DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Huis geëxplodeerd te Hengelo. Huize „Ter Wetering" aan den Haagweg te Leiden DINSDAG 25 APK1L 1839 30ste Jaargang No. 9320 S)e Ccicbch^ Soti^ont Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. Adv. en Abonn.-tarieven lie pag. 2 Giro 103003. Postbus 11. V Godsdienstige ontwikke ling en stand. Naar aanleiding var. een gehouden en quete onder katholieke studenten is er dezer dagen geschreven over de wensche- lij'kheid en de noodzakelijkheid van meer dere godsdienstige kennis en meerdere godsdienstige ontwikkeling onder de ka tholieke intellectueelen. Het resultaat van de bedoelde enquete is ons niet bepaald tegengevallen. Maar het wijst toch op een ernstig tekort, als b.v. zoo velen geen begrip blijken te heb ben van het leerstuk van de „gemeenschap der heiligen". Een katholiek, die vooraan staat in het openbare leven, mee-praat en mee-besluit en leiding geeft in kwesties van politieken, socialen, economischen aard en die niet in zijn geest heeft opgenomen, die niet kent en wil beleven „de gemeenschap der hei ligen, is toch wel iemand, aan wiens uiter lijk vertoon niet beantwoordt een verstan delijke kennis, een innerlijke, bij dat op treden passende, ontwikkeling en bescha ving. Godsdienstige kennis en godsdienstige ontwikkeling is een eerste, vereischte, als iemand wil woiden gerekend onder de katholieke „intellectueelen", onder de „leiding-gevende" katholieken. Een katholiek, die onder de „notabelen" wordt ingedeeld en zelf op de eerste plaats meent tot die bepaalde of onbepaalde ca tegorie te behooren, moet zich bewust zijn, dat hij aan zijn standing op de eerste plaats verschuldigd is, dat hij op góds- dienstig gebied meer weet, meer ontwik keld is, dan „Jan en alleman"! Als wij bij katholieken, zooals men ze nog wel aantreft die katholieken, die deftig zijn of deftig doen, en zich terwille van die deftigheid hullen in een sfeer van liberale godsdienstige neutraliteit of onverschilligheid - - als we bij die katho lieken 'ns een onderzoek instelden naar hun godsdienstige kennis en godsdienstige ont wikkeling, wat zou het resultaat vaak be droevend en ergerlijk zijn! Onder de eischen van stand, van positie, moet allereerst staan: kennis van den gods dienst, ontwikkeling op godsdienstig gebied. Deze overtuiging moet gemeen goed wor den! DE WERELD lit VOGELVLUCHT LONDEN. Chamberlain heeft in het Lagerhuis verklaard, dat geen speciale be- teekenis zou zijn te hechten aan den on verwacht spoedigen terugkeer van den Britschen ambassadeur te Berlijn. On danks deze verklaring wordt Hendersons terugkeer toch besproken als een belang rijke gebeurtenis en gist men naar de be- teekenis van deze stap. De „Times" schrijft, dat de regeerjng in deze critieke dagen een vertegenwoordiger te Berlijn wil hebben, die in contact kan treden met de Duitsche leiders zooals alleen een am bassadeur dit kan. Volgens de „Daily Mail" moet sir Neville Henderson te Berlijn zeggen, dat de Brit- sche regeering den militairen dienstplicht zal invoeren. Dit zal bij Hitier veel ge wicht in de schaal leggen, omdat het be wijst, dat de Britsche garanties geen holle woorden zijn. De diplomatieke redacteur van het blad voegt hieraan toe, dat Hen derson bovendien moet verzekeren, dat Engeland bereid blijft Duitschland de voorziening van grondstoffen te verge makkelijken. Ten aanzien van het invoeren van den militairen dienstplicht schrijft de „Times", dat men niet vergeet, dat de regeering in der tijd