OnafhankelijkheidvanSlowakije
uitgeroepen
Een regeering gevormd onder leiding
van dr. Tisso
Bewegingen van Duitsche en
Hongaarsche troepen
Incident
Eerste Kamer
DINSDAG 14 MAARl ïyjy 30ste Jaargang No. 9285
Bureaux Papengracht 38. Adv. en Abonn.-tarieven zïe pag. 2
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN O M STREKEN Giro 103003. Postbus 11.
BRATISLAVA, 14 Maart. -De Slowaaksche Landdag heeft
hedenochtend in geheime zitting de onafhankelijkheid van den
Slowaakschen Staat uitgeroepen.
Dr. Tisso heeft een nieuwe regeering gevormd.
Men verwacht, dat binnen enkele uren Duitsche troepen Slowakije
zullen binnenrukken.
PRAAG, 14 Maart (A.N.P.). Van welingelichte zijde te
Bratislava wordt gemeld, dat Hongaarsche troepen^ meer dan dertig
dorpen in de Subkarpathische Oekraine hebben bezet.
BRATISLAVA, 14 Maart (A.N.P.) Dr. Tisso heeft vanmiddag
te 13.00 uur de onafhankelijkheid van Slowakije geproclameerd. Te
voren had de Landdag een desbetreffende wet aangenomen.
Van officieele Slowaaksche zijde wordt de volgende lijst van minis
ters gepubliceerd: „President en minister-president: dr. Tisso, plaats
vervanger van Tisso: Tuka, defensie: Zatlo, onderwijs: Sivak, bin-
nenlandsche zaken: Sidor, buitenlandsche zaken: Durcansky, justitie:
Frits, financiën: Prucinski, chef van den propagandadienstMach.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Niet-katholieken over het
Vasten
De Leidsche hoogleeraar Van Holk heeft
onlangs een rede gehouden over het
vasten.
De tendenz van deze rede geeft de
„Avondpost" als volgt weer:
Wij zijn v e r we n d e menschen; zeer
velen hebben het te goed, omdat ons
levenspeil vergeleken b.v. bij de
Oostersche volken zoo is opgedre
ven; wij stellen veel te hooge eischen
aan dezen leant van het leven; wij voe
den ons dikwijls ziek en ons lichaam
is, geestelijk, zóó de slaaf van ons ma-
terieele bestaan, dat we uit ons doen
raken, als we niet eiken dag precies op
tijd ons-kopje koffie hebben; niet al
leen bij ziekte, maar ook wanneer wij
iets extra's moeten presteeren op
lichamelijk gebied is de eerste eisch.
vasten (maar wij noemen het plechtig:
diëet!); de vruchten en groenten van
een bepaald seizoen eten we in
alle seizoenen, daar hebben we kunst
middeltjes op gevonden (want we kun
nen er niet buiten).
In één woord: we zijn hopeloos ver
wende menschen, en het is eigenlijk
bitter noodig, dat wij ons een wat
ascese getroosten.
Jat is een heel sympathiek betoog. En
de „Avondpost" merkt terecht op, dat hier
„diepe, treffende waarheden" worden ge
zegd.
De „Avondpost" schrijft dan verder
over „het ware vasten", waarbij het
blad verwerkt, wat het thema zou zijn van
prof. Van Holks rede (wij hebben zelf die
rede niet gelezen):
Vasten is niet het zich onthouden van
spijs en drank om zich "zelfs wil, om
boete te doen; neen, met het vasten
moet verband houden het spijzen van
de hongerigen, het kleeden van de naak
ten, het in huis halen van de verdre
venen.
Het is volkomen juist, dat vasten moet
samengaan met het beoefenen van de naas
tenliefde.
Maar er zit een andere tendenz in het
vasten volgens katholiek begrip. In
derdaad de tendenz van boete, van ver
sterving natuurlijk niet „om een droe
vig gezicht te zetten en door de menschen
gezien te worden" (waarvoor de H. Schrift
waarschuwt), maar boete voor hetgeen wij
en anderen hebben misdreven, boete
voor de zonden, versterving om ons gees
telijk leven te brengen op hooger peil, los
ser te maken van de materie, te verster
ken en te verstevigen.
