De „Krekel" Zaterdag neergestort.
KERKNIEUWS
MAANDAG 12 JUNI 1939
30ste Jaargang No. 9359
2)e £eid<töh£0oii/fcmit
Bureaux Papengracht 32. -Adv* en Abonn.-tarieven sie pag. 2
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 103003. Postbus 11.
Op het Vllssingsctie strand.
Dit nummer bestaat uil
vier bladen.
V Volla tout!
Het drama-Oss wordt vervelend con
stateert de „Maasbode" zeer terecht en
wij vreezen, dat na de publicatie van het
rapport der Kamercommissie sommigen
wel weer zullen doorgaan, „met hyper-
zware woorden te manoeuvreeren".
Wij willen hier de hoofd-conclusie uit
het vrij uitvoerige rapport lichten en mee-
nen daardoor de zaak-Oss zelf tot haar
juiste proporties te kunnen terugbrengen.
Ie. Eenstemmig is de commissie van oor
deel, dat het „tekort aan gegevens", waar
tegen in enkele persorganen zoo heftig is
gefulmineerd, „NIET van die beteekenis is,
dat omtrent de hoofdzaak, nl. het beleid
van den minister, thans van een uitspraak
zou moeten worden afgezien".
2e. Eenstemmig is de commissie van
oordeel:
dat de minister, toen hij zijn maatrege
len nam, van de noodzakelijkheid daarvan
overtuigd was;
dat hij met het nemen van zijn maat
regelen geen andere bedoelingen had, dan
het bevorderen van wat hij beschouwde als
een juiste uitoefening van de opsporings
taak der politie;
dat aan de goede trouw van den minis
ter niet getwijfeld mag worden.
3e. Eenstemmig is de commissie van oor-
dell, dat leden van het personeel der bri
gade Oss bij hun opsporingsonderzoek in
verschillende zaken fouten hebben ge
maakt. De meerderheid acht deze fou
ten niet „van zeer ernstigen aard". Naar
't schijnt, wèl van ernstigen aard!
4e. Verschillend oordeelt de commissie
ALLEEN over de vraag, of de door den
minister getroffen maatregelen in juiste
verhouding stonden tot de begane fouten,
of met name de tijdelijke ontneming van
de opsporingsbevoegdheid niet als een
straf bedoeld voldoende gemotiveerd
was. „Wanneer de brigade" aldus de
meerderheid (de grootst mogelijke meer
derheid) „was gewaarschuwd, en deze waar
schuwing was gepaard gegaan met bevor
dering van een meer doeltreffende leiding
aan en een beter toezicht op haar arbeid,
zou dit, in ieder geval voorhands, vol
doende zijn geweest". Naar het oordeel van
het lid, dat de minderheid vormt, had met
een mindere ingrijpende maatregel ge
zien ook alle feitelijke omstandigheden
niet kunnen worden volstaan.
't Is uit wat wij hier citeeren duidelijk,
dat de geheele commissie de overtuiging
heeft, dat ten aanzien van de brigade Oss
der Koninklijke Maréchaussée maatrege
len genomen moesten worden.
Men verschilt slechts van meening over
het hoe' der maatregelen, die getroffen
moesten worden. De meerderheid had een
waarschuwing waarmede had moeten
samengaan krachtiger leiding en beter toe
zicht! „in ieder geval voorhands" vol
doende gevonaen. Zou deze opmerking
zij even terloops gemaakt zulk 'n
„waarschuwing", door de betrokkenen
niet evenzeer als een straf zijn gevoeld en
in zekere kringen niet evenveel rumoer
hebben verwekt?
Allerduidelijkst is het dus, dat het
meeningsverschil in de commissie niet
betreft het feit of al dan niet bij de bri
gade Oss van hoogerhand moest worden
ingegrepen, maar SLECHTS de wijze,
waarop dat ingrijpen moest geschieden.
Voila tout. Ziedaar alles!!
Honderden keeren komt 't voor, dat over
d e w y z e, waarop door de overheid
tegenover onder haar werkende ambtena-
rer disciplinair wordt opgetreden, ver
schil van meening kan bestaan en bestaat.
Maar dan wordt er niet zoo'n drama van
gemaakt, als nu weer in zekere pers.
