Onderzoek eens
MODERN SPORT HORLOGE
Oud-Minister Oud over Dr. Colijn
DAMES- of HEEREN ARMBAND HORLOGE
of HORLOGE MET KETTING
Zuiver
Z ij d e n
ft (eCvicf
\mmuk
ut
muemen
GALA-PREMIERE
REUZE-PARADE
VRIJDAG 23 JUNI 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
De schaduwzijden van voortreffelijke
kwaliteiten
Gisteravond; heeft mr. P. J. Oud, burge
meester van Rotterdam en oud-minister van
financiën voor de A.V.R.O.-microfoon een
rede uitgesproken over dr, H. Colijn, naar
aanleiding van diens zeventig6ten verjaar
dag.
De moeilijkheid van het geven van een
objectief oordeel aldus mr. Oud wordt
door één ding vergemakkelijkt. In waar
deering voor den persoon van den heer
Colijn kunnen Voor- én tegenstanders van
zijn politieke opvattingen en zijn politiek
beleid: het eens zijn. Zijn verdiensten kun
nen allen zonder uitzondering erkennen,
en ieder die met hem in aanraking komt,
komt onder de bekoring van Zijn bijzon
dere persoonlijkheid.
Zoo hem één gevoel volkomen vreemd is
ging mr. Oud voort dan is het het
gevoel van wraak, Rancune kent hij niet.
Gij moogt het nog zoo met hem aan den
stok hebben gehad, als hij straks meent, dat
het billijk is of het landsbelang vordert, dat
gij tot eenige positie wordt geroepen, dan
zal dat en dat alleen bij hem den doorslag
geven.
Voor zijn medewerkers, onverschillig of
het collega's of ondergeschikten zijn, is het
een genot met hem te werken.
Even voortreffelijk was de omgang met
de collega's in het kabinet. Natuurlijk was
er wel eens verschil van meening, ernstig
verschil van meening zelfs, doch bij alle
moeilijkheden is er toch éigénlijk in de vier
jaren, waarover ik meespreken kan, nooit
een onaangenaam woord gévallen. Dit
kwam zeker in de allereerste plaats hier
door, dat de président óns steeds voor oogén
hield: wij moeten het samen eens zien te
worden. Hij was sterk overtuigd van de
noodzakelijkheid dat in dezen moeilijken
tijd de krachten zouden worden geconcen
treerd.
Vast geworteld in zijn eigen begin
sel, was hij er tevens van doordrongen,
dat er op het terrein van den practi-
achen staatkundigen arbeid zoo heel
veel was, dat met vereende krachten
tot stand kon worden gebracht.
Hij voelde er eigenlijk bitter weinig voor,
dat de tegenstelling rechts —links de poli
tieke verhoudingen in Nederland zou blij
ven beheerschen. De groote beteekenis van
den in het verleden gevoerden strijd ont
kende hij geenszins. Hij was een trouw aan
hanger zijner beginselen en had groot res
pect voor hetgeen zijn voorgangers hadden
'bereikt. Maar hij zag tevens, dat thans an
dere problemen op den voorgrond traden,
die een ruimere samenwerking vorderden
en zag in een regeering op breederen grond
slag een eersterangs belang voor het land.
In die gedachte waren wij beiden het
eens. Gelijk wij beiden ook hetzelfde In
zicht hadden omtrent het in onzen tijd zoo
op den voorgrond tredende financieele pro
bleem. Vast was ons beider overtuiging,
dat gezonde financiën onmisbaar zijn voor
een gezonde politiek. Het doel van een
sluitende begrooting mocht geen oogen-
blik uit het oog worden verloren, en mone
taire experimenten zouden wel een tijdelijk
soulaas kunnen brengen, doch de moeilijk
heden niét kunnen oplossen. Er is op dit
■punt tusschen ons nooit verschil geweest.
Zoo lang mogelijk hebben wij samen
aan den gouden standaard vast ge
houden, Eerst toen het volstrekt onmo
gelijk was geWordêh, hebben wij dén
gulden laten gaan.
