STADS NIEUWS Van vernielende watervlakte tot vruchtbaar bouwland Academienieuws RECHTZAKEN Laatste berichten Witt II iets weten? Burgerlijke Stand MARKTBERICHTEN ZATERDAG 11 MAART 1939 DE LEWSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 3 CURSUS LUCHTBESCHERMING. De directeur van den Gem. Geneeskun digen Dienst deelt ons mede, dat de twee de cursus voor den Luchtbeschermings dienst (Reddingsbrigade) a.s. Dinsdag aan vangt. Gegadigden voor den derden cursus kunnen zich nog opgeven. i i DE WERKLOOSHEID. Bij den gemeentelijken dienst voor So ciale Zaken stonden deze week 4044 werk zoekenden ingeschreven, verdeeld over de volgende bedrijfstakken: Bouwarbeiders 911, fabrieksarbeiders 221, kantoorpersoneel 180, hotel-café-per soneel 75, houtbewerkers 176, kleermakers 70, kappers 1, schoenmakers 12, landarbei ders 139, metaalabewerkers 543, sigaren makers 22, technici, opzichters 26, textiel arbeiders 273, transportarbeiders 936, typo grafen 77, voedingsmiddelenarbeiders 242, vrouwen 134. Totaal 4044. Op 10 Maart van het vorige jaar stonden 4507 en op 11 Maart 1937 4907 werkzoe kenden ingeschreven, benevens 26 ged. werkloozen. Handelsregister K. v. K. Wijzigingen: 6867. W. de Jong en Zoon, Leiderdorp, Hoofdstraat 212. Melk handel. Vest. fil.: Leiderdorp, Spanjaards laan 9, d.d. 17 Maart 1939. 98. W. van der Spek en Zoon, Hazers- woude, Dorp Wijk D123. Manufacturen, meubelen, woninginrichting. Door uittre ding van den vennoot W. van der Spek is de vennootschap onder firma met ingang van 1 Maart 1939 ontbonden. Het bedrijf wordt voortgezet door den overblijven den vennoot: P. J. van der Spek, als eenig eige naar, o. d. naam: P. J. van der Spek. VEREENIGING KATHOLIEK-LEIDEN DE VLAGGEN UIT De plechtige Pauskroning van Z.H. Paus Pius XII heeft morgen plaats. Katholieken van Leiden, die in het be de zit zijn van een vlag, steken deze uit, als het kan, liefst met de geel-witte wimpel. Het is een zeer verheugend teeken, dat van meerdere zijde de wensch is uitge sproken om a.s. Zondag te vlaggen. Dus geeft daaraan gehoor! MILITARIA Met ingang van 11 Maart 1939 zijn de volgende leerlingen bij de school voor Reserve Officieren der Infanterie, behoo- rende tot het 4e Regiment Infanterie aan gesteld tot Sergeant titulair: Aniba J. M., Collee J. M. A., Korsten H., Obenhuijsen J. H., van Ingen Schenau T., Fuld H., Fre- deriks P. G. G., Buffart H. T., Teenstra Y., de Haas P. C., v. d. Linden H.f Zaayer M. P., Zierfuss H., Zwarenstein P. L., Coors H. A., Breederveld H., Hageman L. D.# v. Riet G. C. en Boogaard L k. Meisjescongregatie O. L. Vr. Hemelv. en St. Joseph. Zondagmorgen, algemeene H. Communie- voor beide afdeelingen van de meisjescon gregatie met luidfe voorbereiding en dank zegging. Aanvang kwart vóór zeven. DE DROOGLEGGING VAN DE HAARLEMMERMEER. Woensdag 22 Maart is het een eeuw geleden, dat de Tweede Kamer tot droogmaking besloot Wie over den indrukwekkenden auto strada van Den Haag naar A'dam, den Haarlemmermeerpolder met zijn frïssche, vriendelijke, welvarende dorpen, zijn rijke hofsteden en zijn zich aan den wijden ein der verliezende groene velden dwars door snijdt, kan zich moeilijk indenken, dat daar nog geen eeuw geleden 'n zwalpen de watervlakte was, een soms onstuimige binnenzee, die onophoudelijk knabbelde en wroette aan zijn oevers en een bedreiging •beteekende voor de bevolking rondom. Den 2sten Maart a.s. zal het precies honderd jaar geleden zijn, dat de Twee de Kamer der Staten-Generaal het