 'n geweldige oorlogsindustrie moet wor
den bediend, is het niet waarschijnlijk, dat
de hoeveelheid die overblijft, voor den ge
wonen man, groot zal zijn. Daarbij komt
nog, dat de synthetische textielproducten,
waarmede de Duitschers thans gekleed
gaan, er bekend voor zijn, dat zij geen
warmte geven. De benzine wordt Voortdu
rend kostbaarder en gemeld wordt, dat
vanaf 20 September alleen voertuigen met
een speciaal officieel kenmerk nog zullen
mogen rijden.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT
VAN VANMORGEN.
Het Fransche legerbericht van 15 Sep
tember des ochtends luidt als volgt:
De operaties van de afgeloopen dagen
hebben ons in staat gesteld, ons het ge
bied te verzekeren ten Noordoosten van
Sierck. Het bezit van dit gebied werd be
twist sedert het Duitsche offensief, waar
van melding werd gemaakt in het leger
bericht van 10 September des avonds.
Wij hebben bovendien nog verder voort
gang gemaakt. Gedurende den nacht heb-
Wij worden niet overweldigd door een
stortvloed van bijzonderheden over den
strijd in het Westen. De oorlogscommuni-
qué's der beide strijdende partijen zijn zeer
karig met hun nieuws, zoodat men z'n licht
op moet steken by hetgeen aan de grenzen
te hooren en te zien is.
Zoo hooren wij uit Luxemburg, dat er
een Fransch offensief aan den gang is,
vlak langs de Luxemburgsche grens, maar
noch het Fransche noch het Duitsche leger
bericht maakt daar melding van.
In de buurt van Saarbrücken schijnt een
artillerie-duel aan den gang te zyn.
Uit het Westen dus niet veel nieuws.
In het Oosten gaat het met dc Duitsche
opmarsch niet meer zóó vlot, maar het zou
toch te ver gaan, wanneer wij daaruit de
conclusie trokken, dat de Polen er derhalve
in geslaagd waren den Duitschen opmarsch
te stuiten.
Berichten van Duitsche zijde, dat de
Duitsche troepen bij Brest-Litowsk staan
en Lemberg aanvallen wijzen allerminst
op een stuiting.
Men kan eerder zeggen, dat de weer
stand, welke de ingesloten Polen in de
z g. zak bij Koetno en Lodz bieden en het
verzet van Warschau enkele vertraging
oplevert, omdat de verschillende legereen
heden niet onafhankelijk van elkander
kunnen opereeren, doch het verband moe
ten bewaren.
In de Fransche pers ontkent men niet,
dat Polen ernstig gevaar loopt, niettegen
staande zijn dapperheid, tengevolge van
bet overwicht in aantal en materieel. Even
wel blijkt het gebied van Warschau, dat
moerassig is en doorsneden met rivieren,
gunstig voor een verdediging, vooral wan
neer de regen valt.
„Generaal Modder" schijnt daar een
goede bondgenoot van Polen te zijn.
Voorts vraagt men zich af, welke hou
ding tenslotte Amerika zal aannemen. Op
21 September a.s. komt het Congres bij
een om te beraadslagen over een wijziging
van de neutraliteitswet, welke op het
oogenblik aan de Amerikanen verbiedt
oorlogstuig te leveren aan de oorlogvoe
renden. Roosevelt wil dit verbod doen op
heffen, wat dan practisch neerkomt op
et-n bevoordeeling van Engeland en Frank
rijk. Senator Borah, een der felste voor
standers van algeheele afzijdigheid, heeft
dan ook reeds gezegd, dat een dergelijke
wijziging de Vereenigde Staten naar een
oorlog zou voeren.
„Wanneer we na enkele maanden een
wet, welke door bijna het geheele land
werd goedgekeurd", zoo zeide Borah, „kun
nen verscheuren, hoe lang denkt u dan
dat het zal duren om het voorstel te doen
aannemen onze jongemannen naar de
loopgraven te zenden, wanneer we een
maal zijn begonnen te intervenieeren?"
De Amerikaansche pers en een groot
deel der publieke opinie dringt evenwel
op wijziging aan.
Zoo is bijv. de „New York Times" van
oordeel, dat de Vereenigde Staten terug
kunnen keeren tot de traditioneele uitleg
van de neutraliteit en zoo een groote dank
baarheid verwerven, want zij kunnen zoo
de landen helpen, die weerstand bieden
aan een niet uitgelokten aanval en de de
mocratie, welke ook de Amerikaansche
leefwijze is, verdedigen. Het blad voegt hier
aan toe, dat het andere alternatief is om
coor middel van de neutraliteitswet in
Europa te „intervenieeren" en de balans
te doen doorslaan naar de zijde van de
brute kracht en de reactie.
Tenslotte vestigen wij de aandacht op de
geruchten, welke in Berlijn de ronde doen,
da* Mussolini nog een laatste poging zal
doen om den vrede te herstellen, waaraan
wordt toegevoegd, dat Mussolini van plan
zou zijn, zich achter Duitschland te scha
ren, als die poging geen succes zou hebben.