beloofd heeft geen dienstplicht in te zullen voeren, doch toen kon men de huidige spanning niet voorzien. Het blad voegt hieraan toe, dat de leiders van de Labour weinig voelen voor dienstplicht, doch het is niet zeker, dat hun aanhangers hierin zullen volgen. Onder invloed van de gebeurtenissen kan de meening dikwijls snel omslaan. Wat betreft de diplomatieke onderhan delingen tusschen Londen en de verschil lende hoofdsteden van Oost-Europa toont de Britsche pers zich optimistisch, evenals over het bezoek van den Roemeenschen minister van buitenlandsche zaken, Gafen- cu, aan Londen. De „Times" schrijft, dat, hoewel Roemenië bereid is met al zijn bu ren betrekkingen aan te knoopen tot het verzekeren van den vrede, het toch niet gaarne toestemming zal verleenen aan Sovjet-Russische troepen over zijn gebied te trekken. BOEKAREST. Het antwoord van Roemenië op de vraag van Duitschland, of het zich door Duitschland bedreigd ge- Provinciale Staten van Zuid-Holland. HERDENKING WIJLEN JHR. MR. L. E. M. VON FISENNE. De Provinciale Staten van Zuid-Holland kwamen heden te half twaalf bijeen in het gebouw van de Eerste Kamer, onder voor zitterschap van minister van Staat jhr. mr. ar. H. A. vafl Karnebeek. De voorzitter houdt, terwijl allen zich van hun zetels verheffen, de volgende rede: Dames en Heeren, Ik heb mij aan den aanvang van deze zitting te kwijten van een droeven plicht. Jhr. mr. L. E. M. von Fisenne, die zooveel jaren een sieraad is geweest van uwe ver gadering, is uit het leven heengegaan, zon der dat wij van hem noch hij van ons af scheid heeft kunnen nemen. De hoop, dat hem de dank van het gewest, waarvoor hij zooveel gedaan heeft, nog bij zijn leven zou kunnen worden gebracht, is, helaas, niet in vervulling gegaan. Vijf en dertig jaren als lid der Staten en twee en dgrtig jaren als lid van het col lege heeft hij gewijd aan den dienst van de provincie, die hij lief had en waarin hij opging. Gedreven door een plichtsgevoel van het allerhoogst gehalte, is hem geen moeite te veel geweest, en heeft hij onaf gebroken op zijn post gestaan. Twee en twintig Gedeputeerden heeft hij zien komen en zien gaan, met drie commissarissen der Koningin, drie griffiers, drie hoofd-ingeni- eurs van den provincialen waterstaat en met vele ambtenaren heeft hij samenge werkt, en, indien de schare van de leden van uwe vergadering, die hij in den loop der jaren als zoodanig heeft gekend, heden bijeen kon zijn, om deel te nemen aan de hulde aan zijn nagedachtenis gebracht, zij zoude de bevatting van deze zaal, waarin zijn woord jaar in jaar uit geklonken heeft, te buiten gaan. In het tijdsbestek, dat door de ambts vervulling van den heer von Fisenne wordt bestreken, heeft het beheer der provincie een ontwikkeling ondergaan, waarvan in het verleden de weerga niet wordt gevon den. De taak van den Gedeputeerde in dit gewest, waarin een vierde deel der bevol king samenwoont, en de hartslag van het vaderland sterk wordt gevoeld, is tot een omvang uitgegroeid, die aan het ambt vroeger ongedachte eischen stelt. Met deze ontwikkeling heeft de toewijding van den heer Fisenne gelijken tred gehouden, al viel de taak, toen zijn gezondheid hem be gaf, hem in de laatste jaren zwaar. Hij ken de de provincie, die voor hem geenge heimen had, door en door, en juist daarom was het probleem der wegen, dat van zijn bijzondere zorg het voorwerp was, voor hem een levend iets, dat hij in zijn geheel en in zijn verband duidelijk vóór zich zag en beter dan wie ook in den bestuurskring beheerschte. Ook het waterstaats- en pol derwezen, waarvan hij de beteekenis voor dit gewest besefte, heeft zich in zijn voor liefde verheugd en werd jarenlang door hem behartigd met kennis van beginselen en de practijk van dezen belangrijken tak van overheidszorg. 