Minister Steenberghe over de
landbouw-crisispolitiek
WOENSDAG 12 APRIL 1939 30ste Jaargang No. 9309
S)e £eid&^0ou/&mt
Bureaux Papengracht 32. Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
OH nummer bestaat uit
vier bladen.
V Woensdag 19 April!
Vandaag over een week, om 5 uur, is
de stembus gesloten de stembus voor
de verkiezing van leden voor de Prov.
Staten.
En nu is 't nóg heel erg stil in de ver
kiezingsactie.
Wij betreuren die stilte geenszins.
Ons volk, dat immers om zijn nuchter
heid bekend is, ziet in en voelt aan, dat
in dezen tijd zulke geweldige gebeurte
nissen de aandacht omspannen, dat een
verkiezing van leden voor de Prov. Sta
ten natuurlijk! niet de eerste plaats
in de belangstelling kan en mag hebben.
Maar daarom zal ons volk niet zijn
plicht verzuimen, wanneer het a.s. Woens
dag ter stembus wordt opgeroepen.
Wij, katholieken, zullen zeker niet ten
gevolge van laksheid een stem verloren
laten gaan ook al is er geen of weinig
luidruchtige propaganda gevoerd! Wij
kennen onzen plicht! En wij zullen, om
eventueele vergissingen te voorkomen,
het inheien bij allen, dat onze lijst (voor
wat de provincies Zuid- en Noord-Hol
land betreft) is:
LIJST 2.
Niemand vergisse zich.
Op deze lijst moet men op het stembiljet,
dat men op het stembureau ontvangt in
ruil van de oproepingskaart, rood maken
één hokje voor één der namen (niets meer
en niets minder!)
Voor Nederland's
neutraliteit
De radio-rede van minister Colijn was
gisteren, zooals wij wat gewoon zijn ge
raakt van dezen regeerder: zakelijk,
kalm, rustig en geruststellend, overtuigd
en overtuigend.
Laten wij het eerlijk bekennen: wij heb
ben critiek op regeering en leden van de
regeering, maar zouden wij in een inter
nationaal gespannen tijd als deze een an
dere regeering v/enschen? Gevoelen en we
ten wij ons niet in zooverre 't in men-
schen-handen ligt veilig onder de hui
dige regeering?
Is er één in ons land, één ernstige man
of ernstige vrouw, die vandaag.... b.v.
liever Mussert dan Colijn aan het bewind
zou hebben?!
Laten wij vertrouwen, dat de regeering,
die met ingespannen zorg en waardige fier-
heid Nederlands beproefde neutraliteit en
onafhankelijkheid bewaakt en beschermt,
hooghoudt en handhaaft laten wij ver
trouwen, dat de regeering niet tè groote
offers van het Nederlandsche volk zal vra
gen. Tot op heden mogen wij de overtui
ging hebben, dat de regeering geen grooter
offers van het volk verlangt, dan welke
naar haar ernstige, op rijp beraad geba
seerde, overtuiging, volstrekt onvermijde
lijk zijn.
En daarom ook staat het Nederlandsche
volk achter zijn regeering!
DE WERELD 1W
VOGELVLUCHT
LONDEN. Na de verwarde berichtge
ving van de Paaschdagen, waaruit de we
reld van alles kon afleiden, is er vandaag
een stilte ingetreden.
De diplomaten werken nog altijd in
koortsachtig tempo, maar hun werkzaam
heid speelt zich af in de binnenkamers en
geen geluid dringt door naar buiten.
De wereld wacht af, de toestand wordt
er niet slechter op, maar beter ook niet.
Hoe langer het evenwel duurt, des te
meer vervaagt het dreigend spookbeeld van
den oorlog. Want het zijn juist de overijlde
besluiten, die de wereld in een oorlog stor
ten.
Men zoekt te Londen en Parijs naar uit
wegen om alsnog een vredelievende op
lossing te vinden voor de gerezen moeilijk
heden, maar aan den anderen kant bereidt
men zich op gewelddaden voor.
