Een solidariteitsver
klaring tegen Duitschland
Weerzin tegen handel met het
Derde Rijk
De Duitsche pers prijst Nederlands
zakelijke houding.
BUITENLAND
Laval naar Rome?
Het bezoek van
president Lebrun
Aanhankelijk aan
de as-politiek
WOENSDAG 22 MAART 1939
DE LEÏDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
De toestand in de bezette
gebieden
EEN VEEKLARING BETER DAN EEN
CONFERENTIE.
De gezamelijke verklaring, waarin
zal worden aangekondigd, dat de vier
mogendheden solidair zullen zijn in
geval van verdere Duitsche daden van
agressie, welke verklaring door
Groot-Brittannië bepleit wordt, zal
waarschijnlijk in algemeene termen
worden gesteld. Aldus schrijft een di
plomatieke waarnemer te Londen.
Het verluidt, dat het document geen
bepaalde verplichtingen of uitgewerk
te clausules zal behelzen.
De tekst wordt bestudeerd door de
vier betrokken regeeringen, n.l. Enge
land, Frankrijk, Rusland en Polen.
Terwijl de Russen en Polen wenschen,
dat het document clausules zal bevatten,
welke de onderteekenaars binden tot op
treden, meent men, dat Britsche kringen
meer voelen voor een onmiddellijke alge
meene verklaring, die niet de mogelijk
heid uitsluit van definitieve militaire ver
plichtingen of zelfs van een internationa
le conferentie, later, wanneer de onder
teekenaars zulks wenschen.
Men is van gevoelen, dat een confe
rentie in de huidige crisis uiterst te on
pas zou zijn, vooral wanneer zij te Boe
karest zou worden gehouden, gelijk, naar
verluidt, de Russen voorstellen, terwijl
de uitwerking van bepaalde verplichtin
gen te veel tijd zou kosten.
Van betrouwbare zijde wordt vol
gens de „Associated Press" verklaard,
dat wanneer de voorgestelde anti-
agressieverklaring zou. worden onder
teekend, Amerika bereid zou zijn een
gelijke verklaring voor zichzelf af te
leggen.
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau
verklaart men in politieke kringen te Bel
grado, dat Joegoslavië geen belang heeft
bij het Britsch-Fransche plan tot het
houden eener conferentie, waartoe ook
Moskou zou worden uitgenoodigd.
Een verzoek aan Roosevelt.
De „German American League for Cul
ture of Northern New Jersey" heeft een
petitie aan het Amerikaansche departe
ment van staat gericht, waarbij Roosevelt
gevraagd wordt alle diplomatieke en con
sulaire vertegenwoordigers uit Duitsch
land terug te roepen, alle bezittingen der
nationaal-socialisten in de Vereenigde
Staten te regelen en een embargo toe te
passen op den geheelen Amerikaanschen
uitvoer naar Duitschland.
De Liga telt 100.000 leden.
EEN BOYCOT-ACTIE IN ENGELAND.
Bestellingen geweigerd.
De in Groot-Brittannië veroorzaakte
verontwaardiging over de door Duitsch
land toegepaste politiek van geweld je
gens Tsjecho Slowakije komt tot uiting
in een steeds vijandiger houding ten aan
zien van handhaving der economische
BritschDuitsche betrekkingen. Gisteren
is vernomen dat de industrieelen van
Lancashire belangrijke bestellingen op
katoenen stoffen van Duitsche zijde ge
weigerd hebben. Dit besluit beteekent des
te meer, zoo zegt men in Britsche indu-
strieele kringen, daar de Duitsche firma's
bereid waren voordeelige prijzen te be
talen en de aangeboden contracten veel
belangrijker waren dan die, welke korte
lings waren aangegaan. De hier gevoel
de ergenis ten aanzien van de Tsjecho-
Slowaaksche gebeurtenissen komt even
eens tot uitdrukking in talrijke ingezon
den stukken in dagbladen. De schrijvers
bepleiten diverse maatregelen om een
eind te maken aan het koopen van Duit
sche goederen in Engeland.
