Draagt elkanders lasten
BINNENLAND
BIOSCOPEN TE LEIDEN
VRIJDAG 17 MAART 1939
DE LEJILSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
Minister Romme voor
de microfoon
Geestelijke en lichamelijke ontwikkeling
van werkloozen ter vervanging van
het zgn. stempelen.
EEN LANDELIJK COMITé INGESTELD.
De minister van Sociale Zaken, prof.
mr. C. P. M. Romme, heeft Donder
dagavond door de radio de volgende
rede uitgesproken:
..Te midden van het wereld-stormend
gebeuren, waarvan dezer dagen de aether-
golven, het gansche aardrond over, bijkans
ononderbroken trillen, kom ik een oogen-
blik op enkele van die golven van u, Ne-
derlandsche luisteraars, de rustige aan
dacht vragen voor een onderwerp, een
zaak, die ons direct raakt en waarbij niet
onze rol die is van toeschouwer doch een
van doen. Het betreft, zooals is aangekon
digd, de organisatie der geestelijke en
lichamelijke ontwikkeling van werkloozen
ler vervanging van het zgn. „stempelen".
Eigenlijk zou ik beter kunnen zeggen:
Vaar ik uw aandacht voor kom vragen
en daarna uw overweging, en daardoor uw
belangstelling, en daarmede tenslotte uwe
medewerking dat is een werk, vooral
van innerlijke ontwikkeling, dat zich richt
zoowel op hen die buiten hun schuld den
zegen van den arbeid ontberen alsook, en
niet minder, op hen die, mede dank zij
van buiten komende oorzaken, dien zegen
wel genieten, dat is een echt nationaal
werk omdat het geworteld is in het on
derlinge verband, in de saamhoorigheid
tusscnen werkenden en werkloozen, en de
beoogde ontwikkelingsarbeid, van elk van
beiden, daarop is gebouwd, een werk van
gezamenlijke innerlijke versteviging, van
geestelijke en moreele herbewapening.
Wat is het geval? Het is nu ongeveer
een jaar geleden, dat we, eerst in een en
kele gemeente en toen het daar ge
slaagd was, is het uitgebreid tot en
kele andere bejbnnen zïjn met een
proef, om het controle-middel op dén
steun van den werklooze, het stempelen,
dien dagelijkschen gang naar het stempel
lokaal waarvan een mensch in nood niet
beter wordt, te vervangen door wat an
ders en door wat. beters.
„Stempelaar".
Controle moet er wezen, maar moet die
controle dan persé zóó zijn ingericht, dat
zij niet beter weet te doen dan je eiken
dag, en eiken dag weer, in het stempel
lokaal op te drukken: werkloos, hier is je
stempel, ga maar weer, je bent werkloos,
werkloos met de honderden met wie je
staat in de rij, in het leger van de stempe
laars. Ja! „Stempelaar" noemen ze je, zij
die het niet kennen en zij die het niet we
ten maar zelf, jij die het wel weet en
die het wel kent, voel je je worden tot: de
gestempelde, de gestempelde, die vecht en
vecht om er niet in ten onder te gaan,
maar voor wien het zoo zwaar is, om zijn
levensmoed en levenskracht onderweg
niet bij stukjes en brokjes te verliezen
ofin moeheid weg te gooien.
Zoolang en voorzoover er niet die eenig
werkelijke uitkomst is, werk, werk waar
op de eerste en voornaamste aandacht ook
van de overheid is en blijft gericht en
waarvoor zij het uiterste van haar krach
ten als leiding-gevend orgaan der samen
leving inspant, zoolang gij in den steun
loopt, moet er controle zijn, maar is die
niet te vervangen door wat anders en wat
beters, is die niet om te bouwen tot e
kracht in uw moeilijke omstandigheden,
tot een impuls om den strijd niet op te ge
ven, maar geestelijk en lichamelijk u, te
gen alles in. toch sterk te. houden, ook om
gereed te zijn, wanneer straks, ook voor
u, de eenig werkelijke uitkomst daagt?
Segoba-werk.
We hebben, nu een jaar lang, een
proef genomen met wat anders en wat
beters. Laat ik de pionier-gemeente
met eere noemen: Breda, waar 60 pet.
van de werkloozen nu niet meer stem
pelen, maar deelnemen aan wat als re
sultaat van een prijsvraag, die ze daar
gehouden hebben, gedoopt is: het Se
goba-werk, Sport En Geestelijke Ont
wikkeling Brengt Arbeidskracht. En
het moet overslaan naar het heele
land.
