Geen ontspanning
om Dantzig
De besprekingen te
Tokio
BUITENLAND
WOENSDAG 19 JULI 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Duitsche en Poolsche
tegenspraak
Berichten over pogingen, om de kwestie-
Dantzig door de vreedzame methode van
onderhandelingen op te lossen, hebben in
geheel Europa de ronde gedaan. Officieele
bevestiging er van was echter nergens te
verkrijgen.
In Duitsche politieke kringen bestrijdt
men in beleefden doch nadrukkelijken
vorm de opvatting, dat in het vraagstuk
Dantzig eenige ontspanning is gekomen.
Men zegt, dat niets deze onderstelling
rechtvaardigt en dat van Duitse hl and geen
zwakkere houding verwacht kan worden.
De anti-Poolsche propaganda in de Berlijn-
sche bladen is nog even fel.
Ook in Polen weet men niets van een
op handen zijnde regeling van het Dantzig-
vraagstuk. Gezaghebbende Poolsche krin
gen te Warschau hebben volgens Havas
met verwondering en verontwaardiging
kennis genomen van zekere in het buiten
land gepubliceerde berichten over den loop
der Poolsch-Duitsche betrekkingen.
Gezaghebbende Polen ontkennen cate
gorische:
1. dat er politieke besprekingen zijn ge
houden tusschen de regeeringen van Polen
en Duitschland over de regeling van tus
schen de beide landen bestaande geschillen.
2. dat de Poolsche regeering ooit een
regeling van de kwestie Dantzig zou kun
nen aanvaarden, waarbij zij de vier pun
ten zou prijsgeven die de basis zijn en
blijven van de houding van Polen nopens
deze problemen.
3. dat de Poolsche regeering alle feiten
of nieuwesituaties, die zich plotseling in
Dantzig zouden kunnen voordoen, zou kun
nen aanvaarden, indien zij naar haar mee
ning haar onafhankelijkheid en vitale be
langen zou aantasten zonder op passende
wijze te reageeren.
OPENLIJKE MILITAIRE VOOR.
BEREIDING
Uit Poolsche bron te Dantzig wordt ver
der gemeld, dat de militaire voorbereid
selen in de Vrije Stad stelselmatig worden
voortgezet. De aanvoer van wapens gaat
gewoon door. Men werkt zelfs niet meer
in het geheim.
Zoo heeft men vandaag te Langfuhr oefe
ningen met veldbatterijen van de Reichs-
wehr gehouden. Alle scholen op het gebied
van Dantzig zijn opgevorderd en door
Heimwehrtroepen bezet. Er zijn maat
regelen genomen ter verdediging van de
stad tegen een luchtaanval. Op de heuvels
van Biscauffs, Berg en Hagel zijn afweer-
batterijen opgesteld. Op de daken van
openbare gebouwen zijn afweermitrail-
leurs in stelling gebracht. De heuvels bij
Zoppot zijn versterkt en voorzien van
luchtdoelbatterijen. Aan den mond van
den Weichsel bij Schievenhorst zijn loop
graven aangelegd en in de duinen is zwaar
geschut opgesteld. Deze maatregelen zou
den ten doel hebben in geval van 'n con
flict de Poolsche troepen tegen te houden,
die zouden optreden tegen uit Oost-Pruisen
oprukkende Duische troepen.
Verzoeningsgezinde
houding van Britschen
ambassadeur
VANDAAG ONDERHOUD MET ARITA
De af deeling inlichtingen van het Ja-
pansche ministerie van buitenlandsche za
ken heeft vanmiddag om 1 uur 10 een
communiqué gepubliceerd, waarin ver
klaard wordt, dat een tweede onderhoud
tusschen minister van buitenlandsche za
ken Arita en den Britschen ambassadeur
Craigie vanochtend om negen in de ambts
woning van den Japanschen minister van
buitenlandsche zaken is gehouden.
Craigie zette de opvattingen van zijn
regeering uiteen ten aanzien van ver
scheidene kwesties, welke den achtergrond
vormen van de toestand te Tientsin.
Van gezaghebbende Japansche zijde
wordt vernomen, dat de Britsche ambassa
deur Craigie een verzoeningsgezinde hou
ding heeft betoond tijdens het onderhoud,
hoewel hij duidelijk sprak van een in
Groot Brittannië bestaanden wrevel. Ge
zien de verzoeningsgezinde houding, door
Craigie betoond, wordt verder vernomen
dat er geen aanleiding bestaat voor pessi
misme over de vooruitzichten der bespre
kingen te Tokio.
Hedenmiddag worden de besprekingen
voortgezet.
De toestand te Tientsin.
