DINSDAG 13 JUNI 1939
30ste Jaargang No. 9360
3)e Ccid^ch^Soti^ont
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 15. Administratie 935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adv. en Abonn.-tarieven xie paf. t
Giro 103003. Postbus 11.
V De Slembus
MORGEN worden de kiezers in verschil
lende gemeenten opgeroepen ter stembus.
Wij mogen er zeker van zijn, dat 't bij de
katholieke kiezers onwrikbaar vaststaat,
dat zij hun stem zullen geven aan de can-
didatenlijst der R. K. Staatspartij.
De katholieke gemeentepolitiek geeft de
zekerheid, dat in het bestuur der gemeente
zal worden gediend het ALGEMEEN
BELANG.
De katholieke gemeente-politiek gfceft
de zekerheid, dat met de gerechtvaardigde
verlangens aller maatschappelijke
standen zooveel mogelijk rekening zal wor
den gehouden maar ze et in't bij
zonder met die der maatschappelijk-
zwakken.
De katholieke gemeente-politiek geeft de
zekerheid, dat bij het besturen der ge
meente de katholieke beginselen zullen zijn
leiddraad en richtsnoer voor het nemen
van besluiten, om aldus waarlijk en wer
kelijk het gemeente-belang te dienen.
Morgenavond zullen velen, als zij zich op
de hoogste stellen van den uitslag van de
stembus, speciaal de aandacht hierop rich
ten: hoe staat 't met de katholieken? zijn
ze voor- of achteruit gegaan.
En niemand onzer katholieke kiezers zal
er aan willen medewerken, om dat ant-
i woord voor de katholieken te doen zijn
in ongunstigen zin!
Geen katholiek denkt er aan socialistisch
te stemmen, evenmin als een katholieke
op den huidigen dag zich nog zou uitspre
ken voor de liberale partij! Geen der an
dere partijen ook kan hij dff voorkeur ge
ven boven zijn eigen partij: de R. K.
Staatspartij!
Morgen zal in vele gemeenten, waar
wordt gestemd, de katholieke candidaten-
lijst VOORUITGANG vertoonen!
Wij stemmen allen PRINCIPIEEL!
Wij stemmen KATHOLIEK, ook omdat
wij een spreker op een gisterenavond
te Leiden gehouden propaganda-vergade-
ring zeide het zeer ad rem, zeer juist
óók omdat wij
TEGENOVER HET ANTI-PAPISME
zich uitend in allerlei hatelijkheden en ver
dachtmakingen aan het adres van Katholie
ken, willen stellen en moeten stellen
ONZE EENHEID!
v Over „aanpassing" ge
sproken
Tegen de katholieken! Natuurlijk wéér!
In een strooibiljet, gisteren door de
S.D.A.P. te Leiden verspreid, lezen we
het volgende fraais:
De katholieken zijn de gevangenen
van de aanpassingsgedachte. Katho
lieke arbeiders, uw belangen kunt gij
slechts'aan de partij van de opbouw
toevertrouwen, niet aan de partij, die
mede verantwoordelijk is voor de po
litiek per aanpassing, waaronder het
volk lijdt.
Wat grof wordt hier gespeculeerd op
het niet beredeneerde sentiment van de
kiezers!
De katholieken schuldig aan de aanpas
singspolitiek! Wat bedoelt men hiermede?
Wat aanpassingspolitiek is, weten we
wel. Die hebben we leeren kennen in de
Leidsche gemeentepolitiek!
Aanpassingspolitiek is het volgende:
Vóórdat de S.D.A.P. haar intrede deed
in het College van B. en W., pleitte zij
voor een verlaging der lichttarieven, om
dat deze indirecte belasting onevenredig
zwaar drukte op de armsten. Waar moe
ten we de middelen voor zulk een verla
ging vandaan halen, placht men aan de
tafel van B. en W. dan te vragen en het
antwoord was: Men moet het halen waar
't zit. Toen de S.D.A.P. wethouders ach
ter de groene tafel zaten werkte de roode
raadsfractie mede aan een verhooging
dier tarieven. Dat is aanpassingspoli
tiek!
Voordat de S.D.A.P. haar intrede deed
in het College van B. en W., beweerde en
betoogde zij, dat er in Leiden te weinig
werd gedaan aan uitvoering van openbare
werken en zij kwam met een plan van
den arbeid. Als men aan de tafel van B.
en W. opmerkte, dat ijl Leiden juist be
trekkelijk veel werd gedaan, dan was men
met dit antwoord heelemaal niet tevre-
Het regeeringsbeleid
Geruchten over voortbestaan van het
kabinet.
