STADS
NIEUWS
Vier personen
verdronken.
BINNENLAND
ZATERDAG 18 MAART 1939
DE LEIOSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Lelden 19
cent per week; 2.5Ü per kwartaal.
Bij onze «genten /O cent per wo*k;
2 60 per kwartaal. Franco per posrt
2.95 per kwartaaL Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïU.
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
V
BOE WORDT HET WEER?
VEEL WIND, IETS MINDER KOUD.
De Bill seint:
Verwachting:
Aanvankelijk betrokken anet snepniw,
overgaande in regen, later gedeeltelijk op
klarend; matige, tijdelijke krachtige, Wes
telijke tot Noordelijke wind; iets zachter.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: lichte sneeuw, N.N.O. krach
tige wind. 0 gr. C.
Vlissingen: half bewolkt, N.O. matige
wind, 0 gr. C.
De Bilt: lichte sneeuw, N.O. zwakke
wind, 1 gr. C.
Groningen: lichte sneeuw, N. zwakke
wind, 1 gr. C.
Maastricht: zwaar bewolkt, N.O. matige
wind, 2 gr. C,
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT.
De depressie, welke gisteren over ons
land lag, trok naar Italië af, en werd door
een krachtige drukstijging gevolgd.
Over de Randstaten bleef echter de
luchtdruk laag. De Oceaan-depressie, welke
gisteren haar centrum over IJsland had,
werd in den nadht dieper en trok snel naar
de Noorsche kust. Het gebied van hoogen
luchtdruk over Scandinavië was vanmor
gen, als gevolg van "de naderende depres
sie vrijwel geheel verdwenen, ook in
Schotland daalde de barometer sneL De
hooge druk in Ierland houdt echter stand
en nam iets in beteekenis toe. Aan de
achterzijde van deze Oceaandepressie sty-
gen de barometers weer sterk onder in
vloed van een uit het Poolgebied komen
de koude luchtstrooming. Over het vaste
land van West-Europa heerscht nog een
koude Noordoostelijke luchtstrooming,
welke echter wel belangrijk in kracht is
afgenomen. De temperatuur is hier overal
tot onder het vriespunt gedaald, behalve
in West-Frankrijk, en zij is ook overal
aanmerkelijk onder normaal. Onder invloed
van de naderende depressie is de tem
peratuur in Scandinavië weer gestegen,
alleen in Midden-Zweden komt plaatselijk
nog dertig graden vorst voor. Ook in
Schotland is de temperatuur gestegen en
de wind is hier meer naar West omgeloo-
pen.
LUCHTTEMPERATUUR.
1.gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Zaterdagavond 6.35 uur tot Zon
dagochtend 5.39 uur en van Zondagavond
6.37 uur tot Maandagochtend 5.36 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zondag 19 Maart
v.m. 2 uur en nam. 2.25 uur. Maandag 20
Maart v.m. 2.25 uur en nam. 2.5i0 uur.
Maan op Zondagochtend 5.09 uur.
Maan onder Zondagmiddag 16.48 uur.
Maan op Maandagochtend 5.30 uur.
Maan onder Maandagmiddag 17.55 uur.
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons
Gods wet met
vreugde vervullen.
Niet door alles te veranderen komen
wij den geestelijken nood te boven
en krijgen wij meer vreugde in het
leven, maar doordat wij het oude
Geloof met nieuwe geestdrift in
daden vertolken. Gods aloude wet
met blijdschap vervullen, met groo-
ter zelfoverwinning, nauwgezetter
geweten, innerlijke overgave.
A. M. VVeisz OP.
V Een preek voor een
Kamer van Koophandel.
Van onze Adverteerders
WIE HEEFT GEHOORD
hoe een prachtige Ford Tudor de Luxe V8,
twee jaar levensonderhoud ter waarde van
2000, 1000 koopen naar keuze, vermeld
zijn onder de zeventien hoofdprijzen der
Nationale Paaschlotery 1939?
Niemand nog?
Luister dan morgenmiddag om 12.35 uur
naar de K.R.O.