'Maar daarbij bleef het niet. Het gebied van het provinciaal bestuur in zijn geheel had zijn actieve aandacht. Het principe van de collegialiteit, zooals dat in onze staats instellingen is neergelegd, heeft hij daar bij op gelukkige wijze tot uitdrukking ge bracht. Hij verstond daarvan den geest en bovendien de vormen. Man van overtui ging, die voor zijn meening eerlijk uit kwam, wist hij nochtans te geven, waar het pas had en geacht kon worden te zijn in het algemeen belang, dat bij hem steeds op den voorgrond stond. Zijn streven was gericht op zakelijke en constructieve samen werking, waarbij hij vóór kon gaan, omdat hij onbevangen was, geen bijbedoelingen kende, en het vertrouwen genoot, ook van hen, die tot zijn geestverwanten niet be hoorden. Zichzelf heeft de heer von Fisenne niet gezocht. Van hulde was hij wars. Thans echter, nu het oogenblik gekomen is, waar op uw vergadering van hem afscheid neemt, moge aan zijn nagedachtenis de eer bewezen en de dank betuigd worden, die haar vanwege het gewest ten volle toeko men. Hij heeft die ruimschoots verdiend; en een openbaar college, dat zijn beste mannen eert, eert daarbij ook zichzelf. Wat het college van Gedeputeerde Sta ten betreft, men kan het zich zonder hem nauwelijks voorstellen. Zoo ergens, dan zal hij in dezen kring, die hem lief was, en waarin hij werd hooggeacht, nog lang worden gemist om zijn persoon en zijn verdiensten. Ikzelf, tenslotte, zal mij in dank en vriendschap den man blijven herinneren, voelt, heeft sterk de aandacht getrokken. De andere landen hebben zich alle groot gehouden en verklaard, dat zij zich niet bedreigd gevoelen, maar Roemenië kon dat blijkbaar niet over z'n gemoed verkrij gen. Het antwoordde: „Dat weten jullie zelf het best". Hierdoor komt duidelijk uit, dat het alarm, dat koning Carol eenigen tijd geleden maakte over een Duitsche be dreiging van Roemenië's onafhankelijk heid, geen loos alarm is geweest. aan wien, als mijn vervanger, ik mij bij zonder heb verplicht gevoeld. Installatie nieuw lid. De heer A. C. A. Deerenberg (R.K.), die in de vacature-von Fisenné tot lid van de Provinciale Staten is benoemd, legt, nadat tot zijn toelating is beslisC de vereischte eeden af en wordt door den voorzitter ge- lukgewenscht. BENOEMING LID VAN GED. STATEN. M. P. van der Weijden. Aan de orde is de verkiezing van een lid van het college van Gedeputeerde Staten in de vacature-von Fisenne. De heer J. ter Laan (S.D.) beveelt na mens zijn fractie de candidatuur van zijn partijgenoot P. Gardenier aan op grond van de evenredige vertegenwoordiging in de provincie. De heer L. de Visser (Comm.) onder steunt deze candidatuur. Tot stemming wordt overgegaan. Uitgebracht worden 76 stemmen, waar van 41 op den heer M. P. van der Weijden (R.K.), 26 op den heer P. Gardenier (S.D.), 2 op den heer A. J. Kersten (S.G.) en één op ds. P. Zandt (S.G.) en 6 blanco, zoodat de heer van der Weijden is benoemd. De voorzitter vraagt of de heer van der Weijden bereid is, deze benoeming te aan vaarden. De heer van der Weijden zegt, dat hij gaarne de benoeming zal aanvaarden, al is hij overtuigd, dat het moeilijk zal zijn iemand als wijlen d«v. heer von Fisenne in het college op te volgen. De voorzitter