Dit was een zware dag voor dr. Colijn.
Hij vond dit besluit toch eigenlijk in strijd
met onze financieele waardigheid. Hij vroeg
zich telkens weer of, af het loslaten van
den gouden standaard wel in overeenstem
ming was met de eerlijkheid, die men van
een regeering mag verwachten. Het waren
alle overwegingen, die dón man, die ze deed
gelden, slechts tot eer konden strekken.
Wil dit alles nu zeggen, dat de heer Co
lijn zijn medewerkers nooit moeilijkheden
heeft bezorgd? Natuurlijk niet. De groote
spontaniteit van zijn karakter heeft hem
dikwijls tot uitlatingen gébracht, die deze
medewerkers met schrik vervulden. En niet
alleen als minister. Ik herinner mij nog
levendig de schrik, die het veroorzaakte in
hét anti-reVólutiöhaire kamp, toen hij in
1022 als leider der anti-revolutionaire Ka
merfractie plotseling geheel nieuwe denk
beelden over de organisatie onzer defensie
ging verkondigen. Een ander maal gaf hij
in de kamer een „cri de coeur" tegen de
evenredige vertegenwoordiging. Aan dit
instituut had hij een grondigen hekel. Ik
was dat volstrekt met hem oneens en hand
having der evenredige vertegenwoordiging
was een onderdeel der kabinetspolltlek. Dit
alles nam echter niet weg, dat, toen het
punt in de Kamer ter sprake kwam, tegen
alle régelen van kabinetspolitiek in deze
kreet hem van het hart moest.
Zoo heeft hij zichzelf en het kabinet,
waarvan hij deel uitmaakte, meermalen in
moeilijkheden gebracht door uitlatingen te
doen over de beraadslagingen ln den boe
zem van het kabinet. Zoo een vijftal Jaren
geleden by de behandeling der winkelslui
tingswet ên nog onlangs bij de tariefmach
tigingswet. Het is uitsluitend zijn spontani
teit, die hem daartoe brengt. Maar hij is
zelf ook de eerste, om als men hem zijn
fout. onder het oog brengt, die eerlijk te
erkennen.
Dit is alles uitvoeisel van de eigenschap
pen, die zijn militaire loopbaan, al moge zij
betrekkelijk kort hebben geduurd, tot een
volledig succes hebben gemaakt. Wat voor
den militair onmisbaar is, kan echter juist
den staatsman wel eens moeilijkheden be
zorgen. De militair moot do knoopen niet
ontwarren, hjj moet ze zoo spoedig moge
lijk doorhakken. Dat verstond dr. Colijn
uitmuntend. Het bezorgde hem in Indië na
korten tijd de militaire Willemsorde, ver
kregen, doordat hij de eerste was, die de
kraton van den sultan van Lombok bin
nendrong. Hier is voortvarendheid de
hoogste deugd.
In de politiek heeft voortvarendheid
natuurlijk ook groote verdiensten doch
zy kan op een gegeven oogenblik in
een moeilijke situatie ons ook parten
spelen. Kabinetscrisis duren bij ons in
Nederland in den regel lang, omdat er
veel te onderhandelen, te plooien en
te schikken valt om de vereischte sa
menwerking tusschen verschillende
groepen tot stand te brengen. Dergelijke
langdurige onderhandelingen liggen
echter niet in den geest van dr. Colijn.
Hij wil vooruit. Dat brengt hem er dan
Wel eehs toe de knoop maar door te
hakken en het kabinet te vórmen zon
der dat de zekerheid is verkregen, dat
op bepaalde punten niet spoedig moei
lijkheden zullen rijzen.
