LUCHTVAART De ijzeren hand in Tsjechië BUITENLAND Land- en Tuinbouw Amsterdam-Batavia in één dag? ZATERDAG 10 JUNI 1939 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. Ji gade-Oss zelf In de gelegenheid hadden moe ten worden gesteld, om zich te verantwoqr- den, voordat de Minister een maatregel nam, dien zy als een straf moesten aanvoe len en dien zy dan ook als zoodanig heb ben opgevat. Gelijk uit het voorgaande is geble ken, zoo vervolgt de commissie, ls de commissie van oordeel, dat leden van het personeel der brigade Oas bij hun opsporingsonderzoek in verschillende zaken fouten hebben gemaakt. De meerderheid der commissie acht deze fouten evenwel van niet zeer ernstigcn aard. Zeker kan niet gezegd worden, dat de brigade op hol gesla gen Is. Naar het oordeel van de meer derheid der commissie was het niet noodig geweest aan de brigade Oss tij delijk haar bevoegdheid tot opspo ringsonderzoek te ontnemen. Deze racatregel stond niet in een juiste verhouding tot de begane fouten. Dat er bij de gehcele brigade een ver derfelijke mentaliteit zou hebben bestaan, acht de meerderheid in elk geval niet be wezen. Onjuist acht zij dan ook de be schouwing van den procureur-generaal, die (blykens de contra-memorie in eersten aan leg) na een scherpe critiek op de voor naamste leden der brigade schreet: „Over de vijf andere leden dezer brigade heb ik geen gegevens, zy zijn echter gevormd in deze school en zoo zij nog niet zijn bedorven, op weg om zulks te worden." Het oordeel van de minderheid der commissie. Een lid der commisie, dat reeds meer malen van een afwijkende meenin heeft blijk gegeven, zonder het noodig te ach ten die meening overal te motiveeren, is van oordeel, dat de tekortkomingen van leden der brigade ernstig genoeg waren om den genomen maatregel ten volle te recht vaardigen. Naar zijn meening had met een minder ingrijpende maatregel ook niet kun nen worden volstaan. De tijdelijke ont neming van de opsporingsbevoegdheid mo ge door de daarbij betrokkenen als een straf gevoeld zijn, zy was niet als zoo danig bedoeld. Bovendien heeft de brigade zelf de uit werking van 's Ministers maatregel verer gerd door min of meer demonstratief bin nen de kazerne te blijven en zelfs geen sur veillance-diensten meer te verrichten hetgeen wellieht begrijpelijk, doch in strijd met.de bedoeling van den Minister was. By de beoordeeling van den maatregel moet men voorts rekening houden met de om standigheid, dat er in de gemeente Oss tengevolge van het optreden van de ma rechaussee een eenigszins zenuwachtige stemming hecrschte. Dit kwam o.a. hierin tot uiting, dat de vader van één der jon gens, die de marechaussee wilde hooren, zich wege tot den burgemeester wendende, de brigade aanduidde als de „Gestapo", en dat het hoofd van één der meisjesscholen den burgemeester om bescherming vroeg voor het geval de marechaussee zich aan haar school mocht vervoegen om leerlin gen een verhoor af te nemen. Zelfs was er sprake van een protestvergadering tegen de handelwijze der marechaussee. De ge nomen maatregel was by uitstek geschikt om de rust te doen wederkeeren. LOOPEN OP DIT PUNT DE MEE- NINGEN DUS UITEEN, DE GEHEELE COMMISSIE TWIJFELT ER NIET AAN, DAT DE MINISTER, TOEN HIJ ZUN MAATREGEL NAM, VAN DE NOODZA KELIJKHEID DAARVAN OVERTUIGD WAS. UIT NIETS IS HAAR GEBLEKEN, DAT HIJ BIJ HET NEMEN VAN ZUN MAATREGELEN ANDERE BEDOELIN GEN ZOU HEBBEN GEHAD DAN HET BEVORDEREN VAN WAT HIJ BE SCHOUWDE ALS EEN JUISTE UIT OEFENING VAN DE OPSPORINGSTAAK DER POLITIE. AAN DE GOEDE TROUW VAN DEN MINISTER TWIJFFELT ZIJ DAN OOK