DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
fZ)e Jtadinetó-adóló
DINSDAG 1 AUGUSTUS 1939
30ste Jaargang No. 9402
Bureaux PapengTacht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 2.
Giro 103003. Postbus 11.
CONFERENTIES OP DE RUIGENHOEK
HERVAT.
De Koningin heeft gistermiddag de voor
zitters der drie grootste fracties uit de
Tweede Kamer in gehoor ontvangen. Aller
eerst bracht mr. dr. L. N. Deckers, voorzit
ter van de Roomsch-Katholieke fractie, een
bezoek op „De Ruigenhoek", waar hij ruim
een uur bleef. Tegen kwart voor vijf arri
veerde ir. J. W. Albarda, de voorzitter der
sociaal-democratische fractie, wiens bezoek
een uur duurde. Onmiddellijk na zijn ver
trek verscheen de voorzitter van de anti-
revolutionnaire fractie, de heer J. Schou
ten, die „De Ruigenhoek" om kwart over
•zeven verliet.
Dat de Koningin de fractieleiders raad
pleegt, is bij een kabinetscrisis, die uit een
conflict tusschen regeering en parlement
voortvloeit, de gebruikelijke weg. Heden
zouden de voorzitters der drie andere groo-
tere fracties, op „De Ruigenhoek" worden
ontboden. De voorzitters dezer fracties, de
christelij k-historische, vrij zinn ig- democra
tische en liberale, zijn de heeren jhr. mr.
D. de Geer, mr. A. M. Joekes en dr. Biere-
Nader meldt men heden:
H. M. de Koningin heeft hedenochtend
op den Ruigenhoek ontvangen om half elf
Jhr. mr. D. J. de Geer, voorzitter van de
Chr. Hist. Tweede Kamerfractie, en om
half twaalf Mr. A. M. Joekes, voorzitter
van de Vrijz. Dem. fractie.
Hedenmiddag heeft H. M. de Koningin
op den Ruigenhoek ontvangen Dr. S. E. B.
Bierema, voorzitter van de Liberale Twee
de Kamerfractie.
GEEN AUDIëNTIES VAN MINISTERS.
De Regeerinigspersdienst meldt:
In verband met de omstandigheid dat de
leiden van het kabinet demissionair zijn,
zullen de ministers geen algjemeene audiën
tie kunnen verleenen.
V Ons Koningschap
Bij de huidige Kabinetscrisis, die, juist
omdat ze naar onze overtuiging voor
komen had kunnen en moeten worden, zoo
ingewikkeld is, blijkt weer 'ns duidelijk,
v/elk een weldaad is ons constitutioneel
koningschap.
Het feit, dat de Koningin, zich houdend aan
hare constitutioneele verplichtingen, juist
waardeerend de rechten van volksvertegen
woordiging en regeering en dezer onder
linge verhoudingen, daar zetelt als het
Hoofd van den Staat, geeft een gevoel, een
besef van gerustheid.
Men denke zich 'ns in in de despotische
macht van een vorst of in de ongebonden
macht van een dictator al dan niet met
de figuur van een koning naast zich en
vergelijke deze gezagsvormen met het con
stitutioneel koningschap, zooals wij dat
kennen in ons land en waardeeren als
redelijke menschen moéten waardeeren.
Als iedereen de overtuiging heeft, dat,
boe moeilijk de ontknooping van de kabi
netscrisis ook zij, deze tenslotte zal komen,
dan is dit een gevolg van het gegronde
vertrouwen, dat iedereen heeft in de macht
en in den invloed, in de b e t e e k en i s
van het constitutioneel koningschap in
't bijzonder ook van een constititutioneel
koningschap, waarvan momenteel Koningin
Wilhelmina de draagster is.
DE BRITSCH-FRANSCHE MILITAIRE
MISSIES NAAR MOSKOU.
PARIJS, 1 Aug. (A.N.P.) Vernomen
wordt, dat de Britsche militaire delegatie
naar Moskou Woensdag te Parijs aankomt
en zich Donderdag met de Fransche dele
gatie in verbinding zal stellen. Na voor
bereidende studie zullen beide missies
Vrijdag naar Moskou vertrekken.
BRITSCHE PARLEMENTSZITTING
WORDT VRIJDAG VERDAAGD.
LONDEN, 1 Augustus. (ANP). De
Britsche regeering heeft besloten, de zit
ting van het parlement Vrijdag te verda
gen tot 3 October.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE KROON EN DE
KATHOLIEKEN.