De landen staan dus tegenover elkan
der met de vinger aan den trekker; de ka
nonnen zijn gericht en gereed om te vuren.
Zoodra er ergens een schot afgaat, breekt
de helsche cacophonie los.
De wereld luistert in gespannen stilte.
Zullen de diplomaten er in slagen om op
nieuw den vrede te redden?
Waarschijnlijk wel, maar zal dan ook de
eer gered zijn?
GETROFFEN MAATREGELEN NOG
GE RUIMEN TIJD NOODIG.
„REGEERING IS BEZIG TE TRACHTEN
EENIGE VERANDERING IN DEN
VORM TE BRENGEN".
Gisteravond hield de minister van Eco
nomische Zaken, mr. M. R. L. Steen
berghe, zijn eerste radiolezing van de vier,
welke hij aan de landbouwcrisispolitiek
zal wijden. In deze eerste lezing gaf hij een
algemeen overzicht van de redenen, die de
regeering tot haar maatregelen hebben ge
noopt, hun inhoud en hun doel.
De aanleiding tot het regeeringsingry-
pen'in het licht stellende, herinnerde spre
ker aan den prijsval der landbouwvoort-
brengselen in de jaren 19291931.
De groote ncod, waarin de landbouw
door deze sterke prijsdaling kwam te ver-
keeren, deed verwachten, dat, indien geen
maatregelen tot hulp genomen werden, de
geheele boerenstand in Nederland ten on
der zou gaan en het land weldra braak zou
komen te liggen met zeer funeste gevolgen
voor geheel Nederland, hetzij men al of
niet rechtstreeks bij den landbouw was be
trokken.
Daarom besloot de regeering tot het ver-,
leenen van steun om den landbouw voor
ondergang te behoeden. De middelen hier
toe wilde zij in hoofdzaak verkrijgen door
de landbouwproducten met een heffing te
belasten, waardoor de prijzen zouden stij
gen. Dit was volkomen gemotiveerd, aldus
de minister, aangezien de prijzen zoodanig
waren gedaald, dat de consument er ab
normaal profijt van trok, terwijl de boer
zelf de kosten van voortbrenging nog niet
vergoed kreeg, een ook sociaal niet te
rechtvaardigen toestand.
Door nu verschillende producten als b.v.
boter. rund- en varkensvleesch, suiker,
met een heffing te belasten en andere pro
ducten, zooals b.v. brood, op andere wijze
in prijs te doen stijgen, bereikte men, dat
eenerzijds de consument vcor de produc
ten zooveel mogelijk de Nederlandsche pro
ductiekosten betaalde en anderzijds gelden
beschikbaar kwamen om aan den boer voor
zijn producten een zoodanige opbrengst te
verschaffen, dat zijn productiekosten wer
den goed gemaakt (z.g. richtprijs). Van de
zijde der consumenten is op de landbouw
crisismaatregelen vaak de critiek uitge
oefend, dat zij de kosten van levensonder
houd hebben doen stijgen. Deze critiek is
niet billijk. Men ziet daarbij voorbij, dat
deze maatregelen geen extra-belasting be-
teekenen, maar dat zij dienen om te voor
komen, dat de consument ten koste van de
boerenstand van de abnormaal lage prijzen
zou profiteeren.
Aan den anderen kant wordt van land-
bouwzijde wel beweerd, dat hetgeen de
boer voor zijn producten ontvangt niet
meer is dan de wereldmarktprijs. Ook dit
is niet juist. De maatregelen toch zijn er
op gericht den boer zijn productiekosten
zooveel mogelijk te vergoeden, en, waar
deze kosten in ons land in het algemeen
hooger liggen dan in de overige landen,
ontvangt de boer dus ook meer dan de we
reldmarktprijs. Boter kost b.v. op het
oogenblik op de wereldmarkt pl.m. ƒ0.80
per k.g., de Nederlandsche boer ontvangt
echter een prijs van pl.m. ƒ1.45 in den
winter, pl.m. 1.30 in den zomer.
