Engeland en onze
neutraliteit.
Spoorwegen onder
militaire leiding.
De Kerkvervolging
Derde Rijk
SPORT
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1939
OE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
Het heeft hier en daar verwondering ge
wekt, dat Engeland en Frankrijk gisteren
aan België hebben verklaard de neutrali
teit van dit land te zullen respecteeren,
terwijl een dergelijke mededeeling niet
aan Nederland werd gedaan.
Ter verklaring hiervan zij er op gewezen,
dat de positie van België in dezen ietwat
anders is dan de onze. Voor België name
lijk bestond reeds een dergelijke garantie,
welke thans, al dan niet gevraagd, is ver
nieuwd.
Voor ons land echter, dat steeds een
zelfstandigheidspolitiek heeft gevoerd, be
stond vroeger geen aanleiding een derge
lijke garantie te verstrekken en waar
schijnlijk zal deze ook nu niet worden ge
geven.
We hebben overigens reden om aan te
nemen, dat België er thans om heeft ge
vraagd aan de regeeringen van Engeland
en Frankrijk. Zekerheid hieromtrent kon
den wij vooralsnog niet verkrijgen.
„Maasbode"
Door de afkondiging van de algemeene
mobilisatie zijn de spoorwegen gevorderd
volgens artikel 50 van de Spoorwegwet
van 1875 en komt het geheele bedrijf ten
dienste van Defensie. Interessant is het te
vernemen, op welke wijze dit in zijn werk
gaat. De vordering der spoorwegen houdt
in, dat de leiding van het gebruik der
spoorwegen van heden af berust bij den
directeur van de étappe- en verkeers
dienst (D.E.V.) bij de Generale Staf, ko
lonel H. J. Tholen van Velzen. De uit
voering van het bedrijf blijft dus in
handen van de directie en het personeel
der spoorwegen.
Gisteravond hebben wij een kort on
derhoud gehad met de verschillende hoof
den van dienst, die in koortsachtig tempo
de verschillende ingrijpende veranderin
gen uitvoerden, welke reeds lang tevoren
in samenwerking met de Generale. Staf
waren uitgewerkt.
Tijdens de voor-mobilisatie werden
eenige tienduizenden militairen door de
spoorwegen naar de plaats van hun be
stemming gebracht.
Heden was dit aantal vier maal zoo
groot. In verband hiermede waren tachtig
extra militaire treinen in de dienstrege
ling opgenomen w.o. ook tal van treinen
voor het vervoer van duizenden paarden,
die voor den militairen dienst zijn opge
vorderd.
Morgen wordt de normale dienstregeling
stopgezet en komt daarvoor in de plaats de
beperkte dienstregeling, welke op de sta
tions wordt aangekondigd en tegen beta
ling verkrijgbaar wordt gesteld.
De tractie zal uitsluitend geschieden
door middel van stoomtreinen. Zal dus het
reizigersvervoer in de komeide dagen in
beperkte mate voortgang kunnen vinden,
voor wat betreft het goederenvervoer staat
momenteel nog niets vast. Nadere mede-
deelingen hieromtrent zullen later vol
gen
In plaats van op drie of vier bladen is
thans de heele dienstregeling op één blad
van klein formaat vermeld. Hoe zeer de
dienstregeling is ingekrompen, moge blij
ken uit de volgende opsomming, waarbij
alle tabellen zijn genoemd, die van morgen
af gereden worden:
1. AmsterdamDen HaagRotterdam
Vlissingen: 7 treinen in elke richting, be
nevens 2 treinen elk tusschen Rotterdam
en Dordrecht.
2. Haarlem—Zandvoort: 4 treinen in el
ke richting.
3. Scheveningen KurhausDen Haag
Rotterdam Hofplein: 3 treinen in elke
richting.
4. Hoek van HollandRotterdam: 4
treinen in elke richting.
5. Lage Zwaluwe—'s Hertogenbosch: 4
treinen in elke richting.
10. Boxtel—Gennep: 2 treinen in elke
richting.
11. Dordrecht—Breda—Tilburg—Eind
hoven: 4 treinen in elke richting; Eindho
ven—'Venlo: 1 trein in elke richting.
