BUITENLAND
NED. OOST-INDIE
Noordsche staten
weigeren Hitler's
aanbod
Welke richting wil
Rusland uit?
foed&tjüancl Lfa,5^/
asyiyy
fflragfnavsnnflfliïïii
BIOSCOPEN TE LEIDEN
WOENSDAG 10 MEI 1939
ANT
TWEEDE BLAD - P6
ENGELAND
DE REIS VAN HET BRITSCIIE
KONINGSPAAR
De bijzondere correspondent van Reuter
aan boord van de „Empress of Australia",
bericht, dat in weerwil van het slechte
weer de „Empress of Australia" haar 17
knoopen blijft loopen. Gisteravond werd
geen filmvoorstelling gegeven; na het di
ner trok het kroningspaar zich in zijn eigen
vertrekken terug.
Dinsdagmiddag woonden de koning en
de koningin het afscheid van den slagkrui
ser „Repulse" bij, welke de „Empress of
Australia" tot dan toe had begeleid. Het
passagiersschip minderde vaart en de
„Repulse" stoomde in volle vaart voorbij,
terwijl de bemanning op het dek stond
aangetreden en juichte. Het muziekcorps
speelde het volkslied.
Op de „Empress of Australia" werd een
vaatje, inhoudende, de koninklijke post,
waaronder brieven voor de prinsesjes, over
boord geworpen. Het vaatje was gemerkt
met twee witte en roode vlaggen. Het
vaatje werd door de „Repulse" opgevischt,
waarna het oorlogsschip naar Engeland
terugkeerde.
SPANJE
ZAL GOERING ONDERHOUD MET
FRANCO HEBBEN?
Aanwijzingen uit Berlijnsche politieke
kringen wettigen het vermoeden, dat
Goering te Valencia Franco zal ontmoeten.
In officieele Berlijnsche kringen neemt
men te dezen aanzien een volkomen stil
zwijgen in achtè
Te Burgos verklaart men echter niets
te weten van een onderhoud tusschen Goe
ring en Franco
DEMOBILISATIE
Tusschen 20 en 30 Mei zullen ook de
Spaansche lichtingen 1930, 1931 en 1932
gedemobiliseerd worden, zoodat de man
schappen van zes lichtingen aan het einde
van deze maand uit den dienst ontslagen
zullen zijn. De laatste Marokkaansche een
heden zullen naar Marokko terugkeeren
onmiddellijk na het défilé te Madrid.
POLEN
DE SPANNING MET DUITSCHLAND
Focrster vandaag te Dantzig terug?
Men meent te Warschau te weten, dat
Foerster, de gouwleider van Dantzig, er
vandaag zal terugkeeren na een verblijf
in Duitschland.
Overigens meldt de' Poolsche pers, dat
ongeveer tweeduizend jongelieden, komen
de uit gebieden van het Rijk, met name
Oost-Pruisen, in de laatste dagen in Dant
zig zijn aangekomen, waar zij een onder
komen hebben gevonden bij particulieren.
Volgens een officieele lezing zouden het
„toeristen" zijn. Bovendien zou een terug
keer op groote schaal zijn opgemerkt van
burgers der Vrije Stad, die als vrijwilli
gers in het Duitsche leger hebben gediend.
Tenslotte zouden de verloven bij de po
litie in Dantzig zijn opgeschort.
Streven naar ontduitsching.
De West-Poolsche Bond heeft gisteren
een beroep gedaan op alle eigenaren van
restaurants en koffiehuizen in Polen om
alle abonnementen op in de Duitsche taal
verschijnende dag- en weekbladen op te
zeggen.
Voorts heeft de bond het initiatief geno
men alle Duitsche straatnamen te Teschen
te veranderen. De „Duitsche Straat" b.v.
bal voortaan „Domansky-straat" heeten,
terwijl de „Schillerstrasse" voortaan Gru-
newaldstraat wordt genoemd, ter herinne
ring aan de in 1410 door de Polen op Teu-
toonsche ridders bevochten overwinning.