wets ontwerp tot droogmaking aannam. Leeghwater vreesde reeds „dat het kind al geboren was, die 't zou beleven, dat de Meer blijvend tot voor de poort van Am sterdam" zou komen. De groote zeventien de eeuwsche waterbouwkundige liep met he idee rond den Haarlemmermeer in te polderen. Honderd en zestig molens zou den het water in een tevens te bouwen ge lijk gelegen ringvaart malen en vandaar zou de vijand via sluizen in het buitenwa ter worden geloosd. Maar Leeghwater vond geen steun bij de betrokken besturen en vooral de stad Leiden', die in 1433 van Hertog Philips van Bourgondië al de wa teren en plassen bij Leiden in erfpacht had gekregen en niemand toestond daar „sonder bewilliging van de stad Leyden te visschen, noch eenige ruigh te snijden, nocht te vervoeren op zekere boeten van de overtreders te vorderen" verzette zich tegen droogmaking ook al vloeide het wa ter over den weg tusschen Haarlem en Amsterdam. Vondel verweet den bestuur ders van het land, dat zij wel optrokken tegen den buitenlandschen vijand, maar den binnenlandschen waterwolf ongemoeid lieten. Aan het besluit der Tweede Kamer van 1839 waren de stormen van 1837 en 1836 voorafgegaan. In 1836 joeg een vliegende storm het water van den Haarlemmer meer tot voor de poorten van Amster dam en nog was men aan het debatteeren of het gevaar wel zoo groot was geweest. In 1837 werd tengevolge van een nieuwen orkaan ook Leiden met overstrooming be dreigd. Het bleek maar al te duidelijk welk een gevaarlijk bezit dé Meer was. Er werd een Staatscommissie benoemd, die de vijftien mogelijke ontwerpen moest bestudeeren en een begrooting opmaken. In November 1837 was de commissie met het werk gereed en werd het ontwerp van Frederik Godard, baron van Lynden, met eenige veranderingen tot plan de cam pagne gekozen. De uitvoering van het werk werd opgedragen aan de commis sie van Beheer en Toezigt over de droog making van het Haarlemmermeer In de Staten-Generaal waren er ge weest, die het werk toch maar liever aan particulieren wilden overlaten, anderen vreesden zelfs Gods toorn zoo men tegen de natuur-elementeri inging, eemge leden waren bang, dat de omliggende dorpen een goede waterloozing zouden gaan missen en de heer Luzac uit Leiden betoogde het vol gende: „Het klinkt schoon, edelmogende heeren, 16600 bunderen water in welige landbouw te herscheppen, het is aange naam zich in den drooggemaakten polder fraaye boumans woningen en vette lande rijen en dartelend vee voor te spiegelen, doch die verwezenlijking is helaas nog hoogst problematisch en de vreeze, dat deze onderneming, instede van 16600 bun- deren water tot land te brengen, de oor zaak zal zijn, dat meerdere duizenden bun ders goed vruchtbaar land in het vervolg bedorven zullen worden, heeft mij deze onderneming altijd, ik zeg niet met weer zin tegen de zaak zelve, doch met schroomvalligheid doen beschouwen". Veel tegenwerking bood het Hoogheem raadschap Rijnland, dat zich den boezem Rijnland gereduceerd zag tot ongeveer één vierde van de oorspronkelijke afme tingen, waardoor het niet ten onrechte moeilijkheden verwachte met de afwate ring. Nadat aan Rijnland, verbeteringen in de afwateringen bij Katwijk, de Gouwe en het Spaarne waren beloofd, kon eindelijk in Juni 1848 de eerste spade in den grond worden gestoken. Dit geschiedde op eenigs- zins plechtige wijze bij Hillegc-m. Groot was de belangstelling overigens niet. Men beschouwde het werk eerder als een be strijding der natuur-elementen dan als