ChamBmiain avex de eewte omiag^iueefi Volkomen harmonie aan beide zijden van het Kanaal Nieuw Kabinet in Frankrijk De strijd in het Westen Amerika en de neutraliteitswet zee-awCag De economische oorlog DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1939 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Felle crltlek op ministerie van voorlichting Vastberadenheid van Engeland en Frankrijk DE BIJEENKOMST VAN DEN OPPERSTEN OORLOGSRAAD. De Britsche minister-president Chamber- iain heeft gisteren voor de tweede maal in het Lagerhuis een uiteenzetting gegeven van den toestand. Hij begon met een verslag van de bij eenkomst van den Oppersten Oorlogsraad op Franschen bodem. Het doel van de bijeenkomst was om in ten zoo vroeg mogelijk stadium van den corlog rechtstreeksche en persoonlijke ge- dachtenwisseling mogelijk te maken. De huidige toestand werd volledig bestudeerd en de maatregelen, die in de naaste toe komst moeten genomen worden, werden besproken. Verdere bijeenkomsten zullen belegd worden wanneer en waar zij noodig zijn, teneinde te verzekeren, dat een zoo rauw mogelijk contact gehandhaafd zal worden tussohen onze beide landen ten aanzien van alle groote aspecten van de oorlogvoering. Het Lagerhuis, aldus Chamberlain, zal niet van mij verwachten, dat ik een ge detailleerd verslag uitbreng van de vele besproken onderwerpen. Er is echter een belangrijke zaak, waarover ik naar be- hooren en met vrucht spreken kan. Het ligt voor de hand, dat er in het begin van de conferentie van gedach ten werd gewisseld over den huidigen staat van de openbare meening in de beide landen. Het verheugt mij het Huis te kunnen verzekeren, dat het duide lijk is, dat de openbare meening aan beide oevers van het Kanaal in volko men harmonie is. De bevolking is in Frankrijk en Groot-Brittannië gelijke- iyk vastbesloten niet alleen volledig haar verplichtingen jegens Polen na te komen, maar ook eens en voor altijd een einde te maken aan den onduld- baren druk van een leven onder de eeuwige bedreiging van nationaal-so- cialistische agressie. Onze Fransche bondgenooten zijn evenals wijzelven een vredelievend volk. Zy zijn echter niet minder overtuigd dan wij, dat er geen vrede kan zijn voor de bedreiging van het nationaal-socialisme definitief uit den weg is geruimd. Daar moet een einde aan komen. Ik ben gesterkt terug gekomen van deze bijeenkomst en aan gemoedigd door de volledige eensge zindheid van opvattingen, die aan den dag is getreden tusschen de Fransche regeering en ons op ieder punt van po litiek en strategie, dat wij hebben be sproken. De stand aan de fronten. Chamberlain behandelde vervolgens den toestand van dit oogenblik in geheel Eu ropa en op de verschillende oorlogsfron ten, waarbij hij o.m. zeide: Voor het oogen blik is het het Oostelijk oorlogsfront nog het voornaamste centrum der krijgsver richtingen. De Duitschers 'schijnen er naar te streven op dit oorlogsfront een beslis sing te forceeren vóór zij gedwongen zijn formaties over te brengen naar het Wes ten om het hoofd te bieden aan de bedrei ging van onze geallieerde tusschenkoimst. Dat deze hoop tot dusverre verijdeld is, is te danken aan den ontembaren moed der Polen, die weigeren te worden geïntimi deerd door de zwaarte van het tegen hen in het veld gebrachte materieel of door de overweldigende meerderheid van de Duit sche luchtmacht. In het Westen hebben de Franschen een aanvang gemaakt met een methodischen opmarsch. Dit is van essentieel belang en vormt een belangrijke preliminaire phase, waaromtrent de Franschen natuurlijk zeer terughoudend zijn. Het is voldoende te zeggen, dat de opmarsch een volledig suc ces is geworden. Er zijn zekere berichten geweest, vol gens welke het Britsche expeditiecorps in