Nadat de verschillende departementen
op 6 Mei j.l. in verband met het ontwer
pen van de begrooting voor 1940 hun
voorstellen aan het departement van Fi
nanciën hadden doen toekomen, is be
paald, dat zij zorg hebben te dragen voor
inzending van hun nadere nota's naar
aanleiding van wat er sinds dien over de
diverse voorstellen is opgemerkt uiterlijk
op 8 Juli e.k. Dit is het gebruikelijke pro
cédé bij het opmaken van de rijksbegroo-
ting.
Intusschen schijnt er, zoo meldt de „N.
Rott. Crt." aangaande de kwesties, welke
een rol speelden bij het aftreden van mi
nister De Wilde als minister van finan
ciën, nog een zeer speciale in ter-min iste-
rieele briefwisseling te zijn geopend.
De minister-president zou aan (ver
schillende van) zijn mede-ministers ver
zocht hebben, om hem, los dus van de ge
bruikelijke nota's, vóór een bepaalden
datum een uiteenzetting en gegevens te
doen toekomen, welke hij noodig acht om
te kunnen nagaan of en in hoeverre ver
wezenlijking van allerlei kostbare wen-
schen met een tactrijk en in zijn oogen te
verantwoorden financieel beleid samen
zou kunnen gaan.
In parlementairen kring hoorde het
blad 15 Juni als tijdstip noemen, waarop
de antwoorden bij dr. Colijn binnen zou
den moeten zijn. Dit wil echter nog geens
zins zeggen, dat dan ook al in de volgen
de week in het kabinet de beslissing zal
vallen over de vraag, of men het onder
ling eens kan worden over de voornaam
ste kwesties betreffende den opzet van de
be^rooting 1940.
Naar ons althans ter oore kwam, aldus
vervolgt de N. R. Crt., zou in den minis
terraad afgesproken zijn. eerst na 22 Juni
een definitief besluit dienaangaande te
nemen, zoodat men dus zou mogen ver
wachten, dat er vóór dien datum, den dag
waarop minister Colijn 70 jaar wordt, in
elk geval binnen het kabinet geen botsing
zou ontstaan.
Hieraan kan nog worden toegevoegd
zoo gaat het blad verder, dat, gelijk wij
van verschillende zijden uit het parlemen
taire kamp vernamen, de minister-presi
dent zich buitengewoon veel moeite geeft
om te probeeren onderling overeenstem
ming te bereiken en aldus het uitbreken
van een kabinetscrisis te voorkomen.
Voorshands schijnt hij het er op te willen
aansturen te bereiken, dat het leven van
het kabinet ten minste tot na het parle
mentaire zomerreces verlengd zal kun
nen worden.
In hoeverre zich intusschen moeilijkhe
den met de Kamer zullen voordoen, is een
tweede vraag.
Wel hoorde het Rotterdamsche orgaan,
met betrekking tot de kwestie-Oss nog
verluiden, dat tot nu toe in het kabinet
ten opzichte van het door minister Gose
ling gevoerde beleid eensgezindheid zou
hebben bestaan.
WAT IS HAMSTEREN
Verschenen is de memorie van antwoord
a^n de Eerste Kamer inzake de acht wets
ontwerpen betreffende voorzieningen in ge
val van oorlog, oorlogsgevaar en daaraan
verwante of daarmede verband houdende
omstandigheden.
Daaraan is het volgende ontleend:
Gezien de huidige veevoederspositie, moet
een minimum-voorraad van 150.000 ton
voedergranen geenszins te hoog worden ge
acht. Het overleg met deze bedrijfsgroep
dient o.m. om na te gaan, tot welke hoe
veelheid en op welke wijze de importeurs
deze voorraad vorming vrijwillig op zich
zouden kunnen nemen, terwijl daarnaast
wordt overwogen op welke wijze het aan
het vereischte minimum ontbrekende ge
deelte in opslag zou kunnen worden geno
men.
De vraag, wat onder „hamsteren" moet
worden verstaan, meent de minister van
Economische Zaken het eenvoudigst te kun
nen beantwoorden aan de hand van artikel
9 van het wetsontwerp. Zoodra een artikel
ingevolge deze bepaling door hem is aan
gewezen, „hamstert" men, wanneer men
binnen een tijdsverloop van één week een
grootere hoeveelheid daarvan inslaat dan
de normale wekelijksche behoefte bedraagt.
Vóór dat een dergelijke aanwijzing is be
kendgemaakt, vormt het inslaan van voor
raden derhalve geen „hamsteren", zooals
dat in dit wetsontwerp wordt verboden.
