Pater Stalpaert van der Wiele's
zielzorg in Leiden.
IHhNÊ °PBnt
JM' Rekening-Courant
Land- en Tuinbouw
H9
WOENSDAG 8 MAART 1939
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 11
Dc uitoefening van den
katholieken godsdienst
EEN MANUSCRIPT UIT
DE 17e EEUW.
De geschiedenis, die wij hier publiceeren,
was blijkbaar niet voor publicatie be
stemd. De schrijver van dit manuscript,
Pater VINCENTIUS STALPAERT VAN
DER WIELE kreeg opdracht van zijn
hoogere Overste een nauwkeurig relaas te
schrijven van den toestand en van zijn le
ven en werken in de Hollandsche missie,
met name te Leiden.
Het was dus een soort rekenschap, die
hij aan zijn overste en visitator had te
geven. Wellicht is dit ook de reden,- waar
om deze geschiedenis niet gepubliceerd
werd, maar zorgvuldig opgeborgen bleef
in het archief van de pastorie van Meer
burg zoolang deze parochie door den
pater Carmeliet Sarot bediend werd
en later in het archief van het Generalitium
dei Ongesch. Carmelieten te Rome.
Ter gelegenheid van het Eeuwfeest der
Paters Carmelieten in de parochie H a-
zerswoudeGroenendijk heeft de
hoogeerw. pater H. VAASSEN, provinciaal
der Ongesch. Carmelieten, pastoor te Groe
nendijk, dit' handschrift vertaald.
In het eerste gedeelte van zijn relaas
geeft Pater Stalpaert van der Wiele om
standig weer hoe hij zich op bet geestelijk
leven toelegde. Op 18 Februari 1618 ont
ving hij te Douai (Frankrijk) het habijt;
in 1619 legde hij zijn klooster-geloften af.
Na verschillende functies te hebben uit
geoefend te Donai, te Leuven, te Rijssel, te
Gent en te Brugge werd in 1648 pater
Stalpaert door de Congregatie tot Voort
planting des Geloofs aangewezen voor de
missie in Holland. Ziehier zijn verslag:
Ik weet niet hoe het door de goddelijke
Voorzienigheid gekomen is, dat op het
zelfde tijdstip, onder denzelfden P. Gene
raal, twee Hollanders uit Frankrijk en nog
wel twee broeders, en ik uit Vlaanderen,
zonder dat we van elkander afwisten met
hetzelfde verlangen bezield, tegelijkertijd
pogingen in het werk stelden en op den
bepaalden tijd de goedkeuring van deze
cr.ze pogingen kregen. De laatste echter
was R. P. Petrus a Matre Dei, die 8 jaar
na mij en zijn broeder P. Fr. Caesar hier
heen kwam, om zich te wijden aan de be-
eering der Walen en met mij samen te
werken bij de pestlijdenden en bij anderen
van iederen stand, die den katholieken
Godsdienst beleden. R. P. Fr. Caesar ging
naar den Haag en vestigde zich aldaar, ik
echter ging naar het huis van mijn oom,
Adriaan Stalpaert, die "voor mij altijd als
een tweeden vader geweest is, niet alleen
vóór maar ook na den dood van mijn va
der, den heer Jacobus Sta'paert, prefect
van het muntwezen in Oost-Friesland.
Deze was het ook, die de bewerker was
Tan mijn bekeering tot het katholieke
geloof.
Hiervoor te zorgen had hem mijn vader
allerdringendst aanbevolen, terwijl ik te
Leiden, waar ik van mijn prilste jeugd af
aan ben opgevoed, de humaniora studeer
de. Het huis van mijn oom was toen gedu
rende vele jaren gewijd aan den dienst
der kerk en als het ware een Godgewijde
kerk. Hij brandde van ijver voor het ka
tholiek geloof; geastelijken maar vooral
kloos'erlingen nam hij allervriendelijkst
op. Ik ging terstond aan het werk. Met
groote opgewektheid van geest en inner
lijke zalving heb ik mij steeds welwillend
betoond voor iedereen maar vooral voor
de armen en voor hen die van iederen
troost verstoken waren.
