CASINO
DE STRAATJONGEN
f
COWBOY TAAL
BINNENLAND
STADS
NIEUWS
DONDERDAG 8 JUNI 1939
CE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Lelden 10
cent per week; 2.50 per kwartaaL
Bij ome agenten *0 cent per wwk;
2.60 per kwartaal. Franco per po*t
2.95 per kwartaaL Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaaL
Losse nummers 5 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
v
HOE WORDT HET WEER?
KOELE WIND.
De BUI seint:
Verwachting:
Voor het goheele land: Iets koeler, ge
deeltelijk bewolkt, droog weer, matige, tij
delijk krachtige Noord-Oostelijke tot
Noord-Westelijke wind.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: onbewolkt, matige N. O.
wind, 15 gr. S.
Vlissingen: helder, matige N. O. wind,
17 gr. C.
De Bilt: licht bewolkt, matige Noordelij
ke wind 19 gr. C.
Groningen: licht bewolkt, matige N. N.
O. wind, 15 gr. C.
Maastricht: betrokken, zwakke W. N.
W, wind, 16 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
De depressie, die gistermorgen over de
Bothnische Golf lag, verplaatste zich
Oostwaarts naar Noord-Rusland. Achter
deze depressie kwam op den Oceaan een
gebied van hoogen luchtdruk tot ontwikke
ling, dat zich over de Britsche Eilanden
uitbrendt. Gisteravond kwam ons land on
der invloed hiervan, waardoor de wind
naar het Noorden omliep en koele lucht-
massa's over de Noordzee worden aange
voerd. Daardoor daalde te De Bilt de tem
peratuur tusschen 18 en 21 uur van 31 tot
21 graden Celsius. In het grootste gedeelte
■\an ons land was het gisteren buitenge
woon warm. Te De Bilt, Maastricht en
\liegveld Twente werd een maximum van
33 graden bereikt. De grenslijn tusschen
de warme lucht in Centraal Europa en de
koele zeelucht ligt vanmorgen over
Noord-Frankrijk en Noord-Duitschland.
Alleen in Zuid-Limburg ging het passee
rt n van deze lijn gepaard met zware be
wolking. In Zuid-Scandinavië dalen de
•barometers weer onder invloed van een
storing, die in Oostelijke richting trekt
en aan de Noorsche kust zwaren neerslag
bracht. De temperatuur is in geheel Scan
dinavië aanzienlijk gedaald. Het hoofg-
arukgebied over Centraal Europa trok ver
der weg naar de Balkan en nam in betee-
ikenis af.
LUCHTEMPERATUUR.
17 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Donderdagnamiddag 9.47 uur tot
Vrijdagmorgen 4.10 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 9 Juni
voorm. 8.20 en nam. 8.45 uur.
W ATE RTEMPERATUUR.
Zweminrichting ,,Dc Zijl". 20 gr. C.
Zweminrichting „Poelmeer" 20 gr. C.
Maan op 0.43 uur Vrijdagnacht.
Maan onder 12.10 uur Vrijdagmiddag.
Academienieuws
Geslaagd:
Candidaatsexamen Geneeskunde: Mej.
M. M. Kruiker, Hillegersberg; de heeren
W. G. v. d. Upwich, Den Haag W. D. v. d.
Hoek, Den Haag: B. A. M. Elias, Den Haag;
A. C. de Vlieger, Rijswijk; J. van Dam,
Zoeterwoude; A.A.W. van Lier,
Den Haag; J. J. Versélewel de Witt Hamer,
Noordwijkerhout;F. Th. van Gel
deren (cum laude), Den Haag; Tan Kian
Gwan, Leiden.
Doctoraal examen Indisch Recht: de heer
L. C. van Aken, Den Haag.
vertoont vanaf Vrijdag 9 Juni:
een film van buitengewoon groote so
ciale beteekenis, juist in dezen tijd.
