STADS
NIEUWS
1
Wilt U iets weten?
BINNENLAND
RECHTZAKEN
1 M. BRINKS
Luchtbescherming
WEK UW LEVER-GALOP
SPORT
DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1939
Abonnementsprijs: voor Leiden 18
cent per week; 2.50 per kwartaal.
Bij ome agenten 20 cent per wwk;
2.60 per kwartaal. Franco per patit
2.95 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïll.
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regeL
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
WARM.
Oe Bilt seint:
Verwachting:
Zwakke wind, meest uit Oostelijke rich
tingen. Gedeeltelijk bewolkt. Kans op en
kele regen of onweersbuien vooral in het
Zuiden. Warm weer. In den ochtend plaat
selijk mist.
De weers toes tand van hedenmorgen:
Den Helder: 'betrokken, zwakke Oostel.
wind, 18 gr. C.
Vlissingen: betrokken, matige N.O. wind,
18 gr. C.
De Bilt: betrokken, matige N.O. wind,
17 gr. C.
Groningen: heiig en onbewolkt, zwakke
N.O. wind, 16 gr. C.
Maastricht: lichte regen, zwakke N.W.
wind, 16 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT.
Op de Noordzee kwam in het laatste et
maal een gebied van hoogen luchtdruk tot
ontwikkeling, dat zich in Noordelijke en
Oostelijke richting uitbreidde en thans een
geheel vormt met dat over de Baltische Sta
ten.
Het gebied van hoogen luchtdruk bij de
Azoren nam in beteekenis af en wijkt terug
voor een depressie in het Noordwesten met
een secundaire, die tot ver in het Zuiden
reikt. Een vlak gebied van lageren lucht
druk ligt over Zuid-Europa in het Middel-
landschezeegebied. Een kleine omweersder
pressie bracht in het laatste etmaal zware
regen in Midden-Frankrijk en het aangren
zende deel van België. In het Oosten en in
Centraal-Europa blijven de temperaturen
hoog, vooral in Finland blijft het zeer warm.
In Engeland wordt veel mist gemeld in
Zuid en Midden-Frankrijk blijft het weer
mooi en de temperaturen vrij koel. In de
Alpen is het bewolkt. De isotherm van nul
graden ligt op ruim 3000 M. hoogte.
LUCHTTEMPERATUUR.
21.7 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Donderdagavond 8.39 uur tot Vrij
dagochtend 5.26 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 25 Aug.
m.m. 12.40 uur.
WATERTEMPERATUUR.
Zweminrichting „De Zijl" 20,5 gr. C.
Zweminrichting „Poelmeer" 20,5 gr. C.
Maan op Donderdagmiddag 16.49 uur.
Maan onder Vrijdagnacht 1.35 uur.
Feestartikelen
Slingers met Vlaggen, 7 Meter lang, 25 ct.#
Mutsen vanaf 2l/2 ct., Schilden, Confettle
Serpentines, Servetten, Bruidszakjes enz
Steeds de nieuwste Voordrachten
en Bruiloftsliedjes
Firma G. VAN BRUSSEL
HAARLEMMERSTRAAT 267
AGENDA
LEIDEN.
De avond-, nacht- en Zondagdienst dei-
apotheken te Leidan wordt van Zater
dag 19 tot en met Vrijdag 25 Aug.
waargenomen door de apotheken Van Drie-
rum, Mare 110, tel. 20406 en E. M. de Metz,
Lammenschansweg 4, tel. 23553.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
Vraag: Naar een adres voor behande
ling van ziektegevallen.
Antwoord: Dergelijke vragen kunnen
wij niet beantwoorden.
V Een harte-kreet.
Een harte-kreet van zeven staatshoofden.
Een hartekreet, om tot bezinning te
komen vóór het te laat is. Een harte-kreet,
om het geweten te laten spreken.
Wie het geweten laat spreken zal niet
beginnen een oorlog, welke Europa in
namelooze ellende stort. Wie het geweten
laat spreken zal alles willen doen wat mo
gelijk is om door onderhandelin
gen meeningsverschillen tot oplossing te
brengen.