Als in de stal te Bethlehem.
Al terstond had ik de zorg voor eemge
dorpen in den zin, namelijk Katwijk en
Slompwijk, juist hierom, omdat ze zonder
troost waren, zonder herder, zonder pries
ter, of iemand die dc Sacramenten der ka
tholieke kerk kon uitdeelen, die de lau-
wen door het woord Gods kon bezielen en
die de wankelenden in het geloof kon be
vestigen. Iedere week las ik bij de arme
boeren de H. Mis en preekte bijna altijd
ra het Misoffer, nu eens in stallen, te mid
den van koeien, paarden en honden, als
het ware in een ander Bethlehem, dan
weer op de zolders der huizen, opdat we
n et door den Schout en zijn gerechtsdie
naars zouden betrapt worden De men-
schen hoorden mij graag en door mijn ver
maningen, vertrouwelijke onderwijzingen
en heilzame gesprekken, groeide met den
dag de menigte aan, ja ze vroegen me zelfs
hun zielzorger te willen worden, ofschoon
ze er al sedert eenige jaren geen meer gehad
hadden, zoo groot was de verstrooiing der
kudde. De Apost. Vicaris echter nam hun
smeekingen niet aan. Nadat er een ge
meente gevormd was, stelde hij in mijn
plaats iemand anders over hen aan, waar
mede ik geheel tevreden was en ik ging
naar Leiden terug, naar mijn oom Adriaan
Stalpaert, waarvan ik hierboven melding
maakte.
De dwalende herder.
Reeds in het begin van mijn aankomst in
de stad heb ik vele zielen uit verschillende
dwalingen getrokken en ze verwijderd van
den leider, die ze gedurende 18 jaren ver
hard had in dit leven, tot zeer groote scha
de der vrome zielen. Hij wilde echter niet
daarvan aflaten, noch zich terug trekken.
Ik echter nam al mijn moed bij elkaar, en
indien hem de prelaten, wiens onderdaan
hij was, niet hadden teruggeroepen, zoo
stond mijn besluit vast mij te wenden aan
de congregatie, opdat er aan deze godde
loosheid een einde zou komen.
Bij deze gelegenheid werden levenswijze
en handelingen van alle ondergeschikten
door de overheid nauwkeuriger onder
zocht en verstandige voorzorgsmaatregelen
getroffen; onder den schijn van het goede
werden de onschuldige zieltjes door dezen
boosaardigen leider in het verdérf gelokt,
di? onder een schaapsvel een verscheuren
de wolf was. Ik leerde toen bij ondervin
ding, dat het veel gemakkelijker is open
bare zondaars tot een beter leven te be-
keeren, als een ziel die in dergelijke dwa
lingen verstrikt is te overtuigen van deze
dwalingen en ze te brengen tot een volle-
De geschiedenis, die wij hier publiceeren,
was blijkbaar niet voor publicatie be-
dige en volmaakte verzaking. Ik deed ech
ter wat ik kon: ik schreef, vermaande en
bad zonder ophouden, dat deze leider uit
de streek zou verwijderd worden, hetgeen
gelukkig ook gebeurde, want op bevel van
zijn meerderen werd hij teruggeroepen.
Met dit voorbeeld voor oogen begonnen ook
de andere missionarissen dezer stad zorg
vuldiger hun schaapjes te bewaken en
dikwijls nam ik waar, dat ze door mijne
tegenwoordigheid uit een zekeren slaap
van zorgeloosheid werden gewekt: niet mij
maar U, goede God, alle eer en glorie.
Geheime bijeenkomsten.
