Instantine
STADS
AGENDA
WOENSDAG 19 JULI 1939
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2 i
HOE WORDT HET WEER?
ZWAAR BEWOLKT MET BUITJES.
De Bilt seint:
Verwachting:
Geldig van hedenavond tot morgenavond
ongeveer 19 uur: Enkele regen- of on
weersbuien, zwaarbewolkt met opklarin
gen, iets koeler, meest matige Zuidelijke
wind.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: zwaar bewolkt, zwakke Z.
Z O. wind, 19 gr. C.
Vlissingen: zwaar bewolkt, matige Z. Z.
W wind, 17 gr. C.
De Bilt: zwaar bewolkt, zwakke Z. Z. O.
wind, 19 gr. C.
Groningen: zwaar bewolkt, zwakke Z. O.
wind, 18 gr. C.
Maastricht: zwaar bewolkt, zwakke Z. Z.
W. wind, 20 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
Ons land bevindt zich thans onder in
vloed van de gisteren genoemde depressie
voor de Fransche Westkust, waarvan de
kern weinig van plaats veranderde. Haar
invloed dringt langzaam verder Oostwaarts
door. De storingsfronten liggen over Enge
land, het Zuiden van ons land, België en
Frankrijk, en veroorzaakten in Noord-Frank
rijk gisteravond uitgebreide onweders met
plaatselijk zware regen (Romilly sur Seine
had 19 m.m.) Ook in Zuid-Engeland bracht
deze depressie vrij veel regen. In onze om
geving is de temperatuur sedert gisteren
gemiddeld ruim twee graden gestegen, en
daardoor ongeveer twee graden boven de
normale waarde gekomen. Het gebied van
boagen luchtdruk verplaatste zich van
Zuid-Duitschland naar Polen en de Rand
staten. Het weer is hier overal rustig met in
Duitschland en Polen nog vrij veel bewol
king. Het depressiesysteem over de Noor-
sche Zee beweegt zich langzaam naar het
Noorden. Tengevolge hiervan daalt de
luchtdruk in de Poolzee. Op den Atlanti-
schen Oceaan houdt het machtige gebied
van hoogen luchtdruk stand. Het strekt
zich uit van de Azoren tot aan Groenland
en IJsland.
LUCHTEMPERATUUR.
22.8 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Woensdagnamiddag 9.44 uur tot
Donderdagmorgen 4.31 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Donderdag 20
Juli voorm. 5.55 en nam. 6.20 uur.
W ATt RTEMPERATUUR.
Zweminrichting „De Zijl" 19.5 gr. C.
Zweminrichtng „Poelmeer" 20 gr. C.
Maan op 10.03 uur Donderdagmorgen.
Maan onder 22.37 uur Donderdagavond.
STOPNAALD
ontbreekt op cdle
auto's: de naald van
den snelheidsmeter ver
niet, dat uw rem
weg verviervoudigt als uw
snelheid verdubbelt 1 U kunt
pas goed autorijden, als u erkent:
STOPPEN IS MOEILIJKER DAN RIJDENl
Wereldcongres voor
moreele herbewapening
ELF DUIZEND NEDERLANDERS
ZENDEN MANIFEST NAAR AMERIKA.
Elf duizend Nederlanders hebben het
manifest onderteekend, dat heden gezon
den is naar de „World assembly for moral
rearmament 1939", die heden geopend
wordt met een groote demonstratie in de
„Bowl" te Hollywood, een natuurlijke uit
holling in een heuvelrug waarin het groot
ste openluchttheater ter wereld gebouwd is.
Deze bijeenkomst, die de voortzetting
is van de bijeenkomsten in New-York
en Washington gedurende de afgeloo-
pen maanden, vindt in Californië plaats
om zooveel mogelijk Ohineezen en Ja
panners in de gelegenheid te stellen
de vengaderingen bij te wonen.
Uit de andere werelddeelen en in het bij
zonder uit de verschillende landen van
Europa is een gelijkluidend manifest ge
zonden door vele tienduizenden van aller
lei rang, stand en ras onderteekend.