12. AmsterdamBovenkerkAalsmeer
Uithoorn: 5 treinen in elke richting.
13. UithoornNieuwersluis: 2 treinen in
elke richting.
14. Utrecht's HertogenboschEindho
ven—Maastricht: 4 treinen in elke richting
15. Roosendaal's HertogenbosóhArn
hemZwolleLeeuwardenGroningen: 2
tot 4 treinen in elke richting.
BOOTVERBINDING MET
ENGELAND.
Wij vernemen van de agenten der Hoek
van Holland—Harwichlijn, dat de dienst
in de richting Harwich—Hoek van Hol
land en omgekeerd is hervat.
GEEN OFFICIEELE VIERING
KONINGINNEDAG.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft zich telegrafisch tot de Commissaris
sen der Koningin en de burgemeesters van
alle gemeenten gewend met verzoek de
voorgenomen feestelijke herdenking van
den verjaardag van H. M. de Koningin op
31 Augustus a.s. zooveel mogelijk achter
wege te laten.
Tegen bijeenkomsten in gebouwen, die
het karakter van wijdingssamenkomsten
dragen bestaat geen bezwaar.
Voor zooveel de rijksdiensten betreft
wordt 31 Augustus als gewone werkdag
beschouwd.
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN DE
HOOFDSTAD UITGESTELD.
Naar wij vernemen, zal het bezoek van
H. M. de Koningin aan de hoofdstad, dat
vastgesteld was van 12 tot 18 September
a.s. niet doorgaan.
AUDIëNTIES COMMISSARIS DER
KONINGIN IN ZUID-HOLLAND.
De audiënties van den Minister van
Staat, Commissaris der Koningin in de
provincie Zuid-Holland worden op de ge
bruikelijke dagen hervat.
KOSTWINNERSVERGOEDING
Indien als gevolg van de mobilisatie van
het leger aan de verwanten van de daarbij
betrokken dienstplichtigen voldoende mid
delen tot levensonderhoud komen te ont
breken, kan door die verwanten kostwin
nersvergoeding worden aangevraagd bij
den burgemeester hunner gemeente aan het
in de gemeente aangegeven adres.
VERKEERSVOORSCHRIFTEN VOOR
MILITAIRE BESTUURDERS.
De chef van den generalen staf heeft
bepaald:
le. dat de militaire bestuurders de ver-
keersvoorschriften, met uitzondering van
die voorschriften, welke aan ander ver
keer te hunnen opzichte voorrang geven,
moeten blijven»opvolgen, voorzoover zulks
met d ebelangen van hun dienst strookt.
Zoo zullen zij rechts moeten houden,
niet rechts mogen inhalen, maximumsnel
heden moeten inachtnemen en verkeers
teekenen moeten opvolgen.
2e. Dat de militaire bestuurders geen
voorrang behoeven te verleenen aan an
der verkeer, doch ten opzichte van dat an
dere verkeer niet zullen mogen doorrij
den, dan met inachtneming van een groote
mate van zorgvuldigheid in het bijzonder
t.o.v. verkeer dat ingevolge de normale
verkeersvoorschriften voorrang zoude
hebben, opdat de kans op aanrijdingen
zooveel doenlijk worde beperkt.
Het vorenstaande geldt niet ten opzich
te van het verkeer op voorrangswegen,
aan wélk verkeer onder alle omstandighe
den den voorrang moet worden gelaten.
3e. Dat als militaire bestuurders in den
zin van deze order slechts worden aange
merkt de bestuurders van vierwielige mo
torrijtuigen, voorzien van he rood-wit-
blauw-kenteeken, alsmede de bestuurders
van twee wielige motorrijtuigen, voorzoo
ver deze laatste bestuurders door de ter
zake bevoegde militaire bevelhebbers
voorzien worden van een breede rood-wit-
blauwe band om de linker arm.
BOUWBEDRIJVEN EN DE MOBILISATIE
De besturen der samenwerkende werk
geversbonden in de bouwbedrijven heb
ben de moeilijkheden onder de oogen ge
zien, welke een gevolg zijn van het feit,
dat het in de tegenwoordige onzekere om
standigheden niet mogelijk is in te schrij
ven naar werken. Besloten is aan alle over-
heids- en particuliere besteders te ver
zoeken, in deze week geen bestedingen te
houden. Mochten deze wel worden gehou
den, dan wordt aan de aannemers geadvi
seerd niet in te schrijven. Intusschen zal
overleg met de regeering en andere daar
voor in aanmerking komende instanties
worden gepleegd om tot regeling der be
staande moeilijkheden te komen.