Men weet nooit in hoeverre dergelijke
opzettelijk verspreide geruchten proef
ballonnetjes zijn of aanduidingen van wer
kelijk bestaande acties, welke op deze
wijze op een bepaalde manier worden ge
kleurd.
ben wy onze eerste linie plaatselijk ver
beterd, niettegenstaande de levendige re
actie van den vijand, vooral van zijn ar
tillerie.
HET DUITSCHE COMMUNIQUé.
Aan het Westelijk front ten Oosten van
Saarbrücken is de artillerie van den vijand
actief.
De vijand, die op 12 September bij
Schweig, een grensplaats ten Zuiden van
Pirmasens, had aangevallen, is onder den
druk van de Duitsche artillerie over de
grens teruggeweken.
BRUG BIJ SCHENGEN OPGEBLAZEN.
Uit Luxemburg wordt gemeld: Vanoch
tend te kwart over negen is de brug over
de Moezel bij Schengen, in de lucht ge
vlogen. In de omgeving van de brug is
geen enkel soldaat gezien.
De brokstukken zijn neergekomen op de
daken der huizen van Schengen, dat gis
teravond werd ontruimd.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
BIJ DE LUXEMBURGSCHE GRENS IS
EEN FRANSCH OFFENSIEF INGEZET.
(lste blad).
DE DUITSCHERS MELDEN FENIGE
NIEUWE SUCCESSEN IN POLEN. (2e
blad).
Z. H. DE PAUS OVER ZIJN VREDES-
ACTIE. (2de blad).
VERKLARINGEN OVER DE HUMANI
SEERING VAN DEN OORLOG. (2de
blad).
NAPELS ALS VOORLOOPIG EIND
PUNT VAN DE LUCHTPOST-ROUTE OP
INDIE. (2de blad).
Binnenland
DE MILITAIRE VERLOVEN. GRATIS
VERVOER OP VERTOON VAN VERLOF
PAS. (lste blad).
HET NEERSCHIETEN VAN DE R 5
DOOR DUITSCH VLIEGTUIG, (lste blad).
ONTHEFFING VAN VESTIGINGS-
EISCHEN VOOR WAARNEMERS VAN
GEMOBILISEERDEN. (lste blad).
CULTUREELE VERZORGING VAN DE
GEMOBILISEERDEN. (lste blad).
V De handel ln dezen (i|d.
Wie er toe kan medewerken, om het
economisch leven z'n gewonen gang te
laten gaan, moet daartoe medewerken.
Wy hebben het al eerder geschreven:
Men koope: gewoon, redelijk. Men late
werk uitvoeren: gewoon, redelijk.
De zakenmenschen toonen in dezen tijd,
waar en nuchter de dingen te kunnen zien
en beoordeelen! Dan zullen zy ook nu de
koopkracht en kooplust van het publiek
weten te trekken.
Aan kooplust is eenerzijds een teveel,
anderzijds een tekort.
Een teveel aan kooplust, waar het
betreft artikelen, waarvan men tekorten
vreest. Hulde aan de politie, die krachtig
optreedt tegen het hamsteren! Uit
berichten van elders blijkt ons een sympa
thieke krachtdadigheid der politie.
Een tekort aan kooplust, waar het an
dere, ook nuttige, artikelen betreft, waar
van nog niet een tekort of een duurte ge
vreesd wordt. Het tekort aan kooplust
op dit terrein kan door den handel, door
de winkeliers worden bestreden door doel-
trefende reclame en gezonde voorlichting.
Wy mogen de zekerheid hebben, dat de
regeering doet, wat zij kan, om orde te
bewaren in het economisch leven, om de
rechten en de belangen zoowel van koo-
pers als van verkoopers te beschermen.
Maar men werke mee met de regèering!
Wij herhalen: men late zooveel mogelijk
het leven zijn gewonen gang gaan! Men
blijve normaal doen. Dèt is een sociaal
goed handelen!
VRACHTAUTO RIJDT IN DEN RIJN.
Twee inzittenden om het leven gekomen.
Vanmorgen omstreeks vijf uur is een
vrachtauto met aanhangwagen van
den loswal bij het Rcnkumschc Veer
te Renkum in den Rijn gereden, waar
bij de twee inzittenden zijn verdron
ken.
Een juist voorbijvarende schipper, die
even te voren nog lichten op den weg had
gezien en vrijwel onmiddellijk daarna niets
meer zag, vermoedde dat er een ongeluk
gebeurd moest zijn. Hij maakte direct
alarm.
In allerijl werd de schipper van het schip
ae „Eendracht" van de firma van Gelder
en Zoon gewaarschuwd en spoedig werd
begonnen met het lichten van de auto.
Pas tegen elf uur had men den wagen
boven water. In de cabine bevonden zich
de lijken van twee jonge mannen. Uit het
rijbewijs dat op een hunner werd aange
troffen, bleek, dat de bestuurder de 27-
jarige J. Sijtsma uit Uithuizen (Gr.) was.
Het andere slachtoffer kon nog niet wor
den geïdentificeerd worden.
Vermoedelijk is de chauffeur door de
duisternis misleid in het water gereden.
