Berlijn wil de Poolsehe
kwestie oplossen.
Een misverstand
Vóór het najaar, goedschiks of
kwaadschiks.
BUITENLAND
MAANDAG 1 MEI 1939
DE LEIOSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 10
Oïis is gebleken, dat sommigen meenen, dat de lotkaarten der
NATIONALE PAASCHLOTERIJ 1939
ten bate van het Kath. Comité van actie „Voor God", goed
gekeurd bij Ministrieol Besluit dd. 3 Febr. 1939, nr. 1199 en
31 Maart 1939, nr. 1617, welke op 26 Maart 1.1. zijn uitgedeeld
of daarna zijn toegezonden, thans waardeloos zouden zijn, daar
de trekking van 25 April, die op de kaart staat vermeld, vooibij is#
DIT IS EEN MISVERSTAND.
Alle kaarten, van welke kleur of serie ook, blijven geldig, want
alle kaarten, ingezonden na 6 April, doen mee aan de twetde
trekking op 31 Mei a.s. (Weer 17 hoofdprijzen en 2000 andere
prijzen.) Zendt dus spoedig Uw kaart in. U kunt ze noch be
stellen. Postbus 2, Heemstede; ze worden gratis en franco toe
gezonden. Laat geen kaart verloren gaan. Haast U, voor het te laat is
De Polen nemen vastberaden
houding aan.
De Duitsche perscommentaren en de of-
ficieuse Duitsche berichten suggercercn de
gedachte, dat Duitschiand besloten is, met
het „Poolsehe abces" op vreedzame wijze,
doch vóór het a.s. najaar, klaar te komen.
Wen geeft in Berlijn te kennen, dat Po
len thans de mooie gelegenheid, welke het
voor de laatste maal geboden wordt, om
op vriendsehappelijkc wijze de vraagstuk
ken met Duitschiand te regelen, niet mag
laten voorbijgaan.
Volgens betrouwbare inlichtingen zou de
exterritoriale strook grond welke Duitsch
iand door den corridor wenscht, verschei
dene kilometers breed moeten zijn.
In Duitsche politieke kringen wijst men
er met nadruk op, dat de jongste Duitsche
voorstellen aan Polen terstond moeten
worden aangegrepen, indien men niet wil,
dat zij weldra door de gebeurtenissen wor
den achterhaald.
De Duitsche pers noemt de voorstellen
aan Polen, „die de atmosfeer der betrek
kingen tusschen Berlijn en Warschau eens
cn voor al normaal willen maken", be
scheiden, eerlijk cn edelmoedig. Men
zwijgt over de breedte van de exterritoriale
strook, die door Duitschiand wordt opge-
cischt, en spreekt er ook niet over, dat het
door Hitier en Pilsoedski gesloten tienjari
ge verdrag van 1934 geen opzeggingsclau
sule bevat.
De bladen veinzen zich er over te ver
wonderen, dat Polen de laatste kans, door
Duitschiand geboden, niet aangrijpt. De
„National Zeitung" verschijnt met koppen
als „Gebrek aan inzicht bij de door het om
singelingsplan verblinde Polen", „Polen
schreeuwt een driftig nooit" en „Belache
lijke leugens van officieele zijde".
BECK ZAL HITLER VRIJDAG
ANTWOORDEN.
In doorgaans welingelichte kringen ge
looft men, dat de minister van Buitenland-
sche Zaken Beek, op 5 Mei in het Poolsehe
parlement een rede zal uitspreken, waarin
hij Hitier zal antwoorden. Tegen dien. da
tum zijn beide Kamers in voltallige zitting
bijeengeroepen. De commissies van buiten-
landschc zaken van Kamer en Senaat ko
men 2 Mei bijeen. Men gelooft echter, dat
Beek zijn rede, die waarschijnlijk het ant-
BELGIË
EEN OPMERKELIJK BERICHT IN
„LE PEUPLE".
Over optreden van Duitschcrs.
De socialistische „Peuple" meldt, dat het
Duitsche Arbeidsfront Zondagmiddag te
Winterslag (Belgisch Limburg) een bijeen
komst had georganiseerd, waaraan 300 Oos
tenrijkers en Sudeten-Duitschers, die in
België werken, deelnamen.