Op den duur bleek, dat de prijsval geen
voorbijgaand verschijnsel was, maar een
gevolg van belangrijke structureele veran
deringen in de economische politiek van
verschillende landen. Vroegere afnemers
van onze landbouwproducten legden zich
zelf op den landbouw toe, andere landen,
zooals b.v, Australië, Nieuw-Zeeland en
Canada kwamen meer en meer met hun
producten ter West-Europeesche markt.
Door al dergelijke verschuivingen waren
de normale prijsverhoudingen verbroken
en waren ook belangrijke buitenlandsche
afzetgebieden voor onze landbouw verloren
gegaan
Bij de steunverleenmg gold het beginsel
van steun aan het product, onafhankelijk
van den toestand van den producent. Vaak
werd getwijfeld of dit systeem wel juist
is en of de steun niet afhankelijk moest
zijn van de omstandigheden waarin de
boer verkeerde. Onder het huidige systeem
krijgt immers de welgestelde boer voor
zijn producten naar verhouding evenveel
steun als zijn arme buurman. Bij de keuze
van dit beginsel heeft de regeering zich la
ten leiden door verschillende motieven.
Bij steun naar behoefte zou de mogelijkheid
worden geopend, dat de rijke boer of on
middellijk zijn bedrijf zou verpachten aan
een pachter, die wel voor steun in aanmer
king kwam, of zijn grond braak zou laten
liggen. Voorts heeft steun naar behoefte
eenigszins het karakter van armenzorg, en
voor den algemeenen toestand en de gees
tesgesteldheid op het platteland zou dit
zeer ongunstig zijn.
Het karakter van bedrijfssteun is dan
ook gekozen en behouden.
Det vermindering van afzetgebied maak
te beperking van de productie noodzake
lijk. Zoo werd voor het vee een teeltrege
ling vastgesteld, werden de oppervlakten,
die met aardappelen, warmoezerijgewassen
of bloembollen waren beteeld. ingekrom
pen, het aantal eieren, dat men in de
broedmachines mocht inleggen, beperkt
enz
Voorts werd door heffingen bij invoer
zoowel invloed op den prijs als op de in-
gevoerdehoeveelheid uitgeoefend.
In verband met de moeilijkheden op het
gebied van den afzet in het buitenland zijn
tevens verschillende maatregelen genomen
om onze uitvoer nog in zoo goed mogelijke
banen te leiden. De maatregelen ter ver
betering van de kwaliteit zijn hierbij van
veel beteekenis.
Ook voor de producten, die ter vervan
ging van de voortbrengselen van landbouw
kunnen dienen, bleken op den duur bijzon
dere voorzieningen noodig. Zoo moesten,
toen de boter duurder werd, om te voorko
men, dat margarine, vetten en oliën als
vervangingsproducten te veel gekocht zou
den worden, deze producten ook belast
worden.
Ten slotte betoogde de minister, dat het
groote doel, hetwelk met deze maatregelen
werd beoogd, het in stand houden van den
Nederlandschen landbouw, ongetwijfeld is
bereikt.
Spreker verwachtte, dat deze maatrege
len zeker nog geruimen tijd noodig zullen
zijn. Bij intrekking van den prijssteun zou
het landbouwbedrijf weer met verlies wer
ken. Slechts bij verbetering van de inter
nationale toestanden zou er kans komen op
beëindiging van de landbouw-crisismaatre-
gelen.
De regeering is echter bezig, te trach
ten eenige verandering in den vorm te
brengen, daar zij overtuigd is, dat aan
het huidige ambtelijke gecentraliseer
de systeem van uitvoering belangrijke
gebreken kleven en het gevaar dreigt,
dat de landbouw verleert op eigen bce-
en te staan. Het ligt dan ook in het
voornemen der regeering bij de bepa
ling en uitvoering der maatregelen
meer en meer ter»'<r te treden en het
georganiseerde landbouwbedrijf zelf de
regelingen in handen te geven, waartoe
het eigen organen zal moeten vormen.
