WOENSDAG 19 JULI 1939
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 9
GEMENGDE BERICHTE^
VRACHTAUTO CONTRA AUTOBUS
Twaalfjarige jongen gedood. Even oud
kameraadje brak een arm
Op den Rijksweg tusschen De Klomp
en Ede heeft zieh gistermiddag om
streeks half vijf een ernstig verkeers
ongeluk voorgedaan, waarbij een
twaalfjarige jongen het leven verloor
en een kameraadje van denzelfden
leeftijd een arm brak.
Een vrachtauto, welke geladen was met
groenten, wilde een autobus met school
kinderen uit Nijmegen passeeren. De auto's
schampten elkaar even, waarna de vracht
auto dadelijk doorreed.
In den autobus waren de gevolgen ech
ter ernstig. In het midden van den bus
bevonden zich de 12-jarige H. H. uit Nij
megen, die een hoofdwonde opliep, welke
van dien aard was, dat hij op weg naar het
Juliana-ziekenhuis te Ede overleed.
Een even oude jongen, die naast hem
was gezeten, brak een arm en werd naar
de ouderlijke woning te Nijmegen overge
bracht.
De commissaris van politie te Ede ver
zoekt in verband met dit ongeluk bekend
te worden gemaakt met den bestuurder
van den vrachtauto en eventueele getui
gen.
MEISJE VERONGELUKT
Door een luchtschommel getroffen
In een der schooltuinen in de Roermond-
sche Weerd is gistermiddag de negenjari
ge Truusje Willems door een luchtschom
mel getroffen. Het meisje liep een zware
hersenschudding op en werd naar het
ziekenhuis te Roermond overgebracht.
Eenigen tijd na aankomst is zij overleden.
MEISJE DOOR AUTO GEGREPEN.
Overreden en gedood.
Gistermiddag is op den weg Hengelo
Haaksbergen in de buurtschap Beckum het
ongeveer achtjarig meisje R. K., dat bij
haar broertje op de fiets was gezeten, door
een vrachtauto uit Hengelo aangereden.
Het meosje overleed kort na het ongeval
aan de gevolgen der opgeloopen verwon
dingen.
KNAAPJE DOOD IN DE WEI GEVONDEN
Gisteravond te ongeveer aoht uur is het
driejarig zoontje van den heer Kuiten-
beek uit Voorthuizen,'dood in de weide
gevonden.
Het knaapje, dat met zijn broertje in de
weide liep, werd door dezen even alleen
gelaten, teneinde een paar vechtende kip
pen te scheiden. Toen hij terugkwam, vond
'hij zijn broertje dood aöhter een paard lig
gen, zoodat het vermoeden voor de hand
ligt, dat het kind, tengevolge van een trap
van dit paard is overleden.
BLmsEM SLOEG IN EEN WONING
Dertienjarig meisje werd getroffen.
Tijdens een kort, maar hevig onweer,
dat zich Maandagavond omstreeks half
zes boven de buurtschap Wiene ontlastte,
sloeg de bliksem met een geweldigen knal,
die ver in den omtrek te hooren was, in
de woning van den heer H. Groothuis te
Wiene waar men juist aan tafel zat. Het
dertienjarig dochtertje Marietje werd door
den bliksem getroffen, sloeg tegen den
grond en bleef bewusteloos liggen. De
consternatie in het gezin, dat twaalf kin
deren telt, die allen thuis waren, was bij
zonder groot. De ouders, die brand vrees
den, vluchtten met de kinderen naar bui
ten. De vader nam het getroffen meisje
op zijn arm mee. Gelukkig ontstond er
geen brand.
Dr. van der Laan, uit Delden, die ge
waarschuwd werd, was spoedig ter plaat
se. De toestand van het meisje, dat later
weer bij kennis kwam, is naar omstandig
heden, redelijk wel.
Het dak van het huis, en vooral de
schoorsteen zijn vrij ernstig beschadigd.
KINDEREN SPEELDEN MET VUUR.
Een auto verbrandde en vier perceelen
kregen schade.