Daar wordt sport beoefend, gevoetbald
en geloopen, athletiek beoefend en ge
zwommen, in de plaats van het stempe
len. Daar wordt aan huisvlijt gedaan, aan
figuurzaagwerk, fineerwerk, e.d., daar
wordt ontspanning gegeven, muziek, too-
neel enz. Daar worden excursies gehou
den, bezoeken gebracht aan fabrieken,
kweekerijen, musea, natuurmonumenten.
Daar worden cursussen gegeven, alge-
meene ontwikkeling, eerste hulp bij onge
lukken, luchtbescherming, enz. enz., daar
wordt gewerkt in volkstuintjes aan het
kweeken van gewassen. Dat alles, en nog
veel meer, in de plaats van het stempe
len. Anderhalf a twee uren per dag is men
daar bezig, om den geest te verfrisschen,
bet lichaam te sterken, zich „fit" te hou
den, in de plaats van het stempelen.
En dat alles geschiedt natuurlijk onder
leiding. Onder leiding van werkloozen
zelf, waar de geschikte krachten daarvoor
aanwezig zijn. Onder leiding en met mer
dewerking van hen, die wel werk hebben,
in zooverre de krachten, die noodig zijn,
onder de werkloozen ontbreken of mede
werking, die noodig is, slechts en juist van
de andere zijde kan komen.
Zoo zien we ik doe wederom alleen
maar een greep een botanicus, die ge
regeld verschillende excursies leidt. On
derwijzers, die zich beschikbaar stellen
voor het geven van onderricht. Een koor
dirigent, die, hoe zijn tijd ook bezet is, een
groep werklooze koorzangers leidt. Mid
denstandszaken die voor een sportdag de
prijzen geven: kleeding. huishoudelijke
voorwerpen. Gymnastiekleeraren, die mee
werken. Een deskundige, die een bijen
teeltcursus leidt. Een fabrieksdirecteur, die
grond beschikbaar stelt voor volkstuintjes.
En naast al dezen, en reeds zoovele ande
ren wier belangelooze medewerking
noodzakelijke voorwaarde is voor dit werk
van nationale versteviging de velen, die
niet in de gelegenheid zijn met hun per
soon bij te dragen, maar die desondanks
allerminst achterblijven en bijdragen
tweede onmisbare voorwaarde voor we
zenlijk welslagen met hun beurs.
Naar hen allen, werkloozen die zich
hebben opgeheven uit hun dagelijksche
sleur en getoond hebben niet te willen en
niet te zullen ondergaan, werkenden, die
met hun persoon en met hun gave zich
aan dit werk van „draagt elkanders las
ten" hebben gegeven, niet in een voorbij
gaande opwelling maar in een voortgaan
de beoefening er van, naar u allen gaat
op dit oogenblik mijn hartgrondige dank.
Gij vindt, als pioniers, niet alleen uw
belooning in uw eigen innerlijke verstevi
ging, maar mede in de blijde wetenschap,
dat gij den stoot ertoe hebt gegeven, dat
nog tallooze in den lande, werkloozen en
werkenden, zich en anderen beter en ster
ker zullen maken, door uwe organisatie
nu ook te gaan toepassen. Want van het
welslagen van de proef hing af de beslis
sing, de organisatie te doen uitbreiden
over het geheele land.
Ik heb een aantal mannen in den
lande bereid gevonden zich te vereeni
gen tot een landelijk comité, waarvan
de samenstelling- dezer dagen bekend
zal worden gemaakt en de zetel geves
tigd is ten departemente van Sociale
Zaken, dat als werkcommissie het cen
trale punt tot bevordering van de uit
breiding van dit werk over het geheele
land zal vormen.
Zelf-doen.
- Dat werk b 1 ij f t staan in het teeken,
waarin het is opgezet, zijn deugdelijkheid
bereids bewezen heeft en ook alleen tot
zijn volle zegenrijke recht kan komen:
het teeken van gezamenlijk zelf-doen. Zelf-
doen van werkloozen. Zelf-doen van wer
kenden. Zelf-doen ook geheel voor wat be
treft den nervus rerum, het geven der
gelden, die onafwijsbaar noodzakelijk zijn
voor de functionneering van de gansche
organisatie. Alleen zóó heeft het zijn volle
waarde. Alléén zóó heeft het recht, het
te plaatsen in het kader, waarin het we
zenlijke beteekenis heeft voor de onder
linge verbondenheid der natie, het kader
der geestelijke en moreele herbewapening.
