STADS NIEUWS Academienieuws Oud-minister Verschuur Katholieke politiek. AGENDA VRIJDAG 24 MAART 1939 DE LEIESCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Abonnementsprijs: voor Leiden 19 cent per week; 2.50 per kwertaaL Bij ome agenten ^0 cent per week; f 2.60 per kwartaal. Franco per poet 195 per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïlL Zondagsblad 9 cent Advertentiën: SO cent per regel. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. HOE WORDT HET WEER? WEINIG VERANDERING. De Bilt seint: Verwachting: Voor het geheele land: Zwakke tot ma- t'ge wind uit uiteenloopende richtingen, meest zwaar bewolkt, geen neerslag van beleekenis weinig verandering in tempe ratuur. De weerstoestand van hedenmorgen 7 20 uur: Den Helder: zwaar bewolkt, zwakke Oos telijke wind, 3 gr. C. Vlissingen. regen in het afgeloopen uur, zwakke O. N. O. wind, 3 gr. C. De Bilt: dikke mist, windstil, 0 gr. C. Groningen: betrokken, matige Oostelijke wind 1 gr. C. Maastricht: betrokken, zwakke W. Z. W. wind, 3 gr. C. BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT. De depressie ten Zuid-Oosten van IJs land neemt steeds verder in diepte af. Een langgerekte vore van lagen luchtdruk sirekt zich nog steeds uit van dit centrum over de Noordzee en onze omgeving naar Duitschland. In deze vore zijn de lucht druk verschillen overal zeer gering, zoodat df* windkrachten klein zijn In Scandina vië steeg de luchtdruk gisteren regelmatig. Tengevolge hiervan'dringen thans bij Oos telijke winden koudere luchtmassa's naar, or.ze omgeving door. Op den Oceaan ont wikkelen zich voortdurend nieuwe storin gen, welke met groote snelheid over den golf van Biscaye en Frankrijk naar de Middellandsche Zee trekken. Zij brengen in West- en Zuid-Frankrijk zeer slecht weer, met krachtige tot stormachtige win- aen en veel neerslag, Pau (ten Zuid-Oos ten van Biarritz) had 81 m.m. Ook in het Balkangebied ontwikkelde zich een storing Deze bewoog zich Noordwaarts naar Polen. Zi; doet hedenmorgen den luchtdruk in de Randstaten en rond de Oostzee dalen, zoo dat het gebied van hoogen luchtdruk in Scandinavië aan zijn Zuidzijde weer in be- teekenis afneemt. De ochtend-temperaturen zijn over het algemeen nog verder gedaald. In Duitschland komt lichte, in Scandina vië plaatselijk zeer strenge vorst voor. Al leen op Usland en Janmayen is de tem peratuur boven normaal. LUCHTTEMPERATUUR. 5.3 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS CA.: Van Vrijdagnamiddag 6.48 uur tot Zaterdagmorgen 5.24 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 25 Maart voorm. 5.05 en nam. 5.30 uur. Maan op 7.43 uur Zaterdagmorgen. Maan onder 23.34 uur Zaterdagavond. LEIDEN. De heer Ph. A. N. Houwing, die bevor derd werd tot doctor in de rechtsgeleerd heid, verwierf den graad cum laude. Geslaagd: doctoraal examen geneeskunde de hee- ren: J. A. van Tiggele, Rotterdam; H. W. Casteren van Cattenburch, N o o r d w ij k; artsexamen le gedeelte: rnej. E. de Jong, Schiedam en de heeren Y. van der Wie len, Dei Haag; J. R. Flohil, Loosduinen. Bevorderd: tot arts: do heeren M. J. A. Lorië, Sche- veningen, J S. Bedet, Goes, J. C. Dunlop, Den Haag; tot doctor in de rechtsgeleerdheid op proefschrift getiteld: „Subjectief recht, rechtssubject, rechtspersoon", de heer Ph. A. N. Houwing, geboren te Amsterdam. over de De leuze Mussert of Moskou geschrapt Nu gaat de strijd tegen het katholicisme „De eerste klap is een daalder waard", schreef deze week de voorzitter van de R.K. Propagandaclub „Dr. Schaepman", doelende op de eerste