In dit manifest, wordt de overtuiging
uitgesproken, dat de moreele herbewape
ning, geboren uit de crisis, de grondslag
is voor de ware vrijheid, het geheim van
den vrede. „Wij verbinden ons in dit cri-
tieke oogenblik" gaat het manifest ver
der „tot een uiterste toewijding de
inzet van ons hart, ons verstand en onzen
wil, voor de moreele herbewapening van
ons volk, voor den opbouw van een nieuiwe
wereld, een wereld van nieuwe mensohen
en nieuiwe volkeren, waarin alle bronnen
van den mensdhelij'ken geest onder Gods
leiding opengelegd worden om het erfdeel
van de geheele menschheid te verrijken".
Onder de Nederlandsche onderteekenaars
bevinden zich ministers, oud-ministers, de
commissarissen van de Koningin, meer dan
vijftig burgemeesters, baron van Lynden,
opperkamerheer van H. M. de Koningin,
rectoren magnifici van universiteiten, enz.
enz.
Van de meest verschillende zijden kwa
men de blijken van instemming.
Naast de commandant van het veldleger
luit. generaal baron van Voorst tot Voorst
en zijin voorganger jhr. Roell schaarden
zich ruim honderd officieren van land en
zeemacht.
De namen van de Engelsche onderteeke
naars zijn de vorige week in tien groote
boeken naar Amerika verzonden.
In Leiden hebben het adres geteekend
rector-magnificus en professoren van de
Leidsche Universiteit, Katholieke priesters
en Protestantsohe predikanten, bestuurs
leden van Studentenorganisaties, leidende
figuren in handel en industrie, enz.
Eerste Leidsche
Begrafenisonderneming
voor Roomsch Katholieken
GEVESTIGD 1882.
G. H. KLEINHANS
PIETER DE LA COURTSTRAAT 22
TRANSPORT - TELEFOON 21455
Tarief en uitvoering in overleg met U
OEGSTGEEST
TER BEDEVAART
Ter Bedevaart naar Echternach
Sint Wilbert's graf bezoeken
Want dat Hij daar begraven ligt
Dat staat in oude boeken.
Sint Wilbert bracht in 't grijs verleen
Gods Woord in Kerkwerve
Nu bidden wij, hij zal voor ons
Een groot Geloof verwerven.
Vertrouwvol zullen we tot hem gaan
Om hem een gunst te vragen.
Wij nemen dan zijn antwoord mee
Om 't blij naar huis te dragen.
Daar is een oud en mooi verhaal
Dat heel best waar kan wezen
Waaruit men Wilberts goede hart
Zijn liefde klaar kan lezen.
Hij deed nog na zijn dood gestand
Het woord, dat hij eens zeide:
'k Beloof u, is Uw Kerkje klaar
Dat ik het in zal wijden.
Wordt straks in Neerland feest gevierd
Van 't Noorden tot in 't Zuiden,
In Kerkwerve zullen dan
De nieuwe klokken luiden.
O Wilbert, wijd de klokken in
Geef hun uw zegen mede
Dan luiden zij met vrome klank
Van Liefde, Dank en Vrede.
Dan zullen z'ons tot zegen zfjn
Bij leven en bij sterven
En dankbaar zullen w'U steeds zijn
Patroon van Kerkwerve.
Het moderne pijnstillende middel
Ajdpt/
't is van »1iaye>i«
Leerstoel in de Vondelstudie
aan de Leidsche Universiteit
Thans in het Staatsblad
afgekondigd
Staatsblad No. 1369 bevat het Kon. Be-
sluite van 27 Juni 1939, tot aanwijzing over-
komstig artikel 170 der hooger-onderwijs-
wet van de Vondelstichting, gevestigd te
Amsterdam als bevoegd om bij de facul
teit der letteren een wijsbegeerte aan de
Rijksuniversiteit te Leiden een bijzonderen
leerstoel te vestigen in de Vondelstudie.
Den 28sten Mei 1937 is te Amsterdam de
oprichtingsacte verleden van de Vondel
stichting.
De stichting stelt zich ten doel, de Von
delstudie, te bevorderen in het algemeen,
bij het universitair onderwijs in het bij
zonder. Bestond het voorloopig bestuur uit
de oprichters: de heeren J. Bal, prof. dr. A.
