30ste Jaargang No. 9277
ZATERDAG 4 MAART 1939
Se- £eki<veli£Öoti/*a/iit
Bureaux Papen gracht St. Adv. en Abonn.-tarieven zie pa*.
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
NA ZIJN VERHEFFING TOT PAUS ONTVANGT DE NIEUWE KERKELIJKE OP
PERHERDER, Z. H. PIUS XII IN DE SIXTIJNSCHE KAPEL DE HULDE DER
KARDINALEN. (Telegrafisch overgebrachte foto).
V „Versterking van de
democratie"
Dit is de titel, welke de socialistische
pers plaatst boven een beschouwing over
de Paus-keuze.
't Is goed bedoeld maar voor ons, Ka
tholieken, is deze formuleering van- het
resultaat der Paus-keuze niet de juiste. En
voor ieder, die objectief wil oordeelen,
is zij niet juist.
Men baseert deze „versterking van de
democratie" op het feit, dat tot Paus is
gekozen de staatssecretaris en de vriend
van den overleden Paus, wiens naam
Pius ook door den nieuwen Paus is
aangenomen.
De Kerk en dus ook de Paus, als zooda
nig, predikt de Christelijke leer, de Chris
telijke waarheid, bestrijdt de onchristelij
ke dwaling.
Overal, waar die dwaling zich mani
festeert!
En: zonder aanzien des pex-soons!
Dat heeft de overleden Paus, roemrijker
nagedachtenis, gedaan op een wijze, die
door katholiek en niet-katholiek met groo-
ten eerbied is gewaardeerd!
Met grooten eerbied voor den persoon
van den Paus met grooten eerbied óók
voor het pauselijk ambt, de pauselijke
waardigheid, de unieke positie van den
Paus in de wereld, waarop door het op
treden van Paus Pius XI wel op één bij
zondere wijze de aandacht der gansche be
schaafde menschheid is getrokken
Als die dwaling zich vastzet in een poli
tiek stelsel, of als die dwaling onder een
politiek stelsel wordt gepropageerd of be
gunstigd dan veroordeelt de Kerk, dan
veroordeelt de Paus haar, omdat de Kerk,
en de Paus handhaven en verdedigen de
Christelijke leer, de Christelijke waarheid.
De Kerk en de Paus staan buiten alle
vraagstukken, die niet raken de rechten
van God, de rechten, door God gegeven
aan den mensch als individu, aan den
mensch, levend in natuurlijke gemeen
schap, de rechten van de Kerk.
De Kerk en de Paus staan buiten alle
vraagstukken van zuiver politieken aard.
Paus Pius XI heeft zich niet uitgespro
ken over de politiek als zoodanig, over de
mocratische bestuursvorm of andere
bestuurssystemen. Paus Pius XII zal dat
ook niet doen. De Kerk staat daar buiten
en daar boven!
Maar tegenover de tallooze vraagstuk
ken van politieken aard, waarin de begin
selen van den Godsdienst zijn betrokken,
staat de Kerk niet onverschillig!
Het vraagstuk van een democratisch
staatsbestel of een ander staatsbestuur be-
roei't als zoodanig de Kerk niet. Maar
als door of onder een zeker staatsbestuur
welk dat ook zij worden aange
rand de rechtmatige vrijheden van het
individu, de rechten van dén Godsdienst,
de rechten van de Kerk, dan treedt de
Kerk op tegen dat machtsmisbruik, tegen
dat kwaad.
Als een wijze Leidster wacht de Kerk
niet tot de werkelijkheid van het machts
misbruik, van het kwaad aanwezig is,
maar waarschuwt Zij ook voor gevaren..
Zij doet dat dan ook krachtens Haar roe
ping en Haar gezag.
Het kwaad op leerstellig en zede
lijk terrein dat is het wat de Kerk be
strijdt. Door of onder welk politiek
systeem ook, zich dat kwaad open
baart en naar voren dx*ingt!
In de ontroerende toespraak, door Paus
Pius XII gisteren gehouden, en waax'van
wij de tekst nog in een gedeelte onzer
oplage konden opnemen, schetste Z. H. den
zegen van den waren vrede en zeide ver
der o.m.:
„Wij hebbeix voor oogen het visioen van
het groote kwaad, dat op de wereld werkt
en tot bestrijding waarvan de gezegende
God Ons heeft gezonden, ongewapend,
doch vol vertrouwen".
Wij bidden God, dat de Paus bij die be
strijding van het kwaad moge vinden har
telijke volgzaamheid van allen, van wie
verondersteld moet worden, dat zij wil
len luisteren....
