STADS (X) NIEUWS
Aspiri n
RECHTZAKEN
Wilt U iets weten?
OpqepaAtqrfep!
Academienieuws
AGENDA
MAANDAG 20 FEBRUARI 1939
DE I.WSCHE roiIRANl
EERSTE BLAD - PAG. 2
HOE WORDT HET WEER?
WEINIG VERANDERING.
De Bilt seint:
Verwachting:
Voor het geheele land: Matige tot zwakke
Noordelijke tot Westelijke wind, aanvanke
lijk licht tot half bewolkt, later toenemende
bewolking, weinig of geen neerslag, tem
peratuur om het vriespunt des nachts, over
dag weinig verandering in temperatuur.
De weerstoestand van hedenmorgen 7.20
uur:
Den Helder: zwaar 'bewolkt, N.W., zwakke
wind, 9 gr. C.
Vlissingen: zwaar bewolkt, N.W., zwakke
wind, 4 gr. C.
De Bilt: zwaar bewolkt, N.W., matige
wind, 2 gr. C.
Groningen: half bewolkt, N.N.W., zwakke
wind, 3 gr. C.
Maastricht: betrokken, N.W., zwakke
wind, 3 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT.
Het gebied van hoogen luchtdruk begon
zich gistermorgen naar het Noordoosten uit
te breiden. Er vormde zich een verbinding
met een maximum, dat zich gisteren reeds
boven Finland begon te ontwikkelen. Aan
de Zuidoostzijde en Noordwestzijde lagen
opvullende en aftrekkende minima. Een
langgerekte strook van hoogen luchtdruk
reikt thans van Finland tot de Azoren. Dit
strookvormige gebied zet zich over den
Oceaan naar het Westen voort en sluit aan
bij een machtig gebied van hoogen lucht
druk boven de Vereenigde Staten, dat over
Alaska reikt tot in het Poolgebied. Op IJs
land en ten Westen van Ierland daalt de
luchtdruk snel bij de nadering van een
diepe depressie, waarvan het centrum tus-
schen IJsland en Groenland ligt. Over het
geheele vasteland bewegen zich luchtmas-
sa's van polair karakter met zeer lage tem
peraturen in de bovenlucht. De nulisoterm
ligt zoowel boven Engeland als boven het
vasteland beneden duizend meter en op
vijfduizend meter heerschen temperaturen
tusschen min 25 en min 30 graden Celsius.
De hooge stations in de middelgebergten en
in de Alpen melden zeer lage temperaturen
en zijn, behalve het Jungfraujoch, in wolken
gehuld.
Saentis meldt in den nacht 18 m.m. neer
slag en hedenmorgen min elf graden. De
naderende depressie zal aanvankelijk haar
invloed beperken tot Ierland en Schotland,
doch op den duur zich ook in onze omge
ving doen bemerken.
LUCHTTEMPERATUUR.
7.3 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Maandag nam. 5.50 uur tot Dins
dagochtend 6.37 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Dinsdag 21 Febr.
v.m. 3.25 uur en n.m. 3.50 uur.
Maan op Dinsdagochtend 7.26 uur.
Maan onder Dinsdagavond 20.04 uur.
Vraag: Inzake het zetten van een
schutting of schuur.
Antwoord: Het is geoorloofd een
schutting op een eigen grond te zetten,
lerzij uw buurman bij overeenkomst een
speciaal recht zou hebben om dat te be
letten.
Vraag: Inzake erfpacht en beklemrecht
Antwoord: Erfpacht is een bijzonder
(door eigen regels geregeerd) zakelijk
recht om gedurende een langen termijn
het gebruik te hebben van een anders on
roerend goed tegen betaling van een jaar-
lijksche pacht, canon geheeten. Het stamt
'reeds uit het Romeinsche recht.
Het beklemrecht stamt uit het oud va-
derlandsche recht en is een soortgelijk
recht als het erfpachtsrecht.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Een vonnis met bijzondere
voorwaarden.
