BET SCHAAKSPEL
i i i i i
i i
Uw week-end naar Luik??
Populaire
Filmexplicatie.
DE LEIDSCHE COURANT
m/rtDERDAG 29 JUNI 1939
VIERDE BLAD - PAG. 12
Alle correspondentie, deze rubriek be
treffende, gelieve men te zenden aan den
redacteur dezer ruibriek, W. H. van der Nat,
Witte Rozenstraat 40a, Leiden.
Het volgende, verrassende partijtje werd
onlangs gespeeld in een Engelsche wed
strijd tusschen
J. M. Craddock met wit en
J. Mieses met zwart.
Engelsche opening.
1. c2c4 e7—e5
2. Pbl—c3 Pb8c6
3. g2g3 Pg8—f6
4. Lflg2 Lf8b4
5. c2e3 d7d6
6. Pgl—e2 Lc8g4
7. Ddlfo3
Er dreigt nu Lg2xc6 en Db3xb4. Zwart
dekt nu zijn looper dpor:
7Ta 8b8
8. Pc3d5
Een op het oog zeer sterke zet, want na
Pf6xd5, cxd5 verliest zwart een stuk en
na terugtrekken van de looper wordt de
zwarte koningsvleugel uiteen gerukt.
tenminste, zoo had wit dit berekend. Het
loopt echter iets anders.
8Lb4c5
9. Pd5xf6
en nu zal de g-pion moeten terugslaan,
anders kost het zwart twee torens!
9Dd8xf6ü
10. Lg2xc6 sch. b7xc6!
Daar gaan de beide zwarte torens!
11. Db3xh8 sch. Ke8d7!
12. Db8xh8 Df6—f3!
en wit is verloren! In slechts enkele zet
ten gaat hij mat.
i
g
-§■
ABCDEFGH
Op 13. 00 vologt Lh3 enz., op Pc3 volgt
f 6.- of f 14.- per pers.
resp. ZONDER of MET verzorging
Inlichtingen bijN.V. ELTflX 666
Dxhl mat; op Kfl volgt Dxe2; Kg2, Df3,
Kgl; Lh3 enz.; op Ddl, Dxe2, Kc2, Dxc4;
Kbl, Dd3 mat!
Een eenigszins analoog geval deed zich
voor in de partij tusschen Niemzowitsch
met wit en Aljechin van het tournooi te
Bied 1931.
De stelling na den elfden zet van zwart
was:
Aljechin.
Na den 49sten zet van zwart was de vol
gende positie ontstaan:
Flohr.
A BCDE FG H
Niemzowitsch.
Wit had nu eenvoudig bxc3 moeten
spelen, maar wit meende er meer uit te
kunnen halen en vervolgde met:
12. Db3ib7 Pc3—d5
13. Leld2 Da5ib6!
14. Db7xa8 sch. Ke8d'7
En nu is wit in moeilijkheden, want er
dreigt reeds Pc7 met damewinst.
In de partij volgde
15. 0—0 Pd5c7
16. Ld2a5 Pc7xa8
17. La5xb6 Pa8xb6
en zwart won zeer gemakkelijk door zijn
materieel overwicht.
Zeer verrassend was ook het einde van
de partij tusschen Alexander en Flohr van
het tournooi te Nottingham 1936.
A BCDE FG H
Alexander.
De partij lijkt voor wit hopeloos. Tegen
(het promoveeren van a3 is niets te begin
nen. Deze zekerheid doet zwart iets te snel
spelen en de partij nog verliezen.
Er volgde:
50. e5e6! a3—a2??
en zwart kan de dreiging Th8 mat niet dan
met belangrijk materieel verlies ongedaan
maken. Qp Tflxf7 volgt natuurlijk e6xf7
mat!
In de partij volgde:
51Lf8d-6 sch.
52. Td7xd6 Tflxf7
53. e6xf7 sch. Kg8xf7
54. Td6—dl a2—al D
55. Tdlxal Ta8xal
en wit won door zijn pion meer.
In het tournooi te LeningradMoskou
1939 werd o.a. de volgende partij gespeeld.