VOOR DE PAUZE j|M M(; m |n
Actie!! Sensatie!!
ZOMERSTUDIEDAG VAN DEN
R.K. VROUWENBOND
In het Jaarbeursgebouw te Utrecht werd
Maandag 5 Juni door de Federatie van
R K. Vrouwenbonden een studiedag gehou
den ter voorbereiding van de samenstel
ling der programma's voor de komende
winteractiviteit. Deze studiedag stond in
het teeken van d'e nieuwe gemeenschaps
gedachte.
In de ochtendvergadering werd een in
leiding gehouden door Pater Winkel, die
naging, welke toestanden er gegroeid wa
ren uit de individualistische gedachte, welk
een chaos er ontstaan was door de kapi
talistische mentaliteit. Spreker belichtte
verder waarom de Pausen hadden moeten
ingrijpen, eerst Leo XIII met Rerum No
varum en later Pius XI met Quadragesimo
Anno. Interessant was de vergelijking, die
gemaakt werd tusschen dc beide encyclie
ken: Leo XIII keerde zich alleen nog
tegen de excessen, die een gevolg waren
van de kapitalistische denkwijze, terwijl
Pius XI veel verder ging en wees op de
noodzaak van een geheel nieuwe ordening
in de maatschappij. De huidige crisis is
vóór alles een religieus-ethische crisis en
van een hernieuwde samenleving, een
„Nieuwe Gemeenschap" kan niets komen,
tenzij ieder individueel bereid is eigen den
ken, eigen voelen, eigen handelen volko
men om te schakelen in den geest van
Christus.
In den namiddag sprak de Zeereerw.
Pater Dr. Keulemans, die de taak besprak
van de vrouw in de samenleving en aan
toonde in welke opzichten zij haar aandeel
kon hebben in den bloei of den ondergang
van de samenleving. In verband met de
grondgedachte van dezen studiedag ging
spreker vooral na, hoe de vrouw moet
staan tegenover het streven naar een be
tere, gelukkiger wereldorde en hoe ook zij
geroepen is al haar krachten te geven aan
den opbouw van een nieuwe wereld, waar
in Christus erkend wordt als koning en
Zijn leer de grondslag is der levenswetten,
Een algemeen en zeer levendig debat was
het bewijs hoezeer het onderwerp van den
studiedag allen ter harte ging en hoeveel
vragen er nog openstaan, wanneer men de
practische toepassing der beginselen onder
de loupe gaat nemen. Aan de afdeelingen
de taak om zich te bezinnen op deze prac
tische toepassingen en de beginselen te
maken tot daden.
DE CENTRALE RAADSVERGADERING
VAN DE HANZE
(Vervolg).
Na een hartelijk dankwoord van den
voorzitter aan dr Mollcr voor zijn ver
helderende inleiding werd de behandeling
van de afdeelingsvoorstellcn voortgezet.
Een voorstel van de afdeeling Obdam om
op de Centrale Raadsvergaderingen geen
redevoeringen meer te doen houden om
meer tijd beschikbaar te hebben voor het
behandelen van voorstellen, werd na een
schitterende rede zooals juist door dr. Mol-
ler was gehouden en die bij heel de ver
gadering een groot enthousiasme had ver
wekt, bij acclamatie verworpen.
De afdeeling Bovenkarspel verzocht het
hoofdbestuur er bij de regeering op aan
te dringen, dat de vestigingswet-grootbe
drijf zoo spoedig mogelijk in het leven
wordt geroepen, spertijden worden afge
kondigd en maatregelen worden genomen
tegen oneerlijke concurrentie, welke door
het grootbedrijf wordt toegepast.
De voorzitter deelde mede, dat bin
nenskamers hard wordt gewerkt om
wettelijke maatregelen te krijgen,
waardoor de verhouding grootbedrijf
kleinbedrijf wordt geregedl
De afdeeling Bovenkarspel lichtte haar
voorstel nader toe en vroeg de instelling
van een commissie.
