30ste Jaarsan? No. 927 4
De deuren dicht
WOENSDAG 1 MAART 1939
S)c £eicbcli£0owtewit
Bureaux Papengracht 32. Adv. en Abonn.-tarieven zie paS. 2
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
V Onze beschaving en
heidensche gebruiken
't Komt voor, dat wij met minachting en
verachting neerzien op onbeschaafde ge
bruiken en gewoonten uit vroeger tijd of
in landen ver van ons af terwijl wij on
der ons dulden of goedkeuren of zelfs mee
doen aan dingen, die minstens zoo onbe
schaafd zijn of zelfs veel onbeschaafder.
Wij kunnen ons gedrag misschien ver
goelijken door te wijzen op de sleur, die
ons, onnadenkend, doet navolgen en over
nemen, wat wij eigenlijk beneden de
eischen van onze beschaving moesten
achten. Maar 't is dan toch wel onbil
lijk, dat wij een vergoeielijkende sleur al
léén aanvoeren voor ons zelf en niet voor
anderen
Deze gedachte viel ons in, toen wij gis
teravond in het „Schild" onder Corres
pondentie lazen over de bokssport.
't Moet al vreemd loopen, als wij den laat-
sten van de maand, wanneer wij 'n nieuwe
aflevering van het „Schild" ontvangen,
niet eenigen tijd weten vrij te maken, om
al aanstonds deze altijd interessante lec
tuur door te bladeien en in te zien.
P. O. antwoordt daar aan een briefschrij
ver, dat „de barbaarsche en toch hoogst
moderne bokspartijen, waarbij men-
s c h e n elkaar mishandelen" z.i. veel erger
zijn dan de (door den briefschrijver afge
keurde) stierengevechten in Spanje,
„waarbij vooral de behendigheid, sierlijk
heid en gratie een groote rol speelden".
Begrijp me goed, zoo schrijft P. O., ik
keur de stierengevechten in hun geheel niet
goed, maar men moet niet eenzijdig
(wij spatieeren Red. L.Crt.) daarop wij
zen en het mishandelen van menschen
in de boks-sport meer of minder over het
hoofd zien".
Inderdaad, zóó is het bij velen. In een
voorbeeld wordt geïllustreerd het alge-
me e n e euvel, dat wij hierboven signa-
leeren.
't Kan zijn, dat de sleur ons voor de on
beschaafdheden rondom ons enin ons
verblindt.
Maar de oorzaak kan ook liggen in het
feit, dat de christelijke geest niet krachtig
wordt gevoed, wegkwijnt en in de harten
komt of reeds woont de geest van het hei
dendom zooals onze Bisschop het zegt in
Zijn jongsten Vastenbrief.
Dien heidenschen geest zien wij o.m., al
dus de Bisschop, „in het sóórt van
vermaken, dat wordt nagestreefd".
En Mgr. vervolgt dan:
„Wij denken hier aan de menschonteeren-
de excessen op sportgebied als b.v. bij som
mige bokswedstrijden, een zesdaagsche en
andere en alles wat daarmede samen
hangt".
Er is in onze beschaafde samenleving
zoo veel, wat in strijd is met de bescha
ving, de ware beschaving, de Christelijke
beschaving, wat plat en grof heidensch is!
't Is zoo dikwijls gezegd, maar toch niet
zóó dikwijls, dat 't vóór ons staat als de
héél het leven overheerschende werkelijk
heid: de ziel van de cultuur is de cultuur
van de zieL
V De Boekenweek
Wij herinneren er aan, dat wij zijn mid
den in de Boekenweek.
De Boekenweek heeft tot doel het goede
boek te propageeren.
De Boekenweek heeft dus tot doel te
verbroeden en te verdiepen de cultuur van
het Nederlandsche volk.
't Is een droevig feit, dat talloozen wei
nig of zelfs niets over hebben voor. een goed
boek.