vergadering, die zou worden gehouden als propaganda voor de R.K. Staten kring „Leiden", en waarin oud- minister Mr. T. J. Verschuur als spreker zou optreden. Deze propaganda-vergadering is gister avond gehouden in de groote zaal van „Den Burcht" en de zaal was zoo goed als geheel bezet. Aanwezig waren het volledige bestuur van den R.K. Statenkring „Leiden", de Tweede Kamerleden Pater Dr. Beaufort en M. v. d. Weyden, Mr. E. Bolsius, lid van Ged. Staten, de hoogeerw. Deken A. H. M. J. Homulle, enkele andere geestelijken, de spreker oud-min. Mr. T. Verschuur en het oud-lid van de Tweede Kamer, de heer H. Engels. Het openingswoord werd gesproken door den voorzitter, den heer H. Bader, die de aanwezigen verwelkomde, speciaal de reeds ger.oemde autoriteiten, en wees op onze mooie R.K. Staatspartij, waarop wij des te trotscher kunnen zijn, als wij zien naar de omliggende landen. Hierna werd een gramofoonplaal ge draaid, waarop de weleerw. heer Henri de G eeve een behartenswaardig woord deed hooren over de oorzaken van den bezeten toestand dezer maatschappij en over de juis te fundamenten onzer samenleving. Vervolgens werd van dit moderne mid del der gramofoonplaal nog gebruik ge maakt om Minister Goseling een opwek kend woord tot de vergadering te laten spreken. Hierna was het woord aan oud-minis ter Verschuur, die zou spreken over: De a.s. Statenverkiezingen. De Statenverkiezingen. Spr. vangt aan met de opmerking dat er in jaren geen verkiezingen zyn ge weest, waarbij de voorbereidingei zoo rustig verloopen als tot nu toe. Of is het nu de stilte die de iLorm vooraf gaat? vraagt spr.. Deze windstilte is echter niet te vertrouwen. Weest op uw hoede! Het kan zijn, dat er de laatste dagen een la wine losbreekt. Wees dus paraat! Maar, aldus spr., onze propagandisten hebben den tegenstand niet noodig, zij werken uit de geestdrift, ontstoken aan onze beginselen. Is het, vraagt spr., in dezen tijd van be lang, stil te staan bij verkiezingen voor de Prov. Staten, die toch niet zoo belang rijk zijn als de Staten-Generaal? De Prov. Staten echter, aldus spr., staan o::, als inworers van Zuia-H .and, na der. Al kunnen de Prov. Staten geen wetten maken, toch zijn zij belangrijk. Zij hebben een belangrijke, taak op ve lerlei gebied als onderwijs, armenzorg enz. Vervolgens wijst spr. op de Ged. Staten, 'T- een belangrijke taak hebben in het uit voeren der wetten en het uitoefenen van toezicht en die uit de Prov. Staten voort komt. Daarom zult gij zorgen zoo'n groot mo gelijk aantal Katholieken te kiezen. Van het grootste belang is dit ook, om dat de Ged. Staten de leden der Eerste Kamer kiezen. Gevaarlijke ideologieën. En spreker vervolgt dan: wij leven in een tijd als wij na Napoleon niet meer gekend hebben Ook coen was er een volk, het Fransche volk, geladen met de ideologie, de vrijheid te brengen aan Europa. En het zijn de ideeën van de vrij heid, gelijkheid en broederschap geweest, die meer dan de bajonetten het aan schijn van Europa veranderden. Ook deze periode zal voorbijgaan, zoodat die in den Fransche ntijd voorbij is gegaan, maar wij leven intusschen in een tijd, dat wéér een volk in Europa zich gestuwd voelt door een groote en gevaarlijke ideologie. Wij oordeelen anders, wij meenen, dat er plaats is vöor samenwerking en rechts gelijkheid tusschen de volken. Wij moeten echter bij de beoordee ling objectief blijven en ook het goede zien dat dat volk heeft. Maar des te meer is het dan te betreuren, dat dit groote volk zich verslingerd heeft aan deze gevaarlijke ideologie en niet wil