Het is wonderlijk en bijna niet te ge-
locven, hoe in de steden de vergaderingen
werden bijgewoond zij het dan om de hei
lige Mis te hooren, of het woord Gods te
vernemen, om om welke andere vrome
oefening dan ook: men kan het niet be
grijpen hoe de Katholieken, die zooveel
jaren gekweld werden, die een voorwerp
waren van bespotting bij het volk, die
streng door de Schout en zijn gerechtsdie
naren bewaakt werden, hoe die het waag
den toch met groote standvastigheid bij
elkaar te komen, op ieder uur dat men hen
riep, al was het te middernacht een, twee
of drie uur 's nachts, zomer of winter. Zij
achtten zich gelukkig als hun de deur naar
het heiligdom openstond, want niet ieder
een van de katholieken, die maar wilde,
mocht komen, maar alleen een zeker aantal
die te voren door een of ander gewaar
schuwd waren, om uur en plaats te weten
en dergelijke dingen, waarop men bij de
vergaderingen diende te letten.
Want het komt zelden voor, dat twee of
miemaal per maand de H. Mis in hetzelf
de huis gelezen wordt. Om onze tegenstan
ders alle argwaan te ontnemen, wordt er
van huis en tijd gewisseld, zoodat behalve
dr katholieken niemand kan weten, wan
neer of waar de H. Mis gelezen of de ver
gadering gehouden wordt. Hierin wordt
zoo trouw geheimhouding bewaard, dat
geen enkel katholiek het waagt, dit aan
tegenstanders te openbaren. Gedurende
den tijd dat de heilige diensten op geheime
plaatsen worden voltrokken, worden eenige
wachters uitgezet, zooals bij de belegering
van een stad; opdat zij er op letten hoe de
burgers zich op straat gedragen; of nie
mand het huis op de veelvuldige men-
scben, die het binnentreden bespied; on-
dertusschen v/orden anderen aangewezen,
die het huis van den Schout bewaken, zoo
dat hij zelfs niet uit zijn huis kan komen
r.och iemand anders naar hem toekomt,
zonder opgemerkt te worden. Zoodra men
e-en dreigend gevaar bemerkt van den kant
van het volk, van den kant van den schout
of stedelijke gerechtsdienaren, loopt men
dadelijk naar de plaats, waar de H. Mis
gelezen wordt; de priester wordt gewaar
schuwd, de heilige gewaden worden afge
legd om zoo snel mogelijk te vluchten of
zich te verbergen, als het mogelijk is: an
ders zou het slecht met hem afloopen.
Een overval tijdens de H. Mis.
Hoe groot het verlangen naar het marte
laarschap ook zyn moge, toch moet men
deze middelen gebruiken om den naaste
te dienen; als dit niet zou geschieden, dan
zouden er in korten tijd geen priesters
meer zijn en alle zouden met geringe
moeite gevangen genomen en verbannen
worden, waarbij men nog zeer groote som
men gelds zou hebben uit te geven, om be
vrijd te blijver, van groote en lange kwel
ling: nl. gevangenschap. Voor het geval
echter dat de schout met zijn gerechtsdie
naars de vergadering overvalt en de ka
tholieken vindt bij het aanhooren der
pTeek of H. Mis wat dikwijls voorkomt
Si.ms wel 6, soms 10 maal of meer of min
der per jaar dan is het beweenenswaardig
en treurig, het snikken, schreien en zuch
ten der geloovigen te hooren. Terstond
wordt, als het tenminste de tijd nog toe
laat, het Allerheiligste Sacrament wegge
bracht en opgeborgen, opdat het Heilige
n.et aan de honden gegeven worde. De al
taardoeken, de kandelaars, de kaarsen en
de priesterlijke gewaden worden verstopt.
