Instantine STADS NIEUWS Academienieuws I BINNENLAND AGENDA De Luchtbeschermingstentoonstelling in de Stadsgehoorzaal WOENSDAG 10 MEI 1939 pp irr-"'-5 r">t!i»»vT EERSTE BLAD - PAG. 2 Abonnementsprijs: voor Lelden 18 cent per week; 2.5J per kwartaal. Bij ome agenten /O cent per wvvk; f 2 60 per kwartaal Franco per poat t 2.85 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïll Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen dubbel tarief Telefoontjes hoogstens 30 woorden. 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. HOE WORDT HET WEER? GEDEELTELIJK BEWOLKT. De Bill seint: Verwachting: Voor het Westen en midden: Licht tot iialf bewolkt, droog weer, koude nacht, overdag zelfde temperatuur, meeste matige Noord-Oostelijke tot Noordelijke of Noord- Westelijke wind. Voor het Oosten: half tot zwaar bewolkt of betrokken, weinig of geen regen, koude nacht, overdag zelfde temperatuur. Matige lót zwakke, Noord-Oostelijke tot Noordelij ke wind. De weerstoestand van hedenmorgen 7.20 uur: Den Helder: licht bewolkt, matige N. O. wind, 11 gr. C. Vlissingen: licht bewolkt, zwakke N. O. wind, 12 gr. C. De Bilt: licht bewolkt: zwakke N. N. O. wind, 13 gr. C. Groningen: licht bewolkt matige O. N. O wind, 9 gr. C. Maastricht: matige N. N. O. wind, 10 gr C. B'JITENLANDSCH WEEKOVERZICHT De depressie over Centraal Europa is nog bezig op te vullen. Een uitgestrekt wolken dek, waaruit op vele plaatsen nog lichte regen valt, breidt zich uit over Noord- West-Duitschland over Zwitselrand en over het Oosten van Frankrijk. In ons land cn de Westelijke helft van Frankrijk is het weer helder tot licht of half bewolkt. Een rug van hoogen luchtdruk, die van het Oostelijke Oostzeegebied over de Noordzee en Engeland tot den Oceaan ten West-Duitschland over Zwitserland en scheidt dè continentale depressie van een gebied van lagen luchtdruk op den Oceaan. Een vlakke depressie passeerde gisteren de Faroer en ligt thans voor de Noorsche kust. De eigenlijke Oceaan-depressie blijft ver in het Westen en toont zich niet meer actief. In het Oostelijke deel van den Oceaan blijft het weer bij voortduring rus tig en tot op zeer Zuidelijke breedten zeer koel. LUCHTEMPERATUUR. 15.3 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Woensdagnamiddag 8.09 uur tot Donderdagmorgen 3..43 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Donderdag 11 Mei voorm. 7.55 en nam. 8.20 uur. Maan op 0.54 uur Donderdagnacht. Maan onder 11.15 uur Donderdagmorgen. (11 Mei laatste kwartier). LEIDEN. Bevorderd: Tot doctor in de Wis- cn Natuurkunde, op proefschrift getiteld- .,De geologie van hel gebied tusschen de Brembo en de Se- rio Noordelijk van de bergkam Monte Menna-Pizzo Arera" de heer H. C. Raads- veldt, geboren te Soerabaia, wonende te 's Gravenhage. Geslaagd: Doctoraal examen wis- en natuurkunde, hoofdvak Pharmacie: de heeren C. M. Buys, te Den Haag en Liem Tjay Liang te Lei den; Candidaatsexamcn wis- cn natuurkunde, letter B: de heer G. W. M. Kallenberg, te Leiden; Idem, letter A: de heer D. ter Haar te E iepenveen; Examen van apothekersassistent: de dames A. Bregman te Kethel en B. B. S. van Zanten te Leiden. Het moderne pijnstillende middel 't is van DE PRINSES EN HET PRINSESJE LOGEEREN BIJ DE KONINGIN. Naar wij vernemen is Prinses Juliana met Prinses Beatrix heden cor een ver blijf van eenige dagen te 's-Gravenhage aangekomen. Gedurende haar verblijf aldaar heeft de