BUITENLAND
Forstcr over
Dantzig
De val van
Queipo de Llano
De terreur der LR.A.
BIOSCOPEN TE LEIDEN
DINSDAG 25 JULI 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. G
VAN HET VAT1CAAN
DE H. VADER IN CASTEL GANDOLFO.
De H. Vader is gistermiddag in Castel
Gandolfo aangekomen, waar Hij werd ont
vangen door verscheidene kardinalen en
prelaten en door de plaatselijke autoritei
ten.
Een groote menschenmenigte begroette
Ilem met enthousiaste toejuichingen. Zijne
Heiligheid besteeg het terras van het pau
selijk paleis, vanwaar Hij de menigte Zijn
zegen gaf.
Volgens Havas zou de H. Vader in Castel
Gandolfo een Encycliek opstellen, waarin
het program voor Zijn Pontificaat zou
worden vastgelegd.
DUITSCHLAND
DE VRIJSTAAT IS ZINLOOS.
Adolf Hitier is ons parool.
Gouwleider Forster publiceert in den
„Völkischer Beobachter" een artikel, waar
in men te Berlijn een definitieve verkla
ring van Duitsche zijde ten aanzien van
den internationalen toestand, speciaal met
betrekking tot Dantzig, ziet.
Forster zegt o.m., dat de buitenlandsche
pers zich op de laaghartigste wijze van
leugens bedient en dat de bewering, dat in
Dantzig een chaos heerscht, in ieder op
zicht onjuist is. In Dantzig heerscht welis
waar groote vastberadenheid, maar overi
gens zijn er orde en rust.
Om de jonge republiek Polen, tegen ieder
politiek recht in, voordeelen te verschaffen,
heeft men, aldus Forster, in strijd met het
gezonde verstand, een klein deel uit het
Duitsche „volkslichaam" gesneden en dit
veroordeeld tot een „zelfstandigheid", die
dat nimmer is geweest. Als men in 1919 het
zelfbeschikkingsrecht der volken ook op
Dantzig had toegepast, zou er nooit een
zinlooze vrijstaat zijn ontstaan. De wensch
van Dantzig, tot het Duitsche rijk terug
te keeren, is even oud als de vrije stad zelf.
Ongetwijfeld zouden ook de Engelschen en
Franschen alles in het werk stellen om een
gebied, dat door een bevolking van hun
nationaliteit werd bewoond, terug te krij
gen en ook zij zouden zich niet bekomme
ren om de tegenwerpingen van andere
staatslieden en journalisten. Wij Duitschers
aldus Forster, zouden in ieder geval zoo
rechtvaardig zijn het goed te keuren, dat
een stad, die een zuiver Engelsche bevol
king zou hebben en wederrechtelijk van
het Engelsche rijk zou zijn losgescheurd,
tot Engeland zou terugkeeren.
Het getuigt van een onverantwoordelijk
heid zonder weerga, als men, vooral van
Engeland uit, Polen tracht op te hitsen on
der geen omstandigheden toe te geven.
Men is dus te Londen blijkbaar eerder be
reid honderdduizend menschen naar het
slagveld te voeren dan vierhonderdduizend
Duitschers hun natuurlijk recht te geven.
De Polen, aldus Forster, hebben met de
efwyzing van Hitiers aanbod bij voorbaat
bewezen, dat zij Dantzig ten slotte willen
bezitten. De aanspraken op Oost-Pruisen,
Silezië en Pommeren wettigen de vraag,
of de eischen in zake hegemonie van Polen
moeten worden uitgelegd als domheid of
aLs grootheidswaan. Wat ons in dergelijke
kritieke tijden innerlijk rust geeft, is de
heilige overtuiging, dat het Groote Duit
sche rijk, als ons moederland, achter ons
staat en ons onverwijld te hulp zou komen.
Niemand kan ons kwalijk nemen, dat wij
bovendien in Dantzig met onze bescheiden
krachten en middelen de voorwaarden
scheppen voor het afslaan van een Pool-
schen overval. Een der vele in het buiten
land verspreide leugens zegt, dat Duitsche
militairen naar Dantzig zijn gekomen. De
geheele wereld en vooral onze Poolsche
turen, moeten weten, dat er in Dantzig
mannen genoeg-zyn, bereid en moedig om,
zoo noodig, hun vaderland tot den laatsten
druppel bloed te verdedigen.