De Britsche consul generaal te Tient
sin, Jamieson, heeft bij den Japanshen con
sul generaal, Tasjiro, een officieele klacht
ingediend naar aanleiding van vertraging
in den melkaanvoer naar de Britsche con
cessie. De klacht werd ingediend tijdens
een onderhoud, dat vijf minuten duurde.
NIEUWE JAPANSCHE ACTIE TEGEN
CHINEESCHE HAVENS
De Japansche vlootautoriteiten hebben
het consulaire corps medegedeeld, dat zij
voornemens zijn weer drie havens ten
Noorden van Foetsjau, nl. Santoeau en Lo-
joean met ingang van 21 en Sjatsjeng met
ingang van 22 Juli te sluiten. Naar ver
luidt, zal het Japansche verzoek tot terug
trekking van buitenlandsche schepen en
onderdanen door de Britsche autoriteiten
worden afgewezen.
DE GROEI VAN HET CHINEESCHE
LEGER
De Chineesche minister van oorlog, ge
neraal Tsjen-Tsjeng, heeft verklaard, dat
het Chineesche leger, dat bij het uitbreken
der vijandelijkheden weinig meer dan
een millioen man telde, thans tot 2.500.000
man is gegroeid. Het land beschikt over
tenminste 15 millioen strijdbare mannen,
die eenige oefening hebben gehad en in
zeer korten tijd kunnen worden ingelijfd.
Dit jaar wil men 4.500.000 mannen oefe
nen. Het is de overtuiging van iederen
Chinees, aldus de generaal, dat China
den oorlog zal winnen.
DUITSCHLAND
HITLER PRESIDENT VAN DANTZIG.
Een „canard" zegt Warschau.
Het bericht van de „New Chronicle", vol
gens hetwelk Hitier er in zou hebben toe
gestemd zich te laten kiezen tot president
van „den staat Dantzig", wordt in politie
ke kringen te Warschau beschouwd als een
gewone canard.
In dezelfde kringen wordt verder ver
klaard, dat, onafhankelijk van den vorm,
waarin Duitschland Dantzig zou willen in
lijven, reeds het enkele feit van een der
gelijke inlijving beschouwd zou worden
als een onduldbare schending.
Van den bestaanden politieke en juridi-
schen status en de juiste reactie zou uit
lokken.
DE OEKRAINSCHE KWESTIE.
Herleeft de Duitsche propaganda?
Men heeft te Praag den indruk, dat bin
nenkort het Oekrainsche vraagstuk in de
Duitsche propaganda weer naar voren zal
komen. Er zijn aanduidingen, dat Slowa
kije als basis van uitgang zal worden ge
bruikt voor het scheppen van „één groote
Oekraine", waarvan Duitschland droomt.
In verband hiermede wordt opgemerkt,
dal het officieele Slowaaksche persbureau
weer meer berichten brengt over de
Oekrainsche kwestie. Onlangs werd ge
meld, dat geruchten de ronde deden, vol
gens welke 55.000 Oekrainsche boeren in
de Poolsche Oekraine waren gearresteerd
en naar concentratiekampen gezonden. Gis
teren werd een artikel gepubliceerd over
den toestand in de Karpatische Oekraine,
waarin werd gezegd, dat nog herhaaldelijk
gevechten werden geleverd tusschen
Oekraiensche opstandelingen en Hongaar-
sche troepen.
Deze berichten worden steeds overgeno
men door de Tsjechische en Duitsche kran
ten in Bohemen en Moravië.
DE DUITSCHE TAAL IN HET
PROTECTORAAT.
De helper van von Neurath, Herman
Frank, heeft eenigen tijd geleden den Tsje-
chischen minister-president een ultimatum
gesteld voor het afkondigen van het de
creet, waarbij het tweetalig systeem wordt
ingevoerd bij de autonome Tsjechische be
stuurslichamen. Als uiterste datum had
Frank 15 Juli gesteld, doch het decreet is
nog niet gepubliceerd, uit vrees voor de ge
volgen onder de bevolking. Om moeilijkhe
den te vermijden is minister-president
Elias met vacantie gegaan.
De Duitschers pers wordt evenwel on
geduldig en de adjunct-burgemeester van
Praag, de Duitsche Pfitjner, heeft gezegd,
dat de Tsjechen niet moeten vergeten, dat
zij in het centrum van Duitschland liggen
en dat het niet aangaat, dat het geheele
Duitsche transportwezen stuit op de woor
den: „Ik versta geen Duitsch".
De „Prager Zeitungdienst" schrijft, dat
indien het Tsjechische volk zijn passieve
houdmg wel bewaren, Duitschland zelf de
noodige maatregelen zal nemen om op
krachtige wijze de nog hangende vraag
stukken op te lossen, o.a. het vraagstuk der
taai. De waarnemend minister-president
Havelna, heeft door middel van de radio
een oproep gericht tot het Tsjechische volk
de politiek der nationale solidariteit te er
kennen en een einde te maken aan de fluis
tercampagne.