Prinses haar intrek genomen op den „Ruigenhoek". UITREIKING ONDERSCHEIDINGEN DOOR PRINSES JULIANA. Hedenmorgen heeft H.K.H. Prinses Ju liana zich als voorzitster van het Neder- landsche Roode Kruis naar het gebouw van het hoofdbestuur begeven, teneinde per soonlijk de onderscheidingen uit te reiken, welke ter gelegenheid van den verjaardag van Hare Koninklijke Hoogheid werden verleend. In aanwezigheid van de leden van het dagelijksch bestuur heeft H.K.H. Prinses Juliana, na een toespraak o.a. de volgende onderscheidingen uitgereikt: het kruis van verdienste aan: prof. dr. J. van der Hoeve teLeiden, J. H. de Bruyn te O e g s t- g e e s t en J. W. Henny te L e i d e n; de medaille van verdienste in brons o.a. aan: W. Recourt te W a s s e n a a r. PACHTBUREAU VOOR ZUID-HOLLAND. Het wekelijksche spreekuur van den se cretaris van het pachtbureau voor Zuid- Holland, mr. W. Rip, te 's-Gravenhage,, Louise de Colignyplein 10, zal op 23 Mei a.s: niet doorgaan. Dit spreekuur wordt verzet naar Maandag 22 Mei a.s. van 10 12 uur v.m. in het vervolg echter zal het spreekuur weer Dinsdag van 1012 uur v m. plaats hebben. MR. DR. J. SCHOKKING 75 JAAR. Vandaag is mr. dr. J. Schokking, lid van den Raad van State, oud-minister van Jus titie en oud-burgemeester van Katwijk, 75 jaar. R.-K. METAALBEWERKERS BIJEEN. De Dinsdag te Utrecht voortgezette ver gadering van den Ned. R.-K. Metaalbewer- kersbond was voornamelijk gewijd aan de behandeling van interne aangelegenheden, o.m. aan wijziging van het huishoudelijk reglement van den Bond en van het regle ment voor de afdeelingen. De behandeling der agenda werd even onderbroken door een tweetal toespraken, resp. van de heeren J. Vets, districtsbe stuurder van Antwerpen van den Belgi schen Christelijken Metaalbewerkersbond, en Hordijk van den Christelijken Metaal bewerkersbond in Nederland. Hierna werd overgegaan tot behandeling der ingekomen afdeelingsvoorstellen. Naar aanleiding van een voorstel-Haar- lem zullen de Bondsvergaderingen voort aan niet meer des Zondags worden gehou den. De dictrictscommissies blijven gehand haafd. Op voorstel van het bestuur werd beslo ten in beginsel accoord te gaan met een verhooging der Bondscontributie met 1 ct. per lid, ten bate van „Herwonnen Levens kracht", waartoe het Verbondsbestuur op de e.v. Verbondsvergadering een voorstel zal doen, een en ander met ingang van 1 Jan 1940. Verder zal het hoofdbestuur met kracht ijveren voor verbetering van de uitkee- ringsvoorwaarden bij de werkloozenkas. EEN NIEUWE ..BOSCHPLAAT" VAN DEN A. N. W. B. Het is al jaren geleden, dat de A. N. W. B zijn eerste „Boschplaat" uitgaf, ter il lustratie van de algemeen bekend gewor den en veel geciteerde berijmde vermaning: „Laat niet, als dank „Voor 't aangenaam verpoozen, „Den eigenaar van 't bosch „De schillen en de doozen!" Op ruime schaal is deze plaat verspreid, die een mooi landschap vertoonde, waar van de grond echter verontreinigd was met allerlei afval, een sprekende illustra tie van het berijmde onderschrift. Het versje is populair geworden, zelfs buiten de grenzen, want toen eens een Vlaamsch blad, in een pers-campagne te gen de, blijkbaar ook elders, heerschen- de verontreiniging der natuur, er aan her innerde, kon het volstaan met de begin woorden: „Laat niet als dank....", de rest werd bekend verondersteld. Er is daarna een nieuwe uitgave van de plaat gekomen; ze was wat verouderd, de