wenscht den heer van der Weijden geluk met diens nieuwe functie en sluit de vergadering na een woord van dank aan de leden, die wegens niet-her- kiezing uit de Provinciale Staten van Zuid- Holland zijn getreden. De heer v. d. Weijden, wonende te Zeven hoven, is sedert Juni 1933 lid van de Tweede Kamer en sedert Juni 1935 lid van de Prov. Staten. De nieuwe Gedeputeerde is geboren 30 Januari 1900. Vooral in landbouw-kringen is de heer v. d. Weijden, die zelf eigenaar is van een veehoudersbedrijf, een zeer gerespecteerde persoonlijkheid om zijn kennis en ervaring op landbouw-gebied en zijn toegewijde activiteit voor de landbouwbelangen. Een gas- ol centrale ver warmingsbuis gesprongen? Geen persoonlijke ongelukken. Een explosie, waarvan men de oor zaak nog niet kent, heeft vanmiddag een aan den Woltersweg te Hengelo (O.) staande, voor ecnige jaren nieuw ge bouwde villa van de weduwe Santman nagenoeg geheel vernield. De voormuur en een gedeelte van den zijmuur en ver schillende binnenmuren zijn volkomen weggerukt. Het huisraad werd nagenoeg volkomen vernield. Alles ziet er uit, als of het huis door een bombardement is ge troffen. Door de explosie, welke tot ver in den omtrek hoorbaar was, zijn de ruiten van een aantal omliggende huizen ingedrukt. De oorzaak van de explosie zou misschien gezocht kunnen worden in het springen van een gas- of centrale verwarmingsbuis. Omstanders zagen plotseling aan de ach terzijde van de villa een steekvlam om- hoogschieten en vrijwel tegelijkertijd ge schiedde de explosie. Er hebben zich geen persoonlijke onge lukken voorgedaan, daar er niemand in huis was. RIJKSDAG KOMT VRIJDAG BIJEEN. BERLIJN. 25 April. (A. N. P.) Het presidium van den Rijksdag deelt me de, dat de Rijksdag Vrijdagmiddag om 12 uur (11.20 Ned. tijd) bijeen zal ko men om de verklaring van Hitier aan te hooren. De officieele convocatie van het par lement is niet gepubliceerd. Hitiers rede zal ovfer radio worden uitgezonden. BERLIJN, 25 April. (A. N. P.). De rede van Hitler in den Rijksdag, die om 12 uur (11.20 Ned. tijd) begint, zal over de radio worden uitgezonden, en in de fabrieken zullen de arbeiders van 12 uur tot half twee de rede door middel van luidspre kers kunnen beluisteren. D» winkels zul len gedurende dezen tijd gesloten zijn. De rede zal ook voor de schooljeugd te vol gen zijn. Een kerk stichten of haar lasten verlichten zal priester en volk tot dank verplichten. Jiro 135198 „Bisschopsfonds" H. Sondaal, pr. Secr.-Penn. Oegstgeest. BIJZONDERE HULPVERLEENING AAN BOOM- EN BLOEMKWEEKERS. Regeling in liet rayon Leiden. Door den Minister van Economische Za ken, belast met de uitvoering van de Land- bouw-crisiswet 1933, is aan de commissies tot regeling van de vaste lasten in den Tuinbouw verzocht hare bemiddeling te verleenen voor de bijzondere financieele hulp aan de boom- en bloemkweekers, wier bedrijf in zoo ernstige mate van de in December 1938 plaats gehad hebbende vorst heeft te lijden gehad, dat dienten gevolge gevreesd moet worden voor het behoud van de bestaansmogelijkheid van dat bedrijf. Deze hulpverleening zal voor de in het rayon Leiden gevestigde boomkweekerij en bloemistenbedrijven worden uitgevoerd door bovengenoemde commisie welke voor Leiden en omstreken was ingesteld. In aanmerking komen alleen de bij de Crisis- organisaties aangesloten kweekers. Gemengde bedrijven (b.v. Groenten- en Bloementeelt) komen in aanmerking, als de teeU van bloemisterij, resp. boomkwee- kevijproducten een zoo belangrijk onder deel