NIET. Wel meent zij op grond van de haar ten dienste staande „egevens, dat in de zaak Van den H. het onderzoek had behooren te zijn voortgezet. Een overeenkomstige overweging geldt voor de zaak tegen pastoor B., waarin de gegevens, welke de commisie te harer be schikking heeft, overigens zoo onvolledig zijn, dat zy zich over de al of niet wensche- lykheid van verder onderzoek geen oordeel kan vormen. Dat eenig opzet om een hervatting van het onderzoek in deze zaak te voorkomen bij den Minister heeft voorgezet schijnt haar echter evenzeer onaannemelijk. DUÏTSCH VLIEGTUIG VERONGELUKT Een vliegtuig der nat. soc. party is neer gestort in het woud van Wrzeszsez op Dantzigsch gebied. Het toestel werd geheel vernield. DE POSTVLUCHTEN OP NED.-INDIë. De positie der K.L.M.-vliegtuigen op de Indië-lyn was gisteravond als volgt: Op de u i t r e i s bereikte de „Valk" die wegens weer eergisteren niet verder dan Karachi kwam, gis'yen Gaya in Bengalen. De „Pelikaan" kwam te Basra aan. Opdethuisreis landden de „Gier" te Basra en de „Zilverreiger" te Rangoon. STOFZUIGERS 35 verschillende bekende merken. Ook in huurkoop DE STOFZUIGER-CENTRALE HAGEMAN HOOIGRACHT 51 - TEL 2945 KLADNO KRIJGT 24 UUR RESPIJT p VERSCHERPING DER MAATREGELEN. De moordenaars zijn nog onvindbaar. Een speciale correspondent van Havas te Klano meldt, dat de Duitsche autoriteiten een aanvuling hebben gepubliceerd op het decreet van Von Neurath na den moord op een Duitsch politieman. lo. de termijn aan de bevolking gesteld voor uitlevering van de moordenaars is met 24 uur verlengd, d.w.z. tot Zaterdag avond acht uur. 2o. De premie van oorspronkelijk 30.000 Kr. is verhoogd tot 100.000 Kr. 3o. Ieder die de moordenaars kent en ze niet wil uitleveren, stelt zich aan de doodstraf bloot. De maatregelen, welke te Kladno ge troffen zijn, zijn thans nog in zooverre ver scherpt, dat van 8 uur des avonds tot vijf uus des morgens slechts diegenen zich op straat mogen bevinden, die kunnen aantoo- nen, dat zij op weg naar hun werk zijn en van hun werk komen. Aan het politiedistrict Kladno is een geldboete ten bedrage van 50.000 R.M. op gelegd. De Oberlandrat van Kladno heeft evenwel instructie gekregen by het innen van deze boete de Tsjechische arbeiders zoo min mogelijk te belasten. Voorts meldt Havas, dat de leden van het gemeentebestuur geinterneerd zijn. Al le leden der politie van Kladno zijn in ar rest gesteld, nadat zij ontwapend waren De Duitsche politie is overgegaan tot huis zoekingen in de woningen van de bewo ners van het centrum der stad en by voor malige communisten in de buitenwijken. Driehonderd personen zijn gearresteerd. Onder de gearresteerden bevinden zich de. personen, die zich in den nacht, waar in de moord gepleegd werd, in de café's be vonden in de omgeving van de plaats, waar de moord gepleegd werd. De bevolking terneer geslagen. De bevolking van Klano is volkomen ter neergeslagen. De stad wordt overstroomd door een groot aantal vrachtauto's met Duitsche soldaten in volledig veldtenue. Patrouilles met de bajonet op het geweer en met miltrailleurs staan op de hoeken van vrijwel alle straten. De café's, restau rants en bioscopen zijn door Duitsche sol daten bezet. De bevolking heeft alleen toestemming zich in de hoofdstraten op te houden, doch ook hier staan overal soldaten. De gebou wen, waar de Duitsche administratie- en andere diensten zijn gevestigd, worden zeer streng bewaakt. Niemand mag daar pas- seeren, zoodat voorbijgangers in sommige gevallen een grooten omweg moeten ma ken. Duitsche soldaten jagen voortdurend sa