Dan wordt ook heel verklaarbaar waar
om in de laatste weken het groote slag
woord door heel Nederland is: Laat geen
kaart verloren gaan.
AGENDA
LEIDEN.
Dinsdag. Consultatie-bureau A/V.O. (Ar
beid voor Onvolwaardigen) Ar
beidsbeurs, Levendaal 1, 78 uur
nam.
EN NU...» NAAR BED!
Zoo worden tweemaal per week om 7.05
de kinderen door de radio opgewekt zich
te rusten te begeven
Maar de rust die wij U gegund hebben,
heeft nu lang genoeg geduurd.
En daarom is onze omroep
En nuwakker!
Over een maand de Statenverkiezingen.
En nog niets gebeurd?
Toch wel! Weest maar niet bang.
Wij zijn paraat.
Door al het administratieve werk zijn
we nu voor een goed stuk heen. Bereid
vaardige handen zullen ons met spoed
over den eindstreep helpen. Dan zijn er al
bergen verzet al hebt U die (gelukkig!)
niet aanschouwd.
Maar nu treden we dan
Naar buiten!
Die eerste avond, belegd door de Staten-
centrale, moet een groot succes worden.
Niemand minder dan onze partijvoorzit
ter
Mr. T. J. VERSCHUUR
SPREEKT OP 23 MAART a.s.
in de groote zaal van „Den Burcht".
Nog opwekking noodig? Katholieken
laat nu eens zien dat het niet noodig was!
Onze partijvoorzitter valle in Leiden een
geweldig gehoor te deel!
Propagandisten
U komt ter verdere bespreking en verdee
ling van de werkzaamheden met ons op
24 Maart bijeen in de Jacobuszaal van „den
Burcht" (8 uur 's avonds).
Nu blijve niet alleen niemand weg, maar
ieder brengt minstens één lid mee!
Eén of twee!
Dat doet ons denken aan de leus die we
op onze verkiezingsplaten zullen laten
drukken. Die we hier nu alvast geven en
waarmede we eerst 19 April a.s. om 5 uur
eindigen:
Katholieken,
stemt allen mee!
No. 1 lijst 2
Bolsius.
BESTUUR Dr SCHAEPMAN.
VERHUURDERSBOND VOOR LEIDEN
EN OMSTREKEN.
De Verhuurdersbond voor Leiden en
Omstreken heeft in Hotel den Burcht de
voorjaarsledenvergadering gehouden, wel
ke plaats vond onder leiding van den voor
zitter, den heer J. Zitman. In zijn ope
ningswoord gaf hij een kleinen terugblik
op hetgeen in het vorige jaar door den
Bond is geschied en releveerde de gunstig
bereikte resultaten. De notulen van de op
1 December 1938 gehouden ledenvergade
ring werden ongewijzigd goedgekeurd.
Het jaarverslag van den Bond oogstte de
goedkeuring van de vergadèring.
Uit dit, door den secretaris, den heer P.
T. de Jong, samengesteld jaarverslag dee-
len wij mede, dat de voor de huiseigena
ren ongunstige exploitatie-mogelijkheden
hebben voortgeduurd en dat voornamelijk
voor winkelhuizen het risico-percentage
belangrijk is gestegen. De zorg die vele le
den hadden voor het betalen van hypo
theekrente resp. voor de aflossingen op
deze leeningen, deden meerderen zich tot
het bestuur wenden en met genoegen werd
geconstateerd, dat in alle toevertrouwde
zaken meer of minder gunstig resultaten
werd en bereikt.
Aan den Raad van Leiden werd in zake
de straatbelasting een verzoek gezonden
om verlichting, wanneer eigendommen ge
durende eenige maanden onverhuurd of
ongebruikt zijn gebleven. Hierop werd
gunstig beschikt, zoodat in het vervolg de
helft van de jaarlijks verschuldigde
straatbelasting voor eigendommen, welke
gedurende zes of meer doch minder dan
twaalf achtereenvolgende maanden onge
bruikt of onverhuurd zijn gebleven, kan
worden terugbetaald.
Een verzoek aan de directie der N.V.