Komt dit laatste de versterving ten
slotte óok niet tot uitdrukking in wat
prof. Van Holk hierboven geciteerd
zegt?
De Kerk houdt het doel van het vasten
ons zoo duidelijk voor, b.v. om slechts
een enkel voorbeeld te noemen bij het
begin van den veertigdaagschen Vasten, op
Aschwoensdag in de volgende gebeden:
„Laten wij herstellen, wat wij uit on
wetendheid hebben misdaan; opdat wij
niet, schielijk door een haastigen dood
overvallen, tijd zoeken, om boete te plegen,
en er geen kunnen vinden."
„Verleen ons, o Heer, den christelijken
strijd met heilig vasten te beginnen, opdat
wij in i. et worstelen tegen de booze gees
ten door de onthouding mogen gesterkt
worden."
't Is merkwaardig, dat ook niet-Katho-
iieken de beteekenis de waarde van het
vasten beginnen te begrijpen en te erken
nen.
V Dc Paus-kroning en....
de „coalitie"
De schrijver van „Oproerige Krabbels"
in de socialistische pers begint zijn „krab
bel" van gisteravond aldus:
Zoo heeft dan de Pauskroning plaats
gehad en Nederland heeft daarbij ge
schitterd door afwezigheid. Het geval
werd inderdaad een beetje raar, toen
uit alle landen, ook alles behalve ka
tholieke, het bericht kwam, dat hun
vertegenwoordigers naar Rome onder
weg waren.
Bovendien hebben de beschouwingen
over en weer bij de Pauskeuze wel ge
leerd, dat iedereen het Vaticaan als
een centrum beschouwt, dat voor de
wereld en haar ontwikkeling van
beteekenis is. En als de zaak eenmaal
zoo staat, dan kan uitzonderlijke af
wezigheid nooit in het belang zijn van
eenig land.
Dat is heel juist opgemerkt. Wij heb
ben er, zooals men kan begrijpen, geen en
kele aanmerking op.
Maar, als dan de schrijver verder gaat,
komt in de staart het venijn:
Dat Zondag te Rome Nederland ont
brak, is alleen een gevolg van de coa
litie. Bestond die niet, dan was het geval
binnen een etmaal in orde. Maar zoo-
DE VERGADERING VAN DEN
LANDDAG.
PRAAG, 14 Maart. (A.N.P.) De bui
tengewone vergadering van den Slowaak
schen Landdag waarin de onafhankelijk
heid van Slowakije werd uitgeroepen, be
gon even voor den middag. De politie en
Hlinkagarde bewaakten streng het ge
bouw.
Duitsche stormtroepen hebben vandaag
het dorp Vyskltna ten Westen van Iglau
in Tsjecho-Slowakije nabij de Duitsche
grens bezet.
De politie van Praag is aanzienlijk ver
sterkt, aangezien men verdere ongeregeld
heden tusschen Tsjechen en Duitschers
vreest.
Naar verluidt zijn te Bratislava de win
kels van Tsjechen en Joden geplunderd;
tevens heeft hier een run op de banken
plaats.
In allerijl is vanochtend de Hlinka
garde naaf de grens van Slowakije en Mo-
ravië gezonden.
Vanochtend was het verkeer te Weenen
vrijwel gestremd door militairen in volle
oorlogsbepakking, die op weg waren naar
de grens van Slowakije.
De correspondent van Reuter te Berlijn
heeft een onderhoud gehad met den
woordvoerder van de Duitsche regeering.
Op de vraag of de bezetting of het bin
nenrukken van de Duitsche troepen in
Slowakije reeds was begonnen antwoord
de de woordvoerder: „Nog niet", doch op
de vraag of een bezetting waarschijnlijk
was, antwoordde hij: „Het is waarschijn
lijk".
DE ONAFHANKELIJKHEID.
