ZOEK HET RIJK GODS
STADS
NIEUWS
VRIJDAG 14 JULI 1939
30ste Jaargang No. 9387
3)e Ccid^cHeSoii^cmt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adv. en Abonn. -tarieven zie pag 2.
Giro 103003. Postbus 11.
DII nummer beslaat oil
vier bladen.
De oplossing van de
crisis
Het Katholiek Comité van Actie „Voor
God" verspreidt wekelijks een „woord",
dat een gedachte naar ons uitstrekt, waar
uit 'wij nut kunnen trekken, waarin stof ligt
voor een enkele-minuten-overweging te
midden van het aan de oppervlakte opge
jaagde leven.
't Is meestal een „woord", dat wordt ge
dragen door de autoriteit van een bekende
persoonlijkheid. Misschien zou 't ook
aanbeveling verdienen, wekelijks te ci-
teeren een of meer teksten uit de Heilige
Schrift, waardoor tevens zou worden be
reikt, dat de aandacht méér wordt gericht
op het Boek van bovenaardsche wijs
heid en schoonheid; dat de katholieken
méér de Heilige Schrift gaan lezen en
overwegen.
Het arbeidsterrein, dat het hoogstver-
dienstelijk Katholiek Comité van Actie
„Voor God" bewerkt, is uitgebreid en....
kan steeds nóg uitgebreider worden.
De Katholieken van Nederland moeten
het Comité oprecht dankbaar, geest
driftig dankbaar zijn voor het ontzag
lijk vele, wat het verricht in zoo verschei
den vorm en op zoo gevarieerde wijze!
Dit willen wij nog 'ns even onder de aan
dacht brengen. Misschien voor al onze le
zers ten overvloede. Maar dan mogen zij
hierin allen zien een openlijk uitspreken
van een gevoelen van erkentelijkheid, dat
wij allen met elkaar gemeen hebben.
Vandaag willen wij heel graag de bij
zondere aandacht richten op onderstaand
„woord", dat ontleend is aan een redevoe
ring van dr. H. Poels en deze. week door het
Katholiek Comité van Actie „Voor God"
wordt verspreid.
Als de mensch de goddelijke wereldorde
erkent, wordt de oplossing van de we r e ld-
crisis ons „toegeworpen"
Maar óók is waar, dat de oplossing van
de „crisis" in het eigen leven wordt
„toegeworpen" als de mensch erkent de
goddelijke wereldorde: Zoek eerst het Rijk
Gods en Zijne Gerechtigheid
IU
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons
De hoeksteen van de door Chris
tus geopenbaarde wereldorde is
het -voord van .den Verlosser:
„Zoekt eerst het Rijk Gods en
Zijne Gerechtigheid en al het
overige zal U worden toege
worpen".
Zoodra de moderne mensch, die
zich autonoom verklaarde, deze
goddelijke wereldorde weer er
kent, wordt ook de oplossing van
deze wereldcrisis ons „toege
worpen".
Dr. H. Poels.
DE KARDINAAL VAN GENUA TEGEN
DE UITWASSEN VAN HET
STRANDLEVEN
De Kardinaal Aartsbisschop van Genua,
Mgr. Boetto, heeft openlijk een aanklacht
gericht tegen de uitwassen van het strand
leven.
Niet alleen, aldus de Kardinaal, aan het
strand, maar ook in de straten en in open
bare gebouwen verschijnt men in onzedige
kleeding.
Deze uitwassen hebben steeds een ver-
derfelijken invloed op de jeugd, constateert
de kerkvorst.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
Uit een beschouwing in de M a a s b o d e:
„Toen de crisis uitbrak hebben wij aan
stonds als onze opinie gegeven: laten de
Katholieken en dr. Colijn voorloopig
scheiden; samenwerken gaat toch niet; het
is voor beide partijen het beste.
Als Colijn op het standpunt, bij het uit
breken van de crisis ingenomen, zou blij ven
staan, dan handhaven wij dit inzicht, ook
wat betreft de nu ingetreden phase van
de crisis ten volle. Dan is trouwens schei
ding het eenig mogelijke; de katholieken
kunnen er eenvoudig niet aan denken,
hun standpunt, dat daarenboven het stand
punt der groote meerderheid is, voor dat
van dr. Colijn prijs te geven.
