3xette Emma
££faað
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE GEBOORTE-ACTE VAN
DE NIEUWE PRINSES
Made gx&aoxte
aan de tPjdtweö
5Je JCaêiuetó -otitió
MAANDAG 7 AUGUSTUS 1939
30ste Jaargang No. 9407
3)e Cdd^cheSoii^ant
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 2.
Giro 103003. Poetbus 11.
Dit nummer bestaat alt
vier bladen.
V De Kabinetsformateur
De vergissing van „Maasbode" en „Tijd",
welke wij in ons nummer van Zaterdag
meenden te moeten constateeren, is intus-
sdhen door deze bladen eikend.
De „Maasbode" schrijft:
„Met anderen, die ons van hun ver
ontwaardiging blijk gaven, lazen wij
in de verklaring van mr. De Geer aan
het A.N.P. een mogelijke onprettige
insinuatie aan het adres van de stem
mers vóór de motie-Deckers.
„Bij herlezing blijkt ons echter de
mogelijkheid, zelfs de waarschijnlijk
heid, dat mr. De Geer bedoeld heeft,
dat het „uit partij oogpunt" of „als po
litieke sport" zijn charme zou kunnen
hebben de stemmers vóór de motie-
Deckers naar de door mr. De Geer fu
nest geachte consequentie te jagen.
„Aldus gelezen geeft de verklaring,
ofschoon weinig vriendelijk gesteld,
igeen aanleiding, er een beschuldiging
in te zien van overdreven behartiging
van partijbelang of van onverantwoor
delijke politieke sport aan het adres van
hen. die de motie-Deckers steunden.
„Het verwijt, dat in de verklaring
zou kunnen liggen, zou dus veeleer ge-
rioht zijn tegen hen, die uit politieke
sport-lust of met het oog op specifiek
partijbelang met alle geweld de stem
mers vóór de motie-Deckers naar een
bepaalde consequentie zouden willen
jagen.
„Het spijt ons, dat wij eerst iets an
ders uit de verklaringen meenden te
moeten lezen.
„Ben goede kant hiervan is, dat nu
de niet-overduidelijke beteekenis in
ieder geval duidelijk komt vast te
staan".
Zijn vergissing erkennend wat betreft de
interpretatie van het communiqué van mr.
De Geer en er zijn spijt over betuigend,
schijft het blad toch boven hetzelfde artikel
./Beneden formateursformaat".
Inderdaad wij schreven het Zaterdag
reedis ook buiten de bedoelde
passafe om getuigt 'het communiqué
niet van veel tact om het zoo zacht mo
gelijk te zeggen.
En met volledige instemming citeeren
wij hier het volgende uit de „Volkskrant"
waarin wij enkele zinnen vet drukken:
„Zoo heeft de heer De Geer zijn po
ging tot kabinetsformatie ingeleid. Aan
het adres van katholieken, vrijzinnig,
en sociaal-democraten zegt hij: je ver
diende dat ik je den last liet dragen van
je domheid en, mij ter zijde houdende,
je dwong met je drieën een kabinet te
vormen. Gaat een dergelijke „vriende
lijkheid)" nu niet te ver? Leidt, wie
werkelijk bemiddelen wil, zich zoo in?
De. katholieken zien in de gegeven om
standigheden inderdaad liever een
biiuet van breede samenstelling dian op
smalle basis. Zij zijn, rekening houdend
met de gevoeligheden, die men kent,
bereid afstand te doen van hun aan
spraken op het kabinets-formateur-
schap. Maar zij behoeven zich daar
voor niet alles te laten toevoegen. Ook
van den heer De Geer hebben zij zich
een dergelijke afstraffing niet te laten
welgevallen. De instantie die hiermede
te maken heeft heeft ernstig te over
wegen of zij onder het Caudijnsche juk
van des heeren De Geer's uitval door
moet. Zóó neergezet te worden juist
door een man met het verleden van den
heer De Geer en in gedweeheid zijn
verwijt en zijn sarcasme te aanvaar
den is meer dan menigeen zou wen-
schen te verdragen. Struisvogelpolitiek
ware 't zich dikhuidig te toonen of zich
te houden als voelde mien de grieven
de bejegening door dien heer De Geer
niet. Zijn woord) heeft een ongewenisch-
te sfeer geschapen-, en te vreezen s
dat de angel van zijn venijnig woord in
het politieke vleesch zal blijven steken.
