BINNENLAND
DONDERDAG 4 MEI 1939
DE I.EWSCHE COURANT
TWEEDE BL*D - PAG. 7
het prinses beatrix-fonds
Het bestuur van het Prinses Beatrix-
Fonds schrijft ons:
Het bestuur vermeldt met dankbaarheid,
dat het van Zijne Koninklijke Hoogheid
Prins Bernhard een eigen opname mocht
ontvangen van Prinses Beatrix, op haren
eersten verjaardag voor de rijtoer geno
men.
Het bestuur waardeert het zeer, dat het
instede van de eerste foto van Prinses
Beatrix, welke gedurende het eerste
levensjaar van Hare Koninklijke Hoogheid
als ontvangstbewijs werd gezonden, thans
met toestemming van Zijne Koninklijke
Hoogheid een afdruk van deze opname der
eenjarige Prinses mag zenden aan allen,
die als contribuant aan het Prinses-
Beatrix-fonds een bijdrage schenken. De
foto, welke op briefkaartformaat is ver
vaardigd, is niet in den handel en is be
schermd door de auteurswet.
Bijdragen voor de hulp in gezinnen,
waar door geboorte, ziekte of onvolwaar
digheid van kinderen bijzondere nood jS
ontstaan, worden gaarne in ontvangst ge
nomen op postrekening van het foncts
no. 75000.
NATIONAAL FONDS
VOOR BIJZONDERE NOODEN.
Het bestuur van het nationaal fonds voor
bijzondere nooden deelt mede, dat de ont
vangsten over de maand April 1939 heb
ben bedragen 18297,22 zijnde ƒ7066.43 uit
periodieke bijragen en 11230.79 uit losse
giften.
De uitkeeringen over hetzelfde tijdvak
bedroegen 15546.56.
De plaatselijke commissies van samen
werking brachten ten behoeve van dezelf
de gevallen bijeen 33842.65, zoodat in die
maand aan aanvragers, verdeeld over 103
gemeenten, een bedrag van ƒ49389,21 kon
worden uitgekeerd.
Het gironummer van het nationaal fonds
voor bijzondere nooden te 's-Gravenhage is
272727.
Vragen aan de Regeering betreffende
spionnage in ons land.
Op de vragen van den heer Wijnkoop:
1. Heeft de Minister kennis genomen
van de tijdens het Engelsche spionnage-
proces-Kelly gedane mededeelingen; vol
gens welke in dienst van Duitschland
staande agenten van Nederland uit zouden
werken, welke agenten den schakel zou
den vormen tusschen den Duitschen ge
heimen dienst en andere landen?
2. Is de minister bereid, een onderzoek
naar de juistheid van deze mededeelingen
in te stellen, o.a. door het inwinnen van
inlichtingen ter zake bij de Engelsche re
geering, en zoo haar mocht blijken, dat die
mededeelingen op waarheid berusten, voor
het vervolg den arbeid der genoemde agen
ten in en van uit Nederland door scherpe
doelmatige maatregelen onmogelijk te ma
ken?
Heeft de Minister van Buitenlandsche
Zaken het volgende antwoord gêgeven:
1. Het antwoord luidt bevestigend.
2. Door de daartoe bestemde organen
in Nederland wordt op handelingen, als in
de vragen bedoeld, een zoo zorgvuldig mo
gelijk toezicht gehouden.
VERVROEGD PENSIOEN IN
SIGARENINDUSTRIE?
Bedrijfsraad nam nog geen conclusie.
De bedrijfsraad voor de sigarenindustrie
kwam een dezer dagen te Eindhoven
bijeen.
Behandeld werden verschillende brie
ven van den minister van Economische
Zaken en van den directeur van den rijks
dienst ter uitvoering van de Zuiderzee-
steunwet.
Een vijftal adviezen ter uitvoering van
de mechanisatiewet werden vastgesteld,
terwijl een bespreking werd gehouden
ever de wenschelijkheid van wijziging der
formulieren, waarop de gegevens die be
trekking hebben op de gevraagde vrijstei-
lir.gen van het mechanisatie-verbod wor
den ingediend.
Verder werden mededeelïngen gedaan
met betrekking tot de ingestelde loon-
enquête, waarvan de uitslag thans zoo
goed als gereed is.