Onze Poolsche buur mag er kennis
van nemen, dat de laatste weken voor
zorgsmaatregelen zijn genomen, waar
door een overrompelende aanval op
het Duitsche Dantzig kansloos is gewor
den.
Als men ons nu voorhoudt, dat wij door
inrichtingen van zelfverdediging een of
ander verdrag hebben geschonden, dan kun
nen wij slechts antwoorden, dat ook het
recht van verdediging den Duitschers te
Dantzig toekomt. Dat wij van Dantzig uit
niemand kunnen of willen aanvallen, be
hoeft geen betoog. Daarom is het belache
lijk, dat aan de Poolsche grens alle moge
lijke kleinere en grootere versterkingen
worden aangelegd. Wij weten niet, of op
zekeren dag niet een of andere Poolsche
generaal zooals te Wilna in 1922 het
plan mocht krijgen een overval op Dantzig
te ondernemen en de stad te vernietigen
of te veroveren. Wij nationaal-socialisten
nemen voor dergelijke gevallen voorzorgs
maatregelen. De verantwoordelijke man
nen zullen zich door geen dreigementen of
ophitsing van de pers uit het buitenland
uit hun rust laten brengen. Wij hebben
een zeer duidelijk parool, dat een naam
heeft: Adolf Hitler. Het is ons onwrikbaar
geloof, dat Hitier ook deze 400.000 van het
rijk gescheiden volksgenooten naar het
moederland zal terugbrengen en daarmede
opnieuw een onrecht van het verdrag van
Versailles uit de wereld zal helpen."
DE SPAANSCHE EENHEID IS ER
NOG NIET.
Het prachtige motto „Una, granda
Espana" (één, groot Spanje) blijkt
in de praktijk niet gemakkelijk
voor verwezenlijking vatbaar te
zjjn. Te groot waren de verschil
len in de rangen van het nationa
listische leger van Generaal Fran
co, dat nu reeds van een Spaansche
„eenheid" gesproken kan worden.
Andermaal is dit bewezen bij de
gebeurtenissen rond de figuur van
den radio-generaal Queipo de
Llano.
Nauwelijks zijn er enkele maanden ver-
loopen na het einde van den burgeroorlog
of de Spaansche regeering ziet zich voor
nieuwe moeilijkheden geplaatst. Er is weer
kritiek, zelfs heftige en onbarmhartige kri
tiek op de regeering, en wel van de zijde
van een der meest bekende persoonlijk
heden uit het Nationalistische Spanje.
Een van de beste vrienden van Generaal
Franco, namelijk generaal Queipo de Llano,
aan wie de taak van radio-propagandist
tijdens den oorlog was opgedragen, heeft
zich uiterst onvoorzichtig uitgelaten over
de Spaansche ministers. Wat hy onlangs
in een toespraak verkondigde was niets
anders dan een regeeringsomwenteling, die
men terecht met de titel van „paleisrevo
lutie" bestempelen kan.
Na generaal Franco was generaal Queipo
de Llano de meest bekende leider der Na
tionalisten.
lederen avond sprak hij tijdens den bur
geroorlog voor de microfoon van radio Se-
villa, en iederen avond werd zijn toespraak
door millioenen Spanjaarden beluisterd.
Iederen avond om kwart over elf kwam
Queipo de Llano voor de microfoon. In de
café's en op 'straten en pleinen viel een
hoorbare stilte om het sonore geluid van
den radio-generaal te beluisteren. Men
verdrong zich rond de groote luidsprekers:
de terrassen der wijnhuizen lagen voor een
©ogenblik verlaten, want iedereen wilde
den generaal hooren. Al was er soms in
geen maanden een overwinning behaald
dan wist Queipo de Llano toch nog altijd
iets belangrijks of interessants te vertel
len. Zijn toespraken waren humoristisch,
dikwijls ook sarcastisch. Bijna iederen
avond wist hij nieuwe moppen te tappen
over de leiders van de tegenpartij, en hier
in was hij onverbeterlijk.