Wij wenisehen niet met een beroep op
De Geer's afstraffing aan den hoon
van onze tegenstanders te worden over
geleverd. Het minste wat men kan zeg
gen is, dat de heer De Geer zijn poging
tot kabinetsformatie op allerongeluk
kigste wijize is begonnen. En indien
hij in zijn opdracht faalt, zal hij het
zioh zelf hebben te wijten. Een mis
slag in politicis kan erger dan een mis
daad, ze kan een fout zijn".
Nogmaals, wij zijn het met deze opvat
ting volkomen eens.
RIJWIELPLAATJES
Om onaangename ervaringen te voor
komen doen de fietsrijders en fietsrijdsters
goed, met te zorgen, dat zij MORGEN een
NIEUW BELASTINGPLAATJE op hun
rijwiel zetten.
Heden, den zevenden Augustus negentien honderd ne
gen en dertig, heeft Zijne Koninklijke Hoogheid
Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius
Coert Karei Godfried Pieter der Nederlanden,
prins van Lippe-Biesterfeld,
oud acht en twintig jaren, wonende te Baarn, aan mij
ambtenaar van den Burgerlijken Stand der gemeente
Baarn, jonkheer Gerlach Cornelis Joannes van Reenen,
Burgemeester van Baarn, verklaard, dat op Zaterdag
den vijfden Augustus negentien honderd negen en dertig,
des voormiddag te een uur, negen minuten, hem en
zijner gemalinne, harer Koninklijke Hoogheid,
Prinses Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina
der Nederlanden, prinses van Oranje Nassau,
hertogin van Mecklenburg, prinses van Lippe-
Biesterfeld, enzoovoorts enzoovoorts,
mede wonende te Baarn, in het koninklijk paleis, gelegen
aan den Amsterdamschen straatweg, nummer een, bin
nen deze gemeente, eene dochter is geboren, genaamd:
prinses van Oranje Nassau, prinses van Lippe-
Biesterfeld.
Zijne Koninklijke Hoogheid heeft zijne dochter aan mij
vertoond.
Een en ander is geschied in tegenwoordigheid van
Hendrikus Colijn, oud zeventig jaren, minster van staat,
minster van algemeene zaken, wonende te 's-Gravenhage,
en jonkheer Frans Beelaerts van Blokland, oud zeven
en zestig jaren, kamerheer in buitengewonen dienst van
Hare Majesteit de Koningin, minister van staat, vice-
president van den Raad van State, wonende te
's-Gravenhage.
Hiervan is deze acte opgemaakt, welke overeenkomstig
de wet is voorgelezen.
DE GEBOORTE-AANGIFTE.
Drukker dan op den geboortedag was
het hedenmorgen vroeg in de omgeving
van het paleis Soestdijk, waar om elf uur
de officieele geboorte-aangifte van de
jonggeboren Prinses zou plaats hebben.
Hoewel eerst om elf uur deze plechtig
heid moest beginnen, stonden reeds enkele
uren tevoren vele belangstellenden voor
de hekken van het paleis. Daar waren we
derom zeer veel persfotografen en ook de
journalisten, die den Zondag niet in
Baarn of Soestdijk hadden doorgebracht,
waren weer in de omgeving van-het paleis
aanwezig om verslag van de gebeurtenis
sen uit te brengen.
Wij waren in de gelegenheid het paleis
van iets dichterbij te aanschouwen en zoo
konden wij zien hoe in de prinselijke wo
ning de voorbereidingen voor de geboorte
aangifte werden getroffen.