van het bedrijf uitmaakt, dat de be staansmogelijkheid in zeer ernstig gevaar wordt gebracht en dat bijzondere finan cieele hulp derhalve ten volle noodzakelijk moet worden geacht. Kweekers, wier financieele positie nog zoo krachtig is, dat zij in staat kunnen worden geacht deze schade zelf te dragen, kunnen voor deze hulpverleening dus niet in aanmerking komen. Evenmin zal een bijdrage kunnen worden toegekend aan die bedrijven, wier financieele positie zoo zwak is, dat de bestaansmogelijkheid reeds vóór de vorstperiode practisch niet meer geacht kan worden aanwezig te zijn. Dit nummer beslaat uil vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland De strooming in Engeland vóór invoe ring van den dienstplicht wordt steeds sterker. (2de blad). Roemenie antwoordt ontwijkend' op de Duitsche vragen. (2de blad). Volgens verklaring van Chamberlain heeft de terugkeer van Henderson te Ber lijn geen speciale beteekenis. (2de blad). In Bolivia heeft de president het parle ment naar huis gestuurd en zelf liet be wind in handen genomen. (2de blad). Binnenland De heer M. P. v. d. Weijden is gekozen tot lid van Gcd. Staten van Zuid-Holland. (lste blad). Te Hengelo is vanmiddag een villa door explosie grootendeels vernield, (lste blad) Lelden De eerw. zusters van de St. Margarita van Cortona-Stichting zullen huize „Ter Wetering" aan den Haagweg als klooster en pension inrichten (lste blad). WIJ GEVEN ARTIKELEN OVER: Het Koninkrijk Luxemburg. (2de blad). De geschiedenis van Zoetcrwoudc. (4de blad). De evcntueele uitbetaling van het toe gekende bedrag geschiedt namens de Com missie door den secretaris. Aanvragen moeten geschieden bU den secretaris der Commissie tot regeling der vaste lasten in den tuinbouw, den heer Tj. Kuypers, Rapenburg 63, Leiden (tel. 1452) bi men veertien dagen na deze medodec- ling, zoodat na 7 Mei a.s. de dan nog in komende aanvragen zullen worden gewei gerd, tenzij bijzondere omstandigheden de toelating alsnog noodzakelijk maken. Degenen, die dus meencn te voldoen aan bovengenoemde voorwaarden, kunnen zich daarvoor aanmelden. Zal worden ingericht als klooster en pension Naar wij vernemen is het huis „Ter We tering", Haagweg 49, van wijlen mevrouw Kamerlingh Onnes-Bijleveld door verkoop in handen van een nieuwen eigenaar over gegaan en door dezen in huur gegeven aan den Congregatie van het St. Elisabeth- Gesticht te Breda, welke reeds iaren ljr.g het- St. Elisabeth-Ziekenhuis aan de Hooi gracht tn de St. Margarita van Cortona- Stichting aan den Haagweg verzorgt De Zusters zullen zich nu ook in het nieuwe huis gaan vestigen, en er een klein pension voor bejaarde dames en heeren inrichten met een eigen kapel. Gaarne wenschen w(j den Eerwaarden Zusters Gods besten zegen toe voor de nieuwe Stichting. Naar wij vernemen ligt het in de bedoe ling van bet huis 'n zevental kamers al» pension te verhuren, terwijl hier tevens Je in de St. Margarita van Cori-.na Stich ting werkzame Zusters gehuisvest zullen worden. Het Coi tona-gebouw was reeds gerui- men tij f te klein voor het aar.tal bewoon sters, zocdat de behoefte aan uitbreiding langen tijd een punt van overweging heeft uitgemaakt. Daarom ook was enkele maanden reeds tijdelijk een deel van het Jeugdhuis aan den Haagweg in gebruik als logccrgelegenhcid. Doordat de Zusters thans e»n onderko men zul.en krijgen in ,Tor Wetering", biedt Je huisvesting voor de overige bewo ners in het Cortona-huis meer mogelijk heden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1