Leidsche Duinwater Mij. om aan hen, die
het verschuldigde wegens watergebruik
automatisch van hun postgirorekening la
ten afschrijven, onmiddellijk na de meter
opname een nota te willen zenden, werd
ingewilligd.
Het ledental van den Bond bedraagt 712
leden met 7612 woningen.
Woensdag, Ned. R. K. Metaalbewerkers-
bond, afd. Leiden, R. K. Volks
bond, 8 uur.
Vrijdag, „St. Ghristoffel", in „De Harmo-
niet, 8.30 uur.
De Zondagsdienst der huisartsen te Lei
den wordt waargenomen door de dokters:
Van Alphen, v. Drïesum, P. van Es, Flim
en Hovens Gréve.
De Zondagsdienst der huisartsen te
Oegstgeest wordt waargenomen door dr.
Hugenholtz, Tel. 390.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 18 tot en met V rij dag 24 Maart
a s. waargenomen door de apotheken: tot
Hulp der Menschheird, Hooigracht 48, tel.
1060 en A. J. Donk, Doezastraat 31, tel.
1313.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 274.
De Commissie van advies kwam iederen
Vrijdagavond bijeen en heeft over 232
vraagstukken advies of bemiddeling ver
leend.
Het te Groningen gehouden Natiortaal
Congres van den Nederlandschen Bond
van Huis- en Grondeigenaren en Bouwon
dernemers werd door twee bestuursleden
bijgewoond. Het behandelde onderwerp
„onbewoonbaar verklaring van woningen"
is wel zeer urgent, nu overal in den lan
de op steeds groote schaal door de gemeen
teraden op voorstellen van de Inspecteurs
voor de Volkshuisvesting, onbewoonbaar
heid van woningen wordt uitgesproken.
Waar dit te Leiden of in de omstreken wo
ningen van leden betrof, heeft het bestuur,
voor zoover dit met hare bevoegdheid ver-
eenigbaar was, advies of steun verleend.
Aan huurders of onderhuurders werden
1273 toestemmingsbriefjes om een woning
te kunnen huren uitgereikt. Aan achter
stallige huurschuld, soms reeds jaren oud,
werd ƒ4610.80 ontvangen. Aan huurders
werden 141 huuropzeggingen gezonden,
benevens 3 die per exploit gingen en 6 die
gelijktijdig met de ontruimings-dagvaar-
ding. werden uitgebracht. Hiervan verlie
ten 40 huurders onmiddellijk de woning.
Voor tot ontruiming werd gedagvaard,
werden 70 opzeggingen wegens schikking
of anderszins ingetrokken. Nadat vonnis
was gewezen, verlieten 21 huurders vrij
willig de woningen en werd met 10 huur
ders eerst na het uitspreken van het von
nis geschikt, maar van 4 huurders moesten
de woningen gerechtelijk worden ont
ruimd. In behandeling zijn nog 5 zaken. In
de hiervoor in aanmerking komende geval
len werd door den Bond een groot gedeel
te van de kosten vergoed.
De balans met de verlies- en winstreke
ning over 1938 werden na uitvoerige toe
lichting door den penningmeester, den heer
J. van der Steen, en nadat enkele vragen
waren beantwoord, goedgekeurd en na le
zing van het rapport van de kascommissie,
uitgebracht door de heeren mr. H. R.
Goudsmit en P. Oudshoorn, den penning
meester decharge verleend voor zijn ge
houden beheer
Voor de bestuursverkiezing waren van
de zijde der leden geen candidaten ge
steld, waardoor de bestuurscandidaten bij
enkele candidaatstelling benoemd werden
verklaard De benoemde waren de heeren:
J. Zitman als voorzitter, J. de Lange als 2e
secretaris, J. 't Hart als 2e penningmees
ter en Ph. Rosdorff en H. C. Bouter als
commissieleden.