Frankrijk reeds in den strijd is verwikkeld. Deze berichten zijn niet volkomen waar. Niettemin is het juist, dat de Britsche troe pen reeds in Frankrijk zijn, ofschoon zij niet zijn opgetreden. In de lucht is het normale werk van ver kenning en patrouilleering voortdurend voortgezet en een aantal eskaders van de Royal Air Force, opereert thans van Franschen bodem af. Er zijn verdere suc cesvolle verkenningsvluchten boven Puitschland uitgevoerd en veel nuttige inlichtingen zijn verworven omtrent acti viteiten achter de Duitsche grens. De de fensieve patrouilles doen voortdurend hun v/erk en het commando van de gevechts toestellen blijft in een staat van onmiddel lijke gereedheid. De bevelvoerders aan de kust zijn voortgegaan met de uitgebreide verkenningsactie en tegen duikbooten ge richte patrouilles hebben een -aantal aan vallen op vijandelijke onderzeeërs onder nemen. Sprekende over de vloot deelde Cham berlain mede, dat drie torpedojagers van de Poolsche vloot zich bij de Britsche vloot hadden gevoegd. De hulp van deze schepen bleek zeer doeltreffend en zij nemen thans deel aan bet inspannende leven van onze lichte strijdkrachten. Het voornaamste doel van de Britsche vloot moet, evenals in den vo- rigen oorlog, zijn, de vrijheid en veiligheid der zeeën te verzekeren. In den huidigen oerlog is de Duitsche aanval op onze koopvaardij begonnen met een daad van meedoogenloosheid tegen een passagiersschip, in strijd met alle regels van de oorlogvoering ter zee, welke daden v/orden voortgezet. Een zeker aantal Brit sche koopvaarders is aangevallen en hun verliezen zijn ongetwijfeld vrij ernstig ge weest. Dat was echter niet meer dan ver wacht kon worden. Wij maken haast met een convooysys- teem, dat met dagelijks toenemende doel treffendheid optreedt. Het convooisysteem wordt onmiddellijk toegepast, en zoodra het volledig kan functionneeren heb ik geen reden om te veronderstellen, dat het minder doeltreffend zal blijken dan dat twintig jaar geleden het geval was. Intusschen kan ik het Huis de verzeke ring geven, dat de duikbooten voortdurend worden aangevallen en dat successen zijn behaald. Bij het uitbreken van den oorlog bedroeg de Duitsche tonnage van de sche pen ter zee of in neutrale of geallieerde havens (met uitzondering van de Oostzee havens) omstreeks 1.105.000 ton. Bijna al deze schepen zijn thans van de zee ver dreven. Sommige schepen zijn opgebracht en vele hebben zichzelf geinterneerd in neutrale havens. Bovendien, zoo vervolgde Chamberlain, zijn de leveranties van vitale oorlogsmate rialen aan Duitschland onder neutrale vlag beperkt en zullen in toenemende mate be perkt worden door de controle op de con trabande, opgelegd door de macht van onze vloot. CRIT1EK VAN GREENWOOD OP MINISTERIE VAN VOORLICHTING. Na Chamberlain nam Greenwood het woord. Hij zeide den premier dank namens alle leden van het Huis voor zijn verkla ring. Voortgaande oefende Greenwood stren ge critiek uit op wat hij noemde „dien knoeiboel van de ergste soort", die klaar blijkelijk heerschte in het ministerie voor de voorlichting. Hij dacht, dat de leden het recht hadden te weten wie verantwoordelijk was. Het recente optreden van het ministerie vorm de geen verstandige censuur en het op treden van Maandagavond ten aanzien van de onderdrukking van de berichtge ving over de aanwezigheid van Britsche troepen in Frankrijk vormde een buiten gewoon voorbeeld van krasse stupiditeit, welke spr. hoopte, dat niet herhaald zou worden. Spr. legde vervolgens een docu ment over, dat naar zijn meening bewees, dat de dwaasheid van Maandagavond in werkelijkheid te wijten was aan één per soon, namelijk den minister van oorlog. Spr. verklaarde van meening te zyn, dat de minister van oorlog niet het recht heeft