C. K. uit A1 p h e n a. d. R ij n was ver
oordeeld wegens bedelarij te Zwammer-
dam en bij verstek veroordeeld tot drie
dagen hechtenis en een jaar opzending
naar een rijkswerkinrichting. Dat had
verdachte te veel gevonden en dus stond
hij hedenmorgen terecht op dat de zaak
opnieuw behandeld kon worden..
De Officier vond geen termen aanwe
zig om het vonnis te wijzigen, temeer niet,
daar het rapport ongunstig luidde.
Verdachte vroeg voorwaardelijk, maar
de politierechter voelde daar niet veel
voor want verdachte gaat veel met ver
keerde menschen om en rijdt maar in ge
huurde auto's, die niet betaald worden.
Verdachte probeerde nog een laatste
kans en zei, dat hij thans werk gevonden
heeft en dat hij dat graag zou willen be
houden.
De politierechter zei, dat hij verdachte
dan nog één kans wilde geven maar als
hij die verspeelt, dan zal hij hard aange
pakt worden. Verder zullen er bijzondere
voorwaarden aan het vonnis verbonden
worden, die zwaar zullen zijn.
Het vonnis werd een hechtenisstraf van
drie dagen en opzending naar een rijks
werkinrichting voor den tijd van twee
jaar en met de bijzondere voorwaarde,
dat hij niet in huurauto's mag rijden, niet
in café's komen, geen sterken drank ge
bruiken, niet met bepaalde personen om
gang hebben en zich stipt gedragen aan
de voorschriften van den reciasseerings-
ambtenaar.
Politierechter: „Dus als je een van die
dingen doet, dus drank gebruikt of in
huurauto's rijdt, dan ga je voor twee
jaar weg''.
Het rapport was er.
De zaak tegen J. S., koopman te Lei
den, was destijds aangehouden om een
rapport in te winnen. Dit document was
thans aanwezig en luidde nu bepaald niet
erg gunstig en strandde op het drankmis
bruik van verdachte.
De Officier eischte wegens diefstal een
gevangenisstraf van een maand.
De politierechter wilde verdachte niet
temin nog een kans geven en veroordeel
de hem tot een voorwaardelijke gevange
nisstraf van vier maanden met drie jaar
proeftijd en met de bijzondere voorwaar
de, dat verdachte zich onthouden moet
van sterken drank.
De stukgeslagen portierruit.
De chauffeur C. K. uit N o o r d w ij k
had ruzie gekregen over een stuk geslagen
portierruit met den groentenkoopman H.
G. de Winter uit Warmond.
Eerst zou de W. de ruit betalen, maar
toen K. in de auto was gestapt had de W.
nog eventjes gezegd: „en toch betaal ik
hem niet'". Toen was K. boos geworden
en had de W. bij zijn keel gegrepen en
aan zijn haren getrokken.
Nadat een toeschouwer nog het een en
ander verteld had van deze keelknijperij
en haartrekmethoden eischte de Officier
een geldboete van 10 subs. 10 dagen.
Uitspraak 5 of 5 dagen.
Herrie in de zaal van het kanton
gerecht te Leiden.
De arbeider J. van S. te Leidschen-
dam was op 9 Januari aanwezig geweest
in de zittingzaal van het kantongerecht te
Leiden om aldaar berecht te worden we
gens het berijden van een rijwiel zonder
brandend achterlicht. Van S. die aan een
vallende ziekte lijdt, was toen hij nog niet
aan de beurt was, gaan „ijsbeeren", ofte
wel heen en weer gaan loopen en dat was
hinderlijk, reden voor veldwachter H. v.
d. Veen om hem te vragen stil te gaan
staan. Toen van S. aan dit verzoek niet
voldaan had, had de veldwachter hem „er
uit" gezet. Maar van S. wilde weer naar
binnen en dat kon de veldwachter niet
toestaan en toen was van S. boos gewor-
der h" veldwachter een ar'en
mep op zijn oog gegeven.
Verdachte zeide, dat hij niet gewaar
schuwd v~s pawo&fèo en er zoo macr was
uitgezet Dat vond hij niet menschlievend.
Maar de politierechter vond, dat men
bij iederen verdachte geen veldwachter
kan zetten als een kindermeisje die
vraagt: „lieve jongen, wil je alstublieft
rustig zijn".
