DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bioscooobrand in
Mexico
BINNENLAND
MAANDAG 5 JUNI 1939
30ste Jaargang No. 9353
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935.
A At. «i Aboon.-tutena «i. m.
Giro 103003. roathu U.
Wereldgebeuren en
gemeenteraadsverkiezing
Wij kunnen ons voorstellen heel goed
voorstellen dat bij een geweldig wereld
gebeuren als de schommeling tusschen oor
log en vrede, tusschen verwoesting en be
houd van een groot deel der beschaving,
tusschen verwoesting en behoud van hon
derdduizenden menschenlevens dat er
bij zulk een spanningvoor een gemeen
teraadsverkiezing niet veel aandacht is.
En toch is dat laatste verkeerd.
Ook in een tijd van groote dingen blijven
de b e t r e k k e lij k kleine dingen hun
waarde behouden.
En: wie over het groote wereldgebeuren
praat, kan niet meenen, daarmede zijn
plicht te hebben gedaan, daarmede alles te
hebben gedaan, alles wat hij doen kan en
doen moet!
Ieder kan meer dan: praten!
Op de eerste plaats bezit ieder het mach
tige wapen van het gebed, waartoe de
Paus ons weer opnieuw in de Juni-maand
heeft opgeroepen!
En naast het gebed, moet staan de ver
vulling van de plichten in ieders staat en
stand, ook van wat men terecht of ten
onrechte beschouwt als kleine plich
ten.
En tot de plichten van ieders staat en
stand behoort ook de medewerking door
middel van het kiesrecht als men kies
gerechtigde is aan een goede samenstel
ling van het gemeentebestuur.
Van de samenstelling van een gemeente
bestuur kan veel afhangen, hangt feitelijk
heel dikwijls vee* af.
Wij hebben er ook Zaterdag op gewezen,
hoe ook in gemeenteraden vaak beslissen-
gen moeten worden genomen van princi-
pieele beteekenis.
En, als katholiek, mogen wij er niet on
verschillig voor 'zijn, wie die beslissingen
nemen, hoe die beslissingen worden geno
men.
En daarom vandaag een kort woord: In
de meeste gemeenten moeten de gemeente
raadsverkiezing nog plaats hebben. Katho
lieken, vervult aan de stembus voor de ver
kiezing van den Raad uwer gemeente allen
uw plicht!
Kindertoeslag
Met instemming nemen we over uit de
„Maasbode".
„Minister Romme heeft de bezwaren,
welke tegen zijn voorstel inzake kinder
bijslagverzekering werden ingebracht, za
kelijk maar flink beantwoord in zijn Me
morie.
Tegenover de bewering, dat de verze
kering in de organisatie der loonsvorming
ingrijpt, stelt mr. Romme, dat deze orga
nisatie geen belemmering mag zijn voor
het gezinshoofd en hem niet mag dwin
gen tot gezinsbeperking van het algemeen
gemiddelde, dat nu 2.1 kind per gezin be
draagt.
Tegenover de leuze „loon naar prestatie"
wijst de minister er kalmpjes op, dat de
behoeftefactor in de loonbepaling zoo oud
is als de loonbepaling zelve.
Het ontwerp bedoelt niet het geboorte
cijfer te verhoogen; de ervaring van veel
gunstiger kindertoeslagen buitenlands be
wijst wel, dat dit toch niet geschiedt.
De bedoeling is slechts er toe bij te dra
gen, dat de arbeider zijn gevormd gezin
naar zijn stand zal kunnen onderhouden.
Het bedrijfsleven zelf kan momenteel
voor geen regeling zorgen, noodig is ech
ter. dat de organisatie der loonvorming al-
di5 zij, dat deze niet in het algemeen een
belemmering is voor uitoefening van het
recht op vorming en onderhoud van een
gezin naar de wetten der natuur. Vandaar
het ingrijpen door den Staat.
Wij gelooven, dat het ontwerp een goe
de kans maakt. Natuurlijk is het weer als
„roomsch" en „specifiek-roomsch" geken
merkt, maar wij zien er niets in, wat al
léén de katholieken bijzonder aangaat.
Gezonde gezinsvorming is een landsbe
lang.
Dat men dit ook in niet-katholieke lan
den inziet, moest den bestrijders van het
ontwerp iets zeggen."
ER ZOUDEN 70 DOODEN ZIJN.