figuren op de teekening waren in den loop der jaren uit den tijd en uit de mode ge raakt en er kwam een nieuwe teekening, met moderner aangekleede menschen, maar.... met'hetzelfde onderschrift, want de dringende waarschuwing van het dich terlijk advies had helaas nog niets van haar actualiteit verloren en moest nog steeds weer worden herhaald. Nog altijd laten zorgelooze, onnadenkende of onverschil lige lieden bij hun toeven in de vrije na tuur hun „schillen en doozen" achter en daarom was een derde uitgave van de Boschplaat wel noodig. Deze is thans door den A. N. W. B. uit gegeven, vervaardigd naar een aantrekke lijke, fleurige teekening. Ze laat een mooi, zonnig, boschrijk tafereel zien, een zomer landschap, waarin een groepje wandelaars ronddoolt, zonder zich ook maar iets aan te trekken van de achtergelaten weggewor pen sinaasappelschillen, de leege doozen en blikjes, op den voorgrond en wederom laat de A. N. W. B., gedachtig aan „de aanhou der wint!", zijn vermaning hooren: „Laat niet als dankenz. Zal 't helpen? LEIDEN. Woensdag. Jongeren R.-K. Staatsp. jaar vergadering in café-resaurant „De Doelen" le Binnenvestgracht 15. Spreker: de heer Hustinkx, over de taak der jongeren in de Nieuwe Gemeenschap, te 8.15 uur. Woensdag, R.-K. Rijtuig- en Wagenma- kerspatroonsvereeniging „St. Jo seph", Kring Leiden, café Brem- mer, Beestenmarkt 34. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken te Leiden wordt van Zater dag 6 M e i tot en met Vrijdag 12 Mei a.s., waargenomen door de apotheek C. B. Duyster, N. Rijn 19, tel. 523. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek: Wilhelminapark 8, tel. 274. Ons nieuw Zomer Reisprogramma is er! Keuze uit meer dan 6 0 0 Autocar-reizen SPECIALE PINKSTERREIZEN o.a. 11/2 dag Luik (tentoonstelling) f 16. Dagtocht naar de Vennen f 2.50 Fraai programma, op aanvr. gratis verkrijgb. Auto Reisbureau „SOLHUIS" Leiden Telefoon 332 Apothekersdijk 2 Noordwijk 251 JGT Luxe Touringcars voor gezelschappen Ieder, die den ernst van den tijd begrijpt, diene zich hier op de hoogte te stellen. In lange artikelenreeksen hebben onze lezers reeds kennis kunnen nemen van hetgeen vanaf heden tot en met 16 Mei in de Stadsgehoorzaalop luchtbeschermings- gebied te aanschouwen is. Misschien zijn die artikelen voor meer deren te lang geweest en hebben zij zich overtuigd van de strekking ervan. Mis schien zijn er ook, die de artikelen hebben overgeslagen, er geen aandacht aan heb ben geschonken, wijl het oorlogsge vaar nu toch niet meer zoo dreigend is! Wee, wanneer de activiteit van de lucht beschermers van het oogenblik zou ver slappen en men de noodige voorzorgen reeds nu niet nam om ten tijde van het ge vaar gereed te zijn. Daarom ook deze luchtbeschermings tentoonstelling in de Stadsgehoorzaal, daar om ook dfc dringende oproep tot ieder in gezetene, maar in de eerste plaats tot alle mannen om hier de Ver. voor Luchtbe scherming de helpende hand toe te ste ken. N u moet de hand aan de ploeg ge slagen en niemand kan later de Ver. voor Luchtbescherming noch de overheid een verwijt maken, dat de maatregelen onvoldoende zijn, zoolang hij niet zelf ac tief heeft medegewerkt om de dreigende gevaren zooveel mogelijk af te wenden of de uitwerking van luchtaanvallen in haar gevolgen tot een minimum te reduceeren. Gesteld: er zou morgen werkelijk oor logsgevaar dreigen! Nog erger: morgen zou een vijandelijke luchtaanval