Verder zeide de politierechter, "at hij
het kantongerecht te Leiden kent en dat
men daar heel beleefd en netjes behan
deld wordt.
De Oxxicier wilde reken' - houden met
de ziekte van verdachte en eischte een
maand gevangenistraf voorwaardelijk met
twee jaar proeftijd.
De prt'"'arech+cr veroordeelde verdach
te tot een voorwaardelijke geldboete van
30 subs. 30 dagen met een jaar proeftijd.
Scheidpartijtje.
F. J. M. te Alphen a. d. R ij n had
den uitvoerder J. H. Holleman daar ter
plaatse uitgescholden met een heele serie
woorden, die niet netjes waren en waar
in gemeen, doortrapt en slecht den hoofd
toon voerden.
Verdachte was er niet, maar dat was
geen bezwaar voor den Officier om een
geldboete te eischen van 10 subs. 10 da
gen met welk vonnis de politierechter ac-
coord ging.
Het Katholiek Winter-
programma
„Amor in de Pastorie"
De derde en laatste avond van het katho
liek winterprogramma is een slot geweest,
dat pakte. Er was dan ook niets aan dezen
avond, dat niet paste ih de prettige, blijde
Vastenavondsfeer. Ee nzaal vol menschen,
zoodat niet één plaats in deStadsgehoorzaal
meer onbezet was, een vroolijke stemming
en blijde opgewektheid en ten slotte een
tooneelstuk, dat spec-'aal voor zulk een
sfeer geschreven moet zyn en bovendien
een vertolking kreeg, welke in de zaal lui
de weerklank vond.
Voeg daarbij nog een prachtig geslaagd
Vastenavondbal, waarmee deze avond in
den nacht besloten werd en men zal er
van overtuigd zijn, dat deze aveond de by-
na 1200 bezoekers nog Ipng in prettige her
innering zal blijven.
Dat deze blijde sf_er tevens naar weer
slag vond in een goede daad een collecte
voor drie liefdadige vereenigingen ver
hoogde nog de vaarde van dezen avond.
Het resultaat van deze collecte was dan
ook het prachtige bedrag van 100, door
een gulle hand tot deze som afgerond.
Deze laatste avond werd bijgewoond door
vele eerwaarde heeren geestelijken, onder
wie de Deken van Leiden, de hoogeerw.
heer A. H. M. J. H .mulle.
De avond werd geopend door den voor
zitter van Katholiek Leiden, den heer W.
Kriek, die het overlijden herdacht van Z.H.
Paus Pius XI, voor wiens zielerust door
allen staande in stilte een Onze Vader en
een Weesgegroet werd gebeden. Hierna
heette de voorzitter allen hartelijk welkom
waarbij hij mededeelde, dat bericht van
verhindering was ingekomen van Rector R.
Reynen. Spr. zeide zich ter verheugen over
deze geweldige belangstelling, die saam-
hoorigheid kweekt en saamhoorigheid be
vordert. Deze komt tot uiting in het katho
liek winterprogram, waarvoor nog zooveel
plaatsen te kort waren, dat honderden
moesten worden teleurgesteld.
Voor het volgend winterprogramma
raadde spr. daarom aan zich tijdig van
kaarten te voorzien. Spr. hoopte, dat het
programma dan nog beter zou kunnen
zijn. Hierna kondigde spr. de collecte aan
voor de Vereeniging „Hulp in de huishou
ding en de baby", „Sancta Veronica" en de
Missienaaivereeniging „Sb Franciscus Xa-
verius", van welke collecte wij het resul
taat reeds mededeelden. Na tenslotte al
len een prettigen avond te hebben toege-
wenscht en de R.K. Leesbibliotheek nog
eens in aller belangstelling te hebben aan
bevolen, opende spr. tenslotte dezen laat-
sten avond met den christelijken groet.
Toen ging het scherm op voor het too
neelstuk „Amor in de Pastorie", dat door
het gezelschap Pierre Balledux ten too-
neele werd gebracht.