menscholingen uiteen, die zich vormen. Te elf uur Vrijdagmorgen ging de Duitsche politie over tot een drijfjacht in de stad. De wegen werden versperd; niemand kon Kladno binnenkomen of het verlaten. Nieuwe Duitsche Incidenten. Niettegenstaande het strenge toezicht der Duitsche autoriteiten en de zware straffen, waarmede „onrustzaaiers" be dreigd worden hebben zich tal van nieu we anti-Duitsche incidenten voorgedaan. Te Ceske Budejovice zou een Duitsche gendarme tijdens een relletje door mes steken gewond zyn. Te Nachod zou een Duitsche officier in de lucht hebben moe ten schieten om na een soortgelijk incident te vlucht te kunnen nemen. Te Zilina in Slowakije is een Duitsche gendarme by een vechtpartij in een cabaret ernstig ge wond. Het Katholiek Comité van Actie „Voor God schrijft ons t Een ziucvte zonde In het algemeen moeten de rijken en de patroons zich wol herinneren, dat behoeftigen en ongelukkigen uit te buiten ten eigen bate en winst te zoeken uit de hulpeloosheid van anderen, mdruischt tegen goddelijk en menschelijk recht. Het verschul digde loon onthouden is een zeer zware zonde, die tnlde de wrekende loom van den hemel afroept. LEO xin. In „Rmim Novarum par. 17. IS Mel 1891. MIDDEN-EUROPA DE TSJECHISCHE OUDOFFICIEREN EN -ONDEROFFICIEREN. In overeenstemming met von Neurath publiceert de Tsjechische regeering de vol gende regelingen betreffende de Tsjecho- slowaaksche oud-officieren en oud-onder officieren: Zij zullen geplaatst worden bij de burgerlijke besturen of in particuliere ondernemingen. Het is verboden hen in arbeidskampen te plaatsen, evenals het hun verboden is dienst te nemen in bui- tenlandsche legers. Joodsche oud-officieren en oud-onderofficieren worden automa tisch op pensioen gesteld en hebben geen recht deel te nemen aan het openbare leven. ROEMENIË GAFENCOE OVER DE BUITENLANDSCHE POLITIEK. „Lebensraum" is slechts een mythe. In de Roemeensche Kamer heeft de mi nister van Buitenlandsche Zaken, Gafen- coe, de buitenlandsche politiek van Roe menië uiteengezet. Hy wees erop, dat Roe menië met alle landen wil samenwerken. „De Roemeensche regeering, aldus Ga- fencoe, is met Koning Leopold van België van meening, dat de kleine en middelgroote landen de pogingen der oorlogsdry vers moeten neutraliseeren". Het begrip levens- ruimte is slechts een mythe. Ieder land maakt noodzakelijkerwijze deel uit van de levensruimte zijner buren, want om te leven hebben alle staten elkaar noodig. Daarom moeten de economische banden vermenigvuldigd en de aan den handel ver leende faciliteiten vermeerderd worden. Gafencoe verklaarde vervolgens plech tig: „Onze veiligheid hangt voor allfrs van ons zelf af. Wij willen niets, dat niet van ons is, doch wij zullen dat wat ons toebe hoort met al onze krachten verdedigen. Wij zijn vastbesloten, de grenzen en de onafhankelijkheid van ons land zelfs met de wapens te verdedigen. Zoodra de eerste aanslag op onze goederen wordt gepleegd, zullen wij toeslaan". ROEMEENSCHE AMBASSADEUR TE PARIJS TREEDT AF. De Roemeensche ambassadeur te Parijs Tatarescu heeft zijn ontslag aangevraagd. Ofschoon een officieele mededeeling nog niet verstrekt is, heeft de koning, naar vernomen wordt, aan dit verzoek om ont slag gevolg gegeven. De motieven voor het plotselinge aftre den van Tatarescu zouden er in gelegen zyn, dat deze zijn rapporten met passeeren van de bevoegde regeeringsinstanties recht streeks aan den koning heeft gezonden, waardoor het tot een conflict met den pre mier is gekomen. ITALIË CTANO NAAR MADRID? Om Franco over te halen. Uit Rome meldt United Press dat de Ilaliaansche minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano plan heeft, om om streeks 21 Juni een officieel bezoek aan Madrid te brengen. In fascistische kringen hoopt men, dat Ciano's besprekingen met Franco er toe mogen leiden, dat Spanje zich bij het mi litaire pact RomeBerlijn aansluit, zoo dat de as over een derde grens met Frank rijk zal beschikken. ARABIE EEN BRITSCHE ACTIE IN YEMEN? Britten zouden zich van een stad hebben willen meester maken. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: Naar de Italiaansche pers meldt, hebben de Britsche militaire autoriteiten van het protectoraat Aden, de desbetreffende bepa lingen schendend van de aanvullende over eenkomst op het Britsch-Itliaansche Ver drag van 16 April 1936, getracht, zich meester te maken van de strategisch be langrijke stad Scebua aan de Oostelijke grens van Yemen. De imam van Yemen heeft, zoo wordt verder gemeld, de stad echter door een sterk expeditieleger laten ontzetten. Op dit bericht schrijft de „Voelkischer Beobachter": De gebeurtenissen in Yemen moeten ge zien worden als onderdeel van een groot opgezet Britsch plan, dat moet dienen, de positie van Italië in de Middellandsche Zee te ondermijnen. Om deze reden vormt het optreden van Engeland de logische voortzetting van de politiek, welke haar zichtbare uitdrukking gevonden heeft in de sluiting van het Britsch-Turksche bond genootschap. Tevens hoopt Engeland op deze wijze zyn geschokte positie in het Nabije Oosten weer te consolideeren. By zyn coup de main aan de Roode Zee is Engeland echter niet slechts op militai ren tegenstand van Yemen doch ook op dien van de groote mogendheid Italië ge- stooten, die er niet aan denkt, zyn natuur lijke positie in het Oostelijk deel van de Middellandsche Zee te laten ondermijnen door Britsche putsch-pogingen. CHINA SPANNING TE TIENTSIN NEEMT TOE. Japanners omsingelen de Britsche concessie. De spanning tusschen de Britsche en Ja- pansche autoriteiten te Tientsin als gevolg van de Britsche weigering, vier door de Japanneezen opgeëischte Chineezen uit te leveren, schijnt een ernstige wending te nemen. Ondanks de tegenspraken wordt van betrouwbare zijde bevestigd, dat de Ja- pansche autoriteiten bij wijze van vergel dingsmaatregel besloten hebben, over te gaan tot volledige omsingeling van de Brit sche concessie. Britsche onderdanen zullen geen toesteming krijgen, de concessies in- of uit te gaan, de Britsche scheepvaart zal eveneens worden stilgelegd en den aan voer van goederen in de Britsche conces sie zal, met uitzondering van levensmid delen verboden worden. Daar de Britsche concessie vlak naast de Fransche is gelegen, gelooft men, dat deze maatregelen ook hun terugslag zullen heb ben op de Fransche concessies, alsmede op alle buitenlanders en Chineezen, die in de beide concessies verblijf houden. Naar door het Japansche persbureau Do mei uit Tientsin gemeld wordt, heeft de Japansche consul aldaar getracht bij de Fransche, Amerikaansche, Duitsche en Ita liaansche consulaten, begrip te vinden voor de onafhankelijke actie, welke de Japan sche autoriteiten ondernemen, voor de handhaving van orde en rust in Tientsin, na de Britsche weigering om de moorde naars van Tsjeng Sji Kang aan de Chinee- sche autoriteiten uit te leveren, zooals door Japan verzocht was. Volgens Domei zouden de consuls van Frankrijk en de Vereenigde Staten aan hun regeringen getelegrafeerd hebben betref fende den gespannen toestand in Tientsin en haar verzocht hebben de Britsche re geering te vragen, haar houding te herzien, daar een