II E DENAVOND
VROOM
DREESMANN
Auto tegen boom
Baggermolen
omgeslagen
WOENSDAG 17 MEI 1939
30ste Jaargang No. 9339
Bureaux Papengracht 32. Adv. en Abonn.-Uneven ale pag. 2
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 10300S. Postbus 11.
Morgen, Hemelvaartsdag,
zal De Leldsche Courant
niet verschijnen.
De Directie
e=
NAAR VADER
TERUG.
Ascendo ad Patrem meum et
Patrem vestrum, Deiun meum et
Deum vestrum. Jo. 20, 17. 1)
In twee woorden kan men naar z'n diep
ste wezen heel het proces der wereldge
schiedenis samenvatten: het is een uit
gaan en een terugkeeren. Een uitgaan is
het: want alles kwam voort uit de mach
tige hand van God, het ontving aan
schijn, leven en werkdrift onder den adem
van Zijn al vermogenden Geest. En het is
vervolgens een terugkeer tot Hem: het
stijgt als een loflied op tot voor zijn
eeuwigen troon.
Deze gedachte van uitgang en terugkeer
zal des te sterker tot ons spreken, als we
een oogenblik onze aandacht wenden
naar die meest geliefden onder zijn Schep
selen, die Hij met begrijpen begiftigde en
4» voor wie Hij de geheimste schatkamers
van Zijn Vaderhuis heeft geopend, om ze
met hemelsch Licht en hemelsche Liefde
te sieren. Jubelend daalde Zijn wekroep
tot hen af: opdat ze zouden binnentreden
als vertrouwde gasten in Zijn huis, ja op
dat ze zouden aanzitten als kinderen
rondom Zijn disch
Er is hier een duizelingwekkend myste
rie! De menschen werden geroepen tot het
kindschap van God. Toen ze in onbegrijpe
lijke kortzichtigheid zich van hun Vader
hadden afgewend en verdreven waren uit
Vader's huis, zond Deze in afgrondelijk
erbarmen Zijn eigen beminden Zoon, het
Licht van Zijn Licht, naar de mistroostige
aarde, om zijn verdwaalde broeders terug
te roepen. De dood heerschte oppermach
tig over de aarde als een onverbiddelijke
tyran. Maar de Zoon van God maakte een
einde aan zijn rijk door (wonderbare te
genstrijdigheid!) zelf den dood te aan
vaarden. Toen week het rijk van zonde en
dood; de Vorst van het Leven stond op uit
Zijn graf; de menschheid was weer in
staat, het leven der Godskinderen te ont
vangen.
En toen was de tijd van de terugkeer
gekomen. „Ik ben van den Vader uitge
gaan en in de wereld gekomen", sprak Hij
tot zijn leerlingen, „weer verlaat ik de
wereld "en ga naar den Vader". Later zou
Hij het nog meer omschreven zeggen: „Ik
stijg op tot Mij n en Uw Vader, tot M ij n
en U w God". Dat was het wonder, wat Hij
op aarde voltrekken kwam: Hij schonk
aan de menschheid het Kindschap terug.
Hij wilde „de eerstgeborene onder vele
broeders" zijn, opdat wij allen tot den Va
der zouden kunnen zeggen: „O n z e Va
der, Die in de hemelen zijt".
Toen dat voltrokken was, ging Hij terug.
„Ik ga u een plaats bereiden", sprak Hij
tot Zijn leerlingen. Hij kwam als gezant
van God naar de menschen; Hij ging als
vertegenwoordiger van de menschheid
naar God. Door Zijn komst was God on
der de menschen komen leven; door Zijn
terugkeer drong de menschheid tot in de
geheimste binnenkamers van de Godheid
door.
Dat is de beteekenis van het feest van
's Heeren Hemelvaart. Door de Liturgie
van dezen dag klinkt bazuingeschal en
weidsche, jubelende koorzang: de poorten
der hemelen worden geopend en vol
triomf betreedt de menschgeworden Zoon
van God Zijn kroondomein. Hij is om
stuwd van de engelen, de patriarchen, de
profeten; de bloem van het Oude Verbond
maakt Zijn hofstoet uit.
Maar een Nieuw Verbond is begonnen,
voor eeuwig bezegeld met Zijn Bloed. Het
Rijk der eeuwige Verlossing heeft een aan
vang genomen. Niet de dood zal heerschen,
maar het Eeuwig Leven.