Voor een cabaret in de Warmoesstraat
te Amsterdam stond gisteravond een auto,
waarvan de benzintank lekte, welke met
zestig liter van deze brandbare vloeistof
was gevuld en het duurde niet zoo heel
lang of er lag een plasje benzine op straat.
Dit plasje trok de aandacht van een aantal
vertegenwoordigers van de Amsterdam-
sche straatjeugd. Spoedig was een soort
fakkel vervaardigd en de vlam ging in de
benzine. Deze vlam werd spoedig erg groot
en de onbezonnen jeugd nam toen maar
ijlings het hazenpad.
De benzine brandde en de auto brandde
lustig mee, zoo fier en frank, dat de deur
en de pui van perceel No. 70 gedeeltelijk
verbrandden en die van perceel 72, waar
voor de auto stond blakerde. Aan de over
zijde van de straat sprongen door de hitte
eenige ruiten van de perceelen Nos. 75
en 77.
Al deze schade wordt niet door verzeke
ring gedekt.. De brandweer zorgde, dat het
vuur niet verder om zich heen greep.
De eigenaar van de uitgebrande auto kon
het wrak op den steiger achter het politie
bureau aan de Warmoesstraat terugvin
den.
TREINONTSNAPPING TE HAARLEM
Vertraging in het verkeer.-
Op het Westelijk spoorwegemplace
ment te Haarlem is gisteravond kwart
over zessen een rangeerdeel, bestaande uit
twee rijtuigen, tengevolge van het vóór-
tijdig omhalen van een wissel, uit de rails
geloopen. Elk der rijtuigen kwam met een
as buiten de spoorstaven te staan.
Op dat spitsuur was deze ontsporing
zeer storend. Aanvankelijk bedroeg de
vertraging een half uur, doch door kracht
dadig ingrijpen van het spoorwegperso
neel werd deze spoedig tot een onbelang
rijk tijdsverschil beperkt. Doordat de be
dieningsmechaniek van de wissel, waarop
de rijtuigen waren ontspoorde defect was
geraakt, was ook het mechanisch bedienen
van de overige wissels niet mogelijk, zoo
dat deze met handkracht bediend en de
treinen het station in- en uitgeloodst
moesten worden. In de richting Velzen
werden de sneltreinen, welke vier minu
ten over elk heel uur vertrekken, tot
stoptreinen gemaakt, waardoor de stoptreiij
nen, welke zeven minuten over elk heel
uur vertrekken, konden vervallen. Dit was
noodig om tot Santpoort over enkel spoor
te kunnen rijden. In de richtingen Zand-
voort en Leiden kon reeds spoedig weer
normaal worden gereden.
Om kwart voor tienen had men de ont
spoorde rijtuigen in de rails, waarna on
middellijk werd begonnen met de inspec
tie van de baan. Ongevallen van persoon
lijken aard deden zich niet voor.
TWEE TYPHUS-GEVALLEN TE
BAARLE-NASSAU
Zwemmen in de Mark verboden
Te Baarle-Nassau zijn dezer dagen twee
gevallen van typhus geconstateerd bij den
landbouwer A. F. Herrijers en zijn 28-ja-
rigen zoon.
De overge leden van het gezin, de
vrouw van den landbouwer en zijn drie
anderen kinderen, werden niet aangetast.
De oorzaak heeft men nog niet kunnen
vaststellen. De beide patiënten zijn in het
zekenhuis te Hoogstraten (België) opge
nomen.
In verband met deze typhus verschijnse
len heeft de burgemeester van Baarle-Nas
sau het zwemmen in de Mark verboden.
Het „Vad." meldt hierover nog het vol
gende:
Donderdag 6 Juli werd de landbouwer
caféhouder A. Herijgers, te Baarle-Nas
sau ziek, en daar te Baarle-Nassau, even
min al te Chaam, een Nederlandsche arts
is gevestigd, werd de hulp ingeroepen van
dr. P. Gommers uit het Belgische Hoog
straten. Deze constateerde fabris typhoi-
dea, doch nam geen enkelen maatregel om
den patiënt te isoieeren, zoodat deze, bon
der dat eenige ontsmetting plaats had,
door zijn huisgenooten thuis werd ver
pleegd.
