DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
K.L.M. vliegtuig in
botsing met loods.
Waarom niet naar Engeland?
DINSDAG 6 JUNI 1939
30ste Jaargang No. 9354
3)e £eid<töh£0oti/fcci/nt
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2
Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer beslaat uil
vier bladen.
Propaganda voor rechts
't Gebeurt niet veel, dat een partij zóó
breed van opvatting is in verkiezingstijd,
dat zijpropaganda maakt voor an
dere partijen.
Dat doet deze keer de S. D. A. P.
Wij vonden gisteravond in onze brieven
bus een verkiezingsblad van de S. D. A. P.,
waarin wij o.m. lazen:
„Zie eens rond, wat in enkele tien
tallen van jaren bereikt is!
Dank zij de verbeterde gezondheids
zorg is sinds 1890 de gemiddelde le
vensduur der menschen in ons land ge
stegen van 47 jaar tot 62 1/2 jaar. Een
vooruitgang van 30 procent!
Sinds 1901 zijn in ons land 150.000
vereenigingswoningen en 60.000 ge
meente-woningen gebouwd. Het jonge
geslacht stelt nu eischen aan zijn wo
ning; de krotten zijner voorouders
moeten worden afgebroken.
De sterfte der zuigelingen is gedaald
van 16 tot 4 per honderd.
Zorg voor de werkloozen en voor de
ouden van dagen is nu geen kwestie
van „bedeeling'' door de armbesturen
meer."
Dat, wat hier in enkele voorbeelden
te vermeerderen met zeer vele andere!
wordt gedemonstreerd is inderdaad een
sociale vooruitgang, welke van groote waar
de is en een groote zegen beteekent.
Maar: dat alles is tot stand gekomen on
der rechtsche regeeringen en rechtsche mi
nisteries voor een niet onaanzienlijk deel
op initiatief van katholieke ministers!
En men kan er toch moeiijk deconclu-
sie uittrekken, dat men bij de verkie
zing voor leden van den gemeenteraad te
Leiden zijn stem moet uitbrenger^ op de
S. D. A. P. Zijn stem moet uitbrengen
op de S. D. A. Pgezien het feit, dat
de levensduur is gestegen; dat de sterfte
der zuigelingen is gedaald; dat er in ons
land zoo veel vereenigingswoningen en ge
meente-woningen zijn (denk aan den groo-
ten promotor daarvan: Aalberse!); dat er
door de regeering een (juist door de S.
D A. P. zoo veel gesmade!) steunregeling
is ingevoerd voor de werkloozen en een
(als ,,'n riks voor 'n dooie" bespotte) ouder-
doms verzekering
Néén, het hier bedoelde sociaal-democra
tisch verkieizngsblad is wel 'n beetje tè
loyaal, wij worden er verlegen mee: het
maakt propaganda voor de rechtsche par
tijen!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
LONDEN: Chamberlain heeft gisteren
in het Britsche Lagerhuis verklaringen af
gelegd omtrent de ramp van de „Thetis".
Daaruit is gebleken, dat het geen nalatig
heid of onkunde, of gebrek aan voortva
rendheid is geweest, welke de oorzaak is
geworden van het verlies van zoovele kost
bare mensChenlevens. Een ongeluk ligt in
een klein hoekje en ook hier is weer ge-
bJeken, dat een betrekkelijk kleine oor
zaak, het binnendringen van water in een
van de torpedolanceerbuizen, een ramp
kan veroorzaken. Er komen dan allerlei
toevalligheden bij, die aanleiding zijn, dat
er niet spoedig redding opdaagt en dat
alle aangewende pogingen mislukken. De
stand van de duikboot onder water was
zeer ongunstig. De Amerikaansche „Squa-
lus" lag dieper maar veel gunstiger. Met
een duikerklok viel bij de „Thetis" niets
te bereiken; duikers konden door de ster
ke strooming niets uitrichten; de kabels
knapten bij het pogen om de „Thetis" op
te trekken. Tot overmaat van ramp wilde
het om de een of andere reden ook niet
vlotten met de Davis-toestellen; w
schijnlijk omdat er menschen aan boord
waren, die daarin niet geoefend waren. En
zoo voltrok zich de fatale ramp. Er zal als
nog een onderzoek door een commissie ge
schieden zoodra de duikboot gelicht zal
zijn.