Sommigen gaan zoover, dat zij de ha
venarbeiders voorstellen te weigeren
Duitsche goederen, die in Engelsche ha
vens aankomen, te lossen.
OPSCHORTING DUITSCH-
ROEMEENSCHE HANDELS
BESPREKINGEN
De onderteekening van een protocol ter
aanvulling van het Duitsch-Roemeensche
handelsverdrag van November j.l. zou voor
het oogenblik zijn opgeschort, Boekarest is
van oordeel, dat de zaak een te sensatio-
neele wending heeft genomen, en dat het
voor alles wenschelijk is de oplossing van
de tegenwoordige crisis af te wachten.
DE GRENSVERSTERKING VAN
ROEMENIë
Gisteravond is te Boekarest een officieel
communiqué geplubliceerd, waarin wordt
medegedeeld, dat volgens besluiten, die ge
nomen zijn door de Kroonraad, de Roe-
meensche regeering besloten heeft, in het
grensgebied verscheidene contingenten re
servisten te concentreeren, teneinde de
sterkte der dekkingstroepen aan te vullen.
Het communiqué voegt hier echter aan
toe, dat deze contingenten op aanzienlijken
afstand van de grens zullen blijven en
zich er toe zullen bepalen opleidings
oefeningen te houden. Ook wijst het com
muniqué er op, dat Roemenië vastbesloten
is een vredespolitiek te voeren.
Als gevolg van de maatregelen, die de
vorigeweek genomen zijn, is de westelijke
grens reeds over de geheele lengte be
waakte, en de nieuwe troepen schijnen be
doeld te zijn als steun yoor de strijdkrach
ten in de eerste linie.
NEDERLAND RUSTIG EN ZAKELIJK
Waardeering in Duitsche pers
Te midden van de ongekend heftige Duit
sche reactie op de perscampagne van het
buitenland tegen Duitschlands optreden in
zake Tsjecho-Slowakije, valt te Berlijn een
opmerkelijke waardeering te constateeren
voor de rustige en zakelijke houding van
de Nederladsche overheid, alsmede
van een groot gedeelte der Nederlandsche
pers, aldus meldt de Berlijnsche corres
pondent van de „Tel."
De zakelijke en onbevangen houding,
welke de Nederlandsche autoritei
ten tijdens en na afloop van de laatste
Tsjechische crisis hebben aangenomen, is
te Berlijn des te meer opgevallen, nu vry-
wel overal elders in het buitenland een
nerveuze, veelal agressieve stemming
wordt waargenomen. De Duitsche pers
maakt de laatste dagen hiervan ook ge
wag in artikelen, waarvan er zelfs een,
naar men ons mededeelde, als officieus be
schouwd kan worden.
Het betreft hier een passage in een
hoofdartikel van de „Börsen Zeitung",
waarin het tot stand komen van de vredes
verdragen op de scherpste wijze gecriti-
seerd wordt en waarin dan de volgende op
merking wordt gemaakt: „Er is een fat
soenlijke, eerbare buur van het Duitsche
rijk, Holland, welke het in de jaren
19181919 van c'e hand wees, zich als
hqena van de slagvelden te laten mis
bruiken, en zich Duitsch gebied te laten
opdringen".
Gisteravond kwam de „Börsen Zeitung",
wederom in verband met heftige aanval
len op het buitenland, over Nederland
te spreken, en schrijft in een eveneens ge
ïnspireerd hoofdartikel het volgende:
„Een groot gedeelte van de kleine Euro-
peesohe staten bevindt zich in de geluk
kige situatie te kunnen terugblikken op
een lang verleden van vriendschappelijke,
minstens echter correct neutrale betrek
kingen tot het Duitsche rijk. Tot deze wil
len wij vooral de Scandinavische landen,
Holland, Zwitserland en de Baltische
staten rekenen. De meesten van deze we
ten uit den tijd van den wereldoorlog hoe
nuttig en juist een correcte neutraliteit
voor henzelf en hun naburen geweest is".