Incidenten in Silezië.
Het Poolsche Telegraaf Agentschap meldt
dat uit Kattowitsj bijzonderheden zijn ont
vangen over een overval op de Poolsche
school te Jedryn (Duitsch Silezië), Zater
dag j.l. was een bende van vijftig personen
het schoolgebouw binnengedrongen. De
inventaris, boeken e.d. werden vernield
en vervolgens op de binnenplaats ver
brand. De bond van Polen heeft bij de
Duitsche overheid geprotesteerd.
In den afgeloopen nacht werd, naar ver
der uit Kattowitsj wordt gemeld, te Oppeln
(eveneens in Duitsch Silezië) een naam
bord van den bond van Polen vernield. Te
Ratibor en Dobrodzienik zijn verscheidene
ruiten van Poolsche lokalen ingegooid.
Strijd met luidsprekers aan de grens
De „Kurjan JPolski" bericht, dat de
Duilschers aan de grens van Polen, nabij
Bigumin, luidsprekers hebben opgesteld,
welke worden gebruikt voor nationaal-so-
cialistische propaganda. De Westpoolsche
Liga heeft hierop geantwoord door even
eens luidsprekers op te stellen met het
zelfde vermogen als de Duitsche.
PALESTINA
VERZOENENDE TOON DER
ARABISCHE PERC.
De „Falastin", het orgaan van den groot
moefti, verklaart zic^i voldaan in het voor-
Eerste Leidsche
Begrafenisonderneming
voor Roomsch Katholieken
GEVESTIGD 1882.
G. H. KLEINHANS
PIETER DE LA COURTSTRA AT 22
TRANSPORT TELEFOON 1455
Tarief en uitvoering In overleg met U
uitzicht van een regeling van het Pales-
tijnsche conflict. Het blad schrijft: „Onder
de Europeesche mogendheden zullen de
Arabieren nooit betere bondgenooten heb
ben dan Frankrijk en Engeland, zoolang
zij intensief de democratische beginselen
huldigen.
Lot en leven der Arabieren zijn nauw
verbonden aan die van Frankrijk en En
geland. Geen andere vraagstukken bren
gen scheiding tusschen deze mogendheden
en de Arabieren dan het Palestijnsche en
het Syrische probleem. Wanneer deze
vraagstukken geregeld zijn, zullen Frank
rijk en Engeland zien, hoe vriendschappe
lijk de Arabieren hun gezind zullen zijn".
De Joodsche pers vertoont daarentegen
een ernstige ongerustheid en de „Davar".
het arbeidersblad, vraagt een doelmatige
actie van de Zionistische organisaites „met
het oog op de ernstige veranderingen, die
aanstaande zijn".
Voortdurend bereiken Londen uit Da
mascus berichten, waaruit blijkt, dat tus
schen de terroristen-leiders in Palestina en
het rebellencomité ernstige oneenigheid
bestaat. De meeningsverschillen gaan in
hoofdzaak over de fondsen, die, naar de
terroristenleiders beweren, door de led-en
van het comité ten eigen bate worden ge
bruikt. Zelfs wordt gemeld, dat sommige
rebellenleiders besloten hebben, pogingen
te doen om naar Palestina terug te keeren
met het doel zelf gelden te verzamelen.
Eén hunner heeft kort geleden openlij-k het
bestaan dezer meeningsverschillen toege
geven en verklaard, dat hij hoewel hij geen
belang stelde in den opstand als nationale
beweging, voornemens was terug te keeren
om voor zichzelf zooveel mogelijk geld in
te zamelen. Addoel Khader Hoesseini heeft,
naar van betrouwbare zijde verluidt, van
een aantal dorpen, waaronder Beitoenya
en Soebaher, geld verlangd.
EEN KORDATE STUDENTE OP ALOR
Het „kordate meisje van Alor" noemt
„De Javabode" mej. M. Nicolspeyer, die
thans met het M.S. „Johan van Oldenbar-
nevelt" van de Stoomvaart Mij. „Neder
land", op de terugreis naar Holland is.