Talloozen, die betrekkelijk royaal zijn in
uitgaven voor andere dingen, die hun leven
moeten veraangenamen, die zij kiezen voor
hun ontspanning.
Men zij toch niet zoo zuinig, als het be
treft een goed boek te koopen!
Een goed boek, dat waarlijk kan zijn: een
blijvende vreugde.
Gezien de vele aanbiedingen van goede
en goedkoope boeken bij den katholieken
boekhandel, kunnen velen zich een, zij 't
dan ook bescheiden, boekencollectie aan
schaffen.
Wij herinneren er aan, dat voor degenen,
die zich in de boekenweek nieuwe boeken
aanschaffen, een bundel met drie prachtige
novellen beschikbaar wordt gesteld.
Moge ook hiervan in breeden kring wor
den geprofiteerd.
DE VASTENBRIEVEN
ONZER
BISSCHOPPEN
HET NOT VAN HET VASTEN EN
ONTHOUDEN.
De Bisschop van Breda, Zijn-
Hoogw. Excellentie Mgr. Petrus Hopman,
houdt zijn diocesanen voor de beteekenis,
van het vasten en onthouden.
Wij ontleenen de volgende passage aan
het herderlijk schrijven:
„Gebruikt dan, beminde diocesanen, den
aanstaanden gunstigen tijd, de dagen van
heil, om tot uw vergevensgezinden Vader
terug te keeren, uw bezoedeld hart door
een rouwmoedige biecht te reinigen met
het krachtdadig besluit in de toekomst te
blijven leven voor God, aan wien gij in het
H. Doopsel innig zijt verbonden. Bereidt u
op bijzondere wijze voor om de H.H. Sa
cramenten van Biecht en H. Communie op
waardige wijze en met veel vrucht te ont
vangen.
Gij weet, beminde diocesanen, dat na de
vergiffenis van de zonden, ook van de da-
gelijksche zonden, doorgaans nog tijdelijke
straffen overblijven, die we hier of hier
namaals moeten uitboeten.
Om de velen, die onbedachtzaam voort
leven en niet genoeg denken aan de straf
fen, die hen na dit leven wachten, als zij
op aarde niet voldoende boete hebben ge
daan, om die velen te helpen en te behoe
den voor bittere teleurstellingen in het an
dere leven, heeft de H Kerk het tiende ge
deelte van het jaar bestemd voor den vas
tentijd, waarin de menschen aan hun plicht
van boetvaardigheid worden herinnerd en
daartoe dringend worden opgewekt. Niet
alleen worden we aangemaand om uit eigen
beweging versterving te doen, ons ook in ge
oorloofde zaken iets te ontzeggen, zooals
ons op bepaalde tijden te onthouden van
rooken, van alcoholgebruik, van snoepe
rijen, van bioscoopbezoek en andere ver
makelijkheden. Ook worden wij verplicht
de vasten- en onthoudingsdagen na te le
ven, die de H. Kerk voor ons geestelijk
welzijn heeft uitgevaardigd."
DE INDRINGING VAN EEN NIEUW
HEIDENDOM.
De Bisschop van Roermond, Z.-
Hoogw. Excellentie Mgr. dr. W. Lemmens,
houdt zijn diocesanen voor de gevaren van
dezen tijd.
Mgr. wijst ten slotte op „een verslap
ping van ons H. Geloof, dat allerwege
dreigt." Vervolgens op een tweede gevaar:
„bedreiging en verslapping der zedelijk
heid". En Mgr. vervolgt:
Een derde gevaar, waarop wij moeten
wijzen, is de indringing van een nieuw hei
dendom.
Bij den grooten strijd, dien wij met Gods
hulp zegenrijk voeren tegen communisme,
socialisme en nationaal-secialisme in ons
land, ten aanzien waarvan de strenge bepa
lingen blijven gelden, hebben wij ook in
dit opzicht onze houding te bepalen en te
handhaven. Dierbare geloovigen, is het, nu
wij aan dit delicate onderwerp beginnen,
nog noodig, dat Wij U zeggen, dat wij Ons
ook in dit punt niet met politiek bemoeien?