Ais de schout binnentreedt waagt het nie
mand van plaats te veranderen en ofschoon
dikwijls zeer aanzienlijke personen in de
vergaderingen zijn, zullen ze toch niet op
bitteren toon antwoorden op de versma
dingen, de beleedigingen en beschimpin
gen, waarmede zij onzen Godsdienst bespot
ten. Terwijl zij ons afgodendienaars noe
men, zwijgen wij en op de verwenschin-
gen antwoorden wij met drievoudigen ze
gen. De schout snauwt ons toe, noemt de
katholieken kinderen van den anti-christ.
verstrikt in de bijgeloovige leer van het
Pausdom, en dergelijke beleedigingen
gobit hij ons voor de voeten. Ondertus-
schen worden door zijn gerechtsdienaren
de deuren en de uitgangen van het huis
bewaakt, opdat er niemand van de bijeen
komst kan ontsnappen. De katholieken
worden op eenzelfde wijze behandeld als
de soldaten, die in den oorlog door den
vijand in een vesting worden gevangen
genomen. Hun lever is niet in gevaar als
ze zich aan den overwinnaar overgeven
maar om de vrijheid terug te koopen, heb
ben ze geld nondig. Op dezelfde wijze wordt
in deze strekU' niet het bloed der katho
lieken opgevorderd, wel echter hun geld,
cm de gierigheid en den ouddorst der
vervolgers te bevredigen.
Boete en verbanning.
Dat wat ik gezegd heb, Is voldoende,
maar een, twee dagen na de verwarring
wordt de huisbezitter door den schout en
de schepenen der stad geroepen, om reken
schap te geven over zijn stoutmoedigheid,
waarom hij het gewaagd heeft, tegen de
wetten en voorschriften der Staten van
Holland en deze provincies te beproeven,
in zijn huis bij dag en nacht vergaderingen
te houden, de zoo dikwijls verboden af
godendienst te begunstigen en de bijgeloovi
ge vereering van het pausdom en de ze-
óen van den antichrist te onderhouden.
Bet drukt iemand inderdaad zwaar op het
hart en het is verschrikkelijk voor vrome
ooren zoo iets te moeten hooren. Ik heb
familievaders gekend, die zoo aangegrepen
waren, dat ze na zulke beschimpingen naar
huis teruggekeerd, zich naar bed moesten
begeven en van verdriet stierven. Intus-
schen wordt het hoofd der familie met ver
banning en een geldboete bestraft, die hij
nog op denzelfden dag afgeteld moet be
talen. Den eersten keer wordt hij menig
maal met een geldboete bestraft, hetgeen
als een zeer groote gunst van schout en
schepenen wordt geacht, maar den twee
den keer wordt hy met zijn heele familie
verbannen en niemand waagt het een be-
leedigend antwoord te geven. Bij deze ge
legenheid wil ik ook niet voorbijgaan den
ijver der katholieken van deze provincies,
die ieder jaar een zekere geheime belas
ting betalen, niet alleen om zich vrij te
koopen van onrechtvaardige kwellerijen,
rraar ook zich eenige vrijheid te verschaf
fen, voor het houden van eenige oefenin
gen of vergaderingen. Dit wordt niet al
leen gedaan in de steden, maar ook in de
Reinste dorpen, waar ze zich met geld iets
zoeken te verschaffen van hetgeen ze
wenschen. Dit is echter zeer bemerkens-
waardig, dat de verschillende katholieken
zich zelf vergeten en ieder naar stand en
vermogen aanbiedt hetgeen hij voor goed
hcudt, daar toch in de grootere steden, de
geldsommen, die men moet besteden en be
talen niet gering zijn en indien dit niet ge
daan werd, zouden wij er nog veel slechter
aan toe zijn.
Pater Stalpaert van der Wielen
verborg zich.
Tot meerdere eer van God zal ik het zeg
gen, dat ook ik zelf twee of driemaal aan
de handen der gerechtsdienaren ben ont
komen in den naam des Heeren: eenmaal
te Utrecht, een andere keer te Leiden des
morgens vroeg om 4 of 5 uur in de maand
Mei. De schout zocht zorgvuldig overal na,
ik echter vluchtte door een venster naar
ten geheimen uithoek; daar bleef ik als
Joras in den buik van den visch; Gij. goe
de God, Gy, die alles weet, ook wat ik in
<?eze benauwdheid 'beloofde en met wat
een vuur ik bad, dat Gij me mocht redden
uii den machtigen muil van den leeuw.