De „Telegraaf" zegt: „Voor het staats-
mansbeleid van dezen bewindsman is dit
rapport vernietigend". De „N. R. Crt." con
stateert, dat de minister „het vertrouwen
bij de groote meerderheid van het volk
heeft verbeurd", en dat het rapport de be
teekenis heeft van een „consilium abeun
di" (de raad, om maar heen te gaan)!
Nuchtere menschen, die 't voor hon
derd procent met de meerderheid van
de commissie eens zijn, moeten het toch
beschouwen als een ongerijmdheid, een
DE WERELD lA
VOGELVLUCHT
PRAAG: De Duitsche regeering heeft toch
wat ingebonden. Wanneer Zaterdag de moor
aenaar of de moordenaars van den- poli
man te Kladno niet zou(den) zijn gevon
den, zouden de drastische strafmaatregelen
verscherpt worden. De moordenaar werd
niet gevonden, maar de maatregelen wer
den niet toegepast. De boete van 500.000
kronen moet thans voor 80 pet. betaald
worden door de Joden! Het kan in Duitsch-
land niet zóó raar loopen of de Joden beta
len het gelag.
Wat is de reden, dat von Neurath heeft
ingebonden? Heeft hy ingezien of heeft
hy van Berlijn een wenk gekregen om in
te zien? dat hij te ver is gegaan en dat
er op die manier slechts haat wordt ge
kweekt?
Hoe de stemming onder de Tsjechen is
kan men slechts raden. De pers staat on
der censuur, ook de correspondenten der
buitenlandsche bladen mogen slechts be
richten wat de Duitsche autoriteiten hun
voorhouden. De incidenten, welke zich na
den moord te Kladno hebben voorgedaan,
bewijzen echter, hoe het gist in de Tsjechi
sche landen. Men meent nu, dat het niet
lang meer duren zal, of Bohemen en Mo-
ravië zullen tot Duitsche provincies worden
verklaard. Van autonomie of zelfbestuur, is
can heelemaal geen sprake meer. De inci
denten van thans zouden het voorwendsel
moeten zijn om daartoe te geraken.
Indien Duitschland daartoe inderdaad
zou overgaan, zou het de eenmaal gemaak
te fout nog erger maken.
Het Fransche blad „Oeuvre" zegt: „Het
is heel aardig zoogenaamde levensruimte
te veroveren en lijnen op de kaart te trek
ken, maar er zyn veroveringen die eer ver
zwakken dan versterken. Men maakt met
Tsjechen geen Duitschers en met Abessij-
ner geen Italianen. Men mag zelf onder
stellen, dat deze Tsjechen en Abessijnen in
geval van een conflict hun aanvallers eeni-
ge extra moeilijkheden zullen veroorza
ken."
Overigens is de stap van schijn-protec-
toraat tot inlijving'niet zoo heel groot.
Volgens de „Ordre" heeft Hacha een na-
tionaal-socialistische lijfwacht. De politie
oefent toezicht op zijn bezoekers. Zijn re
geering kan niet bijeenkomen, zonder dat
de agenda door den rijksprotector is goed
gekeurd. Zijn redevoeringen en beslissin
gen worden onderworpen aan de goedkeu
ring van den protector, die de bevoegdheid
heeft den zin er van geheel te veranderen,
zooals ook het geval is geweest bij de Jo-
denwet. Wie zal, aldus vraagt het blad, de
Tsjechen tegen hun beschermers bescher
men?"
DANTZIG: Rondom Dantzig vermindert
de spanning met de Polen nog geenszins.
Integendeel alles schijnt erop gericht te
worden, om de punten van verschil zoo
veel mogelijk toe te spitsen. Wij gelooven,
dat Eden de zaken goed bekijkt, wanneer
hij voorspelt, dat de eerstkomende maan
den even vol spanning en gevaar zullen
zijn als de voorgaande zijn geweest.
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benóemd:
tot Deken van het Dekenaat en tot pas
toor der poróchie St. Laurentius, aldaar
den zeereerw. heer J. Th. Jacobs;
tot Deken van het Dekenaat Wevers-
hoofd en tot pastoor te Wognum: den wel
eerw. heeer L. H. M. Nieuwenhuizen;
tot pastoor te Akersloot den weleerw.
heer A. A. van den Berg;
tot pastoor te Rhoon den weleerw. heer
G. H. Hubers, thans kapelaan te Rotter
dam (H. Lambertus).