U kent Ons, hoop ik, toch goed genoeg om
te weten, dat het Ons altijd en overal om
de zielen gaat en dat onze bemoeiingen, ge
lijk Ons gezag van geestelijken aard zijn.
Ook zal niemand, die ons woord welwil
lend aanhoort, kunnen denken, dat wij ons
met buitenlandsche aangelegenheden inla
ten. Neen D. G., Wij willen alleen spreken
over geestelijke gevaren en voorzover die
hier dreigen, voorzoover die de aan Ons
toevertrouwde zielen kunnen schaden, maar
dan ook al deze zielen,, zoowel inheem-
sche als uit den vreemde komende, want,
gelijk U weet, gaf God Ons ook gezag en
dus ook zorg en verantwoordelijkheid over
hen, zoolang zij nier wonen.
Het is voor Uw Bisschop geworden tot
een dagelijksche zorg, hoe Hij Zijn kinde
ren zal beschermen. Men voelt zich belaagt
en men moet helaas vreezen, dat de geva
ren grooter en dichter bij zijn, dan men
oogenschijnlijk zou zeggen.
In naam van O. L. H. en van de H. Kerk
roepen Wij U toe: bidt en waakt."
NOMADEN IN ALGERIJE DOOR
OVERSTROOMINGEN BEDREIGD
ALGIERS, 1 Maart (A.N.P.) De be
woners van een nomadenkamp bij Guel-
na worden door het rijzende water be
dreigd. Het geweld van de bergstroomen,
opgezwollen door de smeltende sneeuw
van het Atlas-gebergte en door voortdu
rende regens, maakt het onmogelijk de
menschen te hulp te komen.
In het departement Algiers zijn dan ook
zware overstroom ingen en nabij Constan-
tine, waardoor op veel plaatsen het ver
keer is gestagneerd. Er zijn bruggen weg
geslagen, boerderijen vernield en veel vee
is verdronken.
Het conclaaf begint
Hedenavond tegen 6 uur worden de
deuren van het Conclaaf gesloten. Om vier
uur zullen de Kardinalen zich onder het
zingen van het Veni Creator in processie
naar de Sixtijnsche kapel begeven, waar
zij den eed afleggen op de bepalingen van
het Conclaaf en de deken een rede zal
houden.
Ook de maarschalk van het Conclaaf en
de hem assisteerende prelaten zullen den
eed afleggen. De overige conclavisten
leggen terzelfder tijd in de Paulijnsche
kapel den eed af.
Gisteren voor negen jaar werd Kardinaal
Pacelli tot staatssecretaris benoemd.
De beambten van de staatssecretarie, met
aan het hoofd H. H. Excellenties Tardini,
Montini en Spada, resp. secretaris voor de
buitengewone kerkelijke aangelegenheden
substituut van de staatssecretarie en kan
selier van de Apostolische Breven, wer
den in dit verband gistermorgen op hun
verzoek door den kardinaal Camerlengo
ontvangen. Mgr. Tardini hield een toe
spraak, waarop Kardinaal Pacelli ant
woordde met in bewogen woorden de groo
te figuur van Paus Pius XI te herdenken.
De drie laatste kardinalen
in Italië aangekomen.
Vanochtend zijn de kardinalen O'Con-
nell, aartsbisschop van Boston, Leme da
Silveira, aartsbisschop van Rio de Janeiro
en Copello, aartsbisschop van Buenos
Aires, te Napels aangekomen. Zij werden
begroet door den adjudant van den Kroon
prins, generaal Gamera en talrijke andere
reglieuse en burgerlijke autoriteiten.