Het gevolg was, dat Zondag 9 Juli de 24-
jarige zoon An toon eveneens door de ziek
te bleek te zijn aangetast. Ook toen nog
werd geen enkele maatregel genomen.
Evenmin werd aan het gemeentebestuur
van de ziekte kennis gegeven. Het café
bleef geopend en de boeren uit de omge
ving bleven er hun borreltje en hun bier
tje drinken, waarbij zij bediend werden
door huisgenooten, die regelmatig met
den patiënt in contact stonden. Ook de
melk van het boerenbedrijf werd normaal
als consumptiemelk aan de fabriek afge
leverd.
Inmiddels verergerde de toestand van den
vader dusdanig, dat dr. Gommers Donder
dag j.L overbrenging naar het ziekenhuis
te Turnhout noodzakelijk achtte. Daar
weigerde men echter den patiënt op te ne
men, zoodat hij terug-getransporteerd werd
naar Hoogstraten, waar men hem na veel
vijven en zessen in de barakken opnam.
De zoon bleef echter thuis, totdat ook zijn
toestand dusdanig verergerde, dat hij Zon
dag jl. eveneens naar het gasthuis te
Hoogstraten moest worden vervoerd. Bij
dit vervoer hielp een andere zoon, de 27-
jarige Leo, die bij een boer te Baarle-
Nassau als inwonende knecht werkt. Deze
zoon werd gisterochtend eveneens ziek en
zijn patroon zond hem onmiddellijk naar
huis. Ook bij hem constateerde dr. Gom
mers typhus, doch hij achtte het niet noo
dig hem naar de barakken te laten over
brengen, zoodat deze jongeman weer thuis
verpleegd wordt, zonder eenige isolatie of
ontsmetting.
Snel verspreidt de besmetting
zich.
Bovendien bleek, dat een derde zoon,
Jan, die te Breda onder de wapenen is,
Zondag met verlof is thuis geweest en
heeft meegeholpen zijn broer te verplegen.
Niettemin is deze jongeman Zondag
avond, zonder eenige ontsmetting in de
Chasseekazerne te Breda teruggekeerd
De militaire autoriteiten kregen van een
en ander eerst kennis, toen de jongeman
Maandagavond naar huis werd ontboden
omdat zijn vader en zijn broer stervende
waren. Gisterochtend zijn maatregelen ge
nomen om het uitbreken van typhus in
de kazerne zooveel mogelijk tegen te gaan.
Tot gisteravond deed de Belgische ge
neesheer niets om uitbreiding van de ziek
te te voorkomen. Eerst gisteravond laat
kwam hij naar Baarle-Nassau om de boe
ren uit de omgeving van het besmette ge
zin tegen typhus in te spuiten, daarbij me
dedeelend, dat hij geruimen tijd op serum
had moeten wachten, aangezien dit uit
Leuven moest komen. Eerst toen pas be
merkten de boerrji het groote gevaar,
waardoor een soort paniek-stemming ont-
stcnd. Als gevolg daarvan werd ook toen
pas aan den burgemeester van Baarle-
Nassau van de ziekte kennis gegeven,
doch gisterochtend was nog geen kentee-
ken aan de woning aangebracht, zoodat
het café geopend is en de melk weer naar
de melkfabriek werd gebracht.
Ook is nog niets gedaan voor isolatie van
den patiënt, die nog thuis verpleegd wordt,
en voor het tegengaan van contact van de
huisgenooten met personen uit de omge
ving. Ook ontsmettingsmiddelen zijn nog
steeds niet verstrekt, zoodat gevaar voor
uitbreiding blijft bestaan.
GOUDHANDELAREN TE AMSTERDAM
GEPAKT.
Het Rembrandtplein te Amsterdam was
gistermiddag oogenschijnlijk als altijd: be
drijvig, volle terrassen, groepjes menschen
van alelrlei slag op de hoeken.
In werkelijkheid zaten rechercheurs van
politie en douanebeambten achter goud
smokkelaars en frauduleuze handelaars aan.
