De ontwikkeling in
Midden-Europa
ft
De Hongaren stuiten op verzet
BUITENLAND
Dc regeering wil
volmacht
ZATERDAG 18 MAART 1939
Roemenië zal niet
ingrijpen
DE REIS VAN HITLER.
Gisteren te Weenen. W-
Hitler is om tien minuten over vier gis
termiddag te Weenen aangekomen.
Officieel wordt medegedeeld, dat Hitier
vandaag naar Berlijn terugkeert.
DE STEMMING ONDER DE TSJECHEN
TE PRAAG.
Doffe onverschilligheid en verbittering.
Na twee dagen van wanhoop over de
aanwezigheid van een bezettingsleger in
hun midden, schijnen de Tsjechen te Praag
volkomen onverschillig omtrent hun lot.
Alle openbare diensten functionneeren en
oppervlakkig gezien schijnt het leven zijn
normalen gang te gaan. In de kringen der
arbeidersklasse is de houding er een van
cynische bitterheid, welke wellicht meer
tegen haar leiders is gericht, dan tegen
de Duitschers.
Men verkeert op het oogenblik volko
men in het duister ten aanzien van de
verblijfplaats van den gewezen premier
Beran. Donderdagavond was hy nog door
den Duitschen opperbevelhebber ontvan
gen, doch gisteren verklaarde men in wel
ingelichte kringen, dat men niet wist waar
hij is.
De toekomst der Tsjechische troepen is
nog steeds onzeker. Waarschijnlijk zal ar
beidsdienstplicht worden ingevoerd om
hen op te nemen. Vernomen wordt, dat
reeds tal van Joden zijn gearresteerd, hun
verwanten weten niet, waar zij zich be
vinden.
Gistermiddag zijn twee regimenten ge
pantserde wagens op het Wenceslausplein
aangekomen. De menigte die zich daar
verzameld had, bestond voor het grootste
gedeelte uit Duitschers, die met uitgestrek-
ten arm groetten. Jongelieden en kinderen
zwaaiden met hakenkruisvlaggetjes. De
Tsjechen sloegen het voorbijgaan van het
regimentsvaandel onbeweeglijk gade. Zij
hielden de hoeden op het hoofd en de han
den in de zakken. Het défilé duurde niet
lang, doch nog steeds kruisen vliegtuigen
in de lucht.
Overal staan te Praag op straat groep
jes menschen de gebeurtenissen te be
spreken en de proclamaties te lezen, wel
ke door de Duitschers zijn aangeplakt. De
bevolking is verbitterd. De houding van
de Tsjechische officieren is correct.
In het Hradschin te Praag zijn gisteren
onderhandelingen gevoerd tusschen dr.
Hacha en het presidium van de Tsjechi
sche nationale eenheidspartij.
Besloten werd het Tsjechische volk in
één enkele partij aaneen te sluiten, aan
het hoofd waarvan dr. Hacha zal staan.
DE NIEUWE GRENZEN NOG NIET
VASTGESTELD.
De definitieve grenzen van de drie dee-
len van het voormalige Tsjecho-Slowakije
zijn nog niet vastgesteld. Uit welingelich
te bron wordt vernomen, dat Duitschland
bepaalde sectoren van het „protectoraat
Bohemen en Moravië'' zou inlijven. Slo
wakije zou gedwongen worden tot enkele
grenscorrecties ten behoeve van het Tsje
chische protectoraat. Het zou schadeloos
„DE STRIJD OM EEN GEMEENSCHAP
PELIJKE HONGAARSCH-POOLSCHE
GRENS".
Het kaartje geeft den staat Hongarije
weer met de omliggende Duitsche protec
toraten en de aangrenzende Sub-Karpati-
sche Oekraine (Roethenië).
Hierin zijn de Hongaarsche legers bin
nengerukt en hebben reeds verscheidene
dorpen, alsmede de hoofdstad Chust be
zet Hongaarsche colonnes hebben reeds
van Uzhorod uit bij Verecki de Poolsche
grens bereikt. Duitschland schijnt zich in
de Hongaarsch-Roetheensche kwestie niet
gesteld worden door wijzigingen te zijnen
gunste van den kant der Kat-pathische
Oekraine.