In den aanvang van mijn woord heb ik
u gevraagd allereerst om uw aandacht,
waarvoor ik u thans dank. Vervolgens om
uwe overweging, die gij aan deze zaak,
welke bezinning wel waard is, naar ik vast
vertrouw zult willen wijlen. Dan om uw
belangstelling, die tot uiting moge komen,
doordat men plaatselijk en gewestelijk het
initiatief zal nemen, dit werk aan te pak
ken en zich tot het departement van So
ciale Zaken, waar het landelijk comité
van het Segoba-werk zetelt, te wenden om
voorlichting en, voor zooveel noodig, lei
ding.
Tenslotte heb ik gevraagd om uw
medewerking, die, voor wie vanavond
reeds ermee beginnen wil, terstond
gegeven kan worden door een eerste
bijdrage op postgirorekening no.
301.000 van het landelijk comité voor
geestelijke en lichamelijke ontwikke
ling van werkloozen, Den Haag, me
dewerking voorts, die in de komende
maanden moge uitbloeien, doordat
over het geheele land een groot, een
heel groot percentage der werkloozen
Segoba-werk beoefent in plaats van
het stempelen.
Doordat breede scharen werkenden hun
tijd en hun kracht aan dit werk van hun
eigen innerlijke versteviging en van die
van hun werkloozen medemensch zullen
geven. Doordat eindelijk geen Nederlander
zal ontbreken om te zorgen dat de noodige
gelden aanwezig zullen zijn, om dit na
tionale werk van geestelijke en moreele
herbew'apening uit te bouwen en te vol
tooien. Zoo zij het, in practische opvolging
van het Koninklijke woord onzer Lands
vrouwe, ten zegen van het vaderland.
Koopt bif hen,
die in Uw Dagblad
adverteeren I
RIJKSMIDDELEN.
Over Februari ruim 1.98 millioen
beneden de raming.
De Rijksmiddelen hebben in Februari op
gebracht 34.831.697, hetgeen ruim 1.46
millioen meer is dan over Februari 1938 en
ruim 1.98 millioen minder dan de raming
was.
DE VERKIEZINGEN VOOR DE
PROVINCIALE STATEN.
DE CANDIDAATSTELLING.
De verkiezingsdienst van het A. N. P.
deelt mede:
Bij de candidaatstelling voor de verkie
zing van leden voor de Provinciale Staten,
welke Dinsdag jl. heeft plaats gehad, is het
grootst aantal lijcten ingediend in den
kieskring Rotterdam, namelijk vijftien.
Het kleinst aantal lijsten, dat in een kies
kring Gulpen.
Provinciègewijze werden ingediend:
Provincie Noord-Brabant:
In den kieskring Tilburg negen lijsten, in
den kieskring Eindhoven acht lijsten en
in de overige kieskringen van deze pro
vincie zeven lijsten.
Provincie Gelderland:
In de kieskringen Oldebroek, Zutphen
en Aalten tien lijsten, in de overige kies
kringen elf lijsten.
Provincie Zuid-Holland:
In den kieskring Rotterdam vijftien lijs
ten, in de kieskringen Gouda en Ridder
kerk dertien lijsten en in de overige kies
kringen van deze provincie veertien lijsten.
Provincie Noord-Holland:
In alle kieskringen twaalf lijsten.
Provincie Zeeland:
In den kieskring Hulst tien lijsten en
in alle overige kieskringen van deze pro
vincie negen lijsten.
Provincie Utrecht:
In de beide kringen van deze provincie
eli lijsten.
Provincie Friesland:
In den kieskring Franeker elf lijsten, in
de overige kringen van deze provincie
twaalf lijsten.
Provincie Overijssel:
In alle kieskringen van deze provincie
elf lijsten.
Provincie Groningen:
In de kieskringen Groningen en Appinge-
dam elf lijsten en in de overige kieskrin
gen van deze provincie tien lijsten.
Provincie Drenthe:
In den kieskring Hoogeveen negen lijs
ten. In de overige kieskringen van deze
provincie tien lijsten.
Provincie Limburg:
In den kieskring Sittard acht lijsten, in
de kieskringen Maastricht, Heerlen, Roer
mond en Horst zeven lijsten, in de kies
kringen Weert en Venlo zes lijsten en in
den kieskring Gulpen vijf lijsten.
OUD-MINISTER DE GEER OVER DE
N.S.B.