Vorst, redenaar
en
gastheer
Bij het laatste Eucharistisch
Congres in Budapest
Het was op een zonnigen Meidag van het
vorige jaar, dat i:k voor het eerst Kardinaal
Pacelli zag.
't Was bij de triomfale entree, welke hem
werd bereid, toen hij als gezant van Paus
Pius XI naar het Eucharistisch Congres
te Budapest kwam.
Het station was afgezet. Niemand mocht
het betreden dan eenige journalisten en
de leden der regeering, die gekomen waren
om Kardinaal Pacelli te verwelkomen.
De trein uit Venetië reed binnen. En
nauwelijks was de ti'ein tot stilstand ge
komen of daar stond al op het perron
Kardinaal Pacelli. Een rijzige figuur in het
roode Kardinaalsgewaad. Een ernstig as
cetisch gelaat. En tegenover hem Horthy,
kleiner, maar even ernstig. Horthy, in zijn
geliefde admiraals-uniform, de niet-ka
tholiek, die persoonlijk gekomen was om
den afgezant van den Paus, den Kardinaal
der H. Roomsche Kerk, te verwelkomen.
Die kleiner was, veel kleiner, maar in de
vereering der Hongaren evexx groot als
deze rijzige Kardinaal, die hier verwel
komd werd.
Dezexx Kerkvorst werd 'n intocht bereid,
welke men aan Paus Pius XII moeilijk
schooner had kunnen bereiden.
Diexizelfden avond zijxx er duizenden men-
schen in de feesthal bijeen op den grooten
begroetingsavond vóór de opening van het
Eucharistisch Congres.
Nu voor de tweede maal zie ik den Kar
dinaal van nabij.
Vooraan in het midden der vijftien kar
dinalen, op zijn troon op het geweldige po
dium, hoog boven dc duizenden menschen,
die eerbiedig opzien naar dat strenge, as
cetische en toch vriendelijk gelaat: Kar
dinaal Pacelli.
Er klinken de zuivere stemmen van een
kinderkoor, een gezang, dat uit den hemel
schijnt te vallen, een lied voor den Kar
dinaal.
Er spreken ministers en prelaten, die
zeggen verheugd te zijn hier te mogen be
groeten den Paus, Pius XI, in den persoon
van diens afgezant Kardinaal Pacelli. En
er is niemand, die vermoeden kan, dat die
zelfde Kardinaal ruim negen maanden later
de twaalfde Pius worden zal.
Tenslotte staat de pauselijke gezant op
van zijn zetel om aan het einde van dezen
schoonen avond de duizenden toe te spre
ken.
Ik sta heel vooraan. Dicht voor hem. Als
hij op staat schijnt hij gegroeid, zoo recht
en statig staat hij daar.
Van morgen na de triomphale intocht
door deze koninklijke stad heeft hij in de
schoon-Byzantynsche Kroningskerk, waar
heen na aankomst hij het eerst zijn schre
den richtte, gesproken in het Latijn.
Nu spreekt hij Italiaansch. Als zijn eerste
woord gevallen zijn, wordt het doodstil in
de geweldige hal. Hier onder deze duizen
den zijn slechts enkelen, die zijn woorden
verstaan. En toch is het stil, doodstil. Ieder
voelt als bij intuïtie, dat hier staat een
priesterlijke redenaar bij de gratie Gods. De
armen gebaren sober, maar indrukwek
kend, Ieder, dit dit ziet, ook al verstaat
hij het niet, komt onder den indruk van
deze warme slem. Ieder voelt, dat het
warme kleed van deze gedachten geweven
is uit een rotsvaste overtuiging, een hecht
geloof en een blijde liefde.
Deze niet verstane woorden brengen een
stemming onder de duizenden, welke voel
baar is in de diepe en eerbiedige stilte.
Maar deze stemming barst los tot een
enthousiaste jubel als de Kardinaal aan het
einde van zijn toespraak in het Hongaarsch
de duizenden Hongaren toespreekt en be
sluit:
El jen, Kristus Kira'by!
Eljen Magyarorszóg!
Leve Christus Koning!
Leve Hongarije!
Een avond in het Koninklijk paleis. Hier
in dit paleis hebben heilige vorsten en
vórstinnen gewoond, door vroegere Pausen
tot de eer der altaren verheven.
Nu woont hier Kardinaal Pacelli in deze
„stad op den berg". Vanuit dit paleis ziet
hij den Donau stroomen, flitsend als een
diamant' in het gouden zonnelicht.
Op dezen avond ontvangt de Kardinaal
in de groote marmeren zaal van het Ko
ninklijk paleis honderden gasten, die voor
dezen avond zijn uitgenoodigd.