Daarom moet Hemelvaartsdag een hoog
en stralend feest zijn in ons hart. Want
wij allen werden deelachtig gemaakt aan
de onuitputtelijk rijke Verlossing, die Je
zus gebracht heeft en, nu Hij plechtig Zijn
troon bezette, begon voor ons allen een
nieuwe tijd.
Laat ons dan toch gelukkig zijn in dat
nieuwe, grootsche besef. „Ons burgerschap
De Rijksmiddelen.
Aan het overzicht van den stand der
rijksmiddelen op ultimo April j.l. wordt
het volgende ontleend:
Directe belastingen.
De kohieren van de directe belastingen
gaven op 30 April aan een zuiver bedrag
van 46.914.156,58 tegenover ƒ46.833.543,97
op ultimo April van het vorig jaar.
Geven deze beide bedragen in vergelij
king met elkaar geen noemenswaardig
verschil te zien. anders staat het ten aan
zien van de middelen var. deze groej
Zoo bedraagt het kohierbedrag van dc
grondbelasting thans slechts 5.304.440,13,
hetgeen vergelijking met orig iaar
een vermindering beteekent met
4.441 955,66. Toen was het kohierbedrag
9.746 395,79.
Een andere aanmerkelijke vermindering
bracht de verdedigingsbelasting 1 en wel
met 263 218,92.
Want tegenover een bedrag van
943.96 thans staat voor het vorig
jaar een bedrag van f 3.868.162,88.
Ook de vermogensbelasting gaf een da
ling en wel met 40.22.83. 6.984.140,26
tegen ƒ7.024.363,09).
Van de twee overblijvende middelen
bracht de belasting van de doode hand
slechts een kleine verbetering. Van een
bedrag ad 1.202.69,— op ultimo April
van het vorig jaar steeg dit middel met
14.707,— tot f 1.217.407 thans.
De groote stoot voor den gelijkmaker
van het totaal gaf echter de inkomstenbe
lasting. welke met een kohierbedrag van
29.803.225.23 op het eind van April j.l.
4.811.302,02 hooger was in vergelijking
met het vorig jaar.
De overige middelen.
Wat de overige middelen betreft, deze
hebben over April opgebr. 38.986.854,14
tegenover het vorig jaar 32.663.187,14.
Deze opbrengst, waarmede de maande-
lijksche raming met 2.176.445,41 werd
overschreden, is tot dusver de beste van
het loopende jaar.
Ook een vergelijking van de opbrengst
over de eerste vier maanden van dit jaar
met- de raming en met de opbrengst tot
30 April van het vorig jaar stemt tot ver
heugenis.
Zoo zien we de periode JanuariApril
eindigen met een opbrengst van
148.546.836,63 hetgeen ruim 1.3 mil-
lioen meer is dan de raming en bijna
11,5 millioen meer dan het vorig jaar.
Een beschouwing van een aantal der
middelen van deze groep toont het vol
gende beeld.
De dividend- en tantiemebelasting
bracht over de eerste 4 maanden f 198.752
meer op dan het vorig jaar.
De rechten op den invoer kwamen tot
en met April 4.525.513 boven de raming
en 6.344.282 boven de opbrengst op ul
timo Apri' 1938.
De accijns op het gedistilleerd overtrof
de raming met 149.706 en de opbrengst
van het vorig jaar met 418.674,— die
op bier resp. met f 86.213.en ƒ420.368.
Ook de omzetbelasting steeg boven de
raming en wel met f 2.830.279 en kwam
daarmede tot een opbrengst v. ƒ30.163.613,
hetgeen ten opzichte van het vorig jaar
zelfs een vermeerdering beteekent van
6.557.275,—.
De inkomsten ten bate van het ver-
keersfonds hebben .in April bedragen
f 5.451.590,28 en over de eerste vier
maanden van dit jaar 10.059.798.45.
is in de hemelen", zegt Sint Paulus, wij
behooren niet langer aan deze bedriege-
lijke aarde toe. Haar gestalte gaat voorbij,
vervluchtigt als rook, verlept als een
bloem in de zon. Diep in onze zielen is
een licht ontstoken, dat eeuwig lichten zal
en ons vervult met de klaarte van God.
Daarom moet dit onze leus zijn: Bewaart
het licht! Houdt het brandend in de lamp
van uw hart. Eens, spoedig, komt het
uur, waarop ook gij wordt opgeroepen.