Dit stuk van Ballings, dat reeds lang re
pertoire heeft gehouden en ook nog wel
houden zal, werd oorspronkelijk door het
Vlaamsche volkstooneel in ons land inge
voerd onder den oorspronkelijken titel „Bij
Heernonkel", wat heel wat sappiger klinkt
dan het overigens niet slecht gevonden
„Amor in de Pastorie". Maar wij zijn nu
eenmaal in het stijf-deftige Holland.
De groote moeilijkheid van dit stuk zit
in Holland in de „Vlaamsche tale", welke
een iegelijk niet vermag te klappen. En
toen het Rotterdamsche Hcfstadtooneel in
dertijd dit stuk ten tooneele bracht, was
het dan ook in Hoog-Nederlandsch ge
transformeerd, wat veel van de eigenlijke
charme deed verloren gaan, maar het pu
bliek tenminste bevrijdde van de marte
ling te moeten luisteren naar de wanho
pige pogingen der spelers om Vlaamsch te
klappen. Pierre Balledux heeft dat niet ge
daan. Maar er waren er dan ook maar
welgeteld drie, die het sappige Vlaamsch
er behoorlijk uit lieten rollen en wel Bal
ledux zelf als Baas Blom, Louis Vervoorn
als de Pastoor en Bertus van der Linden
als Gradus de kerkmeester.
Over den inhoud van het stuk het vol
gende:
„Heeroom" is een joviale dorpspastoor,
die zijn schaapkes uitstekend vermag te
leiden en, als ze eens even mochten zijn" af
gedwaald, ze met zachte hand weer terug
voert naar het rechte pad.
Hij is ook een man met veel ervaring en
menschenkennis. Wanneer iemand fi
guurlijk gesproken in den put zit, heeft
hij al spoedig doorgrond, wat er eigenlijk
aar schort. Zoo brengt hij met enkele goede
woorden den trotschen, jongen heereboer,
Max Marleenen, die den pastoor eens de
les zou komen lezen, tot inkeer en verzoent
hem met zijn oom Matthias. Door zijn va
derlijk optreden doet hij het van kostschool
weggeloopen nichtje Yvonne haar hart voor
hem uitstort en, zoodat hij haar uit haar
moeilijkheden kan helpen.
Naast dezen voortreffelijken leidsman in
geestelijke zaken dat de schrijver hem
aan het slot tot deken laat benoemen, zal
niemand verwonderen staat een niet
minder schrandere gids in meer wereldsche
aangelegenheden en wel voornamelijk in de
liefde, namelijk de oolijke herbergier, baas
Blom, zonder zijn tactisch'optreden zouden
waarschijnlijk twee gelukkige huwelijken
nimmer tot stand komen en <wel die tus
schen de oude huishoudster van den pas
toor, Dina en den houterigen kerkmeester
Gradus.
Het is in het leven niet alles rozengeur
en maneschyn, ook niet voor den braven
dt-pspastoor. Zijn jongste zuster Judith be
zorgt hem heel wat kommer en smart door
haar lichtzinnig leven. Een financieele de
bacle brengt evenwel ook haar uiteindelijk
tot inkeer en voert haar berouwvol onder
het veilige dak van de dorpspastorie terug.
Zoo neemt dit stuk, dat vol echten
Vlaamschen humor zit, maar toch ook tra
gische en diep-ontroerende momenten kent,
ten slotte een blij einde.
Zooals wij reeds zeiden heeft het gezel
schap van Pierre Balledux van dit stuk
een schoone vertolking gegeven, zij het
dan ook, dat 't Vlaamsch bij enkelen wat
erg in het gedrang kwam.
Feitelijk moest dit blijspel door Vlamin
gen worden gespeeld, getuige de ronde hu
mor van Baas Blom, welke door Pierre
Br.lledux, kostelijk voor het voetlicht werd
gebracht. Hij heeft de aanwezigen doen
lachen, dat hun de tranen over de wangen
rolden.