Maar ook zelfs, wanneer dr. Colijn toe
nadering zou toonen, dan nog zullen de
katholieken op hun „qui vive" dienen te
zijn en zich de noodige waarborgen moeten
verschaffen om tegen herhaling van het
geen geschiedde beveiligd te zijn.
Maar kunnen dergelijke waarborgen wor
den gesteld?
Indien ze niet van de stevigste soort zou
den zijn, dan zou onze meening blijven::
laat de katholieken terzijde blijven, bereid
in objectieve rust de daden van een even
tueel nieuw kabinet-Colijn af te wachten".
De T ij d schrijft o.m., na op de moge
lijkheden van een minderheids- of zaken
kabinet te hebben gewezen.
„Waarschijnlijker lijkt het echter, dat dr.
Colijn een poging zal ondernemen tot re
constructie van het demissionnaire kabinet.
De pogingen', door staatsraad Kooien on
dernomen en al de veelvuldige consulten
die in deze veertien dagen hebben plaats
gehal, zullen langzamerhand wel duidelijk
gemaakt hebben, welke de concrete pro
blemen zijn, die de Regeering moet oplos
sen, en. hoe een tot hun oplossing bekwame
regèering practisch kan worden gevormd.
Indien dr. Colijn bereid zou zijn, water,
te doen in den wijn van den afscheidsdronk,
dien hij veertien dagen geleden instelde, zal
een reconstructie van het demissionnaire
kabinet waarschijnlijk geen groote moei
lijkheden ontmoeten: het zou terugkeeren
met. zijn oude drieledige program, waarin
de defensietaak ongewijzigd, de sociale taak
uitdrukkelijk bevestigd zou zijn, terwijl de
financieele taak in breede perspectieven
zou moeten worden ontworpen en gepre
ciseerd. Dat de anti-revolutionnaire partij
tegen dit herstel van 'het oude program be
zwaren zou hebben, lijkt ons geenszins
noodzakkelijk; de crisis brak uit in het
kabinet, niet in het parlement, en het anti-
revolutionnaire partij was er dus geen par
ten in".
Voor het Handels b la dis de stand
van zaken aldus:
Nu deze opdracht een feit geworden is,
blijft theoretisch beschouwd mogelijk: le
het aanblijven of reconstructie met een
versterking van enkele zwakke stee-
en van het demissionaire kabinet. In
dat geval zou het mr. Kooien gelukt moe
ten zijn, tenminste voor een opvolgend
formateur de tegengestelde meeningen,
mede in het licht van het gunstige verloop
der werkloosheid, tot elkaar te brengen.
In Haagsche politieke milieus gaf men
ons echter te kennen, dat een dergelijke
verzoening dan wel zeer snel tot stand
gebracht zou zijn.
Bovendien is het dan niet recht duide
lijk, waarom de nieuwe opdracht niet dade
lijk na de audiëntie, welke H.M. de Ko
ningin gisteravond aan mr. Kooien heeft
verleend, zou zijn gegeven. Want hoewel
dienaangaande geen zekerheid bestaat,
overheersching de meening, dat in dat geval
geen aanleiding zou hebben bestaan het
advies in te winnen van den Eersten Ka
mervoorzitter".
Ten tweede denkt men aan de mogelijk
heid der vorming van een zakenkabinet,
aldus het „Hibld.".
Wij merken hierbij op, dat ook een za
kenkabinet de kwestie der werkloosheids
bestrijding niet buiten zijn bemoeiingen
zal kunnen of mogen houden!
De Standaard (A.R.) ziet zich ook
voor allerlei onzekerheden geplaatst. Eén
ervan is deze:
„Met name is van zeer veel belang, -of
als vaststaande mag worden aangenomen,
dat een opdracht tot vorming van een Ka
binet aan een ander vooraanstaand Roomsch
Katholiek wij noemen mr. Verschuur
en dr. Deckers niet zou kunnen slagen,
hetzij omdat men van die zijde geen for
matie onder R. K. leiding wenscht, hetzij
omdat men geen samenwerking begeert
tusschen R. K. en Soc.-Dem., eventueel ge
steund door Vrijz.-Dem. en Chr.Histori-
schen.