J. A. Barge, prof. mr. C. P. M. Romme, J.
R. A. Schouten en jhr. dr. N. van Suchte-
len, het tegenwoordig bestuur bestaat uit
de heeren. mr. dr. D. Kooien, dr. N. van
Suchtelen, J. Bal, prof. Barge, en dr. J.
Berg.
De „Msb." schrijft naar aanleiding hier
van het volgende:
De Stichting dankt haar ontstaan aan de
overtuiging, dat bij ons openbaar hooger
onderwijs de Vondelstudie niet tot haar
recht komt. In deze leemte moet worden
voorzien, omdat daardoor een goed deel
van de gezondste en heilzaamste, de zui
verste en edelste vitaminen, waarover de
Nederlandsche cultuur te beschikken
heeft, blijft onthouden aan de nationale
geestesvoeding.
De student moet Vondel leeren verstaan
uit Vondel zelf. Wat studie- en handboeken
over Vondel te lezen geven, kort voor den
student eerst aan de orde als hij toe is aan
de vergelijkende critiek van de Vondel-
waardeering van verschillende tijden.
Natuurlijk zal het leeren lezen van Von
del moeten samengaan met de vergelij
kende lectuur van zijn kunst- en tijdge-
nooten.
Wijlen Albert Verweij was te Leiden ge
woon hoogleeraar; toch heeft hij als zijn
„eigenlijke werkzaamheid" beschouwd het
lezen en schatten van gedichten. Zulk een
poëtisch oefenen vereischt bezielde en cul-
tuurgevoelige leiding. Voornamelijk bij de
studie van groote historische literatuur.
Vooral bij Vondel, omdat zijn leven op mo
numentale wijze zijn historierijken grooten
tijd beheerscht en vertegenwoordigt.
Daarom behoorde elke Nederlandsche
universiteit een wetenschappelijk-kunst-
zinnigen Vondel-haard +e bezitten met een
specialen docent om onafgebroken het vuur
te onderhouden. De gewone hoogiaeraar
mist te eenenmale den tijd om Vondel het
zijne te geven, vanwege den omvang der
litterair-historische leerstof. Hij zou al te
eenzijdig doceeren, zoo hij niet herhaalde
lijk een jaar lang in zijn colleges over
Vondel zweeg.
Den meest voor de hand liggende vorm
om in de eischen der Vondelwetenschap
te voorzien achten de stichters het gewo
ne lectoraat aan den Dichter meer waar
dige vorm. Van beide vormen zag men
Nijmegen achtereenvolgens het goede
voorbeeld geven.
Toen het bleek, dat de regeering niet
onsympathiek stond tegenover deze denk
beelden, maar geen vrijheid vond in deze
tijden een aanzienlijken post op de be
grooting uit te trekken voor dit doel, heeft
de Vondel-stichting de bevoegdheid aan
gevraagd, een bijzonderen leerstoel aan
de universiteit van Leiden te vestigen.
Een verzoek, waarop door den Minister
tot onze vreugde goedgunstig is beschikt.
HULDIGING
DR. HENDRIK P. N. MULLER
Aanbieding van zijn borstbeeld ter
gelegenheid van zijn tachtigsten verjaardag.
Op den 2den April van dit jaar werd
dr. Hendrik P. N. Muller, oud-gezant te
Praag en Boekarest, tachtig jaar.
Dr. Hendrik P. N. Muller werd 2 April
1859 te Rotterdam geboren, volgde daar
met goed gevolg die HBS en studieerdie ver
volgens aan de handelsafdeelirtg van de
Hoogere Realsohule te Frankfurt am Main.
Daarna studeerde hij aan de universiteiten
te Heidelberg, Leipzig en Giessin, aan
welke laatste 'hij in 1894 promoveerde tot
doctor in de philosophie.
Na zijn promotie was hij werkzaam in
den goederenhandel te Rotterdam, Liver
pool, Manchester en Marseille. In 1881 en
1882 maakte hij reizen naar Oost- en Zuid-
Afrika en na terugkeer daarvan richtte hij
te Rotterdam de Oost-Afrikaansche Com
pagnie op.