Het vraagstuk van de mogelijkheid van
vervroegde pensionneering werd besproken
aan de hand van een rappi r* van de com
missie, die tot besb;deering van da: vraag
stuk in de laatste vergadering w.is inge
steld.
Tot een bepaalde conclusie kwam het
niet, alhoewel de bedrijfsraad zich niet
verheelde, dat aan vervroegde pensionnee
ring speciaal voor de sigarenindustrie bij
zondere moeilijkheden verbonden zijn.
In de volgende bijeenkomst zal de ge-
dachtenwisseling over dit onderwerp wor
den voortgezet, nadat de betrokken com
missie intusschen de gelegenheid zal heb
ben gehad, zich nog verder naar de mo
gelijkheid van uitvoering van een ver
vroegd pensioen te oriënteeren.
STERFGEVALLEN TENGEVOLGE VAN
HET MOND- EN KLAUWZEER.
In de week van 23 t.m. 29 April zijn aan
mond- en klauwzeer bezweken 6 kalveren.
Gedeputeerde Staten van Groningen
De burgemeester van Bierum, de heer
D. H. R. Harrenstein heeft zijn benoeming
tot lid van Gedeputeerde Staten niet aan
genomen, zoodat de Provinciale Staten
thans opnieuw bijeen zullen moeten komen
om in de vacature wijlen mr. R. Koppe
(A.R.) te voorzien.
De wereldtentoon
stelling te New York
het nederlandsche paviljoen
Nederland komt goed uit.
Ofschoon het Nederlandsche paviljoen
op de Wereldtentoonstelling eerst vandaag
officieel wordt geopend, was het reeds bij
de officieele opening der wereldtentoon
stelling zelve, -vrijwel gereed: een lof
waardige uitzondering, daar slefchts van
enkele der vele nationale paviljoens het
zelfde gezegd kon worden.
Uit New-York wordt gemeld, dat de
wijze, waarop Nederland hier voor den
dag komt, niet zal nalaten grooten indruk
te maken op de vele millioenen bezoekers,
die niet alleen uit de Vereenigde Staten
zelve, doch ook uit alle werelddeelen ver
wacht worden. Reeds naar zijn uiterlijke
verschijning is het Nederlandsche pavil
joen, dat tot de grootste vijf der wereld
tentoonstelling behoort, indrukwekkend.
Hoog steekt de klokketoren, waarin zich
een heusch carillon bevindt, boven het
forsche gebouw uit. Reeds van buiten
wordt de aandacht getrokken door het
reusachtige achterfront van de zoogenaam
de eerehal: een aantal op glas geschilder
de tableaux, die den indruk geven van ge
brandschilderde ramen van indrukwek
kende afmetingen. Deze „ramen" zijn ge
plaatst op een wijze, die aan tooneelcou-
lissen doet denken. De voorstellingen, die
men erop kan zien, zijn zóó veelvuldig,
dat een beschrijving ervan niet wel mo
gelijk is. In het midden ziet de bezoeker
Koningin Wilhelmina op den troon gezeten
en omringd door corypheeën van politiek,
kunst, wetenschap, handel en industrie,
zoowel uit het verleden als uit het heden.
De Nederlandsche bezoeker ontwaart op
het eerste gezicht de gelaatstrekken van
prof. Israels, dr. C. J. K. van Aalst, Talma,
Aletta, Jacobs, Schaepman, Troelstra, de
Savornin Lohman en vele anderen. Men
ziet tafereelen van het Indische leven en
van Nederlandsche folklore, een afbeel
ding van den Dam te Amsterdam, de gou
den koets en vele andere symbolen van
het Nederlandsche leven in zijn vele rijke
schakeeringen. Deze enorme tableaux, ge
schilderd door professor Rosse, maken een
zeer uitzonderlijken indruk, die des avonds
nog verhoogd wordt door de verlichting
„van binnen uit". Zonder een oordeel te
willen vellen over de artistieke merites van
dit schouwspel, kan in ieder geval gezegd
worden, dat het een bijzonderen indruk
maakt, die onmiddellijk de aandacht ves
tigt op het Nederlandsche paviljoen, dat
door zyn afmetingen toch reeds indruk
wekkend mag heeten.