Aangezien op dit oogenblik ook te dezen
aanzien alle zekerheid ontbreekt, moeten
wij de ontwikkeling der gebeurtenissen af
wachten. Wij hopen, dat deze bevredigend
zal zijn.
Onbevredigend zou zij voor ons zijn,
wanneer door dr. Colijn een Kabinet werd
gevormd, dat slechts op zeer korten levens
duur kan rekenen"-.
„ROOMSCHE" DENKBEELDEN.
Een sympathiek geluid laat D e
Standaard hooren:
„Daar zijn in onzen tijd menschen, die
overal den invloed van „Roomsche" denk
beelden meenen te bespeuren.
Zoo kon men enkele maanden geleden
herhaaldelijk in de liberale pers lezen, dat
de kinderbijslagverzekering een specifiek
Roomsch desideratum was. Alsof ook de
Protestantsch-Christelijke sociale beweging
er niet reeds meer dan een kwart eeuw
het pleit voor voerde.
Een medewerker van „Het Handelsblad"
heeft thans een nog verrassender ont
dekking gedaan. De werkloosheidsverzeke
ring, de verzekering tegen „normale" werk-
loosheid, wordt door hem ook al een speci-
fiek-Roomsche wensch geacht! Wij treden
nu niet in een beoordeeling van het voox--
ontwerp-R o m m e. Maar geen mensch, die
iets weet van de geschiedenis, van de ont
wikkeling der werkloosheidsverzekering in
de verschillende landen, zal het toch in
zijn hoofd kunnen krijgen, om te beweren,
dat zelfc verplichte werkloosheidsverzeke
ring specifiek Roomsch is. De onkunde
leidt hier tot het debiteeren van een dwaas
heid.
Men zij wat voorzichtig met het plakken
van het etiquet „Roomsch". Er is een tijd
geweest men denke aan de dagen van
Minister T a 1 m a waarin sommigen van
bijna alle sociale voorstellen verzekerden,
dat zij „socialistisch" waren. De sociaal
democraten vonden dat prachtig en maak
ten met dergelijke uitspraken niet weinig
reclame.
Niemand meene thans, dat men de
Roomsch-Katholieken schaadt, wanneer
men zelfs maatregelen, waarvoor vele
jaren door tal van groepen is gepleit, cata
logiseert onder de rubriek: Roomsche
desiderata."
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
DANTZIG: De toestand rond Dantzig is
plotseling en onverwacht rustig geworden.
De Poolsche pers toont zich tot onderhan
delen bereid en het is nu voor het eerst,
dat de „Dantziger Vorposten", het officieel
orgaan der nationaal-socialistische partij te
Dantzig, commentaar levert op het arti
kel van de „Gazeta Poska", waarin gewe
zen werd op de mogelijkheid een minder
ingewikkeld statuut voor Dantzig in het
leven te roepen. Het blad stelt zich op het
standpunt, dat Polen de verklaring van
Hitler over het „Duitsche karakter van
Dantzig" niet begrepen heeft. Dit, zoo zegt
het, was niet slechts een rhetorische for
mule. Het blad voegt er dan aan toe: „Ze
ker zijn onderhandelingen mogelijk, doch
zij zouden slechts zin hebben, als van den
kant van Polen het voornemen bestaat, dè
houding op te geven, welke hierin bestaat,
dat men zich vastklampt aan de kunstma
tige constructies van Versailles, waarvan
in twintig jaren de bouwvalligheid wel is
bewezen."