ANTISEMITISCHE MAATREGELEN IN
HET PROTECTORAAT.
In het protectoraat Bohemen en Mora
vië is een decreet uitgevaardigd, waarbij de
toegang tot de Duitsche scholen aan Jo
den streng is verboden. De Joodsche leer
lingen, welke reeds staan ingeschreven, zul
len de scholen onmiddellijk moeten verla
ten.
,TE VEEL ETEN IS HOOGVERRAAD"!
Dr. Wirz, van de nationaal-socialistische
commissie voor de volksgezondheid, heeft
critiek geoefend op de „neiging van het
Duitsche volk te veel te eten, in het bijzon
der vleesch en vet". Hij zeide: „Elke Duit-
scher, die door onmatig eten bijdraagt tot
verbreeding van de kloof tusschen produc
tie en consumptie, brengt de behoorlijke
voeding van het geheele volk in gevaar.
Voortdurend te veel eten schaadt dus niet
alleen de gezondheid, maar moet noodza
kelijk een soort van hoogverraad zijn."
ITALIË
BUITENLANDERS IN BOLZANO.
Nedrelanders mogen er langeren tijd
blijven.
Naar wij van het Italiaansche reisbureau
Eenit vernemen is thans voor het verblijf
in de Italiaansche provincie Bolzano het
volgende vastgesteld:
In het algemeen mogen buitenlanders
daar niet langer dan 48 uur vertoeven.
Aan Duitschers en Italianen is het verblijf
voor ongelimiteerden tijd toegestaan. Zwit
sers en Nederlanders kunnen in Bolzano
van een tot twee weken verblijf houden.
DUITSCHLAND EN TRIEST.
Hoewel er geen sprake van is, dat
Duitschland de controle van Triest zal
overnemen, is een overeenkomst getroffen
tusschen Duitschland en Italië inzake den
Duitschen transito-handel door de haven
van Triest, welke zeer veel lijkt op een
vrije zone. Duitschland heeft een minimum
handel van anderhalf millioen ton per jaar
gegarandeerd, waartegen de Duitsche
spoorwegen enkele faciliteiten genieten.
Te Triest zal een Duitsch douanestation
worden gevestigd.
PALESTINA
DE JOODSCHE PROTESTSTAKING.
De Joodsche proteststaking in winkels
en openbare gelegenheden is, zooals aan
gekondigd, te 14 uur begonnen in het ge
heele Joodsche deel van Palestina. Het ge
meentebestuur van Tel Aviv en de Jood
sche gemeente te Jeruzalem hebben den
Joodschen bewoners verzocht de huizen
niet te verlaten om mogelijke ongeregeld
heden te voorkomen. Door de straten van
Jeruzalem rijden gepantserde auto's, ter
wijl te Tel Aviv de orde wordt gehand
haafd door 4000 leden van de Joodsche
burgerwacht.
AMERIKA
DE HERZIENING DER NEUTRALITEITS-
WETTEN.
Niet meer in deze zitting van het Congres.
Op het Witte Huis te Washington is gis
teren een conferentie gehouden over de
neutraliteitswet. Aanwezig waren presi
dent Roosevelt, Garner, Hull, Barkley, de
leider der democraten in den Senaat, Pitt-
mann, Mc Nary, Austin en Borah, repu-
blikeinsche senatoren.
De conferentie bestudeerde de mogelijk
heden van een hervatting der beraadsla
gingen over een herziening der neutrali
teitswet tijdens deze zitting van het Con
gres.
Na afloop der conferentie werd de vol
gende verklaring voorgelezen:
De president en de secretaris van staat
hebben hun standpunt gehandhaafd, dat
een in gebreke blijven van den Senaat, de
wet in behandeling te nemen, de leiding
der Vereenigde Staten bij het aanwenden
van hun invloed voor de zaak van het be
houd van den vrede tusschen de andere
naties, in" geval zich tusschen nu en Ja
nuari a.s. een nieuwe crisis in Europa zou
voordoen, zou verzwakken.
De secretaris voor persaangelegenheden
heeft nadrukkelijk bevestigend geant
woord op de vraag van een verslaggever,
of hij uit het verklaarde moest opmaken,
dat deze zitting geen verdere pogingen
zulen worden ondernomen de neutraliteits-
wetten te herzien.
Tijdens de bijeenkomst werd niet ge
sproken over den datum, waarop het Con
gres zal worden verdaagd.