DE WERELD IK
VOGELVLUCHT
LONDEN: De kwestie van de erkenning
de jure van de regeering te Burgos heeft
gisteren aanleiding gegeven tot een debat
in het Engelsche Lagerhuis. De leider der
oppositie Attlee had een motie van wan
trouwen in de Engelsche regeering inge
diend, welke evenwel door het huis is ver
worpen, nadat Chamberlain de politiek
der regeering had verdedigd. Het ant
woord van Chamberlain kwam hierop neer:
„Wat willen jullie nu eigenlijk? Hadden
jullie gedacht, dat wij het er beter mee
gemaakt hadden, als wij Franco niet had
den erkend? De oorlog had er hoogstens
door verlengd kunnen worden en dat kan
niemand willen, daar de uitslag niet meer
aan twijfel onderhevig is." Bovendien wees
Chamberlain erop, dat de leden der link-
sche Spaansche regeering feitelijk ver
strooid zijn. Sommigen zitten in Spanje,
sommigen in Frankrijk, terwijl de presi
dent zoo juist was afgetreden. De situatie
is voor de republikeinen inderdaad hope
loos en het verwondert de wereld alleen
nog maar, dat de feitelijke overgave zoo
lang uitblijft.
JERUSALEM: Na de terroristische aan
slagen der laatste dagen is de spanning in
geheel Palestina toegenomen. De protest
beweging der Joden neemt in omvang tqe.
De Joden verzetten zich tegen de plannen
der Engelsche regeering, om van Palestina
een onafhankelijken Arabischen Staat te
maken, waarin de Joden slechts een min
derheid zouden vormen. Op de conferen
tie te Londen weigeren de Joodsche gede
legeerden zelfs om over dit plan te spreken.
Het ziet er niet naar uit, dat de pacificatie
van het H. Land weldra een feit zal zijn.
IN DUITSCHLAND TERECHT
GESTELD
KEULEN, 1 Maart (A.N.P.) Gisteren
is de 32-jarige mijnwerker J. Mayer, wo
nende te Alsdorf, te Keulen terecht ge
steld. De man had vele jaren het Zuid-
Limburgsch grensgebied onveilig ge
maakt en in de Januari van dit jaar te
Kellersberg, nabij de Limburgsche grens,
een herbergier aangevallen en met revol
verschoten zwaar gewond, terwijl hij, bij
zijn arrestatie, een moordaanslag pleegde
op een politie-agent.# Hij was door het
„Sondergericht" te Aken reeds op 26 Ja
nuari ter dood veroordeeld.
ROUS EN HEYMANS TE BATAVIA
AANGEKOMEN
Naar uit Batavia wordt gemeld zijn de
sportvliegers Rous en Heymans vanmid
dag om kwart voor vier op het vliegveld
Tjililitan geland.
Een handgemeen in 's lands
vergaderzaal
Afgevaardigden van de N.S.B.
uit de Kamer gezet
Zij lokten een relletje uit
Een zeer ongewoon voorval heeft
zich vanmiddag bij den aanvang
der vergadering van de Tweede
Kamer afgespeeld. Het zal wel zeer
lang geleden zijn, dat binnen de
muren van 's lands vergaderzaal
de gedachtenwisseling in een hand
gemeen is ontaard. Voor het eerst
sinds veler heugenis is dit vandaag
gebeurd: de heer Rost van Ton
ningen is bij een weigering om op
last van den voorzitter de vergade-
dering te verlaten, onder hevig ver
zet, door de Kamerboden uit de
zaal gebracht, e-enals zijn partij
genoot de heer Woudenberg, die
hem te hulp kwam.
Ond-er voorzitterschap van mr. J. R. H.
van Sohaik was aan de orde de behande
ling van de interpellatie-aanvrage-Rost
van Tonningen met betrekking tot het spoe
dig weder doen opnemen van de gestaakte
en andere strafvervolgingen in de zaak
van de gewezen brigade der koninklijke
marechaussee te Oss.