een arbeid, die aan Nederland een zijner mooi ste en vrlchtbaarste stukken bouwgrond zou verschaffen. Midden 1848 was de Meer door dijken ingesloten en vier jaar lang maalden de stoomgemalen Leehwater, Cruquius, en Lynden onverpoosd het wa ter weg. Midden 1852 was de Meer droog en in 1853 hadden de eerste grondverkoo- pingen plaats. Kanalen en slooten werden gegraven voor de waterloozing, wegen werden aangelegd, huizen gebouwd en uit alle deelen van ons land kwamen de jon ge boeren opzetten, om het nieuw gewon nen land tot bouwland te maken. Gemak kelijk was dit niet. De grond was slap, de paarden kregen zelfs plankjes onder de hoeven om te voorkomen, dat ze in de modder zouden wegzakken en in den be ginne werd veel armoede geleden, door dat het land was verkocht aan rijke hee ren, die zich om den vooruitgang van het land weinig bekommerden buiten de Meer woonden en alleen maar pachten hieven. Onder degenen, die energiek pioniers werk voor den Haarlemmermeer hebben gedaan, dient de tweede burgemeester van de gemeente, de heer mr. J. P. van Amers- foordt, te worden genoemd. Zelf liet hij een modelboerderij „De Badhoeve" bou wen, die een groote vermaardheid ver kreeg en zelfs door koningen en buiten- landsche studiecommissies werd bezocht. Het huidige gemeentebestuur heeft zijn herinnering vereeuwigd door de naamge ving Badhoevedorp en Burgemeester van Amersfoordtlaan. Ruim 75 jaar geleden werd deze van Amersfoordt tot burge meester benoemd. Hij was de zoon van een hoogleeraar, studeerde te Amster dam en bezocht dé landbouwschool te Stuttgart. Daarna kocht hij 114 hectaren bouwgrond in den polder en toonde spoe dig als zijn bekwaamheden als landbou wer. Met hevels bevloeide hij het land, ge bruikte voor het eerst den stoomploeg, werd een voorbeeld voor anderen en een leidende figuur in het polderbestuur. Om bloeiende bedrijven te krijgen waren goe de wegen en markten noodig. Daar van Amersfoordt geen medewerking van het polderbestuur kreeg, richtte hij in Sloten Ollicieële Crisispublicatles STEUNVERGOEDING ERWTEN EN VELDBOONEN De Nederlandsche Akkerbouweentrale maakt bekend, dat de steunvergoedng voor erwten van den oogst 1938, gedenatureerd van 6 Maart t.m. 11 Maart 1939, zal bedra gen 2 per 100 kg. voor groene erwten, door handelaren gedenatureerd en voldoen de aan het standaardmonster van kwali- teits-klasse C en f 1.50 per 100 kg. voor voedererwten, gedenatureerd door telers, die deze erwten zelf hebben geteeld. De steunvergoeding voor veldboonen van den oogst 1938, in genoemd tijdvak door te lers of handelaren gedenatureerd en vol doende aan de kwaliteits-eischen, zal 2 per 100 kg. bedragen. 's Gravenhage, 10 Maart 1939. 326 een wolmarkt op. Daarna volgden een koeien-, een paarden-, een schapen-, een pluimvee- en zelfs een landbouwwerktui- genmarkt. In hotel „de Beurs" werd een graanbeurs gesticht, die thans nog bestaat. Als voorbeeld voor wegenbouw legde de heer Amersfoordt op eigen kosten een 2 K.M. langen weg aan. In 1864 had hij reeds plannen klaar voor een spoorbaan door den Haarlemmermeer. De trein kwam er echter pas in 1912 en is sindsdien alweer verdwenen, wat waarschijnlijk niet het ge val zou zijn geweest als de bouw in 1864 een feit was geworden. Meer dan 25 jaar staat Haarlemmer meer thans onder bestuur van burgemees ter mr. Slob. De polder is uiterst modern opgericht De aanleg van electricileit heeft het mogelijk gemaakt, dat de nieuwste landbouw-methoden er toepassing vinden. In minder