Bnitenlandsctie berichten
DRAMATISCH OOGENBLIK VAN
DE THETIS-RAMP
De achtersteven moest haastig weer
worden dichtgemaakt
Maandag is te Londen het gerechtelijk
onderzoek inza ke dereddingspogingen bij
de ramp met de „Thetis" voortgezet. Het
getuigenverhoor handelde voornamelijk
over de reddingspogingen tijdens de uren,
dat de achtersteven van de onderzeeër nog
boven de oppervlakte uitstak.
De mogelijkheid van het maken van een
opening in den stalen wand van het schip
werd besproken, waarbij bleek, dat geen
boorinstrumenten aanwezig waren en dat
de moeilijkheden voor een duiker onover
komelijk groot zouden zijn geweest.
Aan het slot van de zitting, aldus de
„News Chronicle", werd Charles Broek
verhoord, „wreek master" van het Mersey
dok. Hij is de laatste man, die voor dat de
„Thetis" voorgoed onder water verdween,
getracht heeft in verbinding te treden met
de bemanning.
„Ik trachtte door kloppen tegen den
wand met de manschappen in verbinding
te treden", zoo zeide hy by het verhoor.
„We gaven een gewone reeks klopseinen,
maar er kwam geen antwoord. Toen spel
den we eenige keeren de woorden „Kom
er uit" in Morse-teekens, om te kennen te
geven, dat er iemand was, Maar zij, die
binnenin de boot waren gaven geen enkel
teeken." Dat was om ongeveer half negen
's avonds.
Broek vertelde verder, dat hij het laatste
kloppen had gehoord, nadat de twee ge
redde mannen, Arnold en Shan, naar boven
waren gekomen. Vijf minuten daarna ste
gen er luchtbellen omhoog, maar geen man
volgde en weersteeg lucht omhoog, maar
geen man en weer hoorde Broek kloppen.
Hierna vertelde Broek, dat hij op den
achtersteven getracht heeft een uitgang te
maken, Hij klemde zich aan den achterste
ven vast, terwijl twee sleepbooten probeer
den de onderzeeër boven water te houden.
„Ik was op den achtersteven geklom-
menl", zoo verkaarde Brock, met het
plan, de stalen bekleeding te verwijde
ren. Ik slaagde er in, de buitenste be
kleeding wég te nemen en begon de
schroeven van het binnenste mangat
los te maken.
„Voor ik ze allen los had, riep men
mij toe, in de boot te komen, daar de
onderzeeboot begon over te hellen.
Ik klom terug, maar toen de „Thetis"
zich even daarna weer oprichtte, ging
ik verder met mijn werk op den
achtersteven."
„Ik had alle bouten losgeschroefd,
op de vier hoekbouten na. Toen ik
daaraan begon, kwam de lucht sissend
uit de opening".
„Ik schroefde de bouten weer vast, en
riep naar de boot, dat er sterke overdruk
in de onderzeeër heerschte. Juist toen men
antwoordde, dat ik het deksel er toch maar
af moest nemen, begon de onderzeeër te
zwaaien. Het eenige wat ik kon doen was
bliksemsnel de bouten weer vastschroeven
en op de eb wachten, wat beter was dan het
gat open te laten, waardoor water in liet
schip zou zijn gedrongen."
Na de verklaring van Broek werd de
zitting verdaagd.
De correspondent van de „Daily Tele
graph" te Liverpool verneemt, dat, wan
neer de weersomstandigheden gunstig
blijven, de bergingsvaartuigen tegen het
einde van deze week waarschijnlijk uit
zullen varen om te trachten het wrak
van de „Thetis" te lichten.
ERNSTIGE OVERSTROOMINGEN
IN TURKIJE
Veertig personen verdronken
Wolkbreukachtige regens hebben zeer
ernstige overstroomingen veroorzaakt in
Swamsoen en omgeving. (Turkije) Boeren,
die op het veld werkten werden verrast
door de plotseling buiten haar oevers tre
dende rivieren. Tot dusverre is bekend ge
worden, dat 40 personen zijn verdronken.
DE ONTPLOFFING OP DE „BERLIN"
Bij de ontploffing op de „Bei'lin" zijn
15 menschen om het leven gekomen en
6 gewond.
HEVIGE BRAND IN MEUBELFABRIEK
TE CARDIFF
In een meubelfabriek te Cardiff heeft
een hevige brand gewoed, welke aanzien
lijke schade heeft aangericht.
BOMMEN OP EEN MELAATSCIIEN
KOLONIE
In de maand Mei 1939 werd de katho
lieke Melaatschenkolonie van Swatow in
China tijdens een luchtbombardement
zwaar getroffen. Zeven personen werden
gedood en twintig gewond. De melaat
schenkolonie van Swatow telt 160 zieken,
waaronder zich 50 katholieken bevinden.
Koopt bi| hen,
die In Uw Dagblad
adverleeren