Alle op het Congres aanwezige kardina
len, aartsbisschoppen en bisschoppen, de
leden der Hongaarsche adel.
Honderden auto's rijden aan op het im
posante burchtplein, waar voor de majes
tueuze ingang lakeien de deuren openen
en een kamerheer van het paleis de genoo-
digden met een handdruk verwelkomt.
Eerst om half elf, als alle genoodigden in
de groote zaal bijeen zijn, een schittering
van rood en paars, van goud en fluweel,
van zijde en brocaat, gaan de vleugeldeuren
open en verschijnt Kardinaal Pacelli, ge
volgd door den Rijksbestuurder en Me
vrouw Horthy, Kardinaal Serédi en Kar
dinaal Dougherty, Prinses Augusto, haar
dochter, Prinses Magdalena, haar zoon,
Josef Frans en Prins Albreoht van Habs-
burg. Zij zetten zich in de met palmen ver
sierde open gelaten ruimte, die door offi
cieren der edel wacht is afgezet.
Maar na tien minuten staan zij op en
mengen zich tusschen de gasten.
Nu zie ik den Kardinaal voor den derden
keer van dicht nabij.
Ongedwongen beweegt zich zijn statige
gestalte tusschen de gasten. Hij heeft vrien
delijke wóórden voor allen, die hem na
deren.
Totdat de Kardinaal niet toevallig van
onzen kant in onze nabijheid komt.
Eminentie Ik kniel en kus Zijn
ring.
Dan vraag ik den Kardinaal naar Zijn
indruk over dit Congres.
Enkele woorden slechts, Eminentie!
Neen, nu nog niet. antwoordt hij.
Daarvoor zal later nog gelegenheid zijn. Het
is alles zoo schoon en indrukwekkend, het
moet eerst nog wat bezinken.
Alleen dit zegt hij nog:
Maar het is bijna een sprookje dit
levende geloof in het hart van een wereld
stad
Dan wordt hij weer opgenomen te mid
den der gasten.
En in het Koninklijk paleis, waar hei
ligen woonden, woonde nu Paus Pius XII.
Maar niemand wist het nog.
Fr. Sch.
GERUCHTEN OVER DE CONCLAAF
STEMMINGEN.
Een unaniem votum voor den thans
regeerenden Paus?
Havas bericht uit Vaticaanstaat:
Er doen .oncontroleerbare geruchten de
ronde over de stemmingen in het conclaaf
en, in bijzonderheden, weet men zelfs te
melden, met hoeveel stemmen kardinaal
Pacelli door de prinsen der Kerk werd
uitverkozen tot Opperherdex-.
Bij de laatste stemming zou het votum
der kardinalen unaniem zijn geweest. Uit
gesloten is die mogelijkheid natuurlijk
niet, maar evenmin is dienaangaande iets
met zekerheid te zeggen.
Bij de opening van het conclaaf leggen
de kardinalen plechtig den eed af, de bij
zonderheden der stemming geheim te hou
den. Een indiscretie, van hun kant, is na
tuurlijk ondenkbaax\
Intusschen maakt ook een onzer Ro-
mensche correspondenten van deze te Ro
me circuleerende berichten melding en
daarin vinden we de volgende cijfers,,
waarvan het heet, dat ze uit „beste bron"
stammen. Bij de allereerste stemming zou
den vijf-en-dertig stemmen op kardinaal
Pacelli zij ïi uitgebracht, daarna, bij de
tweede stemming, veertig. „Zoodat des
middags", aldus dit telegram, „de kardi
nalen reeds him koffers lieten pakken".
Voor de laatste stemming zag men kar
dinaal Pacelli in den bij het Conclaafge-
bied behoorenden Damasushof rustig en
devoot, als steeds, op en neer wand.elend
zijn brevier bidden.
Bij de daarop volgende stemming be
haalde Z. H. Eminentie één-en-zestig
stemmen. Zijn eigen stem schonk hij aan
den kardinaal-deken.
Wij geven dit bericht natuurlijk met het
noodzakelijke voorbehoud. „Msbd."
GELUKWENSCHEN AAN DEN
H. VADER.
Uit alle deelen van de wereld, vaix
staatshoofden en tallooze vooraanstaande
pei'soonlijkheden, heeft Paus Pius XII te
legrammen van gelukwensch ontvangen
bij gelegenheid van zijn verheffing op den
Stoel van Petrus.
De px-esident der Fransche republiek,
de heer Lebrun, heeft Z. H. den Paus het
volgende telegram gezonden:
„Uwe Heiligheid ontvange bij Uwe ver
heffing to'i het Pontificaat mijn zeer harte
lijke en eerbiedige gelukwenschen.
