I 1
<sSï>
i
i if«
i
i
i
if
a m
w
a
DONDERDAG 20 APRIL 1939
DE LEH)SCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 10
Mr. OSKAM IN „AMICITLA".
Gisteravond hield Mr. G. A. C. Oskam
van Rotterdam zyn derde en laatste lezing
over het schaakspel voor de leden der So
ciëteit „Amicitia". Het eerste deel der
lezing was ditmaal gewijd aan een tweetal
partijen gespeeld door den gcnialen schaak
meester en wereldkampioen Dr. A. Al-
jechin, n.L een partij gespeeld tegen Richard
Réti, waarin Dr. Aljechin een diepe com
binatie maakte, doordat een paard van
zijn tegenstander een ongunstige plaats in
nam, terwijl in een andere partij tegen twee
onbekende, doch niettemin sterke spelers,
Dr. Aljechin een combinatie maakte van
19!! zetten diep, waarna mat volgde.
Na de pauze gaf de heer Oskam op het
demonstratiebord nog een probleem, ge
maakt door den beroemden Amerikaan-
schen componist Samuel Loyd. Het pro
bleem zelf was niet zoo buitengewoon inge
wikkeld, n.l. een mat in 4 zetten door het
slaan van een pion en passant, doch een an
der probleem was de vraag op te lossen,
waarom alleen de pion den eersten zet
en passant had kunnen doen. Van alle of
ficieren en pionnen werd door redeneering
aangetoond, dat zij den eersten zet niet had
den kunnen doen en dit werd op heldere
en vaak geestige wijze door den spreker
aangetoond. Met groote belangstelling werd
dit, soms ingewikkeld betoog aangehoord.
Aan het slot werd weer alterneerend si
multaan gespeeld door de heeren Oskam
en Bosscha, thans tegen 12 spelers. 10 spel
len werden gewonnen, de heeren A. E. J.
Modderman en Dr. P. C. van Arkel wisten
hunne partijen tot winst te voeren.
Namens het bestuur bracht de heer Was
senaar hulde en dank aan den heer Oskam
voor zijn interessante lezingen.
Simultaanseance In de Lisser Schaakclub.
Deze werd gegeven door den heer G.
Bosscha uit Leiden tegen 23 spelers. Het re
sultaat na bijna 4 uur spelen was: 19 ge
wonnen, 1 verloren aan den heer C. v. d.
Lip en 3 remise tegen de heeren G. v. d.
Lip, F. van Dijk en J. A. Scheepmaker,
DE KAMPIOENSCHAPPEN SCHAKEN
BOLLENSTREEK 1939.
De uitslagen na de 4e (laatste) ronde.
De voorronde is thans uitgespeeld:
le klasse:
Groep 1: F. C. Haalebos 4 punten, H.
Gogoll 3, G. B. v. d. Lip, 1.5, D. Enthoven
1, P. de Roy 0.5.
Groep 2: B. Enthoven 4.5, D. Buys 3.5,
P. L. v. d. Vlis 3, P. van Tol 2, E. Wiedijk
2, W. G. A. Verleur 0.
Groep 3: P. Schoenmaker 5, Mej. M.
Marinus 3', G. Buwalda 3, K. Lekkerker-
ker 2, W. le Grand 2, J. Bos 0.
Groep 4: W. de Laat 3.5, J. P. Koop 3,
C. v. d. Lip 2.5, H. A. Goemans 2.5, J. A.
Scheepmaker 2, M. P. J. Bakker 1.5.
2e klasse:
Groep 1: L. C. M. Koeken 4, H. van Die-
inen 3.5, E. Zuyderduin 2.5, J. A. v. d.
Velden 2, G. Staalenhoef 2, J. van Ren-
zen 1.
Groep 2: G. Dekker 4.5, J. Eisenga 4, P.
v. d. Mey 3.5, Fons Heirman 2, G. B. Kroon,
1, K. W. van Veen 0.
Groep 3: C. W. v. d. Ploeg 4, H. H. Huls
man 2.5, Th. Keyzer 1.5, C. van Ruiten 1,
W. Lans 1.
Groep 4: S. Lieverse 3.5, H. van Wamel
3.5, R. Heirman lx, P. Kleefstra lx, J.
Vos 0.
x Is afgebroken partij.