luisteren naar de woorden van Beth lehem noch naar Christus' plaatsbc- kleeder op aarde. Hun ideologie is de bevoorrechte plaats voor één volk en één ras en dat voert tot een gewel digen strijd. Dat voert tot strijd tegen de beginselen van het Christendom. Ons past in dezen tijd meer dan ooit te leven naar onze beginselen en te streven naar de eenc kracht der natie. Past het ons dan in zulke ernstige tij de nstrijd te voeren voor verkiezingen? Verdeelt dat ons volk niet in plaats van de eenheid te bevorderen? Spr. noemt dit drogredenen, waarmee de kiezers worden bestookt. Natuurlijk zou een volk met de zeg gingsmacht van één man tot krachtpresta ties zijn op te voeren. Maar menschwaar diger is de deelname van meerderen aan de regeering en spr. zegt dienaangaande meer te vertrouwen op St. Thomas van Aquino, die zulk een regeering de beste achtte. Door de massaverbeelding bezig te hou den met waagstukken slaagt de dictatuur er in de massa achter, zich te houden. Houd daarom vast aan het ideaal van een goede democratie, van gezonden volks invloed. Ontaarding der democratie kan men ons niet verwijten. Maar van volks invloed is geen sprake, als deze zich niet kan uiten in de vorming van partijen, waarin de overtuiging des volks zich kan uitspreken. Zoo wenschen wij een gezond partijleven. Dat er zoovele partijen en partijtjes zijn kan men zeker ons niet verwijten. Als andere partijen ons voorbeeld volgden zou men het ideale partijen stelsel hebben bereikt. De dwergpartijtjes verzwakken het par lementaire stelsel. Maar een gezonde par tijstrijd moet er zijn. Spr. behandelde vervolgens de geesteL hi bewapening, die spr. liever naar St. Paulus zou willen noemen: de nieuwe bewapening in moreele en geestelijke kracht. Daartoe kan een partij als de onze krachtig medewerken. De ideeën moeten krachtig tegen elkaar opbotsen om de waarheid beter te doen stralen. De strijd, dien wij voeren met het kruis in top is een strijd voor den waarachtigen vrede. Als wij daaraan onze kracht en geestdrift geven, werken wij aan de nieuwe versterking onzer geeste lijke volkskracht. Wij willen het koninklijk woord volgen, omdat het gedragen werd door de christelijke beginselen. En hiernaar vooral, moeten wij trachten: begrijpen en begrepen wor den. Daaraan heeft het den laatsten tijd wel een en ander ontbroken en vooral het katholieke volksdeel is het voor werp van een ontzaglijke hetze ge worden. Hierin gaat de N.S.B. met haar ver wilderende methoden voorop. Spr. geeft hier voorbeelden van, als de aanvallen in een groot deel der Pers op onzen katholieken minister Goseling. Wjj willen dat de verblinden gaarne vergeven, aldus spr., maar vergeten moeten wij het niet. Droevig is echter wel de kortheid van veler geheugen, die nu het Katho licisme als vijand aanvaarden en al weer vergeten zijn, dat de N.S.B. nog maar eenige jaren geleden Moskou als de vijand voorstelde. Daarom moest men op de N.S.B. stemmen om aan het Communisme te ontkomen. Nu is: Mussert of Moskou doorge schrapt en met de wildheid, die het N.S.B.