Uit Zacatepec in Mexico wordt gemeld,
dat daar een bioscooptheater in vlammen
is opgegaan. Er zouden 70 dooden en 150
gewonden zijn. Slechts 28 lijken konden
geïdentificeerd worden. Bij het uitbreken
van den brand waren er 800 bezoekers in
het gebouw. Het vuur heeft ook een der
tigtal hutten vernield.
Brandweer en ambulance kwamen eerst
na eenigen tijd aan. Het wachtpersoneel van
de Zacatepec weigerde hulp te bieden met
de bewering, dat het geen orders had ge
kregen en niet over bluschmiddelen be
schikte.
EEN NIEUW INITIATIEF VAN DEN
PAUS?
LONDEN, 5 Juni. (A. N. P.). De „Daily
Mail" meldt uit Rome, dat de Paus aan
Engeland, Frankrijk, Duitschland, Italië
en Polen nota's zal doen toekomen, die niet
van gel ij kluidenden tekst zullen zijn, maar
een beroep zullen doen op een geest van
samenwerking bij de behandeling der groo
te vraagstukken, waarbij de vijf mogendhe
den belang hebben.
EEN OPROEP AAN DE KATHOLIEKE
JEUGD VAN DUITSCHLAND
Bij gelegenheid van den Belijdenis-Zon
dag hebben de Duitsche Bisschoppen een
oproep gericht tot de Katholieke Jeugd
van Duitschland er haar aangespoord om
trouw hun christenplichten te vervullen.
De aartsbisschop van Keulen, Kardinaal
Schulte, herinnert er in zijn oproep aan,
hoe in het hooge koor van den Dom te Keu
len en in alle Dekenaatskerken een groot
kruis staat opgericht als symbool van ge
loof, hoop en liefde.
„Gij hebt dat Kruis opgericht om daar
door tot uiting te brengen hoe diep gij
doordrongen zijt van het mysterie van het
Kruis des Heeren.Met zeei groote
vreugde heb ik ook gehoord over uw edele
wedijver om de kruisen langs den weg, die
door uw voorvadereren, die onverschrok
ken waren in het geloof, zijn opgericht, te
verzorgen en te beschermen en er naar te
streven dat in alle huisgezinnen het kruis
de haar toekomende eereplaats gaat In
nemen".
De bisschop besluit met een oproep om
de Steitt des Heeren op den Belijdenis-
Zoridaê wel te willen verstaan.
Dienstbodenvraagstuk
Het volgende ad rem sarcastisch
stukje is ontleend aan de „Tijd".
In het „Veertiendaagsoh blad voor ouders
en opvoeders", dat dan ook „Het Kind"
heet, stond op 27 Mei een artikel over het
dienstbodenvraagstuk, onderteekend door
Th. C. A. K., waaruit men o.m. leert, dat
het dienstbodenvraagstuk op twee manie
ren kan gezien worden, n.l. qualitatief en
quantitatief.
Wij veroorlooven ons, het nog op een
derde manier te bekijken, namelijk in zijn
gedaante van mevrouwen-probleem.
Het is voor een dienstmeisje precies even
moeilijk een goede mevrouw te vinden, als
voor een mevrouw een goed dienstmeisje
te vinden. Maar de schrijfsters over het on
derwerp gaan gewoonlijk uit van de moei
lijk verdedigbare veronderstelling, dat me
vrouw „so wie so" goed genoeg is. Alleen
het meisje moet puiktoest zijn. Daar mag
niets aan mankeeren.
De schrijfster in „Het Kind" resumeert
dan ook: „Alles hangt per slot van het
meisje haar wezen af, en in hoeverre me
vrouw, de kinderen, en zij met elkander
sympathiseeren". (De sympathie van mijn
heer richt zich klaarblijkelijk maar beter
op andere objecten!).
Van het wezen der mevrouw hangt niets
af! Onze schrijfster bekent dan openhartig:
„Zelf heb ik gedurende mijn twaalfjarig
huwelijk, schrik niet, lezer, zestien meisjes
in dienst gehad."
Dit is wel de manier om ervaring op te
doen over het wezen van het meisje"!
Onze mevrouw heeft er door geleerd, dat
dit wezen niet afhangt van den „stand",
waaruit de meisjes voortkomen, want een
van de beste meisjes van de zestien was „uit
een heel arm arbeidersgezin en had typisch
de plattelandcultuur aan zich". Dat mag
dus.