In de ruime voorgalerij van den Soest-
dijkschen vleugel van het paleis stond een
groot aantal bloemstukken opgesteld en
het spreekt vanzelf, dat de oranje- en
rood-wit-blauwe kleuren in dit fleurig ge
heel domineerden. Lakeien in hun statige
hofuniformen controleerden voor het laatst
of allea volkomen in gereedheid was ge
bracht en tegen half elf verscheen jhr.
Dedel, de particulier-secretaris van Prins
Bernhard bij den ingang in den Soestdijk-
schen vleugel om hen, die officieel bij de
geboorte-aangifte aanwezig zouden zijn, te
ontvangen.
De klok op het torentje van het paleis
DE BETEEKENIS VAN DE NAMEN.
De eerste naam, het Grieksche woord
voor vrede, heetf in deze tijden een bijzon
dere, symbolische beteekenis.
Wij hooren zoo juist van burgemeester
Van Reenen, dat deze naam zal worden
uitgesproken als „IEREEN".
De tweede naam van de prinses spreekt
voor zichzelf. Het is de naam van onze
onvergetelijke Koningin-Moeder.
De derde naam, Elisabeth, is die van de
oud-tante van de jonge prinses, de groot
hertogin van Oldenburg.
wees tien minuten voor elf aan, toen de
burgemeester van Baarn, jhr. van Reenen,
in zijn auto het paleishek binnenreed. De
burgemeester was gekleed in zijn ambts
gewaad en droeg den zilveren burgemees
tersketen als teeken zijner waardigheid.
Jhr. Dedel ontving.den burgemeester op
het bordes voor den ingang, waarna hij
hem naar het hoofdgebouw van het paleis
begeleidde.
Om twee minuten voor elf kwam er we
derom eenige beweging onder de vele
wachtenden, want op dat oogenblik draai
de een gesloten hofauto uit de richting
den Haag den oprijlaan binnen. In deze
auto waren gezeten de beide getuigen bij
de plechtige geboorte-aangifte, minister
president Colijn en de vice-president van
den Raad van State, jh'r. Beelaerts van
Blokland. Ook zij werden op het bordes
door den secretaris van den Prins ontvan
gen.
Het was precies elf uur.
GELUKWENSCH DER TWEEDE
KAMER.
Schrijven van mr. Van Schaik aan
H. M. de Koningin.
De voorzitter van -de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, mr. J. R. H. van
Schaik, heeft het volgende schrijven aan
H. M. de Koningin gezonden:
„Mevrouw,
De verblijdende mededeeling, welke ten
verzoeke van Uwe Majesteit aan de Twee
de Kamer der Staten-Generaal werd ge
daan, heeft de Kamer met groote vreugde
vervuld.
Dankbaar voor den zegen, welke op
nieuw aan Uw Dochter en Haren Gemaal
werd geschonken, deelt de Kamer eerbie
dig in de gevoelens van Uwe Majesteit en
van het prinselijk gezin.
Het verheugt haar te weten, dat het volk
in zijn aanhankelijkheid aan Oranje zich
hoog gedragen voelt door het geluk, dat
over het koninklijk huis kwam.
God behoede de nieuwe telg uit Uwer
Majesteits geslacht".
VOLLE TEVREDENHEID
De toestand van Prinses Juliana zoowel
als die van de jonggeboren Prinses blijft
alle reden tot volle tevredenheid geven.
TELEGRAMMEN VAN DEN FÜHRER.
In verband met de geboorte van een
Prinses te Soestdijk heeft de Duitsche
Führer Adolf Hitler zoowel aan H. M. Ko
ningin Wilhelimina als aan Prinses Ju
liana en Prins Bernhard telegrafische ge-
lukwenschen gezonden.
