CHAMBERLAIN'S VERKLARING AAN
GAANDE DANTZIG
BUITENLAND
De strijd in het
verre Oosten
DINSDAG 11 JULI 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
ENGELAND ZAL ZIJN
WOORD GESTAND DOEN
Hitler ze'f waarborgde eens
den status quo
Minister-president Chamberlain heeft
gisteren in een duidelijke verklaring
voor het Lagerhuis het Britsche stand
punt ten aanzien van Dantzig uiteen
gezet.
„Ik heb reeds vroeger verklaard",
zoo begon Chamberlain zijn verklaring,
„dat de regeering een nauw contact
handhaaft met de Poolsche en Fran-
sche regeeringen over deze kwestie. Ik
heb voor het oogenblik niets toe te
voegen aan de inlichtingen, die het Huis
reeds gegeven zijn omtrent den plaat
selijken toestand. Misschien echter is
het nuttig, dat ik een overzicht geef van
de elementen dezer kwestie, zooals zij
zich aan de Britsche regeering voor
doen.
Wat het ras betreft, is Dantzig een bijna
igeheel Duitsohe stad, doch de welvaart
van zijn inwoners hangt in zeer groote ma
te af van den Poolschen handel. De Weich-
sel is de eenige waterweg van Polen naar
de Oostzee en de haven aan de monding is
daarom van vitaal strategisch en economisch
"belang voor Polen.
Een andere, in Dantzig gevestigde mo
gendheid zou, wanneer zij dat wenschte,
Polens toegang tot de zee kunnen blokkee-
ren en aldus economisch en militair Polen
geheel kunnen verstikken. Zij, die verant
woordelijk waren voor het opstellen van
het huidige statuut der Vrije Stad, waren
zich deze feiten volledig bewust en deden
him best om dienovereenkomstige voor
zieningen te treffen.
GEEN SPRAKE VAN ONDERDRUKKING
Bovendien is er geen sprake van onder
drukking der Duitsche beyolking in Dant
zig. Integendeel, het bestuur over de Vrije
Stad is in Duitsche handen en de eenige
beperkingen, die haar opgelegd zijn, zijn
niet zoodanig, dat daardoor de vrijheden
van haar burgers worden besnoeid.
En in feite was de handhaving van den
status quo gegarandeerd door den Duit-
schen rijkskanselier zelf tot 1944 door het
tien jaar loopende verdrag, dat hij met
maarschalk Pilsoedski sloot. Tot Maart j.l.
schijnt Duitsohland van gevoelen te zijn
geweest, dat, terwijl de positie van Dant
zig uiteindelijk een herziening noodig zou
Ikunnen hebben, de kwestie noch urgent
was, noch waarschijnlijk leiden zou tot
een ernstig geschil.
DE DUITSCHE HOUDING IN MAART j.l.
In Maart echter bracht de Duitsche re
geering een aanbod naar voren in den
vorm van zekere desiderata, begeleid door
een perscampagne en toen begreep de
Poolsche regeering, dat zij weldra zou kun
nen komen te staan tegenover een éénzij
dige oplossing, waartegen zij met al haar
krachten weerstand zou moeten bieden. Zij
zag de gebeurtenissen voor zich, die ge
schied waren in Oostenrijk. Tsjecho-Slowa-
'1-ije en het Memelgebied. Bijgevolg weiger
de zij het Duitsche standpunt te aanvaar
den en deed zelf voorstellen voor een mo
gelijke oplossing van problemen, waarbij
Duitschland geïnteresseerd is. Zekere de
fensieve maatregelen weiden door Polen
genomen op 23 Maart en het antwoord werd
op 26 Maart naar Berlijn gezonden.
„LET OP DE DATA!"