Een en ander wil niet zeggen, dat de be
richten van Queipo de Llano altijd objec
tief waren. Tallooze malen heeft hij aan
gekondigd: „Onze troepen zullen de vol
gende week Madrid binnenrukken!" Wan
neer het weer eens niet gebeurd was, ver
ontschuldigde hij zich door te zeggen, dat
het aan de weersomstandigheden lag of
aan veranderingen in de plannen van den
Generalen Staf.
Meermalen is het voorgekomen, dat ge
neraal Queipo de Llano eerder over de ge
beurtenissen werd ingelicht dan generaal
Franco. Dit was b.v. het geval bij de ver
overing van Toledo. Generaal Queipo de
Llano was de groote man van Sevilla.
Het is wel zeker, dat Generaal Franco i
een ontschatbare steun heeft gehad aan I
Is de generaal gearresteerd?
Officieel wordt medegedeeld, dat de ge
ruchten over de komst van Queipo de Llano
in Frankrijk op geen enkelen grond be
rusten.
Verder zijn berichten uit Spaansche bron
in omloop, waaromtrent het echter onmo
gelijk is bevestiging te verkrijgen, volgens
welke Queipo De Llano bij yittoria zou
zijn gearresteerd. Hfj zou zijn gezien in een
rijtuig, gezeten tusschen twee manschap
pen van de civiele garde.
Volgens een Un. Press-bericht uit La
Line is Sevilla geheel geïsoleerd van de
rest van Spanje. Alle verbindingswegen
zijn afgesloten en onder strenge bewaking
gesteld. De toestand wordt als buitenge
woon ernstig beschouwd.
Ook uit Tanger komen onrustbarende be
richten. Reizigers die uit deze stad in Gi
braltar zijn aangekomen, weten namelijk
te vertellen, dat de officieren en de be
manning van den Spaanschen mijnenve
ger „Volvano", die in Tanger gestation-
neerd is, him schip hebben verlaten.
Uit Parijs wordt gemeld, dat allerlei
wilde verhalen over ernstige moeilijkheden
in Spanje de Fransch-Spaansche grens be
reiken. Er wordt zelfs gesproken van mi
litaire bewegingen in de streek van Sevilla.
De berichten moeten echter met reserve
worden ontvangen, daar er een zeer strenge
controle aan de grens bestaat.
Franco reorganiseert het leger.
Franco heeft gisteren een decreet onder
teekend, waarbij het leger wordt gereorga
niseerd. Acht legercorpsen 24 divisies
zijn gevormd. Zij zullen hun garnizoenen
hebben in de hoofdsteden der provincies
Madrid, Sevilla, Valencia, Barcelona, Sara-
gossa, Burgos, Valladolid en Coruna.
De strijdkrachten in Marokko zullen het
negende en tiende legercorps vormen.
Het nieuwe decreet heeft geen betrek
king op de Balearen e--> de Canarische
Eilanden.
De bevelvoerende generaal van ieder le
gercorps zal -tegelijkertijd militair bevel
hebber zijn van het desbetreffende dis
trict.
De militaire gouverneurs van Madrid,
Barcelona, Sevilla, Cadiz, Cartagena en
Le Ferrol zouden bij een bijzonder decreet
worden benoemd.
REPUBLIKEINEN ONTVLUCHT.
De treiler „Lacoubre" uit de haven van
La Rochelde, is de haven La Pallice bin-
r.engeloopen met op sleeptouw een
Spaansch schip ifit de haven Arez, dat 27
republikeinen aan boord had. Onder hen
bevond zich de vroegere burgemeester van
Ferrol, die in 1937 ter dood was veroor
deeld en die er in was geslaagd op den dag
voor zijn terechtstelling te ontvluchten.
De 27 mannen hadden de wijk genomen
naar de bergen van Galicië. In Arez heb
ben zij met een bootje de haven verlaten,
na zich als falangisten te hebben verkleed.
In volle zee gingen zij aan boord van het
genoemde Spaansche schip, welks beman
ning zij dwongen naar Frankrijk koers te
zetten. De lcolenvoorraad raakte echter op,
zoodat het schip op sleeptouw moest wor
den genomen.
ENGELAND
WORDT DOOR HET BUITENLAND
GESTEUND.
Verklaring van Hoare in het lagerhuis.