Voor gelijk uitkomenden werd toege
past het systefm SonnenbornBerger.
De twee hoogstuitkomenden van elke
groep gaan thans over in de demi-finale;
daarin worden gevormd (in elke klasse)
twee groepen van 4 personen, welke een
enkele ronde spelen.
De eerste ronde wordt gespeeld a.s. Vrij
dagavond in „De Nachtegaal" te Lisse.
TIENTAL KON. NED. SCHAAKBOND
TEGEN BELGIE.
Het tiental van den Kon, Nederl. Schaak
bond, dat op 29 en 30 April a.s. te Brussel
tegen het Belgische tiental zal uitkomen
is thans definitief samengesteld, als volgt:
1. Dr. M. Eu we, Amsterdam; 2. S. Lan
dau, Amsterdam; 3. Mr. C. S. Fontein, Den
Haag; 4. Dr. J. Selman, Kerkrade; 5. Mr.
Ed. Spanjaard, Utrecht; 6. J. Davidson,
Amsterdam; W. Koomen, Amsterdam; S. J.
Sterk, Amsterdam; 9. en 10. twee spelers
uit Rotterdam, die nader zullen worden
aangewezen. Reserve is de Amsterdammer:
A. Struylaert.
HET SCHAAKSPEL
Alle correspondentie, deze rubriek be
treffende, gelieve men te zenden aan den
redacteur, W. H. van der Nat, Witte Rozen
straat 40a, Leiden.
Vroeger hebben we voorbeelden gezien
van partijen, meesterpartijen, die na een
15 a 20 zetten met remise eindigden. Dat
zulk spel met schaken feitelijk niets te ma
ken heeft, behoeft voor de ware schakers
zéker geen betoog!
Er zijn echter gelukkig ook vele partijen,
die in remise eindigen maar waarin, eer
dit vreedzame slot er een einde aan maakt,
hevig gevochten is. Hier zulk een partij,
onregelmatig geopend.
Wit: Dr. Tartakower.
Zwart: Keres.
Uit het tournooi te Noord wijk 1939.
1. d2d4 Pg8f6
2. Pgl—f3 c7c5
Wit heeft hier de keus tusschen een kans
rijke maar nogal wilde voortzetting *.1.
d4d5, e7e6; c2c4, b7b5 (de Blumen-
feld-variant) en de gekozen rustige speel
wijze.
3. e2e3 d7—<16
4. Pbld2 Pb8—d7
5. a2a3 Dd8c7
6. c2c4 g7g6
Met e7—e6 had zwart een normale op
stelling verkregen, terwijl nu het voordeel
aan wit's zijde komt.
7. c4xd5 Pf5xd5
8. Ddlb3 Pd5b6
9. a3a4 c5xd4
Op a4a5 volgt nu Pc5.
10. e3xd4 Pd7—f6
11. Lflb5f Fb6d7
12. Pf3—e5 e7e6
13. Pd2—f3
Er dreigt nu een paardoffer Pxf7!, Kxf7;
Pg5 enz.
i
Wê
m
A BCDE KG H
13Dc7—d6
Nu zou op Pxf7 eerst Db4 enz. volgen. In
weinige zetten echter heeft wit een over
wegende stelling opgebouwd.
14. 0—0 a7a6
Weer is de partij in een critiek stadium.
Zooals in het tournooiboek wordt opge
merkt vereischte de stelling een radicale
oplossing. De aangewezen voortzetting was
15. Pxf7 geweest. De gevolgen waren aan
't bord echter niet na te rekenen, zoodat
de tekstzet verklaarbaar is.
Zwart kan zich nu echter herstellen.
15. Lb5c4 Pf6—d5
16. Tfl—el Lf8e7
Er dreigde afruli op d5 waarna Pe5 af
trekschaak kon geven.
17. Lel—h6 Pd7b6
Wit staat nog steeds overwegend, maar
de paarden van zwart dwingen de sterke
witte officieren tot den terugtocht.
18. Lc4fl f7—f6
19. Pe5d3 Pd5b4
20. Pd3c5 Fb6d5
21. a 4a5 Keft—f7
22. Pf3—d2
Het is wit gelukt door herg'roepeering op
nieuw een aanval in te zetten.