Wellicht zal dan ook een betere beloo-
uing in de landbouw kunnen worden
bereikt.
Met den wensch, dat de landbouw van
deze mogelijkheden op juiste wijze gebruik
zal maken, besloot de minister deze eerste
voordracht.
De volgende voordracht, waarbij de be
langrijkste vraagstukken op het gebied van
den akkerbouw zullen worden behandeld,
zal op Vrijdag 14 April 'savonds van 7
7.30 uur over de drie zenders worden ge
houden.
Een zeldzame
gebeurtenis
PAASCHFEEST IN HET LAND DER
GODLOOZEN.
(Van een Russischen medewerker).
REV AL, 9 April 1939.
Slechts heel zenden komt het voor,
dat het Christelijk Paaschfeest
samenvalt met de viering van
's Heeren Verrijzenis in de schis
matieke Russische Orthodoxe Kerk
waar men nog steeds de Juliaan-
sche tijdrekening volgt. Maar dit
jaar viel het Russische Paaschfeest
samen met de herdenking van het
groote feit uit de wereldgeschie
denis in de Westersche landen.
Terwijl over het avondland de
Paaschklokken hun klanken uit
strooien, verdrong het geloovige
Russische volk zich voor de weini
ge kerken die in Sovjet-Rusland
nog niet aan den eeredienst zijn
onttrokken.
Voor de Bolspewistische Revolutie waren
er in Moskou dat in den volksmond de stad
der 40 maal 40 kerken genoemd werd, on
geveer 1000 bedehuizen en kapellen, voor
een bevolking die slechts een derde ge
deelte bedroeg van het tegenwoordige aan
tal inwoners, dat meer dan vier millioen
bedraagt.
Thans zijn er in de hoofdstad van het
Roode Rijk nog een twaalftal kerken ter
beschikking van het geloovige volk, dat
ondanks terreur en spionnage de gang
naar het Godshuis nog niet verleerd heeft.
Enkele maanden geleden is de groote
kerk in de Sorogomiliwskaja-straat afge
broken, waarmee een der voornaamste be
dehuizen van de Orthoroxen in geheel
Sovjet-Rusland verdween, en tengevolge
waarvan de geloovigen genoodzaakt waren
om een zeer grooten afstand af te leggen
naar het Noord-Oostelijk gelegen stads
deel, naar het Jelochowskaja-plein, waar
nog een oude kerk voor den eeredienst be
schikbaar is.
Van heinde en verre waren ditmaal de
geloovigen samengekomen om het Paasch
feest te vieren. Wat we daar meegemaakt
hebben leek wel als uit een sprookje, uit
lang vervlogen tijden. Rond de kerk was
reeds sinds de vroeger Zaterdagmiddag een
soort kamp ontstaan. Boeren met ruige
baarden, hun beenen omzwachteld met
'lompen zijn met vrouw en kinderen naar
Moskou gekomen om het Paaschfeest te
vieren, want ook op de dorpen zijn de ker
ken afgebroken of aan den eeredienst ont
trokken. Oude grootmoedertjes hebben aan
iedere hand een paar kinderen, die, hoe
wel ze de roode halsdoek der Jonge Pio
niers dragen, dus lid zijn van de commu
nistische jeugdgroep, toch ter kerke ko
men. Nog steeds voeren overvolle tram
wagens nieuwe kerkgangers aan. Maar
waar zijn nu ineens al die bedelaars van
daan gekomen, die anders zoo zorgvuldig
door de politie uit het stratenbeeld ge
weerd worden. Klagend smeeken kreupe
len en blinden: „Een kopeke kameraad, om
Christuswille, om 'n boterham te koopen!"