De voorzitter was van meening, dat de
weg, welken Bovenkarspel wil volgen, een
langere weg kan blijken, dan welke nu
gevolgd wordt.
De Centrale Raad kon zich met het prae-
advies van het hoofdbestuur vereenigen.
Wat betreft een voorstel van Bovenkar
spel tot aansluiting bij de Nationale Anti-
Poliep-Actie verwees het hoofdbestuur naar
de motieven, welke tot niet-aansluiting
hebben geleid, en die breedvoerig in „Dc
Middenstandskrant" van 4 Februari 1939
zijn meegedeeld. Het vraagstuk is in studie
bij den Raad van Overleg en bij den N.R.
K.M. Op het a.s. Augustus-congres van de
N R.K.M. zal de kwestie aan de hand van
concrete voorstellen worden besproken.
De vergadering kon zich met deze toe
lichting van het hoofdbestuur vereenigen.
Een voorstel van de afdeeling Den Haag
om bij de N.R.K.M. stappen te doen tot
stichting van een studiebeurs voor zonen
van bondsleden, teneinde daaruit geheel of
gedeeltelijk te betalen de studiekosten voor
het priesterambt, economie en dergelijke,
vond veel instemming bij het hoofdbe
stuur. Het hoofdbestuur stelde echter voor
dit punt aan te houden, totdat de regeling
van de centrale inning van bijdragen zal
zijn geregeld. De vergadering keurde dit
hoofdbestuursvoorstel goed.
Na behandeling van de schriftelijk inge
diende vragen, werd de vergadering ge
sloten.
AMSTERDAMS RAADHUIS-
VRAAGSTUK.
Voorstel van B. en W. vindt ernstige
bestrijding in den Raad.
Verschenen is het algemeen verslag van
het afdeelingsonderzoek in den Amster-
damschen raad van de voordracht van B.
en W. inzake den bouw van een raadhuis.
Uitvoerig en door vele leden is gespro
ken over de eventueel te verstrekken op
dracht aan de architectencombinaties M.
DuintjesA. Komter en J. F. Berghoef
ir J. J. M. Vegter, welk voorstel ernstige
bestrijding vond, in hoofdzaak omdat men
meende, dat bij de uitvoering van deze
opdracht van de zijde van den dienst der
publieke werken te groote invloed zou
worden geoefend.
Men achtte het gevaar niet denkbeel
dig, dat de uitgenoodigde architecten te
veel den dienst der publieke werken naar
de oogen zouden moeten zien en dat hun
ontwerpen daardoor aan originaliteit zou
den inboeten.
Enkele leden betoogden, dat voor de in
de voordracht voorgestelde oplossing door
B. en W. geen voldoende argumenten zijn
aangevoerd.
Andere leden meenden, dat men uit het
advies van de jury zou moeten opmaken,
dat ook deze over de kwaliteit der voor
nadere uitwerking aanbevolen plannen niet
zoo bijzonder optimistisch is. Deze leden
konden een oplossing niet bewonderen,
waarbij de besten het nog eens moeten pro
be eren.
Uit hoofde van de hiervoren genoemde
bezwaren inzake den invloed van publie
ke werken, alsmede uit hoofde van het ont
breken van een behoorlijk'e argumentatie
van de zijde van B. en W., verklaarden
vele leden zich tegen de voordracht.
Door vrijwel alle leden werd betreurd,
dat de gehouden prijsvraag, ondanks de
goede organisatie, geen resultaat heeft op
geleverd en verschillende leden vroegen,
v/at daarvan de oorzakerf kunnen zijn.