Minister Hoare heeft gisteren in het la
gerhuis de volgende verklaring afgelegd:
Wij zijn in het bezit van een betrouw
bare inlichting, waaruit blijkt, dat de cam
pagne der Iersche terroristen door buiten
landsche organisaties met aandacht wordt
gevolgd en metterdaad wordt gestimu
leerd.
Ik zou het huis echter willen vragen, er
niet op aan te dringen, bijzonderheden te
vernemen.
Hoare heeft deze verklaring afgelegd bij
de indiening in tweede lezing van het wets
ontwerp tot voorkoming van geweldple
ging. Hoare voegde aan zijn mededeeling
toe, dat het niet in het openbaar belang
zou zijn, nadere inlichtingen te geven.
„Het huis moet van mij de verzekering
aanvaarden, dat de verklaring der regee
ring niet berust op verdenkingen, geba
seerd op praatjes, doch de weloverwogen
conclusie is van betrouwbare gegevens.
Met het oog op deze rapporten over bui
tenlandsche gekuip en een ondervinding
van zes maanden, welke doet zien, dat het
terrorisme grooten omvang kan aannemen,
kan het departement volgens Hoare niet
veilig uiteengaan zonder de bij de wet toe
gestane machtsmiddelen te versterken tot
handhaving van de orde.
Het wetsontwerp werd in tweede lezing
aangenomen met 218 tegen 17 stemmen.
IIET PLAN VAN EEN CREDIET AAN
DUITSCHLAND.
Hudson's initiatief.
Het Lagerhuislid Greenwood (Labour)
heeft minister Chamberlain gistermiddag
gevraagd of plannen bestonden een lee
ning aan Duitschland te verstrekken en
„of de regeering voornemens was bespre
kingen te openen, die een poging zouden
beteekenen om Hitier om tc koopen, ten
einde den vrede te „koopen".
Op beide vragen, antwoordde de pre
mier: „Neen".
Over de besprekingen van den minister
van overzeeschen handel, Hudson, met
Görings medewerker Wohltat, waarover in
de Engelsche pers zoo veel te doen geweest
is, zei Chamberlain:
Er was ons van deze besprekingen niets
bekend, noch wist een andere, behalve de
bij de zaak betrokken minister, hier iets
van af. „Het is niet de bedoeling van de
Britsche regeering besprekingen van de
zen aard te beginnen".
ALBANIË
GOEDEREN VAN KONING ZOGOE
IN BESLAG GENOIVIEN.
Een commissie onder voorzitterschap van
den commandant der koninklijke carabi-
niers heeft besloten alle goederen van ko-
ing Zogoe en zijn voornaamste raadslieden
te sequestreeren en verbeurd te verklaren.
Het besluit wordt gemotiveerd met de
„anti-nationale actie", van de koning en
zijn raadslieden.
PALESTINA
DE STRIJD TEGEN TERREUR.
Tijdens een groote zuiveringsactie in de
voorsteden van Haifa en Acre hebben de
troepen en de politie gisteren 138 Arabische
terroristen gearresteerd.
Vier gewapende mannen hebben gisteren
een nabij Jericho gelegen Grieksch-Ortho-
dox klooster overvallen en de monniken
beroofd.
Zeven Arabieren, naar beweerd wordt,
leden van een moordenaarsbende te Jeru
zalem, zijn gisteravond gearresteerd in ge
bouwen, welke blijkbaar in gebruik zijn als
hoofdkwartier der plaatselijke terroristen.
Voorts is overgegaan tot een zuivering
van het politiecorps. De regeering bestrijdt
krachtig de onwettige immigratie en heeft
een uit Weenen afkomstig geneesheer ge
arresteerd, die een clandestiene organisatie
in Palestina leidde.
Van Sport en Liefde
door B. VROOM.
Ruth kwam in de cabine, waar Tom
licht gemasseerd werd. Zonder eindspurt
had hij de 1500 meter in precies vier minu
ten geloopen. Dat was een flinke prestatie.
Ruth ging naar hem toe, nam zijn hand en
drukte haar. Dat beteekende zooveel: „Ik
geloof aan jou kunnen! Je hebt prachtig ge
loopen, jongen, ga zoo voort, kameraad!"
En Tom, met zijn vermoeid bleek
gezicht, knikte; spreken kon hij niet hij
was dood-op.