Ook in de daarna volgende jaren bezocht
de heer Muller herhaaldelijk Afrika, o.m.
de Goudkust en Liberia, totdat hij in 1895
werd benoemd tot consul-generaal van de
Zuid-Afrikaansche Republiek in Nederland
en gezant van den Oranje-Vrijstaat, zulks
in buitengewone zending bij verschillende
hoven.
Dr. Muller heeft als zoodanig een groot
aandeel gehad in de bevordering der goede
betrekkingen tussöhien deze beide staten
en Nederland.
Gedurende zeven jiaren, van 1902 tot
1909, maakte dr. Muller reizen door Noord
en Zuid-Amerika en Azië, waarna hij bij
het uitbreken van den wereldoorlog in 1914
werd benoemd tot regeeringscommissaris
voor de vluchtelingen.
In 1918 volgde zijn benoeming tot gezant
te Boekarest, welke plaats hij in 1922 ver
wisselde met Praag, alwaar hij tot 1932
werkzaam was.
Om de verdiensten van dezen grooten
Nederlander te eeren, had zich ter gelegen
heid van zijin tachtigsten verjaardag een
commissie gevormid, onder voorzitterschap
van mr. D. Fock, oud-Gouverneur Generaal
van Nedierlandsch Irudië, welke besloot Dr.
Muller een borstbeeld aan te bieden ter
plaatsing in het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde te Leiden, aan welk museum hij
zijn zeer belangrijke verzameling ethogra-
fische voorwerpen ten geschenke had aan
geboden.
Wijl dr. Muller op zijn verjaardag bui
tenslands vertoefde, had de aanbieding van
dit borstbeeld gistermiddag in een der zalen
van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
plaats.
Daarbij waren behalve mr. D. Fock, pre
sident van het huldigingscamité, o.m. tegen
woordig Z. Exc. dr. H. D. van Broekhuizen,
gezant dier Unie van Zuid-Afrika bij het
Ned. hof, Z. Exc. Minister J. A. N. Patijn,
mr. S. J. R. de Monchy, burgemeester van
den Haag, jhr. imr. R. Feith, curator der
Leidsche universiteit, mr. P. J. de Kanter,
voorzitter van het Alg. Ned. Verbond, dat
aan deze huldiging zijn medewerking ver
leende, alsmede de heeren Ph. C. A. J.
Quanjer, alg. secr. en Batist, onder-voorz.
van dit Verbond, mej. dr. Conradi, namens
het Zuid Afrikaansch Instituut te Amster
dam en de beeldhouwster mej. Rueb.
Voorts zagen we nog onder de belangstel
lenden ir. de Vogel, president curator der
Technische Hoogeschool te Delft en prof.
Warnsindk uit Den Haag.
Toen,dr. Hendrik Muller was binnenge
komen, nam Z. Exc. mr. D. Fock het woord
om er allereerst op te wijzen, dat het den
vrienden van dr. Muller wegens zijn ver
blijf in het buitenland niet mogelijk was
geweest hem geluk te wenschen op zijn
verjaardag. Toch wilde men zich de ge
legenheid niet laten ontnemen om hem van
aller vriendschappelijke waardeering te
doen blijken voor hetgeen hij gedurende
zijn arbeidzaam leven heeft gepresteerd.
Wanneer men den naam Muller hoort,
dan denkt men aan Zuid-Afrika, aldus spr.,
en hij gaat in korte trekken na hoe dr. Mul
ler zich in velerlei opzicht voor het va
derland verdienstelijk heeft weten te ma
ken, niet in het minst door zijn studies en
geschriften, die er duidelijk op wezen, dat
'hij zich met den internationalen toestand
op de hoogte hield.
Van zijn werkzaamheid als gezant te
Boekarest en Praag heeft spr. een oud
vriend kenner der diplomatie hooren
getuigen: Muller is een van de beste di
plomaten.
In Februari 1938 heeft Z. Exc. dr. van
Broekhuizen in de universiteit van Bloem
fontein een borstbeeld van dr. Muller wil
len onthullen, maar het huldigingscomité
meende, dat er ook in Nederland voor den
Nederlander Muller een blijvend aanden
ken zou moeten zijin, weshalve aan de
kunstenares mej. Rueb werd gevraagd een
copie van het borstbeeld van Bloemfontein
te willen vervaardigen, hetgeen thans is
geschied. Daarmee wilde het comité be
wijzen, dat het niet alleen haar waardee-
rir.g tof woorden wilde beperken.