Zouden deze kringen werkelijk inzien,
dat de standvastige houding van Engeland
de Duitsche politiek inzake Dantzig ver
ijdelt. Ja of neen, het is toch een veiliger
gevoel, dat het Britsche Kabinet besloten
heeft in Augustus de luchtmacht en de
marine op waren voet van oorlog te bren
gen. Zoodoende zullen de herfstmaanden,
die, naar men voorziet, moeilijk en gevaar
lijk zullen zijn, Engeland niet onvoorbereid
vinden. Hef feit, dat de mobilisatie van de
home-fleet in de eerste dagen van Augus
tus een fait accompli zal zijn, vormt zon
der twijfel het beste antwoord aan hen,
die onbezonnen een nieuw München aan
kondigen of twijfelen aan den wil van En
geland, zich tegen nieuwe geiwelddaden
in Europa te verzetten. Er bestaan waar
schuwingen aan het adres van de verstoor-
dei-s van den vrede, die oneindig krachtiger
zijn dan de krachtigste redevoeringen. Met
andere woorden: de schrik voor Septem
ber zit er in Engeland goed in.
EEN NIEUWE HOME VOOR DE
VOGELTJES IN HET LEIDSCH
PLANTSOEN.
De jeugdige werkloozen maakten een
prachtige volière.
Hedenmorgen is de nieuwe in het Plant
soen gebouwde volière officieel aan het
Gemeente-bestuur overgedragen.
Deze volière is vervaardigd in de Cen
trale werkplaats voor jeugdige werkloozen
en mag zeker een goede aanwinst voor
het gemoderniseerde Plantsoen genoemd
worden.
De voorzitter der Commissie voor ont
wikkeling en ontspanning van werkloozen,
weth. J. van Stralen sprak bij deze over
dracht enkele woorden tot den directeur
van Gemeentewerken, die als hoofd van.
den dienst van Gemeentewex'ken w.o. ook
het Plantsoen ressorteert, namens het Ge
meentebestuur aanwezig was.
Weth. v. Stralen wees erop, dat de werk-
objecten der Centrale Wei'kplaats in den
regel zonder officieel vertoon worden over
gedragen, doch met deze volière heeft men
een uitzondering willen maken, zoodat de
Commissie het van belang acht, dat net
werke dat- in de C.W. vervaardigd en door
de Commissie gestimueerd wordt meer in
het licht te plaatsen.
Deze volière is naar een ontwerp van
Gemeentewerken uitgevoex'd en mag in dit
de laatste jaren vernieuwde plantsoen een
waardige completeering genoemd worden.
Aan allen, die aan de totstandkoming
hiervan hebben medegewerkt zegt spr. har.
telijk dank, in de eerste plaats aan de
leden der C.W., den heer J. Buyser,
aan de werkmeesters en de jongens, aan
de heeren Barendse en Jonkers van den
dienst van Gemeentewerken en plant
soenen, terwijl hij de hoop uitspreekt, dat
de jongelui hierin mogen zien, dat hier is
aangetoond van hoe groot belang een
voortdurende vakontwikkeling is. Straks
komt er weer een mooie gelegenheid voor
het theehuis in den Leidschen Hout en spr.
hoopt, dat men aldus op den ingeslagen weg
zal voortgaan.
Na nog dank gebracht te hebben aan den
leider van het schilderwerk, den heer de
Wak, droeg spr. de volière aan de gemeente
ovex'.
De heer A. M. de Blauw, directeur van
Gemeentewerken, aanvaardde deze volière
gaarne en zegde dank aan de commissie en
al degenen, die hun medewerking verleen
den.
Spr. herinnex'de eraan, dat, toen de Plant
soenverbetering gereed was, men er aan
dacht ook het oude vogelhok te vernieuwen.
Daarin is men op deze wijze prachtig ge
slaagd en als vakman wilde spr. getuigen,
dat het werk er goed en degelijk uitziet.
Bij de bevolking der volière heeft men
er zorg voor gedragen zooveel mogelijk alle
diersoorten op het gebied van krielkippen,
duiven, fazanten, parkieten en andere
exotische vogels vertegenwoordigd te doen
zijn. (De opdracht hiertoe was verleend
aan den heer R. Karei, Steenstraat alhier,
die zich op uitstekende wijze van zijn taak
gekweten heeft).