dan honderd jaar is Haarlem mermeer van een vernielende watervlakte een der mooiste, vruchtbaarste streken van ons vaderland geworden. „Maasbode". LEIDEN. Bevorderd: tot doctor in de Rechtsgeleerdheid, op proefschrift getiteld: „Gijzeling" The histo rical development of the mode of procee ding in „gijzeling" in the provincial court of Holland from 1531, de heer I. C. Steyn, geboren te Johannesburg (Transvaal). candidaatsxamen Rechten: de heer W. J. J Koole, Middelburg. Geslaagd voor het examen van apothe kers-assistent alhier mej. C. P. de Kraa, Den Haag. Mr. ROST VAN TONNINGEN VOOR DEN POLITIERECHTER. Te Maastricht bij verstek veroordeeld. Hedenmorgen heeft voor den politie rechter te Maastricht gediend de zaak te gen mr. Rost van Tonningen, lid der Tweede Kamer, terzake beleediging van het ambtenarengerecht op 10 December van het vorige jaar in een openbare ver gadering te Nuth. Mr. Rost van Tonningen liet verstek gaan en zijn eigen advocaat was niet ver schenen. Het O.M. waargenomen door Mr. Daut- zenberg, achtte de ten laste gelegde be leediging van een openbare instelling in een openbare vergadering bewezen en eischte 200 gulden boete, subs, twee maan- denhechtenis. De politierechter achtte het ten laste gelegde bewezen en veroordeel de mr. Rost van Tonningen tot 75 gulden boete of drie maanden hechtenis. GEKNOEI MET KALVERSCHETSEN. Wegens knoeien met kalverschetsen, eischte de ofifcier van justitie bij de rechtbank te Middelburg tegen den 31-ja- rigen landbouwer P. J. de R., uit Biervliet 6 weken gevangenistraf. Binnenland HAAGSCHE POLITIE MAAKT EEN EINDE AAN DE SPANNING. Succesvolle huiszoekingen. De aanhouding van den 35-jarigen koop man J. Dessauer, gisterochtend in de Park straat verricht, heef tot gevolg gehad, dat de politie onmiddellijk op zeven verschil lende plaatsen hier ter stede huiszoekingen heeft verricht. Vijf hiervan zijn zonder re sultaat gebleven, doch de beide andere hebben de moeite ruimschoots beloond: deze hebben licht gebracht in tal van Haag- sche inbraken. De aangehoudene woont samen met zijn ouders in het perceel Scheldestraat 70. De politie heeft gisteren in den loop van den dag in dit pand, een winkel in tweede hands meubelen met achter- en bovenwoning, een nauwkeurig onderzoek ingesteld. Hierbij bleek, dat de woning vrij luxueus was in gericht. Niet minder dan vier geldkisten waarin zich verschillende gouden sieraden, een gouden horloge met ketting, enkele, gouden zegelringen en een groot aantal be- leeningsbriefjes bevonden, werden in het achter den winkel gelegen vertrek aange troffen. In den winkel zelf vond men een partij hotelzilver en een zilveren beker. Een zeer verrassende vondst wachtte de politie in den kelder; hiei ontdekte men negen smeltkroezen en verschillende gereedschap pen om edele metalen te smelten, benevens eenige weegschaaltjes, bestemd om gouden voorwerpen te wegen, met de daarbij be- hoorende gewichten. Dit alles, benevens het feit, dat een aantal juweliersgereedschappen werd gevonden, duidde er op, dat de han del in tweede-hands meubelen voor de be woners niet de hoofdzaak was. Bij onderzoek van het bovenhuis trof men een groote hoeveelheid goederen aan, welke waarschijnlijk van' winkeldiefstallen af komstig zijn, n.l. vele coupons stoffen en dames- en heeren onderkleeding. Bovendien vond men een tasch met gou den beugel, waarin zich een geslepen bril jant bevond, een byouterie kastje met bril janten oorknoppen, eenige briljanten rin gen, een