Het Nationaal Dagblad (N. S. B.)
heeft onlangs gschreven (het gold nog de
formatie van het thans gevallen kabinet),
en het venijn zit in den staart:
Uit de kringen van de R.-K. Kamerfrac
tie en het „Katholiek vierspan" is aan nie
mand opdracht verstrekt. Aan den heer
Koolen is uitsluitend als katholieke per
soonlijkheid zijn opdracht verstrekt, juist
omdat hij los van de R.-K. S. P. staat. Met
volkomen voorbijgaan van de R.K.S.P., van
de organisatie van het politieke katholicis
me dus, heeft Colijn thans opnieuw op
dracht gekregen. De Kroon vertrouwt
blijkbaar aan de R.K.S.P. en haar aanhang
een zoo belangrijke taak als de opdracht
tot vorming van een kabinet niet toe".
De Opmarsch (R.K.S.P.) wijst op de
onhoudbaarheid van deze insinuatie:
,De Kroon heeft een opdracht tot Kabi
netsformatie gegeven aan wijlen Mgr. No-
lens, voorzitter der Katholieke Kamerfrac
tie, zij gaf driemaal een opdracht tot Ka
binetsformatie aan wijlen Jhr. Ruijs, oud-
voorzitter der Kath. Staatspartij; zij gaf
tweemaal een opdracht aan mr. Kooien,
oud-leider der politiek georganiseerde ka
tholieken; één opdracht tot Kabinetsfoima-
aan prof. Aalberse, voorzitter der Ka
tholieke fractie; zij riep pas mr. Deckers
voorzitter der Katnolieke Kamerfractie, om
van advies te dienen.
Ons deert de onbeschaamde bewering
an Musserts dagblad niet. Maar zij is
hoogst beleedigend voor de Koningin en zij
is ook laf, omdat de schrijver in het-nat. -
soc. dagblad weet, dat de Koningin zich
niet verdedigen kan en dat al de adviseurs
tot geheimhouding verplicht zijn."
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
LONDEN: Chamberlain heeft gistermid
dag in het Lagerhuis zijn verwachte ver
klaringen over de groote probleem en der
internationale politiek afgelegd, doch hij
kon nog geen accoord met Moskou aankon
digen. Uit alles blijkt evenwel, dat het
uiteindelijk accoord niet ver meer verwij
derd kan zijn. Chamberlain deelde nl. me
de, dat Molotof gezegd had, dat het politie
ke probleem niet onoplosbaar zou behoe
ven te zijn als Engeland en Frankrijk be
reid waren om alvast militaire besprekin
gen te houden. Zooals men weet en dat
is opnieuw door Chamberlain bevestigd
heeft Engeland en heeft ook Frankrijk
daartoe besloten. Chamberlain deelde me
de, dat de Engelsche militaire missie, waar
van hij de namen noemde, waarschijnlijk
nog deze week naar Moskou zou vertrek
ken.
De „Times" is van meening, dat het ope
nen van militaire besprekingen met Mos
kou niet anders dan een hoopgevend tee-
ken voor het welslagen der politieke on
derhandelingen kan zijn: Immers kunnen
nauwelijks plannen voor een gemeenschap
pelijke strategie worden ontworpen met
een land, dat niet waarschijnlijk een bond
genoot is.
De Fransche pers verheugt zich over de
verklaringen van Chamberlain, die aan-
toonen, dat een accoord nabij is.
Naar de „Petit Parisien", betoogt, was
de algemeene atmosfeer van liet Lagerhus-
debat van gitseren in overeenstemming
met de kalmeering, die zioh sedert eenigen
tijd in het internationale leven heeft ge
openbaard. Daar echter niet blijkt, dat de
ze windstilte niet door een plotselingen
"storm zal worden gevolgd, blijft uiterste
waakzaamheid geboden in deze vacantie-
periode, die steeds vooraf is gegaan aan
kwade gebeurtenissen.
De commentaren van de Duitsche en Ita-
liaansche pers zijn tot nog toe vrij gema
tigd. Men vindt de verklaringen van Cham
berlain niets nieuws en niets bijzonders.
De „Berliner Boersenzeitung", keert zich
in het bijzonder tegen uitlatingen van
Chamberlain over Dantzig en de houding
van Polen, die de Britsche premier flink
en van wijs staatsmansbeleid getuigende
noemde. Daardoor, en door de verwijzing
naar Engelands garantiebeloften, wordt
Polen volgens het blad tot steeds nieuwe
excessen aangemoedigd. Wij kunnen, aldus
de „Boerenzeitung" hierin slechts een be
vestiging zien, dat men te Londen ook de
laatste moreele bezwaren over boord ge
worpen heeft, om de omsingelingsmanoeu
vre te redden,, welker karakter Chamber
lain zelf gisteren in het Lagerhuis onthul
de, toen hij een vergelijking trok tusschen
de besprekingen met Moskou en de En
tentebesprekingen van vöör den oorlog.