Ik verzoek het Huis nauwkeurig acht
te slaan op de tijden en de data. Er is in
Duitschland ronduit verklaard, dat het de
waarborg der Britsche regeering was, die
de Poolsche regeering aanmoedigde om
over te gaan tot het optreden, dat ik be
schreven heb. Men zal echter opmerken,
dat onze garantie niet werd gegeven vóór
31 Maart. Tegen 26 Maart was er zelfs geen
gewag van gemaakt bij de Poolsche regee
ring. De recente gebeurtenissen in Dant
zig hebben onvermijdelijk de vrees doen
opkomen, dat het in de bedoeling ligt om
zijn toekomstige status te regelen door
een unilateraal optreden, georganiseerd
imet heimelijke methoden om aldus Polen
en de andere mogendheden voor een vol
dongen feit te plaatsen. Onder dergelijke
omstandigheden zou, zoo wordt opgewor
pen, iedere actie, die door Polen werd on
dernomen om den toestand te herstellen,
voorgesteld worden als een daad van agres
sie van zijn kant en wanneer zijn actie ge
steund werd door andere mogendheden,
zouden zij beschuldigd worden Polen te
ihelpen en aan te hitsen tot het gebruik van
geweld.
GEEN LOCALE KWESTIE.
Wanneer het vervolg der gebeur
tenissen in feit zou zijn, zooals in deze
hypothese wordt verondersteld, zullen
de leden van het Huis uit hetgeen ik
eerder gezegd heb, begrijpen, dat de
kwestie niet zou kunnen worden be
schouwd als een zuiver locale aange
legenheid, betrekking hebbende op de
rechten en vrijheden der Dantzigers,
welke tusschen twee haakjes op geener
lei wijze bedreigd worden, doch ter
stond ernstiger kwesties zouden doen
opkomen, welke het Poolsche nationale
bestaan en de Poolsche onafhankelijk
heid raken.
Wij hebben den waarborg gegeven,
dat wij onzen bijstand zouden verlee-
nen aan Polen, in geval van een duide
lijke bedreiging van zijn onafhanke
lijkheid, welke het van vitaal belang
zou achten om te weerstaan met zijn
nationale strijdkrachten en wij zijn
vastbesloten om deze verplichting ten
uitvoer te leggen.
In zijn rede voor den Rijksdag op 28
Maart zeide de Duitsche rijkskanselier, dat
wanneer Polen wenschte te komen tot nieu
we verdragsregelingen betreffende zijn be
trekkingen met Duitschland, hij dit denk
beeld slechts zou kunnen toejuichen. Hij
voegde er aan toe, dat iedere toekomstige
regeling van dien aard gebaseerd zou moe
ten zijn op een volstrekt duidelijke ver
plichting, gelijkelijk bindend voor beide
partijen.
De Britsche regeering is er zich van
bewust, dat, de recente ontwikkelingen
in de Vrije Stad het vertrouwen heb
ben verstoord en het op het oogenblik
moeilijk hebben gemaakt de atmosfeer
te vinden, waarin redelijk overleg kan
overheerschen.
Tegenover dezen toestand blijft de Pool
sche regeering kalm en de Engelsche re
geering hoopt, dat de Vrije Stad met haar
oude tradities wederom moge bewijzen,
gelijk zij tevoren in haar geschiedenis heeft
gedaan, dat verschillende nationaliteiten
tezamen kunnen werken, wanneer haar
werkelijke belangen samenvallen. Intus-
schen vertrouw ik, dat alle betrokkenen
hun vastbeslotenheid zullen uitspreken en
toonen, dat niet toegestaan zal worden, dat
welke incidenten ook met betrekking tot
Dantzig een zoodanig karakter zullen aan
nemen, dat zij een bedreiging zouden kun
nen vormen voor den vrede in Europa.
DE ONDERHANDELINGEN IN MOSKOU.
In antwoord op vragen betreffende de
onderhandelingen in Moskou heeft Cham
berlain verklaard, dat de Britsche en
Fransche regeeringen verdere algemeene
instructies hebben gezonden aan haar ver
tegenwoordigers in Moskou en dat dezen
thans weer nieuwe bespreknigen hebben
gevoerd met Molotof. Er zijn zekere ver
dere voorstellen gedaan door de Sovjet-
regeering, die thans bestudeerd worden.
Op andere punten is het Russische ant
woord nog niet ontvangen.
VAN HET VATIC AAN
DRUKKE ACTIVITEIT TEN VATICANE.
Secretarissen der nuntii door den H. Vader
ontvangen.
Z.H. de Paus ontving gisteren in parti
culiere audiëntie Mgr. Pirozzi, secretaris
van de Apostolische Nuntiatuur in Spanje,
Mgr. Barettini, secretaris van de Aposto
lische Delegatie in Londen.