het ministerie voor de voorlichting op zijde te zetten. De waarheid is, aldus spr., dat er geen werkelijke coördinatie bestaat tusschen de strijdende diensten en het mi nisterie voor de voorlichting en die coör dinatie moet er komen in het nationaal belang en wel met den grootsten spoed. Greenwood sprak vervolgens over klach ten van neutrale landen, Dominions en de Vereenigde Staten betrefende vertraging en verbod van het gebruik van een andere taal dan Engelsch en Fransch. Greenwood was van oordeel dat het mogelijk moest zyn censoren te krijgen, die de talen ken den van de landen, die het meest direct by den oorlog zijn betrokken. Dat betee- kent, zoo ging spr. voort, dat wij de mo- reele opinie van alle neutrale landen moe ten mobiliseeren aan onzen kant, aange zien stroomen van wereldnieuws door de Duitsche propaganda worden uitgestort. Met andere woorden, door de afwezigheid van een krachtig optreden hier, is Hitler- propaganda in de vermomming van nieuws thans bezig de meening van de wereld te gen ons te vergiftigen. Dit nieuws geeft den neutralen landen een volkomen valsch beeld van wat werkelijk de toestand is, zoowel hier als in het buitenland. Het is ons bekend, dat de Duitsche propaganda steunt op leugens. Zy leeft door te liegen' tegen hun eigen volk en zy liegt thans tegen de wereld. Antwoord van Sir Samuel Hoare. Sir Samuel Hoare vestigde de aandacht op de vrijheid, waarmede het Lagerhuis fouten en onvoldoendheden besprak. De menschen in vreemde landen moeten echter den toestand niet verkeerd begry- pen. Er moest wel een periode van horten komen, voordat de machinerie het mi nisterie voor de voorlichting vlot liep op den nieuwen weg. Er zal rekening wor den gehouden met de geoefende critiek. Het Lagerhuis zou naar sprekers meening waardeering gevoelen voor het feit, dat dit nieuwe onervaren departement zijn werk zaamheden terstond heeft aangevangen, waardeering, omdat het gereed is geweest met de organisatie voor het neerwerpen van vlugschriften in het vijandelijke land. Het departement is in den loop van weini ge dagen in het leven geroepen en het heeft zijn optreden op nuttige wijze ge toond in meer dan één richting. Het is de plicht van den generalen staf er zorg voor te dragen, dat niets gepubli- Regelmatig WRIGLEY'SP.K. kauwen Is een goede gewoonte, die voor kin deren en volwassenen op eiken leeftijd door tandartsen wordt aanbevolen. P.K. Eulvert de aden), verfrlscbt de mond •n houdt de tanden gaaf en sterk. Boven dien bevordert P.K. de spüevertering. Hoopt vandaag nog enkele pakjes en hondt er steeds een paar bU de hand. Veel genot voor weinig geldt S cent. DALADIER REORGANISEERT ZIJN KABINET. Hij neemt zelf buitenlandsche zaken. Gisteravond te half negen heeft minister president Daladier zich, naar Havas meldt, naar het Elysée begeven, om president Le brun een lijst van nieuwe medewerkers voor te leggen. Onder de gegeven omstandigheden heeft Daladier er de voorkeur aangegeven het kabinet niet al te ingrijpend te wijzigen, aangezien de staat van oorlog vereischt, dat er continuiteit is in de belangrijkste staatsdiensten en dat de leiders daarvan gehandhaafd blijven. Anderzijds bleek het echter noodzakelijk alles wat rechtstreeks op de verdediging van het land betrekking heeft, te een taal iseeren. Daladier heeft derhalve het kabinet, waarin verschilende posten open waren, doordat Jean Zay, de minister van Onder wijs, naar het front vertrokken was, Mar- candeau den wensch te kennen gegeven had zijn functie als burgemeester van Reims te hervatten, Ghappedelaine om ge zondheidsredenen zijn ontslag genomen had en ten slotte Patenötre eveneens zijn ontslag had aangeboden, op de volgende wijze moeten complete er er. en wijzigen. Premier, Defensie