„Een ander meisje, uit veel beter milieu
vertoonde dezelfde verschijnselen, en bij
haar (zij is nu getrouwd) gaan mijn kinde
ren dolgraag studeeren en met de beste
resultaten. Wel is zij zeer godsdienstig (wij
niet), maar de kinderen passen zich aan,
bidden aan tafel en gaan mee ter kerke.
Zij hebben de echte en ware godsdienstige
sfeer leéren kennen en respecteeren (voor
zoover een kind daartoe in staat is) door
den onbelemmerden omgang met een zede
lijk en moreel hoogstaand dienstmeisje!"
Nietwaar? „Alles hangt per slot van het
meisje af'. De kinderen leeren van een
goed meisje £e echte godsdienstige sfeer
kennen. Een goede moeder heeft daar alle
maal geen tijd voor. Die schrijft artikelen
in het „Veertiendaagsche blad voor ouders
en opvoeders".
Wanneer gemeente
raadsverkiezingen
En op welke lijst?
Hier.vqlgen de data van de gemeente-
raadsverkiezingen in Leiden en omgeving,
met vermelding van het lijstnummer der
R.K Staatspartij en de eerste naam, daar
op voorkomende: p
Dinsdag 6 Juni:
NIEUWKOOP - met 1 (Bot*,
Woensdag 7 Juni:
OEGSTGEEST Ifst 3 (Smit).
NOOTDORP lijst I (Helm, v. d.).
KOUDEKERK - lifct 4 (Lieveree).
WARMOND - lustri (Zwetsloot)
NOORDWIJKERHOUT - lijst 1 Dorp
(Berg, v. d.) lijst 2 Zilk (Warmer
dam).
HAZERSWOUDE lijst 4 (Kaptein)
NOORDWUK - lijst 1 (Meijer)
TER AAR - lijst 4 (Volgering)
LISSE lijst 1 (Warmerdam)
Donderdag 8 Juni;
NIEUWVEEN - lijst 1 (Ran)
Vrijdag 9 Juni:
BENTHUIZEN
geen Kath. lijst
Woensdag 14 Juni:
LEIDEN - lijst 2 (Wikner)
ALPHEN A/D RIJN - lijst 3 (Ruysse-
naars).
HILLEGOM - lijst 1 (Klaver)
VOORSCHOTEN - lijst 1 (Mens)
KATWIJK - lijst 4 (Grimbergen)
HAARLEMMERMEER lijst 2 (Ko
ning).
ZEVENHOVEN hjst 1 (Weyden, v. d.)
WOERDEN lijst 1 (Lunenburg).
ALKEMADE Roelofarendsveen lijst
1 (Emmerik, v.), overige buurt
schappen lijst 2 (Poel, v. d.).
BODEGRAVEN üjst 2 (Poll, v. d.).
LEIDERDORP - lijst 3 (Klaver)
WOUBBUQGE - lijst 1 (Zwetsloot)
SASSENHEIM -J Hjst 1 (Bader)
ZOETERWOUDE -.lijst 1 (Onderwater)
ZWAMMERDAM lijst 1 (PoU, v. d.)
Woensdag 21 Juni:
WASSENAAR lijst 1 (Moorsel, v.)
BOSKOOP lijst 3 (Brand).
Donderdag 22 Juni:
LEIDSCHENDAM - lijst 1 (Koning, de)
ZOETERMEER lijst 3 (Groenewegen)
Vrijdag 23 Juni:
VOORHOUT - lijst 1 (Hulst, v. d.)
UITGIFTE VAN 24 NIEUW ONTGONNEN
BOERDERIJEN.
Staatsbezit in noordelijke provincies.
De regeeringspersdienst meldt:
Evenals in vorige jaren zal binnen
kort van staatswege een aantal nieuw te
bouwen boerderijen in pacht worden uit
gegeven op de onder het beheer van den
rentmeester der Staatsdomeinen te Zwolle
ressorteerende gronden in de vier Noorde
lijke provinciën.
In deze zomer zullen worden verpacht
24 boerderijen met een gezamenlijke op
pervlakte van 440 H.A., en wel vijf in de
provincie Friesland, n.l. twee nabij Rohel,
één in het complex „Het Jongenshuis'" na
bij Aplesga, één nabij Hoornsterzwaag en
één nabij Kooten, twaalf in de provincie
Groningen, waarvan twee in de gemeente
Grootegast, acht nabij Tolbert en twee in
de gemeente Bellingwolde, terwijl zeven
stuks zullen zijn in het Land van Volle-
hove nabij Giethoorn (provincie Over-
ijsel).