„Zalig Paaschfeest juffrouwheb mee
lij met een arme blinde man!" ,Ach moe
dei ke geef ons toch een kopeke", zoo klinkt
het in koor
Bij het vallen van den avond gaan de
kerkdeuren open en ofschoon volgens de
liturgie der Orthodoxen de Paaschmis
eerst kort voor middernacht begint, is het
om 9 uur reeds uitgesloten om in het kerk
gebouw nog een plaatsje te bemachtigen.
Het was dit jaar opmerkelijk, dat er meer
menschen uit de stad dan bewoners van
het platteland in de kerk waren. Men zag
er zelfs fijn-besneden gezichten, intelligen
te koppen die anders in het Russische
straatbeeld heel zeldzaam zijn geworden.
Zeer merkwaardig ook waren er vele jon
geren ter kerke gekomen. Met groote aan
dacht luisterden de menschen naar de
Paaschliederen, waarin haast ontelbare
malen wordt herhaald: „Christus Wos-
kross" „Christus is verrezen", dat afge
wisseld wordt met het klagende „Gospodi
pomilyj Heer ontferm U onzer!" dat
weer een antwoord is op de gebeden van
den priester die op monotome wijzen wor
den voorgedragen. Men moet den durf der
zangers bewonderen die ondanks alle ver
volging het nog durven wagen om open
lijk in het priesterkoor te staan. Zeker het
komt wel eens voor, dat leden van den
Bond der Godloozen een godsdienstoefe
ning trachten te verstoren door te fluiten
of door hinderlijk te lachen, maar dat is
maar een oogenblik. want onmiddclijk
wordt de spotter tegen den grond geslagen
en buiten het kerkgebouw gewerkt.
Even over half twaalf was de Mis be
gonnen die werd opgedragen door een
ouden eerbiedwaardigen grijzen priester.
Er ging een mystieke «ntroering door de
menigte toen de priester de hostie boven
de hoofden hief. .Christus Woskress" her
halen de geloovigen thans blij; men
wenscht elkaar 'n Zalig .Paschen: bloed
verwanten en vrienden omhelzen en kus
sen elkaar in de kerk Zoodra de liturgi
sche eeredienst beëindigd is gaan de men
schen weer naar buiten in de frissche
ochtendkoelte. Alleen zij die naar oud ge-'
bruik „Kultisch" en „paska" hebben mee
gebracht wachten nog even tot hun
paaschkoeken en paascheieren door den
priester gezegend zijn.
Zoodra we .vhier op straat zijn is het
beeld van het oude Rusland weer verdwe
nen. Men kan arn het stadsbeeld niet zien,
dat het Paschen is. Sinds jaren mag er
in ae hoofdstad van het Roode Riik geen
kerkklok meer geluid worden.
Paschen is ook geen Zondag meer, maar
de vierde dag van de Vijfdagenweek. De
gierende electrische tram brengt de arbei
ders van de nachtploeg naar huis. In de
fabrieken had de directie een anti-Paasch-
campagne georganiseerd. Tal var verve
lende sprekers hebben nu voor de zooveel-
ste maal getracht te bewijzen, dat Christus
nooit bestaan heeft. De cultuurparken bo
den voor de kindleren extra attracties om
de jeugd uit de kerx te houden. Een nieu
we golf van terreur ;s ontketend teger het
schamele restje bedienaren van den gods
dienst dat nog is overgeb'even: er zijn weer
tal van kerken gesloten of opgeblazen en
de ruines moeten bewijzen, dat de Bolsje
wieken machtigei zijn dan de God der
Christenen. Sedert 1937 zijn volgens
authentieke mededeelinpen der Sovjets
'elfs meer dan 20 bisschoppen en aartsbis
schoppen, 5 metropolieten en de plaatsver
vanger van den Patriarch (die in balling
schap is overleden) en talrijke priesters ge
arresteerd. 't Zijn steeds dezelfde beschul
digingen die worden herhaald: spionnage,
contra-revolutie, ophitsing tot cabotage,
enz.