komen! Men zou zich verdringen, men zou el kaar dooddrukken om naar de Stadsge hoorzaal te komen om te zien hoe men te genmaatregelen zou kunnen nemen en... men zou er niet saan hebben: de gasmas kers, lie daar liggen, de paar schuilcellen tegen bommen, die hier geëxposeerd zijn, bieden slechts hulp aan enkelen. Deze tentoonstelling in de Stadsgehoor zaal dient slechts om ieder op de hoogte te brengen van de voorzorgen, welke ge nomen werden en genomen kunnen wor den om de gevolgen van een luchtaanval tot een minimum te beperken Daarom dit ééne: niemand moge ver zuimen zich hier op de hoogte te stellen welke afweermiddelen er bestaan en wat er door de Ver. van Luchtbescherming en de afdeeling Leiden bereids is gedaan om de gevolgen van luchtaanvallen het hoofd te kunnen bieden. De taak van de overheid is om te zor gen voor luchtwachtdiensten, gas- en ont- smettingsdienst, geneeskundige dienst, brandweer, hulpploegen voor deze en nog vele andere diensten. Maar al die taken vragen vrijwilligers, want zonder men schen kan niets worden uitgevoerd. Laten we enkele voorbeelden noemen: Voor den gasdienst zijn gasverkenners noodig, menschen die den aard der gassen kunnen vaststellen om te kunnen weten welke voorzorgen dienen genomen te wor den. Wit is wel een zeer moeilijk werk; slechts 5 pet. der getesten is ervoor ge schikt. Voor de brandweer is in oorlogsgevaar een legioen brandweerlieden noodig. De stad is daarvoor verdeeld in 11 wijken en onderverdeeld in 65 blokken. Elke wijk moet een commandant en ondercomman dant hebben en elke wijk krijgt een baby brandspuit. In den loop van dit jaar zullen deze motorspuitjes arriveeren, beschik baar gesteld door het rijk. Andere gemeen ten hebben deze spuiten reeds omdat zij ingedeeld zijn in de 1ste gevarenklasse. (Leiden is in de 2e gevaren-klasse inge deeld). Wanneer in tijd van oorlog ergens in een blok brand uitbreekt, zal eerst de blok- brandweer moeten trachten het gevaar te bezweren; kan deze het niet af, dan zal de wijkbrandweer moeten helpen. Het behoeft niet gezegd, dat dit alles personeel vereischt. Honderden menschen zijn hiervoor noodig. En wat men hiervoor moet doen? Tweemaal vijf kwartier oefe nen; op Vrijdagavond en Zaterdagmiddag in de brandweerkazerne aan de Lange- brug. Al deze organisaties hebben natuurlijk reeds veel werk vereischt. De afd. Leiden der Ned. Ver. voor Luchtbescherming onder leiding van haar secretaris, den heer D. C. Kok, tevens voorzitter der tentoon stellingscommissie, heeft reeds ontzaggelijk veel werk verricht, maar zij komt nog steeds vrijwilligers te kort. Wij hopen, dat deze tentoonstelling er toe bijdragen moge, dat men te Leiden zal kunnen zeggen, dat de stad paraat is. De tentoonstelling zelve bevat alles wat men zich in den strijd tegen luchtaanval len kan indenken. We behoeve er daarom geen uiteenzetting van te geven. Trou wens, ieder moet zichzelf hier overtuigen van wat men noodig heeft en vari wat men moet doen bij luchtaanvallen. Vermelding verdienen nog enkele din gen. De verschillende Gemeentediensten zijn natuurlijk in de eerste plaats bij de afweermaatregelen betrokken; De afdeeling gemeentewerken heeft aan schouwelijk voorgesteld een bom-inslag in een trottoir, een zeer suggestieve voorstel ling. Daaruit komt ineens in al haar fel heid naar voren hoe verschrikkelijk de uitwerking kan zijn: hoe gas, electriciteit- en watervoorziening alle tegelijk