DE HOUDING VAN ITALIË.
Wat is de beteekenis van Attolico's
vertrek?
Alvorens naar Rome te vertrekken heeft
de Italiaansche ambassadeur te Berlijn, At-
tolico,, een onderhoud gehad met Hitier,
waarbij naar verluidt, ook von Ribbentrop
en Goering aanwezig waren.
In welingelichte kringen wordt verno
men, dat Attolico een boodschap van den
Fuehrer aan den Duce zal overbrengen.
Atalico wordt Vrijdag te Berlijn terug
verwacht en de geruchten over een ver
koeling van de as worden belachelijk ge-
genoemd.
DE SCHIJN-ONAFHANKELIJKHEID
VAN SLOWAKIJE.
Duitschland poogt den schijn te redden.
Men spreekt te Berlijn tegen, dat Slo-
waaksch gebied bezet is door de Duitsche
troepen ondanks de serieuze berichten, die
daarover uit Slowakije zijn ontvangen.
Duitschland streeft er naar Polen gerust
te stellen, dat de bezetting van de Kar-
pathische Oekraine door de Hongaren niet
kan beschouwen als de verwezenlijking
van de gemeenschappelijke PoolschHon-
gaarsche grens, zoolang Slowakije op min
of meer verdekte wijze onder volstrekte
militaire controle van Duitschland blijft.
Gisteren zijn besprekingen begonnen
tusschen de Slowaaksche ministers Tuka
er. Durckansky en de Duitsche leiders, wel
ke ten doel hebben het binnenlandsche en
buitenlandsche statuut van Slowakije te re
gelen.
Politieke Duitsche kringen toonen een
zeer merkwaardige reserve ten aanzien van
dit statuut. Het schijnt, dat zij willen ver
mijden in het buitenland en vooral bij de
„toekomstige cliënten" van deze Duitsche
federatie den indruk te wekken, dat 't sta
tuut door Duitschland wordt verleend. Het
lijkt waarschijnlijk, dat na de Duitsch
Slowaaksche besprekingen het verband tus
schen Duitschland en Slowakije zal wor
den gepubliceerd in den vorm van een Slo
waaksche grondwet, die plechtig te Bra
tislava zal worden afgekondigd, hetgeen
den schijn zou redden van den onafhanke-
lijken staat.
Talrijke Tsjechische kranten, die onlangs
een kaart hadden gepubliceerd, waarop Slo
wakije staa.t aangegeven als Duitsch ge
bied, zijn door de autoriteiten van Slowa
kije verboden.
DE TOESTAND IN TSJECHIë.
Parlement te Praag ontbonden.
President Hacha heeft den leider der
Praagsche regeering, Beran, een beschik
king betreffende ontbinding van het Huis
van Afgevaardigden en van den Senaat
doen toekomen. Hiermede is het parlement
te Praag ontbonden. Over nieuwe verkie
zingen is nog niets bekend.
De „protector" van Bohemen en Mora-
vië, von Neurath, zal het slot te Praag be
wonen. De vertrekken in het eerste deel
van het slot zullen worden ontruimd om
plaats te maken voor de kanselarij.
De kanselarij van staatspresident Hacha,
zal aan de derde binnenplaats gelegen zijn.
In een snel tempo wordt Duitsch geld
in omloop gebracht. De mark wordt reeds
op de stations, in de trams en de winkels
in betaling aangenomen.
lederen dag worden nieuwe anti-Jood-
sche maatregelen genomen. De Duitsche
autoriteiten ontwijken tot nu toe in deze
aangelegenheid zelf op te treden. Zij laten
de maatregelen nemen door tusschenkomst
van Tsjechische vereenigingen.