Door een groot aantal leden werd be
toogd, dat het ontbreken van een voldoend
resultaat van de prijsvraag verband houdt
met de kwestie van de oppervlakte van
het voor het raadhuis te bestemmen ter
rein. Dit is volgens hen in de eerste
plaats het gevolg van het terugdringen van
de rooilijn van het oude Paleis voor Volks-
vlyt-terrein, door het doortrekken van de
rooilijn van Weteringschans naar Sarphati-
straat. Hierdoor wordt ongeveer een vier
de a een derde gedeelte van het oorspron
kelijke terrein afgesneden en het terrein
ondieper gemaakt.
Betoogd werd. dat de raad aan het door
trekken van deze rooilijn nimmer zijn
goedkeuring had gehecht.
DREIGEND TEKORT AAN
HOLLANDSCHE NIEUWE
Volgens de berichten der haringschepen
uit zee wordt den laatsten tijd weinig ha
ring gevangen. De hoogste vanger van gis
terochtend was de Kw 151 met 10 kantjes.
Van Vlaardingen en Scheveningen zijn
twee jagers onderweg met tezamen 220
kantjes haring aan boord, zijnde de vang
sten van 17 schepen.
Hieruit blijkt dus, dat de schepen weinig
haring aan boord hadden en de visscherij
schaarseh is. Ten gevolge van de geringe
aanvoer zijn de prijzen sterk opgeloopen
en komt er gebrek aan de Hollandsche
Nieuwe. Wanneer de geringe vangsten blij
ven voortduren is het niet onmogelijk, dat
er een tijdelijk tekort aan nieuwe haring
zal komen.
BOODSCHAPPEN DOEN PER WATER
VLIEGTUIG
De L-17 landde in de binnenstad van
Haarlem.
Twee luitenants-vliegers uit het vlieg
kamp De Mok bij Den Helder moesten in
Haarlem zijn voor den dienst en vliegers
nemen bij voorkeur geen trein of autobus.
Zij vlogen dus met een watervliegtuig naar
Haarlem, daalden op de Mooie Hel en taxi
den langzaam tsadwaarts, tot verbazing
van de bewoners en wandelaars aan den
Spaarndamschen weg, die niet alle dagen
watervliegtuigen zien passeeren.
Zonder eenige moeite leidde de piloot
zijn vliegtuig onder de spoorbrug door en
tegen half drie stuurde hij zijn wa
tervogel rustig naar den walkant aan de
Koudenhorn. De beide inzittenden stapten
op de drijvers, één hunner ging aan wal
en liep naar de kazerne aan de Kouden
horn om te vragen of één der militairen
Iop het vliegtuig wilde passen, want ze
moesten zelf in de stad even een bood
schap doen.
Er kwam een sergeant van de militaire
politie bij het vliegtuig, die de nieuwsgie
rigen op een afstand hield en ook poliite,
om de steeds talrijker wordende menigte
niet al te opdringerig te doen worden.
Binnen het uur waren de beide militairen
terug en ze waren lichtelijk verbaasd over
de groote belangstelling,'die het publiek
voor de L-17 aan den dag legde.
Doet u uw boodschappen wel meer op
deze manier?" vroegen wij één hunner.
O ja, dat gebeurt dikwijls
Maar dan zult u toch niet heelemaal
in de binnenstad kunnen komen?
Dat niet, maar hier was de gelegen
heid er zoo mooi voor.
Kwam u met de machine gemakke
lijk onder de spoorbrug door?
O, dat ging prachtig: we hadden nog
genoeg ruimte aan weerskanten over.
Weldra was de machine weer startklaar.
De vliegers salueerden. De motor sloeg
aan en weg gleed de ongewone gast, het
Noorder Spaarne tegèmoet. Langs den kant
holden de jongens mee, er ontstond een
Proza en Poëzie in de
verkiezing
Administratie
is een mooi ding, als het inderdaad gebeurt.
Tot nog toe hebben vele „administrateurs"
ons met veel ijver en groote bereidwillig
heid terzijde gestaan. Gisteren hebben zij
ons echter
in den steek gelaten
Vermoedelijk vanwege de tropische hitte.