PLECHTIGE H. MIS TE DEN HAAG
De Deken fran 's-Gravenhage heeft
hedenmorgen om acht uur in de St. Ja-
cobuskerk aan de Parkstraat een plechtige
H. Mis opgedragen uit dankbaarheid voor
de geboorte van het nieuwe prinsesje.
FEESTVREUGDE.
Overal feest!
Hoewel het eerst heden de nationale
feestdag is, is toch reeds Zaterdag in vele
gemeenten in mèerdere of mindere mate
feest gevierd vooral in Amsterdam was
de feestvreugde Zaterdag reeds heel groot.
DE NATIONALE FEESTDAG...
Beroep van den minister van Sociale
Zaken op de werkgevers.
Bij beschikking van den minister van
Sociale Zaken is aan hoofden of bestuur
ders van ondernemingen, in wier fabrie
ken of werkplaatsen of onderdeelen daar
van op heden aan arbeiders in verband
met de feesten ter viering van de geboor
te van een Prinses den geheelen dag of
een gedeelte van dien dag vrijaf is gege
ven, vergunning verleend, het tengevolge
daarvan ontstane verzuim tot een maxi
mum van 8 Yi uur te doen inhalen op de
eerste vijf weikdagen der week uiterlijk
tot 2 September.
In aanmerking nemende het bijzondere
karakter der gebeurtenis, doet de minis
ter van Sociale Zaken langs dezen weg
een beroep op de werkgevers, in dit geval,
zoo eenigszins mogelijk, vrijaf te geven
zonder van de vergunning tot inhalen van
verlet gebruik te maken.
GEBOORTEVREUGDE IN SOESTDIJK
VOOR DE VIJFDE MAAL.
Prinses Beatrix en drie zoons van
Koning Willem II werden er ook geboren.
Het was in 1674 dat „Zijn Hoocheyt de
Heere Prince van Oranje", de stadhouder
Willem IH, van een zoon van den Amster
damschen burgemeester De Graeff „een
hofstede gelegen aen Soestdijck" kochct en
daar een mooi jachtslot liet verrijzen. En
sindsdien hebben vele Oranjes daar eenige
jaren van hun leven doorgebracchtc.
Meer dan eens is een sierlijke ooievaar
dan ook al in breede glijvluccht op het
dak van Paleis Soestdijk neergestreken.
Toch waren daar tot nu toe nog maar
vier Oranjetelgen geboren: het vorige jaar
Prinses Beatrix, en voor ruim een eeuw
drie zoontjes van den lateren Koning Wil
lem II, die in dien tijd nog het onbezorg
de leven van een Kroonprins leidde. Dat
was in de jaren omstreeks 1820, toen Ko
ning Willem I als verlicht monarch het
land regeerde en de Kroonprins met zijn
Russische gemalin Anna Paulowna veel op
Soestdijk vertoefde.
De wieg van hun oudsten zoon, den la-
teren Willem III, had in Brussel gestaan.
Maar van de daarna nog volgende vier kin
deren lieten er drie hun eerste levensge
luidjes in dat Utrechtsche buitenverblijf
hooren. Eerst kwam in 1818 Prins Willem
Alexander; twee jaar later volgde Willem
Frederik Hendrik; en nog twee jaar nadien
Willem Alexander Frederik Ernst Kasimir.
Van dit drietal zijn er twee jong gestor
ven. Ernst Kasimir werd slechts vier maan
den oud en Alexander kwijnde in 1848 weg
op Madeira. Prins Hendrik wist zich den
eere-bijnaam van „de Zeevaarder" te ver
werven door het vele dat hij voor ons zee-
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Dantzig geeft toe aan den Poolschen
druk inzake de Douane-kwestie. (2de
blad).
De Britsche onderhandelaar te Moskou,
Strang keert vandaag naar Londen terug.
(2de blad).
De besprekingen te Tokio. (2de blad).
Massa-executie te Madrid. (2de blad).
Sport di Wedstrijden
De Hollandia-week. (2de blad).