De Sudeten-Duitschers droegen het uni
form der stormtroepen van Henlein, met
name de witte kousen.
Na afloop der bijeenkomst, aldus de
Peuple", toen de commandant der rijks
wacht, die de zaal was binnengegaan, den
bezoekers die het tenue der troepen van
Henlein droegen, om hun identiteitskaarten
vroeg, kwam iemand naar hem toe, die
zeidc: „Ik ben de Duitsche consul. Over
drie dagen zult gij zelfs niet meer het
recht hebben hier naar identiteitskaarten
te vragen."
De commandant der rijkswacht heeft
den procureur des konings direct van
deze feiten in kennis gesteld.
DCJ1TSCHLAND
DE TOESTAND DER PREDIKANTEN
VAN DE BELIJDENDE KERK.
Op het oogenblik zijn nog vyf predikan
ten der Belijdende Kerk, onder wie ds. Nie-
moeller, in een concentratiekamp geïnter
neerd. Twee predikanten zitten gevangen,
103 mogen hun ambt niet uitoefenen, ter
wijl 95 uit hun parochie zijn verwijderd.
DE EERSTE MEI IN BERLIJN.
Hitler spreekt tot de jeugd.
Op de jeugdbijeenkomst in het Berlijn-
sche Olympische Stadion heeft Hitier he-
woord der Poolsehe regeering op het Duit
sche memorandum zal bevatten, met het
oog op het gewicht daarvan voor de Ka
mer zal uitspreken, opdat regeering, diplo
matieke korps en pers daarbij tegenwoor
dig kunnen zijn. Hoe het zij, waarschijn
lijk zal bet Poolsehe memorandum d>an
Duitschen vertegenwoordiger eenige mi
nuten voor de rede overhandigd worden
naar het voorbeeld van het Duitsche me
morandum. r
POOLSCHE PERS VASTBERADEN.
De toon der Poolsehe bladen ten aanzien
van Hitler's verklaringen is kalm, maar
absoluut vastberaden. Opschriften als
„Hitier organiseert de geheele wereld te
gen het Duitsche volk", en „Ik gaf je mijn
woord en ik hield het niet, maar dat deert
niet, ik zal je een ander geven", kenschet
sen goed de gevoelens der Poolsehe open
bare meening ten aanzien van de Duitsche
voorstellen
Verscheiden bladen brengen hulde aan
het groote nationale orgaan „Kurjer Wars-
zawski", omdat dit den besten commen
taar op de rede van Hitier gegeven heeft,
door op zijn voorpagina de beroemde schil
derstukken te publiceeren van* den Pool-
schen schilder Matejko, voorstellende de
overwinning der Polen op de Duitschers
bij Grunwald in 14i0 en het eerbetoon van
prins Albrccht van Pruisen aan koning Si-
gismond I van Polen in 1525.
Het legerorgaan „Polska Zbrojna", dat
het standpunt van militaire kringen over
Danzig uiteenzet, schrijft: Hoe kunnen wij
aan anderen ons ademhalingsorgaan af
staan en onzen natuurlijken uitweg naar
zee? De poloniseering van Danzig is onver
mijdelijk en de pogingen der Duitschers
om die provinciestad te germaniseeren zijn
ij del. Het lot van die stad wordt door de
natuur bepaald.
In de huidige omstandigheden moet ge
constateerd worden, dat een ontspanning
uitsluitend daarvan zal afhangen, of
Duitschiand zijn houding prijsgeeft.
Dan kunnen althans de besprekingen
worden hervat, om de vreedzame midde
len tot regeling van onze geschillen uit te
putten.
Het oppositieblad „Polonia" uit Katto-
I witz schrijft: De komende weken moeten
wij erg rustig blijven en buitengewoon
waakzaam, want de Duitschers zullen
nieuwe leugenberichten over de wereld
verspreiden, waarin zij ons beschuldigen
van provocatie der nationale minderheden.