Een zeer sprekend voorbeeld daarvan is
de formatie van 1925. Deze is tot stand ge
bracht zonder dat de kwestie van het ge
zantschap bij den Paus tot een behoorlijke
oplossing was gekomen. Het overleg daar
over begon dr. Colijn blijkbaar te vervelen
en het kabinet werd gevormd in de gedach
te: als wij eenmaal aan den gang zijn loopt
het wèl los. Maar het liep niet los en bin
nen enkele maanden bevond het land zich
opnieuw in de kabinetscrisis. Deze dingen
zijn de schaduwzijden van de voortreffe
lijke eigenschappen, waarover de heer Co
lijn beschikt.
Het is maar een vluchtige beschouwing.
Met hém samen te werken was. eert voor
recht. Er is in die jaren van te zamen door
gemaakte moeilijkheden een hechte vriend
schap tusschen ons gegroeid. De kabinets
formatie van 1937 heeft daarin geen ver
andering gebracht. Er lag hier een zakelijk
verschilpunt tusschen ons. Ik achtte de
formatie van 1937 een fout. De heer Colijn
achtte haar een noodzakelijkheid, waaraan
niét te ontkomen was. Hij heeft ook in het
openbaar duidelijk genoeg laten blijken, dat
het hem veel liever ware geweest als de
samenwerking op breed en grondslag had
kunnen zijn voortgezet. Nu dit niet mogelijk
bleek, meende hij, dat 's lands belang vor
derde, dat hij zijn medewerking tot een
andere formatie verleende. Ik zag dit anders
en ik ben nog van oordeel, dat ik het goed
gezien héb. Dit alles raakt echter den per
soon van den heer Colijn niet. Niemand kan
sterker overtuigd zijn dan ik, dat alleen
het landsbelang, zooals hij het zag, hem
zoo headt doeh handelen.
Dat landsbelang 'bevorderen is ten slotte
het groote, doel van dit leven geweest. Dr.
Colijn is door en door Nederlander. Zie ik
goed, dan is dat ook de verklaring van zijn
populariteit bij breede groepen van ons
volk, die zijn beginselen niet deelen. Daar
om zal hij ook uit alle deelen van ons volk
vandaag blijken van sympathie ontvangen.
In de rijen dergenen, die hecht en sterk
overtuigd zijn, dat wij het staatsbestel van
Vrijheid en verdraagzaamheid met al onze
krachten moeten handhaven, staat dr. Co
lijn vooraan. Nederlanders van allerlei
richting zijn hem daarvoor erkentelijk en
zij getuigen van deze erkentelijkheid op
dezen dag.
RECHTZAKEN
TIENDUIZEND GULDEN GEVONDEN.
Wegens verduistering twee jaar geëischt.
Op 12 Mei j.l. haalde een jeugdige be
diende van een handelsfirma aan de Hee-
rengracht een aangeteekênde zending van
het hoofdpostkantoor. Toen hij op do Hee
rengracht kwam merkte hij tot zijn schrik,
dat hij de enveloppe, waarin zich 10.000
aan bankpapier en eenige coupons bevon
den, kwijt was. Direct ging hij terug, maar
van een enveloppe was nergens iets te
zien.
Enkele dagen later bracht de politie de
oplossing van het raadsel. Een jongeman
had in de nabijheid van het postkantoor
de leege enveloppe gevonden. Hij waar
schuwde de politie en deze wist den man,
die de enveloppe direct na het verliezen
had gevonden, op te sporen. Deze, een 26-
jarige reclameschilder uit Rotterdam, had
zich het geld toegeëigend. Hij had in de
hoofdstad de bloemetjes danig buitengezet,
direct nadat hij het geld gevonden had
kocht hij drie nieuwe costuums, hij gaf ca-
deaux aan eenige vriendinnen ên trac-
teerde iedereen, die in zijn buurt kwam.
Zoo eloeg hij binnen enkele dagen f 1800
Stuk. Toen was het gedaan met zijn onver-
wachten rijkdom. De politie arresteerde
den man, die reeds herhaaldelijk is ver
oordeeld en die thans wegens verduiste
ring terechtstond voor de rechtbank. Be
halve diefstal van 10.000 had de officier
hem nog ten laete gelegd, dat hij op 0 Mei
voor Zijn kortstondigen rijkdom een
fiets had gestolen. Deze rijwieldiefstal ont
kende hij, in tegenstelling met de verduis
tering van het geld. Dit laatste feit kón hij
moeilijk ontkennen, omdat hij nog ruim
ƒ8000.— van het kapitaaltje in zijn bezit
had toen de politie hem inrekende.