De Duitsche dames winnen te Amster
dam den athletiekwedstrijd. Fanny Koen
eerste op de 100 M. (2de blad).
De ronde van Zwitserland. Demme-
nie en Van Nek staken den strijd. (2de
blad).
De Tour de France-renners te Ginne-
ken. (2de blad).
wezen heeft gedaan. Ook als stadhouder
van het toen nog bij ons behoorende Lu
xemburg heeft hij zeer verdienstelijk werk
gedaan. Tot hij in 1879 overleed, in het
zelfde jaar, dat aan Nederland de Oranje
ontviel, die voorbestemd was eens als Wil
lem IV den troon te zullen bestijgen.
Na ruim honderd en vijftien jaar kent
Paleis Soestdijk dus thans weer kort na el
kaar tweemaal in 1938 en 1939 de
vreugde van een geboorte. „Hlbd."
GRONDWET OVER DE TROON
OPVOLGING.
Mannelijke afstammeling gaat voor.
Bij afwezigheid hiervan gaat de oudste
dochter voor
De Nederlandsche Grondwet van 24
Augustus 1815 (maar sindsdien herhaal
delijk gewijzigd) zegt over de troonopvol
ging o.m. het volgende:
De Kroon der Nederlanden is en blijft
opgedragen aan Zijne Majesteit Willem
Frederik, Prins van Oranje-Nassau, om
door Hem en Zijne wettige nakomelingen
te worden bezeten erfelijk, overeenkom
stig -de navolgende bepalingen:
De Kroon gaat bij erfopvolging over op
Zijne zonen en verdere mannelijke uit
mannen gekomen nakomelingen bij recht
van eerstgeboorte, met dien verstande, dat
bij vooroverlijden van een rechthebbende
diens zonen of verdere mannelijke uit man
nen gekomen nakomelingen op gelijke
wijze in Zijne plaats treden en de Kroon
nooit in een jongere lijn of een jongeren
tak overgaat, zoolang er in de oudere lijn
of den ouderen tak zoodanige nakomeling
wordt gevonden.
Bij ontstentenis van opvolgers, in het
voorgaande artikel aangewezen, gaat de
Kroon over op de oudste in leven zijnde
dochter van den laatst overleden Koning.
Naar de parlementaire redacteur van de
„Tijd" verneemt, staat de formateur van
het nieuwe kabinet Jhr. mr. D. J. de Geer
als voorloopig sohema voor de samenstel
ling van zijn ministerie voor oogen een be
zetting met twee ministers uit el'k der recht-
sche en één minister uit el'k der limksdhe
partijen, waanbij een 'kleurlooze.
Afgaande op de onderhandelingien, die de
formateur de laatste dagen heeft gevoerd,
kan men aannemen, dat hem de volgende
samenstelling van zijn kabinet voor den
gieest staat:
Jhr. mr. D. J. de Geer, minister-president
en minister van Financiën;
H. van Boeyen (C.H.) Binnenlandsche
Zaken;
Mr. J. Terpstra (A.R.) Onderwijs, Kuns
ten en Wetenschappen;
Dr. J. J. C. van Dij'k (A.R.) Defensie;
Ir. Ch. J. I. M. Welter (R.K.) Koloniën;
Mr. M. P. L. Steenlberghe (R.K.) Econo
mische Zaken;
Jhr. O. C. A. van Lidth de Jewde (Lib.)
Waterstaat;
Mr. A. M. Joekes (V.D.) Justitie;
Dr. J. van den Tempel (S.D.A.P.) Sociale
Zaken;
Mr. J. A. N. Patijn (partijloos) Buiten-
landsohe Zaken.
Er kunnen zich echter nog wel eenige
moeilijkheden voordoen, o.m. uit de om
standigheid, dat de Sociaal-Democraten,, die
ziich bereid hebben verklaard deel te nemen
aan een nationaal kabinet, den eisch zou
den stellen, in dit kabinet tenminste over
twee portefeuilles te 'beschikken.