BERLIJN: Prins-regent Paul van Joego
slavië heeft zijn officieel bezoek aan Ber
lijn geëindigd. Er zijn na afloop vele schoo-
ne woorden gepubliceerd over vriendschap,
gelijkgezindheid en vaste voornemens om
de wederzijdsche politiek met elkander in
overeenstemming te brengen, maar een
bepaald accoord is niet bereikt. In dit op
zicht heeft prins Paul dus voldaan aan de
verwachtingen en zich tot niets gebonden.
De positie van Joego-Slavië is delicaat,
maar prins Paul schijnt er toch in te slagen
zijn politieke onafhankelijkheid te bewaren.
TWEE MILITAIREN ZWAAR EN TWEE
LICHT GEWOND.
Vliegtuigbemanning ongedeerd.
Hedenmorgen omstreeks half tien is na
bij Schiphol een ongeval gebeurd, waarbij,
hoewel het betrekkelijk goed is afgeloo-
pen, twee militairen ernstig en twee licht
zijn gewond.
Het K.L.M.-vliegtuig P.H.-A.K.N., de
Nachtegaal", dat des nachts gebruikt
wordt op den nachtvrachtdienst naar
Londen, is des daags in gebruik als les-
vliegtuig om den jongen piloten der K.L.
M. met het besturen der Douglas-D.C. 2
vliegtuigen vertrouwd te maken.
Vanmorgen werd een lesvlucht gemaakt
onder leiding van den K.L.M.-piloot Snit-
selaar, waarbij o.a. het vliegen op één mo
tor geoefend werd. Dicht bij het vliegveld,
toen de instructeur den motor weer op
normaal toerental wilde brengen, sloeg
deze; af, en Snitselaar slaagde er in de ma
chine neer te zetten in 't bouwland dicht
bij Schiphol aan den overkant van den
Schipholweg.
Helaas kon daarbij niet voorkomen wor
den, dat het vliegtuig een houten loods, die
als schuilhut voor militairen in gebruik is
raakte. Het vliegtuig werd zwaar bescha
digd en de loods in elkaar gedrukt met
het gevolg, dat van de miditairen, die zich
er in bevonden, twee zware verwondin
gen opliepen, en twee anderen licht ge
wond werden.
Onmiddellijk werd geneeskundige hulp
gerequireerd en ook de Amsterdamsche
geneeskundige dienst en de brandweer
werden gealarmeerd en rukten uit. De
laatste behoefde gelukig geen dienst te
doen.
EEN DER SLACHTOFFERS OVERLEDEN
Na overbrenging naar het Wilhelmina-
gasthuis te Amsterdam is een der slacht
offers van het ongeval nabij Schiphol, de
milicien Leusink, die een ernstige sche-
delbasisfractuur had opgeloopen, zonder
tot bewustzijn te zijn gekomen, overleden.
De andere gewonden zijn de milicien
W. Kwaks, die een zware hersenschudding
heeft opgeloopen, J. Tamboer, die rib-
fracturen en een buikperforatie heeft ge
kregen en de milicien Prins, die een on
derbeenfractuur opliep.
Van de loods is alleen nog de vloer over.
Toen de cene motor afsloeg, had het
toestel te weinig hoogte om nog binnen
het vliegveld te landen, doch de bestuur
der zou er in geslaagd zijn de machine,
die eenige tientallen meters voor de
plaats waar de keet stond het hek raakte,
met den neus in den dijk tot stilstand te
brengen. Ongelukkigerwijs bevond zich
hier echter het houten gebouwtje, waar
de „Nachtegaal" dwars doorheen schoot,
zoodat het houten dak boven op een der
vleugels kwam te liggen. De wand werd
versplinterd en weggerukt, zoodat slechts
de houten vloer van de keet de plaats
aangeeft, waar het gebouwtje heeft ge
staan.
Van de zes militairen, die zich in de
loods bevonden, werden, zooals reeds
werd gemeld, twee ernstig en twee min
der ernstig gewond terwijl de beide ove-
Er gaat niets boven een Zeereis.
/itairv*'—wumni
DE „KONINGIN EMMA", EEN DRIJVEND PALEISJE
Nieuwe Mailschepen
van de „Zeeland".