WOLOSJIN NAAR BELGRADO.
Naar verluidt, is Wolosjin met verschei
dene leden van de vroegere Karpatho-
Oekrainsche regeering van Boekarest naar
Belgrado vertrokken.
DE TEGENSTAND DER OEKRAINERS.
Zij hadden hulp van Duitschland verwacht
Van de Roemeensch-Oekraische grens
wordt gemeld, dat nog steeds wordt ge
vochten in de Subkarpathische Oekraine.
De stad Sevlius is gisteren drie keer van
bezitter veranderd; de Oekrainers zouden
veertig Hongaren gevangen hebben geno
men.
De tegenstand in de Oekraine wordt ge
leid door kolonel Huszar, omtrent gene
raal Prchala is niets meer vernomen.
De Hongaren zijn doorgedrongen tot
Tiatsavo, 20 K.M. ten Oosten van Sighet.
Het dorp Asa de Jos wordt bewaakt door
een Roemeensche militie van 150 gewa
pende vrijwilligers.
Eén der leiders van het propagandabu-
reau van het Jong-Oekrainsche prcpagan-
dabureau te Sighet, heeft den correspon
dent van Reuter medegedeeld» dat in een
telefoongesprek met Weenen hem werd
medegedeeld, dat de Sitch, de Oekrain-
sche nationalistische organisatie, vol moest
houden in de Subkarpathische Oekraine,
aangezien Duitsche troepen op weg wa
ren om hen te helpen. Hij voegde hieraan
toe, dat volgens inlichtingen van de West
grens, daar geen schijn van Duitsche troe
pen te merken is en hij concludeerde hier
uit, dat de Duitschers de Roethenen heb
ben verraden.
Horthy naar Roethenië.
Rijksbestuurder Horthy heeft zich gis
teravond naar de Karpatho-Oekraine be
geven om de troepen aldaar te inspectee-
ren.
ROEMENIë NEEMT AFWACHTENDE
HOUDING AAN.
De Roemeensche kroonraad heeft be
sloten, dat Roemenië niet in zal grijpen
in het Roetheensche probleem en de Hon
garen het geheele gebied zal laten bezet
ten. Men wil voorkomen, dat zich inci
denten voordoen, waardoor een gespan
nen verhouding tusschen Hongarije en
Roemenië zou kunnen ontstaan. Roemenië
zal evenwel de militaire maatregelen aan
zijn grens handhaven, teneinde zoo noo-
dig de Roemeensche nationale belangen
te beschermen. De troepen in het grens
gebied zullen met 30 tot 40 duizend man
worden versterkt.
EEN OPROEP VAN BENESJ.
In een te Chicago gepubliceerde ver
klaring protesteert Benesj bij Roosevelt,
Chamberlain, Daladier en Litwinof tegen
de bezetting van Tsjecho-Slowakije, die
hij „een groote internationale misdaad"
noemt. Hij doet een beroep op deze vier
staatslieden, te weigeren, deze misdaad te
erkennen, en de consequenties te aanvaar
den, die de tegenwoordige tragische toe
stand in Europa en de geheele wereld
dringend noodig maakt.
te bemoeien en de Hongaren rustig hun
gang te laten gaan om hun ideaal, van een
gemeenschappelijke grens met Polen, te
bereiken.
Op de kaart is dit grondgebied diago
naal met stippellijn weergegeven. Het ver
ticaal gearceerde gedeelte geeft de land-
aanwinst weer, die Hongarije toegewezen
werd door het accoord van Weenen op 2
November 1938.
Het inzetkaartje geeft Hongarije weer in
Centraal-Europa. Het geheel geeft een goe
den indruk, hoe na een eventueele verwe
zenlijking van Roethenië's inlijving, de
Hongaarsche staat eruit zou zien.
DE LEIDSCHE COURANT
FRANKRIJK
TOESTEMMING VAN PARLEMENT
VERWACHT.
Communisten en socialisten zijn er tegen.