PRAAG, 14 Maart. (A.N.P.) De wet
op de afkondiging der onafhankelijkheid
van Slowakije is, naar uit Bratislava ge
meld wordt, eenstemmig door de 62 aan
wezige afgevaardigden in den Landdag
aangenomen.
lang de Christelijke samenwerking
duurt, zal het daarginds altijd mis zijn
ten aanzien van punten, die iets met
hel Christendom te maken hebben.
Daartegen protesteeren we!
Dat, als er geen „coalitie" bestond, Ne
derland wél te Rome vertegenwoordigd zou
zijn geweest, kan niet bewezen worden!
En, dat het onwaar is, dat het altijd
mis is met punten, die iets met het Chris
tendom te maken hebben, zoolang de „coa
litie" bestaat, kan wel bewezen worden.
Met andere woorden: in ons vaderland z ij n
belangrijke resultaten bereikt op „punten,
die iets met het Christendom te maken
hebben" „iets" en héél veel! door „de
Christelijke samenwerking."
De „politie k" van den „krabbelaar"
is in deze beschouwing toch wel erg door
zichtig!
CONCENTRATIE VAN HONGAARSCHE
TROEPEN.
PRAAG, 14 Maart. (A.N.P.) Naar
verluidt worden Hongaarsche troepen ge
concentreerd aan de grens van Hongarije
en Slowakije.
Een bevestiging van dit bericht, noch
van het bericht der bezetting van dertig
dorpen, in de Subkarpathische Oekraine.
kon niet worden verkregen.
NIEUWE SLOWAAKSCHE REGEERING
VRAAGT HULP
BERLIJN, 14 Maart (A.N.P.) De cor
respondent van Reuter te Berlijn verneemt,
dat de nieuwe regeering van Slowakije een
telegram heeft gezonden aan Hitler met het
verzoek om hulp tegen de Tsjechen.
POOLSCH—DUITSCHE
BESPREKINGEN
Van welingelichte zijde wordt vernomen,
dat de Duitsche ambassadeur te Warschau,
von Moltke, na gisteravond een onderhoud
te hebben gehad met den Poolschen minis
ter van buitenlandsche zaken, Beek, van
ochtend te Berlijn te aangekomen.
In buitenlandsch-diplomatieke kringen
wordt dit onverwachte bezoek druk bespro
ken. In welingelichte kringen verluidt, dat
de Poolsche regeering aan Berlijn zou heD-
ben doen weten, dat zij zeer gekant is to
gen het stichten van een onafhankelij Ken
Oekrainschen staat of inlijving van de Sub
karpathische Oekraine bij Slowakije. Alleen
het inlijven van dit gebied bij Hongarije
zou overeenkomen met de Poolsche belan
gen.
Verder zouden reeds militaire maatrege
len genomen zijn langs de Poolsch-Tsjechi-
sche grens, vooral ten Zuiden van Lwow
in Teschen, waar het normale spoorwegver
keer sedert gisteren voor een deel is ge
stremd.
DE TOESTAND TOEGESPITST.
PRAAG, 14 Maart. In den afgeloopen
nacht, heeft de toestand zich toege
spitst. Duitsche gemotoriseerde troepen
zijn geconcentreerd te Petrzalka, aan den
Duitschen oever van de Donau tegenover
Bratislava. Hlinkagarden bewaken de
grens tusschen Moravië en Slowakije en
laten niemand door, die van Bohemen
komt. Verder hebben zij talrijke Tsjechen,
die uit Slowakije naar Bohemen vluchtten
beroofd van hun kostbaarheden en geld.
Den geheelen nacht heeft men een groo-
te activiteit opgemerkt van de duizenden
Duitschers te Brno. Zij begaven zich naar
de grens bij Modrice, waar men onlangs
aanzienlijke wapentransporten, vooral
lichte mitraillleurs, heeft opgemerkt. Van
ochtend verzamelden zich de Duitsche stu
denten van Brno bij de technische hooge-
school, blijkbaar wachtend op bevelen.