De bij de boerderijen behoorende gron
den zijn van overheidswege in werkver
schaffing ontgonnen, waarna ze gedurende
eenigen tijd zijn geëploiteerd, zoodat de
cultuurtoestand thans zoodanig is, dat ze
in pacht kunnen worden uitgegeven.
De aanbesteding van de bouw der boer
derijen zal zoo spoedig mogelijk geschie
den, teneinde de gebouwen op 1 Mei 1940
in gebruik te kunnen nemen.
Na ontvangst van de (in het prospectus
aanwezige) aanmeldingsformulieren zal
een aanvang worden gemaakt met de keu
ze der pachters, waarbij evenals in vorige
jaren zal worden gelet op vakbekwaam
heid, ontwikkeling, financieële draag
kracht enz.
ZOMER-KADERDAG TE
AMERSFOORT.
Het bestuur der R.K. Staatspartij heeft
besloten op 22 en 23 Juli a.5. het kader
van de partij bijeen te roepen in het pen
sionaat „St. Louis", op den Amersfoort-
schen berg.
ST. WILLIBRORDUSHERDENKING
TE RAKEL (N.B.).
Een historische stoet in bonte
verscheidenheid.
In het kleine dorpje Bakel, onder den
rook van Helmond, is Zondag het twaalfde
eeuwfeest van het afsterven van St. Willi-
brordus gevierd en duizenden vreemdelin
gen waren hierheen getogen om deze fees
telijkheden bij te wonen.
Te tien uur in den ochtend droeg de Bis
schop van 's-Hertogenibosch, mgr. A. F.
Diepen, een pontificale Hoogimis op. Des
middags te twee uur ontving het gemeente
bestuur autoriteiten en genoodigden. Hier
toe behoorden o.m. de commissaris der Ko
ningin in de provincie Noordbrabant, jhr.
mr. dr. A. van Rijckevorsel, geestelijke en
wereldlijke autoriteiten van de gemeenten
uit den naasten omtrek, en vertegenwoor
digers van „Brabantia Nostra".
Na deze ontvangst trok de historische op
tocht door 't dorp, gadegeslagen door vele
duizenden, die meer dan een uur in de
'brandende zon stonden.
De stoet toonde een bonte verscheiden
heid van kleederdrachten en schitterende
wapenuitrustingen en daarnaast ook devote
eenvoud.
VUf perioden uit de geschiedenis van het
Brabantsche volk werden daarin uitgebeeld.
Allereerst het heidendom, dat St. Willibror-
dus bij zijn komst In deze streken vond.
Dan volgde de verkondiging van het ka
tholieke geloof met de opkomst en den
grooten bloei in de middeleeuwen, gevolgd
door de tijden van beproeving, toen de ka
tholieke godsdienst naar schuren en schuil
plaatsen werd gedreven en tenslotte het
uitdragen van het geloof door zonen en
dochters van het Brabantsche volk naar
de missiën.
Na deze optocht celebreerde de Bisschop
te vier uur een plechtig Lof in de open
lucht. waarna prof. dr. P. C. de Brouwer
uit Tilburg ëen korte herdenking aan St
Willibrordus wijdde, dien hij den pastoor,
bisschop en aartsbisschop van Bakel noem
de. Tot besluit wekte mgr. Diepen den aan
wezigen op trouw te blijven aan het ge
loof, door Nederlands grooten apostel aan
de voorouders gebracht.
Daarna volgde nog een demonstratie in
hét vendéUwAalen en gaf de harmonie uit
Deurne een concert.
Over enkele maanden zal te Bakel
een beeltenis van St Willibrordus wor
den onthuld, welke zal getuigen van
den blijvenden dank der Bakelsche be
volking aan St. Willibrordus, den eer
sten pastoor der parochie in het grijs
verleden van het thans zoo rustig en
vreedzaam dorpje.
DE ZOUTCONVENTÏE.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
heeft de minister van Economische Zaken,
in antwoord op het desbetreffende ver
zoek van een zevental zoutzieders, mede
gedeeld, dat hij in beginsel bereid is, de
verlenging van de algemeen verbindend
verklaring der zoutconventie met één jaar
te bevorderen.
H. M. de Koningin naar de uitvoering der
Wagner-vereeniging.
Naar wij vernemen ligt het in het voor
nemen van H. M. de Koningin op 10 Juni
a.s. de uitvoering der Wagnervereeniging
in den Stadsschouwburg te Amsterdam bij
te wonen.