kunnen gestagneerd worden. Gemeentewerken zorgden tevens voor inrichting van een schuilkelder onder de Stadgehoorzaal, wel ke van blijvenden aard zal zijn. DeElectriciteitsfabrieken zorgden voor de verduisterde stad Duistervoorde, een maquette van een stad. De tentoonstel- lingscommisse nam deze maquette over van Den Bosch. Zij werd vervaardigd door leidingen van de Ambachtsschool en de Centrale Werkplaats en brengt wel zeer duidelijk in beeld hoe er gewerkt moet worden bij komende luchtaanvallen. In de zaal is voorts een geneeskundige post ingericht, in de slemkamers heeft Defensie afweermaatregelen opgesteld. Daarnaast zijn er tal van particulieren, die ertoe hebben bijgedragen om deze ten toonstelling zoo attractief mogelijk te maken en de Ver. voor Luchtbescherming droeg daartoe mede het hare bij. In aansluiting hierop zullen a.s. Zater dagmiddag op het Schuttersveld luchtaf weer demonstraties te zien gegeven wor den, terwijl onder leiding van dr. Horst de geneeskundige hulptroepen zullen demon- streeren hoe gewonden uit schuilloop- graven moeten gehaald worden. DE OFFICIEELE OPENING DER TENTOONSTELLING. Hedenmorgen te 11 uur vond de opening der tentoonstelling door den burgemees ter, mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen, plaats. In den foyer der Stadsgehoorzaal waren vele genoodigden, o.m. burgerlijke en mi litaire autoriteiten. We merkten o.m. op den garnizoenscom mandant, commandant 4e R. I. Overste H. D Buurman, den comm. van het 6e R.V.A., luit.-kol. Drijfhout v. Hooff, den heer Rie- sen, hoofd van den Luchtbeschermings dienst van het Dep. van Defensie, burge meesters uit omliggende gemeenten, tal van raadsleden, hoofden van gem. takken van dienst en hoofd en van bedrijven. De voorz. der afd. Leiden van de Ned. Ver. voor Luchtbescherming, de heer N. C. F. van Ginkel, heette de talrijke aan wezigen hartelijk welkom en zeide het zeer op prijs te stellen, dat de burgemeester deze tentoonstelling wilde openen, doch dat spr. hierbij tevens gelegenheid had den burgemeester dank te zeggen voor de me dewerking, welke hij steeds verleend heeft. Spr. hoopte, dat deze tentoonstelling en de demonstratie Zaterdagmiddag op het Schuttersveld er toe moge bijdragen de gevaren uit de lucht 2ooveel mogelijk te voorkomen. Bescherming biedt weliswaar geen volledige veiligheid, doch men heeft dan toch gedaan wat gedaan kon worden. Luchtbescherming blijft zelfbescherming. De burgemeester was van oordeel, dat de kwestie der luchtbescherming wel zeer diep ingrijpt in het leven en de taak van den burgemeester. De bedoeling dezer tentoonstelling is meervoudig. De Ver. voor Luchtbescher ming wil de burgerij nog eens scherp voorlichten omtrent de gevaren, welke kunnen ontstaan en tevens wil zij voor lichten omtrent den aard der gevaren en de afweermiddelen. Spr. hoopt, dat men daardoor het in zicht en de overtuiging aan de burgerij zal bijbrengen, dat er een zekere verplichting rust op allen, een moreele verplichting niet alleen ter bescherming van zichzelf, doch ook van ieders gezin en van den me- demensch. Dit zijn verplichtigen, waaraan nie mand zich iriag onttrekken en waaraan men zich ook niet zal onttrekken. Deze tentoonstelling is tevens georgani seerd oh te toonen wat de overheids diensten doen en kunnen doen. De ver schillende diensten zijn alle reeds meer of min voorbereid en spr. is dankbaar, dat er hier een gelegenheid is