verdere complcatie van den toe stand niet slechts ten nadeele van de Brit sche, doch ook van de andere Europeesche bewoners van Tientsin zou zijn. AMERIKA HET BEZOEK VAN HET BRITSCHE VORSTENPAAR. Hulde aan president Washington. De koning en de koningin van Enge land zijn gistermorgen naar het Kapitool gereden om daar de leden der wetgevende vergadering te ontmoeten. Hun werden in de centrale hall voorgesteld de senatoren en de leden van het huis van afgevaar digden. Na hun vertrek van het Kapitool gin gen de koning en de koningin naar de ma rinewerf, waar admiraal Leahy hen op wachtte. Het gezelschap begaf zich aan boord van het presidentieele jacht „Poto mac", dat naar Mount Vernon uitvoer, waar de koning hulde bewees aan het graftee- ken voor Washington. Terwijl de koningin en Roosevelt toekeken, legde de koning een krans van witte lelies, irissen en anje lieren op den marmeren sarcophaag van den eersten president der Vereenigde Sta ten. Het gezelschap keerde met de „Po tomac" terug naar Washington. Gisteravond hebben de koning en de ko ningin een diner aangeboden op de Brit sche ambassade. Overal, waar de Britsche vorsten ver schijnen, worden zy toegejuicht door een geestdriftige menigte. Nadat de vorsten gistermorgen van het Kapitool vertrokken waren, verklaarde se nator Pittman, dat de koning uitdrukking had gegeven aan zyn waardeering voor de algemeene hoffelijkheid en vriendschap, die hem en de koningin bewezen werden. DE KOOLGALMUG VLIEGT WEER! Draaihartigheiu in de kool moet nu bestreden worden. De Plantenziektekundige Dienst te Wa gen ingen meldt: Volgens waarnemingen van dr. Leef- mans zyn de eerste exemplaren van de eerste vlucht van de koolgalmug, wier lar ven de draaihartigheid by kool veroorza ken, in de Noordhollandsche koolstreek verschenen. Het is dus zaak nu zoo spoedig mogelijk de zaadbedden, de banen en de in bakken staande koolplantjes, onverschillig van welke soort, zoomede de reeds op het veld uitgezette bloemkoolplanten van de soort Lecerf zoo spoedig mogelijk te bespuiten met nicotine of pyridine. Van het eerste middel neemt men één gram, van het twee de 20 gram per liter water, waarin 15 gram zachte zeep is opgelost (dus 1/10 pet. nico tine of 2 pet. pyridine, beide in 1 1/2 pet. zeepwater). Men zij vooral met nicotine zeer voor zichtig. De damp moet zoo min mogelijk worden ingeademd, er moet niet mee ge morst worden, vooral niet op kleeren en handen. Men moet er voor zorgen, dat geen vergissingen kunnen plaats hebben. Deze bespuiting moet tweemaal per week plaats hebben, met geen grootere tusschen- pauze dan vier dagen. DE HEER PLESMAN SPREEKT WOOR DE ALG. NED. VERKEERSFEDERATIE In hotel Wittebrug te Den Haag is Vrij dag de Algemeene Nederlandsche Ver- keersfederatie, waarin de voornaamste in stellingen en organisaties op het gebied van verkeer, handel en industrie, land- en tuinbouw zijn vertegenwoordigd, onder leiding van haar voorzitter, mr. W. J. van Balen, in ledenvergadering bijeen ge weest. In zijn openingsrede zeide de voorzitter o.a., dat het verkeersfront zoo breed moge lijk moet worden uitgebouwd, waardoor niet alleen het prestige der verkeers- federatie, doch ook haar effectieve werk kracht wordt verhoogd. Overleg is noodig tusschen diverse verkeersgroepen onder ling, maar ook tusschen vervoerders en verladers, kortom tusschen allen, die met 't vervoer in aanraking komen. Spr. is er van overtuigd, dat ook hier de grens der natuurlijke expansie nog niet bereikt is. Ons stelsel van wegen en bruggen, hoewel in den laatsten tijd voor uitgaande, is nog