DE UTRECHTSCHE JAARBEURS
GAAT DOOR
De mobilisatie heeft aan allerlei plannen
abrupt een eind gemaakt. Niet alleen heb
ben velen hun vacantie afgebroken, waar
door er ook gisteren bij de spoorwegen een
ongekende drukte was, maar verschillende
bijeenkomsten zijn of afgebroken of afge
last.
Wat zich echter niet door de veranderde
tijdsomstandigheden laat beïnvloeden is
de Jaarbeurs. Naar wij vernemen zal de
komende najaarsbeurs gewoon op 5 Sep
tember worden geopend, ook al mocht de
internationale, politieke toestand tegen
dien tijd niet zijn opgeklaard.
BEPERKING TELEFOONVERKEER.
In het belang van de militaire maatre
gelen wordt er nogmaals met klem op aan
gedrongen, het voeren van locale zoowel
als interlocale telefoongesprekken zooveel
mogelijk worden bekort. Wanneer de mili-
telefoongesprekken moet de duur zooveel
mogelijk worden bekort. Wanner de mili
taire maatregelen belemmering zouden
ondervinden van het particuliere telefoon
verkeer, zou van militaire zijde tot uitslui
ting van een groot aantal telefoon-abonné's
moeten worden overgegaan.
WIE OPGEROEPEN WERDEN.
Het mobilisatiebevel roept op om zich
met spoed in werkelijken dienst te bege
ven allen, behoorende tot de Landmacht
en de Zeemacht, die thans niet in werkelij
ken dienst zijn en die behooren tot de
lichtingen 1924, 1925. 1926, 1927, 1928,
1929, 1930, 1931, 1932. 1933, 1934, 1935,
1936, 1937, 1938, 1939.
Verder worden opgeroepen:
al het reservepersoneel van Land- en
Zeemacht, dat niet in werkelijken
dienst is;
alle vrijwilligers, die niet in werkelijken
dienst zijn;
het voor de gemobiliseerde weermacht
bestemde burgerpersoneel;
van de vrijwillige landstorm alleen de
vrijwilligers van 18 jaar en ouder.
Degenen, die niet in het bezit zijn van
een lastgeving (zie zakboekje), zijn ver
plicht zich tot den burgemeester te wen
den van de plaats, waar zij woonachtig
zijn of van de plaats, waar zij verblijven.
POSTVERKEER MET HET
BUITENLAND ONZEKER.
In verband met den huidigen internatio
nalen toestand wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat de postverzending naar het
buitenland zoowel per trein als met lucht-
dienst of schip met groote onzekerheid
plaats vindt door de opheffing van ver
schillende verbindingen.
Door het P.T.T.-bedrijf wordt alles in
het werk gesteld om de tijdige overkomst
van de correspondentie zooveel mogelijk te
bevorderen. Vertraging in de overkomst
der stukken kan echter, vooral in het ver
keer met verafgelegen en overzeesche lan
den, niet steeds worden voorkomen.
GEEN STEUN MEER OP ROGGE,
ERWTEN EN VELDBOONEN.
Denaturatie opgeschort.
Van bevoegde zijde deelt men ons mede,
dat het in de huidige omstandigheden noo-
dig wordt geoordeeld, dat met ingang van
29 Augustus geen steun meer zal worden
verleend op rogge, erwten en veldboo-
nen. Mitsdien zal met ingang van ge
noemden datum geen gelegenheid meer
worden gegeven tot denaturatie van die
producten.
VERWERKING VAN CRISISPRODUCTEN
TOT VEEVOEDER.
Het verwerken of doen verwerken, als
mede het bewerken of doen bewerken van
alle bij of krachtens artikel 1, onder 5o
van de Landbouw-crisiswet 1933 aan te wij
zen crisisproducten tot veehoeder, van wel
ke aard of welke samenstelling ook, is voor
een tijdvak, aanvangend met ingang van
de dag van inwerking treding van dit be
sluit en eindigend op 1 Januari 1940, verbo
den.