Volgens inlichtingen uit goede bron zou
de regeering volmachten tot 30 November
1939 vragen. De tekst van het ontwerp,
dat vandaag zal worden ingediend, zal
buitengewoon kort zijn. De hoofdinhoud
zou deze zijn: „De regeering wordt ge
machtigd de noodige maatregelen te nemen
tot consolidatie en uitbreiding van de
weermacht van Frankrijk".
De financieele commissie van de Kamer
heeft de door de regeering gevraagde vol
machten reeds toegestaan. Uit de stem
ming in de commissie blijkt, da men ook
in de Kamer een groote meerderheid voor
de regeering mag verwachten. De tegen
werpingen werden allen door Daladier en
Reynaud weerlegd en alle radicaal-socia
listen stemden voor de regeering, terwijl
alleen socialistent en communisten tegen
stemden. Men verwacht derhalve dat ook
in de Kamer de groote meerderheid van
de radicaal-socialisten voor de regeering
zal stemmen. De stemverhouding in de
Kamer wordt geraamd op een meerder
heid van omstreeks 320 stemmen tegen
285.
Het ontwerp zal dan Zondag door den
Senaat worden aangenomen en de eerste
dagen van de volgende week kan men de
eerste decreten verwachten.
REDEVOERING VAN DALADIER.
Hij wil van Frankrijk een onmetelijke
werkplaats maken.
Daladier heeft in de Fransche Kamer
een redevoering uitgesproken, waarin hij
o.m. verklaarde:
„Ik ben voornemens om wat ik gedaan
heb, te hervatten en voort te zetten, zelfs
het nog ernstiger te maken, wanneer gij
aan dat woord hecht, opdat Frankrijk een
onmetelijke werkplaats zal worden: dat
is het eenige middel om den vred£ te red
den".
„Ik wil de Fransche krachten doen toe
nemen en de vrijheid hebben om de maat
regelen, die ik nuttig oordeel, met een
maximum snelheid te nemen. Ik aarzel
niet te zeggen, dat, tegenover het gevaar,
de democratie moet ophouden het regime
der tegenspraken te zijn om het regime te
worden van de vrije eenheid van alle
Franschen. De regeering vraagt speciale
volmachten, die, ons nog in staat kunnen
stellen het heil des lands te verzekeren".
Daladier besprak vervolgens het pro
bleem der eischen van derde mogendheden,
waarbij hij wederom verklaarde: „Wij
zullen niets, wat het ook zij, afstaan aan
geweld of bedreiging, geen enkel van onze
rechten, geen duimbreed van ons rijk. Om
dat wij vredelievend zijn, zijn wij van nu
af aan vastbesloten alles ondergeschikt te
maken aan den dienst van een vaderland,
dat ons tot vrije mannen maakte".
ENGELAND
CHAMERLAIN ZIT NOG VAST IN
HET ZADEL.
Tegenspraak van geruchten.
De veronderstellingen, dat Chamberlain
en Halifax er uiteenloopende meeningen
op na houden en dat Halifax de leiding
zou hebben van een tegen Chamberlain
gerichte beweging, worden in welinge
lichte kringen te Londen categorisch ont
kend.
De veronderstelling, dat Halifax aan
dringt op dienstplicht wordt eveneens ont
kend.
De critiek op Chamberlain wordt door
de groote meerderheid der conservatieve
leden niet gedeeld en er blijkt niets van
een revolte tegen zijn leiding.
De besprekingen inzake een verbree
ding der regeeringsbasis vinden in verant
woordelijke kringen weinig steun en hoe
de toekomst van Eden moge zijn voor het
oogenblik bestaat er zeker geen grond
voor het bericht, dat hij zal worden uit-
genoodigd tot de regeering toe te treden.
Een der directe gevolgen van de jong
ste gebeurtenissen is een nieuwe stemming
onder eenige aanhangers der regeering een
dienstplicht te eischen. Dit geeft de regee
ring groote moeilijkheid, althans voor het
oogenblik.
DE PALESTINA-CONFERENTIE
MISLUKT.
Waarom de Arabieren de voorstellen
verwerpen.