Van dezen tijd af is me een zekere angst
bijgebleven, als ik aan het altaar staan
de aan de deur heftig kloppen of het ge
klingel van het belletje hoor. De dame, die
me haar huis afstond voor het houden van
deze bijeenkomst, werd verbannen, door
mijn bemiddeling is deze toen in het kloos
ter der Annuntiaten te Venlo getreden,
waar zij na een gelukkig verloop van haar
proefjaar haar geloften deed. Ik heb wel
oorzaak den Almach^igen God dank te
zeggen, die zich dikwijls van mijn gering
heid bediende ter bekeering van ketters
scheurmakers, Menonieten en ook van eeni
ge katholieken, die enkel nog maar den
raam van katholiek hadden, geen zeden,
geen leven, geen vroomheid noch iets an
ders dat zij met onze godsdienst gemeen
hadden, daar ze niets meer wisten van vas
ten, noch van onthouding door de kerk
voorgeschreven: gedurende twaalf en twin
tig jaren gingen ze niet meer te biechten
en te communie. Want ik ondervind bij
mijn dagelijkschen arbeid en in mijn ambt
geen geringe troost, over de bekeering
van personen, die God door zoo'n zwak in
strument tot het katholiek geloof gebracht
beeft. dezen voegt zich no? een groot
getal menschen, die door mijn vertrou
welijke gesprekken en vaderlijke aanspo
ringen, die ik hun bijna dagelijks gaf, met
Gods hulp tot beter leven gebracht wer
den.
Disputen met predikanten.
Bovendien heb ik dikwijls huwelijken
coen sluiten van echtelieden, die soms
twintig jaren onwettig met elkaar verkeer
den: hier 'moet ik oo«; melding maken van
een weduwe van een predikant, die op haar
sterbed het Calvinisme, waarin ze was op
gevoed en vele jaren had aangehangen, af
zwoer, en het katholiek geloof aannam.
Bij de bekeering der ketters was ik gewoon
do volgende methode te volgen, om gevaren
te vermeiden en tot grootere zekerheid bij
samenkomsten met tegenstanders van het
mil" i
218
DE REORGANISATIE VAN DEN L.T.B.
Een wijziging in de wijziging.
Het hoofdbestuur van den L.T.B. heeft
besloten, alsnog enkele wijzigingen aan
te brengen in het ontwerp van huishoude
lijk reglement en deze wijzigingen ter be
oordeeling voor te leggen aan de buiten
gewone algemeene vergadering van den L.
T.B., welke op Vrijdag 10 Maart a.s. te
Haarlem wordt gehouden.
Deze wijzigingen houden verband met
enkele wenschen, welke hieromtrent naar
voren zijn gekomen uit de afdeelingen en
kringen.
De redactie van artikel 10 van het
huishoudelijk reglement wordt gewijzigd
en zal nu in zijn geheel als volgt luiden:
„Het bestuur van iedere vakgroep be
staat uit tenminste vijf personen, nL vier
leden en een voorzitter, die door de alge
meene vergadering van dt vakgroepen
worden gekozen en wel op zoodanige wij
ze, dat de behartiging van de vakbelan
gen redelijkerwijze is gewaarborgd.
In een reglement zullen de bevoegdhe
den van de vakgroepen en de samenstel
ling van de besturen worden vastgelegd.
Dit reglement magk niet in strijd zijn met
de statuten en het reglement van den
bond, en behoeft de goedkeuring van het
hoofdbestuur, dat onder meer zal nagaan
of de verdeeling van de bestuurszetels van
iedere vakgroep in overeenstemming is
met de vakbelangen.
Besluiten, die geldelijke of andere ver
bintenissen tengevolge hebbeu voor den
L.T.B., adressen aan regeeringsliciiamen,
moeten van te voren ter kennis gebracht
worden aan het hoofdbestuur van den L. T.