22Pb4c6
23. Pd2c4 Dd6c7
24. Lh6—e3
Behalve dat d4 dekking behoefde, moest
ook aan g6g5 en insluiting van Lh6 ge
dacht worden.
24Ta8b8
25. Pc4b6 Pc6xa5!
Het begin van een afwikkeling, die aan
de spanningen een einde maakt en waar
uit zwart iets voordeeliger komt te staan.
26. Fb6 xd5 Pa5xb3
27. Pd5xc7 Fb3xal
28. Pc5xe6
Het meer voor de hand liggende Txal zou
met Ld6 beantwoord zijn.
28Pal—c2
Een uiterst moeilijke situatie, waaruit
wit zich op fraaie wijze redt!
29. Lfl—«4!
i
I
1
i
i
l
a
£3,
A BCDE FG H
Op 29Pxel volgt nu 30. Pd8,
Kg7; 31. Pde6, Lxe6; 32. Pxe6, Kf7; 33. Pc7
met remise door eeuwig schaak omdat
Kf8?? met Lh6 en mat bestraft wordt!
29Lc8xe6
30. Lc4xe6 Kf7—g7
31. Le6b3!
Op Pxel volgt weer eeuwig schaak!
31Th8c8
Met Pxe3 had zwart de kwaliteit kunnen
winnen: Pxe3; Pe6, Kf7; Txe3, Thc8; Pc7,
Kf8!
32. Lb3xc2 Tc8xc7
33. Le3—f4 Tc7xc2
34. Lf4xb8!
Natuurlijk niet Txe7 wegens Kf8 en
zwart blijft de kwaliteit voor.
34Kg7—f7
35. Telbi Kf7e6
36. Lb8—f4 Ke6d5
37. Lf4e3 Kd5—c4
Zwart heeft de beste kansen, de pionnen-
meerderheid op den damevleugel, maar
daar de uitslag dezer partij voor Keres van
geen belang meer was, inmiddels had Elis-
kases zich van den eersten prijs verzekerd
door zijn overwinning op Euwe, besloot
men na eenige zetten tot remise. Het stellig
nog interessante eindspel bleef pns dus
door tournooibelangen ontzegd. Er volgde,
volledigheidshalve,
38. b2—b3 Kc4c3
39. d4d5 Le7d6
40. g2g3 Kc3>b4
41. Kgl—g2
Remise.
In tegenstelling met bovenstaande en in
velband met het in den aanhef vermelde
over een bepaald soort remise partijen, be-
oordeele men eens het volgende „duel" uit
het jongste tournooi te Margate. En op zulke
ontmoetingen spitsen de schaakliefhebbers
zich!
Wit: Keres.
Zwart: Capablanca.
Spaansche partij.
1. e2e4 e7—eö
2. Pgl—f3 Pb 8c6
3. Lfl—b5 a 7a6
4. Lb5—a4 Pg8—f6
5. 0—0 Lf8e7
6. Tfl—el b7—b5
7. La 4b3 d7—d6
8. c2c3 Pc 6a5
9. Lb3c2 c7c5
10. d2d4 Dd8c7
11. a 2a4 b5—b4
12. c3xb4 c5xb4
Alles overbekende theorie en door de
meesters misschien binnen de minuut ge
speeld. Of zouden ze er moeizaam over ge
peinsd hebben?!
13. Pbld2 0—0
14. Pd2—fl Lc8b7
15. Lel—g5 h7h6
16. Lg5h4 Tf8c8
17. Lc2—<13 Pf6h5
18. Lh4xe7 Dc7xe7
19. g2g3 Ph5—f6
20. Pfl—e3 g7—g6
21. Pe3d5
Beteekent het einde van allen strijd!
21Pf6xd5
22. e4xd5 Lb7xd5
23. d4xefl Ld5xf3
24. DdlxfS d6xe5
25. Df3e3 Kg8—g7
Remise!
Temeer waardeeren wij de, gelukkig nog
talrijke, uitzonderingen op deze grootmees
ter gewoonte.
Partijstelling.
Oplossing van de stelling uit de vorige
rubriek.
1. b4b5, h4h3; 2. g2—g4, Kh5—Ih4; 3.
b2b3, h6h5; 4. g4g5, f6xg5; 5. b3—b4,
gö—g4; 6. Kf5f4, g4g3; 7. h2xg3 imat.