De Arabische delegaties op de Palestina-
conferentie hebben gisteravond een ver
klaring gepubliceerd, waarin zij de redenen
uiteengezet hebben, waarom zij ertoe ge
bracht zijn, de voorstellen van de Britsche
regeering te verwerpen.
„Wij hebben ons met leedwezen ervan
rekenschap gegeven, verklaren zij, dat on
der druk van de een of andere zijde tot de
Arabieren het verzoek is gericht alle be
staande hoop op te geven, dat in de toe
komst een onafhankelijke Palestij nsche
staat kan worden gevestigd, daar duidelijk
is gebleken, dat in werkelijkheid de po
sitie van de meerderheid, dat is die der
Arabieren, gecorrigeerd zou worden ten
gunste van de Joden. Met diep leedwezen
hebben wij moeten inzien, dat de onmo
gelijkheid om de geringste verzachting van
de Zionistische eischen te verkrijgen, al
thans voor het oogenblik, een onover
komelijke hinderpaal voor een accoord
vormt".
TWEEDE BLAD PAG. 5
K.J.M.V,
DIENEND KONINGSCHAP.
Een witboek zal worden gepubliceerd.
Na het mislukken van de conferentie
inzake Palestina zal de Britsche regeering
morgen een witboek publiceeren, waarin
zy in groote trekken de politiek zal uiteen
zetten, die zij in Palestina denkt te vol
gen.
Welingelichte geven te verstaan, dat de
regeering allereerst de noodige maatrege
len zal nemen om aan alle terroristische
activiteit een einde te maken. Pas dan zul
len pogingen in het werk kunnen worden
gesteld om samen werking tusschen de
Joodsche en Arabische elementen op be
stuursgebied te bevorderen. Wat het
vraagstuk der immigratie betreft, zullen
waarschijnlijk aanzienlijke beperkingen
worden afgekondigd ten aanzien van de
toelating van nieuwe Joodsche kolonis
ten.
LITAUEN
DE NATIONAAL-SOCIALISTISCHE
ACTIE TE MEMEL.
Sedert twee dagen bevinden zich de S.A.-
organisaties van Memel in staat van alarm,
onder het voorwendsel van oefeningen.
Bertuleit heeft een bijeenkomst van Litau-
sche organisaties verboden, omdat die sa
menviel met de onthulling van een gedenk-
teeken voor Willem de Groote.
De ministerraad zal Zondag bijeenkomen
om den internationalen toestand té bestu-
deeren.
PALESTINA
JODEN KONDIGEN ALGEMEENE
STAKING AF.
De Joodsche Nationale Raad heeft
een staking van 24 uur afgekondigd als
protest tegen de laatste Britsche voor
stellen. De staking, die voor het geheele
land geldt, begint Maandagmorgen.
Alle Joodsche handels- en verkeerson
dernemingen en scholen zullen er bij
betrokken zijn.
R. K. Weeshuis te Leiden.
TWEE EEUWEN CHAR IT AS
Den 27en April e.k. zal het R.K. Wees-
en Oudeliedenhuis, St. Jacobs gracht 1 te
Leiden, 200 jaar bestaan.
Wie zal kunnen bevroeden hoeveel goeds
in die twee eeuwen uit zuivere christelijke
naastenliefde is tot stand gebracht.
Vele honderden meisjes en jongens, die
vader of moeder ofwel beide ouders had
den verloren op een leeftijd dat zij nog
geheel waren aangewezen op hun koeste
rende liefde en zorgzame leiding, vonden
in „Het Huis" onder het wijs bestuur
van het College van Regenten, allen edele
sociaal-voelende katholieke mannen uit de
hoogste kringen van Leidens Burgerij
een veilig toevluchtsoord.
Met vol begrip van het droevig gemis
dat de kinderen op zoo'n jeugdige leeftijd
tot weezen had gemaakt, werd alles in
het werk gesteld om hen geestelijk en
lichamelijk zóó te vormen als zij het onder
de ouderlijke schutse niet beter hadden
kunen verwachten.
De resultaten bleven dan ook niet uit.