-partijtje nog bezit evenals de partij van Degrelle in België bezig uiteen te vallen heeft zij Moskou vervangen door het Katholicisme. En velen zijn alweer vergeten, dat Mussert of Moskou heeft afgedaan, omdat er niet voldoende propaganda meer inzat. Toch verkeeren de groote christelijke beginselen nog in gevaar. Spr. wijst bijv. op de bestrijding van het huwelijk, op de wijze waarop men te hoop loopt als er mo reele, principieele beginselen als kinder toeslag e.d. naar voren komen. Spr. wijst ook op de verdediging van het verderfe lijke Neo-Malthusianisme, z.g. in naam van de vrijheid. Maar aan die vrijheid is een grens, als een volk zichzelf zou gaan uitmoorden. Daartegenover mag de overheid niet on verschillig staan. Dat de linkerzijde steeds meer dat stelsel beschermt, is een veeg teeken. Vervolgens behandelde spr. de werk loosheidsbestrijding. Ook hierin moeten wü ons christelijk beginsel indragen. Wat d. adwerkelijk daartegen geschiedt is veel, slechts de geweldige omvang doet ons mis schien ontevreden zün over het tempo, al kunnen wij overtuigd zijn, dat er groot- scheeupsche plannen zijn. Als ik hier critiek heb op het tempo, aldus spr., mogen allen hierin het bewys zien, dat wij in een de- mocratischen staat als de onze, vrij onze critiek kunnen uiten en dit ook doen, zelfs op een bevriende regeering en dat wij niet wit noemen, wat zwart is. Spr. gaat er nader op in en wijst b.v. op het trage tempo, waarin de jongens bene den 15 en de meisjes beneden 16 jaar uit de arbeidsmarkt worden geweend. Waar blijft, aldus spr., deze belangrijke maatregel? Spr. begrijpt de moeilijkheden, maar toch gaat het naar spr.'s meening te langzaam. Spr. dringt op uitvoering aan. Deze vrümoedige, opbouwende critiek, al dus spr., vermindert onze bewondering voor dit kabinet niet. En straks by de verkiezin gen zullen wij ook dit christelijk kabinet steunen. Tenslotte behandelde spr. den internatio nalen toestand, waarop hij in het begin reeds wees. Een beweging als thans in Europa gaan de is, bevat ook voor ons de grootste ge varen. Wij moeten daarom de regeering toe roepen dat wij achter haar staan bij haar zelfstandigheidspolitiek, waaraan wij moeten vasthouden. Wij moeten de oogen niet richten naar Oost of West. Wij moete.. vóór alles onze neutrali teit handhaven, maar het gevaar is, dat een bepaalde partij in ons midden lonkt naar ééne zijde. Die lieden brengen onze zelfstandigheid in gevaar bij het uitspreken van hun verblinde, gevaar lijke taal. De Geer heeft het zoo goed gezegd, dat di* gevaar zelfs tot N.S.B.'rs is doorge drongen en dat het gevolg van hun leuzen gevaarlijk kan zijn. Mussert of Moskou, aldus spr., zal nu moeten vervangen door: nationaal of anti-nationaal. En dan weten wij dat de N.S.B. door hun blinde toejuichingen bij alles wat in een ander land geschiedt niet aan den nationalen kant staan. Spr. wekte tenslotte de kiezers en propagandisten op, te bewijzen, dat ons katholieke volksdeel nationaal is en nationaal blijft. De voorz. aankte mr. Verschuur en wekte allen op te stemmen en te doen stemmen allen op Mr. Bolsius, no. 1 van lijst 2. Twee honderdjarig bestaan R.K. Arm bestuur Er is al in onze courant melding van ge maakt: Op 27 April a.s. bestaat het R.-K. Armbestuur in onze stad twee hon derd jaar. De geschiedenis van deze twee eeuwen, samengesteld door den penningmeester van het bestuur der jubileerende instelling, den heer J. P. A. Brand, is dezer dagen in boek vorm uitgegeven. Wij komen er nader op terug, maar willen er nu reeds op wijzen, dat de lezing van dit geschrift, dat, in be- knopten, overzichtelijken vorm, de historie van twee eeuwen katholieke armenzorg in onze stad geeft, voor velen heel interes sant zal zijn. Heel interessant om verschil lende redenen o.m. óók om dat al dien tijd, dank zij veler offervaardigheid, is tot stand gebracht. Dat .goede en nuttige werk zet het hui dige bestuur voort. In dézen tijd, nu de nood zoo groot en uitgebreid en veelzijdig is! 