Wij kunnen, alles- bijeengenomen, con-
cludeeren, dat Chamberlains rede welis
waar weinig nieuws bevatte, doch hoop
volle perspectieven opende voor de orga
nisatie van het vredesfront.
THERESE NEUMANN.
EEN ONJUIST BERICHT OMTRENT
HAAR DOOD.
„Het Volk" van gisteravond heeft be
weerd, dat degestigmatiseerde van Kon-
nersreuth, Therese Neumann, op 41-jari
gen leeftijd zou zijn overleden.
Na informatie kunnen wij op gezag van
het generaal-vicariaat van Regensburg, on
der welk bisdom het plaatsje Konners-
reuth ressorteert, mededeelen, dat het be
richt van het „Volk onjuist is.
Therese Neumann vervolgt nog steeds
haar levenswijze hntgeen zeggen wil, dat
zij niet eet noch drinkt; slechts ontvangt
zij dagelijks de H. Communie.
Zooals men weet. nemen de kerkelijke
autoriteiten ten aanzien van de verklaring
van deze ongewone,verschijnselen de groot
ste reserve in acht. De bisschop van Re
gensburg heeft aangedrongen op een nieuw
onderzoek van de feiten, doch dit is afge
stuit op een weigering van den vader van
Therese.
In 1935 zou Therese zich het ongenoegen
der nazi's op de hals hebben gehaald door
te verklaren, dat hun heerschappij geen
acht jaar zou duren. Zij zou eenigen tijd
in .een concentratiekamp hebben doorge
bracht, doch ook hieromtrent is verder
niets bekend geworden. Wel staat vast, dat
men het bezoek aan het „wonder" van Kon-
nersreuth den laatsten zooveel mogelijk te
genging.
Leiden
Het ongeval met de
Stadhuisschutting
De Schuldvraag
Zooals wij gisteren in onze stadseditie
nog konden melden. om ongeveer kwart
over drie de schutth-g voor het stadhuis
aan de Breestraat door een rukwind over
een lengte van 2<^-istey omvergewaaid,
waarbij de 62*rige gepensioneerde
spoorwegarbeider, J. van Blitterswijk ge
troffen en ernstig gewond werd.
De man, die in het St. Elisabethzieken-
huis werd opgenomen, bekwam een her
senschudding, een gecompliceerde been
breuk en inwendige kneuzingen.
Nader vernemen wij nog, dat het in het
voornemen had gelegen gisteren een aan
vang te maken met de verwijdering van
de schutting, maar door de vacantie der
bouwvakarbeiders deze week, had men
dit werk een week uitgesteld.
Nu heeft de wind het gedaan met bo
venvermeld droevig gevolg.
Direct na het ongeval heeft men be
raadslaagd, wat er met de rest van den
gevel, zou moeten gebeuren. Voor het
vaststellen van de schuldvraag was het
vanzelfsprekend van belang, dat er een
onderzoek zou kunnen plaats hebben naar
den toestand, waar-in de schutting ver
keerde. Daar dit echter het verkeer zou
belemmeren, en bovendien het overgeble
ven deel der schutting ernstig gevaar zou
kunnen opleveren, moesten de resten wor
den verwijderd en ook het overige deel
der schutting aan de Breestraat worden
afgebroken. Vooraf werden echter door
de politie foto's gemaakt, waarna gedeel
ten van de schutting voor onderzoek in
beslag genomen werden.
De schutting is toen aan de Breestraat-
zijde geheel verwijderd. In de Korenbrug
steeg en op de Vischmarkt blijft de schut
ting nog staan, daar dit gedeelte, dat eerst
gezet werd, toen met den nieuwbouw werd
begonnen, van veel lateren datum is en
nog in goeden staat zou verkeeren.
Wat de schuldvraag betreft, gaat het er
vooreerst om, wie voor het toezicht op de
schutting aansprakelijk moet worden ge
steld. Het toezicht op de schutting berust
te bij den heer Bom, hoofdopzichter bij
Monumentenzorg in dienst der gemeente.
Deze echter verklaarde, dat de schutting
een maand geleden nog is nagezien en
toen in goeden staat verkeerde. De civiele
zijde van het ongeval zal dus de gemeen
te betreffen. De strafrechtelijke vraag zal
de Justitie hebben uit te maken, nadat de
politie haar proces-verbaal heeft inge
diend.
De toestand van den getroffene was he
den iets beter, hoewel nog zeer zorgelijk.
Rest ons nog te vermelden, dat op het
terrein van het ongeluk aanwezig waren
de loco-burgemeester, mr. A. Tepe, de ge
meentesecretaris, mr. dr. C. E. van Stryen,
de directeur van gemeentewerken, de heer
A. M. de Blauw, de commissaris van poli
tie, de heer R. J. Meyer, de hoofdinspec
teur van politie, de heer W. C. Weyers, de
commandant van de brandweer, de heer
W, A. Ccuzy en verschillende leden van
den gemeenteraad.