Men vreest voor incidenten.
Verder heeft men concentraties van S.S.
opgemerkt met pantsertreinen en automa
tische wapens.
INCIDENT AAN DE HONGAARSCHE
GRENS.
BOEDAPEST 14 Maart. (A.N.P.) Van
Hongaarsche zijde wordt medegedeeld,
dat vanochtend vroeg Tsjechische grens
wachten hebben geschoten in de richting
van de Hongaarsche grens. Hongaarsche
grenswachten openden onmiddellijk het
vuur om zich te verdedigen. Het dorp Or-
hegyalja, nabij Munkacs, is door de Hon
garen bezet. Zij wierpen de aanvallende
Tsjechen terug en hebben verscheidene
gevangenen gemaakt.
OOK SUBKARPATISCH OEKRAÏNE
ONAFHANKELIJK?
BERLIJN, 14 Maart. (A.N.P.) Volgens
een betrouwbaar bericht uit Chust heeft
ook de Sub-Karpathische Oekraine haar
onafhankelijkheid uitgeroepen.
DUITSCHE TROEPEN RUKKEN
SLOWAKIJE BINNEN.
WEENEN. 14 Maart. (A.N.P.) Het
Weensche radiostation heeft gemeld, dat
de Duitsche troepen reeds Slowakije bin
nenrukken.
MGR. WOLOSIN VRAAGT HULP.
BERLIJN, 14 Maart. (A.N.P.) Naar hier
verluidt heeft de Minister-President van
de Subkarpatische Oekraine Mgr. Wolosin,
aan Duitschland en Italië hulp gevraagd
als garanten van de overeenkomst van
Weenen.
Hij voegde hieraan toe, dat Hongaar
sche troepen de grens hebben overschre
den.
GOERING TE BERLIJN VERWACHT.
BERLIJN, 14 Maart. (A.N.P.) Men ver
wacht dat Goering vanmiddag te Berlijn
zal terugkeeren. Tijdens zijn reis wordt hij
voortdurend op de hoogte gehouden met
de ontwikkeling van den toestand.
HONGAARSCHE ULTIMATUM AAN
PRAAG?
BOEDAPEST, 14 Maart. (A.N.P.) Van
welingelichte zijde wordt gemeld, dat in
verband met het binnenrukken van Hon
gaarsche troepenafdeelingen in de Subkar-
pthische Oekraine de regeering te Praag
een ultimatum overhandigd is.
TSJECHO-SLOWAAKSCHE REGEERING
AFGETREDEN?
BERLIJN, 14 Maart. Het Duitsche Nieuws
bureau meldt uit Praag: De regeering te
Praag, die voortdurend vergaderd heeft,
zou vanmorgen besloten hebben af te tre
den. Dit besluit is intusschen nog niet ge
publiceerd. Het presidium van de natio
nale eenheidspartij is bijeengeroepen om
over het verder optreden te beslissen.
HONGAARSCH ULTIMATUM AAN
PRAAG.
BOEDAPEST, 14 Maart. A. N. P.). De
Hongaarsche regeering heeff een ultimatum
gericht tot de regeering te Praag inzake de
Subkarpatische Oekraine.
MGR. TISSO TE BRATISLAWA.
PRAAG, 14 Maart. (A. N. P.). Onmiddel
lijk na zijn aankomst te Bratislawa heeft
Mgr. Tisso zich naar de vergadering vgn
den Slowaakschen ministerraad begeven,
waar ook minister-president Sidor aanwe
zig was. Tisso heeft verslag uitgebracht
van zijn besprekingen te Berlijn.
Na deze bespreking heeft Tisso een on
derhoud gehad met de leidende personen
in den Slowaakschen landdag. Dit onder
houd werd gehouden met gesloten deuren
onder sterke bewaking van de politie.
INCIDENTEN IN BOHEMEN.
Bij het voornaamste station van Praag
is een bom ontploft, waardoor negen per
sonen werden gekwetst.
Naar verluudt zijn bij een botsing met
d« poltie te Iglau twee Duitschers gedood.