briljanten hanger en een hoeveel heid gouden ringen. Een nieuwe reiskoffer en een nieuwe actetasch, die zich in het bovenhuis bevon den, zijn vermoedelijk eveneens van dief stal afkomstig. Het politie-onderzoek strekte zich uit tot tuin en kippenhok. In den tuin deed men een verrassende ontdekking. De schutting, welke de afscheiding vormt met den tuin van het aangrenzend perceel, een leeg staande garage, vertoonde sporen van her haalde overklimming. Bij onderzoek in den belendenden tuin vond men onder een hoop afval een hol, afgedekt met tegels. Hoewel dit hol herhaaldelijk gebruikt schijnt, be vatte dit op het oogenblik van het onder zoek niets. Doch de politie dted nog een ontdekking: een luik in dien tuin gaf toegang tot den kelder van het leegstaande huis. Deze bleek blank te staan met een halven meter water, doch dit was' voor de recherche geen be zwaar om ook hier een onderzoek in te stellen. Zij trokken schcenen en kousen uit en waadden door het water, waarbij zij een koffer vonden, die stevig met touwen was vastgebonden. De koffer werd naar boven gesleept en bleek na opening een groote partij tafelzilver te bevatten, ter waarde van ongever 1800 gulden, afkomstig van een inbraak in een perceel aan de Stad houderslaan, eerst dezer dagen gepleegd. Daar de bewoners buitenslands vertoeven, kon nog geen opgave van de vermiste goe deren worden gedaan. In dit geval is de buit wel zeer spoedig achterhaald. Alle aangetroffen goederen zijn naar het hoofdbureau van politie gebracht, terwijl de bewoners van het perceel, de 58-jarige koopman M. Dessauer en zijn 49-jarige echtgenoote M. C. Dessauer-Hamers werden gearresteerd. Deze familie is een zeer be ruchte Haagsche helersfamilie. De andere huiszoeking van de politie be trof een perceel in de Waterloostraat. De bewoner, de 38-jarige behanger N. de Gier, weigerde toegang te verleen en, waarna de politie zich door het forceeren van een deurruit toegang verschafte. In dit perceel trof de politie een groote tasch met alle soorten inbrekerswerktuigen aan, welke in beslag werden genomen. De bewoner werd gearresteerd, evenals een 27-jarige bank werker, W. C. J. van Wijk genaamd. De aangehoudenen zijn de beruchte Haagsche inbrekers. Voorloopig worcen in deze zaak geen arrestaties meer verwacht. Vermoedelijk zullen uit de groote hoeveelheid in beslag genomen voorwerpen meerdere inbraken, hier en elders gepleegd, tot klaarheid wor den gebracht. Men kan aannemen, dat thans 75% van de buit van verschillende inbra ken terecht is. In verband met deze arrestaties die een einde hebben gemaakt aan de groote span ning, heeft de hoofdcommissaris van politie, de heer N. G. van der Mey, gisteren in den loop van den dag gelukwenschen van vele autoriteiten in ontvangst mogen nemen. Vraag: betreffende het feuilleton „Het schot op het Spook". Antwoord: Een onzer abonné's be richt ons, dat hiermede waarschijnlijk wordt bedoeld „Het schot op het Spook", door William Holt Dit is later uitgegeven bij „Het Neder- landsch Boekhuis" te Tilburg. LEIDEN. Geboren: Lamberta Petronella Johan- na d. v. F. Th. H. Pelgrim en J. C. Kuij- pers. Joseph Wouterus Maria z. v. B. Bekkering en A. M. Peeters. Carla Do rothea d. v. J. J. v. d. Kam en C. J. van Berkel. AJbertha Hiligonda d. v. A. Zandbergen en B. Wesselink. Carola Ma ria d. v. C. Langezaal en M. K. Franssen. Cornelia Engelina d. v. C. Engel en G. Groeneveld. Hendrik Niclaas z. v. H. Zoontjes en M. Akerboom. Arie z. v. J. C. van Stam en