B. en van diens goedkeuring en ha»v*tee-
kening worden voorzien
Alleen in uiterst dringende gevallen mag
hiervan worden afgeweken.
In dat geval echter is het hoofdbestuur
niet verantwoordelijk.
Iedere vaakgroep dient jaarlijks een
begrooting van uitgaven in.
Deze begrooting behoeft de goedkeu
ring van het hoofdbestuur".
De 2de alinea van artikel 15 van het
huishoudelijk reglement wordt gewijzigd
als volgt:
„De algemeene leiding en de verorde
nende bevoegdheid van den bond berust bij
het hoofdbestuur, hetwelk bestaat uit '3
leden t.w.:
a. een algemeen voorzitter;
b. drie leden van de vakgroep tuindeis,
drie leden van de vakgroep kworkers, drie
leden van de vakgroepj veehouders, drie
leden van de vaakgroep akkerbouwers".
De rest van dit artikel blijft ongewij
zigd
De tweede alinea van artikel 17 van het
huishoudelijk reglement wordt gewijzigd
als volgt:
„Door de algemeene vergadering van
elke vakgroep worden voorts twee leden
uit het bestuur van de vakgroep gekozen
in het hoofdbestuur.
Bij verval van het lidmaatschap van het
bestuur van de vakgroep beëindigt het lid
maatschap van het hoofdbestuur. De ver
tegenwoordiging van elke groep in nut
hoofdbestuur dient zoodanig te zijn, dat
zij een voldoende waarborg geeft voor de
behartiging van de onderscheiden vakbe
langen".
De rest van dit artikel blijft ongewij
zigd.
geloof vooral met predikanten. Niet ik zelf
werp me terstond in het tweegevecht, maar
ik kies een of ander uit mijn college van
öisputeerkundigen uit, die dan de bedoe
ling, de zeden en leer van den bekeerling
zoekt te achterhalen; of deze bekeering
ook wel ernstig gemeend dan wel verzon
nen of gehuicheld is; want bij zoo veel te
genstanders kan het gebeuren dat iemand
onder een schapenvacht de gezinning van
een wolf verbergt: vervolgens krijg ik be
richt hoe het met de zaak staat. Ik over
weeg bij mij zeiven en weeg of het een
goeden uitslag belooft of niet, en als ik
dan denk, dat er geen bedrog in het spel
is van den kant van den persoon, dan
begeef ik mij zelf er naar toe. Ik lok een
tweegesprek uit, maak zelf moeilijkheden,
bieng bewijzen naar voren waarop het ka
tholiek geloof steunt en behaal eindelijk
r.:et Gods hulp een ?hitt?rende overwin
ning op mijn tegenstander.
Ter verduidelijking zij hier opgemerkt,
aat er een soort van leeken 'broederschap
is opgericht, of deze gehuwd of ongehuwd
zijn doet weinig ter zake, als ze maar aan-
ltg hebben en onberispelijk zijn van zeden.
In deze broederschap of college tot oplei
ding van disputanten wordt iederen Zondag
van het geheele jaar gesproken over zaken,
die oneenigheid veroorzaken, er worden
schriftuurplaatsen verklaard, die schijnen
vatbaar te zijn voor moeilijkheden, hun aan
leg wordt er ontwikkeld, zoodat ze na ver
loop van eenigen tijd niet aarzelen met ta
melijk spitvondige predikanten in het
stiijdpe-k te treden, en het gebeurt niet
zelden, c'at ze over hen zegevieren.
Ieder college is samengesteld uit 12 dis
putanten, die de kranken, zwakken en
wankelenden in het gelooi sterken en doo.-
htilzame raadgeving den val van velen
verhoeden.
Olllcleële CrlslspubUcaties
UITPOOTVEROtlNNINOEN FABRIEKS
AARDAPPELEN.