Het welzijn der menschheid eischt eco
nomische opbouw in vrede. En nu
terwijl er géén oorlog is moeten wij reeds
in alle landen constateeren economische
ineenstorting onder oorlogs
lasten.
Een jaar geleden deed de president der
Ver. Staten een telegrafisch beroep op de
regeeringen van Buitschland, Tsjechoslo-
wakije, Frankrijk en Engeland om een eer
lijke en opbouwende oplossing der gerezen
moeilijkheden door onderhandelingen na te
streven. „Zoolang de onderhandelingen
voortduren kan het meenigingsverschil nog
worden bijgelegd. Als zij eenmaal afgebro
ken zijn, is de redelijkheid verbannen en
doet het geweld zich gelden. En geweld
brengt geen beslissing, die het toekomstige
welzijn der menschheid ten gevolge zal
hébben".
In Mei 1933 had Hare Majesteit de Ko
ningin dezelfde gedachte neergelegd in
Haar antwoord op een boodschap, welke
president Roosevelt toen tot de staatshoof
den der wereld had gericht over het drei
gende vraagstuk van oorlog en vrede. „Onze
natie verklaarde toen de Koningin
gelooft dat de tijd gekomen is voor de ge
meenschap der volken om met daden te
bewijzen, dat zij vastbesloten is, om het
recht van den strekste als uiteindelijken en
hoogsten maatstaf te verwerpen".
Koning Leopold van België heeft, spre
kend mede uit naam van onze Koningin,
de drie Scandinavische Koningen, de Groot
hertogin van Luxemburg en den President
der Finsche Republiek, deze gedachte nu
opnieuw aan de wereld voorgehouden.
Zal deze ontroerde en ontroerende op
roep weerklank vinden bij hen, in wier
handen het lot van Europa is gelegd?
God, die alle harten kan bewegen en Die
den machtigsten der aarden alle macht
ontnemen kan, moge onze zondige wereld
genadig zijn
In dén gezamenlijken oproep der zeven
staatshoofden worden niet met uitdrukke
lijke woorden de gedachten der menschen
gericht tot God, in gebed en boete.
M a a r er wórdt een beroep gedaan op de
g e w e t e n s. En het geweten van iederen
mensch, van iederen Christen mensch zegt
hem, allerduidelijkst, wat hij in deze ston
den moet doen en moet nalaten, om Gods
barmhartigheid en ontferming te kunnen
erlangen!
In spanning wachten de volkeren van
Europa af, welken weerklank de oproep van
de staatshoofden zal vinden.
Vanavond zal Z. H. de Paus zich in een
radio-toespraak tot de wereld richten.
Buitengewone
Ministerraad
De regeeringspersdienst meldt:
Hedenmorgen is in het Departement
van Algemeene Zaken wederom (Ook
gisteravond is een buitengewone Minis
terraad gehouden. Zie pag. 5) een bui
tengewone Ministerraad gehouden.
Morgen zal de Ministerraad terzelfder
plaatse opnieuw bijeenkomeai, welke
samenkomst, evenals die van heden,
door den minister-president zal worden
gepresideerd.
MINISTER GERBRANDY
HOOGLEERAAR AF.
De a. r. „Rotterdammer" meldt, dat prof.
mr. P. S. Gerbrandy, minister van Justitie,
bij het directorium van de Vrye Universi
teit te Amsterdam een verzoek heeft inge
diend om eervol ontslag als hoogleeraar aan
deze Universiteit. Minister Gerbrandy is
sinds 26 September 1930 als hoogleeraar op
getreden.
Ir. J. G. BIJL OVERLEDEN
Ingenieur bij den Haarlemmermeerpolder.
Na een korte ongesteldheid is op 58-
jarigen leeftijd te Haarlem overleden ir.
J. G. Bijl, ingenjeur bij den Haarlemmer--
meerpolder.