Het volmaakst echter was Louis Vervoorn
als de hartelijke, joviale en toch diep
ernstige dorpspastoor, die slechts den vrede
wil in zijn parochie. Tot het einde toe be
waarde Vervoorn in houding, gebaar en
zegging dit waardige en pracht geteekende
type van dezen Vlaamschen herder, dien hij
sympathiek, ernstig en blijmoedig presen
teerde. Voor zulk een vertolking alle
hulde.
Door gelijktijdig optreden van een ge
deelte van het gezelschap in Amsterdam
was in de overige rolbezetting eenige ver
andering gekomen.
Maar ook Bertus van der Linden bleek
in staat een prachtig getypeerden kerk
meester te produceeren en Mej. F. Martens
was een aardig, vlot en vroolijk Yvonneke.
Deze bevielen ons het beste. Maar ook Ma
lie Braackensieck als Dina, de zuster van
den Pastoor, Judith, Max en Matthias Mar
leenen speelden naar behooren, zoodat het
stuk ook in zijn geheel een prachtige ver
tolking vond.
De aanwezigen hebben zich in dit echt
SCHRIJVEN
WAT ANDERE BLADEN
ONVRUCHTBARE POLEMIEK
De Utrechtsche Courant schrijft:
„Volk en Vaderland" heeft de propagan-
daleiding der R.K. Staatspartij eerst van
moorddadige bedoelingen ter opzicht van
de N.S.B.'ers beschuldigd. We hebben toen
aangetoond, dat deze beschuldiging berust
te op een valsche circulaire, hetgeen niet
alleen bleek uit de omstandigheden, waar
in zij verscheen, maar ook uit een besliste
tegenspraak van het Algemeen Secretari
aat der R.K.S.P., welke deze circulaire op
de hielen volgde.
Wat doet nu Vova? Het weet niets beters
dan op haar beschuldiging van moordzucht
nog twee andere te stapelen: die van laf
heid en van leugen. De leiding der R.K.S.P.
zou namelijk de verantwoordelijkheid voor
de circulaire gauw geloochend hebben,
toen ze zag, dat ze een slechten indruk
maakte.
Zoo ziet de redactie van „Volk en Vader
land" zonder een zweem van bijwijs
den gehaten tegenstander.
Men begrijpt, dat daartegen niet verder
te polemiseeren valt. Wi° in zijn tegen
stander bij voorbaat niets dan slechts kan
veronderstellen, verzaakt een der eerste
eischen voor een fatsoenlijke gedachten-
wisseling.
Overigens dient vermeld, dat ons door
vriendenhand een exemplaar van „De
Wekelijksche Nieuwsbron" werd toege
stuurd. Het blaadje verschijnt in de Mijn
streek in Brunssum. Zijn redactie is de
eenige, die in de strik der provocateurs
liep. Het Brabantsche en Limburgsche
volk is er niet door in beweging gekomen
"-'-'ten en on
middellijk Ingrijpen, düs
bij de eerste teekenen
direct Aspirin nemen!
HET BEPROEFDE GENEESMIDDEL BIJ GRIEP!
LEIDEN. Geslaagd: Voorbereidend
kerkelijk examen: de heeren J. E. Wage
naar, Bloemendaal; J. Kroon Leider
dorp.
Candidaatsexamen Theologie: de heer
P. M. Luca, Sassenheim.
LEIDEN.
Maandag. Genootschap van den Stillen Om
gang, ledenvergadering gebouw
St. Joseph-Gezellen, Rapenburg 52,
8.15 uur.
Maandag: Missie-avond Mgr. Bouter, Stads
gehoorzaal 8.15 uur.
Dinsdag: Consultatie-bureau Vereeniging
Arbeid voor Onvolwaardigen, Le
vendaal 1. (Arbeidsbeurs 78 uur.)
Vrijdag. „St. Christoffel", ledenvergade
ring in „De Harmonie", 8.30 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden, wordt van Zater
dag 18 tot en met V r ij d a g 24 F e b r. a.s.
waargenomen door de apotheek C. B. Duys-
ter, Nieuwe Rijn 18, tel. 523.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, Tel. 274.
Deze week Dinsdag- en Donderdagmid
dag GEEN gelegenheid tot het verkrijgen
van juridische inlichtingen.