Vrijwel niemand bemerkte, dat er vijf per
sonen gegrepen zijn en dat voor een halve
ton aan goud en zilver in beslag is geno
men.
Het was een goede greep van de politie,
aldus de „Tel.", om voor haar goud- en
zilver-razzia ditmaal het Rembrandtplein
uit te kiezen, na de groote successen, die
b.v. op Waterlooplein en Weesperplein
eenige maanden geleden behaald zijn.
Het begon in een caferaria. Blijkbaar
hadden de rechrecheurs (die vergezeld wa
ren van de rijksambtenaren, de heeren
Hidindg en Kopmell met hun chef, den
heer Hoogmei) ontdekt, dat een groep
smokkelaars en frauduleuze handelaren
hun lucratief bedrijf uitoefenden in deze
lunchroom. Hier konden de lieden vrij on-
GEVAARLIJKE WIEGBESCHERMERS.
Waarschuwing van den Commandant der
Amsterdamsche brandweer.
De commandant der brandweer te Am
sterdam, de heer C. Gordijn Jr., verzoekt
publicatie van de volgende waarschuwing:
In den handel worden gebracht z.g.
tochtvrije (reis) wiegen, welke zijn voor
zien van een doorzichtig venster.
Het is gebleken, dat dit venster in som
mige gevallen bestaat uit het licht brand
bare celluloid. Bij het in brand geraken
van dit venster kan ernstig levensgevaar
voor het in de wieg liggende kind ont
staan. Men bedenke, dat celluloid bestaat
uit schietkatoen en kamfer en circa 5 maal
sneller verbrandt dan de meest brand
bare stoffen.
Het verdient daarom aanbeveling déze
celluloid-vensters te vervangen door ven
sters van minder brandbare doorschijnen
de stoffen, welke onder verschillende be
namingen, zooals cellon, celophaan, aceto-
phaan, enz. in den handel zijn.
Om te onderzoeken of een venster als
bovenbedoeld bestaat uit celluloid, kan
men te werk gaan als volgt:
Van één der kanten van het venster
wordt een strookje, lang ongeveer 5
c.M. en breedi ongeveer 1/2 c*M. afge
knipt en met een lucifer aangestoken.
Men houde hiertoe het strookje geklemd
in een tangetje, of steke het met een
speld vast op een blokje hout of andere
geschikte stof.
Tijdens het verbranden houde men
het strookje niet boven of in de nabij
heid van brandbare stoffen.
Indien het strookje uit celluloid bestaat,
zal dit bij aanraking met de vlam van een
lucifer onmiddellijk vlam vatten en snel
geheel verbranden. Indien het strookje uit
cellon, cellophaan, acetophaan, enz. be
staat, is het weliswaar niet geheel on
brandbaar, doch zal het bij aanraking met
een vlam ten deele smelten en verbran
den onder vorming van veel kleinere vlam
men dan bij celluloid en ook veel lang
zamer.
Ook door de geur kan wel bepaald wor
den of men al dan niet met celluloid te
doen heeft. De bekende celluloidgeur kan
worden versterkt door eenige malen over
het cellluloid te wrijven.
Ook voor tochtschermen voor kinderwa
gens en soortgelijke doeleinden wordt cel
luloid gebruikt.
In al deze gevallen, waarbij het gelaat en
de oogen bij het in brand geraken van een
celluloidscherm, direct, met alle gevolgen
van dien, ernstig worden bedreigd, ver
dient het ernstig aanbeveling voor tocht
schermen de hoogerbedoelde, minder brand
gevaarlijke en niet minder doorschijnende
stoffen te gebruiken.
gemerkt handelen, en beraadslagen.
Tusschen het gewone publiek, dat hier
heel den dag in- en uitloopt, dronken zij
hun kop koffie. Een praatje over het weer.
Een gouden ring met brilliant aan den
vinger, haast onmerkbaar aan elkaar ge
toond. Wie let er op?
Veertig gulden.
All right dan.
Opeens treedt de politie naar voren. Zij
zag den ring, of het horloge, of de sier
speld.