„Lola Geverts is er ook!" zei Ruth zacht,
en het deed haar pijn, toen ze opeens een
schittering in Toms oogen zag. Nou ja
het besef, dat Lola er was zou hem aanvu
ren, opwekken, meer dan Ruths kameraad
schappelijke woorden dat konden. Tom
had inderdaad alweer vergeten, dat Ruth
bij hem was. Voor zijn geest stond het
beeld van Lola Geverts. Zij boog haar
hoofd met de blond-golvende haren, het
blanke, voorname schijnbaar altijd onbe
wogen gezicht dicht naar hem toe en fluis
terde: „Als je wint Tom. dan geef ik een
groot feest! Ter eere van jou! Dan zullen
ze allemaal zien, dat ik zoo'n beroemden
vriend heb. En danJa, en dan? Dat
had hij ook gevraagd en zooveel hoop in
die twee woorden gelegd.
Als hij won
Hij stond weer in de baan. Seconden!ang
ging zijn blik over de menschenmassa op
de tribune, om Lola te zoeken. Onmoge
lijk in al die duizenden, die ééne, eenige
te vinden. Maar ergens zou zij zitten, haar
vurigen, aanmoedigenden blik gericht op
hem, die wilde winnen.
Tom liep. Hij had voor de zware baan
een buitengewoon tempo ingezet. De riva
len moesten of ze wilden of niet bij
houden. De wedloop werd één groote spurt
van het begin tot het einde Tom kende
geen verslappen, geen verflauwen in de
bochten. Toen haalde de Amerikaan Ba
ker hem in. Maar Tom gaf niet toe. Enkele
meters was de situatie volkomen onduide
lijk. De twee gelijkwaardigen gaven een
prachtig voorbeeld van sportieve rivali
teit. Baker kreeg een minieme voorsprong.
Maar nog gaf Tom niet toe, hij wilde zich
niet gewonnen geven. Het publiek brulde
hem toe, vuurde hem aan, schreeuwde,
raasde, tierde. Tom zette alles op alles, hij
spande zich in tot het uiterste. Doch de
Amerikaan scheen over onvermoeide re
servekracht te beschikken en begon een
spurt. Toms vechtkracht was uitgeput. De
kreet van teleurstelling der massa werkte
op hem als een schot en als een gevelde
leeuw viel de overwonnene vlak voor de
eindstreep neer. Baker wankelde over de
finish.
De overwinnaar!
Op de tribune schoten de menschen om
hoog. Onder hen was Ruth. Doch zij keek
niet naar wat er op het terrein gebeurde.
Haar blik hing aan de houding, de uit
drukking en de gebaren der vrouw, die
schuin voor haar zat, enkele banken lager
dan zij. De trekken dezer vrouw waren
ijzig-koud. Zij was teleurgesteld, versla
gen. Enkele heeren blijkbaar uit haar
kring schenen haar met opmerkingen
te kwellen. Ruth wist, hoewel zij geen
woord verstaan kon, wat daar werd be
sproken. En zij zag dat Tom vandaag
een dubbele nederlaag geleden had.
Haar blik vloog over de baan. Was dat
Tom, die daar onder het benauwde zwij
gen der toeschouwers op een baar werd
weggedragen! Haar hart kromp ineen.
Bijna had ze niet eens bemerkt, dat een
mooie, blonde vrouw over den smallen
gang der tribune haastig langs haar heen
liep, wanneer niet een harde, koude? ver
achtelijke stem halfluid gezegd had: „Moet
H| ;ien, hoe hij zich laat wegdragen...."
En de heeren, die achter haar aan zeul
den, zooals de staart achter een komeet,
gaven haar in luidruchtige woorden ge
lijk.
Dat was dus de vrouw, waaraan Tom
zijn liefde had verkwist, de vrouw, die
geen woord van medeleven, van bezorgd
heid over had voor hem, die ze tevoren nog
zoo had verwend en gevleid.
Uren later pas verliet Tom het stadion.
Het was nacht geworden en de sterren
fonkelden koud en ver. Hij was alleen en
niemand wachtte op hem den over
wonnene. Maar daardaarHij
liep naar de kleine, welbekende, blauwe
cabriolet, dit stukje hemelrijk tegen den
grauwen muur van vijandig samengebalde
wolken.