Een bespreking werd gehouden naar aan
leiding van gepubliceerde persmededeelin-
gen van den minister van Binnenlandsche
Zaken over de verhouding tusschen huur
en het-inkomen van bewoners van woning
wet-woningen. Geconstateerd werd, dat de
in vorige ledenvergaderingen geuite
klachten over bewoning in deze woningen
door personen, die krachtens hun inkomen
in deze woningen niet thuis hooren, juist
is gebleken. De belangen van de particu
liere huiseigenaren achtte men door dezen
onjuisten toestand ernstig geschaad en
werd er op gewezen, dat vele bouwver-
eenigingen met verliezen exploiteeren,
hetgeen uit Rijks- en Gemeentekassen
wordt aangezuiverd. Wanneer door de
spoedig in te voeren huurbelasting deze
verliezen grooter zulen worden,zal de
burgerij op hun belastingbiljet de kosten
hiervan te dragen krijgen. Aan het be
stuur werd verzocht toezicht te willen
houden, dat in Leiden de onrechtmatige
bewoning in deze woningen niet zal toene
men.
Een ander lid wees er op, dat namens de
lichtfabrieken in verschillende woningen
opmetingen werden gedaan, vermoedelijk
om te komen tot een oppervlaktetarief,
waartegen bezwaren werden aangevoerd.
De klacht werd herhaald, dat de Leid
sche Duinwater Mij. voor perceelen, waar
in z(j watermeters heeft doen plaatsen,
naast betaling voor het waterverbruik
volgens de meteraanwijzing, een minimum
tarief handhaaft volgens de woningindee-
ling. Hiervan worden o.m. de dupe, ver
huurders van woningen, waarvan een ge
deelte tijdelijk onverhuurd en ongebruikt
blijft.
Inlichtingen werden gevraagd over de
medewerking van he Gemeentebestuur in
zake de premieregeling voor het verbete
ren van arbeiderswoningen. Het bestuur
zegde toe dit nader in studie te zullen ne
men.
Aan het einde van de vergadering be
dankte een lid het bestuur voor verleende
bemiddeling in een conflict met een huur
der, waarbij een resultaat werd bereikt,
hetwelk zonder de Verhuurdersbond zeker
niet tot stand zou zijn gekomen.
Te elf uur werd deze vergadering door
den voorzitter gesloten.
Te Birmingham is aldus meldt de „N.
Rott. Crt." dezer dagen een speciale
godsdienstoefening gehouden ,een wjj-
dingsdienst, welke werd bijgewoond door
den Lord Mayor en zijn gemalin, door zeer
vele leden van de Kamer van koophandel
en deelnemers uit Birmingham aan de
Britsche Jaarbeurs voor de industrie.
Dè deken der Anglicaansche Sint Pau-
luskerk, die den dienst leidde, omschreef
het doel van de godsdienstoefening als een
wijding van de Birminghamsche indus-
trieele deelneming aan de jaarbeurs. Zijn
tekst was: „Wat baat het den mensch, zoo
hij de geheele wereld wint en hij lijdt scha
de aan zijn ziel?" Hij noemde het een ver
bijsterende gedachte, dat zooveel intellect,
energie en vastberadenheid, welke de in
dustrie aan den dag legt, in dezen tijd
door beschaafde volkeren wordt verspild
aan werktuigen om te dooden of te ver
nielen.
Hij wenschte noch de Engelsche noch
eenige andere regeering in staat van be
schuldiging te stellen of te critiseeren,
doch stelde alleen het feit, omdat het
woord van het winnen der wereld en het
schade lijden aan de ziel niet alleen geldt
van de individuen, maar ook van de vol
ken.
Onze vooruitgang in kennis en technisch
kunnen is niet bijgehouden door vooruit
gang op zedelijk en geestelijk terrein.
Meer van de wereld werd gewonnen,
maar de ziel der volken heeft schade ge
leden.
Dit is zeker een merkwaardige uiting van
het streven, om het leven te verdiepen
om de leegte in het leven-zonder-gods
dienst te vullen!
Er is een tegenstelling in de wereld, die
in dezen tijd wellicht scherper is dan ooit
te voren.
Eenerzijds bruut geweld en brute hoog
moed, vermaterialiseering.