lang niet voltooid. Nog teveel steden behelpen zich met het schro melijk verouderde tramverkeer, dat boven dien hare straten verstopt. Tegenover die tram moet de autobus van moderne uitrusting worden gesteld. Wy zyn geen vijanden van een gezond spoorwegverkeer, doch wij zien in plaats van een verouderd bedrijf, dat zich in stand tracht te houden op kosten van anderen, liever een gesaneerd spoorwegnet, dat zich tot vlotte prestaties in staat toont. Thans is een herziening van de belasting op auto's aangekondigd. De voorgestelde wijzigingen kunnen ons nog niet geheel bevredigen, maar tenminste kunnen wij hierin een stap op den goeden weg zien. De actie der wilde bussen heeft ten minste deze goede zijde gehad, dat nog maals duidelyk is aangetoond, hoeveel nieuw verkeer er nog te scheppen valt, en hoe averechtsch 't is, 'n spontaan op komend verkeer kunstmatig te willen be knotten. De heer A. Plesman, directeur der K.L.M. die hierna een causerie hield, begon met een schets van het begrip luchtvaart. Wil Nederland in de luchtvaart van groote beteekenis zijn, dan zullen we ons absoluut moeten instellen op internatio nale diensten aan derden. Door de geschei den ligging van Nederland en Nederlandsch Indië met een afstand van 14.200 K.M. hebben we sedert vele jaren diensten op den langen afstand kunnen verrichten. De omzet van de K.L.M. bedraagt I thans 14 millioen per jaar en hij zal, naar een schatting van spreker, over een tiental jaren veertig millioen per jaar beloopen. Remmend op de rentabiliteit werken nog de onvoldoende bezettingsraad en de snelle afschrijving van de vliegtuigen. Hoewel deze vrijwel een onbeperkten levensduur hebben, moesten we toch in vrij korten tijd afschrijven, om met onze toestellen op de hoogte van den tyd te blijven. De afschrijving bedraagt ongeveer 16 pet. van de totale exploitatiekosten der K.L.M., terwijl de subsidieering slechts 5 pet. bedraagt. In de bijna 20 jaren van haar exploitatie heeft de K.L.M. f 68.5 millioen uitgegeven en 59.2 millioen aan inkomsten genoten. Er is derhalve 9 millioen subsidie ver bruikt, hetgeen beteekent, dat de K.L.M. voor 86% pet. haar uitgaven heeft gedekt. In een afzienbare toekomst rekent spre ker op het afleggen van den afstand Am sterdamBatavia in ruim een etmaal. Het luchtverkeer biedt aan ieder land de mogelijkheid tot vergrooting van zijn rijk. Hiervoor is nog ruimte in overvloed, want slechts 15 pet. van het aardoppervlak is bekend gebied. Langs luchtfotografischen weg kunnen nieuwe gebieden, grondsoor ten en zefs schatten ondelr den grond wor den onderkend, zooals byv. olierijkdom men, Heeft men iets gevonden, dat voor de exploitatie van belang is, dan behoeft men slechts een vliegveld te bouwen en men springt over 1000 kilometer moerassen been. Nederland trachtte door zijn luchtver keer en paats vooraan op de wereldmarkt te verkrijgen en te behouden. Luchtver keer verrijkt het leven en slechts wanneer we over een sterke luchtvloot beschikken, zullen we den wereld-concurrentiestrijd met succes kunnen voeren. Hier komt het niet op woorden, doch op daden aan, die we niet tegen elkander, maar in samenwer king met alle belanghebbenden dienen te verrichten. Nadat mr. van Balen den dank der aan wezigen jegens den heer Plesman had ver tolkt, werd met een gemeenschappelijk noenmaal de samenkomst beëindigd. TTat sta je daar als een idioot te kU'.cen? Heb je nog nooit de wasch zien uithangen? Ja, maar by ons doet men dat, als i»en hem gewasschen heeft!! (Schweizer Illustrierte)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 6