CENSUUR OP DE BUITENLANDSCHE
PERS.
De correspondenten van de buitenland
sche dagbladen te Praag hebben van de
Duittsche autoriteiten het verbod ontvan
gen over de incidenten iets anders te mel
den, dan de officieele mededeelingen. Ook
het commentaar van de Tsjechische bla
den mag niet worden gemeld.
koortsachtige verhitting, zulke conclusies
uit het rapport te trekken!
En wij zyn er van overtuigd, dat de
leden der commissie zélf in de Tweede Ka
mer wel duidelijk zullen maken, dat zy
ook al keuren zij het door den minister
ten deze gevoerde beleid af het met
die conclusies, welke men uit hun rap
port trekt, volstrekt niet eens zyn.
Drie tfocden.
Zaterdagmiddag te ruim half vijf is de
luchttaxi van de K.L.M., de PHA.J.K.
„Krekel", een Koolhoven F.K.43, welk
toestel ook gebruikt wordt voor de oplei
ding van verkeersvliegers, boven het Vlis-
singsche badstrand op geringe hoogte bij
het maken van een bocht afgegleden en
neergestort.
Het vliegtuig kwam terecht op het bad-
gedeelte, vlak naast het strand voor zon
nebaden, waar de badgasten op dat oogen-
blik rug aan rug lager tc zonnen.
Het toestel kwam met de neus naar vo
ren en met een barden slag op het strand
en vloog onmiddellijk in brand.
Toegesnelde badgasten, omstanders,
matrozen, soldaten en politie namen on
middellijk de blussching ter hand door
middel van het werpen van zand in de
hoog oplaaiende vlammen. Enkele minu
ten later was ook de Vlissingsche brand
weer op het strand aanwezig.
De drie inzittenden, alle drie jongeman
nen, konden kort hierna uit het toestel
worden bevrijd. Zij bleken reeds overle
den te zijn en hun lijken waren deerlijk
verminkt. Zij moeten onmiddellijk bij het
neerstorten van het toestel gedood zijn
geweest.
Het waren twee leerlingen van de rijles-
opleiding voor verkeersvliegers, de 19-jari-
ge van Tijen uit Vlissingen en de eveneens
19-jarige Faber uit Amsterdam. De derde
inzittende was de 25-jarige A. de Visser,
rijksemployé van het vlicveld Haamstede.
De stoffelijke resten der slachtoffers zijn
per brancard en per ziekenauto door leden
van het Roode Kruis naar het Bethesda-
ziekenhuis te Vlissingen overgebracht.
Toen de Vlissingsche brandweer werd
gealarmeerd, was zij juist met vele Neder-
landsche en Belgische gasten en autoritei
ten in de nieuwe brandweerkazerne by een
ter feestelijke opening van dit nieuwe ge
bouw.
Het vuur was te sterk.
Het mag een groot wonder worden ge
noemd, dat niemand op het strand door
het neerstortende toestel werd getroffen.
Van alle zijden renden de menschen naar
de plaats, waar het toestel, dat onmiddel
lijk na het neerstorten in brand was ge
vlogen, terecht was gekomen. Met zand,
dat in een zoo overvloedige massa aanwe
zig was, trachtte men het hoog oplaaiende
vuur te dooven, doch aanvankelijk bleven
deze pogingen zonder het gewenschte re
sultaat, omdat de vlammen een zoo groote
hitte verspreidden, dat de brandende
wrakstukken byna niet waren te naderen.
Enkele dapperen trotseerden echter het
vuur om te trachten de inzittenden uit het
wrak te trekken, doch hoe moedig zy hier
bij ook te werk gingen, steeds dreven de
vlammen hen weer terug. Daarbij kwam
nog, dat de inzittenden in het toestel vast
bleken te zitten. Terwy'l de onmiddellijk
gewaarschuwde brandweer van Vlissin
gen zich naar de plaats van de ramp
spoedde, trachtten de omstanders nog een
wanhopige poging te doen het vliegtuig
om te gooien. Zou dat lukken, dan was het
misschien mogelijk de inzittenden te be
vrijden. Inderdaad slaagde men er in. |»et
verongelukte en nog steeds brandende
toestel gedeeltelijk om te trekken. Nu
bleek het mogelijk te zijn één der inzeit-
tenden van Tyen uit het vliegtuig te
trekken. Hy bleek reeds overleden te zijn.