Heden arriveerde te Rome Mgr. Cicogna-
ui van de Apostolische Delegatie in le Ver-
eenigde Staten Wij kunnen aan deze fei
ten, welke men geneigd is in verband te
brengen met de pauselijke vredesactie nog
toevoegen, dat de gezanten by den H.
Stoel van de verschillende Europeesche
mogendheden het Vaticiaan den laatsten
tijd zeer dikwijls bezoeken.
EEN CONCORDAAT MET SLOWAKIJE?
Men veronderstelt, dat binnenkort on
derhandelingen zullen worden geopend
over een concordaat tusschen den Heiligen
Stoel en Slowakije. Tusschen Tsjecho-Slo-
vvaijke en het Vaticaan bestond slechts een
imodus vivendi. De vroegere nuntius te
Praag, Ritter, die thans te Bratislawa is,
bespreekt den toestand met de regeering
van Slowakije en zal hierna vermoedelijk
rapport uitbrengen.
DUITSCHLAND
DE ENGELSCH-RUSSISCHE
BESPREKINGEN
NIEUWE EISCHEN VAN MOLOTOF
De Fransche minister van Buitenland-
sche Zaken, Bonnet, hééft gisteren met zijn
ambtnaren het antwoord van Molotof op
de laatste FranschEngelsche voorstellen
bestudeerd. De minister stelde zich her
haaldelijk telefonisch in verbinding met
den Franschen ambassadeur in Londen,
Corbin die gisteren ook met Halifax ge
confereerd heeft.
In Fransche en Engelsche diplomatieke
kringen wordt geconstateerd, dat ondanks
het feit, dat op een groot aantal punten
overeenstemming is bereikt, er ernstige
moeilijkheden zijn gerezèn door nieuwe
eischen van Molotof.
FINANCIËN EN ECONOMIE
VIER HONGAARSCHE LEENINGEN
De Trustee verzoekt ons mede te dee-
len, dat in de Zaterdag 8 Juli j.l. gehouden
vergadering van obligatiehouders der 8
leeningen ten laste van de R.K. Kerkbestu
ren der parochiën H. Stephanus te Kerek-
egyhaza, Allerh. Drievuldigheid te Fadd,
Christus Koning te Balatonfüred en van
de katholieke patronagevereeniging te Bu
dapest het in de agenda sub b vermelde
regelingsvoorstel, t.w. aflossing van deze
leeningn in dier voege, dat aan de obliga
tiehouders tegen volledige kwijting van de
hoofdsom met inbegrip van achterstallige
renten bij wijze van inbetalinggeving wor
den afgegeven bewijzen van deelgerech-
tigheid in een bezit van 134.000 sperr-pen-
goe, met algemeene stemmen en enkele
stemonthoudingen werd aangenomen.
Omtrent de uitvoering van het genomen
besluit zullen nadere mededeelingen zoo
spoedig mogelijk worden gepubliceerd.
LUCHTBESCHERMING
is een belangrijke zaak voor iedereen,
maar voor U en Uwe huisgenooten
is zij van het allergrootste gewicht
Inlichtingen verstrekt de secretaris van
de afdeeling Leiden der Ned. Ver. voor
Luchtbescherming, de heer D. C. KOK,
Rapenburg 9, Tel. 807, waar men zich
tcvers kan opgeven als lid.
KATHOLIEKEN DEMONSTREEREN IN
HET DERDE RIJK.
Zij zweren den eed van trouw aan de Kerk.
Naar wij vernemen heeft op den laat
sten Zondag van Juni wederom de tradi-
tioneele bedevaart van Duitsche Katholie
ke mannen naar den Sint Annaberg in Op-
per-Silezië plaats gehad, waaraan door
meer dan 130.000 mannen en jongens werd
deelgenomen. Ontroernd was hun eed die
zij aflegden ten overstaan van den Kardi
naal-Aartsbisschop van Breslau, dr. Adolf
Bertram, om onverbrekelijk trouw te blij
ven aan Christus en Zijn Kerk.
De Duitsche autoriteiten hadden ook dit
jaar weer allerlei moeilijkheden gemaakt.