Het reclasseeringsrapport luidde ongun
stig, verd. is reeds 'zes maal veroordeeld
en aan reclasseering wenscht hij niet mede
te werken.
De Officier van justitie, mr. A. L. F. van
Dullemen, achtte zoowel de verduistering
als de diefstal bewezen. aAnleiding tot cle
mentie is er in dit geval allerminst. Spr.
vorderde twee jaar gevangenisstraf met
aftrek van de voorloopige hechtenis.
De verdedigster mej. mr. Swalef drong
op clementie aan. Naast een gevangenis
straf zou pl. een voorwaardelijke straf op
gelegd willen zien onder strenge leiding.
Vonnis 30 Juni.
DE FRAUDE BIJ DE BOEREN
LEENBANK TE ROSWINKEL.
De rechtbank te Assen deed hedenmor
gen uitspraak in de zaak tegen den kassier
van de boerenleenbank te Roswinkel, die
er van verdacht werd in het tydvak van
1927 tot 1938, gelden van deze bank te
hebben verduisterd, tot een gezamenlijk
bedrag van 246.000 gulden.
Voorts was hem ten laste gelegd valsch-
heid in geschrifte. De officier van justitie
eischte 26 Mei j.l. een gevangenisstraf van
drie jaar en zes maanden; terwijl de offi
cier bij de voortgezette behandeling op 16
Juni persisteerde by zijn eisch. De recht
bank verklaarde hedenmorgen de verduis
tering niet bewezen, daar niet is komen
vast te staan, dat deze door verdachte ge
pleegd is in het tijdvak van 1927 tot 1938
en dat zij is gepleegd te Roewinkel. Ver
dachte werd terzake van verduistering
vrijgesproken.
Het tweede tenlaste gelegde, valschheid
in geschrifte, achtte de rechtbank wel be
wezen en het vonnis daarvoor luidde één
jaar gevangenisstraf met aftrek van voor
arrest.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN, 23 Juhi. Vee. Aanvoer: 22 stie
ren 200280, schoon gewicht 5056 cent,
handel matig; 131 kalf- en melkkoeien
190280, handel tamelijk; 68 varekoeien
e. a. 110170, handel traag! 180 vette
koeien 180320, schoon gewicht 4872
cent, handel matig; 37 vette kalveren 70
-90, schoon gev/icht 6082 cent, handel
zeer matig; 193 nuchtere slachtkalveren
410, handel tamelijk vlot; 500 vette
schapen 1621.50, schoon gewicht 40
46 cent, handel tamelijk, 82 weideschapen
1013, handel zeer matig; 250 zuiglam-
meren 1014, 795 lammeren 47.50,
41 zeugen 40—70, handel tamelijk; 391
mestvarkens f 2042 en 5 paarden 100
240, handel tamelijk vlot; 21 bokken of
geiten 39, handel stroef.
Kaas. Aangevoerd 84 partijen waarvan
85 partijen Goudsche kaas le soort 23
—25, 2e soort f 21—22 en 19 partijen Leid-
sche kaas le soort 22—24.50 en 2e soort
20—21 per 50 kg. Handel matig.
LEEUWARDEN, 23 Juni. Vee. Aanvoer:
63 Enterstieren 110230, 135 Twenter-
stieren 230—365, 268 vette koeien 125
4260, per stuk, 4069 cent per kg.; 470
melk- en kalfkoeien f 115250, 18 pinken
60—140, 44 vette tol veren 20—05, 124
graskalveren 1545, 590 nuchtere kal
veren 3—0.50, 242 vette schapen 10—
23, 86 weideschapen 715, 261 lammeren
38, 116 vette varkens 45160 per stuk
3848 cent per kg., 42 magere varkens
18—45, en 151 kleine biggen 6—14.50
per stuk, 18 bokken of geiten en 52 paar-
desn. Totaal aanvoer 2679 stuks.