Thans, nu wij ontslagen zijn van het ver
drag van 1934. kunnen wij deelnemen aan
een defensief blok, aan een zoo machtige
coalitie, dat Duitschiand eiken lust tot
agressie wordt ontnomen.
den een toespraak gehouden, waarin hij,
na herinnerd te hebben aan de 1 Mei-fees
ten in 1933, o.a. verklaarde:
Wat in deze zes jaren gebeurd is, is niet
te wijten aan een toeval, dat gij, jongens
en meisjes, thans tot een geacht en sterk
volk behoort, is uitsluitend het resultaat
van den inwendigen arbeid aan dit volk.
Van u verwacht ik, dat ge eens flinke
Duitsche mannen en getrouwe Duitsche
vrouwen wordt. Flinke mannen, die voor
uit weet, dat niets cadeau wordt gegeven,
doch dat men hier op de wereld om alles
moet worstelen, en dat men niets behoudt,
dat men niet bereid is zoo noodig ook te
verdedigen.
Om ons heen leven volkeren, die de
Duitsche eenheid niet wenschen, want zij
willen ons volk niet de noodige levens
rechten verschaffen, die aan andere volke
ren vanzelfsprekend gegeven zyn Wij en
eenige andere jonge volkeren moeten ons
deze levensrechten, die eens door onze
voorvaderen op lichtzinnige wyze zijn prijs
gegeven, eerst moeizaam verwerven en wel
licht eens voor hen opkomen. En in dat
opzicht bouw ik pas goed op jullie, voor-
al op m(jn Duitsche jongens, opdat, wan
neer eens het uur mocht komen, dat een
ardere wereld meent naar de Duitsche
vrijheid te kunnen grijpen, uit deze jeugd
een millioenvoudige kreet moge weerklin
ken.
ENGELAND
DE ORGANISATIE VAN DEN VREDE.
De voorstellen der Sovjet-Unie.
Zooals men weet. heeft de Russische ge
zant te Londen voorstellen van Moskou
meegebracht om te komen tot een bondge
nootschap.
De Britsche pers is algemeen van oordeel
dat deze voorstellen een uitwisseling van
garanties insluiten tusschen de Sovjet-Unie,
Engeland en Frankrijk, voorts vereeniging
van de Sovjet-Unie met de garanties van
Engeland en Frankrijk aan Polen en Roe
menië, uitbreiding van de garanties van
Engeland en Frankrijk tot Lithauen, Let
land en Estland en het deelnemen van de
Sovjet-Unie aan de garanties aan Neder
land, Belgie en Zwitserland.
De „Daily Telegraph" hoopt, dat dit
plan binnenkort verwezenlijkt zal worden.
De voornaamste zwakheid van het plan
acht het blad de beperking tot bepaalde
ianden en het vraagt wat bijvoorbeeld Po-
lien moet doen, wanneer Engeland en
Frankrijk hun garantieplicht ten aanzien
van Griekenland moeten vervullen en wat
de verschillende partijen zullen doen,
wanneer bijvoorbeeld Denemarken, dat in
geen enkele garantie is vervat, zou worden
aangevallen. Het blad dringt er op aan,
dat in deze vraagstukken een beslissing
wordt genomen, anders zullen de deelne
mers aan het garantie-verdrag ernstig ge
vaar loopen, dat een wig gedreven zal wor
den in het systeem.
De „Daily Mail" echter schrijft, dat het
vredesfront alleen kan worden opgebouwd
op het ideaal, dat het de volken beschermt
tegen een aanval en hun de regeering,
welke z|j wenschen, garandeert In geen
geval mogen ideologische doelstellingen in
het geding komen en Groot-Brittannië mag
niet een overeenkomst sluiten met de
Sovjet-Unie, waarvan de uiteindelijke ge
volgen op het oogenblik niet kunnen wor
den voorzien.
IERLAND
DE INVOERING VAN DEN
DIENSTPLICHT.
Uitgesteld in Ierland?