Mee naar het bureau.
Het was een goede greep. Drie verdach
ten, de zakken vol sieraden, de oogen vol
schrik over dezen plotselingen kink in den
kabel.
Na de lunchroom kwam het café-terars
aan de beurt Het prachtige zitje, met de
rieten stoelen en gezellige tafels: van een
der grootste restaurants.
Gistermiddag om vier uur begonnen de
verkenners en de douane-ambtenaren de
houding deer bezoekers gade te slaan. Er
ging een dure ring snel van hand tot hand.
Een der gasten trok zijn horloge. Het goud
fonkelde.
Niet bij? Om vijf en twintig gulden
wedden? Mijn horloge neit bij? Zie eens..
Een der anderen zet er vliegensvlug zijn
loupe op. Horloge en loupe zijn alweer op
geborgen. Een rechercheur neem onopge
merkt binnen plaats. Buiten loopen er drie.
Opeens is er argwaan op het terras.
Broeierig, zegt er een.
Een tweede bergt snel een pakje bank
biljetten weg. Twintig, dertig personen
zijn een en al spanning. De rechercheurs
en de „kooplieden". Het broeit aan drie
of vier tafels. De rest van het terras merkt
niets: het Rembrandtplein is als steeds.
De tweede slag.
Precies om vijf uur sloeg de politie voor
de tweede maal toe, en raak.
Er kwamen twee mannen op het terras,
die meer bij zich hadden dan een horloge,
„onschuldig" aan eigen ketting. Zij droe
gen als reizigers een koffertje en wilden
gaan zitten. Zij stonden ook direct weer
op en gingen weg. Daarvoor was een ge
fluisterd -woord goed. Dit was meteen ook
ongeveer het einde: de rechercheur binnen
verwijderde zich ook. De andere ambtena
ren buiten waren ineens ook weer op het
plein, en op de tramhalte bij de Utrecht-
schestraat volgde de arrestatie. Op het ter
ras wandelden twee of drie personen even
in de richting van de tramhalte en keer
den weer terug.
Niets te verdienen vandaagWel
dra waren er voor het café tien of twintig
van deze welgekleede, Amsterdamsche
kooplieden minder.
Het was nogmaals een goede slag. Uit
een der koffers kwam voor een bedrag
groot 35.000 aan goud of zilver. De po
litie nam het in beslag. De Amsterdammer
werd in verhoor genomen. De tweede man
was een Hilversummer, ook hij had voor
duizenden guldens zilveren en gouden
voorwerpen bij zich, van smokkel uit Bel
gië afkomstig, of bestemd om in het frau
duleuze handelsverkeer hun weg te vinden.
LANDLOOPERIJ IN DE RESIDENTIE.
Hedenochtend vroeg heeft de Haagsche
politie weer eens eert razzia gehouden on
der de menschen, die hun nachtrust in de
open lucht plegen door te brengen. Negen
personen, die in slapenden toestand wer
den aangetroffen in het Haagsche Bosch,
op het Malieveld en op den Langen Vij
verberg, zijn daarvan het slachtoffer ge
worden. Het waren menschen van allerlei
slag en van jong tot oud. De jongste was
een 22-jarige kantoorbediende uit Am
sterdam, terwijl de oudste 66 jaren telde.
Deze was zonder beroep, evenals een 42-
jarige collega.
Verder werd gearresteerd een 31-jarige
kok uit Amsterdam, een 36-jarige los-
werkman, een 56-jarige horlogemakei-, een
62-jarige tuinder, een even oude metselaar
en een 65-jarige sigarenmaker. Allen wer
den per arrestantenwagen naar het hoofd
bureau van politie vervoerd, waar zij als
verdacht van landlooperij voorloopig zijn
opgesloten.
UIT DEN GERMAANSCHEN HOF!