Partijstelling no. 8.
Oplossingen worden, gelijk met die van
Op lossingen worden, gelijk met die van
stelling no. 7 ingewacht uiterlijk 22 ApriL
Zou dat nu echt
waar zijn
Er zyn al heel wat dikke boekep ge
schreven over de vraag, wat humor is en
waarom en waardoor iets geestig genoemd
mag worden. Zulke boeken zijn natuurlijk
altijd geheel gespeend van eenigen humor,
ze filosofeeren wel over den geest der
geestigheden, maar zij zijn zelf nimmer
humoristisch. De eerste de beste humorist,
die zijn vak verstaat en ons doet lachen,
bereidt ons daarmee een grooter weldaad,
dan de heeren professoren en wijsgeeren,
tfie mijmeren en mediteeren over de oor
zaken.
Natuurlijk zijn er en dit houdt die
wijsgeeren in leven! ontelbare soorten
humor. Maar de soort, waarover we het
ditmaal willen hebben, is de moeite van
een nadere beschouwing wel waard, zon
der dat wij daarbij in de fout der filoso
fen willen vervallen. Ergo géén meditatie,
maar onmiddellijk het voorbeeld.
In Amerika zijn de gevangenistoestan
den geheel anders dan "bij ons. Dat weet
iedereen. Maar in hoeverre? Dat weten
maar weinigen. We hebben er weieens
van gehoord, dat ze in die gevangenissen
erg veel aan sport doen, dat er voetbal
en rugby-velden binnen de zware muren
zijn, waar de zware jongens de stevigste
elf- en twaalftallen vormen. Het mag dan
ook geen verwondering baren, dat de
ploeg van een andere gevangenis weieens
zal willen uitkomen tegen zulk een voor
treffelijk team en het moet dan voor de
hand liggen, dat het bezoekende elftal
met gevangeniswagens wordt vervoerd.
Ze hebben nu eenmaal geen bew.^.ngs-
vrijheid! Maar hoeft de geestdrift en de
sportieve vreugde daarom minder groot
te zijn? Kunnen de supporters, die zich
langs het lijntje scharen, niet even goed
met vlaggetjes zwaaien en liedjes zingen
en opwekkende spreekkoren vormen?
Iets anders! De gevangenisautoriteiten
doen steeds hun best, de kerker^ zoo prac-
tisch en efficient mogelijk in te richten,
te profiteeren van elks ervaring, van de
nieuwste vondsten der techniek en alles,
wat voorts maar dienstig kan zijn. Hier
heerscht geen sleur, maar een frissche,
moderne geest! Als dan een nieuwe direc
tie optreedt en twee oude, ervaren boe
ven, die reeds heel wat straffen hebben
uitgezeten, opnieuw een lang pensionaat
zullen ingaan, is het logisch, dat het tot
een uitvoerige gedachtenwisseling komt.
Het is logisch, dat deze vaste klanten met
hun brecde ervaring en rijpe ondervin
dingen, allerlei nuttige wenken geven aan
den nieuwen directeur, dat zij practische
ideeën opperen, verstandige voorstellen
dc»n, die tot ieders voordeel zullen kun
nen zijn....
Zou.... dat nu ocht waar zijn? U hebt
ér weieens over gehoordhet is daar
anders dan hierStel, dat er eenmaal
in het jaar laat ons zeggen met Kerst
mis feest is, dat de gevangenen zelf er
een groote voorstelling mogen geven, een
revue opvoeren, die ze zelf geschreven
hebben en ingestudeerd. Is dat zoo gek?
Natuurlijk: ze mogen géén meisjes invi-
teeren, om naast hen op te treden, ze zul
len zelf voor „girl" moeten spelen, in tra-
vesti en met een blonde pruik op en in
korte rokjes....
U gelooft dat niet? Maken we het u te
bont met zulke onzinnige verhalen? Maar
we kunnen u toch een film laten zien, een
product der 20th Century-Fox, getiteld:
„Kom je óók achter de Tralies?", waarin
dit allemaal zoo geschiedt....
Nu ja, zegt u, op de film! Daar
kunnen ze het nog wel veel zouter eten,
maar daarom is het nog niet waar!....
Neen, maar ze vertoonen het zoo....