De diepgodsdienstige opvoeding, die de
kinderen ontvingen, droegen de schoonste
vruchten. Meerdere meisjes en jongens
hebben, met de edelmoedige hulp van het
bestuur, hun roeping kunnen volgen als
God gewijde dienaressen en dienaren; en
het kan wel niet anders of de zegen van
den Allerhoogste is door het gebed van
Priesters, Zusters en Broeders in ruime
mate aan Het Huis, zijn inwoners en zijn
bestuurderen ten goede gekomen.
Anderen werden in staat gesteld in de
burgermaatschappij hun plaats als vol
waardige menschen in te nemen; de meis
jes werden onderwezen in alles wat noodig
is voor een goede vorming van gedegen
huisvrouwen; de jongens konden hun weg
vinden als goede vakmenschen, ieder naar
zijn aard en eigen voorliefde.
Bijzond'ire aanleg werd aangemoedigd
en zóó was het mogelijk dat niet alleen
bekwame huisvrouwen en handarbeiders
werden gevormd, doch ook verpleegsters
en onderwijzeressen, handels- en kantoor
bedienden, technici enz.
Is het dus wonder dat honderden harten
van de oud-weezen in alle deelen van ons
Vaderland en zelfs ver daarbuiten nog
immer warm kloppen van dankbaarheid
en erkentelijkheid voor al het goede dat
Roomsche liefde en Christelijke weldadig
heid en edele burgerzin voor hen hebben
voortgebracht?
Volkomen verklaarbaar is het dan ook
dat veler gedachten zijn uitgegaan om deze
geheel unieke gelegenheid te benutten om
nog eens him gevoelens van liefde en
dankbaarheid tot uiting te brengen en
daarvan een tastbaar bewijs te leveren?
Tot het doel nu om aan deze gevoelens
leiding en gestalte te geven, werd dezer
dagen een Comité van Oud-Weezen in het
leven geroepen.
Doch waar de oud-weezen overal door
het land verspreid zijn, wordt hiermede
een beroep gedaan op de medewerking
van de geheele katholieke pers, zoowel
dag- als weekbladen, om hun kolommen
beschikbaar te stellen voor deze regelen,
ten einde zoodoende alle oud-weezen te
Het „Trouw aan Christus", „Voor Chris
tus onzen Koning" is voor zeer velen niet
meer dan een demonstratie-leuze, terwijl
het méér dan dat moet wezen!
Het „Trouw aan Christus" is meer dan
een demonstratie-leuze, het is een „daad",
en de tijd kon wel eens naderen, dat die
trouw zal moeten zijn aan „daad van held
haftigheid!"
Vrienden Jonge Middenstanders, de K.
J. M. V. plaatst zooals alle vormen van Ka
tholieke Jeugdbeweging, de Christus-figuur
als de richting-gevende voor ons jong
krachtig levenKoning Christus, niet
als louter historische figuur uit het ver ver
leden, maar de nog levende, Dezelfde: gis
teren, heden en in eeuwigheid.
Christus DIENEND Koningschap. Let
wel: Christus' Koningschap is een Koning
schap van dienstbaarheid. Hij verklaarde
Zijn levensideaal als volgt: „Ik ben niet ge
komen om gediend te worden maar om te
dienen" en Hij achtte het niet beneden
Zich om aan den mensch gelijk te worden
en de gestalte aan te nemen van een
dienstknecht.
Jonge Middenstanders, wat stelt ge u
voor van uw leven?Heerscher? of:
Dienaar....? Waar de Koning Dienaar is,
daar ligt de roeping van het Koningschap
eveneais in dienstbaarheid. Hebt ge dit
goed vast, dan begrijpt ge ook, waarom het
volgende zulk een pracht-verklaring is van
iemand, die heel veel goed deed:
„Mijn geluk bestaat hierin, om geluk
rondom mij heen te verspreiden en duizen
den op te vroolijken. Als ik de aarde verlaat
moet de menschheid door mij beter en ge
lukkiger zijn geworden dan ik ze bij mijn
intrede in de wereld aantrof'. Dat is taal
niet van een heerscher maar van een die
naar.