Met den Bruidegom moogt ge binnengaan
in het eeuwige Bruiloftsfeest.
Licht en duisternis verdragen elkander
niet. Daarom moet de duisternis uit ons
leven gebannen worden. Wij moeten wan
delen als kinderen van het Licht, god
vruchtig, sober, kuisch, rechtvaardig, in
alles door de Liefde geleid.
Eens zal ook voor ons de stonde komen,
waarop we deze wereld verlaten mogen:
om voor goed naar den Vader te gaan.
Dr. HENRI VAN ROOIJEN.
Zoeterwoude, 1-7 Mei '39. Kruisheer.
1) Ik stijg op naar Mijn en Uw Vader,
naar Mijn en Uw God.
STEMMEN BIJ VOLMACHT
door
MILITAIREN
Zij dienen zich onmiddellijk te bevoegder
plaatse te melden.
Heden is uitgegeven Staatsblad no. 301:
Wet van 16 Mei 1939 houdende voorschrif
ten betreffende het stemmen bij volmacht
door militairen bij de in 1939 te houden
gemeenteraadsverkiezingen (datum van
inwerkingtreding 17 Mei 1939).
De aandacht van de kiesgerechtigde mi
litairen by de zee- en landmacht wordt er
op gevestigd, dat, voor zoover zij buiten
hun woonplaats in werkelijken dienst
zijn, voor hen thans gelegenheid bestaat
bij de in 1939 te houden gemeenteraads
verkiezingen bij volmacht te stemmen.
Het hangt dus van hen zelf af of zij al
dan niet aan die verkiezingen zullen kun
nen deelnemen. Een vlotte gang van za
ken zal worden bevorderd, indien de mi
litairen zich onmiddellijk bij den door of
vanwege den minister van Defensie voor
de uitvoering der wettelijke regeling aan
gewezen officier melden en formulieren
voor indiening van het verzoekschrift om
bij volmacht te stemmen aanvragen.
Wordt niet binnen enkele dagen van de
door den wetgever geboden gelegenheid
gebruik gemaakt door de wettelijke for
maliteiten te vervullen, dan is de moge
lijkheid niet uitgesloten, dat het door den
militair in te dienen vezzoek, om bij vol
macht te mogen stemmen, het beoogd ef
fect niet zal sorteeren.
Bij beschikking vat, den minister van
binnenlandsche zaken zijn ter uitvoering
van de wet van 16 Mei 1939, houdende voor-
schiften betreffende het stemmen bij vol
macht door militairen bij de in 1939 te
houden gemeenteraadsverkiezingen, de mo
dellen vastgesteld voor, het door de onder
de werkingssfeer van de wet vallende mi
litairen in te dienen verzoekschrift om bij
volmatht te mogen stemmen en voor de
kaart, die de aan te wijzen gemachtigde
ontvangt van den burgemeester der ge
meente. op welker kiezerslijst de militair
voorkomt. De kleui van het te bezigen ver
zoekschrift zal zijn blauw, die van voren
bedoelde kaart orérie.
Het moderne gips
verband
GEDENKTEEKEN VOOR DEN
UITVINDER.
De belangstelling voor het stichten van
een blijvend gedenkteeken te Budel voor
dr. Antonius Mathijsen, den in 1805 te Bu
del geboren uitvinder van het gipsver
band blijft nog steeds groeien.
De burgemeester van Budel mocht een
gift ontvangen van H.M. de Koningin en
van H.H. K.K. H.H. Prinses Juliana en
Prins Bernhard.
Dit hooge voorbeeld moge stimuleerend
werken op hen, die van plan waren, even
eens daadwerkelijke belangstelling te too-
nen, maar het tot heden nog verzuimden.
Het gironummer: 244687 van J. J. W. van
Hout, burgemeester van Budel, voorzitter
van het comité, is daarvoor opengesteld.
Zelfs in het buitenland begint de be
langstelling levendig te worden. Zoo be
handelde op Maandag 15 Mei j.l. de Belgi
sche senator dr. Smots, die zelf medicus
is, voor het Genootschap van Oudheid
kunde en Geschiedenis de vraag: „Heeft
dokter A. Mathijsen het gipsverband uit
gevonden?"
Hij beantwoordde deze vraag niet alleen
bevestigend, maar noemde, na te hebben
aangetoond, dat Mathijsen groote persoon
lijke begaafdheden bezat, het gipsverband
„een geniale uitvinding".