De persdienst van de Duitsche minder
heid in Tsjecho-Slowakije bericht, dat
Duitschland, overeenkomstig de arbitrage
verplichting van Weenen, moet zorgen voor
het handhaven van de orde, ook op Tsje
chisch gebied. De spanning was vanoch
tend te Praag zeer groot.
De onafhankelijkheid van Slowakije uit
geroepen. (1ste blad).
Volgens Burgos kan het uitbreken van
het rechtsche offensief ieder oogenblik ver
wacht worden. (2de blad).
Vannacht is een Belgisch nachtpostvlieg
tuig bij Haren verongelukt. Drie dooden.
(2de blad).
Binnenland
Bij een botsing tusschen twee treinen te
Vinkeveen liepen verscheidene personen
verwondingen op. (3e blad).
Candidaatstelling Prov. Staten. (1ste
blad).
Uitvaart en begrafenis van Pater van
den Donk (1ste blad).
in de
Vergadering geschorst
Tijdens zijn rede in de Eerste Ka
mer hedenmiddag, becritiseerde de heer
Von Bönninghausen (N. S. B.) de hou
ding van den voorzitter, mr. W. L. ba
ron de Vos van Steenwijk tijdens de
vorige vergadering. De voorzitter riep
den spreker tot de orde, zeggende,
dat critiek op het beleid van den voor
zitter niet is toegestaan. Hierop inter
rumpeerde de heer van Vessem (even
eens N. S. B.) herhaaldelijk, waarna,
toen de heer Von Bönninghausen nog
maals het beleid van den voorzitter had
becritiseerd, de vergadering om 2 uur
door den voorzitter werd geschorst.
HET ONDERHOUD MET HITLER.
Hitler heeft nog in den middag in het
bijzijn van den rijksminister van Buiten
landsche Zaken, von Ribbentrop, den mi
nister-president dr. Tisso en minister dr.
Durcansky in de rijkskanselarij voor een
bespreking over de hangende kwesties ont
vangen.
Het onderhoud van Hitler met Tisso duur
de tot 22 uur. Daarna is Tisso per vliegtuig
naar Weenen gegaan, vanwaar hij per auto
naar Bratislava is vertrokken.
In den afgeloopen nacht heerschte een
sterke spanning rond de Wilhelmstrasse,
waar Hitier besprekingen voerde met von
Ribbentrop en Goebbels.
Typeerend voor de ernst van de situatie is,
dat maarschalk Goering gistermiddag in
gezelschap van zijn vrouw, per specialen
trein van San Remo vertrokken is, met be
stemming naar Duitschland. Vóór zijn ver
trek verklaarde Goering, bij het afscheid
nemen van de autoriteiten, dat hij zeer vol
daan was over zijn bezoek en over enkele
dagen terug hoopte te keeren.
In den afgeloopen nacht zijn te
Bratislava vier bomaanslagen gepleegd.
Door een van deze aanslagen zijn de
machinekamer en de redactiebureaux
van het nationaal-socialistische orgaan
„Grensbote" ernstig beschadigd. Naar
verluidt zijn zes personen om het leven
gekomen.
Ten Zuiden van Budweis aan de Duitsch
Boheemsche grens is een sterke concen
tratie van Duitsche gemotoriseerde troepen
opgemerkt.
Uit Linz wordt aan het D.N.B. gemeld:
Uit Kaplitz (Gouw Bovendonau) is bericht
ontvangen, dat in de aangrenzende Zuid-
BoheemschTsjechische gebieden, vooral
ln de stad Budweis, waar sinds jaren een
vrij groot aantal Slowaaksche arbeiders
werkt, Zondag en Maandag alle mannelijke
personen van Slowaaksche nationaliteit
tusschen de 18 en 60 jaar zonder opgave
van redenen door de Tsjechische gendar
merie zijn gearresteerd. Talrijke leden van
de Duitsche volksgroep in de streek aldaar
zijn onder politietoezicht geplaatst.