Zulk een gevangenis wordt u voor oogen
getooverd op ware grootte, geheel com
pleet, met boeven en al, piekfijn en net
echt, volkomen geloofwaardig en daarin
gebeuren nóg veel gekker dingen, dan in
het bovenstaande werd uiteengezet. En
nu is dit werkelijke humor, die speculeert
op onzen twijfel, onzen tweestrijd, onze
aarzeling, ons geloof en ongeloof om beur
ten Het eind van het lied is natuur
lijk, dat we zeggen: 't Is nonsens!
En dan lachen w nog harder, dat is nu
eenmaal een psychologisch feit. De groote
kunst is: waarheid en overdrijving, zóó
handig te mixen, dat niemand weet waar
het ééne begint en het andere ophoudt.
Met genialë handigheid nu is dit gedaan
in deze humoristische film, waarin Pres
ton Foster, Arthur Treacher, Tony Martin
en Phyllis Brooks de hoofdrollen vervul
len.
Zoo'n film is per saldo méér, dan de
dikke boeken voornoemd. Zij is niet een
beschouwing over den humor, zy is de
humor zélf. En dat is toch altijd nog ver
leidelijker!
1
R. K. O. KOOPT Dr. CRONIN's
VIGIL IN THE NIGHT".
Alvorens hij zich 21 Maart j.l. van New
York naar Hollywood begof, maakte Pan-
dro S. Berman, vice-president van R.K.O.-
Radio, een der belangrijkste contracten,
welke deze maatschappij den laatsten tijd
gesloten heeft, bekend den aankoop van
dr. A. J. Cronin's nieuwsten roman „Vigil
in the Night", om verfilmd te worden met
Carole Lombard onder regie van George
Stevens.
Dr. Cronin, schrijver van „The Citadel",
„The Stars Look Down" en een vijftal an
dere populaire romans, heeft zijn nieuw
ste werk slechts een paar weken geleden
beëindigd: een feuilleton in Good House
keeping Magazine.
De film gaat in productie na de verfil
ming van „Memory of Love", waarin Ca
role Lombard met Cary Grant en Kay
Francis voor R.K.O. Radio zal spelen.
„Vigil in the Night" is George Steven's
eerste regie-opdracht na zijn succesfilm
„Gunga Din".
FILMFANS WILLEN FAIRBANKS JR.
IN ZIJN VADER'S ROLLEN.
Van alle kanten stroomen de verzoe
ken bij Douglas Fairbanks Jr. binnen om
eenige films van zijn beroemden vader
DOUGLAS FAIRBANKS, Jr.
RKO Radio
opnieuw te produceeren. Dit is hoofdza
kelijk naar aanleiding van zijn sportieve
rol naast Ginger Rogers in de nieuwe
RKO Radio film „Having Wonderful
Time1'.
„Na deze film en ook door mijn rol In
„Prisoner of Zenda" is het aantal brieven
waarin mij verzocht wordt om in eenige
populaire rolen van mijn vader op te tre
den, met sprongen gestegen", zei Fair
banks. „Boven aan de lijst van verzaken
staan de namen „The Thief of Bagdad",
„The Black Pirate" en „Robin Hood". Dit
waren natuurlijk zwijgende films, maar
duizenden schijnen van meening te zijn,
dat er met groot succes sprekende films
van gemaakt zouden kunnen worden,
waarbij zij zoo vriendelijk zijn te kennen
te geven dat zij my in de rollen wenschen
te zien.
Ik heb altijd iedere rol welke mijn va
der vroeger gespeeld heeft, willen vermij
den, omdat dit mij ongetwijfeld in een
moeilijk parket zou brengen, maar ik ge
loof toch wel dat als deze verzoeken aan
houden er een productieleider er op
stond, ik een poging zou wagen.
Hier ziet U de kleine
Donnie Dunagan, het
blondgelokte ventje
dat zyn succesvol
filmdebuut maakte in
RKO Radio's „Mother
Carey's Chickens". Het
is juist voor een nieu
we rol geëngageerd
naast Lee Tracy in
„What's a Fixer For?"
Ter voorbereiding van haar
hoofdrol als veertienjarig
weesmeisje in de RKO Radio
film „Boy Slaves", pleegt
Anne Shirley overleg met
Edward Stevenson, den stu
dio mode-ontwerper, over
haar garderobe in deze pro
ductie.