„Ruth jij?"
De hand, die zij hem toestak, was ijskoud.
Koud van de avondkilte, waarin zij zoo
lang aan het stuur had gewacht.
„Ik wou je naar huis rijden!"
„En zit je daarom urenlang te wachten?
Je zult wel honger hebben en doodmoe
zijn".
„Nou ja, stap maar in!"
De wagen reed langzaam weg. De schijn
werpers wierpen breede lichtbundels,
waarin insecten dansten.
„Wat een blamage, Ruth. Vind je niet?"-
„Je hebt je flink gehouden, Tom!"
„Zoo? Ik heb...." zijn stem klonk ver«
bitterd, „van andere zijde heel wat an
ders te hooren gekregen!"
De wagen sprong een beetje, alsof da
hand, die hem stuurde, onzeker was.
„Weet je het?"
„Je hoeft niet te schrikken, Ruth! Drie
woorden, die je op een papiertje in de
cabine gestuurd krijgt, waar je vol ver
twijfeling neerligt dat is voldoende!
Het is zoo. In den nood leer je de ware
voelde vol geluk en warmte overstroomend
En sinds een paar uur weet ik het nog be
ter.
„Je bent er Tom!" Ruth stopte. Voor
het portier gaapte donker een portaal. Met
brandenden blik staarde Tom naar den
ingang, hij huiverde en smeekte:
„Rijd nog een beetje verder, Ruth! Ik
zou nog een poosje bij je willen blijven!"
Maar Ruth bleef roerloos liggen.
„Wat doe je toch, kind?"
„Ik kan niet meer rijden, Tom. Ik vlieg
vast tegen boomen en door de goten. Het
gaat werkelijk niet meer, Tom
„Stakker, ben je te moe?" Hij nam plot
seling haar in den arm, hield haar vast,
voelde vol geluk warmte overstroomen
van haar naar hem.
„Nee, Tom, alleen te gelukkig!"
-<i
<5*
HOOFDFILMS
Een vrouw verloor.
(Victor Francen, Lise
Delamare).
De afgod der menig
te. (John Wayne,
Sheila Bromley).
Fra Diavolo (Stan
Laurel, Oliver Har
dy).
De tuin der vreugde.
(Margareth Lindsay,
Pat O'Brien).
Prinses Beatrix loopt
(met bij programma).
(Van Vrijdag tot en
met Zondag). Het
Balboekje. (Harry
Baur, Marie Bell).
Pépé le Moko (Jean
Gobin, Mireille Ba-
lin).
(Van Maandag tot
en met Donderdag)
Mayerling (Charles
Boyer, Danielle Dar-
rieux).
Angst (Gaby Morlay
Charles Vanel).
Jongeren in uniform
(Frank Coghlan, Flo-
rine Mc Kinney).
Hei-Tiki (bewoners
van 't Maori-eiland)
Vadertje Langbeen.
(Lily Bouwmeester)
Elephant Boy (Sa-
bu).
IJshockey-
film
Klucht
Speelfilm
Opnamen van
Prinses Beatri
Herinneringen
van de jeugd
eener vrouw
Onderwereld
van Marokko
Drama van
Rudolf van
Habsburg
Opvoedings
problemen
Liefde bü
de Maori's
Geschiedenis
van 'n kost
schoolmeisje
Speelfilm in
het Indische
oerwoud
AANVANGSUUR
Iederen avond 8 uur;
Zondag bovendien
van 2—7 uur; alle
dagen matinée om
2 uur.
Iederen avond 8 uur.
Zondag van 27 uur.
Matinée Zaterdag en
Woensdag 2 uur.
Iederen middag be
halve Zondag doorl.
van 25 uur.
Iederen avond 8 uur.
Matinée 2 uur.
Iederen avond 8 uur.
Zondag van 4—7 uur.
Zaterdag en Woens
dag half drie matinée
Iederen avond 8.15 u.
Zondag van 2—7 uur.
Matinée Zaterdag en
Woensdag 2 uur.
Toelaatbaar
V: volwassenen
Goedgekeurd
Goedgekeurd
Toelaatbaar
v. volwassenen
Goedgekeurd
v. volwassenen
Goedgekeurd