In Ierland toont men de grootste be
langstelling voor de kwestie der invoering
van den dienstplicht in Noord-Ierland en
voor Iersche onderdanen in Engeland. De
algemeene indruk in Dublin is, dat de Brit
sche regeering zeer verlangend is, om iedere
actie te vermijden, die nadeelig zou gun
nen zijn voor de betrekkingen met Ierland
en dat derhalve de invoering van den
dienstplicht in Noord-Ierland voor onbe-
paalden tijd zal v/orden uitgesteld.
Er bestaat reden om aan te nemen, dat
dc Iersche regeering in verbinding heeft
gestaan met de Britsche regeering. In vele
kringen wordt uitdrukking gegeven aan
het deelingsprobleem. De nationalisten in
Noord-Ierland zouden zich ongetwijfeld
verzetten tegen dienstplicht met alle hun
ten dienste staande middelen.
ITALIË
DUITSCHE VLOOT NAAR
ITALIAANSCHE HAVENS?
In zekere kringen te Rome doet het ge
rucht de ronde, dat de Duitsche vloot, die
op het oogenblik in de Spaansche wateren
oefeningen houdt, een bezoek aan Italiaan-
sche havens zou brengen, voor Zij naar de
bases aan de Noordzee terugkeert. Het ge
rucht is overigens niet officieel bevestigd.
ITALIANEN UIT SPANJE TERUG.
Met het stoomschip „Aquileia" zijn te
Napels 600 leden van het Italiaansche le
gioen in Spanje teruggekeerd.
ANTI-JOODSCHE MAATREGELEN.
Op grond van een door den Italiaanschen
ministerraad goedgekeurd wetsontwerp
zullen de Joden in Italië slechts zakelijke
betrekkingen kunnen onderhouden met
andere personen van Joodsch ras.
De officieele lijsten der advocaten, ge-
neesheeren, ingenieurs e.d. zullen aan een
algemeene herziening worden onderwor
pen. Zij zullen in drie groepen worden
verdeeld:
1. Arische burgers;
2. Joden, wier militaire of burgerver
diensten werden erkend, en;
3. Andere Joden.
Ten slotte zal het ambt van notaris ver
boden zijn voor iederen burger, die niet
van Arisch ras is.
Het wetsontwerp zal aan Kamer en Se-
naat ter goedkeuring worden voorgelegd
cp zes maanden na publicatie in het staats
blad van kracht worden.
SLOWAKIJE
INLIJVING VAN SLOWAKIJE BIJ
HONGARIJE?
Ongerustheid te Bratislawa.
Gisternacht zijn op de muren te Bratisla
wa tal van papiertjes geplakt met de woor
den „wij willen Anschluss" Op talrijke
plaatsen zijn de papiertjes door de Slowa-
ken afgerukt. Ook is op Joodsche winkels
het woord „Saujude" geschilderd. Deze
propaganda heeft de ongerustheid, welke
onder de Slowaaksche bevolking gewekt is
door de aankondiging van de reis der Hon-
gaarsche ministers naar Berlijn, nog doen
toenemen. Hardnekkig blijft het gerucht de
ronde doen, dat Teleki cn Czaky bij hun
bezoek aan Rome Mussolini ervan hebben
weten te overtuigen, dat het oogenblik ge
komen was om Slowakye weder bij het
land van de Stefanuskroon te voegen. Men
vertelt, zonder dat het mogelijk is, de
waarheid hiervan te controleeren dat
Teleki en Czaky een boodschap van Mus
solini aan Hitler in dezen geest naar Ber
lijn hebben meegebracht.
De verandering in de houding van de
„Grenzbote", het orgaan der Duitschers
in Slowakije, dat Hongarije plotseling vrien
rielijk gezind is geworden, doet de ongerust
heid der Slowaken toenemen.
AMERIKA
DE WERELDTENTOONSTELLING
OPENT HAAR POORTEN
Openingsrede door president Roosevelt
President -Roosevelt heeft Zondag de
wereldtentoonstelling te New-York ge-
open met een rede, waarin hij ondermeer
zeide: „Ik geloof, dat wij Amerikanen vaak
een stil gebed opzenden, dat op het vaste
land van Europa, van waaruit het Ameri-
kaansche halfrond in hoofdzaak gekolo
niseerd is, de komende jaren vele slagboo-
men in het verkeer tusschen de volken
zullen vernietigen". De president zeide
verder, dat de Amerikaansche wagen is
bespannen met de ster van internationale
welwillendheid, de ster van vooruitgang
voor de menschheid, de ster van grooter
geluk ei} minder leed en bovenal de ster
van den vrede. Hij dankte alle landen voor
hun algemeene en spontane deelneming
aan de tentoonstelling.