Wit: Alatortseff.
Zwart: Flohr.
1. d2d4 Pg8—f6
2. c2c4 g7—g6
Konings Indisch, overgaand in de Grun-
feld-variant.
3. Pbl—c3 d7—d5
4. Lel—g5 Pf6—e4
Een interessante afwijking.
5. Pc3xe4 d5xe4
6. Ddl—d2
Wit wil snel tot algeheele mobilisatie
komen maar de roobadestelling zal zeer
zwak blijken te zijn.
6Lf8-g7
7. 0—0—0* h7h6
8. Lg5f4 c7o5
9. d4xo5 Dd8xd2 sch.
10. Lf4xd2 Lc8e6
De pion e4 is voor wit lastig want hij be
let een normale verdere ontwikkeling.
11. e2e3 Pb8—d7
12. f2—f3 Pd7xc5
Zwart staat reeds aanmerkelijk beter.
13. Ld 2b4 Ta8—c8
14. Kclbl Pc5a6
15. Lb4a 5
Belet Lxc4, Lxc4; Txc4 wegens Td8 mat.
15., 0—0
16. b2lb3
Zie nu de vreeselij'ke open looperdiago
naal!
16Pa6c5
17. Lfl—e2 b7ib5U
18. c4xb5 e4xf3
en wit gaf op. Men zie: 19. gxf3, Lf5; 20.
e4, Pxe4!
Oplossing stelling M. J.
2. f3, g4; 3. Lf3 mat.
is: 1. Kd6, g3;
WIELRENNEN
DE NEDERLANDSCHE PLOEG VOOR DE
RONDE VAN FRANKRIJK.
Naar het Fransche sportblad „l'Auto"
mededeelt, is thans de Limburgsche ren
ner Sijen gekozen voor de officieele Neder-
landsche ploeg voor de ronde van Frank
rijk, welke van 10 tot 30 Juli wordt verre
den.
De Nederlandsche ploeg is thans volle
dig en bestaat uit de volgende acht ren
ners: Albert van Schendel, Anton van
Schendel, Dominious, Lambrichts, Helle-
mons, Gommers, de Korver en Sijen.
WATERPOLO
AZCGZC 0—3
Deze wedstrijd was weinig belangwek
kend. AZC kwam met enkele invallers
tegen een bijna volledig GZC; vandaar een
minder spannend verloop. De bezoekers
waren voor het meerendeel sterker door
hun beter samenspel. Zij wisten zich ook
vlugger te herstellen, dan de AZC'ers. Hoe
wel de Gouwenaars tijdens de eerste helft
eenige goede kansen kregen om te scoren
bleef de stand door het goede verdedigen
der AZC-verdediging blanco.
Na de pauze kwam er meer leven in de
brouwerij. GZC nam reeds spoedig dooi
den linksvoor de leiding (01). Toen werd
het door den rechtsvoor (02). AZC had.
oij haar aanvallen weinig kans, want de
GZC-doelman wist de schoten op zijn doel
flink te verwerken. Kort voor het einde
bracht de midvoor van GZC den stand op
0—3.
AZC II—GZC III 3—0
Het tweede zevental van AZC deed het
beter en klopte op haar beurt de bezoekers
eveneens met 30.
AZC opende met een mooien worp door
W. v. d. Bijl de score. De bezoekers kwa
men toen wel wat beter uit de nhoek,
maar waren met het schieten niet gelukkig,
zoodat de gelijkmaker uitbleef. In de twee
de helft vergrootte AZC door H. v. d. Bijl
andermaal den voorsprong. Bij een nieuwen
aanval der thuisploeg, werd de bal naar
den vrij liggenden van der Kemp geplaatst,
die op keurige wijze voor AZC den stand
op 30 bracht, waarmee het einde kwam.
ATHLETEEK
R.K. ATHL.VER. „DOCOS".