De heer Bijl werd in 1881 in Amsterdam
geboren. Na zijn studie in Delft werd hij
als ingenieur veibonden aan de Holland-
sche IJzeren Spoorweg Maatschappij, waar
na 1 April 1917 zijn benoeming volgde tot
ingenieur bij den Haarlemmermeerpolder.
Van zijn hand verschenen verscheidene ge-
DE LEIDSCHE COURANT
schriften over bodemkunde. In 1927 maakte
de thans overledene deel uit van de Neder-
landsche regeeringsdelegatie naar het inter
nationaal bodemkundig congres te Washing
ton, waar hy tevens het Koninklijk Insti-
tut van Ingenieurs vertegenwoordigde, van
welks bestuur hij lid was. Ook had hij zit
ting in het bestuur van de vereeniging De
Hollandsche Molen.
De begrafenis is Vrijdag a.s. op de Alge
meene Begraafplaats te Heemstede.
HAAGSCH GERECHTSHOF.
De collectant en de getuige die op zijn
verklaring terug kwam.
De los werkman C. H. H. te A1 p h e n
a. d. R ij n was door de Haagsche Politie
rechter veroordeeld tot zes weken gevan
genisstraf. Hij zou volgens den getuige KI.
den B. uit Woubrugge bij hem gekomen
zijn met een pet van het Leger des Heils
op zijn hoofd en een collectebusje in zijn
hand, aldus doen uitkomende dat hij
voor het Leger des Heils collecteerde. Dat
was niet zoo wonderlijk want verdachet
was langen tijd bij het L. des H. geweest
en een ieder kon hem. Zoodat ook deze ge
tuige in de veronderstelling leefde, dat het
in orde zou zijn en dus had hij ook zijn
offertje in het busje gedeponeerd.
De Politierechter had zich aan het ver
haal van de getuige gehouden en hoewel
verdachte pertinent had ontkend hem
veroordeeld tot de reeds genoemde gevan
genisstraf.
Verdachte was in hooger beroep geko
men bij het Haagsche Gerechtshof alwaar
deze zaak heden werd behandeld.
Wederom was KI. den B. als getuige ge
dagvaard, maar nu deed zich het geval voor
dat hij een geheel andere verklaring af
legde dan voor den Politierechter. Zoo
zeide hij thans dat hij er niet zeker van
was dat verdachte toen nog bij het Leger
des Heils was. Wel lag hem iets bij dat hy
gedacht had dat het in orde zou zijn en
dat verdachte recht had met een collecte
busje te loopen. Volgens zijn zeggen van
nu had hij gedacht dat verdachte ook wel
voor het z.g. Reddingsleger kon collectee
ren aangezien er geen rooden band om
zijn pet aangebracht was.
Deze verklaring van getuige, die geheel
in strijd was met zijn verklaring in eerste
instantie afgelegd, noopte de president om
getuige nog eens nader aan den tand te
voelen, maar hij bleef bij zijn heden af
gelegde verklaring.
De procureur-'generaal ging de zaak nog
eens in zijn geheel na en kwam tot de
conclusie dat door de thans afgelegde ge
tuigenverklaring men niet tot een ver
oordeeling kan komen. Derhalve vroeg
spr. vernietiging van het vonnis van den
Politierechter en ophieuw recht doende
vrijspraak voor verdachte.
De verdediger van verdachte mr. Scha
per uit Leiden, had diverse attributen van
het Leger des Heils uitgestald zooals een
heerenpet en een dameshoed, linten en
tenslotte het collectebusje. Ook pleiter
kwam in een uitvoerig pleidooi tot de con
clusie dat zijn cliënt niets strafbaars be
gaan had en sloot zich aan bij het requisi
toir van den procureur-generaal.
Het Hof zal over 8 dagen vonnis wijzen.
TWEE SCHEPELINGEN MAAKTEN
SCHIP ONVEILIG
Tegen kok een jaar tuchtschool en
tegen monteur zes maanden gevangenisstraf
geëischt.