Vandaar dat op de bijeenkomsten van de
K. J. M. V. een zeer belangrijk gedeelte
wordt gevuld om elkander te onderhouden
ovét „Dienstbaarheid in navolging van Ko
ning Christus".... je hebt het bij eigen
ondervinding, dat er heel veel „egoisten"
en „sociale lui" zijn, heel wat „rasechte li
beralen", die tevreden- zijn, als ze zelf
„binnen" zijn.
Ons K. J. M. V.-program zet de Aposto-
laatsgedachte op den voorgrond zoowel in
theorie, in wekelijksche beschouwingen,
als wel in practijk. Juist in een vereeni-
gingsverband leert men „dienen", „apos
tel" zijn, leert men zichzelven trainen om
straks en zelfs nu al in practijk te bren
gen de eigenschappen van een werkelijk so
ciaal mensch: levendig geloof, sociaal aan
voelen, taaie volharding en frissche opge
ruimdheid.
Ons K. J. M.-program brengt ons tot de
ware cultuur, tot ware beschaving, tot
christelijke beschaving, welke bestaat in
een ontplooiing van alle ziels- en lichaams
krachten naar rangorde en waarde; ware
cultuur, die den mensch vormt tot een
„persoonlijkheid", tot een „waar" mensch
met een edel gedrag ten opzichte van God
en medemenschen.
Ons K. J. M. V.-program eischt van den
Jongen Middenstander zich zóó te vor
men door in de, vereeniging ook in alles
„actief' te zijn, helpend, steunend, opbou
wend door trouw bezoek, door lidmaatschap
aan verschillende acties, door oprechte,
edele, opbouwende critiek.
Wij mogen inderdaad trotsch zijn op een
stevige, gezonde kern in onze Leidsche K.
J. M. V.-afdeeling, een kern van „actieve"
ledenHulde!maar nu zou het nog
mooier zijn, wanneer we die kern konden
zien uitgroeien ook in aantal!
Moge de komende propaganda-actie ons
dat brengen!
E. A. M. PAAP, Pr.
Moderator.
bereiken. Bij deze worden dus alle oud-
weezen uitgenoodigd hun blijk van be
langstelling te zenden ter gelegenheid van
de viering van het tweede eeuwfeest van
het bestaan van het R.K. Wees- en Oude
liedenhuis te Leiden. Het secretariaat is
gevestigd: Hooge Woerd 50 te Leiden,
waar adhaesiebetuigingen (met duidelijke
naam- en adresvermelding) gaarne worden
ingewacht.
Eventueele bijdragen kunnen gestort
worden per postwissel of per giro (No.
314325) ten name van den W.E. heer kape
laan H. B. J. Schrama, Lorentzkade 16 te
Leiden.
Het spreeekt vanzelf dat het Comité
vertrouwt dat alle oud-weezen zich ge
lukkig zullen prijzen, na zoovele jaren,
nog hun dankbaarheid te kunnen toonen
voor alle liefde, hun door een indrukwek
kende rij van edele zielen van ganscher
harte geschonken.
De plannen, die in een zeer korten tijd.
moeten worden vastgesteld (er zijn slechts
vijf weken voor dat doel beschikbaar),
zullen allen belanghebbenden nader ,per
circulaire, worden bekend gemaakt.
Thans is de daad aan de oud-weezen,
doch van heeler harte en met gevoelens
van diepe erkentelijkheid bidden allen, in
deze dagen, tot God, dat Hg zijn rijken en
onmisbaren zegen moge doen neerdalen op
„Ons Huis", op het College van Regenten
en hun familieleden en op allen die op
eenigerlei wijze hebben meegewerkt om
die honderden verweesde kinderen weder
om een schoon tehuis terug te schenken en
hen daar te bewaren en te beschermen,
hen te vormen tot flinke menschen voor
Kerk en Maatschappij.
Namens voornoemd Comité
Het voorloopig bestuur,
Voorzitter:
CORN. KOREMAN, Residastr. 5,
Leiden.
Secretaris:
PIET v. d. BOSCH, Hooge
Woerd 50, Leiden.