Hedenavond te 7 uur training op het
R.K. Sportpark „Haagweg". Bijzonder al
le junioren worden dringend verzocht daar
bij tegenwoordig te zijn, daar selectie moet
worden geloopen voor de samenstelling
der estafette-ploegen van a.s. Zondag. Ver
der wijzen wij er op, dat hedenavond moet
ingeschreven worden voor de wedstrijden
van 9 Juli a.s. op de Sintelbaan te Rotter
dam. Deze wedstrijden zijn in vorm iets
nieuws daar alles in ploegverband wordt
verwerkt. Hoe grooter nu onze ploeg is,
des te meer kans maken wij om de ver
een igingsprijzen te behalen.
Met het oog op de voorbereiding maken
wij reeds nu de datums bekend waarop de
Tienkamp om het Clubkampioenschap zal
worden gehouden. Deze is vastgesteld op
27 Aug. en 3 Sept. a.s. Ook voor de junio
ren zullen op deze datums meerkampen
voor A-junioren. Gezien de populariteit,
waarin de Clubkampioenschappen zich tel
ken jaren kunnen verheugen, behoeven
wij er wel niet verder op aan te di-ingen,
dat alle leden zonder uitzondering daaraan
deelnemen. De lijsten hangen in de kleed
kamer, zoodat men reeds nu al kan in
schrijven.
Het leden aantal is ook deze week we
derom op zoo'n geweldige wijze gestegen,
dat wij het record aantal leden al ver heb
ben overschreden. Dat neemt niet weg, dat
nog meerdere nieuwe leden altijd welkom
blijven. Zij kunnen zich ten allen tijde óp-
geven hij H. J. Averdieck, Melchior Treub-
laan 4 (hoek Kamerlingh Onneslaan) Lei
den. Zij die eerst de kat eens een beetje
uit den boom willen kijken zijn er toe in
de gelegenheid hedenavond vanaf 7 uur
tot zonsondergang, op het R.K. Sport
park „Haagweg".
JAPAN KAN NIET BUITEN DEN FILM-
CONFéRENCIER.
Wij verlichte geesten in West-Europa
zijn het tijdperk van de filmexplicatie al
lang te boven. Wij vergeten maar al te
vaak, dat voor de film, die een Westersche
uitvinding is, de stelling „andere landen
andere zeden" even goed geldt als voor
welk cuultuuruiting ook. En zoo is het ook
met het beroep van den film-explicateur,
dat in Japan een van de meest populaire
beroepen is. De Japansche filmexeplica-
teur is nauwelijks met wijlen zijn Euro-
peesche collega te vergelijken. Wat wij in
den eersten tijd van de stomme film als
filmexplicateurs kenden, was een soort van
omroepers of sprekei's, die als gerouti
neerde kermisgasten, de snel voorbij flit
sende filmbeelden van hun min of meer
grappige opmerkingen voorzagen. Zij le
verden als het ware „humor", maar dan
vaak van bedenkelijk peil op bestel
ling. Toch was er wel iets tot hun veront
schuldiging aan te voeren, want hun be
roep was uit den nood van het nog zeer
onvolmaakte bedrijf geboren. De films wa
ren kort en de pauzes zoo lang, dat het
Gharles Laughlon drukt zijn stempel op
de suggestieve film „DE WILDEMAN",
welke deze week in Trianon"
wordt vertoond.
publiek met de jammerlijke gramofoon-
muziek alleen niet beziggehouden kon wor
den. Dus werden er met zin voor humor
begaafde volksredenaars bijgehaald, die de
pauzen met hun moppen moesten opvullen
en die tevens de consumpties, verkrijgbaar
aan het naast de bioscoop gelegen buffet,
moesten aanprijzen. Artisteiken zin kon
men van hen natuurlijk niet verwachten.
De Japansche explicateur een artist.
Hoe heel anders is dit niet in Japan en
trouwens in alle Oost-Aziatische landen!