Nu de temperatuur veel minder is ver
trouwen wij dat zij
vanavond
weer om 7.45 uur te bekender plaatse aan
wezig zullen zijn. Het werk dat zij voor
ons doen is
allernoodzakelijkst.
Onze propagandisten worden er nogmaals
aan herinnerd dat wij hen
morgenavond
Vrijdag 9 Juni des avonds om 8.15 uur ver
wachten in het Sint Antoniusclubhuis aan
de Mare om ons
strooibiljet
ter verspreiding, huis aan huis, in ont
vangst te nemen.
Maandag 12 Juni
wordt onze tweede vergadering gehouden
in de groote zaal van den Burcht. Spreker
H. J. Kuiper, de bekende enthousiaste pro
pagandistische redenaar. Zang van het
Odo-knapenkoor.
Houdt dien avond vrij!
Bestuur Dr Schaepman
Medewerking
Al werkt de propagandaclub
Met man en vrouw en macht,
Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat,
Tot zelfs diep in de nacht.
Al hangt zij doeken in de stad,
Biljetten voor uw raam,
Alléén kan zij het óók niet doen,
Werk daarom met haar saam!
Al ploetert zij en zwoegt zij ook
In huis, op straat en plein,
Toch zal uw medewerking, heusch,
Haar dubbel welkom zijn.
Het is niet veel, wat zij U vraagt,
Het is slechts: Maakt bekend,
Als gij soms kranke menschen, die
Nog stemmen kunnen, kent.
Laat dan reeds hooren uwe stem,
Laat klinken uw geluid,
Hier is een kiezer, kiezeres,
Die moet er Woensdag uit.
Sta Woensdag ook Uw auto af,
Voor het verkiezingsfeest.
Nog nooit is dat vehikel dan
Zoo graag gezien geyveest.
Bedenk eens even: anders maakt
Zij een gezonde krank,
Nu stapt de kranke bij u in
En zegt aan 't einde: dank!
Al torpedeert zij er ook een,
Al ruikt zij ook niet frisch,
Dien dag zegt iedereeen, dat het
Eén stemmig voertuig is.
Vooruit, doe daarom onverwijld
Wat u hier wordt gevraagd,
De groote stemdag nadert snel,
De overwinning daagt.
Geeft dus uw stem, één oogenblik,
En blijft niet achteraan,
En zeg dan Woensdagavond fier.
Kijk, dat heb ik gedaan!
TROUBADOUR
race van fietsers en automobilisten, die ech
ter de langzaam voortglijdende machine
gemakkelijk konden bijhouden. Glansrfjk
ging de machine weer onder de spoorbrug
door. Nog steeds met den rustigen gang
waarmee de piloot gestart was.
Maar even voorbij de wipbrug van de
Conrad sloeg de motor sneller aan, de gol
ven werden dieper en met groote vaart
sneed de machine plotseling door het
Spaarnewater. De auto's hielden hem nau
welijks bij en de fietsers gaven de strijd
maar op. Met daverend geweld scheerde
de L-17 over de golven van het breede
watervlak, waarop bijna geen scheep
vaart was.
Ter hoogte van Stork-Hijsch verhief de
machine zich van de oppervlakte. Lang
zaam trok de motor het vliegtuig steeds
hooger, totdat het zich nog slechts wazig
afteekende tegen den azuren hemel. Met
een flauwen bocht verdween de L-17 in
noordelijke richting.
„Vooruit".
Een liberale politieke
bijeenkomst.
In verband met de gemeenteraadsver
kiezing had de afdeeling Leiden van de
Liberale Staatspartij een openbare verga
dering belegd onder voorzitterschap van
notaris J. C. v. Eek, waarop de eerste drie
candidaten op'de liberale lijst, prof. J. M.
van Bemmelen, mr. M. B. Vos en prof. dr.