Anderzijds diepe godsdienst-beleving en
hunkerend verlangen naar godsdienst,
naar wat hooger is, dan de stof, naar het
geestelijke.
Ieder kan persoonlijk op z ij n plaats
en op z ij n wijze medewerken, om de
laatst-genoemde strooming sterker te ma
ken, opdat zij de overwinning behalen op
de menschheid een overwinning, die is:
de overwinning van den vrede.
Auto rijdt in Merwedekanaal
Te Vreeswijk heeft zich vanmorgen
een ernstig auto-ongeval voorgedaan,
waarbij vier personen het leven ver
loren, doordat de bestuurder van een
verongelukte auto trachtte dat van een
wielrijder te sparen.
Om half elf naderde uit de richting
Utrecht een auto. Op de Handelskade te
Vreeswijk moest de chauffeur voor een
wielrijder naar links uitwijken, als ge
volg waarvan de wagen slipte en in het
Merwedekanaal terecht kwam.
Hoewel de auto langzaam zonk, konden
personen, die het ongeluk zagen gebeuren,
niet voorkomen> dat het voertuig geheel
onder water verdween.
Een in de nabijheid liggend vaartuig
werd met spoed naar de plaats van het on
geval gesleept en met een takel trachtte
men de auto te lichten. Na twintig mi
nuten hard werken slaagde men er in
het voertuig gedeeltelijk boven water te
brengen en te kantelen, waardoor het mo
gelijk was een der portieren te openen.
Het bleek toen, dat zich in den wagen
vier personen bevonden, twee dames en
twee heeren.
Intusschen was geneeskundige hulp ter
plaatse verschenen en dr. Sloof uit Jut-
phaas, dr. Meyer uit Vianen en een arts
uit Vreeswijk trachtten bij de slachtoffers,
toen deze op den wal waren gebracht,
door toepassing van kunstmatige ademha
ling de levensgeesten weer op te wekken.
Bij het afzenden van dit bericht, was
dit nog niet gelukt.
Drie der drenkelingen bleken overleden
te zijn, bij het vierde slachtoffer bestond
nog een geringe hoop, dat de levensgeesten
nog konuen worden opgewekt. Het is een
der beide dames.
De auto bleek afkomstig te zjjn uit Hil
versum en de inzittenden waren op weg
naar den voetbalwedstrijd BelgiëNeder
land, die morgen te Antwerpen wordt ge
speeld. De inzittenden waren de 34-jarige
heer W. Schonbergen en zijn echtgenoote
.de 31-jarige Joha. Brienne, en de 42-jarige
L. Hijman, met diens 42-jarige vrouw S.
Witteboon.
Spoedig nadat het ongeval was bekend
geworden was ook de burgemeester van
Vreeswijk, jhr. Molierus, ter plaatse. De
gemeentelijke <jn rijkspolitie hielden de
belangstellenden op voldoende afstand.
De slachtoffers zijn later bij de winke
liers Van der Woerd en De Groot binnen
gebracht.
REIZEN ZONDER ZORGEN.
Niet zoodra doet de lente aarzelend haar
intrede, of de reislust ontwaakt. En met
het nieuwe voorjaar is ook een nieuw reis
tijdschrift verschenen, het „officieel or
gaan" van de vereenigde Cebuto-reisbu-
reaux. Het draagt de aanlokkelijke titel:
„Reizen zonder zorgen"; de inhoud is even
aanlokkelijk als de naam. Aan het nieuwe
reisblad wordt veel succes toegewenscht.
Eerste Kamer
Het centrale vliegveld.
Vergadering van gisteren
De vergadering wordt om 13.45 heropend.
De heer VAN VOORST TOT VOORST
(R.K.) acht ten aanzien van de lintbebou
wing het standpunt van den minister dat
een verbod van uitwegen en parallel
wegen voorop moet staan niet juist
Spr. verzoekt het denkbeeld van paral
lelwegen weer op te vatten. Voorts be
pleit spr. maatregelen ten gunste van de
voetgangers op de rijkswegen.