Dp Engelschen zijn een prettig en gees
tig, bizonder beleefd en voorkomend slag
menschen, maar zij hebben eigenaar
digheden.
Eén van deze eigenaardigheden is, dat
de Engelschen, evenmin als zij geneigd
zijn Jan en alleman in hun huis toe te la
ten „my home is my castle" zij erop
uit zijn vreemdelingen naar hun eigen
land te lokken. Wie komt is welkom, maar
wie niet komt, zal niet worden uitgenoo-
digd. Zoo was 't tot voor kort.
rigen slechts lichte kwetsuren opliepen.
Eén van de zwaargewonden is overleden.
De bemanning van de „Nachtegaal" is
er wonder boven wonder zonder kleer
scheuren afgekomen. Het toestel zelf heeft
evenwel ernstige ever ij opgeloopen. Beide
vleugeltippen wtruen afgerukt en het
rechter gedeelte van het landingsgestel
geheel weggeslagen, zoodat het linkerwiel
verbogen werd. Vanzelfsprekend werden
ook de schroeven vernield, doch het ziet
er naar uit, dat beide motoren behouden
zijn. De neus is licht beschadigd, doch de
cockpit en de cabine zijn volledig intact
gebleven. Het toestel ligt met den neus
tegen den dijk en had op het oogenblik.
dat het daar terecht kwam, blijkbaar nog
slechts weinig vaart. Wanneer het slechts
een tiental meters hooger had gezeten,
zou het wellicht nog binnen de grens van
het vliegveld hebben kunnen landen.
De toestand der gewonden.
Omtrent den toestand der gewonde mi
litairen die in het Wilhelminagasthuis te
Amsterdam zijn opgenomen vernemen wij
nader, dat de milicien Willem Kwaks uit
Oudkarspel, er zeer ernstig aan toe is.
De overige gewonden van Heeringen,
C. A. Prins uit Amsterdam en Jan Tam
boer uit Apeldoorn, verkeeren buiten le
vensgevaar.
De milicien Breitenbach, die eveneens
naar het Wilhelminagasthuis was ver
voerd, kon na verbonden te zijn op eigen
gelegenheid huiswaarts keeren.
Het is de geest van de „splendid isola
tion", die tot een karakter-trek van het
Engelsche volk is gegroeid. In dit bijzon
dere geval kan men echter deze isolatie,
deze afzondering, die op politiek terrein
aan Albion zooveel voordeelen heeft be
zorgd, moeilijk „splendid" noemen, want
het gevolg ervan is, dat de meeste buiten
landers niet weten, hoe prachtig, dat
trotsche eiland aan den overkant van de
zee eigenlijk wel is.
De Nederlanders reizen overal heen ln
hun vacanties overal krioelt het in de
zomermaanden van pot-verterende vader
landers, overal, behalve in Engeland.
En toch is Engeland een vacantieoord
van de alleréérste rang.
Vroeger was het ook een land van aller
eerste prijzen, maar sedert de devaluatie
is daarin verbetering gekomen. Het is er
ongeveer even duur als hier te lande.
De Engelschen, die op diplomatiek ter
rein hun splendid isolation hebben prijs
gegeven, zijn tegelijkertijd tot de gevolg
trekking gekomen, dat zij al is dat
eenigszins in strijd met hun kalmen aard
wat meer reclame moesten maken voor
de schoonheid var hun eigen land.
Engeland noodigl uit en het doet 't,
overeenkomstig zijn traditie, met groote
hoffelijkheid. Dat hebben de journalisten
en de, vertegenwoordigers van reis-bu-
reaux ervaren, die vorige week de gasten
waren van de „Travel Association of Great
Britain and Ireland" en van de „London
and North Eastern Railway".
Maar niet alleen Engeland noodigt uit.
Het is ook onze Stoomboot-Maatschappij
„Zeeland", die als gastvrouwe optreedt, om
het Hollandsche publiek aan den Engel
schen kasteelheer voor te stellen.
Men kan niet kennis maken met de En
gelschen en Engeland, of men moet de zee
over. En op zee is de Maatschappij „Zee
land" thuis. Ieder, die zich op de nieuwe
motor-mailschepen van de „Zeeland" in
scheept, voelt zich spoedig thuis op zee.