en Buitenlandsche Za ken: Daladier. Onderstaatssecretaris voor Defensie: Du- cas. Onderstaatssecrtaris voor Buitenland sche Zaken.: Champetier de Ribes. Blokkade: Georges Pernot. Justitie: Bonnet. Onderwijs: Delbos. Pensioenen: Besse. Koopvaardij: Alphonso Rio. Bewapening: Rauol Dautry, de organisa tor der Fransche spoorwegen. Nieuwe departementen zijn die van Blok kade en Bewapening. In functie zijn gebleven: Chautemps, minister van Staat. Sarraut, Binenlandsche Zaken. Guy La Chahbre, Luchtvaart. Campinchi, Marine. Queuille, Landbouw. Mandel, Koloniën. Gentin, Handel. Jules Julien, P. T. T. Rucart, Volksgezondheid. Pomaret, Arbeid, en De Monte, Openbare Werken. ceerd wordt, dat van waarde kan zijn voor den vy'and. De generale staf nam een zeet krachtig standpunt in in deze .kwestie en bijgevolg werden onmiddellijk door het ministerie stappen genomen, om de reeds gegeven vergunning ter publicatie van berichten over de Britsche troepen in Frankrijk in te trekken. Zijn uiteenzetting beëindigend zeide Hoa re, dat het ministerie voor de voorlichting volledig de gedachte aanvaardde, dat het naar den geest en de letter een departe ment van voorlichting behoort te zijn, veeleer dan een orgaan voor censuur. Wy willen ons verhaal en het is een zeer goed verhaal volledig en vrijelijk in dit land vertellen. Wij willen het volledig en vrijelijk in het buitenland vertellen. Hoe meer publiciteit wij kunnen krijgen voor vele aspecten van ons nationale leven, hoe beter het is voor de wereld en hoe beter voor de nationale inspanning van dit land, aldus Hoare. PUBLICATIE VAN NAMEN VIA DE RADIO. In antwoord op een vraag in het Lager huis of hij in overweging wilde nemen de namen en adressen van de gevangen ge nomen Duitschers in de uitzendingen van de B.B.C. in de Duitsche taal bekend te maken, teneinde een maximum-belang stelling voor deze uitzending te verzeke ren, verklaarde sir Samuel Hoare, dat in de Duitsche uitzendingen van de B.B.C. de namen van Duitsche gevangenen, als mede van de dooden en gewonden, wier identiteit is vastgesteld, zullen worden bekend gemaakt ten behoeve van de bloed verwanten, maar dat hij er niet zeker van was, dat het verstandig zou zijn ook de namen van de geïnterneerden bekend te maken. Hy zou deze vraag voorleggen aan den minister van de voorlichting. Spoorlijn Trier-Metz opgeblazen SPLINTERS VLOGEN OP LUXEMBURGSCH GEBIED. Hedenmiddag hoorden de bewoners van het Luxemburgscche grensplaats- je Schengen verscheidene hevige ex plosies. De Duitsche militairen hebben aan den „Drielandenhoek" de dicht langs de Luxemburgsche grens loopen- de spoorlijn TrierMetz vernield. Splinters vlogen tot op Luxemburgsch gebied en richtten groote schade aan. Deuren en ramen werden beschadigd. De Luxemburgsche grensbevolking ziet met ongerustheid nog meer ont ploffingen tegemoet TRIER WORDT ONTRUIMD. Het Belgische blad „Le Peuple" meldt van betrouwbare zijde te hebben vernomen, dat de burgerbevolking van Trier wordt ontruimd. Sommige Belgische waarne mers spreken de meening uit dat de aan komst van de Britsche troepen in Frank rijk den Duitschers operaties op groote schaal binnen korten tijd doen verwach ten. „Aujourdhui" spreekt verbazing uit over de offers aan manschappen en munitie, waarmede de Duitschers den Franschen opmarsch tegengaan in het Niemandsland voor de Siegfriedlinie en oppert het denk beeld, dat de linie in dezen sector niet ge reed is om een volledigen Franschen aan val op te vangen. HET FRANSCHE LEGERBERICHT VAN HEDENOCHTEND Het Fransche legerbericht van 14 Sep tember des ochtends bericht, dat de zware artillerie van den vijand de hoogten ten Zuiden van Saarbrücken krachtig onder vuur houdt. HET DUITSCHE LEGERBERICHT Aan het Westelijk front zijn in het