Intusschen was de Vlissingsche brandweer
gearriveerd. Nu waren de vlammen spoe
dig gebluscht en konden ook de lijken van
de twee andere inzittenden uit de wrak
stukken worden bevrijd.
Het duurde nog geruimen tijd alvorens
de identiteit van de drie slachtoffers kon
worden vastgesteld. Groot was de ontroe
ring, welke zich bij de honderden, die het
ongeluk voor hun oogen hadden zien ge
beuren en met groote dapperheid hadden
getracht hulp te bieden, meester had ge
maakt, doch deze ontroering werd dubbel
groot, toen kwam vast te staan, dat twee
der verongelukten Vlissingers waren: van
Tijen en de Visser. Laatstgenoemde was
havenmeester van Haamstede en was sinds
korten tijd getrouwd. In Zeeuwsche korf
balkringen was hij een bekende figuur.
Volgens ooggetuigen zou de bestuurder
van het vliegtuig een bocht, die hij boven
het strand op betrekkelijk lage hoogte
maakte, te kort hebben genomen, waar
door het toestel afgleed met het bekende
noodlottige gevolg. De wrakstukken zijn
onder bewaking gesteld totdat deskundi
gen zijn gearriveerd om een onderzoek in
te stellen.
R. van Tijen, geboren 5 December 1919
te Vlissingen en G. Faber, geboren 13 Fe
bruari 1920 te Amsterdam, waren leerlin
gen van de ryksopleiding voor verkeers
vliegers. Reeds zeer geruimen tijd waren
zy in het bezit van het vliegbrevet A en
zy zouden binnenkort hun opleiding voor
verkeersvlieger hebben voltooid. Zij maak
ten dezen Zaterdagmiddag een oefenvlucht
met de „Krekel" van Schiphol via Haam
stede naar Vlissingen. In Haamstede was
de Visser in het vliegtuig gestapt om het
laatste gedeelte van de vlucht mede te ma
ken. Het lot heeft echter gewild, dat de
drie jonge mannen kort voor het eindpunt
zijn verongelukt.
LEIDEN.
Wij herinneren aan de politieke bijeen
komst hedenavond in de Burcht; de toe
gang is vrij.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De Duitschers hebben afgezien van ver-
dere maatregelen te Kladno. (2e blad).
De spanning om Dantzig duurt onver
minderd voort. Polen weigert zijn douane-
inspecteurs te verminderen. (2e blad).
De reis van het Britschc koningspaar.
Bezoek aan de Wereldtentoonstelling. (2e
blad).
Op het strand bij Vlissingen is een K.L.M.
lesvliegtuig neergestort. Drie inzittenden
om het leven gekomen. (Ie blad).
Binnenland
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(lste blad).
Een leidersdag van land- en tuinbouw
jongeren te Leiden gehouden. (1ste blad).
Te Mcersscn heeft een kastcelcigcnaar
in een vlaag van waanzin zijn cchtgcnoote
doodgeschoten. (2de en 1ste blad).
Te Zaandam is een man gearresteerd,
verdacht zijn vrouw te hebben laten ver
drinken. (2de blad).
Meisje te Vlagtwedde door revolver
schot van militair gedood .(2de blad).
Verschillende ernstige verkeersongeluk
ken. (2de en lste blad).
Cartonnagefabriek te Helmond door
brand verwoest. (2de en lste blad).
De Tweede-Kamervacature v. d. Putt.
(2de blad).
Een slecht kersen jaar. (2de blad).
Nederlandsche tomaten naar Engeland.
(2de blad).
Sport en Wedstrl|den
De Olympische Dag ondanks minder
gunstig weer goed geslaagd: het Ned. elf
tal won met 41 van Zuid-Slavië. (3do
blad).
Baron Schimmelpenninck v. d. Oye
over de besluiten inzake de Olympische
Spelen. (3de blad).
De districtswedstrijd Den HaagLeiden
te Wassenaar bracht een 20 zege voor
Den Haag. (3de blad).
Nieuw Ned. record kogelslingeren van
Houtzager. (3de blad).
Westerkwartier korfbalkampioen van
Nederland. (3de £lad).
Het ernstig vliegongeval met het K.L.M.-lesvliegtulg .Krekel* op het strand te Vlissingen heeft aan de drie Inzittenden het leven
gekost De ruïne van het toestel