Zoo kreeg de leiding van de bedevaart me-
dedeeling, dat er geen extra-treinen kon
den worden ingelegd. De opkomst van het
aantal bedevaartgangers was echter zoo
groot, dat toch een aantal volg-treinen
moesten rijden, waarin echter de volle prijs
betaald moest worden. Duizenden mannen
waren te voet, per fiets, per rijtuig of per
autobus gekomen. 'v
In zijn toespraak vermaande de grijze
kerkvorst de bedevaartgangers om hun
loof practisch te beleven en standvastig te
blijven. In zijn dankwoord riep Kardinaal
Bertram de aanwezigen op om steeds ge
hoor te geven wanneer de kerk hen zou
roepen.
STAATSHOOFDEN VERWACHT.
De geruchten die verspreid zijn omtrent
een reis van Franco naar Berchtesgaden
lijken vrij onwaarschijnlijk. Duitsche krin
gen verklaren, dat zij ongegrond zijn. Men
ziet trouwens niet in tot welk doel een der
gelijke reis op dit oogenblik dienen zi
Volgens het program der a.s. ontvang
sten in Berlijn zou Franco eind September
een bezoek brengen aan Hitier. De koning
van Italië en koning Boris van Bulgarije
worden eveneens in den loop van dit na
jaar verwacht. De juiste data van deze be
zoeken zijn nog niet vastgesteld.
HET PARTIJCONGRES DER N.S.D.A.P.
Het congres van de N. S. D. A. P. zal dit
jaar van 2 tot en met 11 Sptember te Neu
renberg worden gehouden.
EMIGREERENDE TSJECHEN.
Het Zweedsche s.s. Maryeholm is heden
van Gdingen in zee gestoken met ruim 300
Tsjechische emigranten die zich naai
nada begeven, waar zij zich willen vesti
gen als landbouwers.
VON RIBBENTROP NAAR SALZBURG.
Von Ribbentrop heeft zich in gezelschap
van dr. Schmidt, den rijksperschef, naar
een kasteel bij Salzburg begeven, waar hij
naar men te Berlijn verklaart eenige we
ken zal verblijven.
Ook generaal Von Brauchitisch is voor
een langdurig verlof uit Berlijn vertrok
ken.
SPANJE
BESTEIRO TOT DERTIG JAREN
GEVANGENISSTRAF VEROORDEELD
Prof. Juan Besteiro tegen wien de dood
straf was geëischt is tot dertig jaar ge
vangenisstraf veroordeeld.
OVERVAL OP FRANSCHEN CONSUL
IN MADRID
De Fransche consul in Madrid, Jacques
Pigeonneau, is in den nacht van Zaterdag
op Zondag het slachtoffer geworden van
een overval. Hij kwam om een uur dien
nacht uit een dancing, toen verscheidene
individuen zich op hem wierpen en hem
ernstig toetakelden. De geneesheeren ver
klaren, dat zijn toestand geen zorg baart.
De redactie van Havas in Parijs voegt hier
aan toe: de Spaansche ambassadeur te
Parijs heeft terstond aan Bonnet den meest
oprechten spijt der Spaansche regeering tot
uitdrukking gebracht. Hij deelde mede, dat
onmiddellijk een onderzoek is ingesteld
naar de schuldigen.
ENGELAND
DE BESPREKINGEN MET JAPAN.
Oorlog tusschen Engeland en Japan?
Naar aanleiding van de ontoegeeflijke
houding die veld wint in Engeland ten aan
zien van Japan in verband met Tientsin,
waarbij zelfs denkbeelden naar voren ko
men als het instellen van economische sanc
ties en het ten uitvoer leggen van een vloot-
demonstratie tegen Japan, schrijven de dag
bladen Yoniioeri Sjimboen en Miyaki Sjim-
boen over de mogelijkheid van een En-
gelschJapanschen oorlog, waarvan nie
mand kan zeggen of hij niet volgen zal op
de anti-Japansche agitatie der Engelschen,
vooral omdat, naar de bladen schrijven, de
Japansche regeering besloten heeft in geen
geval de blokkade van de Britsche conces-
Tientsin te verzachten, tenzij Enge-
and de politiek ten gunste van Tsjang Kai
Sjek laat varen. Mocht een oorlog uitbreken
tusschen Engeland en Japan, dan voorspelt
de Yomioeri Sjimboen, dat het Verre Oos
ten het tooneel zal worden van een grooten
„Asahi Sjimboen" verklaart, dat men
het in de officieele conferentie, die gister
middag gehouden is tusschen de leiders
van de ministeries van oorlog en buiten-
landsche zaken, erover eens geworden is,
dat in de komende BritschJapansche
conferentie als absolute voorwaarde moet
worden gesteld, dat Engeland zijn politiek
ten gunste van Tsjang Kai Sjek laat va
ren.