Aan alles wat er binnen te zien is, zul
len wij na de officieele opening aandacht
wijden, doch thans mag reeds gezegd wor
den, dat de bezoeker niet wordt teleurge
steld. De groote zalen en hallen zijn met
vaderlandsche tafreelen in frissche, vroo-
lijke tinten gedecoreerd, die het vele ten
toongestelde zeer goed tot zijn recht doen
komen. Grafische en statistische voorstel
lingen in sprekende beeldgrafieken uitge-
veerd, doen kennis nemen van Nederland
sche toestanden op vele gebieden der open
baarheid. Eenigc eigenaardige door prof.
Rosse op origineele wijze ontworpen,
bouwsels vestigen de aandacht op de Ne
derlandsche folklore, do Nederlandsche
sport en de Nederlandsche staatsinrich
ting. Allerlei maquettes over stedenbouw,
havenbouw, en andere onderwerpen bie
den boeiende beelden van Nederlandsche
voortvarendheid. De Nederlandsch-Indische
afdeeling met zijn indrukwekkende, door
Eland geschilderde, diorama van een Ja-
vaansch landschap, doet ten volle recht
wedervaren aan de grootheid in het Ne
derlandsche rijk buiten Europa. Kortom:
de eerste, uiteraard nog maar vluchtige,
indruk is er een van groote voldoening
over de wijze waarop Nederland op deze
indrukwekkende tentoonstelling is verte
genwoordigd. De belangstelling ujt Neder
land was dusdanig, dat ook in de zooge
naamde „hall of nations" een aparte af
deeling voor Nederland gereserveerd
moest worden. Met andere inzendingen
bevindt zich hier de groote en ingenieuze
brievensorteermachine, inzendingen van de
P.T.T. en uitvinding van den heer Mar-
chand te 's Gravenhage.
Door de bekende moeilijkheden, die bij
het opbouwen van deze zeer groote ma
chine van de zijde der Amerikaansche
werknemers, georganiseerd in de „Unions"
zijn ondervonden, zal deze machine pas
aan het einde van Juni in werking kunnen
worden gesteld. Doch men behoeft er niet
aan te twijfelen, dat dit indrukwekkende
voorbeeld van Nederlandsche vindingrijk
heid de bezoekers zal boeien.
Dat het „kleine" Nederland, dat toch
reeds zooveel genegenheid en bewondering
bij het Amerikaansche volk ondervindt,
zijn goeden naam op deze tentoonstelling
zal bevestigen, behoeft niet betwijfeld te
worden.
BOETE-PROCESSIE L.T.B.
De leden van den L.T.B. zullen op Don
derdag 11 Mei a.s. wederom in groote ge
tale deelnemen aan de Boete-processie naar
O. L. Vrouw ter Nood te Runxputte (Hei-
loo).
De plechtigheden vangen aan om tien uur
precies.
Deze Boete-Processie zal staan in het
teeken van „Naar de nieuwe Gemeen
schap", terwijl als algemeene intentie is
gekozen „De overwinning van sociale recht
vaardigheid en liefde, waarvan de vrede
de vrucht zal zijn".
Verder zullen de Nederlandsche Spoor
wegen zorgdragen, dat enkele treinen te
Runxputte zullen stoppen, zoowel op de
heen als op de terugreis.
PAUS PIUS XII EN DEN KATHOLIEKEN
MIDDENSTAND VAN NEDERLAND
Heden werd de heer J. P. Brabander,
directeur van het Centraal Hanzebureau te
Utrecht,' in particuliere audiëntie ontvan
gen door Zijne Heiligheid Paus Pius XII.
De heer en mevr. de Brabander werden
door tusschenkomst van Z.H. Exc. Mgr.
Bern Eras aan Zijne Heiligheid voorgesteld,
waarna de heer de Brabander den Pause-
lijkpn Zegen vroeg voor den middenstand
en de Katholieke Middenstandsorganisatie
in Nederland.
Gaarne had, zoo sprak de Heilige Vader,
Zijne Heiligheid deze audiëntie verleend
om Zijn groeten en Zijn beste wenschen
den R.K. Middenstandsbond van Neder
land over te kunnen brengen en vcjleende
vervolgens Zijn Pauselijken Zegen aan
organisatie en leden.
P. VISSER, CHEF MINISTERIE VAN
ONDERWIJS, OVERLEDEN.