De heer JANSSEN DE LIMPENS (R.K.)
vestigt de aandacht op de onveiligheid
van het verkeer. Spr. bepleit strenge toe
passing van de regels, die de veiligheid van
het verkeer moeten waarborgen. Uitbrei
ding van het aantal voorrangswegen is ge-
wenscht.
De heer FLESKENS (R.K.) bespreekt
de verbetering van de verbinding tusschen
Tilburg en Eindhoven en de spoorweg
overgangen in Eindhoven.
De heer KROPMAN (R.K.) is van oor
deel, dat de minister zijn beslissing inzake
een centraal vliegveld genomen heeft zon
der grondig onderzoek.
Ten aanzien van de bodemgesteldheid
van Leiderdorp vraagt spr., hoe groot
de tegenvaller op dat punt is geweest.
Spr. acht het eerste denkbeeld geen ge
lukkig denkbeeld. In September kiest de
minister Schiphol als centraal vliegveld.
Een storm is hierover losgebroken.
De minister zit nu in een moeilijk parket
en verlangt een commissie. Deze krijgt geen
lichte taak. Indien deze commissie tot de
zelfde conclusie komt als de minister, n.l.
Schiphol, denkt de minister dan, dat de
Tweede Kamer het ontwerp nu wel zal
aannemen?
Men is algemeen niet op de hoogte van
de mooie instellingen, die wij bezitten. Uit
ervaring weet spr., dat de Fransche en
Duitsche centrale vliegvelden in menig op
zicht bij Schiphol achterstaan.
Het plan inzake de vervanging van de
spoorwegbrug by Velsen door een tunnel
heeft spr. toegejuicht/ Hij weet, dat de
minister zich met dit plan van den econo-
mischen raad, n.l. een tunnel voor het
spoorwegverkeer en voorts een voor het
gewone verkeer, beeft vereenigd.
De heer Van DE BILT (S.D.) is van
oordeel, dat de gunstige uitkomsten van
de mijnen in 1938 ten goede zijn gekomen
aan de ondernemingen, niet aan de arbei
ders.
De vergadering wordt om 16.00 uur ver
daagd tot Dinsdagmiddag 1 uur.
DE NEDERLANDSCHE OMROEP-
ZENDERS.
Worden in komend kwartaal weer
anders gecombineerd.
De „Nozema" deelt mede, dat geduren
de het tijdvak van 1 April tot 1 Juli a.s.
de programma's van A.V.R.O. en V.A.R.A.
zullen worden uitgezonden over den 3Q1.5
meter zender, terwijl die van K.R.O. en
N.C.R.V. zoowel over den 415,5 als over
den 1875 meter-zender zullen worden uit
gezonden.
MIDDENSTANDSDIPLOMA
ALGEMEENE HANDELSKENNIS.
De inschrijvingen voor de in Mei en Juni
te houden examens voor het middenstands
diploma algemeene handelskennis zijn
thans gesloten. De belangstelling is dit
keer zeer groot. Bedroeg het aantal deel
nemers aan het examen van Juni 1938 en
November 1938 tezamen circa 13000, reeds
thans kan worden vastgesteld, dat voer
he a.s. voorjaarsexamen het totaal der bei
de vorige examens belangrijk zal worden
overschreden.
Het definitieve aantal inschrijvingen kan
evenwel thans nog niet worden vastgesteld,
daar met de telling en sorteering nog
eenige dagen gemoeid zijn.
ZES TUNNELS IN AANBOUW.
Naar wij vernemen zal over enkele da
gen een begin worden gemaakt met de
eerste werkzaamheden van de zes tunnels,
die naast elkaar komen te liggen in het
het verlengde van de Henegouwerlaan
(Beukelsdijk) en onder het emplacement
Rotterdam D.P. gebouwd moeten worden.
Deze tunnels vormen een schakel van
den grooten verbindingsweg Zuid-Neder
landRotterdamden Haag e.v., waar
voor zooals bekend, tevens in aanbouw
zijn het viaduct te Dordrecht, de brug over
het emplacement ÏJsseimonde en de Maas
tunnels.
.\frMNDER LUK-