Dit verbod geldt niet, indien en voor-
zoover daarvan door of vanwege den mi
nister van Economische Zaken ontheffing
is verleend en indien de voorwaarden, zoo-
noodig door of vanwege den minister aan
de ontheffing te verbinden, zijn nageko
men.
Onder verwerken, doen verwerken, be
werken en doen bewerken wordt in dit be
sluit ten aanzien van nader door de Ko
ningin aan te wijzen crisisproducten mede
verstaan het voederen en doen voederen
van dieren van die producten in onbe-
werkten toestand.
Dit besluit is heden in werking getre
den en kan worden aangehaald onder de
titel van „Veevoedeibesluit 1939".
Als zoodanige producten zijn thans aan
genomen tarwe en tarwemeel.
VETTEN EN OLIëN MOGEN NIET TOT
ZEEP VERWERKT WORDEN.
Het bewerken, doen bewerken, verwer
ken en doen verwerken van oliën en vet
ten tot harde, zachte en vloeibare zeep,
zeeppoeder, -vlokken, -schilvers, alsmede
waschpoeder, is voor een tijdvak aanvan
gend met ingang van den dag van het in-
werktreden van dit besluit en eindigend op
1 Januari 1930, verboden
Dit verbod geldt niet, indien en voor
zooverre door de stichting Nederlandsche
Zuivelcentrale .afdeeling margarine, vet
ten en oliën, gevestigd te Den Haag, daar
van ontheffing is verleend en indien de
voorwaarden, zoonoodig door deze centra
le aan deze ontheffing te verbinden, zyn
nagekomen.
Dit besluit is heden in werking getre
den.
BEVEILIGING VAN KUNSTSCHATTEN.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft Maandag in den laten
namiddag een bezoek gebracht aan het
Koninklijk kabinet van schilderijen (Mau-
ritshuis) te 's-Gravenhage en aan het Rijks
museum te Amsterdam, ten einde zich per
soonlijk te vergewissen van den stand van
de maatregelen, welke getroffen worden
ter beveiliging van de groote kunstschat
ten, welke deze instellingen bevatten. Z.-
Exc., die vergezeld was van den chef der
afdeeling Kunsten en Wetenschappen van
zijn repartement, heeft jegens prof. Martin
en dr. Schmidt Degener met hun staf en het
overige personeel uiting gegeven aan zijn
groote voldoening over hetgeen in korten
tijd reeds is bereikt.
PRINS BERNHARD BENOEMD TOT
ADJUDANT IN BUITENGEWONE
DIENST VAN DE KONINGIN.
Men meldt ons:
Bij koninklijk besluit No. 14 van he
den is Z. K. H. Prins Bernhard der Ne
derlanden benoemd tot adjudant ln
buitengewonen dienst van H. M. de Ko
ningin, ingedeeld bij het algemeen
hoofdkwartier ter beschikking van de
Koningin.
Z. K. H. Prins Bernhard is vergezeld door
H.Ms. adjudant, majoor H. J. Phaff om 12
uur zijn opwachting gaan maken bij den
opperbevelhebber van land- en zeemacht,
luitenant-generaal I. H. Reijnders.
NEDERLANDSCHE BANK HEEFT
TARIEVEN VERHOOGD.
De Nederlandsche Bank heeft haar
rentetarieven over de geheele linie met
een vol procent verhoogd. De tarie
ven zijn dus thans als volgt:
Wisseldisconto 3 procent, promesse
disconto 3 1/2 procent, beleening op ef
fecten 3 1/2 procent, beleening op goe
deren 31/2 procent, voorschotten in
rekening-courant 3 1/2 procent.
Het wisseldisconto was sedert 3 De
cember 1936 tot heden onveranderd 2
procent gebleven.
De K. L. M. HANDHAAFT BUITEN-
LANDSCHE VERBINDINGEN.
De K. L. M. deelt mede:
De afkondiging van de mobilisatie blijkt
op de regelmatige uitvoering der diensten
geen invloed te hebben. Hedenmorgen
vertrok het Indië-vliegtuig precies op tijd
van Schiphol via Leipzig naar Batavia.