Gisteren heeft de vereeniging van koop
lieden „Merkur" de Arische handelaars uit
genoodigd zich in hun eigen belang te voor
zien van biljetten, waaruit blijkt, dat de
winkels aan „Ariërs" toebehooren.
De bevelhebber van het Duitsche leger
in Bohemen en Moravië, generaal von
Brauschitz heeft het Duitsche strafrecht
in Bohemen en Moravië ingevoerd voor al
le Duitschers in dit gebied. Tsjechen zul
len onderworpen zijn aan dit strafrecht,
wanneer zij misdaden plegen gericht te
gen den Duitschen staat en het Duitsche le
ger.
Ter behandeling van misdaden tegen den
Duitschen staat en het Duitsche leger kun
nen speciale rechtbanken worden inge
steld.
Verder worden de Duitsche jongelieden
in deze gebieden aangespoord zich op te
geven als vrijwilliger voor het Duitsche le
ger. Zij zullen in den zomer of de herfst
van 1939 worden ingelijfd en zullen zijn
vrijgesteld van den arbeidsdienst.
BELGIË
EEN VERKLARING VAN KARDINAAL
VAN ROEY
Beroep op eenheid
Ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan
\an de federatie van Belgische Katholieke
vrouwen heeft kardinaal van Roey een
redevoering uitgesproken.
De primaat van België 'verklaarde o.m.,
dat meer dan ooit aanhankelijkheid aan
het Belgische vaderland op dit oogenblik
noodig is, nu Europa tot in zijn fundamen
ten geschokt wordt.
Onze oneenigheden, aldus de kardinaal,
zijn oppervlakkig,
In den ure des gevaars moeten wy ons
aaneensluiten rondom het altaar des vader
lands en den troon des Konings. Alle bur
gers, wien het hoogste welzijn des lands
ter harte gaat, allen, die geen slavenziel
hebben en hun vryheid en menschelijke
waardigheid op prijs stellen, zullen de
kleinzielige kwesties vergeten, die hen
verdeelen en zullen zich scharen rondom
de gemeenschappelijke vlag voor de ver
dediging van de hoogste belangen van
België.
Fatsoenlijke lieden zullen niet het spel
spelen van de vijanden der sociale orde,
van den tegenstander der nation&len of van
beroepsagitatoren.
DUITSCHLAND
DE JAPANSCHE AMBASSADEUR BIJ
VON RIBBENTROP
Wenscht annuleering van wapen
leveranties aan China
De Japansche ambassadeur te Berlijn,
generaal Osjima, die aanwezig was bij de
ontvangst van Hitier op Zondag j.l. heeft
gisteren een' langdurig onderhoud gehad
met von Ribbentrop. Bevoegde Duitsche
kringen weigeren een standpunt te be
palen ten aanzien van de geruchten, die
de ronde hebben gedaan betreffende een
wijziging van het anti-Kominternpact in
een militair bondgenootschap. Japansche
kringen te Berlijn hebben met voldoening
de inlijving van de Tsjechische provincies
in Duitschland begroet. Zij hopen vooral
dat Duitschland, nu het de controle heeft
over de wapenfabrieken „van Skoda, de
wapenleveranties van Tsjecho-Slowakije
aan China niet zal voortzetten. Alles wijst
er op, dat Japan terstond de annuleering
gevraagd heeft van de bestellingen die voor
rekening van China nog niet zijn uitge-
\«)erd.