't Kan niet anders, of vele katholieken van Leiden willen naar aanleiding van het twee honderdjarig jubileum, bedoeld be stuur helpen, die zware taak zoo goed mo gelijk te vervullen. Door een voor dit doel gevormd comité zijn velen daartoe in de gelegenheid gesteld. Er zijn circulaires verspreid met intee- kenbiljetten voar een feestgave. Nu heeft men er ons op attent gemaakt, dat onmogelijk bij het bezorgen van die circulaires élke vergissing kon worden voorkomen dat m.a.w. er wel katholie ken zullen zijn, die geen circulaire hebben ontvangen, terwijl het in de bedoeling lag, ook him er een te sturen. Aan de hier bedoelde geloofsgenooten willen wij gaar- r.a verzoeken, zulk een onwillekeurig ver zuim te excuseeren endat metter daad te toonen. Betreffende de feestviering zelve kun nen wij mededeelen, dat Z. H. Exc. de Bis schop van Haarlem Mgr. J. P. Huibers op 27 April een H. Mis zal opdragen in de ka pel van het R.-K. Wees- en Oudeliedenhuis. CANDID AATSTELLING GEMEENTERAAD. Wij herinneren er aan, dat binnenkort de candidaatstelling plaats heeft voor leden van den gemeenteraad, afgevaardigd door dc R. K. Staatspartij. Wij meenen goed te doen met er op te wijzen: lo. dat ook zittende leden opnieuw ge- candideerd moeten worden, als men dezen air candidaat wil gesteld zien; 2o. dat de plaatsvervangers op een can- didaten-lijst niet candidaten mogen zyn vanminder geschiktheid dan de eerst- geplaatsten; dat juist van groot belang is, dat óók de plaatsvervangers, eventueel ge roepen tot het lidmaatschap van den Raad, geschikte afgevaardigden zijn; 3o. dat candidaten, die bij het bestuur der „kiesvereeniging" werden ingediend, den wensch kunnen mededeelen, dat de Leden hen niet zullen kiezen op de eerste p1aatsen, doch op een der plaatsen van de plaatsvervangers: 4o. dat tien stemgerechtigde leden één, maar óók meer candidaten kunnen indie nen vóór Maandagavond 7 uur; 5o. dat bij een candidaten-lijst een ver klaring moet zijn van den candidaat (aten), dat de candidaatstelling geschiedt met zyn (hun) goedvinden; 6o. dat er Woensdagavond a.s. om 8 uur een vergadering is van de afd. Leiden der R. K. Staatspartij. Zaterdag 1 April a.s. herdenkt de heer M. N. Kamerman, conducteur bij de Haag- sche Tramweg Maatschappij Den Haag Leiden, den dag, dat hij voor 25 jaar bij genoemde maatschappij in dienst trad. LEIDEN. Vrijdag, Leidsche Kunstkring „Voor Al len", Budapester Strijkkwartet, Stadsgehoorzaal, 8.15 uur. Vrijdag, ,.St. Christoffel", in „De Harmo- niet, 8.30 uur. Vrijdag, Propaganda-club „Dr. Schaep man", ledenvergadering „Burcht", Jacoba-zaal te 8K uur. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken te Leiden wordt van Zater dag 18 tot en met Vrij dag 24 Maart as. waargenomen door de apotheken: tot Hulp der Menschheird, Hooigracht 48, tel. 1060 en A. J. Donk, Doezastraat 31, tel. 1313. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 274. EEN GELUKKIG GEZIN zal dat gezin zijn waarin de prijs valt van twee jaar levensonderhoud ter waarde van twee duizend gulden. Eén lotkaart der Nationale Paaschloterij 1939 welke Zogdag gratis zal worden uitgereikt geeft hierop reeds vier kansen. Wij declcn dit mede om het gevaar te voorkomen dat er kaarten ongebruikt blijven. Laat geen kaart verloren gaan. OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK „REUVENS" De jaarvergadering. Gistermiddag werd een algemeene leden vergadering gehouden van de Openbare leeszaal en bibliotheek „Reuvens" onder leiding van dr. A. A. van Rijnbach. De secretaresse, mej. dra J. H. van Les sen bracht het jaarverslag uit. Het vol gende is er aan ontleend. Het