De heer P. Visser, administrateur,
chef der afdeeling Kunsten en Weten
schappen van het departement van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
is hedenmorgen na een langdurige ziek
te overleden.
De heer P. Visser werd geboren 9 Octo
ber 1881 te Nieuw-Amsterdam.
Aanvankelijk was hij voor het onderwijs
bestemd. Op 1 Januari 1907 trad hij in
dienst bij het departement van binnenland-
sche zaken, waarvan de afdeeling Kunsten
en Wetenschappen toen deel uitmaakte.
Kort daarna werd hij verbonden aan deze
afdeeling, die toen onder leiding stond van
den opvolger van Victor de Stuers, ir. J. A.
Royer. De heer Visser bl«ef aan deze af
deeling werkzaam, achtereenvolgens de
verschillende departementale rangen door
loopend.
Toen in 1925 de toenmalige chef van de
afdeeling Kunsten en Wetenschappen, mr.
M. I. Duparc, plotseling overleed volgde
de heer Visser hem als zoodanig op. In de
jaren 1919—1921 was hij lid en secretaris
van de rijkscommissie van advies in zake
reorganisatie? van het museumwezen hier
te lande. Het belangrijke rapport, dat deze
commissie in Juli 1921 uitbracht, was groo-
ttndeels van zijn hand
Ook later maakte de heer Visser deel
uit van allerlei commissies, bijvoorbeeld
van de latere rijkscommissie van advies in
zake de musea, de rijkscommissie van ad
vies voor opdrachten aan beeldende kun
stenaars, de rijkscommissie van bijstand
voor het woordenboek der Nederlandsche
taal. Hij was gedelegeerde van den minis
ter van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen bij de Nederlandsche centrale or
ganisatie voor toegepaste natuurweten-
schaopelijk onderzoek, bestuurslid van ver
schillende genootschappen op het gebied
van kunst en wetenschap als bijvoorbeeld
het Oraüe-Nassau Museum, het Neder-
landsch Historisch Scheepvaart Museum.
De volgende onderscheidingen werden
hem toegekend: officier in de orde van
Oranje-Npssau. ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw, officier in de orde
van het Legioen van Eer in Frankrijk en
van de ster van Roemenië, commandeur
van de orden van het Britsche rijk, van
Leopold II van België, van het herstelde
Polen, van St. Sava van Zuid-Slavië, van
den Witten Leeuw van Tsjecho-Slowakije.
In verband met het overlijden van
den heer P. Visser heeft het bestuur van
den Nederlandschen Oudheidkundigen
Bond besloten de feestelijke herdenking
van het veertigjarig bestaan van den bond
er. de huldiging van dr. Jan Kalf, welke op
Zaterdag 6 Mei a.s. bepaald was, uit te
stellen.
MIDDENSTANDFRS ONDER DE
WAPENFN.
Middenstandsbonden adresseeren ten bate
der kleine zelfstandigen.
In een adres aan den Minister van De
fensie hebben de hoofdbesturen van de
drie Nederlandsche Mi.ldenstandsbonden
medegedeeld, dat zij met groote belangstel
ling hebben kennis genomen van het com
muniqué van de op 27 April J.l. vanwege
de door het Departement gehouden pers
conferentie. alwaar mededeelingen zijn ge
daan omtrent de regeling van vervanging,
verloven en vrijstellingen van personeel,
dat buitengewoon is opgeroepen ten behoe
ve van de uitwendige veiligheid des lands.
Ook voor den handeldrijvenden en in-
dustrieelen middenstand zoo wordt be
toogd. is het van het grootste belang, dat
het Nederlandsche volk doordrongen wordt
van de gedachte dat zij, die thans onder
de wapenen zijn geroepen, op de bres staan
voor aller belangen, zoodat een ieder er
toe dient mede te werken om te voorko
men, dat hun bij hun terugkeer zou blij
ken, dat hun economische nositie een ver
slechtering zou hebben ondergaan.
Waar de Minister het mogelijke wenscht
to doen. oodat naast de functioneering van
het militair apparaat ook de volkshuishou
ding normaal kan blijven functioneeren,
wordt in dit verban dmet voldoening ge
constateerd, dat ook met de belangen van
den handeldrijvenden en industrieelen
middenstand neringdoenden ernstig
rekening zal worden gehouden.