Mej. M. M. Nicolspeyer, is de dochter
van een bekend Haagsch advocaat en doc-
toranda in de Indonesische talen, die zelfs
niet tegen de uiterste consequentie, welke
aan de voltooiing hérer studie is verbon
den, heeft opgezien en naar Alor is ge
gaan om daar materiaal te verzamelen
voor haar dissertatie.
Hoe „uiterst" die consequenties waren,
heeft de onvervaarde jongedame zeker pas
goed kunnen beseffen, toen zij eenmaal op
de plaats van bestemming was aangeko
men: een dorpje op 6 uur paardrijden, van
de kust en dus van de beschaafde wereld
verwijderd, boven in het binnenland ach
ter Kalabahi gelegen. Gelukkig heeft zij
daar niet alleen behoeven te zitten, maar
vond zij er een even kordate Amerikaan-
sche, die eveneens voor studiedoelein
den daar al eerder neergestreken was,
er overigens thans nog zit en haar stand
plaats niet voor de volgende maand zal
verlaten.
Mej. Nicolspeyer kende miss Du Bois
reeds van een kort bezoek, dat deze aan
Holland had gebracht: zij waren door den
promotor van mej. Nicolspeyer, den be
kenden Leidschen eth noloog prof. J. P. B.
de Josselin de Jong, met elkander in ken
nis gekomen, en dit feit heeft mede in hoo-
ge mate tot de keuze van Alor als studie
veld voor de Haagsche jongedame bijge
dragen. Anderzijds was echter haar keu
ze, evenals die van miss Du Bois, bepaald
door het feit, dat dit vlak benoorden Ti-
mor gelegen vrij kleine eiland, in ethnolo-
gisch opzicht nog zeer weinig bekend ns.
Inderdaad heeft mej. Nicolspeyer, wier
belangstelling vooral de sociologische toe
standen gold, in de bijna vijf maanden,
welke zij te Atimelang heeft doorgebracht,
zeer interessant materiaal kunnen verza
melen. Dit resultaat blijkt tegen alle on
gemakken en ontberingen, welke zij zich
gedurende dit verblijf heeft moeten ge
troosten, op te wegen.
Men kan dunkt ons moeilijk van
iets anders spreken, wanneer men hoort,
dat de beide jonge vrouwen in een geheel
in den trant en met het materiaal van de
behuizingen der inboorlingen opgetrokken
„villa" hebben gewoond, in op baleh-ba-
lch's geplaatste veldbedden hebben gesla
pen, vrijwel geen ander meubilair ter be
schikking hadden dan nog enkele andere
baleh-balch's, welke dan voor verschillen
de doeleinden van waschgelegenheid tot
werktafel dienst deden en geplaagd
werden door allerlei ongedierte, waar zoo
goed als geen verweer tegen bestond en
vooral van ratten waartegen zij in het ge
heel niets vermochten. En dan, zooals ge
zegd, 6 uur paardrijden van de dichtstbij
zijnde plaats met blanken, van de bescha
ving, nauwelijks de taal der bevolking
machtig, aan welke zij zich hoofdzakelijk
door middel van een tolk verstaanbaar
konden maken. Er behoort inderdaad moed
toe en heel wat echter toewijding voor de
wetenschap om al dit en nog veel meer te
trots eeren.
Geen wederkeerige
non-agressiepacten
EEN RUSSISCHE MEDEDEELING.
Het Russische persagentschap Tass meldt
uit Moskou: Het te Londen gepubliceerde
bericht, volgens hetwelk de Britsche tegen
voorstellen aan Moskou behelsen, dat:
1. De Sovjet Unie elk der aan haar gren
zende staten zou moeten garandeeren, en
2. dat Engeland zich zou verplichten, bij
stand te verleenen aan de Sovjet Unie, zoo
dit land als gevolg van de aangegane ga
rantie-verplichtingen in een oorlog zou
worden gewikkeld,
is, naar Tass op grond van inlichtingen
vran gezaghebbende Sovjet-Russische zijde
verklaart, niet geheel in overeenstemming
met de feiten.