T. v. Tol. Apolonia Jo hanna d. v. J. G. M. Hoogduin en J. A. Ver haar. Jacoba Adriana d. van M. Laban en A. H. Dorst. Ondertrouwd: E. A. Th. Immink jm. 28 j. en H. A. C. Brouwer jd. 28 J. O v e r 1 e d en: R. Kallenberg wedn. 74 j. LEIDEN, 11 Maart. Boter. Aanvoer 280 kg Prijzen: Fabrieksboter 1.49 en prima boerenboter 1.34—1.50 per kg. Handel flauw. Turfmarkt van 11 Maart. Aanvoer 120.000 stuks lange turf, prijs 7.00—8.50 pei 1000 stuks. LEIDSCHENDAM, 10 Maart. Groenten- veiling. Kropsla le soort f 6.009.20, stoof- sla 3540 cent, spinazie per 4 kg. 6080 cent, raapstelen 1.001.50, rabarber per 100 bos 4.00—6 50, radijs 2.00—4.50, Prei 10—12, selderie 69 TER AAR, 10 Maart. Centrale Veiling. Spinazie 56—73 cent, andijvie 76 cent, uien 3.10—4.50, prei f 5.40—5.80, spruitkool f 16.20—16.40, witïof 14—20.40, selderie 56, raapstelen 1.80. LOOSDUINEN, 10 Maart. Groentenvei- ling. Kaskomkommers le soort f 22.10 27.40, 2e soort 18.40—22,60, 3e soort 15 18.50 per 100 stuks, spinazie 5373 cent per 4 kg.; salade le soort f 7.708.00 per 100 krop; radijs f 3.90—5.10, raapstelen 0.95—1.00. selderie 3.70—5.90 en pieter selie 11.40 per 100 bos; komkommerstek 1338 per 100 kg., dunsel f 47 per 100 kg., spruitkool 28 per 100 kg. KATWIJK a. d R*JN, 10 Maart. Grocn- tenveiling. Per 100 kg.: roodekool 6.50 —6.70, gelekool 6.00—6.40, uien 4.00— 4.25, per kist van 20 kg.: wappeen 1.00 1.90. kronen 6090 cent. per 100 stuks: knoIcelderie A 13—15.10, idem B f 7.40 —8.10. NIEUWVEEN, 11 Maart. Eierenve'Hng. Aanvoer 2360 kippeneieren f 2.953.30 en 36 eendeneieren 2.90 per 100 stuks. LEIDERDORP, 10 Maart. Eierenveiling. Prijzen: kiooeneieren 3.30—3.70, kuiken eieren 2.803.10, eendeneieren 2.20 3.00 per 100 stuks, boter 6470 cent en kaas 18—32 cent per pond, kiopen 35—85 cent. konijnen 0.222.20 en eenden 45 70 cent per stuk VINFEVEEN. 10 Maart. Oro«*»tenveiHng. Witlof I f 18—21.50, idem II 12—16.50. id. HI f 4.50—9.50, spinazie 16—22, rabarber 78 per 100 bos. UTRECHT, 11 Maart. Vee. Totaal aangevoerd 3815 stuks vee w.o. 660 runde ren. Stieren 0.260.30 per pond. Handel matig, prijzen iets stijver. Slachtkoeien 2e soort 0.340 35, Slachtkoeien 3e soort 0.25—0.30 per pond. Handel matig, onver- veranderde prijzen. Vaarzen 1402.20. Melkkoeien ƒ170—2.70.—Kalkoeien ƒ180 2.80, Varekoeien f 120210 per stuk. Handel kalm, onveranderde prijzen. 76 Magere kalveren ƒ45110 per stuk. Han del gedrukt, onveranderde prijzen. 1700 Nuchtere kalveren 34.50 Der stuk. Han del kalm. lagere prijzen. 795 Magere var kens ƒ2235, Schrammen 16—22, 470 Biggen ƒ915, per stuk. Handel magere varkens redelijk, iets hcogere prijzen. Big- gan kalm, onveranderde prijzen. 115 Ma gere schanen f 1123 per stuk. Zeer kal me handel, iets lagere prijzen. Boter. Aanvoer 300 K.G. 1.65 per K.G., 125 K.G. Kaas ƒ0.50—0.70 per K.G., 40 000 Eieren ƒ3.104.— per 100 st. LEIoDEN, 10 Maart. Groentenveiling. Roode Kool ƒ4.80—7.40. Savoye Kool ƒ5.30—6.70, Rapen ƒ2.10—3.20, Prei ƒ10.40 Kroten 0.70—3.20, Kroten, gekookt 4 9, Uien. 1.10—4 20. Peen ƒ2.70—9.-. Spruit enlf6—25, Andijvie ƒ18, Witloof ƒ6 —27, Spinazie f 11—20 per 100 K.G. Salade ƒ7.20—9.—, Knolselderie ƒ7, Pieterselie 9.70—16.60, Radijs ƒ2.70—6 10, Selderie ƒ4.10—10.30, Rabarber ƒ8—11, Raapstelen 1.20—1.90. WISSELNOTEERINGEN (AMSTERDAM) Londen 8,831/4 Berlijn 75.57l/2 Parijs 4.991/2 Brussel 31.68 Zwitserland 4*2.82 Kopenhagen 39.45 Stockholm 45 50 üsio 44.40 New York 1.885/16 Praag 6.45

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 3