Vier den Zomer
met God
Wij ontvingen een" exemplaar van net
zoo juist verschenen jeugdmanifest over
de viering van de zohier.
De zedenverwildering op het gebied van
de zomerviering schijnt dit jaar nog erger
te zijn dan ooit te voren. Uit alle deelen
van het land, niet enkel meer uit de bad
plaatsen komen ernatige klachten over
ergerniswekkende toestanden bij de be
oefening van de zomersport. Overal woe
kert dit kwaad op verschrikkelijke wijze
voort en brengt onnoemelijk veel schade
aan de redelijke kracht van ons volk. Een
krachtig offensief van alle katholieken
van Nederland is hier dringend noodig.
Een massale verspreiding van deze folder,
lijkt ons een doeltreffend middel om deze
zedenverwildering, die een ramp dreigt te
worden voor ons volk, tegen te gaan.
Het ligt in de bedoeling dit jeugdmani
fest te verspreiden door middel van de
katholieke jeugdorganisaties.
De katholieke jongeren sporen wij met
klem aan, deze folder, die gratis versterkt
wordt via de plaatselijke afdeelingen van
de jeugdvereenigingen, te „vergeten" op
alle plaatsen, waar zomersportbeoefenaa/s
haar kunnen vinden: in openbare vervoer
middelen, aan de stranden, de plasranden,
de kampeertenten, de jeugdherbergen,
de zeilbooten, de buitencafé's en overal
waar het eigen initiatief hen ingeeft deze
te verspreiden.
Onze zomer zij Gods zomer!
Zomer zonder God leidt tot zedenverwil
dering.
Zomer met God is een goede zomer
Vier den zomer.... maar vier den
zomer waardig.
den. Toen de S.D.A.P. wethouders achter
de groene tafel zaten werd er minder aan
openbare werken gedaan dan voorheen.
Dat is aanpassingspolitiek!
En dat beschuldigt dan anderen van
aanpassingspolitiek! Zouden de kiezers
het gehalte van een dergelijke wijze van
voorstellen, van een dergelijke propagan
da n ie t op de juiste waarde weten te
schatten? En dat aan de stembus toontn?
Wij hopen het voor de kiezers!
200 vluchtelingen naar
Nederland
700 anderen naar België
en Frankrijk
ECUADOR LAAT GEEN EMIGRANTEN
TOE
Naar wü vernemen, heeft de Neder-
landsche minister van Justitie het verzoek
van het comité voor bijzondere Joodsche
belangen toegestaan tot het naar Nederland
doen emigreeren van tweehonderd vluch
telingen, die zich thans aan boord bevin
den van het Duitsche ss. „Saint Louis" van
de Hamburg-Amerika-Lijn en wien het
o.m. verboden was in Cuba aan land te
gaan. Zij zullen in Nederland kunnen blij
ven totdat zij gelegenheid hebben zich
elders te vestigen.
Te Parijs werden Maandag besprekingen
gevoerd om de overige zevenhonderd
Duitsche vluchtelingen van de „Saint
Louis" in andere landen, o.a. Frankrijk cn
België, op te nemen, onder dezelfde voor
waarde.
De regeering van Ecuador heeft volgens
Havas strenge maatregelen genomen om te
voorkomen, dat de Duitsche Joden en de
vluchtelingen uit Tsjecho-Slowakije, die
niet te Havana aan land mochten gaan en
thans voor de kust van Ecuador liggen, zich
naar het binnenland begeven. Hun aantal
bedraagt 96.
Inquisitie
Pastoor W. Nolet gaf onlangs een G. G.
G.-brochure in het licht „Inquisitie in de
Nederlanden", die zeer geschikt is om
vooral bij onze andersdenkende broeders
een beter begrip te vestigen over het we
zen van de Spaan sche Inquisitie en heel
wat taaie vooroordeelen uit den weg te
ruimen.
Wij denken er niet aan de Inquisitie
goed te praten en alles te verontschuldi
gen wat door haar of in haar naam is ge
schied. Heel veel is nu eenmaal niet te
verdedigen: het aannemen van aanklach
ten, het geheimhouden van de aanklagers,
het weigeren van een verdediger, het ge
bruik van de pijnbank bg de verhooren,
de gruwzame en wreede vuurdood. Dat
de Inquisitie haar vooroordeelden aan den
wereldlijken arm overgaf, doet aan haar
verantwoordelijkheid niets af.
Om rechtvaardig te zijn moeten we de
Inquisitie echter beoordeelen in het licht
van de middeleeuwsche opvattingen over
de enge verbondenheid van Kerk en
Staat, over de ondergeschiktheid van den
Staat aan de Kerk; alwie de eenheid van
geloof in gevaar bracht, was daarmee van
zelf staatsgevaarlijk geworden, omdat hij
de grondslagen van den christelijken staat
zelf aantastte.