C. de Boer het woord hebben gevoerd.
Mr. M. B Vos hield de eerste redevoe
ring, waarin hij verklaarde, geen aanval
len te doen op andere politieke partijen,
„zooals een avond te voren is geschied op
de propagandavergadering van de Katho
lieke Staatspartij"!
Wij willen hierbij eerst even opmerken,
dat die bedoelde aanvallen alleen beston
den uit het constateeren van enkele vast
staande feiten.
Maar.... wat deed de tweede spreker
op de liberale bijeenkomst?
De volgende spreker, prof. dr. C. de
Boer, zette uiteen, dat er. in ons land al
leen plaats is voor vijf partijen, nl. de
communistische, de S.D.A.P., de Anti-Re-
volutionnairen, de Katholieken en de Libe
rale Partij.
Deze spreker ontzegde partijen als de
Chr. Hist, het bestaansrecht! En nu had te
voren mr. Vos zoo braaf georeerd, dat de
liberalen op dezen avond geen aanvallen
op andere politieke partijen zouden doen!
De derde spreker, prof. v Bemmelen,
had groot gelijk, toen hij afkeurde het ge
brek aan belangstelling (bedoeld is: be
langstelling. óók als er niets mee te ver
dienen valt!) voor de politiek onder „in-
tellectueelen". In dit onzicht wordt niet
alléén in de liberale Staatspartij misdre
ven!
Een anti-revolutionaire
circulaire.
De „Vooruit" komt nog 'ns terug op de
gisteren door ons even ook naar aan
leiding van een beschouwing in de „Voor
uit" besproken circulaire, waarvan de
strekking is: stemt Wilmer (R.K.), Wilbrink
(C.H.) of Beekenkamp (A.R.), maar, als
ge geen voorkeur hebt voor één dezer drie,
dan dr. Beekenkamp.
Het socialistisch blad schrijft nu weer.
Eindelijk dachten we gisteravond in
de katholieke „Leidsche Courant" een
verklaring aan te treffen, dat de front
vorming tegen de sociaal-democratie,
waarvan het manifestje van de anti-
revolutionnaire partij de mededeeling
bracht, toch eigenlijk niet bestond. We
dachten het en bijna zouden we zeg
gen: we hoopten het.
Niets daarvan. Slechts wordt den Ka
tholieken lezers medegedeeld, dat de
roomsch-katholieke partij onkundig is
gebleven van wat de anti-revolution-
naire propaganda-dienst aan het kie
zersvolk heeft voorgezet. Het desbe
treffende biljet kent zelfs de redactie
van de „Leidsche Courant", waarvan
hoofdredacteur is de lijstaanvoerder
van de R.K., niet.
I Moeten we 't nu nog duidelijker zeggen,
dan wij het hebben gezegd? Wij zullen het
beproeven
Aan frontvorming spéciaal tegen de S.D
A.P. hebben wij nog nooit gedaan en doen
er bij deze verkiezing ook niet aan!
De liberale politiek ligt zeker niet min
der ver van ons af als de socialistische!
Geen enkele vorm van steun is door ons
aan anderen gevraagd, of door anderen
aan ons aangeboden; wij staan ook bij deze
verkiezing geheel op onszelf en rekenen
vast op de principieele vervulling van hun
stemplicht door
ALLE KATHOLIEKEN ZELF,
die zullen stemmen op
LIJST 2
Wij vragen de katholieke kiezers niet
zich uit te spreken tegen dit of tegen dat,
maar zich allereerst te verklaren:
VOOR DE KATHOLIEKE BEGINSEL-
POLITIEK.
Wij zeggen nog 'ns duidelijk, dat de be
doeld circulaire niet als antirev.
gemerkt klaarblijkelijk van antirev. zij
de uitgaat. Zij is ook, eveneens klaarblijke
lijk, alléén bedoeld, om op een o.i. wel
vreemde wijze! de antirev. candidaten-
lijst te propageeren.