Twee schepelingen van het Groningsche
kustvaartuig „Nejaco", een 16-jarige kok
uit Delfzijl en een 21-jarige monteur uit
Schildwolde, beide thans gedetineerd heb
ben vandaag voor de Groningsche recht
bank terechtgestaan wegens diefstal resp.
heling van geld, gepleegd tijdens een reis
naar Engeland, ten nadeele van den kapi
tein van het schip. Er was tijdens deze
reis naar Engeland echter nog meer ge
beurd. Zoo heeft er brand gewoed aan
boord, terwijl ook een poging tot vergif
tiging van de bemanning is gedaan. In het
bijzonder moet in een en ander de jongste
verdachte de hand hebben gehad, waarbij
hij zijn ouderen kameraad wist mede te
sleepen. Hij zou zelfs met een plan heb
ben rondgeloopen om het schip te laten
zinken na de bemanning te hebben be
dwelmd, na zich van het aan boord aan
wezige geld te hebben meester gemaakt.
De eisch luidde tegen M. een jaar tucht
school en tegen K. zes maanden gevange
nisstraf. De rechtbank zal 1 September
uitspraak doen.
HAARL.STRAAT 126, TEL. 1074
t/o Donkersteeg
TURFMARKT 11 TEL. 22336 J
o In Sieraden, Goud, Zilver,
Horloges en Gero-Artikelen
Het adres voor
Verlovingsringen f
Firma G. VAN BRUSSEL
HAARLEMMERSTR, 267
Verlovings-, Huwelijks-
en Geboortekaarten
Vlugge levering Lage prijzen
DE LEIDSCHE PROCESSIE NAAR
BRIELLE.
Vanmorgen is de jaarlijksche Leidsche
Processie naar Brielle uitgegaan. De actie
tot deelname, tot grootere deelname dan
vorige jaren, door den weleerw. heer P.
Hofstede geleid, heeft prachtig succes op
geleverd. Het aantal deelnemende pel
grims bedroeg vandaag 310 (vorig jaar
205). Niet minder dan 105 pelgrims dus
meer. Daarvan zijn thans 200 Leidenaren,
tegen vorig jaar slechts 40.
Tal van geestelijken vergezellen de be
devaartgangers. We noemen o.m. den hoog-
eerw. heer A. Homulle, die bij aankomst
in Den Briel de Hoogmis opdroeg; verder
de zeereerw. heeren pastoor Klaverwij den
(Zoeterwoude) en Wiemers (Wassenaar),
pater A. Dolle O.F.M-, prof. A. Benschop
uit Zoeterwoude, pater G. de Greeve
(Voorschoten), kap. Paap als Koorleider
van 25 Odo-knapen en 10 leden van het
zangkoor der parochiekerk aan den Hee
rensingel, kap. Krom uit Zoeterwoude,
kap. Hofstede als geest, directeur en de
eerw. heer K. v. Teylingen, theologant.
Voorts gingen er 'n veertigtal bruidjes
mee.
De processietrein vertrok om bijna 8
uur en na aankomst te Brielle werd door
den hoogeerw. heer deken A. H. J. M. Ho-
mulle de Hoogmis opgedragen met assi
stentie van prof. A. Benschop als diaken
en den eerw. heer K. v. Teylingen als sub
diaken. De predicatie werd gehouden door
den weleerw. pater G. de Greeve, Mont-
fortaan uit Voorschoten.
Te kwart voor acht wordt de trein van
avond terugverwacht.
BRANDVRIJE VLOERBEDEKKING.
Ook bij felste hitte.
De firma Degens en Scheeren, alhier
vervaardigt sinds jaren Asbesta-vloeren,
waarin een gegarandeerd asbest-vezelge-
halte wordt toegepast van minstens 30
40 pet. Het verwerken daarvan beinvloedt
de kwaliteit daarom zoo gunstig, omdat de
vezelstructuur maakt, dat de verschillende
deeltjes door en door bewapend worden,
waardoor een zoodanige samenhang ont
staat, dat scheuren practisch onmogelijk
en de vloer vanzelfsprekend brandvrij is.