Doch ondanK- alle terreur heeft men het
geloof in het hart van het Russische volk
nog niet totaal kunnen uitroeien. Dit jaar
werd Paschen op veel intenser wijze ge
vierd dan in vroeger jaren na de resolutie.
Toch mag men zich door dergelijke uitin
gen van geloof niet laten misleiden: het
Bolsjewisme zal niet rusten. Iedere vorm
van godsdienst moet geliquideerd wor
den'.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Drukke diplomatieke besprekingen te
Londen en Parijs. (2de blad).
Hongarije en Peru treden uit den Vol
kenbond. (2de blad).
Latente spanning tusschen Duitschland
en Polen. (2de blad).
Nieuwe Britsche voorstellen aan de Ara
bieren inzake Palestina. (2de blad).
Binnenland
Waarschuwing aan personeel voor-mobi
lisatie. (2de blad).
Minister Steenberghe over de landbouw
crisis-politiek (1ste blad),
6
Belangrijke proeven op den proeftuin
van het Z.H. Glasdistrict te Naaldwijk.
(2de blad).
WIJ GEVEN ARTIKELEN OVER:
Doel en werkwijze van de Provinciale
Staten. (2de blad).
De Paasch-viering in Rusland (1ste blad).
DE VERLIEZEN VAN HET SPAANSCHE
EPISCOPAAT IN DEN BURGEROORLOG
Door de rooden werden in totaal 12
Spaansche bisschoppen vermoord: n.l. de
bisschop van Teruel, Barcelona, Almeria,
Cuenca, Cuadix, Jaen, Lcrida, Segorbe en
Siguenza, de Apostolische Administrator
van Barbastro, de wijbisschop van Tarra
gona en de bisschop-prior van Ciudad
Real. De Aartsbisschop van Valladolid
stierf nadat hjj was vrijgelaten, na 55 da
gen gevangen te hebben gezeten, en de
bisschop van Minorca is overleden na den
geheelen burgeroorlog als gevangene van
de rooden te hebben meegemaakt.
GRIEKSCHE GEZANT DANKT VOOR
TOEZEGGING VAN ROME.
ROME, 12 April. (A.N.P.) De Griek-
sche gezant heeft vandaag op het Palazzo
Chigi een nota overhandigd, waarin hij
namens den Griekschen premier zijn dank
uitspreekt voor de op 10 April bij monde
van den Italiaanschen zaakgelastigde te
Athene gegeven verzekering der Italiaan-
sche rcgcering, dat deze de onschendbaar
heid van Griekenland, zoowel wat de
landgrenzen als de zeegrenzen betreft,
zal eerbiedigen.
Minister-president Metaxas spreekt de
stellige overtuiging uit, dat zich geen en
kele gebeurtenis zal voordoen, die de tra-
ditioneele vriendschap tusschen de beide
landen zou kunnen verstoren en dat hij
een nieuw tijdperk van hartelijkheid voor
de voortzetting van deze vreedzame sa
menwerking ziet aanbreken.
32 PERSONEN IN EGYPTE BIJ
BRANDEN OMGEKOMEN.
KAIRO, 12 April. (A.N.P.) In twee dor
pen in Neder-Egypte nabjj Mehallah Kebir
hebben branden gewoed, waarbij 32 perso
nen om het leven zijn gekomen en om
streeks driehonderd gewond.
MASSA-EXECUTIE IN CANTON.
CANTON, 12 April (A.N.P.). De Japan-
sche autoriteiten alhier hebben 41 Chinee-
zen, die schuldig bevonden waren aan
plundering, laten terechtstellen. De execu
ties vormen een onderdeel eener krachtige
actie tegen misdadige elementen in Can
ton. De autoriteiten hebben aangekondigd,
dat zij een „politiebelasting" zullen heffen,
voor handhaving van de groeiende politi
macht in de stad.