Op hot oogenblik, waarop Uwe Heilig
heid den verheven Paus Pius XI, wiens
dood het geheele Fransche volk in rouw
dompelde, opvolgt op den Stoel van den
H. Petrus, ben ik bij U de tolk van de
Dit nummer bestaat alt vijl
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Ook Soudan heeft zijn pogingen om een
kabinet te formeeren opgegeven. (2de blad).
Gandhi is weer een hongerstaking be
gonnen. (2de blad).
De strijd in China vlamt weer op. (2de
blad).
Binnenland
Mededeelingen betreffende de St. Willï-
brordus-herdenking. (1ste blad).
Een nieuwe steun-uitkeering aan den
tuinbouw. (1ste blad).
De cacaofabriek „Auroi-a" te Zaandam
door brand verwoest. (1ste blad).
goede wenschen, welke geheel Frankrijk
zich voor Uw Pontificaat vormt".
Minister-president Daladier en de minis
ter van buitenlandsche zaken, Bonnet,
hebben aan den deken van het H. College,
Z. H. Em. kardinaal Granito Pignatelli di
Belmonte, telegrammen verzonden, waar
in zij vex-zoeken Z. H Paus Pius XII hun
eerbiedige gelukwenschen over te bren
gen.
Voorts heeft Z. H. den Paus o.a. felici
tatie-telegrammen ontvangen van koning
Leopold van België, van de Belgische re
geering en van de president van Polen en
van Tsjcho-Slowakije.
Roosevelt heeft den nieuwen Paus het
volgende telegram gezonden:
Met oprechte vreugde heb ik uw verkie
zing tot Paus vernomen. In blijde herin
nering aan onze ontmoeting ter gelegen
heid van Uw recent bezoek aan de Ver-
eenigde Staten, wil ik van deze gelegen
heid gebruik maken om U mijn persoon
lijke felicitaties en goede wenschen te
doen toekomen.
PIUS Xn DANKT DEN KONING VAN
ITALIë.
De koning-keizer heeft van den nieuwen
Opperherder, Z. H. Paus Pius XII, het vol
gende telegram ontvangen.
Levendig erkentelijk voor Uw zoo har
telijk telegram, zijn Wij gelukkig, aan
Uwe Majesteit en Hare Majesteit de ko
ningin-keizerin uiting te geven aan de
wenschen, die Wij tot God opsturen bij
den aanvang van Ons Pontificaat, voor
Uwe gezondheid en voor den bloei van het
christendom in de Italiaansche natie, wel
ke ons zeer dierbaar is.
De Duce heeft op zijn beurt het volgen
de telegram ontvangen van den secretaris
van de H. Congregatie voor Buitengewone
Kerkelijke Aangelegenheden, mgr. Tar-
dini:-
De uitingen van Uwe Excellentie beves
tigen tegenover Zijne Heiligheid namens
het dierbare Italië wat het volk van Rome
op zoo welsprekende wijze heeft betuigd.
Dankbaar jegens Uwe Excellentie en alle
leden van de regeering roept de Heilige
Vader over U Gods bijstand af eix zendt
Hij de geheele natie Zijn eersten Aposto-
lischen Zegen.
PAUSELIJK KAMERHEER.
Naar Havas meldt heeft Z. H. Pius XII
mgr. Arborio Mella di Sant 'Elia bevestigd
in zijn functie van Pauselijk kamerheer.
Zeven-en-twintig jaar lang is mgr. Al-
bertus Arborio Mella di Sant 'Elia reeds
in particulieren dienst van de Pausen,
werd destijds door Pius X als Geheim Ka
merheer in dienst genomen en onder Pius
XI was hij Camriere van Zijne Heiligheid
en de eerste persoon van het Pauselijk
Hof.
CSAKY ZAL KRONING VAN PAUS
PIUS XII BIJWONEN.
De Hongaarsche minister van buitl. zaken
Csaky zal aan he hoofd staan van de de
legatie. welke de plechtigheden ter gele
genheid van de kroning van Pius XII zal
bijwonen. Het bezoek, dat Csaky aan
Ciano moet brengen, is nog steeds op de
volgende maand bepaald.
R.K. Middenstandsjongeren begroeten den
nieuwen Paus.
Het Nationaal Verbond van Katholieke
Jonge Middenstandsvereenigingen zond
gisteren het navolgende telegram aan den
Pauselijken Internuntius te den Haag:
„Nationaal Verbond van K.J.M.V. in Ne
derland begroet namens 5000 jonge mid
denstanders met enthousiasme den nieu
wen Paus Pius XII, bidt hem Gods kracht
toe en belooft eerbiedig onvoorwaardelij
ke volgzaamheid.