Wij lezen in het „Handelsblad":
„Mr. Van Vessem, klachtindiener bij de
Justitie No. 1, heeft thans de hulp inge
roepen van den Officier van Justitie te
Arnhem tegen „De Gelderlander". In dit
blad heeft ter gelegenheid van de Willi-
brordusherdenking een artikel gestaan,
waarin werd gezegd, dat de voorvaderen
van het Nederlandsche volk ten tijde van
Willibrord, dus in de achtste eeuw na
Christus, menschen zonder eenige be
schaving waren, die zich aan drank en
dobbelspel te buiten gingen. En met die
bewering, zoo acht mr. Van Vessem, zijn
onze Germaansche voorouders, die een
reeds duizenden jaren oude eigen bescha
ving rijk waren, zoo onheusch bejegend,
dat de beleediging van de tegenwoordige
volksgroep van Germaansche afstamming
er duimendik boven op ligt.
Mag men mr. Van Vessem er soms van
verdenken, dat hij al te naarstig werk
verschaffing voor Officieren van Justitie
bedrijft; ditmaal zal iedere Germaan moe
ten toegeven, dat deze klacht hem uit het
hart gegrepen is. Of het de Batavieren en
Friezen, dan wel de Germanen waren, die
het eerst ten tooneele verschenen, doet
hier nauwelijks terzake. Feit is, dat onze
Germaansche voorouders in de achtste
eeuw het waren volksvreemde elemen
ten, die destijds Willibrordus bij Dokkum
hebben vermoord, dat staat vast een
rotsvaste eigen beschaving bezaten, waar
van mr. Van Vessem den leeftijd op en
kele duizenden jaren schat, maar waar
hij zonder gewetensbezwaar nog wel een
stukje ijstijdperk bij op kan tellen.
Uiteraard, dat is zonneklaar, geldt na
tuurlijk voor die toen reeds zoo bejaar
de beschaving de leer der betrekkelijk
heid. Dat onze Germaansche betover
grootvaders in de tiende macht hun ega's
ietwat en bagatelle namen en voor pas
munt gebruikten bij het bridge zóó oud
is reeds het bridgespel en op leven en
dood vochten om het lekkerste boutje
wild zwijn zoo lang zijn de zwijnen
reeds wild of in een onderling mee-
ningsverschil het gelijk verwierven, naar
mate zij het vlugst waren in het hantee-
ren van de speer er werden toen al niet
alleen bokken geschoten dan wel uit
louter vermaak elkanders bloed over den
bodem lieten stroomen zóó versleten
zijn bloed en bodem reeds als gebruiks
voorwerpen dat alles kan ten slotte
niets afdoen aan die onvergetelijke acht-
ste-eeuwsche Germaansche cultuur, waar
van wij ons nog eiken dag, elke minuut,
bij elke schrede, die wij over onzen onbe-
bloeden bodem doen, de gelukkige erfge
namen weten. Wie het niet mocht weten,
het spreekt wel vanzelf, heeft volks
vreemd onderwijs genoten.
Neen, bij alle bedenking, welke men
mogelijk wel eens tegen de rasvluggen
klachtindiener No. 1 mocht voelen opko
men, moet thans ruiterlijk, meer nog:
Germaansch worden erkend, dat mr. Van
Vessem met zijn bezwaar tegen „De Gel
derlander" den spijker goed op zijn kop
van „De Gelderlander", althans van
den spijker heeft geslagen. Het heeft
ons, eerlijk gezegd, reeds lang bevreemd,
dat mr. Van Vessem nog geen klachten
heeft ingediend tegen de geschiedenis
boekjes van de lagere school, waarin
soms ook van die onaardige dingen staan
over onze Germaansche voorzaten. Maar
dat zal blijkbaar wel komen als in dit als
een proefproces te beschouwen beleedi-
gingsgeval eerherstel wordt geschonken
aan onze Germaansche voorouders, die,
zooals men misschien vanwege eertijds
genoten volksvreemd onderwijs niet weet,
ook excelleerden in ganzebord en halma
toegegeven, dat de moeders en kinde
ren als inzet thans door kaakjes en peper
noten zijn vervangen. Maar afdwalen in
zulke détails verduistert het heerlijk Ger
maansche vraagstuk, waarom het thans
gaat."
VOLDOENDE
TUSSCHENRUIMTE