Het is met een van deze twee nieuwe
mail-schepen, met de „Koningin Emma",
dat wij als gast naar Engeland voeren, en
de algemeene opinie aan boord was deze
er gaat toch niets boven een zeereis op
zulk een geriefelijke schuit.
Na een treinreis hoe luxueus de wa
gens ook zijn ingericht voelt men zich
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Chamberlain doet mcdedecling over de
ramp van de „Thetis". (2de blad).
Een mislukte aanslag op de hertogin van
Kent te Londen. (1ste blad).
*s Pausen vredes-initiatief. (2c blad).
Het bezoek van prins Paul van Joego-
Slavië aan Berlijn heeft niet geleid tot
een overeenkomst. (2de blad).
Binnenland
Het K. L. M.-vlicgtuig „Nachtegaal" is
vanmorgen bij noodlanding in botsing ge
komen met een loods. Eén doodc. (1ste
blad).
Het brandt overal: brand op scheeps
werf te Bolnes, in pakhuis van A.B.T.B.
te Almelo, in chemische fabriek te Don
gen, in schoenmagazijn te Helmond, in
strooschuur te Maarheczc en bosch- en
heidebranden op verschillende plaatsen.
(3de en 1ste blad).
Doovc oude man op onbewaakten over
weg te Beek doodgereden. (3de blad).
Sporl en Wedstrl|den
Een beschouwing over de kansen der
Leidsche wielrenners in het wielcrcrite-
rium te Scheveningen. (3de blad).
DE „NACHTEGAAL", DIE DE MILITAIRE LOODS VERNIELDE, EN ééN DOODE EN VERSCHILLENDE GEWONDEN
VEROORZAAKTE.
altijd een beetje smoezelig en lichtelijk
„meelig", maar na een zeereis stapt men
frisoh als een hoentje en uitgerust aan wal
in het vreemde land, i.e. Engeland.
En tijdens de terugreis kan men in luie
dckstoelen weer op verhaal komen van de
vacantie-strooptocht, om welgemoed, de
longen volgcblazcn met pittige zilte zee
lucht, als een herboren mensch weer aan
het dagelijksch werk te gaan.
„Maar als ik nu zeeziek wordt" zal
deze of gene met beklemd had zich afvra
gen. Zeeziek zijn is niet vermakelijk. Wc
hebben het gelukkig nooit ervaren, maar
aan de blecke gezichten Ie oordeelcn.
Ter gerust-stelling zij echter gezegd, dat
bij gewoon winderig zomerweer het mee-
rendecl der passagiers geen neiging toont
om zich willoos aan het spel der golven
over te geven. Daarbij komt, dat de nieu
we mailschepen buitengewoon vast liggen.
Het zijn eigenlijk witte eilanden, onder
Nederlandschc vlag, bewegelijke luilekker-
landjes, die op en neer drijven tusschen de
goud-blonde duinenrij van Holland en de
licht-golvende kust van Brittanië.
Men voelt zich in een koninkrijkje-apart,
midden op de zee. De kapitein is gouver
neur in naam der Koningin, de hofmees
ter minister van volksgezondheid en do
purser een aalmoezenier, die iedereen in
iederen nood of wensch ter zijde staat.
Zoo'n nieuwe boot van dg „Zeeland" is
een varend paleisje, met prachtige eet- en
restauratie-zalen, gemakkelijke rusthutten
en vele open- en gesloten promenade
dekken.
En ofschoon de kapitein de baas blijft,
kan men gerust zeggen, dat de gast heer
en meester is aan boord.
Wij, Nederlanders, beroemen ons erop
een zeevarend volk te zijn. De zee heeft op
iederen rechtgeaarden Hollander een won
derlijke bekoring.
Daar gaat de „Koningin Emma" het zee
gat uit. Wie zou niet cnec willen? De witte,
scherpe boeg klieft de schuimende gol
ven; blanke meeuwen zwenken luchtig bo
ven het kolkende kielzog, dat als een'
melkweg zich afteekent in de groen-grijs-
glinsterende deining van de eindclooze
vormen het ecre-geleidc,
tot den overkant is bereikt en de boot ge
meerd wordt aan Parkeston Quay.
Daar staat de trein reeds te wachten, om
de reizigers in snelle vaart te voeren naar
de grootste stad der wereld.
Na de rust van de zee het denderende
gewoel van Londen.
Nieuwe impressies stof voor een nieuw
artikel.
L. R.