De voorzitter zegt, dat de minister
bij de interpellatie-Drop reeds inlichtingen
verstrekt. Daarna verscheen de nota welke
mondeling zal worden behandeld. Er is dus
thans geen reden om de interpellatie toe
te staan. Zij zou slechts een onvoorbereid
debat veroorzaken en wanorde in de rege
ling van zaken teweegbrengen. Hij stelt
voor de interpellatie niet toe te staan.
De heer ROST VAN TONNINGEN
(N.S.B.) herinnert aan de mededeeling van
den voorzitter der Eerste Kamer. De zede-
looze toestanden ir Oss kunnen niet langer
worden geduld. De aangelegenheid is drin
gend. De jeugd in Oss kan niet worden
overgelaten aan geestelijken, die haar reeds
25 jaar hebben misbruikt. (De voorzitter
roept den spreker tot de orde).
De heer Rost van Tonningen zegt, dat
het Nederlandsche volk gelegenheid moet
hebben om zijn oordeel uit te spreken over
de schenners van Oss (de voorzitter hamert
wederom), over hen, die de wetten schen
den.
De Kamer maakt zich, aldus spreker,
door niet in te grijpen medeplichtig aan
hetgeen in Oss gebeurt.
De voorzitter ontzegt den heer Rost van
Tonningen het recht, verder aan de ver
gadering deel te nemen. (Geroep: eruit).
Als de heer Rost van Tonningen weigert
de zaal te verlaten, wordt hij, onder hevig
verzet, door de boden naar buiten gebracht,
evenals zijn fractie-genoot, den heer Wou
denberg, die hem te hulp kwam.
De vergadering werd daarna voor een
tiental minuten geschorst.
De lezing van den heer Rost
van Tonningen.
De heer Rost van Tonningen heeft na af
loop van het incident het A.N.P. opgebeld
om zijn lezing van het voorgevallene te
geven.
Volgens den heer Rost van Tonningen
heeft het katholieke Kamerlid, de heer
Ruyter, nadat de vergadering was ge
schorst en nadat de voorzitter had gelast,
dat de heer Rost van Tonningen de zaal
zou verlaten, in het toen ontstane tumult
den heer Rost van Tonningen toegevoegd
„landverrader" Daarop ontstak de heer
Rost van Tonningen in toorn en riep „Wat
zegt u daar"? Een aantal Kamerleden drong
zich tóen tusschen de heeren Rost van Ton
ningen en Ruyter, doch de heer Rost van
Tonningen drong door hen heen om den
heer Ruyter rekenschap te vragen. Hij
werd daarop tegelijk met den heer Wou
den berg door Kamerboden uit de zaal ge
bracht. De heer Rost van Tonningen deelde
mede, tegen den heer Ruyter een klacht
bij de Juistitie te zullen indienen wegens
beleediging. Verschillende Kamerleden zal
'hij daarbij als getuigen doen dagvaarden.
Na heropening der vergadering wordt ge
stemd over het voorstel van den voorzitter
betreffende de interpellatie-aanvrage van
den heer Rost van Tonningen.
De heer de Merchant et d'Ansembourg,
Dieters en Woudenberg (N.S.B.) stemmen
tegen. Het voorstel wordt aangenomen.
Voortgezet wordt de behandeling van
het initiatief-voorstel de Marchant et
d'Ansembourg inzake afschaffing van rij
wielbelasting.
Dit nummer beslaat all
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De erkenning van Franco door Cham
berlain in het Lagerhuis verdedigd. (2de
blad).
Na het aftreden van president Azana.
(2de blad).
De Belgische senator Soudan belast met
de kabinetsformatie. (2de blad).
Het Palestina-probleem nog altijd in
een impasse. (2de blad).
Sport en Wedstrijden
H. Smitshuyzen verovert het Eur. record
500 1VL schoolslag, terwijl mej. Jo Waal-
berg het record over denzelfden afstand op
haar naam bracht. (4de blad).