DE BRITSCHE CREDIETEN AAN POLEN.
Kolonel Koe, het hoofd der Poolsche
financieele missie, heeft Maandag te Lon
den een onderhoud gehad met Sir Frederic
Leith Ross. Dit gesprek vormde het begin
der hervatting van de onderhandelingen
inzake credieten voor de Poolsche lands
verdediging.
DE GECOMBINEERDE VLIEGOEFENING
De eerste reeks oefenvluchten der ko
ninklijke Engelsche luchtstrijdkrachten
Frankrijk zullen over enkele dagen
worden gehouden, wanneer 150 a 200 toe
stellen naar het Zuid-Westen van Frankrijk
zullen vliegen. Later zullen Frantche vlie
gers een bezoek aan Engeland brengeh.
Gisteren zijn de 52 militaire vliegtuigen,
naar Le Bourget vertrokken ter deelne
ming aan de vliegdemonstraties op 14 Juli.
ITALIË
FRANSCHE CONCESSIE TE HANKAU
WORDT MET MAATREGELEN
BEDREIGD
Het gemeentebestuur van Woehan heeft
gisteren een nota gezonden aan de autori
teiten der Fransche concessie waarin for-
meele verontschuldigingen worden ver
langd wegens het belemmeren van de be
weging voor het scheppen van een nieuwe
orde in Oost-Azië, alsmede in vrijheidstel
ling van een door de gemeentepolitie gear
resteerden Chinees en teruggave van do
door de autoriteiten der concessie in beslag
genomen Japansche en Chineesche vlaggen.
In de nota wordt gezegd, dat het ge
meentebestuur gereed is om beslissende
stappen te nemen, ingeval de Fransche
autoriteiten nalaten, van hun oprechtheid
te doen blijken. Kringen, die in nauw con
tact staan met het gemeentebestuur van
Woehan, verklaren, dat de autoriteiten van
oordeel zijn, dat, indien de Fransche auto
riteiten blind blijven voor den huidigen
staat van zaken, isoleering der concessie
onvermijdelijk zal zijn.
WANG TSJ1NG WEI KIEST DE
ZIJDE VAN JAPAN
De vorming van een nieuwe centrale
Chineesche regeering.
Wang Tsjing Wei heeft Zondag de reserve
die hij tot dusver in acht genomen had,
laten varen en een verklaring gepubliceerd,
waarin hij de vorming van een nieuwe cen
trale Chineesche regeering bespreekt. Hij
betoogt, dat een samengaan van China en
Japan noodzakelijk en voor beide landen
van voordeel is. De eenige, die bij een
voortbestaan van. het Japanseh-Chineesche
conflict gebaat is, is de derde internatio
nale, aldus Wang Tsjing Wei. Wie China
weer tot welvaart wil voeren, moet de door
prins Konoye aangeboden hand aannemen.
BRITSCHE MISSIEHUIZEN IN
SJANSI VERWOEST
Volgens berichten van Chineesche zfjde
zouden de bezittingen van de Britsche
missie in verscheidene steden in Sjansi, o.a.
Hoentoeng en Tsjautsjen, in brand gesto
ken en verwoest zijn. Deze aanslagen zou
den een onderdeel vormen van de door de
Japanners aangewakkerde anti-Britsche
campagne in Noord-China.
DE UITWIJZING VAN VREEMDELIN
GEN UIT ZUID-TROL.