tus schen Saarbrücken en Hornbach vèr voor den Westwal vooruitspringende Duitsche gebied sterkere Fransche strijdkrachten dan tot nu toe tegen de Duitsche voorposten opgerukt. Zij bleven evenwel liggen in de mijnenvelden en het Duitsche afweervuur. DUITSCH VLIEGTUIG BOVEN DEENSCH GEBIED Gezant biedt excuses aan Dinsdagmorgen heeft een Duitsch vlieg tuig boven de Deensche territoriale wate ren van den Sont gevlogen. Van een Deensch vaartuig werden eenige waar schuwingsschoten gelost, waarop het vlieg tuig zich terstond verwijderde. De Duit sche gezant heeft daarop nog gisteren na mens de Duitsche regeering verontschul diging aangeboden en medegedeeld, dat het overvliegen te wijten was aan een ver gissing bij het inspecteeren van de mijnen velden. „Tel.". President Roosevelt heeft het Con gres bijeengeroepen in buitengewone zitting op 21 September des middags. De tekst van de proclamatie waarbij pre sident Roosevelt het Congres bijeenroept, luidt als volgt: Het algemeen belang eischt, dat het Con gres der Vereenigde Staten op 21 Septem ber des middags bijeen wordt geroepen om een mededeeling van de uitvoerende macht aan te hooren. Dientengevolge proclameer ik, Franklin Roosevelt, president van de Vereenigde Staten, en verklaar ik met dit document, dat de buitengewone omstandigheden ver- eischen, dat het Congres bijeen wordt ge roepen in een buitengewone zitting op bet kapitool op 21 September des middags Alle personen, die zijn aangewezen om op te treden als leden van het Congres, wor den verzocht nota te nemen van deze bij eenroeping." Te zelfder tijd dat hij deze proclamatie onderteekende, heeft Roosevelt telegra fisch de leiders van de republikeinen en democraten verzocht bij hem te komen op 20 September op het Witte Huis om tevo ren met hen te overleggen. Deze uitnoodi- gingen werden in het bijzonder gericht tot de vice-presidenten Garner en Barkley, de democraten Pittman en Byrnes en den leider van de republikeinen in het huis van afgevaardigden Martin. Men herinnerft er aan, dat Roosevelt het debat wenscht te beperken tot de neutra liteitswet. De debatten moeten zoo kort mogelijk zijn, terwijl de isolationisten, die geleid worden door Borah, Vandenberg en Nije verlangen, dat de debatten een nor maal verloop hebben. Roosevelt heeft de stemming reeds gepeild. Het besluit van president Roosevelt is genomen na tallooze besprekingen met de leiders van beide partijen. In welingelich te kringen verklaart men, dat hieruit de vaste wil blijkt van Roosevelt om de iso lationistische oppositie te overwinnen en een neutraliteitswet te doen aannemen, welke de Vereenigde Staten niet belet wa penen te leveren aan de beide groote de mocratieën. Men veronderstelt, dat het er tijdens de debatten warm naar toe zal gaan, vooral in den Senaat, waar de repu- blikeinsche senatoren zooals Borah, Van denberg en Nye zullen pogen de debatten te rekken teneinde een snelle afhandeling onmogelijk te maken. LADING VAN DE „GROENLO" IN BESLAG GENOMEN. Het Britsche ministerie van Voorlichting deelt mede, dat de lading van het Neder- landsche stoomschip „Groenlo" in beslag is genomen, daar men de verdenking heeft, dat het schip contrabande aan boord heeft. Het ministerie van Eeconomische Oor logsvoering verklaart, dat de „Groenlo" op 4 September ter hoogte van de Downs was aangehouden. Men bevond, dat het schip lading aan boord had, die aan Dusseldorp geadresseerd was. Op denzelfden dag heeft de contrabande-commissie bevolen, dat de lading in beslag moest worden ge nomen op grond van het vermoeden, dat er contrabande aan boord was. Zoodra het schip gelost is, zal het worden vrijgelaten. DUITSCHE BASES LANGS DE ZUID-AMERIKAANSCHE KUST? Het Britsche ministerie van voorlichting deelt verder mede, dat