De spreker behandelde achtereenvol
gens de verschillende systemen van ver
band, welke werden toegepast in de eer
ste helft der negentiende eeuw, een tyd,
dien hij de evolutiejaren der chirurgie
noemde. Hij toonde aan, dat de aanwen
ding van gips bij beenderbreuk reeds vóór
Mathijsen geschiedde in zoogenaamde trog
gen, en besprak het verband van baron dr.
Seutin, van Lafarque. van Witterhoven en
anderen. Als deskundige gaf hij een over
zicht van de toepassing van het stijfSel-
verband, het stijfselgipsverband, dextrinc-
verband, getah-pert ja verband, enz. Alle
zijn nagenoeg verdwenen na de vinding
van Mathijsen.
Deze kwam in 1851 met zijn verband.
In datzelfde jaar verbeterde hij het nog
tweemaal, maar sedert is het onveranderd
gebleven, tot heden ten dage. Niet zonder
strijd kwam de .erkenning van de groote
verdiensten van den bescheiden Maty sen.
Deze strijd kwam vooral van de volgelin
gen van Suetin, wiens styfselverband, dat
ontegenzeggelijk verdiensten had, groote
verbreiding had gevonden.
Senator dr. Smets besprak de verschil
lende publicaties van den uitvinder. In
1853 maakte dokter van der Loo kennis
met het nieuwe verband. Hy werd be-
zijn onze magazijnen
tot 10 uur geopend.
LEIDEN.
wonderaar van het systeem en was er
weldra de onvermoeide propagandist van
in binnen- en buitenland, zoodat vaak ge
sproken werd van de vinding van Mathij
senvan der Loo, een betiteling, die van
der Loo afwees. Haast profetisch waren in
die dagen van strijd de woorden van dezen
laatste, dat van alle verbandsystemen al
leen het gipsverband zou blijven. Thans,
na bijna 100 jaren, blijkt dokter van der
Loo juist te hebben gezien.
Bestuurder dood ln zi|n
wagen aangetrolfen
Vannacht omstreeks vier uur is op
den Napoieonsweg tusschen Horn en
Grathem, nabij de Peel, de heer J. van
Esser, eigenaar van den houthandel
Steel te Roermond, op de terugreis uit
België met zijn auto tegen een boom
gereden, waabij hij op slag moet zijn
gedood.
Hoe het ongeluk zich heeft toegedragen,
laat zich slechts gissen, aangezien het
slachtoffer alleen in den wagen zat en er
geen druk verkeer is op dezen weg. Om
streeks vyf uur passeerde een korporaal
van de politietroepen, die op weg was naar
Roermond. Hy zag de auto liggen en deed
de vreeselyke ontdekking, dat de bestuur
der levenloos achter het stuur zat. Hij
waarschuwde dadelijk de marechaussee te
Grathem en een geneesheer. Deze kon
slechts den dood constateeren.
De wagen was volkomen vernield.
Het stoffelijk overschot van het slacht
offer is naar Roermond overgebracht. De
heer van E. was gehuwd en vader van zes
kinderen.
TWEE RUNNERS VERDRONKEN.
De baggermolen „Aden" van de Holland-
sche Aannemings Maatschappij, welke te
zamen met een bak gesleept werd door de
sleepboot „Oostzee" van L. Smit en Co's
Internationalen Sleepdienst van Leith naar
Rotterdam, is vannacht tijdens stormweer
omgeslagen.
Aan boord van den baggermolen bevon
den zich twee runners, A. Marcus en L. de
Vos, beiden afkomstig uit Maassluis. De
„Oostzee", die onder commando staat van
kapitein Kalkman, heeft den geheelen mor
gen naar de beide runners gezocht, doch
zonder resultaet. Aangenomen moet dus
worden, dat de beide mannen ora het leven
zijn gekomen.
EERSTE STEENLEGGING VOOR HET
NIEUWE K. L. M.-GEBOUW.
Plechtigheid aan den Raamweg nabij de
Wittebrug te 's-Gravenhage.