Evenals gisteren zullen de aangekondigde
diensten op Londen. Parijs en Berlijn nor
maar voortgang vinden. Naar Scandina
vië vertrekken drie vliegtuigen per dag,
terwijl ernstig overwogen wordt de dienst
AmsterdamOslo, welke de vorige week
werd gestaakt, weer uit te voeren.
In Midden-Europa wordt het zeer op prijs
gesteld, dat de K. L. M. haar dienst op
Praag, Weenen en Boedapest regelmatig
heeft kunnen waarnemen. Ook de nacht-
postdienst#op Keulen werd tot nu toe nor
maal en volgens dienstregeling gevlogen.
De luchtverbinding tusschen Nederland
en Italië via Duitschland is heden hervat;
vandaag, Dinsdag, in de richting naar Ne
derland; morgen, Woensdag, van Neder
land naar Keulen, Frankfort en Milaan,
zoodat om den anderen dag van Nederland
naar Italië per vliegtuig gereisd kan wor
den.
OPROEP VAN DE INTERDIOCESANE
JEUGDCOMMISSIE.
De interdiocesane jeugdcommissie, de
centrale van het katholieke jeugdwerk in
Nederland dringt er bij de haar aangeslo
ten vereenigingen en instanties op aan, om
gevolg te geven aan het verzoek van den
regeeringscommissaris voor vrijwillige bur
gerlijke dienstverleening en zich vrijwil
lig beschikbaar te stellen voor het verrich
ten van diensten in buitengewone omstan
digheden en ten spoedigste daarvan mede
deeling te doen. De interdiocesane jeugd
commissie heeft te dien einde aan de topbe-
sturen van de katholieke jeugdverenigin
gen en diocesane instanties een circulaire
gezonden, waarin aan de by haar aangeslo
ten vereenigingen en instanties dringend
wordt verzocht aan den oproep van den re
geeringscommissaris voor de vrijwillige
burgerlijke dienstneming gevolg te geven.
HET HAAGSCHE MATROZENKOOR
BEHOUDEN IN HET VADERLAND.
Nadat het Haagschc Matrozenkoor Za
terdag nog voor Radio Strasbourg is opge
treden, kwamen de zangertjes Zondag na
ten spannende tocht behouden in Holland
aan. In Frankrijk was de mobilisatie in
vollen gang, en daar juist de geheele grens
zone moest worden gepasseerd, was er
voortdurend een enorme bedrijvigheid te
con8tateeren. Vele burgers hadden hun
koffers gepakt, om met het hoognoodige
te kunnen vluchten; de winkels zagen hun
voorraden zienderoogen slinken; er was
geen benzine meer te krijgen, en dit was
wel het angstigste! Tenslotte kon dichtbij
Strasbourg nog getankt worden, zoodat de
Luxemburgsche grens in elk geval kon
worden gehaald. Juist toen het koor in de
studio klaar stond voor de radio-uit zending,
werd bericht, dat aan de bevolking gas
maskers zouden worden uitgedeeld.
In Luxemburg en België was alles rusti
ger, hoewel ook hier de benzine-kwestie
zorgen gaf. De Fransche grens was# in
middels na het vertrek der matroosjes reeds
gesloten voor inkomend verkeer van bui
tenlanders. De Nederlandsche consul in
Luxemburg had reeds den vorigen dag
aan alle toeristen den raad gegeven zoo
spoedig mogelijk, naar het vaderland te
rug te keeren.
Toen tenslotte de Nederlandsche grens
behouden was bereikt, klonk een enthou
siast „Wilhelmus" op uit de autocar.
Precies 8 uur was het koor in Den Haag
terug, waar alle ouders, die inmiddels
reeds gewaarschuwd waren, hun kinderen
stonden op te wachten. Na de ongerustheid
der laatste dagen was het weerzien des te
gelukkiger.
in het
K. J. V. CENTRALE IN BESLAG
GENOMEN.
Zelfs vrouwenorganisaties zijn blijkbaar
gevaarlijk.