Daar is de filmexplicateur niet maar een
noodzakelijk kwaad, hij is bijna de hoofd
persoon. Zonder hem zou vertooning van
Europeesche of Amerikaansche films een
volmaakte onmogelijkheid zijn. Want hij al
leen maakt de vele merkwaardige scènes
uit Hollywood of Neubabelsberg voor het
Japansche filmpubliek begrijpelijk. Hij
verklaart de eigenaardige lotgevallen, die
men daar op het doek voor zich ziet afspe
len, duidelijker en pakkender dan de beste
ingelaschte tekst zou kunnen doen. En dat
niet alleen! Maar hij verkoopt tegelijk
grappen over de buitenlandsche film. Hij
lacht met zijn publiek om Holly woods
beauties, die zich zoo onbegrijpelijk dwaas
kunnen aanstellen. Hij laat de Japansche
geest critisch en geamuseerd haar eigen
oordeel over de vreemde films uitspre
ken. Men kan zich indenken, welk een uit
gebreide kennis en tevens welk een hu
mor en elegantie zulk een filmconféren
ce vereischt en zoo wordt het verklaar
baar, dat in de 1627 Japansche bioscopen
de filmexplicateur meer populair is dan de
filmsterren zelf.
„Schaamteloos" gekus.
Zoo beschouwt de Japanner het als
hoogst immoreel, elkaar in het openbaar te
omhelzen en te kussen. De kussen van de
Amerikaansche en Europeesche filmsterren
lokken dan ook bij de Japansche toeschou
wers altijd hetzij spottende opmerkingen,
of gemiauw of hondengeblaf uit. Het pu
bliek wil daarmee te kennen geven, dat
niet menschen, maar hoogstens dieren zich
zoo „schaamteloos" gedragen. Een film,
waarin de geschiedenis van een „Don Juan"
wordt behandeld, beschouwen de Japan
ners dan ook als een ongehoord schandaal.
En toch kan, zelfs bij zulke films, een kun
dige explicatie de handeling nog voor Ja
pansche begrippen genietbaar maken.
Tot de films, die dit jaar in Japan veel
opgang hebben gemaakt, behooren „Het
leven van Louis Pasteur", „Mr. Deeds goes
to town" (met Gary Cooper) en „Spook te
koop". Deze drie films met nog een vier
de, waarvan ons de naam onbekend is, heb
ben 330 millioen Japansche toeschouwers
„HET RAADSEL DER
SCHADUWEN",
een waarlijk adembe
nemende sensatiefilm,
waarin de nieuwste
technische vinding de
„Roibot" optreedt.
Deze film wordt van
af a.s. Vrijdag vertoond
in het Casino-Theater.
getrokken. De explicateur, die met een
stokje gewapend, voor het doek op het too-
nee'i stond, had de handen vol om de noo-
dige verklaringen te geven voor al de won-
derlinge dingen, die zich in deze films af
spelen,
Handige propaganda.
En ook de-Japansche films weten uit deze
filmexplicatie voordeel te trekken. Zoo
komt bijv. in een van de nieuwste lieve-
lingsfilms van het Japansche publiek een
Amerikaan voor, die een geisha ontvoert en
haar dan op een landweg uit zijn auto gooit.
Dat is natuurlijk een prachtgelegenheid
voor den filmexplicateur, om een nationale
waarschuwing tegen het slechte blanke ras
in zijn conférence in te vlechten. Anderzijds
voorziet hij ook de Japansche films van ty
pisch Japansch commentaar. Hij vertelt als
een echt psycholoog van de practijk over
de gebeurtenis van den dag in verband met
de misdaden die zich op het doek afspelen
en toont zich verheugd met de held en de
heldin, die als overwinnaar over al het
kwade uit den strijd te voorschijn treden.
Terwijl de Japansche filmacteur buiten
zijn vrije kost en inwoning slechts onge
veer 14 yen in de maand verdient, geniet
de filmexplicateur enorme honoraria, die
geenszins onderdoen voor de kolossale in
komens, welke de groote sterren van Hol-
lywool verdienen. Een tweede overeen
komst met de Amerikaansche filmbe
roemdheden is, dat de Japansche filmexpli
cateur evenals zij autogrammen afstaat. En
dat de kranten zich levendig voor zijn car
rière interesseeren, spreekt wel vanzelf.