Jhr. de Geer te Haarlem sprekende over
het vertrouwen van het buitenland in
onze zelfstandigheidspolitiek. sprak vol
gens het verslag v.an de ..Nederlander"
o.m. als volgt:
Het is diep te betreuren, dat er een be
weging in ons land is, n.l. de N.S.B., die
dat vertrouwen stelselmatig ondermijnt,
krachtens haar uitingen in het parlement
en in haar pers. Van die zijde wordt de
suggestie gewekt, alsof onze regeering, ge
steund door het parlement, partij zou wil
len kiezen in een conflict. Gelukkig is het
haar nog niet gelukt het vertrouwen in het
woord der Regeering te ondermijnen. Hét
is gebleken uit de jongste rede van Hitier.
Echter die N.S.B. neemt zeer bepaald een
anti-nationale houding aan. Meer dan iets
anders in de N.S.B. is dit wantrouwen
wekken, zoo als dit door deze beweging
geschiedt, af te keuren.
Men dient niet te vergeten, dat een neu
traal Nederland dat een neutraliteitspoli
tiek volgt. een gewichtige vredesfactor is.
En zoo dan is een beweging die genoemde
politiek verdacht maakt, mede ^en groot
gevaar voor den vrede in West-Europa.
Het is dan ook te hopen, dat bij de Staten
verkiezing zal blijken, dat ons volk niets
moet heben van het gestook van de N.S.B.
dat het zich zal scharen achter de echt
zuivere, oprechte en consequente zelfstan
digheidspolitiek der Regeering. (Applaus).
ACHTHONDERD OVERWEGWACHTERS
ZULLEN VERDWIJNEN.
Spoorwegen zullen door flikkerlichten-
slallaties worden beveiligd.
De president-directeur der Nederland-
sche Spoorwegen heeft medegedeeld, dat
bij achthonderd overwegen de menschelij-
ke bewaking zal worden vervangen door
mechanische beveiliging. Zoo spoedig mo
gelijk zullen flikkellichtinstallaties worden
aangebracht. De twee redenen, die tot deze
maatregel hebben geleid zijn, dat deze wij
ze betrouwbaarder en economisch doelma
tiger is. „Hbld."
THEATER
HOOFDFILMS
INHOUD
AANVANGSUUR
KEURING
Luxor:
De Bakvisch (Dean-
na Durbin, Jackie
Cooper, Melvyn
Douglas).
De reddende En
gel (Albert
Mastenbroek Hilde
Krahl).
Romantiek
Yerwikkelings-
ccmedie
lederen avond 8 uur.
Zondag ook van 27
uur lederen middag
behalve Vrijdag 2
uur matinèe.
Goedgekeurd
Trianon:
Marionetten (Benja-
mino Gigli, Paul
Kemp).
De Rebel van Texas.
(Joan Bennet, Dou-
dolph'Scott).
Romantisch-
komische
zangfilm.
Heldenmoed e
avontuur
lederen avond 8 üur.
Zondag ook van 2—7
uur. Zaterdag en
Woensdag 2 uur ma
tinèe.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Lido:
Marie Antoinette
(Norma Shearer, Ty
rone Power)
Leven van
Marie
Antoinette
lederen avond 8.15 u
Zondag ook van 27
uur. Zaterdag en
Woensdag 2.30 uur
matin ée.
Toelaatbaar
v volwassenen
Casino:
In de schaduw der
misdaad. (Rin-Tin-
Tin, Frankie Dar-
roo).
Sensationeele
avonturen
lederen avond 8 uur.
Zondag ook van 47
uur. Woensdag half 3
matinée.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Rex:
Afgekeurd
VRAGEN OVER EEN GEHEIMEN
ZENDER.
Het Tweede Kamerlid De Visser (comm.)
heeft aan den minister van binnenlandsche
zaken de volgende vragen gesteld:
Heeft de minister kennis genomen van
de uitzendingen van een z.g. geheimen zen
der die blijkbaar met groote kracht werkt
en na de uitzendingen van de V. A. R. A.
zich in het nachtelijk uur doet hooren?
Zijn er ten deze reeds onderzoekingen in
gesteld door den betrokken dienst van de
P.T.T. en zoo ja tot wélke resultaten heb
ben die geleid?
Is het juist, dat deze zender -zich in het
buitenland bevindt en zoo ja, zijn dan reeds
stappen gedaan om die uitzendingen te doen
beëindigen?
Draag de minister er kennis van dat deze
uitzendingen in de fascistische pers worden
toegejuicht en dat het adres van een win
kelier te Amsterdam werd gepubliceerd,
waar men giften voor de financiering der
zendkosten in ontvangst neemt?