De dienst van Gemeentewerken, aldus
verzekerde de heer de Blauw, zou er voor
zorg dragen, dat deze volière aantrekkelijk
blijft, maar dan wilde hij een beroep doen
op het publiek om te zorgen, dat de jeugd
de volière ontziet en eenzelfde beroep
doet hij op ouders en onderwijzers, om de
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Er wordt gesproken over de mogelijk
heid van onderhandelen inzake Dantzig.
(2de blad).
Groot Engelsche vlootoefcningen op
komst. (2de blad).
Een boodschap van Roosevelt aan den
Paus? (2de blad).
De toestand in het Protectoraat. (2de
blad).
Franco zou naar Rome en Berlijn gaan.
(2de blad).
Binnenland
Van de kabinetscrisis geen nieuws.
Persstemmen. (1ste blad).
Het aantal georganiseerde werknemers.
(2de blad).
Het Centrale Vliegveld
Toch bij Leiderdorp?
De commissie, inigesteld door de Tweede
Kamer der Staten Generaal, om een onder
zoek te doen naar de meest geschikte plaats
voor een centraal vliegveld is blijkbaar
teruggekomen op bet plan-Leiderdorp-Kou
dekerk.
De ingelanden van den Hondsdij kschen
polder hebben namelijk van de Rijkswater
staat een aanschrijving gekregen, dat er
op hum terreinen metingen en boringen
zullen wordien gehouden, waarvoor op
.grónd van de wet, hun toestemming wordt
verlangd.
Deze aanschrijving is gericht tot alle in
gelanden, ook tot degenen, die alleen be
bouwde perceelen hebben.
Blijkbaar wordt het plan Koudekerk-
Leiderdorp nog niet van de baan .geschoven,
ofschoon de ingelanden van den Achtho-
vener-polder onder Leiderdorp een derge
lijke aanschrijving vooralsnog niet hebben
ontvangen.
Het oorspronkelijke plan was, de 'hoofd
gebouwen op te richten in de Achthove-
ner-polder onder de gemeente Leiderdorp
en de uitloop-banen in den Hondsdijk-
schen polder onder de gemeente Koude
kerk.
.Naar vernomen wordt, is met den aanlog
van het vliegveld een oppervlakte van 400
a 500 H.A gemoeid; de Hondsdijksche pol
der is 397 H.A. groot.
Als deze opmetingen en boringen gunstig
resultaat opleveren, zou het Centrale Vlieg
veld dius komen te liggen langs de Lage
Rijndijk, ten Oosten van Leiderdorp, in de
bocht, die de Rijn maakt naar Koudekerk.
jeugd bij te brengen niet alleen eerbied te
hebben voor anderer eigendom, doch haar
liefde voor de levende natuur bij te bren
gen en de spreuk te gedenken: behandel
de dieren met zachtheid, spaar de vogels!
We'th. v. Stralen deed daarna een beroep
op de Leidsche burgerij de Commissie rn
staat te stellen haar werk voor de jeugdige
werkloozen voort te zetten door het schen
ken van bijdragen.
DE WERKLOOSHEID.
Bij den Gem. Dienst voor Soc. Zaken
stonden gisteren 1767 werkzoekenden in
geschreven.
Verdeeld over de verschillende vakken
zijn de cijfers thans: bouwvakarbeiders
370, fabrieksarbeiders 47, kantoorpersoneel
117, hotel-personeel 37, houtbewerkers 53,
kleermakers 49, kappers 3, schoenmakers
14, landarbeiders 37, metaalbewerkers 216,
sigarenmakers 12, technici, opzichters 15,.
textielarbeiders 133, transportarbeiders 381,
typografen 43, voedingsmiddelenarbeiders
128, vrouwen 103. Totaal 1767, benevens
15 ged. werkloozen en 1457 in werkver
schaffing. Op 14 Juli 1938 stonden 3733
personen ingeschreven, op 15 Juli 1937
3999.
M1LITAR1A.
De reserve-kapitein H. Schotbergh is van
zijn detacheering bij de treinafdeeling van
2 R.V.A. teruggekeerd bij het 6e Regiment
Veld-Artillerie.