Gift van het Prinselijk paar.
Het Prinselijk paar heeft een belang
rijke gift beschikbaar gesteld ten behoe
ve van de slachtoffers van de overstro
mingsramp op Timor.
Provinciale weg No. 3.
De Ged. Staten der Provincie Zuid-Hol
land hebben aanbesteed het aanbrengen
van asfaltlagen en het verrichten van bij-
behoorende en bijkomende werken op het
gedeelte SassenheimNoordwijkerhout van
den Provincialen Weg No. 3 van het Pro
vinciaal Wegenplan 1936 in de gemeenten
Voorhout en Noordwijkerhout. Laagste in
schrijving was van A. J. Iesta te Rotterdam
voor 25.632
MACHINIST DOOR SNELTREIN
GEGREPEN EN OP SLAG GEDOOD.
Vanmorgen om ongeveer half negen is de
48-jarige machinist J. van Diest uit Am
sterdam door een sneltrein overreden en
op slag gedocd.
De man stak op het station te Uitgeest
de rails over zonder voldoende uit te kij
ken. Op hetzelfde moment passeerde een
sneltrein, komende uit de richting Alk
maar. Hij werd gegrepen en op slag ge
dood.
Het stoffelijk overschot is naar het lij
kenhuisje te Uitgeest overgebracht. De po
litie stelt een onderzoek in.
DU nummer bestaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Bollenland
Alle hoop op redding van de 99 achter
geblevenen in de duikboot „Thetis" Zater
dagmiddag vervlogen. (3de blad).
Hitler spreekt tot de Duitsche oud-strij
ders. (3de blad).
Een redevoering van Daladier. (3de
blad).
Vijftien slachtoffers van een onbewaak-
ten overweg bU Hamburg. (Buitenl. Ber.,
3de blad en Telegr.).
Een bioscoopbrand in Mexico heeft 70
slachtoffers, gcëlscht. (1ste blad).
Binnenland
Overleden Is de literator Frank van der
Goes. (2de bied).
Bosch- en heidebranden teisteren het
land. (3de blad).
Zware fabrieksbrand te Dongen. (3de
blad).
Omgeving
De Koempoelan van Katholieke Verken-
nsra-leideri te Wassenaar wertj bezocht
door Prins Berahard en door den Bisschop
van Haarlem. (2de blad).
Eerste plechtige H. Missen in de omge
ving. (2de blad).
Doodelijke ongelukken te Voorschoten en
te Haarlemmermeer. (2de blad).
Sport en Wedstrijden
Njord vierde gisteren haar 65-jarig be
staan en veroverde Zaterdag den hoofd
prijs op de Hollandia-roeiwedstrijden. (4de
blad).
Geslaagd jeugd-athletiektournooi van
Docos te Leiden. (4de blad).
Verschillende nieuwe Ned. dames- en
heeren- en studentenrecords gevestigd.
(4de blad).
De automobielraces om den Grooten
Prijs van Zand voort. (4de blad).
De Westelijke kampioenen van den I.
V. C. B. verbeteren hun positie. (4de bladX.
Toenemende spanning in de kampioens
competitie van den K. N. V. B. (4de blad).
HET ONGELUK OP DEN ONBEWAAK-
TEN OVERWEG IN DUITSCHLAND.
WINSEN, 5 Juni. (A. N. P.). Drie men-
schen, die zwaar gewond werden bij het
engeluk op den onbewaakten overweg bij
Wulfsen op de Lueneburgcr Heide, zjjn
tan hun kwetsuren bezweken, zoodat het
aantal dooden tot 15 is gestegen. Men
vreest, dat nog meer gewonden zullen be
zwijken.
MOGELIJKHEID VAN JOODSCHE
IMMIGRATIE OP DE PHILIPPIJNEN.
WASHINGTON, 5 Juni. (A. N. P.). In
officieele kringen schenkt men aandacht
aan de mogelijkheid, dat de Philippijnen
zouden worden opengesteld voor de immi
gratie van tienduizenden Joodsche vluchte
lingen uit Duitschland. Men zou daarmede
den invloed van de Japanneezen op de Phi
lippijnen willen vermindéren. Alvorens
een beslissing wordt genomen, wacht men
het verslag af van $en commizsie, die ter
bestudeering van het vraagstuk onlangs
naar de Philippijnen is vertrokken.