De K. J. V. Centrale te Düsseldorf, waar
de zetel gevestigd was van de grootste Ka
tholieke Vrouwenorganisatie van geheel
Duitschland, ia door de Nationaal Socialis
tische autoriteiten gesloten en in beslag
genomen. Deze K. J. V.-Centrale was on-
oergebracht in het „Bondsgebouw", dat in
de Prinz Georgstraszc was gelegen. In
bedoeld gebouw waren gevestigd de Secre
tariaten van den Katholieke Vrouwenbond,
de Katholieke Vcrccniging voor Huismoe
ders, de Centrale Bond der Katholieke
Meisjesvereenigingen, en de Uitgeverij
voor bedoelde organisaties waar godsdien
stige tijdschriften, alsmede boeken met
godsdienstige en opvoedkundige strekking,
verschenen.
De maandbladen „Frau und Mutter",
„Der Kranz" und „Knospen" waren in ge
heel Duitschland sterk verbreid; boven
dien verscheen in bedoelde Centrale het
tijdschrift „Frauenart und Frauenleben"
dat hoofdzakelijk voor de bestuursleden
bestemd was, terwijl ook nog een afzon
derlijk orgaan „Zum Dienste Ausgesandt"
voor de leidsters werd uitgegeven. De
beide katholieke Organisaties voor Vrou
wen en Meisjes, die in bedoelde K. J. V.
Centrale hun zetel hadden, tellen tezamen
meer dan een millioen leden.
Reeds eenige maanden geleden werd
deze Centrale door de Gestapo bezet. On
danks deze bezetting kon het werk in het
gebouw onder voortdurende controle toch
rog voortgang vinden. Het Juli-nummer
van de diverse tijdschriften werd nog naar
de abonné'é verzonden; thans is de Centrale
gesloten en het Augustusnummer der di
verse periodieken is niet meer verschenen.
De laatste resten der Katholieke Pen
verdwijnen.
Reeds meer dan 10 jaar werd in de ka
tholieke parochie „Leverkuscn-Wiesdorf
(bij Keulen) ten dienste van het parochie
werk een parochieel maandblad uitgege
ven, „Monatsbote", dat door leckenapostc-
len huis aan huis werd bezorgd, onver
schillig of deze het abonnementsgeld al
of niet konden betalen. Dit blad bevatte
uitsluitend publicaties en mededcelingen
•van zuiver rcligieuson aard; iedere profane
berichtgeving werd steeds angstvallig ver
meden. Desondanks 'heeft het blad op last
van de autoriteiten de uitgave per 1
Augustus moeten staken.
KADERDAG „ACTIE NAAR DE NIEUWE
GEMEENSCHAP" GAAT NIET DOOR.
In verband met de mobiliatie heeft het
comité van Actie naar de nieuwe gemeen
schap besloten de tegen 10 September a.s.
aangekondigde kaderdag voor de geheele
kathaolieke beweging niet te doen door
gaan.
Zoodra in de ontwikkeling der omatan-
digheden wat meer teekening zal zijn ge
komen, zal het comité de situatie zoo mo
gelijk onder het oog zien en aan de hand
daarvan opnieuw de te volgen gedragslijn
bepalen.
Zomerfeest der St. Josephsgezellen
uitgesteld.
De besturen van het Centraal Verband
der St. Josephsgezellenvereenigingen in
Nederland en het Nationaal Verbond De
Jonge Werkman deelcn mede, dat door de
mobilisatie-omstandigheden het Zomer
feest niet doorgaat en tot nader order is uit
gesteld.
WIELRENNEN
DE WERELDKAMPIOENSCHAPPEN
ONDERBROKEN.
In een buitengewone bijeenkomst van
de U.C.I. is besloten de verdere wedstrij
den van de wereldkampioenschappen te
Milaan op te schorten, een en ander in
verband met den internationalen toestand.
De tot dusver verkregen resultaten blij
ven geldig, met andere woorden, Derkscn
behoudt den titel van wereldkampioen der
amateur-sprinters, van Vliet blijft finalist
bij de beroepsrijders, Klink is halve fina
list in de achtervolgingen, Wals finalist bij
de stayers.
Men hoopt de kampioenschappen in Sep
tember te kunnen voortzetten. De Italiaan-
sche Wielren Unie zal in dat geval tijdig
de nieuwe data bekend maken.
Leest met aandacht
de advertenties
ln Uw Dagblad!