Op 8 Mei, aldus dit Sovjet-telegraaf-
agentschap, heeft de Sovjet-regeering in
derdaad van de Britsche regeering „te
genvoorstellen" ontvangen, waartegen ook
de Fransche regeering geen bezwaar had.
In deze voorstellen werd niet gezegd,
dat de Sovjetregeering elk der aan de
Sovjet-Unie grenzende staten moest
garandeeren, wel werd erin gezegd,
dat de Sovjet-regeering onmiddellijk
bijstand zou moeten verleenen aan En
geland en Frankrijk, als deze landen
in militaire operaties mochten worden
verwikkeld als uitvloeisel van de ver
plichtingen, die zij op zich hadden ge
nomen ten aanzien van Polen en Roe-
menië.
In de Britsche tegenvoorstellen werd
echter niets gezegd omtrent eventuee-
len bijstand, die de Sovjet-Unie op ba
sis van wederkeerigheid van Frankrijk
en Engeland zou ontvangen, als de Sov
jet-Unie eveneens in militaire opera
ties zou worden gewikkeld bij de nako
ming van de verplichtingen, die zij op
zich heeft genomen ten opzichte van
enkele andere Oost-Europeesche sta
ten.
DE POOLSCH-RUSSISCHE
BETREKKINGEN.
Molot-ov heeft, nog vóór hij den Britschen
ambassadeur ontving, eergisteren den
Foolschen ambassadeur ontvangen. Men
meent te weten, dat dit onderhoud zeer
hartelijk was en een gunstige ontwikke
ling van de Poolsch-Russische betrekkin
gen in den door Londen en Parijs gewensch-
ten zin deed verwachten.
De Britsche tegenvoorstellen
SCANDINAVIë BLIJFT
NEUTRAAL.
De ministers van Buitenlandschc Za
ken der vier Noordsche landen, Zwe
den, Finland, Denemarken en Noorwe
gen, hebben gisteren in de Zweedsche
hoofdstad langdurig met elkander ge
confereerd over het aanbod van Hitier
tot het sluiten van wederkeerige non
agressie-pacten tusschei Duitschland
en genoemde landen.
Het resultaat van deze besprekin
gen was, aldus United Press, dat Hit
ler's aanbod van de hand werd gewe
zen.
Na afloop van de conferentie, aldus D.
N. B., werd een officieel communiqué ge
publiceerd, waarin o.a. het volgende wordt
medegedeeld: „De ministers van Buiten-
landsche Zaken der vier Noordsche landen
hebben geconstateerd, dat de Noord-Euro-
peesche landen onveranderd vasthouden
aan de verklaring van Oslo, volgens welke
de Noordsche landen zich buiten de machts-
groepeeringen in Europa wenschen te hou
den en dat zij in geval van oorlog alles
zullen doen om neutraal te blijven.
Van dit uitgangspunt bezien, hebben de
ministers nagegaan, in hoeverre het doel
treffend is, dat deze landen ieder afzonder
lijk of te samen bij een meer of minder
uitgebreid systeem van non-agressie-pac-
ten betrokken worden. De ministers van
Buitenlandsche Zaken zijn het er over
eons, dat het, gelet op de internationale
positie van hun landen, uitgesloten is, dat
zij het doel van een of andere politieke
machtscombinatie worden. Zij nemen met
voldoening kennis van de verklaringen
van elk ander land, dat men de integri
teit en de onafhankelijkheid van de Noord-
Europeesche landen wil eerbiedigen.
Na hun besprekingen zijn de' ministers
de overtuiging toegedaan, dat de antwoor
den, waarmede elk land de beslissing be
treffende zijn standpunt van het onderha
vige pact zal geven, overal het vertrouwen
in de onpartijdige neutraliteitspolitiek van
de Noordsche landen bevestigen zullen."