EEN TURKSCHE FILMINDUSTRIE
IN OPKOMST
Turkije stelt pogingen in het werk, zich
een eigen nationale filmindustre te schep
pen. Men wil zich losmaken van de Holly-
wood-romantiek en het leven zoo uitbeel
den, als het zich binnen de grenzen van het
eigen land afspeelt. Turkije heeft altijd
voldoende goede tooneelspelers bezeten,
doch aan actrices ontbrak het, daar de
Turksche zeden een vrouw beletten aan
het tooneel te gaan. Tooneelspeelsters op
de Turksche planken waren dan ook altijd
van Grieksche of Kaukasische nationaliteit.
Dit oude vooroordeel is thans overwonnen
en Turksche meisjes met tooneelspelers-
talent kunnen nu hun roeping volgen. Als
hoop voor de toekomst beschouwt men
Nadjie Hanim, dochter van een professor,
die zelf tooneelstukken en draaiboeken
schrijft.
NIEUWS VAN R.K.O.-STUDIO
Gene Butler, die op zijn 3e jaar zijn film
debuut maakte als Shirley Temple's part
ner, keert bij de film terug onder den naam
van Barth Wood. Barth zal voor 't eerst
weer optreden in R.K.O.'s „The Spellbin
der" met Lee Tracy en Barbara Read. Vier
jaar geleden verliet de 6-jarige Barth de
film, toen zijn vader, Eale Butler, een rijke
oliebron gevonden had in de Torrance vel
den te Californië. Sindsdien heeft de jon
gen altijd heimwee naar de studio's gehad.
Toen de familie onlangs groote financieele
verliezen leed, gaf de vader ten slotte zijn
toestemming.
Alice Eden en John Axxxher slaagden met
eervolle vermeldingen voor het eind
examen aan de „Movie Actors Imitiation-
School". Het jeugdige tweetal debuteert,
na zijn verkiezing uit Jesse Lasky's „Gate
way to Hollywood" speurtocht naar talent,
in de R.K.O. film „Career" met Anne
Shirley en Edward Ellis.
Na twee weken intensieve voorbereiding
om zijn debuut te maken in de R.K.O.
Radio film „Career", had Charles Drake
het ongeluk, na zijn eexsten dag voor de
camera's, eexx ernstige make-up vergifti
ging op te loopen. Regisseur Leigh Jason,
die begreep wat een pech dit voor Charles
was, herzag het opname-schema, zoodat
de jongen zijn rol later kan afmaken, als
zijn gezwollen gelaat weer beter is.
CHESTER MORRIS.
Menige (beroemde filmster is begonnen
als tooneelacteur, inaar Chester Morris
pakte zijn carrière bij dien staart en stapte
'van het witte doek om terecht te komen op
Broadway, het Mekka van den Amerikaan-
£chen tooneelspeler.
Als zoon van twee tooneelveteranen, Wil
liam Morris en Etta Hawkins Morris, is
Chester op 16 Februari te New York ge
lboren. Op de middellbaxe school spijbelde
hij eens om in een film voor de oude Tann-
hauser Coonjpaixy mee te kunnen spelen.
Dit optreden als acteur frappeerde zijn
vader, die hem aanmoedigde zich als too
neelspeler te bekwamen. Via de variété en
het derderangstooneel belandde Morris op
Broadway in „Crime", een successtuk. In
1929 ging Chester Morris naar Hollywoodj
om de hoofdrol in de-film „Alibi" te spelen,
diezelfde waarin hij op het tooneel' triomfen
had gevierd en met één slag was Chester
Morris een der favorieten van filmland,
wat hij tot op heden gebleven is.
Zijn jongste rol is die in de RKO Radio
film „Five Came Back". Daarvóór speelde
hij voor RKO in „Reuzen der Lucht" en
in „Pacific Liner".
Morris is een der beste amateur-gooohe-
laax-s van Amerika; bovendien is hij een
begaafd kunstschilder en een uitmuntend)
pianist. Golf, tennis, zwemmen en boksen
zijn hobbies van Chester.