Het was voor de Koninklijke Luchtvaart-
Maatschappij voor Nederland en Koloniën,
onze K. L. M.. heden een dag van vreugde:
de eerste steun werd gelegd voor haar
nieuwe hoofdgebouw aan den Raamweg
naby hotel Wittebrug te 's-Gravenhage,
voor welk nieuwe gebouw intusschcn de
fundamenten reeds zijn voltooid, terwijl de
stalen balken van den verderen onder
bouw al zijn opgesteld. In een voor deze
plechtigheid geplaatste groote linnen tent
bevonden zich vele vooraanstaande perso
nen op het gebied van de luchtvaart, o.a.
de heeren Paul May, voorzitter van den
raad van commissarissen der K. L. M. met
de leden van dien raad, mr. G. van der
Meulen oud-secretar's-generaal van het de
partement van waterstaat en mr. J. Wolter-
beek Muller, de directeur van de K. N. I.
Dll nummer bestaal alt
tier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Franco over de politiek van het nieuwe
Spanje. (4de blad).
Spanning om Koelangsoc. (4de blad).
Von Papen keert onverrichter zake uit
Turkije terug. (4de blad).
Vandaag publicatie van het Witboek in
zake Palestina. (4de blad).
Roosevelt gaat een tournee maken. (4de
blad).
Binnenland
In April heeft de opbrengst der rijks
middelen, voor zoover de niet-directe be
lastingen aangaat, 38.986.854 bedragen,
tegen 32.663.187 in dezelfde maand van
het vorige jaar. Sedert 1 Januari was dc
opbrengst 148.546.836, tegen 136.697.799
in de eerste vier maanden van 1938. (1ste
blad).
Stemmen bij volmacht door militairen.
(lste blad).
Maatregelen ter bevrijding van den
colorado-kever. (2de blad).
Nederland op dc wereld-tentoonstelling
te New-York. (4de blad).
Baggermolen omgeslagen, waarbij twee
personen verdronken, (lste blad).
Vannacht is tusschen Horn en Grahem
een auto tegen een boom gereden, waarbij
de bestuurder werd gedood, (lste blad).
L M. de heer Nieuv/cnhuis, dc inspecteur
van den luchtvaartdienst, de heer J. van
der Heyden, de directeur van de K. L .M.
de heer A. PI es man, de onder-directeur
de heer Hans Martin, de algemeen-secre
taris de heer Slotemaker, dc stationschefs
en havenmeesters van Schiphol en Waal-
h8ven, de afdeelingschef ter beschikking
resp. gen.-majoor W. G. van Hoogenhuyze,
de architect van het nieuv/e gebouw ir. D.
Roosenburg, de plaatsvervangend voorzit
ter van het comité vliegtocht Nedfrland
Indië resp. kolonel :I. Walaardt Sacré en
vele afdeelirigschefs. vliegtuigbestuurders
en nagenoeg alle loden van het admnlstra-
tief personeel der K. L. M. Op den steen,
welke ter herdenking van deze plechtig
heid heden zou worden geplaatst waren de
volgendewoorden gebeiteld: „Deze eer
ste steen is gelegd 17 Mei 1939 door Pia
Plesman, geboren 20 Mei 1924". Deze steen
was omgeven door een bloemversiering van
roode rhododendrons, terwijl aan weerszij
den de vlaggen wapperden.
Het woord was allereerst aan den direc
teur der K. L. M., waarna vele anderen
het woord voerden.
Na een korte pauze waarin koffie werd
geserveerd had op het terrein de uitrei
king plaats van plaquettes aan vliegtuig
bestuurders en eenige andere geëmplo
yeerden die 30 of meer dienstreizen door
de lucht naar Ned. Indië hebben gemaakt.
Deze uitreiking geschiedde door het co
mité vliegtocht NederlandIndië. Kolonel
Walaardt Sacre reikte dc plaquettes aan
de piloten uit en dc heer Paul May die
aan de boordwerktuigkundigen en radio
telegrafisten.
De volgende heeren kwamen voor de
ontvangst van de plaquette in aanmerking.
Vlicgtuigbestuurdcrs: C. Blaak, G. J.
Geysendorffer, J. B. Scholte, L. Sillevis
en W. C. Veenendaal.
Boordwerktuigkundigen: Chr. den Blan
ken c-n C. Biesheuvel.
Radiotelcgrafistcn: P. J. Oolgaard, J.
Pestman, C. H. v. Beukering, J. W. Hoog
land, C. van Brugge en W. H. v. d. Smagt.
Voor zoover deze employé's niet per
soonlijk aanwezig konden zyn werden de
plaquette's door de betrokken echtgenoo-
te in ontvangst genomen.