Kaas. Sleutelkaas 6—19, Nagelklas
314, Goudakaas f 1425, Edammerkaas
1319. Aanvoer 2571 kg.
Boter. Aanvoer 8 zosde vaten. Veiling-
boter 1.18—1.17 per kg. Commissie 75
cent.
•s HERTOGENBOSCH, 23 Juni. Boter,
Aanvoer 26.010 kg. Prijzen, hoogste 1.42,
laagste 1.25, middel 1.30 per kg.
AARLANDERVEEN, 22 Juni. Eieren-
veiling. Prijzen: kippeneieren ff 2.903.40,
eendeneieren 2.40—2.90 per 100 stuks, bo
ter 64 cent per pond, Leidache kaas 1618
cent en Goudsche kaas 2335 cent per
pond.
BOSKOOP, 23 Juni. Bloemenveiling.
Rozen per bos van 10 stuks: Pechtold 40
—70 cent, Hadley 3050 cent, Claudius
Pernet 2041 cent, Butterfly 1825 cent,
Wilh. Kordes 20 cent, Mme Jules Bouché
23 cent, Rosalandia 1424 cent, Florex
3064 cent, Vierlanden 4063 cent, Duis
burg 30—45 cent, Chas. B. Kilham 2040
cent, Aug. Noack 1527 cent, Else Poul-
sen 1529 cent, Gloria Mundi 2543 cent,
Ellen Poulsen 714 cent, Paul Grampel
2046 cent, Rosa Mundi 3065 cent, Mevr.
van Straaten van Nes 2038 cent, Ingar
Ohlson 1320 cent, Queen Mary 1620
cent, Leeuwenbekken 16 cent, Campanula
1017 cent, Dahlia's 15 cent, Campanula
10 cent, Gerbera 10—13 cent, Clematis
Durandi 1522 cent, Clematis Prins Hen
drik 1.—v Clematis Le Coultre f 1.00—
1.10, Hortensia per stuk 15—20 cent.
KATWIJK a. d. RIJN, 22 Juni. Oroenten-
veiling. Per 100 kg.: Vroege aardappelen
Bonken 5.005.20, groote 5.005.00,
Drielingqn 3.204.20, per 100 bos of
stuks: sla 0.501.bospeen 3.404.30,
LOOSDUINEN, 22 Juni. Groentenveiling.
Bloemkool le soort f 5.108.60, 2e soort
f 24, rijen komkommers le soort 2.60—
3.40 en soort f 2.00—2.40 per 100 stuks,
stamprincessen f 34—38, tomaten A f 20.60
—23.20, idem B 20.40—22.20, idem C f 17
—20.40, idem CC 14.20—15.—, idem
Bonken f 11.4017.40, groote boonen 3.20
3.50. spinazie 716 cent per 4 krop, .pos
telein 912 cent per 6 kg., salade le soort
50 cent per 100 krop, peen 2.503.70,
pieterselie 70 cent per 100 bos, andijvie
0.501.30 per 100 struik.
NIEUWVEEN, 22 Juni. Eierenvelllnf.
Aanvoer 1950 kippeneieren 3.253.00 per
100 stuks.
ROELOFAREND8VEEN. 23 Juni. Groen
tenveiling. Aardbeien 1220 cent per
pond, frambozen 15 cent per doosje, peen
3 cent per bos; postelein 2 cent, bloem
kool 3 cent per stuk; sla 0,901.10 per
100 krop; snijboonen 1.101.40, stek 55
—90 cent en princesseboonen 1.90 per 10
pond; peulen 0.601.55, doperwten 80—
82 cent, idem afwijkend 7177 cent, ca-
pucijners 80 cent, blauwe capuc^jners 90
cent, tuinboonen 28—31 cent per 10 kg.;
Augurken: grof 4.304.80, stippel 3.60,
bommen 2.50 per 25 kg. Kwakel: peu
len 0005 cent, doperwten 80—82 cent en
tuinboonen 3031 cent per 10 kg.