BiiItenlanAsizhe Berichte»
ONGELUK IN BRAZILIAANSCHE
GOUDMIJN
Volgens nog niet bevestigde berichten
zou zich gistermiddag een hevige ontplof
fing hebben voorgedaan in de goudmijnen
van Ouro Preto in Brazilië. 11 Mijnwerkers
zouden om het leven zijn gekomen en vele
zwaar gewond.
In tegenstelling hiermeed werd nader
gemeld, dat zich in de goudmijn bij Ouro
Preto geen ontploffing, doch een aard-
schuiving heeft voorgedaan. Twee arbei
ders werden gedood en twee gewond.
SPOORWEGBOTSING BIJ
MOTHERWELL
Nabij Motherwell (Engeland) is een lo
comotief tegen een trein gebotst. Zestien
personen werden licht gewond, twee zijn
naar het ziekenhuis vervoerd.
BRITSCH VRACHTSCHIP IN DE
ZOELOEZEE GEZONKEN
Het Britsche vrachtschip „Lindenbank"
zond gisteren noodseinen uit en deelde
mede, dat het in zinkenden toestand ver
keerde, na bij het eiland Arena in de Zoe
loezee, op 250 mijl ten Zuiden van Manil
la, op een rif te zijn gestooten. De „Lin
denbank" verzocht dringend om hulp.
Nader wordt gemeld, dat de „Linden-
bank" is gezonken.
De bemanning is door een Amerikaan-
sche torpedojager aan boord genomen.
BRAND AAN BOORD VAN DEENSCH
PASSAGIERSSCHIP
Lloyds meldt uit Colombo, dat aan
boord van het Deensch passagiersschip
„Alsia", dat op weg is van Bangkok naar
Londen, brand is uitgebroken. Het schip
bevindt zich 20 mijl ten Zuiden van Cey
lon. Het Britsche schip „Canton" is in de
nabijheid en neemt de opvarenden aan
boord.
In een vroeger bericht werd gezegd, dat
de brand ontstaan is in de machinekamer.
Te middernacht is een sleepboot met
bluschmiddelen van Colombo vertrokken.
DE BRAND IN DE CELLULOIDFABRIEK
NABIJ TOKIO
Het aantal slachtoffers van den brand in
de celluloidfabriek te Sjimoera nabij To
kio is nog gestegen. Het aantal dooden be
draagt thans 111 en en dat der gewonden
251, waarvan 99 ernstig.
ZIEK IN HET POOLGEBIED
De Fransche poolreiziger Gaston de
Micard, die met de leden van zijn expe
ditie den winter heeft doorgebracht in
het Noord-Oosten van Groenland en zich
thans op 77 graden N.B. bevindt, is ern
stig ziek. De expeditie heeft onmiddellijke
hulp gevraagd. Daar een schip zich in dit
seizoén niet tusschen de ijsschotsen kan
wagen, zal waarschijnlijk een vliegtuig uit
Noorwegen vertrekken.
DE ESKIMO'S VERDWIJNEN
De Noordpoolreiziger Richard Finnie,
die vijfmaal een tocht gemaakt heeft naar
het Oostelijk deel van het. Noordpoolge
bied, heeft in een lezing te Windsor (On
tario), verklaard, dat de Eskimo, zooals
heden ten dage bekend, gedoemd is te
verdwijnen. Spr. was van meening, dat
een nieuw ras zich in de Poolstreken zal
ontwikkelen uit een vermenging van
blank- en Eskimo-bloed, en dat dit nieuwe
ras een groote rol zal spelen in de ontwik
keling van Canada's Poolstreken.
Steunt Luchtverdedigingsfondjl
Postgiro Den Haag
„De gebruiken en folklore van den Es
kimo zijn aan het uitsterven", aldus spre
ker. „De voortschrijdende beschaving
heeft een revolutie teweeg gebracht in het
leven van den Eskimo. Zij dragen nog
pelzen in den winter, doch de pelsdieren
sterven uit, vooral de kariboe, welk dier
tevens zijn trekpaden wijzigt. Tegenwoor
dig eten de Eskimo's geinmporteerde voe
dingswaren, welke afbreuk doen aan hun
gezondheid. Hun tanden b.v. zijn minder
goed dan vroeger. Ziekten, die zich onder
de blanken voordoen, doen ook onder de
Eskimo's hun intrede en zij hebben hier
tegen weinig weerstandsvermogen".