GELOOFSAFVAL IN DUITSCHLAND
Het tweemaandelijksche tijdschrift „Die
Seelsorge" geeft een overzicht over de
formaliteiten, die in de verschillende
streken van Duitschland noodig zijn, wan
neer men uit de kerk wil treden. Een al
gemeene rijksregeling is wel te verwachten
maar tot op heden zijn de voorschriften in
de verschillende gebieden niet gelijklui
dend. De verklaring dat men uit de Kerk
wil treden moet persoonlijk afgelegd wor
den bij de desbetreffende autoriteiten. In
alle streken van Duitschland krijgt degene,
die uit de Kerk treedt, daarvoor een spe
ciaal bewijs. Alleen in Hessen kost het
uittreden uit de Kerk een klein bedrag; in
de overige gebieden van het Derde Ryk
geschiedt dit kosteloos. De openbare pu
blicatie van hen die uit de Kerk treden,
vooral het voorlezen van den kansel, is
verboden. Wie uit de Kerk treedt, is niet
verplicht een of andere reden op te geven,
of vragen hieromtrent te beantwoorden.
FRANKRIJK
ALS NIET-OFFICIEELE
ONDERHANDELAAR.
Officieele kringen weten van niets.
Het gerucht gaat, dat in invloedrijke
kringen te Parijs een beweging gaande is
om een niet-officieelen boodschapper met
een speciale missie naar Italië te zenden.
In officieele kringen, aldus Reuter, wordt
evenwel verklaard, dat men geen inlich
tingen heeft omtrent een dergelijk voor
nemen.
In dit verband worden de namen genoemd
van oudpremier Laval, die destijds met
Mussolini heeft onderhandeld over een ver
drag in zake Noord-Afrlka en samen met
den toenmaligen Britschen minister Hoare
het naar hen genoemde voorstel deed in de
Abessinische kwestie en graaf De Cham-
brun, oudgezant te Rome. Laval zelf heeft
enkele dagen geleden in de Senaatscommis
sie voor Buitenlandsche Zaken de wensche-
lijkheid geopperd van onderhandelingen
met Italië, nü en via een specialen vertrou
wensman. Men is van meening, dat een be
sluit spoedig, genomen moet worden in ver
band met de voor a.s. Zondag vastgestelde
rede van Mussolini.
ENGELAND
HARTELIJKE ONTVANGST TE LONDEN.
Overweldigend gejuich.
De president der Fransche republiek en
mevrouw Lebrun zijn gisteren buitenge
woon hartelijk door de Londensche bevol
king ontvangen, die uiting gaf aan de in
nige gevoelens van vriendschap, welke de
beide naties verbinden. Het gejuich der
menigte was zóó overweldigend, dat het
muziekcorps, dat de Marseillaise speelde,
er door werd overstemd. De hartelijkheid
van de verwelkoming te Londen heeft pre
sident en mevrouw Lebrun ten zeerste ge
troffen en glimlachend namen zij de hulde
in ontvangst. Er waren geen voorbereidin
gen getroffen voor hun verschijnen op het
balkon van Buckingham Palace, doch daar
de menigte aan één stuk bleef juichen en
zij herhaaldelijk om den president en de
koninklijke familie riep, verschenen de pre
sident en zijn echtgenoote, de koning, de
koningin en de beide princessen op het bal
kon. Zij werden stormachtig toegejuicht.
Een uur na hun aankomst te Londen
hebben de heer en mevrouw Lebrun zich
per auto naar Marlbourough House, de re
sidentie van koningin Mary, begeven.
Met moeite kon de auto door de drukte
heenkomen. Duizenden juichten den pre
sident toe. Zij riepen: „Leve Frankrijk!"
De president dankte groetend.
EEN OFFICIEEL BANKET.
Een toast van den Engelschen koning.
In de groote balzaal van Buckingham
Palace hebben de Engelsche koning en de
koningin gisteravond een officieel banket
aangeboden aan den Franschen president
en zijn echtgenoote. Er zaten 195 gasten
aan, onder wie o.m. koningin Mary en bijna
alle andere leden der koninklijke familie.
Voorts waren aanwezig Chamberlain, Hali
fax, en de andere leden van het kabinet,
vele ambassadeurs, de aartsbisschop van
Canterbury. De spijzen werden opgediend
op de beroemde gouden sdhalen en ook de
overige tafelstukken en het porcelein waren
PRESIDENT LEBRUN
van onschatbare waarde.