TER AAR, 22 Juni. Centrale Veiling.
Peulen 0.00—1.50, Doperwten 5093 cent,
capucljners 80—63 cent, witte capucljncrs
1.30, blauwschokkers 1.30, tuinboonen
2433 cent, kassnijboonen 2.20—4.75,
si ek 1.10—1.70.
UITHOORN. 22 Juni. Kaas. Op de kaas
markt werden aangevoerd 26 partijel. Prijs
Goudsche kaas 1ste soor met rijksmerk
f 23—24.50, 2e soort 21—22 per 50 kg.
Handel vlug.
of Uw vriendenkring al geabonneerd le
op Uw lijfblad „De Leldsche Courant"
Voor aanwerven van een nieuwen abonné
voor minstens drie maanden, stellen wij
voor korten tijd nog éénmaal een premie
beschikbaar en wel een:
(Geschikt voor Heer of Dame)
en zoover nog beschikbaar een
Onze Prijzen
draaien...
met het seizoen mee
Bezoekt daarom NUI
„De Wereld-Bekende"
Botermarkt 10
Hebt U reeds
kennis gemaakt
met onze
KHIPPAIRONEHI
CADEAU
Bij aankoop boven f.3.50
a. Knippatroon naar maat
b. Uw stof wordt dan ge
knipt voor 25 cont.
c. Pasklaar maken met 1 x
passen
Japonnen 75 cL
Mantels f. 1.25
aangekocht i
een partij
Imprimé's
90 «-M. breed
T. tbt 35 COTjt
Vlstra
Zoo juist ontvangen
de nieuwste dessins,
van 49 - 45 - 39 tot
16 cant
Witte
S erge
voor strand en
sport 25 cent
Gebloemde
Nat-
Crepe
fleurige dessins
van 1.29 tot 39 d.
Linnen
de groote mode,
effen en bedrukt,
van 99 tot 19 cent
Om- T. t; prijzen draaien
lm MJ JTJ MET HET SEIZOEN MEE
FRANS MIVKFNIF AMSTfRQAN PRFSFNTEERT:
FRÈR65
LEIDEH -
HEDEN, Vrijdag 23 Juni 's avond* S u.
Zaterdag 2 voorstellingen 2 uur en 8 uur - Zondag en Maandng
'e avonds 8 uur. Kinderen betalen In de matinees op alle rangen
halve prijzen. Ook in de matinees een voor Nederland geheel nieuw
REUZEN-PROGRAMMA.
Er heeft eleohta «en enkele matinee
plaate en wel op Zaterdag
Msnsflsrfs, Paardsnstallsn «n Somall-Wegardorp
•Iktn dag gtopsnd van 10—6 uur,
Bfverkoop t Slgarsnm, „Imperial" StatfOnaw. 21-
Ié, Lsiden en aan ds Clrourcaata'i Telef.
EEN GEBEURTENI8 VOOR OUD EN JONG I
STRASSBURGER'S
DOOR LEIDEN
Afmarsch: Zaterdag 24 Juni, 11 uur v.ro, precies.
Route Oirous Strasaburger, Schattarsveld, N. Beesten
markt, Turfmarkt, Haarlemmerstraat. Vrouwonstoeg,
Breestraat, Korovaarstraat, Levendaal, Kraaiomtraat,
Hoogowocrd, Watergteeg, Hooigracht, Pelikaanstraat.,
Haarlerarooratr., Mare, Rijnaburgersingel, SohuttcrsYcld
Het publiek wordt beleefd verzocht op de trottoirs te
blUvan, opdat de straten vrij bljjven voor de Parade.
BU regenachtig waar gaat da optocht niat door.
Adverteert in De Leidcche Courant