De Nederlandsche Aardappelmeelcentra
le maakt bekend, dat zij namens de pro
vinciale landbouw-crisisorganlsaties een
aanvang heeft gemaakt met het verzenden
van de uitpeotkaarten voor fabrieksaard
appelen. Er zal naar worden gestreefd alle
uitpootkaarten, alsmede de afwijzende be
slissingen op verzoeken om een uitpootver-
gunning vóór 12 Maart a.s. te verzenden.
De aandacht van belanghebbenden wordt
gevestigd op de bezwaar- en beroepschrif
tenregeling, welke o:m: inhoudt dat ztf, op
wier verzoek om een uitpootvergunning
afwijzend is beslist en degenen, die zich
niet kunnen vereenigen met de hun toege
wezen oppervlakte, het recht hebben een
bezwaarschrift in te dienen bij het bestuur
der Nederlandsche Aardappelmeelcentrale
te Veendam.
Dit bezwaarschrift moet binnen veertien
dagen nadat de uitpootvergunning of het
bericht van afwijzing aan den georganiseer
de is verzonden, zijn ingediend. Vóór of op
den dag van indiening van het bezwaar
schrift moet 5.— worden gestort op post
rekening No. 241487 van de genoemde cen-
tiale, tenzij bij het bezwaarschrift wordt
overgelegd een bewijs van onvermogen, af
gegeven door den burgemeester van de
woonplaats van den georganiseerde.
In het bezwaarschrift moet nauwkeurig
worden omschreven waartegen het bezwaar
is gericht en op welke gronden men meent
dat een andere beslissing had moeten wor
den genomen.
Het bestuur van de Nederlandsche Aard
appelmeelcentrale zal binnen veertien da
gen na de indiening van het bezwaarschrift
den georganiseerde gelegenheid geven dit
mondeling toe te lichten, waarna binnen
veertien dagen een beslissing zal worden
genomen. Indien een georganiseerde zich
met de genomen beslissing niet kan ver
eenigen kan hij bij den Minister van Eco
nomische Zaken in beroep komen. Dit be
roep moet, onder overlegging van de be
slissing van het bestuur der Nederlandsche
Aardappelmeelcentrale worden ingesteld
binnen veertien dagen na den dag, vermeld
op de kennisgeving van de beslissing in
zake het by het bestuur van de Centrale
ingediende bezwaarschrift.
Indien een bezwaar- of beroepschrift ge
grond wordt oevonden ontvangt men het
gestorte bedrag van 5.terug.
Gedurende den tijd v/elke verloopt tus-
schen de indiening van het bezwaarschrift
en de beslissing van het bestuur der Cen
trale of van den Minister is de oorspron
kelijke toewijzing voor den geor«"»niseer-
ae bindend.
's-Gravenhage, 7 Maart 1939.
227
Wilt U iets weten?
Vraag: Welke is de mooiste en kortste
weg per fiets van Noord wij kerhout naar
Hillegersberg. Hoeveel km.?
Antwoord: Noordwijkerhout, Voor
hout, Leiden, Zoeterwoude (Dorp), Stomp-
wijk, Zoetermeer, Bleiswijk, Bergschen-
hoek, Hillegersberg. Afstand 43 km.
Vraag: Welke is de kortste weg per
fiets van Leiden naar Weert? Hoeveel km?
Antwoord: Leiden, Alphen, Woer
den, Utrecht, Vreeswijk, Vianen, Deil, Zalt-
Bommel, Hedel, Den Bosch, Vught. Boxtel,
Best, Eindhoven, Geldrop, Heeze, Leende,
Maarheeze, Weert. Afstand 165 km.
Vraag: Welke is de kortste weg per
fiets naar het Sanatorium Berg en Bosch
vanaf Noord wijk? Hoeveel km.?
Antwoord: Leiden, Alphen, Woerden,
Utrecht, de Bilt, Blauwkapel, Bilthoven.
Afstand 73 km.
Steunt Luchtverdedigingslondsi
Poitglro Oan Ha®g
287177
tan natia van