De hoofdbesturen van de drie Midden
standsbonden vragen met het oog op de
bijzondere positie van den middenstand de
speciale aandacht van den Minister.
Hoe, kleiner het bedrijf, des te minder tal
rijk het personeel, des te onmisbaarder is
ir. den regel de kleine ondernemer in zijn
bedrijf, in het biizonder wanneer dit be
hoort tot de z.g. éénmanszaken.
Verwacht wordt dat hiermede in de eer
ste plaats rekening zal worden gehouden.
IMaar al te veelvuldig doen zich geval
len voor. waarin de oproeping in militairen
dienst het voortbestaan van het bedrijf als
J zoodanig in gevaar heeft gebracht. Voorna-
tul~ :n in bloei.
Tijdens het aanstaande weekeinde zal in
dr. bollenstreek nog veel te zien zijn.
Alhoewel ook nog eenige hyacinthen-
velden meedoen om de streek op te vroo-
ljjken zijn het nu hoofdzakelijk de tulpen,
zoowel de vroege als de latere, die hun
kleuren vertoonen, en de belangstelling
trekken.
By goed weer wordt dan ook as. Zondag
nog veel publiek verwacht.
melijk hier zijn maatregelen op korten ter
mijn geboden, teneinde veel onherstelbare
schade te voorkomen.
Uit het verslag der persconferentie werd
mede vernomen, dat verzoeken om vervan
ging eerst om advies woTden gezonden aan
den directeur-generaal van den Arbeid, den
directeur-generaal van den Landbouw, den
hoofinspecteur voor de Scheepvaart of den
burgemeester over de vraag of de persoon
in kwestie inderdaad voor de bedrijfsuit
oefening onmisbaar is.
Het wil de hoofdbesturen voorkomen, dat
voor zoover die verzoeken uitgaan van
middenstanders en kleine zelfstandigen, het
hoofd van de afdeeling Middenstand van
het departement van Economische Zaken
de aangewezen instantie moet worden ge
acht tot het uitbrengen van advies omtrent
het al of niet onmisbaar zyn van deze per
sonen.
Ten aanzien van de zelfstandigen neemt
het Departement van Economische Zaken
en in het bijzonder de afdeeling Midden
stand van het Departement de positie in,
welke door de overige genoemde Rijks
autoriteiten ten aanzien van de door hen
bestreken groepen wordt vervuld.
De hoofdbesturen van de drie Neder
landsche Middenstandsbonden verzoeken
den Minister dan ook het daarheen te wil
len lijden, dat, inplaats van den burge
meester, het hoofd van de afdeeling Mid
denstand van het Departement van Eco
nomische Zaken als advies-instantie voor
de hier genoemde groep zal worden inge
schakeld.
DE VIJFTIGSTE Vr*M AARDAG VAN
ELLEN RUSSE.
Tentoonstelling te Haarlem.
In het gebouw van de R. K. Leeszaal te
Haarlem is gisteren de tentoonstelling ge
opend, die ter gelegenheid van den 50sten
verjaardag van mevrouw Ellen Russe wordt
gèhouden. Deze expositie geeft een indruk
van den arbeid, die deze onvermoeibare
vrouw tot nu toe heeft verzet. Natuurlijk
kan de tentoonstelling geen aanspraak
maken op volledigheid, maar toch zal zij
den bezoeker een goede kijk geven op het
veelzijdige werk van Ellen Russe en op de
veelheid daarvan.
Een wand is geheel gevuld met werken
van Engelsche en Italiaansche schrijvers,
die door haar vertaald werden en met haar
eigen boeken. In vitrines ziet men tal van
souvenirs van haar reizen naar Italië; zoo
is er o.a. een foto met opdracht van Mus
solini, een portret van Z. Exc. Taliani, dat
geteekend werd door zijn vrouw, Maria van
Habsburg; men ziet er het handschrift van
Kardinaal Gasparri, brieven van Giovanni
Papini en tal van foto's van dezen grooten
Italiaanschen schrijver, door den heer Jos
v. d. Velde, den echtgenoot van Ellen
Russe, genomen.