De koning sprak een toast uit op de ge
zondheid van den Franschen president en.
zeide o.a.:
„Dertig jaar geleden hebben uw land en
het mijne tezamen ontdekt, dat, aangezien
de geographie hen tot buren hadden ge
maakt, het de wil der Voorzienigheid was,
dat zij goede vrienden zijn. Vereenigd als
zij zijn in hun toewijding aan de rechts
regels, zijn onze volken zich eveneens 'be
wust van de gelijkheid hunner belangen,
die het welzijn van elk hunner tot een ge-
meenschappelijken zorg van beide maken.
Onze staatslieden kunnen zoodoende in
volstrekt wederzijdsch vertrouwen met el
kaar overleg plegen, en ik ben er van over
tuigd, dat de samenwerking onzer beide
regeeringen, de zaak van den vrede groote
diensten heeft 'bewezen en nog zal bewij
zen.
Zy streven er met alle kracht naar, een
oplossing in wederzijdsch overleg van de
vele en ernstige problemen, waarvoor de
wereld zich heden ten dage gesteld ziet,
te bevorderen, doch zij zouden niet mede
werken aan pogingen tot regeling, welke
inbreuk maken op de beginselen, die een
leidraad behooren te zijn voor de betrek
kingen tusschen de staten.
Leb run's antwoord.
In zijn antwoord zeide Lebrun o.m., dat
de vriendschap der beide landen, die ge
worteld is in het volksbewustzijn, hun
heden ten dage een van de natuurlijke en
noodzakelijke voorwaarden van hun be
staan schijnt te zijn. Dezelfde opvattingen
van eer en rechtvaardigheid, van mensche
lijke waardigheid, van eerbied voor verdra
gen en voor het gegeven woord, dezelfde
verknochtheid aan de vrijheid van gedach
te; van woord en geschrift in het kort
de vrijheid van het bestaan dezelfde
angstvalligheid, om zich niet in de zaken
van andere staten te mengen en dezelfde
liefde voor den vrede, dit zijn in het kort
deze beginselen. Ik ben er zeker van, aldus
Lebrun, dat het gezamenlijke streven der
Britsche en Fransche staatslieden ertoe zal
bijdragen, dat de wereld de onrustige pe
riode, welke zy doormaakt, te boven komt.
ITALIË
EEN VERKLARING VAN DEN
FASCISTISCHEN RAAD.
Gisteravond heeft de Groote Fascis
tische Raad onder voorzitterschap van
den Duce de vierde zitting van het
zeventiende jaar der fascistische jaar
telling gehouden.
Na afloop der besprekingen nam de
Raad de volgende dagorder aan:
„De Groote Fascistische Raad ver
klaart, ten aanzien van de dreigende
vorming van een „democratisch een
heidsfront, verbonden met het bolsje
wisme, tegen de autoritaire staten,
'n eenheidsfront dat geen vrede, doch
oorlog brengt, dat hetgeen in Cen
traal Europa is geschied, op de eerste
plaats een gevolg is van het verdrag
van Versailles en, vooral op dit oogen
blik, bevestigt hij zijn volledige aan
hankelijkheid aan de politiek van de
as-Rome-Berlijn."
HONGARIJE
HAVASCORRESPONDENT
UITGEWEZEN.
De Hongaarsche autoriteiten hebben
gisterochtend den permanenten corres-
pont van het Havasbureau verzocht, bin
nen 24 uur Hongarije te verlaten. Een re
den werd niet opgegeven, doch uit een
mededeeling van het Hongaarsche Tele-
graafagentschap kan worden opgemaakt,
dat het besluit is genomen naar aanleiding
van de berichten van den correspondent
over de in Hongarije gedecreteerde mobi
lisatiemaatregelen.