Er wordt tegenwoordig echter nog meer
gevraagd. Men wil n.l. ook, dat de vloer
bedekkingen bestand zijn tegen de gevol
gen van luchtaanvallen door brand- en
explosieve bommen.
Wijl de Rijksgebouwendienst het voor
nemen heeft het oude Academiegebouw
door het aanbrengen van brandlooze vloe
ren zooveel mogelijk voor beschadiging te
vrijwaren werd de firma Degens en Schee-
ren voor de vraag gesteld, of de vloeren
ook tegen brandbommen bestand waren.
Een proef daarmee is gistermiddag op
de rotonde van „Den Burcht" genomen
met een thermietbom.
De heer Degens verklaarde hier aan de
speciaal voor deze proef genoodigde auto
riteiten, dat de proefnemingen met asbes
ta-vloeren, sinds 1933 worden genomen.
Sindsdien is een oppervlakte van 100.000
M2. belegd en ook het Museum voor Vol
kenkunde en het nieuwe Academiegebouw
bevat dergelijke vloeren.
Het was echter de vraag of deze vloeren
VERDERE MAATREGELEN
Wellicht zullen velen zich afgevraagd
hebben waarom men in de laatste maan
den zoo weinig over de Luchtbescherming
heeft gehoord, waaruit men de conclusie
zou kunnen trekken dat er in Leiden niets
gebeurt.
Men denke echter niet dat degenen, die
aan de organisatie van den Luchtbescher
mingsdienst en bescherming der bevolking
werken, stil hebben gezeten.
Moge tijdens de vacantie de opleiding van
vrijwilligers als wel de organisatie van
cursussen tijdelijk hebben stil gestaan, er
wordt intensief gewerkt aan het opstellen
van een werkschema voor dit najaar,
waarin zoowel de organisatie van den
dienst als wel de opleiding der vrijwilligers
is verwerkt, terwijl tevens de voorlichting
van de Burgerlijke Bevolking wijkgewijze
ter hand genomen zal worden.
In verband met den internationalen toe
stand zou het noodzakelijk kunnen zijn
dat de opleiding van hen, die voor de
Luchtbescherming onzer stad zullen zorg
dragen 'in zeer versneld tempo zou moeten
worden uitgevoerd.
In een bespreking tusschen het Hoofd
van den L.B.D. en de Ned. Ver. v. Lucht
bescherming, zijn de vragen, hiermede sa
menhangend besproken en voorbereidende
maatregelen te dezen opzichte getroffen.
Nog steeds is er een tekort aan vrijwil- 1
ligers v. d. Luchtbeschermingsdienst, al 1
meldden velen zich aan.
Laat een ieder, die vrij is van militaire
dienst en geen byzondere verplichtingen
heeft in tijden van nood, zich alsnog aan-
melden.
Meld u schriftelijk, onder opgave van uw
naam, voornamen, leeftijd, adres, beroep.
Voor zoover men zulks reeds deed is dit
natuurlijk niet noodig, wij beschikken over
uw naam en adres en met uw opleiding
wordt spoedig aangevangen.
Wenscht u inlichtingen omtrent inrich
ting van huizen en gebouwen, aanschaffing
van materialen enz., stel u dan (liefst
schriftelijk) in verbinding met het Secre
tariaat v. d. Ned. Ver. v. Luchtbescherming
D. C. Kok, apotheker, Rapenburg 9. Tel-
25410.
ook bestand zouden zijn tegen brandbom
men, waarom thans proeven worden ge
nomen met een smeltthermietbom, ver
vaardigd door de fa. Kat met een hitte
van 30003800 graden. Een dergelijke bom
maakt in een oogenblik tijds een gat in
een ijzeren plaat van 1 c.M. dikte.
Hierna werd de proef met dezen brand
bom genomen en hoewel de hitte zoo
groot was, dat de aanwezigen op behoor
lijken afstand moesten gaan staan, had
het vuur geen vat op de asbesta-plaat,
waarop hy ontstoken was. In enkele minu
ten was de bom uitgebrand en er bleef
niets dan een gloeiende massa, welke veel
op lava geleek, over. De asbesta bleek niet
aangetast.