Er is een portret van Abbé Brémond, met
opdracht van Belloc, van mevrouw Toorop;
er zijn drukproeven van haar werk en brie
ven van de menschen, wier leven zy be
schreven heeft. Er liggen tijdschriften met
Ellen Russe's artikelen, doch ook op an
der dan literair g:bied heeft zij zich be
wogen. Voor de rijkscommissie ter bevor
dering van eenheid in de uitspraak van de
Nederlandsche taal heeft zij verschillende
gramofoonplaten, waarop zij gedichten zegt
van Jac. van Looy en Willen Kloos, ge
maakt. Verder liggen er veertig schriften
met radio-voordrachten, handleidingen
voor haar Dante-cursussen, proeven van de
R. K. Encyclopedie, waaraan zij medewer
king verleende voor de Italiaansche Let
teren. En zoo zouden wy nog kunnen wij
zen op een brief van de Japansche schrijf
ster Haruka Ichikawa, op de kennelijk veel
doorbladerde voordracht over Maria Bood
schap, op de herinneringen van haar be
zoek aan de Villa van Axel Munthe enz.
Maar men ga deze tentoonstelling zelf zien!
De heer H. v. d. Weyer, inspecteur van
het Lager Onderwijs te Haarlem, lid van
het bestuur van de Leeszaal, oper.de by
verhindering van den voorzitter, Mr. de
Vilder, met een kort woord de tentoon
stelling.
U bent thans vyftig jaren en gij staat
op het hoogtepunt van Uw literaire loop
baan, Uw gezondheid is nog ongeschokt
en wy mogen dus met vertrouwen hopen,
dat God U nog vele jaren heeft toebedacht.
Spr. ging in vogelvlucht den arbeid van
Ellen Russe na en wees vooral op wat daar
achter ligt: de onvermoeide ijver om de
schoonheid der letteren uit andere landen
ook in ons land bekend te maken. Gij hebt
dit met geestdrift gedaan. Spr. betrok ook
den heer van der Velde in zijn huldigings
woord; beide echtelieden hebben elkaar
wederkeerig gestimuleerd.
Tenslotte bracht een klein meisje een
bloemenhulde. Aan de bloemen waren door
een origineele attentie van mevrouw de
Vilder de linten bevestigd in de kleuren
van alle landen, die door Ellen Russe be
reisd werden.
Tenslotte dankte de feestelingc voor de
hadr gebrachte hulde. Voor mij is myn
werk een groote vreugde en een groot ge
not. Zij dankte hen, die haar bijstonden,
haar ouders, haar man, het bestuur van de
Leeszaal, de assistenten en haar secreta
resse, mejuffrouw Mia Evers.
Onder de talrijke telegrammen en geluk-
wenschen was er een van baronesse Röell
de Vos van Steenwijk, echtgenoote van den
commissaris der Koningin in Noord-Hol-
land, die toezegde de tentoonstelling spoe
dig te komen bezoeken.
NATIONALE COMMISSIE VOOR
OPLEIDING VAN KATHOLIEKE
HULPVERPLEEGSTERS.
Het groote tekojrt aan hulpverplecgsters,
welke in tyd van oorlog ter beschikking
van het Roode KruLs zullen staan, wrs
voor dc groote katholieke organisaties op
het gebied van gezondheidszorg en zie
kenverpleging aanleiding te overwegen,
op welke wyze deze opleiding zou kun
nen worden bevorderd. Resultaat van dit
overleg is de vorming van een National*
Commissie voor opleiding van katholieke
hulpverpleegsters, in welke commissie zit
ting hebben afgevaardigden an de Ver-
eeniging van R.K. Ziekenhuizen, de Natio
nale Federatie Het Wit-Gele Kruis, den
St. Canisius Bond, de R.K. Artsenverecni-
ging en den Bond van Verplegenden; deze
commissie zal in nauwe samenwerking
met het Nederlandsche Roode Kruis en de
Souvcrcine Orde van Malta zoo krachtig
mogelijk bevorderen dnt. nu algemeen de
bereidheid bestaat aan dit nationale werk
deel te nemen, ook overal gelegenheid ge
geven wordt tot het volgen van cursussen,
die in de huidige omstandigheden zgn.
spoedcursussen zullen zijn.
De opzet is, dat de St. Canisius Bond
op zich zal nemen de opleiding van rcli-
gieusen, terwijl het Wit-Gele Kruis (voor
Limburg Het R.K. Limburgsche Groene
Kruis) met de Vrouwelijke Jeugdorgani
saties zich zal belasten met de opleiding
van leeken.