aantal leden bedroeg op 31 December j.l. 1788, waar onder 464 buitenleden. Het totaal aantal ingeschreven werklooze lezers bedroeg 2527. In 1938 werden 159 nieuwe bijge schreven. Het aantal leden der jeugdbiblio theek bedroeg 206. Bij het correspondent schap Voorschoten waren 84 leden inge schreven. Het boekenbezit bedroeg 27773 boek- deelen en 3467 brochures. De studiezaal werd door 1580 personen bezocht. Het to taal der uitgeleende boeken was 97676 (65312 ontspanningslectuur en 32364 stu dieboeken). Aan werklooze lezers werden uitgeleend 11131 boeken (7396 voor ontspanning en 3735 voor studie). In de jeugdbibliotheek werden uitgeleend 13296 boeken (9235 leesboeken en 4061 studieboeken). Aan den heer van Schaick, hoofd van de vervolg- avondschool aan de Oude Vest werden, evenals verleden jaar 72 boeken geleend voor leerlingen. In het correspondentschap Voorschoten werden 7333 boeken uitge leend (4181 romans, 827 studieboeken en 2322 kinderboeken). Wat het personeel betreft kreeg mej. Haentjens op 1 Januari 1938 een vaste aanstelling. De concierge-binder P. J. Smit die 28 jaar lang zijn werk tot groote tevredenheid had verricht kwam op 21 April plotseling te overlijden. In zijn plaats werd met ingang van 7 Juni als tijdelijk beambte benoemd J. Vellekoop Jr. Van het bestuur overleed mr. A. van der Eist; een nieuw lid werd in zijn plaats nog niet benoemd. Het jaarverslag werd goedgekeurd. Uit het verslag van den penningmeester, den heer B. W. de Waa^ bleek dat de voorge stelde bezuinigingsmaatregelen succes heb ben gehad. Helaas echter eischen hoognoo- dige reparaties aan de gebouwen groote uitgaven. Om deze en andere redenen is het noodig gebleken de minimum-contri butie van 1.50 tot 2.00 te verhoogen. De rekening sluit met een nadeelig saldo van 448.86. De uitgaven bedroegen 15.519.09, waaronder een nadeelig saldo over 1937 van 655.19. Behalve de ge wone subsidies van gemeente 5340.53), provincie 900.55) en rijk 2573.00) werd een subsidie van 400.ontvangen van de commissie voor de ontwikkeling en ontspanning van werkloozen. Na gunstig rapport der kascommissie werd den penningmeester decharge ver leend. LEIDSCHE REDDINGSBRIGADE In „Royal" hield de Leidsche Reddings brigade haar jaarlijksche algemeene leden vergadering. Met een kort welkomst woord opende de voorzitter, de heer F. v. d. Mark, de vergadering en wierp een terugblik op het afgeloopen jaar, dat voor de L.T.B. al leszins gunstig is geweest. Het ledental groeide met circa 50 personen. Voorts deelde spr. mede, dat de heer van Ingen Schenau, wegens zijn drukke werkzaam heden genoodzaakt was als bestuurslid te bedanken. Spr. schetste den heer van Ingen Schenau als een bestuurslid, dat zich steeds op de achtergrond hield en van die plaats steeds een stuwende kracht voor de Brigade was. De voorzitter stelde voor hem tot eere- lid te benoemen waarmee de vergadering met applaus instemde. Vervolgens was het woord aan den secr. den heer G. de Kramer, die op onberispe lijke wijze verslag uitbracht over het jaar 1938. De penningmeester, de heer H. Treur, deed verantwooding van de door hem zoo nauwkeurig beheerde gelden, sluitend met een klein batig saldo vor de Brigade. Hierna ging men over tot het verkiezen van twee bestuursleden.. Uit een vrije stemming werden gekozen mevr. Plug en de heer G. v. Janssen Van de rondvraag werd door enkele leden gebiuik gemaakt, waarna de (heer van der Mark met een woord van opwek king en dank voor de opkomst de ver- gadc.ring sloot.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2