Als plaats voor dit borstbeeld meende
men het Rijksmuseum voor Volkenkunde
de meest geschikte plaats, omdat hier de
belangrijke verzameling ethnografica van
dr. Muller aanwezig is. Daarom draagt spr.
dit borstbeeld over aan den directeur van
het Museum, dr. Rassers, wien bij verzoekt
het te plaatsen daar, waar hij zulks het
meest geschikt acht.
Dr. Rassers aanvaardde dit geschenk in
grooten dank. Zeer erkentelijk is hij voor
het feit, dat men voor plaatsing dit museum
in aanmerking wilde doen komen, omdat
het hier op zijn plaats is, maar ook omdat
het buitengewoon eervol voor het museum
is. Spr. aanvaardt het als een kostbaar ge
schenk en hij is ervan overtuigd, dat het
hier zal prijken tot in lengte van dagen.
De heer mr. P. J. de Kanter schetste dr.
Muller, zijn levensloop nagaande, in de eer
ste plaats als den Afrikaner, zonder daarbij
aan zijn verdiensten voor het land te kort
te willen doen. Bij de koloniseering van
Zuid-Afrika door Nederland is dit land
van Nederlandsdhe afstamming geworden
en dit heeft dr. Muller steeds gevoeld.
Maar aan de liefde voor Zuid-Afrika paar
de dr. Muller een groote liefde voor het
vaderland, hetgeen hij op meerdere wijzen
bewees. Met groote voldoening mag de
thans tachtigjarige terugzien op hetgeen
hij als consul-generaal en later als gezant
heeft kunnen tot stand brengen en met
voldoening mag hij in zijn levensavond
terugzien op de wijze, waarop hij gestre-
LEIDEN.
Donderdag. Bureau-<zitting R. KL Re-
classeeringsver., Gebouw St. Vin-
centiusver., HoogL Kerkgracht 32,
89 uur nam.
De avond-,, nacht- en Zondagdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 15 tot en met Vrijdag 21 Juli a.s.
waargenomen door de apotheek C. B.
Duyster, N. Rijn 18, tel. 20523.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
den heeft voor de Algemeen Nederlandsche
belangen.
Het is als het ware vanzelfsprekend; dat
het Alg. Ned. Vebbond steeds met 'belang
stelling zijn voortdurende werkzaamheid
op dit gebied heeft gevolgd en het hoofd
bestuur wensChte 'hem daarvoor nog vele
gelukkige levensjaren, terwijl spr. hem
tevens als blijk van waardeering en sym
pathie een gedenkpenning van het Ver
bond aanbood.
Dr. Muller dankte hierna met diep door
voelde woorden voor de hem gebrachte
hulde, welke hem een ware vreugde had
gebracht.
Spr. dankte den Zuid Afrikaansohen ge
zant, dat hij de onthulling van zijn borst
beeld heeft willen 'bijwonen, hij dankte den
heer de Kanter, burgemeester de Mornchy
en alle anderen, die op welke wijze dan
ook eenig aandeel in deze huldiging heb
ben gehad. De Museumdirectie dankte 'hij
voor de gastvrijheid voor zijn borstbeeld,
want, aldus getuigde spr.: „het gevoelt zich
•hier thuis".
Dr. Muller wierp dan nog in korte trek
ken een terugblik op den afgelegden
levensweg, waarbij hem ongetwijfeld groote
fouten voor oogen kwamen, doch waarbij
hem dit eene toch voor oogen staat, dat
hij dankbaar is een vaderlander te zijn.
Daarvoor dankt hij God eiken dag. Al moge
hij zijn doel niet in alle opzichten bereikt
hebben, dat 'hij toch iets ten goede heeft
gedaan, dat bewijst de hem gebrachte hulde
in dit borstbeeld. Spr. besloot met te zeg
gen, dat men hem door den dag van heden
heeft vervuld met een blijk van erkente
lijkheid en dat men zijn oude leven (heeft
verrijkt door een heerlijken zonnestraal.