Verwacht mag worden, dat met alge
meene medewerking spoedig in vele plaat
sen cursussen zullen beginnen. Zij die be
langstelling vcor deze cursussen hebben,
doen het beste zich te wenden tot de Be
sturen van de plaatselijke Wit-Gele Krui
zen of de daarbij 'aangesloten onderafdee-
lingen voor EHBO. of tot de Vrouwe
lijke Jeugdorganisaties. Het secretariaat
van bovengenoemde Nationale Commissie
is gevestigd op het Centraal Bureau van
het Wit-Gele Kruis, Voorstraat 63 te
Utrecht.
ONDERWIJS IN HET FRIESCH.
In het jaar 1927 is na het 2de lid van ar
tikel 2 der Lage ronde rw ijs wet 1920 een
nieuw lid ingevoegd, luidende: „Daar, waar
naast de Nederlandsche taal een streek
taal in levend gebruik is, kan onder lezen
en Nederlandsche taal eenive kennis van
die streektaal begrepen zijn". Deze bepa
ling werd speciaal ten behoeve van het
sir.ds lang begeerde onderwijs in bet Fricsch
ingevoegd.
De afdeeling Cultureele Statistiek van
het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
onderzocht aan hoeveel scholen Friesch
wordt onderwezen. Op 31 Dec-mbcr 1938
bleek dit het geval te /.ijn aan 109 scholen
voor gewoon lager onderwijs, welke alle
in de provincie Friesland gelegen waren.
In totaal zijn er in Friesland 533 scholen
voor guwoon lager on erwij. Men vindt
het leervak aan 24 van 281 openbare scho
len, 82 van dc 241 Protestantsch-Christe-
lljke scholen en 3 van de 33 Roomsch-Ko-
tholieke scholen; op de 3 neutraal bijzon
dere scholen der provincie Friesland werd
geen Friesch gegeven.
Aan de scholen voor uitgebreid lager on
derwijs komt het vak niet voor.
fluiten)andsctie Berichten
NIEUWE BOMAANSLAGEN IN
ENGELAND.
In den afgeloopen nacht zijn wederom
bomaanslagen gepleegd, welke worden toe
geschreven aan het Icrschc republil'.einsche
leger. In de Londensche wijk Holborn is
een winkelruit vernield, terwijl te Coven
try vier winkels door ontploffingen werden
beschadigd. Drie politiemannen zijn hier
ter nauwer nood ontsnapt. Ook te Birming
ham is een bom ontploft, welke aanzien
lijke schade heeft aangericht.
Bijna tegelijkertijd zijn in twee bioscoop
theaters te Liverpool traanga. jommen ont
ploft. Vijftien bezoekers moestc-n raar een
ziekenhuis worden g.bracht, waar twee
hunner werden opgenomen
KOFFIESCHAARSCHTE IN ITALIë.
In verband met de koffinschanrschto mo
gen de huisvrouwen slechts één ons van
dit product tegelijk koopen. Men zegt, dat
de schaarschte een gevolg is van de Itali
aansche economische politiek, di.- het doen
van grootere aankoopen in het buitenland
verhindert.
HET VERWOESTE ESCORIAAL.
Persvertegenwoordigers hebben oen be
zoek gebracht aan het beroemde klooster
Escoriaal, waar de aanvoerders van het
Republikeinsche leger hun hoofdkwartier
hadden opgerlagcn.
Bij het uitbreken van den burgeroorlog
werden de 108 Paters Augustijnen van het
klooster Escoriaal gevangen genomen en
overgebracht naar het St. Antoniuskloos-
tcr te Madrid, dat in een gevangenis ver
anderd was. Minstens zeventig hunner
werden vermoord, waaronder de Academi
cus Pater Zarco, de wereld beroemde Ara
bist Pater Martinez Antuna en de histo
ricus Pater Garcia de la Fuente. Drie
Fatcrs zijn nu weer in het klooster terug
gekeerd. Dc meeste kunstschatten zijn
weggesleept, evenals de kostbare hand
schriften van de bibliotheek; men kan
niet nagaan, wat verkocht en v/at ver
nield is.