GRIEKSCHE KUNSTSCHATTEN TE
DELPHI GEVONDEN
Leden der Fransche oudheidkundige
school te Athene hebben te Delphi, dat in
het Griekenland der oudheid zetel was van
het beroemde „Orakel", kuntschatten ge
vonden, welke van bijzondere beteekenis
zijn. Zij werpen een nieuw licht op de
kunst der oude Grieken, en bewijzen dat
goud en ivoor gebruikt werd voor beeld
houwwerk, voordat Phydias zijn beroem
de beeld maakte op de Acropolis. De voor
werpen werden gevonden in een put on
der den „geheiligden weg", welke naar den
grooten tempel van Apollo voert. Zij wa
ren bedekt met asch, hetgeen erop duidt,
dat zij daar geplaatst zijn, nadat in een
der talrijke heiligdommen brand was uit
gebroken. Onder de gevonden kunstschat
ten bevinden zich vele fraaie gouden voor
werpen alsmede ivoren onderdeelen van
beeldhouwwerken, goudsiervoorwerpen,
enz. Men vertrouwt hier nog meer voor
werpen uit het beste Grieksche tijdperk
te vinden
DE FILM ALS VERDOOVINGSMIDDEL.
In Amerika heeft de film wederom een
nieuwe bestemming gekregen, die wel spoe
dig groote uitbreiding zal ondergaan. Bij
enikele der bekendste tandartsen is tegen de
zoldering boven de operatiestoel een pro
jectiedoek aangebracht, waarop doorloo-
pende voorstelling van allerlei korte filmen.
Zoodra de patiënt zijn hoofd achterover
legt, wordt zijn aandacht door deze vertoo
ning geboeid. Hij denkt niet meer aan de
pijn, die hem op de operatiestoel heeft ge
voerd, noch voelt hij de verschillende on
aangename gewaarwordingen, die nu een
maal met een tandheelkundige behandeling
gepaard gaan.
Artsen zoowel als patiënten zijn uiterst
tevreden over de resultaten met deze film-
vertooningen bereikt. Volgens de opgedane
ervaringen zijn filmpjes met een drama
tisch onderwerp voor de tandartsenpraktijk
de meest geschikte.
THEATER
HOOFDFILMS
INHOUD
AANVANGSUUR
KEURING
Li do:
Jongensstad (Spen
cer Tracy. Mickey
Rooney).
Opvoeding vai
verwaarloosde
jongens
in een eigen
gemeenschap
lederen avond 8.15 u.
Zondag bovendien
van 27 uur; Za
terdag en Woensdag
matinée 2.30 uur.
Goedgekeurd
Luxor:
De schaakspeler
(Conrad Veidt,
Frangoise Rosay).
Kunstzijde (Willy
Fritsch, Kathe van
Nagy).
Spannende
intrige
Speelfilm
lederen avond 8 uur;
Zondag bovendien
van 27 uur; alle
dagen matinée be
halve Vrijdag 2 uur.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Casino:
Schoppenvrouw
(Pierre Blanchar).
Leve de Marine
(William Haines,
Esther Ralston)
Kaartspel en
liefde
Amusant
lederen avond 8 uur;
Zondag bovendien
van 47 u. Woens
dag matinée 2.30 u.
Toelaatbaar
v. volwassenen
Rex:
Orkaan (Dorothy
Lamour, John Hall)
Je bent maar een
maal jr/lg. (Mickey
Rooney, Lewis Sto
ne).
Avontuur op
de Zuidzee
KiUcht
lederen avond 8 uur;
Zondag bovendien
van 27 uur; iede-
ren dag matinée 2
uur.
Toelaatbaar
v. volwassenen
Trianon:
Afgekeurd.