voor de diens ten om practisch werk te doen. Spr. zegt vervolgens een en ander over de Ver. voor Luchtbescherming. De uitvoering van het Luchtbescher mingsplan eischt paraatheid en medewer king van duizenden. Voor Leiden zijn ze ker 3500 man noodig. Voor de overheid is het niet mogelijk al het te verrichten werk zelf uit te voeren. Daarom is het gelukkig dat de luchtbescherming uit de burgerij zelf is opgekomen en de regeering maakt gretig gebruik van wat de Ver. ten deze doet en zij hecht daar tevens groote waar de aan. - Spr. heeft zich wel eens afgevraagd wat er zonder die vrijwillige medewer king moest gebeuren en hij is ervan over tuigd, dat dwang ook hier niet onmoge lijk zou zijn, al ware zij minder ge- wenscht. Ten aanzien van de Leidsche afdeeling was het spr. opgevallen, dat uit de samen stelling van het bestuur wel zeer duide lijk blijkt hoe diep hier gevoeld is de plicht van sociaal werk. Mannen, die heusch wel weten wat zij met hun vrijen tijd moeten deen als zij daarover al de beschikking hebben, gaven zich vrijwillig voor dit werk en dat mag door de burgerij zeker wel worden gewaardeerd. Veel werk is reeds achter de schermen verricht daardoor past een woord van dank maar veel werk is er nog te ver richten en daarom wekt spr. alle aanwe zigen op medewerking te verleenen en anderen aan te sporen zulks te doen. Allen zijn enthousiast zoodra er ge vaar dreigt. Niet zoo gauw echter ver dwijnen de bulletins uit de sigarenwin kels of de animo verflauwt. Men moet echter steeds actief blijven. De man schappen moeten geoefend worden en geoefend blijven. Voor deze tentoonstelling is ontzagge lijk veel werk belangeloos gedaan. Aan het bestuur brengt spr. daarvoor hartelijk dank en hij eindigt met den wensch, dat velen hierdoor zullen worden aangespoord hun schouders mede onder dit werk te zet ten. Nadat de voorzitter der tentoonstel lingscommissie, de heer D. C. Kok, eeni ge aanwijzingen had gegeven over de tentoonstelling, werd deze door de aan wezigen in oogenschouw genomen. Zij is iederen middag van 25 en 's avonds van 710 uur geopend. In de ochtenduren zal zij ter bezichtiging zijn van Midd. scholen, leerlingen nijverheids onderwijs, E.H.B.O.- en andere ploegen.. Ook uit de omgeving is van deze zijde reeds veel interesse getoond. DE CARILLON-COLLECTE. Ruim duizend gulden. De gisteren langs de huizen gehouden collecte voor het Stadhuiscarillon heeft op gebracht de som van 1058 plus 1. welke in de brievenbus van den gemeente secretaris was gedeponeerd. EINDEXAMENS H. B. S. De eindexamens A aan de R.K. H.B.S. alhier zullen worden afgenomen op 19, 20, 21 en 22 Juni; deskundigen: dr. W. van den Ent, 's-Gravenhage, J. W. de Tombe, 's-Gravenhage, Ch. A. Cocheret, Rotter dam; aan de Gem. H.B.S. op 4, 5, 6, 7 en 8 Juli; deskundigen: C. A. A. van Luttervelt en mej. dr. A. Posthumus, Den Haag en H. Oberman, Voorburg: de eindexamens B. aan de R.K. H.B.S op 27, 28, 29 en 30 Juni en 1 Juli; deskun digen: ir. H. J. Mathlener Loderus, Aerden- hout, dr ir. P. Dingemans, Delft en prof. dr. J. de Zwaan, Leiden; aan de Gem. H.B.S. op 19, 20. 21, 22, 23, 24, 26, 27 en 28 Juni, Gem. H.B.S. voor meisjes op 29 en 30 Juni en 1 Juli en de Chr. H.B.S. op 4, 5, 6. 7. 8, 10 en 11 Juli; deskundigen: L. A. M. Willemse, te Rot terdam, mevr. dr. G. L. de HaasLorentz, te Leiden; J. J. Weijers, te 's-Gravenhage.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2