Welke maatregelen neemt de minister om
deze handelingen te doen beëindigen?
MARGARINE-HEFFING 60 CENTS
De crisisheffing op margarine is thans
vastgesteld op 60.3 cent per kilo. De prijs
van het artikel, welke het pubiiek be
taalt, wordt niet beinvloed door wijzigin
gen in het. heffingsbedrag.
DE BOTERHEFFING
Het be'drag van de heffing en steunuit-
keering op boter, is behoudens tusschen-
tijdsche wijziging, voor de week van 16
tot 23 Maart vastgesteld op 60 cent per
K.G.
BIGGENMERKEN
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat in
de week van 27 Februari tot 4 Maart 1939
zijn aangebracht 44.649 biggenmerken,
tegenover 36.947 in de overeenkomstige
periode van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot 4 Maart j.l. zijn in to
taal gemerkt 323.081 biggen, en in het zelf
de tijdvak van het jaar 1938 337.909.
OPHEFFING INVOERVERBOD VAN
VERSCHE GROENTEN IN NOORWEGEN
Het Noorsche invoerverbod voor versche
groenten is thans opgeheven. Uit Neder
land worden indezen tijd naar Noorwegen
uitgevoerd augurken, bloemkool, sla, ram
menas, artisjokken en asperges.
DE NIEUWE RIJBEWIJZEN
Ook medische keuring voor bezitters van
oude rijbewijzen.
In het door de K.N.A.C. samengestelde
overzicht van de nieuwe verkeersbepalin-
gen is vermeld, dat zij, die reeds in het
bezit zijn van geldige rijbewijzen of van
rijbewijzen niet ouder dan 5 jaar, waar
van alleen de geldigheidsduur is verloopen,
geen medische keuring behoeven te onder
gaan bij de aanvrage van een nieuw rijbe
wijs. De K.N.A.C. vestigt er de aandacht
op, dat dit medische onderzoek echter wel
is vereischt. Bezitters van oude rijbewezen
als bovenbedoeld zijn daarentegen wel vrij
gesteld van een nieuwe rijvaardigheids-
proef.
Ingevolge de Wegenverkeerswet be
houden de thans in gebruik zijnde rijbe
wijzen hun geldigheid tot twee jaar' na den
datum van afgifte, dat is dus tot de op
het rijbewijs aangegeven datum.
De nieuwe rijbewijzen hebben een gel
digheidsduur van 5 jaar.
PAX ROMANA.
Dit jaar congres in New York en
Washington.
Het internationale secretariaat van ka
tholieke studentenfederaties. Pax Romana,
organiseert dezen zomer zyn jaarlykschc
congres in Noord-Amerika.
Voorafgegaan door studiedagen te Was
hington, aan de „Catholic University of
America", welke gevolgd worden door een
bezoek aan Philadelphia, wordt het eigen
lijke congres van 3—9 September te New-
York gehouden. Tot hoofdthema van het
congres, dat plaats vindt in de beroemde
Fordham-Universiteit, is gekozen: „De rol
van den academisch-gevormde in de natio
nale Katholieke Actie." Er staan bezoeken
aan de groote katholieke instellingen op
sociaal, cultureel en religieus gebeid op het
programma, evenals een rondgang over de
Wereldtentoonstelling 1939.
Het Amerikaansche organiseerend Co
mité biedt aan alle deelnemers uit Euro
pa volledige gastvrijheid aan, zoowel wat
reizen als verblijf betreft, gedurende den
geheelen duur van het congres. Slechts een
gering schryvingsgeld en persoonlijke uit
gaven komen dus voor rekening van de
deelnemers.
Deze zeer gunstige voorwaarden gelden
uitsluitend voor hen, die zich aansluiten
bij de officieele Europeesche groep, door
Pax Romana georganiseerd. Deze vertrekt
cp 16 Augustus met het S.S. „De Grasse"
uit Le Havre en keert 15 September met
het S.S. „Ile de France" in Europa terug.
Voor alle academisch gevormden, zoowel
afgestudeerden als studenten, staat de
gelegenheid open om aan dit congres deel
te nemen en van deze uitzonderlijk gun
stige gelegenheid om Noord-Amerika te
bezoeken, gebruik te maken.
Alle inlichtingen worden verstrekt door
het secretariaat van de Unie van R. K. Stu-
o'enten-vereenigingen in Nederland, Ra
penburg 24, te Leiden.