AFSCHEID BIJ DE NEDERLANDSCHE
SPOORWEGEN.
In verband met het feit, dat de heer
W. G. l'Ecluse, magazijnbediende bij Weg
en Werken der Nederlandsche Spoor
wegen alhier, die heden wegens den
pensioengerechtigden leeftijd, den dienst
der Nederlandsche Spoorwegen zal verla
ten, heeft gisteren op het Bureau van Weg
en Werken het afscheid plaats gehad.
Daar de ingenieur der Nederlandsche
Spoorwegen, de heer H. K. C. W. van
der Veen door dienst verhinderd was,
had hij Maandag den heer l'Ecluse op het
Hoofdbureau van Weg en Werken te Rot
terdam, waaronder Leiden ressorteert,
ontboden, om aldaar afscheid van hem
te nemen. Met voldoening kunt gij op uw
36-jarige dienstvervulling bij de Ned.
Spoorwegen terugzien, aldus de heer v. d.
Veen, want in die jaren hebt gij op uitne
mende wijze uw werkzaamheden bij onze
Nederlandsche Spoorwegen vervuld, en
ook namens de Directie wensch ik, dat gij
nog vele jaren van uw pensioen moogt ge
nieten, waarop hij met een handdruk van
den heer l'Ecluse afscheid nam.
Gistermiddag ongeveer half vier had op
het Bureau van Weg en Werken alhier, in
bijzijn van personeel, voorzoover het niet
door dienst verhinderd was het afscheid
plaats. Zoo is dan de tijd aangebroken, al
dus de heer W. van Duijn, opzichter Weg
en Werken 1ste kl. bij de Ned. Spoorwegen
alhier, dat gij na ruim 36-jarige
dienstvervulling waarvan 18 jaar te Lei
den de dienst der Ned. Spoorwegen gaat
verlaten. Het is mij een groot genoegen te
mogen zeggen, dat gij uw werk altijd op
uitnemende wijze verricht hebt, ik hoop
dan ook dat u nog vele jaren van uw pen
sioen zal mogen genieten. Namens het
kantoorpersoneel bood spr. een kist siga
ren en zilveren sigarenaansteker aan, ter
wijl de heer Middelkoop namens het perso
neel Leiden een mooie tabakspijp met ta
bak aanbood. Geroerd dankte de heer
l'Ecluse den opzichter voor de hartelijke
woorden en cadeaux en nam met een hand
druk afscheid van de aanwezigen.
R. K. MULO-EXAMENS.
Geslaagd zijn G. Berk, Zoeterwoude, C.
Devilee en J. v. Dieren, Leiden, P. v. Doo-
ren, Alkemade-Roeloflarenideveen, F. van
Haasteren, Leidien, J. Heemskerk,
p Leiden, G. Janson, Zoeterwoude, A.
v. Leeuwen, Voorschoten., G. Mosseling, L.
v. d. Meel en J. Meiman, Leiden, A. Mooye-
kind, Noordwij'k, W. v. Noort, Voorschoten,
E. v. d. Plas, Noordwijk.
Voor het practijk-diploma Eng. Handels
correspondentie van de Ver. van Leeraren
slaagde de heer Th. B. M. Winkelman,
leerling van „Kennis is Macht".
Geslaagd voor het examen boekhouden
en aanverwante vakken Vereeniging van
leeraren in de Handelswetenschappen: mej.
L. H. Duval en de heeren J. W. Atteveld,
J. Bronsgeest, G. Kromhout, C. v. Nieuw
koop, Sassenheim; J. J. Sjardin, F. Swagers,
Jac. de Vos. Allen leerlingen van den heer
J. A. Jansen, Kamerlingh Onneslaan 15.
Handelsregister K. v. K.
W ij z i g i n g: 1612. J. Boelee, Leiden,
Hooge Rijndijk 110, handel in brandstoffen
en grint. Uittr. E.: J. Boelee, Leiden, d.d.
1 Juni 1939. Wijz. handelsn. in: Firma J.
Boelee. N. E.: H. J. Boelee, Leiden.