De „Neue Zürioher Zeitung" bericht, dat
de Zwitsers, die in de provincie Bolzano
(Zuid-Tirol) wonen, opdracht hebben ont
vangen binnen 24 uur de provincoe te ver
laten. Ook de Fransche, Britsche en N e-
derlandsche inwoners hebben dit be
vel ontvangen. Men weet nog niet of ook de
toeristen worden getroffen. De personen,
die deze aanzegging hebben ontvangen,
mogen zich wel in andere streken van
Italië vestigen.
DE AANKOMST VAN GRAAF CIANO
IN SPANJE.
Graaf Ciano is gistermiddag om vijf uur
10 te Barcelona aangekomen, waar hij werd
verwelkomd door Jordana, Serrano Suner
en generaal Gambara.
Na te Barcelona voet aan land te heb
ben gezet heeft de Italiaansche minister
van buitenlandsche zaken, graaf Ciano,
het défilé van een divisie van het Spaan
sche leger bijgewoond. Vervolgens begaf
hij zich, rechtopstaande in een auto naar
het gebouw van de Spaansche Phalanx. Ge
durende de rit werd hij luide toegejuicht.
Na bloemen te hebben gelegd bij het mo-
nument voor de gevallenen, sloeg graaf
Ciano een défilé van 90.000 leden v<
Phalanx gade.
Tenslotte werd op het paleis Pedralbes
een intiem diner aangeboden.
ITALIË VREEST VERGETEN TE
WORDEN.
„Met Dantzig alleen is men er nog niet.
De Resto del Carlino publiceert een ar
tikel, waarin het blad uiteenzet, dat een
eventueele regeling van de kwestie-Dant-
zig overeenkomstig de verlangens van
Duitschland niet voldoende zou zijn
oorlogsdreiging die over Europa hangt, af
te wenden,
raken, aldus het blad, zou men ook nog
Om tot een werkelijke kalmeering te ge-
aan Italië, Tunis, Suez en Djiboeti moeten
geven, aan Duitschland koloniën, en ten
slotte zou het noodig zijn, dat de „pluto-
cratiën" financieel medewerken aan den
overgang van den Duitschen en Italiaan-
schen handel van de tegenwoordige struc
tuur naar de vredesstructuur.
Bullenlandsehe Berichten
DE CATASTROPHE
IN SPANJE
150 DOODEN, 1500 GEWONDE...
Het aantal slachtoffers van de ont
ploffingsramp te Uenaranda de Braca-
monte wordt volgens de laatste berich
ten op 150 dooden en 1500 gewonden
geschat.
Tengevolge van de ontploffing zijn
te Penaranda de Bracamonte 1090 van
de 1456 huizen in dit plaatsje geheel
of gedeeltelijk verwoest.
De geredde inwoners helpen de red
dingsbrigades en doorzoeken de puinhoo-
pen. Een honderdtal huizen en drie fabrie
ken brandden nog, onder het oog van de
tengevolge van het watergebrek machte
loos staande brandweer. Op de plaats van
de ontploffing heeft zich een krater met
een straal van 200 meter gevormd, gevuld
met smeulende puinhoopen, die men onder
water tracht te zetten, aangezien zich op
500 meter afstand nog een intact gebleven
opslagplaats van ontplofbare stoffen be
vindt. De kracht van de ontploffing was
zoo groot, dat men haar te Salamanca en
te Avila, d.i. een afstand van 40 K.M.,
hoorde.
Tot dusver heeft men op het kerkhof
van Bracamonte 45 slachtoffers begraven.
Vier gewonden zijn in den namiddag over
leden. Een dertigtal gewonden verkeert in
hoogst zorgwekkenden toestand. Het aan
tal vermisten bedraagt 49.
De spoorlijn SalamancaMadrid, die
door de ontploffing ter plaatse vernield
werd, is voorloopig hersteld.
TREINBOTSING BIJ MANNHEIM.
Vijf en twintig gewonden
Bij Mannheim zijn twee electrische trei
nen in botsing gekomen. Er zijn 25 ge
wonden.
ZEVENTIEN PERSONEN GEWOND BIJ
EEN TREINBOTSING IN
ENGELAND.
Bij het binnenrijden van het station
Llanduno is een trein tegen een stootblok
gereden. Zeventien personen werden ge
kwetst, een van hen moest in een zieken
huis worden opgenomen.