Een goed gevolg van dit wel zeer
droeve ongeval is, dat Leiden's bur
gerij nu eindelijk na ruim tien jaren van
een leelijk houten bouwsel met ontsie
rende reclame is bevrijd en dat de ge
restaureerde stadhuisgevel he aanzien van
de Breestraat heeft doen herboren worden,
zooals een foto hieronder toont.
Iets waarover alle Leidenaren zich van
harte zullen verheugen.
DE POOLSCHE DOUANE-INSPECTEURS
TE DANTZIG.
WARSCHAU, 1 Aug. (ANP). De „Ga-
zeta Polska" publiceert een telegram uit
Berlijn, waarin erop gewezen wordt, dat
de Duitsche pers opnieuw vermindering
eischt van het aantal Poolsche inspec
teurs, die de douane-controle uitoefenen op
de vetfabrieken van Amada. De Duitsche
bladen beweren, dat de tegenwoordige toe
stand in strijd is met de geldende accoor-
den.
In Poolsche politieke kringen verwerpt
men deze bewering als zijnde onjuist en
wijst men op artikel 14 van het Poolsch-
Dantzigsche accoord van Parijs van 9 No
vember 1920, waarin woordelijk gezegd
wordt: „Het gebied der Vrije Stad vormt
uit douane-oogpunt slechts één administra
tieve eenheid, welke toevertrouwd is aan
de Dantzigsche beambten, die werken onder
de algemeene controle van de centrale ad
ministratie der Poolsche douane. De Pool
sche regeering zal den Dantzigschen doua
nedienst controleeren door middel van
Poolsche inspecteurs, die aan het Dant
zigsche personeel zijn toegevoegd."
Dll nummer beslaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Chamberlains verklaring in het Lager
huis over de groote problemen der inter
nationale politiek. (3de blad).
De Paus bereidt een uitvoerige Ency
cliek voor. (3de blad).
De „Gazeta Polska" over de militaire
voorbereidingsmaatregelen in Dantzig.
(3de blad).
TAXI TEGEI BOOM GEBOTST.
Vier gewonden.
Vanochtend omstreeks half elf is op den
Rijksweg Den BoschTilburg, ter hoogte
van huize Assisie, een ernstig auto-onge
luk gebeurd, waarbij vier personen ge
wond werden, waarvan twee ernstig.
Een taxi uit Tilburg, bestuurd door den
chauffeur Stravers, vervoerde met zijn wa
gen, waarvan de beide voorbanden tot op
het linnen versleten waren, drie personen:
den heer Ketelaars, diens dochter en me
juffrouw van Houten. Uit de richting Den
Bosch naderde dr. van der Laar, inspecteur
van de rijkswerkverschaffing, aldaar, in
zijn wagen. Hoe het gebeurde kon dr. van
der Laar niet vertellen, doch plotseling
zwenkte de taxi, die een flinke vaart had,
naar links en greep den wagen ter hoogte
van het limkerachterwiel. De taxi vloog
vervolgens tegen een boom aan de linker
zijde van den weg, kaatscte als een bal
terug den weg op en kwam toen met een
slag tegen een volgenden boom tot stil
stand. Van de drie passagiers waren de
beide dames ernstig gewond, de chauffeur
en de heer Ketelaars licht.
De slachtoffers werden per ziekenauto
van Tilburg naar het ziekenhuis aldaar
vervoerd. Dr. van der Laar werd slechts
aan een vinger gewond. Door den slag had
zijn wagen een halven slag om gemaakt, en
stond zoodoende weer met den kop in de
richting Den Bosch.
De toestand van de dames is ernstig. De
rector van Huize Assisië heeft den slacht
offers geestelijke hulp verleend. 2Het on
geluk is waarschijnlijk te wijten aan het
springen van een voorband van de taxi.
DE MANOEUVRES VAN HET
PO-LEGER.
MILAAN, 1 Aug. (A.N.P.) Vanavond
beginnen de groote manoeuvres van het
Po-leger. In het Milaneesche hoofdkwar
tier zijn ■'reeds de onderstaatssecretaris
van oorlog, generaal Pariani, en andere
bevelhebbers aangekomen, alsmede een
honderdtal Italiaansche en buitenlandsche
journalisten. De militaire missies van
Duitschland, Spanje en Hongarije wonen
de oefeningen bij.
HET GERESTAUREERDE LEIDSCHE STADHUIS PRIJKT NU IN VOLLE GLORIE, NADAT GISTEREN DOOR EEN
RUKWIND EEN GEDEELTE DER SCHUTTING OMVER WOEI EN DE REST DAARNA WERD AFGEBROKEN.