Ook een tweede bom, genomen op een
reeds in 1935 vervaardigde asbesta-plaat
bleek geen invloed uit te oefenen. Wij
meenen, dat men over het algemeen zeer
tevreden was over deze demonstratie.
EERSTE BLAD - PAG. 2
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is. verteert uw voedsel niet.
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet lies zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen
lijk. plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers en
drogisten, f. 0.75.
sedert 1932 had gestaan, gebracht op 4
Of dit klassieke middel onder de huidige
omstandigheden het beoogde effect zal
sorteeren dient voorshands te worden af.
gewacht, maar ieder geval kan er een
psychologische invloed van uitgaan. Bo
vendien doet zij uitkomen dat de Britsche
overheid op het gebied van de muntver-
zorging waakzaam blijft.
FINANCIËN EN ECONOMIE
VERHOOGING VAN HET ENGELSCHE
DISCONTO.
De Bank van Engeland heeft heden haar
rentetarieven verhoogd en het wisseldis
conto gebracht op 4 pet. Jaren achtereen
was het Engelsche centrale credietinsti-
tuut in staat het disconto op 2 pet. te
handhaven, doch de tijdsomstandigheden
hebben het genoodzaakt het disconto plot
seling aanzienlijk te verhoogen. De koers
van het pond sterling kon maanden ach
tereen op peil gehouden worden, doch
daarvoor was het noodzakelijk, dat het
Britsche egalisatiefonds geregeld goud af
stond, welk goud zijn weg in hoofdzaak
naar de Ver. Staten vond. De laatste we
ken heeft het Engelsche ruilmiddel weer
aan grooten druk blootgestaan. De ongun
stige beoordeeling van de internationale
politiek gaf aanleiding tot kapitaalver
plaatsing naar de Ver. Staten. Bovendien
kwamen het groote deficit van de Brit
sche betalingsbalans en de geweldige som
men, welke Engeland ten behoeve van zyn
bewapening noodig heeft aan de apprecia
tie van het pond niet ten goede. Naar men
meent te weten zijn de laatste dagen door
het Britsche egalisatiefonds wederom groo
te hoeveelheden goud afgestaan, teneinde
den koers van het contante pond op peil
te houden. De Bank van Engeland heeft
thans echter als eerste maatregel ter ver
dediging van de munteenheid het disconto
verhoogd en dit van 2 pet., waarop het
HET NEDERLANDSCHE ELFTAL
SAMENGESTELD.
Voor de ontmoeting tegen de
Free Foresters.
De keuzecommissie van den N.C.B. heeft
onderstaand elftal gekozen voor de a.s.
ontmoeting tusschen Nederland en de
Free Foresters, te spelen op het terrein
van H.C.C. te Den Haag op Zaterdag 2 en
Zondag 3 September a.s.:
Mr. H. van Manen (HCC), aanvoerder,
jhr. J. van den Bosch (HCC) wicket-kee
per, dr. M. Jansen (PW), L. J. Sodderland
(HCC), A. van Baasbank (Rood en Wit),
H. Stolk (Hermes-DVS), W. O. F. Witte-
bol (VRA), W. Roodenburg (WV), L. C.
F. Wunder (HBS), A. Terwiel (VOC), W.
H. Gallois (HCC). H. Schnitger (PW) was
niet beschikbaar. Umpires zijn de heeren
W. F. Bok en F. Lieftink.
MISLUKTE KANAAL-POGING.
Een poging van Sally Bauer, de beken
de Zweedsc'he lange afstandszwemster, het
Kanaal over te zwemmen is door de min
der gunstige omstandigheden mislukt. Op
het moment, dat zij haar poging staakte was
zij in de nabijheid van Michenin. Zij keer
de naar Dover terug. Een nieuwe poging
zal worden ondernomen, zoodra de zee wat
kalmer zal zijn.