De voorzitter van het Finsch Olympisch
Comité over de organisatie der Olympische
Spelen, (éde blad).
COLLECTEN TEN BEHOEVE VAN DE
JEUGDZORG.
De regeeringspersdienst vestigt de aan
dacht op het volgende:
Sedert eenigen tijd wordt in een aantal
gemeenten gecollecteerd ten behoeve van
de jeugdzorg. Het is gebleken, dat daarbij
in sommige gevallen de indruk wordt ge
wekt, als zoude die collecte plaats vinden
onder auspiciën van den minster van so
ciale zaken.
Aangezien dit laatste bij geene der thans
gehouden wordende collecten het geval is,
is het wenschelijk erop te wijzen, dat vóór
zoover bij die inzamelingen ten behoeve
van de jeugdzorg al dan niet opzettelijk
de indruk mocht worden gewekt, dat deze
plaats vinden onder het toezicht of met
goedvinden van den minister van sociale
zaken, dit ten onrechte geschiedt, ook
wanneer gecollecteerd wordt voor een
doel, dat op zichzelf wellicht alleszins
waard is gesteund te worden.
Tot goed begrip van het vorenstaande
zij vermeld, dat het jeugdwerk van de
navolgende organisaties vanwege de re
geering wordt gesteund en gesubsidieerd.
Vanzelfsprekend is hetgeen hierboven
werd gezegd, op deze organisaties niet van
toepassing.
De bedoelde organisaties zijn:
Centrale voor werkloozenzorg, stad
houderslaan 45, Utrecht; Moderne Centrale
voor werkloozenzorg, Amstel 224 te Am
sterdam.
Nat. R.K. Commissie voor Jeugdwerk-
loozenzorg, Lange Putstraat 44, 's-Herto-
genbosch.
Federatie voor werkkampen, Stadhou
derskade 7, Amsterdam, waarby ook is
aangesloten de onlangs opgerichte stichting
Nederlandsch Volkskracht.
Het algemeen comité voo£ het inrichten
van internaten voor opleiding tot dienst
boden Bezuidenhout 111, 's-Gravenhage.
DOODELIJK VERKEERSONGEVAL TE
OMMEN.
Oude man het slachtoffer.
Gisteravond is op den weg Ommen-
Balkbrug een verkeersongeluk gebeurd,
dat aan den 66-jarigen smid J. W. Ker-
ver uit Ommen het leven heeft gekost.
Omstreeks zes uur feitste Kerver op ge
noemden weg toen hij plotseling zonder
richting aan te geven den rijweg over
stak. Hij werd gegrepen door een uit En
schede afkomstige personenauto en ernstig
gewond. Hij werd per ziekenauto naar zijn
huis vervoerd, omdat de toestand van den
patiënt zoo ernstig was, dat vervoer naar
het ziekenhuis te Zwolle te lang zou du
ren.
Kort na aankomst in zijn woning is het
slachtoffer aan de opgeloopen verwondin
gen overleden.
De auto kwam door de botsing in een
langs den weg loopende sloot terecht De
automobilist werd licht gewond. De auto is
zwaar beschadigd.
De politie stelt een onderzoek in.
WATERMOLEN AFGEBRAND.
Vanmiddag om twaalf uur sloeg tijdens
een kort onweer, dat zich boven Alkmaar
en omgeving ontlastte de bliksem in den
watermolen „De Vischmolen" in de Eg-
mondermeer.
De molen, welke sedert de drooglegging
van de meer in de zeventiende eeuw, dienst
heeft gedaan voor de bemaling, brandde
geheel af.
De brandweer uit Alkmaar, welke niets
tegen het vuur kon uitrichten, bepaalde
zich er toe een nabijgelegen boerderij nat
te houden.
De molen, welke eigendom is van den Eg-
monder polder, is verzekerd.