De openingsdag met talrijk bezoek.
De opening der wereldtentoonstelling
heeft aanleiding gegeven tot veel vreugde
betoon. Honderdduizenden personen heb
ben een bezoek aan de tentoonstelling ge
bracht. Ongeveer 400 personen betraden
per minuut het tentoonstellingsterrein,
waar 5000 politiebeambten en rechercheurs
toezicht houden.
Sir Louis Beale, de commissaris van het
Britsche paviljoen voerde namens den
commissaris-generaal het woord. Hij bracht
hulde aan de tentoonstelling en allen die
tot den bouw er van hebben bijgedragen.
„De wereldtentoonstelling kan niet nala
ten een instrument te zijn van de hoogste
waarde doordat zij geluk en welvaart van
de volkeren der wereld vergroot. Met de
hoogste achting brengen wij, commissaris-
generaal een saluut aan den president en
het volk der Vereenigde Staten. Wij wen
schen hun alle succes bij deze groote on
derneming".
HOE MEN OVER HITLERS REDE DENKT
De gedachtenwisseling als gesloten
beschouwd.
De meeningen over de rede van Hitier
loopen te Washington nog steeds uiteen.
Echter heeft men den indruk, dat zij een
propagandistisch doel had en een duidelij
ke poging vormt, de Vereenigde Staten
buiten de Europeesches aangelegenheden
te houden.
De argumenten van Hitier beteekenen
koren op den molen der isolationisten.
Sommigen meenen, dat de herinnering aan
de „onrechtvaardigheden" van Versailles
tengevolge zal hebben, dat de ontwikkeling
van de politiek van Roosevelt en het
staatsdepartement, die de openbare mee
ning trachten te overtuigen van de nood
zakelijkheid, Engeland en Frankrijk te
steunen, niet slechts uit een ideologisch
standpunt, doch ook omdat deze landen te
beschouwen zijn-als de „vooruitgeschoven
verdedigingslinie van Amerika", tijdelijk
bemoeilijkt zal worden.
In de kringen van het Witte Huis toont
men zich nóg steeds terughoudend, want
men is van meening, dat de rede geen of
ficieel antwoord op de boodschap van Roo
sevelt vormt. Een nadere bestudeering
heeft echter in sommige kringen in de
federale hoofdstad tot de conclusie geleid,
dat Hitier wellicht niet voor alle onder
handelingen, die Roosevelt in zijn bood
schap heeft voorgesteld, geheel de deur
wil sluiten, doch de aanduidingen in dezen
zin zijn zeer vaag en de overheerschende
meening is,* dat de gedachtenwisseling, die
Roosevelt op 15 April geopend heeft, als
gesloten moet worden beschouwd. Men
wacht thans de gebeurtenissen af om, na
te gaan of de Vereenigde Staten de poli
tiek van Roosevelt actief kunnen voort
zetten, of wel een afwachtende houding
moeten aannemen.
Rultenlandsche Berichte»
TIEN ZWEEDSCHE MATROZEN
VERDRONKEN.
In de haven van Oskarshamn (Zweden)
is een sloep van een depotvaartuig der
Zweedsche marine omgeslagen. Tien ma
trozen kwamen om het leven.
ERNSTIG ONGELUK IN DE ARDENNEN
Op de plaats waar koning Albert
verongelukte.
Zaterdagmiddag waren verscheidene
bergbeklimmers bezig rnet het beklimmen
van den rots Marche-les Dames, waar ko-
ning Albert om het leven is gekomen, toen
plotseling één hunner aan het hoofd ge
troffen werd door een losgeraakt stuk
steen. Hij viel in de diepte en sleepte zijn
zuster en nog twee personen van de groep
met zich mede. De beide laatsten bleven
op den gegeven oogenblik hangen en kon
den door de brandweer van Namen uit
hun gevaarlijke positie bevrijd worden.