de Engelsche regee ring, daar zij reden heeft om te gelooven, dat de vijand wellicht zal trachten duik boot- en luchtbases te vestigen langs de kust van Zuid- en Amerikaansche landen, haar diplomatieken vertegenwoordigers in deze staten op zal dragen, dat zij de regee ringen in kwestie uitnoodigen de noodige stappen te nemen om schending der neu traliteit te voorkomen. HET SCHEEPVAARTVERKEER DAT NOG OVERBLIJFT. Gistermiddag zes uur is het Amerikaan sche schip „President Adams" met 160 pas sagiers naar Amerika vertrokken. Op de zijden van het schip zijn groote Ameri kaansche vlaggen geschilderd. Uit Triest wordt gemeld, dat de schepen „Urania" en „Palestina" naar Italiaansch Oost-Afrika zullen vertrekken. Zij zullen binnenkort worden gevolgd door de „Giu- lio Cesare" en de „Comte Biancamano". Op alle Italiaansche schepen in de haven van Triest zijn groote Italiaansche vlaggen geschilderd. DUITSCHE LIJST VAN CONTRABANDE. Wat onvoorwaardelijke contrabande is. De Duitsche regeering hééft, met het doel den vreedzamen zeehandel zooveel mogelijk te ontzien, in haar Prijswet van 28 Augustus slechts die voor het vijande lijke gebied of voor de vijandelijke strijd macht bestemde voorwerpen en stoffen tot onvoorwaardelijke contrabande ver klaard, die onmiddellijk de wapening te land, ter zee of in de lucht dienen. Nu de Britsche regeering echter een lijst van onvoorwaardelijke contrabande heeft opgesteld, die ver buiten dit kader uit gaat, ziet de rijksregeering zich gedwongen, den omvang der onvoorwaardelijke contra bande eveneens uit te breiden. Zij heeft daarom de volgende wet aan genomen, die hiermede wordt afgekon digd: Art. 1. Als onvoorwaardelijke contra bande worden de volgende voorwerpen en stoffen beschouwd, wanneer zij bestemd zijn vcor het vijandelijke gebied of voor de vijandeijke strijdmacht: 1. Wapens van iederen aard, hun be- standdeelen en toebehooren. 2. Munitie en deelen van munitie, bom men. torpedo's, mijnen en andere soorten projectielen, de voor het afschieten of la ten vallen van deze projectielen bestemde toestellen, kruit en ontplofbare stoffen met inbegrip van petards en ontbrandingsmid delen. 3. Oorlogsschepen van iederen aard, him bestanddeelen en toebehooren. 4. Oorlogsluchtvaartuigen van iederen aard, hun bestanddeelen en toebehooren, vlieetuigmo toren. 5. Gevechtswagens, gapamtserde auto's en gepantserde treinen, pantserplaten van eiken soort. 6 Chemische strijdmiddelen, de daar voor bestemde machines en toestellen. 7. Militaire kleedings- en uitrustings- voorwerpen. 8. Sein-, signaal- en militaire belich- tings-middelen en hun bestanddeelen. 9. Transport- en verkeersmiddelen en hun bestanddeelen, trek-, last- en rijdieren. 10. Brandstoffen van iederen aard, smeeroliën. 11. Goud, zilver, betaalmiddelen, schuld bewijzen. 12. Werktuigen, machines, toestellen, en stoffen voor de productie of het gebruik van de in de cijfers 1 t./m. 11 gnoemde voorwerpen en producten. Wat voorwaardelijke contrabande is. Voorts heeft de rijksregeering de vol gende wet afgekondigd: Nadat de Pritscbe regeering een lijst van voorwaardelijke contrabande heeft opge steld en daarin levensmiddelen en andere goederen van vitaal belang heeft opgeno men, ziet de rijksregeering zich gedwon gen, thans overeenkomstig te handelen. Daarom wordt het volgende bekend ge maakt: als contrabande (voorwaardelijke contrabande! worden met in achtneming van de bepalingen van artikel 24 van de Prijswet van 23 Augustus 1939 de volgen de voorwerpen en stoften beschouwd: Le vensmiddelen (mcï inbegrip van levende dieren;, genotsmiddelen, voedermidde"'en en kieeding, voorwerpen en stoffen, die voor de vervaardiging daarvan gebruikt werden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 6