Het is wel geen verontschuldiging voor
de Kerk, maar het mag in dit verband
toch wel vermeld worden, dat de Protes
tanten evengoed hun Inquisitie gehad
hebben, b.v. in Duitschland. Zwitserland,
Engeland en Holland, waarbij we slechts
behoeven te herinneren aan de namen
van Servet, Svlvan, Oldenbarneveldt, Hu-
go de Groot, Neuser, Suter en de Sozinia-
nen, die veroordeeld werden niet in naam
van een objectieve waarheid, maar in
naam van het vrije onderzoek en de vrije,
subjectieve geloofsbeleving, waardoor hun
vonnis een nog veel harder en tyrannie-
ker karakter krijgt.
Het is de verdienste, van Pastoor Nolet
bewezen te hebben, dat ons Katholieke
volksdeel, ook vóór de afscheiding van
Spanje, van de Inquisitie niets moest heb
ben: het wezen van de Spaansche Inqui
sitie met haar gemengd kerkelijk en po
litiek karakter vloekte te zeer met onzen
volksaard. „Het is wel duidelijk, dat die
soort van inquisitie nooit de instemming
heeft gehad van het Nederlandsche volk,
dat men het niet zóó mag voorstellen, als
of het eene volksdeel woedde tegen het
andere. Integendeel, het opkomende pro
testantisme is in zijn aanhangers vervolgd
door een vreemde macht onder het pro
test van heel het tyederlandsche volk. En
die vreemde macht is-door heel het Ne
derlandsche volk om haar tyrannie en
miskenning van den volksaard verdre
ven".
Dergelijke publicaties zi:n in ieder op-
icht toe te juichen, omdat zij langzaam
maar zeker voortbouwen aan de groeien
de saamhoorigheid van ons volk.
„Utr. Crt." P. H. RONGEN, O.C.R.
Wanneer gemeente-:
raadsverkiezingen
En op welke lijst?
Hier volgen de data van de gemeente
raadsverkiezingen in Leiden en omgeving,
met vermelding Van het lijstnummer der
R.K. Staatspartij en de eerste naam, daar
op voorkomende:
Woensdag 14 Juni:
LEIDEN - lijst 2 (Wllmer)
ALPHEN A/D RIJN - lijst 3 (Ruysse-
naars).
HILLEGOM - lijst 1 (Klaver)
VOORSCHOTEN - lijst 1 (Mens)
KATWIJK - lijst 4 (Grimbergen)
HAARLEMMERMEER lijst 2 (Ko
ning).
ZEVENHOVEN lijst 1 (Weyden, v. d.)
WOERDEN lijst 1 (Lunenburg).
ALKEMADE Roelofarendsveen lijst
1 (Emmerik, v.), overige buurt
schappen lijst 2 (Poel, v. d.).
BODEGRAVEN lijst 2 (Poll, v. d.).
LEIDERDORP - lijst 3 Klaver)
WOUBRUGGE - lyst 1 (Zwetsloot)
SASSENHEIM - lijst 1 (Bader)
ZOETERWOUDE - lijst 1 (Onderwater)
ZWAMMERDAM lijst 1 (Poll, v. d.)
Woensdag 21 Juni:
WASSENAAR lgst 1 (Moorsel, v.)
BOSKOOP - lijst 3 (Brand).
Donderdag 22 Juni:
LEIDSCHENDAM - lijst 1 (Koning, de)
ZOETERMEER lijst 3 (Groenewegen)
Vrijdag 23 Juni:
VOORHOUT - lijst 1 (Hulst, v. d.)
OORLOG IN DEN ETHER.
LONDEN, 13 Juni (A.N.P.). De diploma
tieke redacteur van de „Times" schrijft:
„Het radiostation Bari, dat in het Arabisch
zendt, heeft Vrijdag de grenzen van het
fatsoen overschreden door melding te ma
ken van een opstand in Transjordanië en
een succes van rebellen tegen geregelde
troepen. In werkelijkheid is er van een op
stand geen sprake geweest en juist op dien
zelfden Vrijdag heeft de Syrische nationa
listische leider Abdoer Rahman Sjah Ban
dar een bezoek gebracht aan den emir van
Transjordanië en hem gelukgewenscht met
zijn rechtvaardig bestuur. Hij gaf hem de
verzekering van de trouw van al zijn on
derdanen en verklaarde, dat in geheel
Transjordanië rust heerschte. De opst-md
bestaat slechts in de kolommen van zekere
Egyptische bladen, die, naar men gelooft,
Duitsche subsidie krijgen".