Het meisje, een nicht van graaf Xavier de
Grunne, kwam om het leven. Haar broer
werd ernstig gewond.
Een merkwaardige bijzonderheid is, dat
graf Xavier de Grunne het lijk van koning
Albert het eerst ontdekte na den tragi-
schen dood des konings.
SENEGALEEZEN SLAAGS MET
ALGERUNEN
Voetzoekers waren de oorzaak
Te Casbah in Algrië hebben kinderen
voetzoekers geworpen naar twee wande
lende Senegaieesche soldaten. Toen deze
soldaten de kinderen hiervoor wilden straf
fen, verzetten de inwoners van het dorp
zich. Eén der soldaten werd door een mes
steek gewond, de ander door een revolver
schot.
De soldaten keerden naar hun kazerne
terug, waar zij het geval vertelden. On-
miaaellijk snelden 2U0 Senegaleezen naar
buiten, liepen de wacht omver en begaven
zich naar Casbah. Onderweg wierpen zij
met steenen naar een autoous, sloegen
winkelruiten in, vielen voorbijgangers las
tig en dwongen de menschen zich in hun
huizen terug te trekken.
Inmiddels had de wacht alarm geslagen
en was het piket in het geweer gekomen.
Bovendien werd een compagnie Zoeaven
gealarmeerd en patrouilles werden naar
Casbah gezonden. Binnen korten tijd wer
den de Senegaieezen in groepen naar de
kazerne teruggedreven, te halt negen was
de orde hersteld. Elf personen zijn met
ernstige kwetsuren in het ziekenhuis van
Maillot opgenomen, een dertigtal personen
dat licht gewond werd bij het werpen met
steenen naar de autobus, kon na verbon
den te zijn, naar huis terugkeeren. In to
taal werd een honderdtal personen licht
gewond.
NEGER GELYNCHT.
Uit Daytonabeach (Florida) wordt ge
meld, dat een 43-jarige neger, die van dood
slag beschuldigd werd, Zaterdag door een
groep blanken, die hem uit de auto van
de politie sleurden, gelyncht is.
HARAKIRI.
Het Chineesche persbureau verneemt uit
Hongkong, dat vice-admiraal Tamoera,
commandant der Japansche oorlogsschepen
bv Ningpo aan de kust van Tsjekiang, op
14 Maart harakiri heeft gepleegd, omdat
generaal Ando, commandant van het Ja
pansche leger in Zuid-China, hem be
schuldigde van plichtsverzuim en vredes
gezindheid.
EEN STAD WORDT VERKOCHT.
De bevolking van Orangeville in Oranje
Vrijstaat hebben zich bereid verklaard hun
stad voor 30.000 pond sterling aan de re
geering te verkoopen, aangezien de plaats
geheel onder water zal komen te staan ten
gevolge van het Vaaldam-irrigatie-sys-
teem. Reeds is het water van de Wilgeri
vier de stad tot een steenworp afstand
genaderd.
AMERIKAANSCHE EXPEDITIE NAAR
DE ZUIDPOOL.
De regeering van de Vereenigde Staten
maakt plannen een officieele expeditie
naar het Zuidpoolgebied te zenden, ten
einde een gebied van 500.000 vierkante myl
in kaart te brengen, hetgeen door de ex
pedities van Byrd en Ellsworth voor de
Vereenigde Staten wordt opgeëischt.
Het doel van deze officieele expeditie zou
zyn een grondslag te leggen voor de diplo
matieke aanspraken op dit gebied, nu ook
Duitschiand, Frankrijk. Australië, Noorwe
gen en Groot-Brittannië aanspraken ma
ken op deelen van het Zuidpoolgebied.
Besprekingen worden gevoerd tusschen
df» regeering der Vereenigde Staten en
Byrd en Ellsworth, die in aanmerking ko
men als leiders van deze expeditie. Ells-
wordt heeft in een interview medegedeeld,
dat in het Zuidpoolgebied misschien petro
leum, koper, nikkel en tin gevonden zal
worden.