Sprekende over andere berichten in de
Duitsche pers zegt de „Times": „Er is
reden om aan te nemen, dat de Irakeesche
publicist, die na den moord op den Brit-
schen consul te Mosoel als getuige gedag
vaard werd en onverwijld per vliegtuig
naar Duitschland vertrok, thans werkzaam
is op het Duitsche ministerie van propa
ganda in de afdeefling voor de Arabische
uitzendingen".
Dll nummer beslaat uil
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Lord Halifax doet in Hoogerhuls nog
maals beroep op Duitschland om de geweld-
politiek te laten varen. (2de blad).
De spanning tusschen Danzlg en Polen.
(2de blad).
Binnenland
Tweehonderd vluchtelingen wordt In Ne
derland gastvrijheid verleend (le blad).
Wat verstaan moet worden onder verbo
den „hamsteren" (le blad).
Eenlge kleinere wijzigingen in de vesti
gingswet (2e blad).
Het drama te Koedijk weer voor de
Rechtbank (2c blad).
GEEN ITALIAANSCHE BLADEN OP DE
LEESTAFEL.
WARSCHAU, 13 Juni (A.N.P.). De pers
verneemt, dat de grootc restaurants en kof
fiehuizen besloten hebben hun abonnement
op Italiaansohc dagbladen en tijdschriften
op te zeggen wegens de herhaalde aanval
len der Italiaansche pers op Polen en zijn
buitenlandsche politiek.
DE WERELD lit
VOGELVLUCHT
DANZIG: Het vuurtje van haat en ver
bittering tusschen Danzig en Polen wordt
zorgvuldig brandende genouden en voort
durend aangewakkerd. Het is thans weer
een gearresteerde Poolache douane-inspec
teur, Lipinski, over wiens hoofd heen de
Polen en de Duitschcrs elkander aanval
len. De Duitschers zoggen, dat de douane
inspecteur gearresteerd is, omdat hg po
gingen deed cm twee leden der nationaal-
tocialistische partij in uniform van Danzig
naar Polen te ontvoeren, terwijl hij boven
dien getracht zou hebben van twee leden
der nationaal socialistische partij inlich
tingen van militairen aard te verkrijgen.
De Poolschc commissaris generaal van
zijn kant merkt op, dat het ondenkbaar is,
dat de douane-inspecteur zich midden in
Danzig zou kunnen meester maken van
twee uniform dragende leden der natio
naal socialistische partij en ze zou kunnen
ontvoeren naar Polen. De commissaris
ei&cht, dat zijn vertegenwoordiger Lipinski
mag bezoeken en zijn vcrkluringcn opne
men, hetgeen in staat zou stellen tot vast
stelling der feiten en zou bijdragen tot
het wegnemen van de bewering, dat het
hier gaat om een daad van provocatie.
De Polen zien in deze arrestatie geens
zins een op zichzelf staand geval. Het Pool-
sche blad „Wieczock Warzzawski" spreekt
over een plan van een „Anschluss zonder
Anschluss". „Hitier ziet, dat het onmoge
lijk Is Danzig bij het Rijk in te lijven en
daarom volgt hij thans een andere taktiek,
welke bestaat in het langzaam liquideeren
van de Poolache rechten in de Vrije Stad,
eerrt de douane-inspecteur, vervolgens
de posterijen en de spoorwegen en tenslotte
het Poolsche arsenaal op Wcstcrplatte. Te
gelijkertijd worden afdeelingen van het
Duitsche leger onder het voorwendsel van
betoogingen tijdens feesten op het gebied
van Danzig gebracht."
Wij willen de Polen niet in alles gelijk
geven. Danzig ligt ver weg en wanneer er
iets gebeurt, geven beide partijen van
elkaar totaal afwijkende lezingen, zoodat
het onmogelijk is, uit te maken, wie gelijk
heeft. Maar alles wijst er toch op, dat
Duitschland geen gelegenheid voorbij laat
gaan, om zijn positie te versterken, net zoo
^eng totdat het de wereld opnieuw voor
een fait accompli kan steellen.
Het beroep, dat de Brit'che minister van
bvitenlandsche zaken lord Halifax gisteren
weer op Duitschland heeft gedaan om de
geweld-methode te laten varen, is niet
zonder meer gedaan. Dergelijke woorden
Inden echted geen willig oor in Duitsch
land. Wij ziin nog ver verwijderd van den
weren vrede.
Katholieken,
Uw eigen Dagblad is
DE LEIDSCHE COURANT