Roomsche milieu kostelijk geamuseerd.
De bloemenmand, welke de heer W.
Kriek bij zijn dankwoord liet aandragen,
was meer dan verdiend en deze verdiende
hulde werd door het publiek nog eens met
luid handgeklap onderstreept.
Een prettig bal, onder leiding van den
dansleeraar Evert Casteleyn, besloot dezen
laatsten, voortreffelijken avond van het
R. K. Winterprogram.
PRIJSVRAAG MARBURG
De vroegere Amerikaansche gezant te
Brussel Theodore Marburg, uit Baltimore,
de bekende strijder voor Amerika's toe
treding tot den Volkenbond, heeft de
faculteit der rechtsgeleerdheid aan de
Rijksuniversiteit te Leiden zooals sinds
1923 bij herhaling is geschied weder
om in de -gelegenheid gesteld een prijs uit
te loven voor den aan de Rijksuniversiteit
te Leiden ingeschreven student, die een
voor zoodanige bekroning vatbaar opstel
zou schrijven over een onderwerp, betrek
king hebbende op de organisatie van den
internationale vrede.
De faculteit vroeg in 1938: Een critische
beschrijving van het aandeel, dat Neder
land heeft genomen in het werk van den
raad en de vergadering van den Volken
bond sedert zijn oprichting.
De inzending van mr. W. Weissglas, uit
Den Haag, is door de faculteit bekroond en
de prijs is aan genoemden uitgereikt.
HET SCHOUWSPEL.
„Ik heb den graaf vermoord".
Nu weten de Leidenaars eindelijk
voorzoover zij gisteravond tegenwoordig
zijn geweest bij de uitvoering van het bo
vengenoemde spel door het Residentie-
tooneel wie den graaf had vermoord!
Op 27 November van het vorig jar had
den wij het eigenlijk al moeten weten,
maar toen kreeg Adolphe Engers, die als
inspecteur in dit stuk de puzzle moest op
lossen, reeds bij den aanvang van zijn op
treden een bloedneus, en wel in zoo he
vige mate, dat de opvoering moest wor
den afgelast, waardoor het Leidsche pu
bliek, leden van den Kunstkring „Het
Schouwspel", in pijnlijke onzekerheid
werd gelaten.
Want dat het een puzzle was, wist men.
De graaf was vermoord; daarover was
geen twijfel mogelijk, want had men hem
in het voorspel niet zoo dood als een pier
op den grond zien vallen? Bovendien had
Scotland Yard een lijkschouwing laten
verrichten, waaruit bleek, dat de graaf
met één schot was gedood. De graaf was
dus dood, maar wie had het gedaan. Zelf-
morod was uitgesloten. Nu is gewoonlijk
de puzzle, een moordenaar te vinden wan
neer er geen enkele aanwijzing is. Maar
hire waren er plenty aanwijzingen en bo
vendien waren er vier personen, die..,,
bekenden! Zij vermoordden den graaf op
vier verschillende tijdstippen van den
nacht! Dat klopte niet. Zij konden het niet
alle vier gedaan hebben. Maar wie dan
wel?
Wie het nog niet zag, blijve in onzeker
heid totdat hij het zelf gezien heeft. Maar
een geniale en origirieele vondst is het,
dat staat als een paal boven water. De
Engelsche schrijver, Alec Coppel, is erin
geslaagd in het genre griezel- en politie-
raadsels, dat den laatsten tijd uitgeput
scheen, iets geheel nieuws te bedenken,
dat niet alleen spannend, maar ook hogost
amusant is. De lach overheerscht verreweg
de spanning, mede dank zij het vlotte spel
van Adolphe Engers, den politie-inspec-
teur, ijverig ter zijde gestaan door Paul
Steenbergen, die bijna niet van de plan
ken verdwenen. Doch onder regie van
Joh. de Meester werden ook de andere
rollen, welke wij wegens de lengte van
het programma niet alel zullen noemen,
me tvaart gespeeld, zoodat het geheel
klopte als een bus.
Het is een geestig spel om enkele toe
spelingen voorbehouden voor strikt vol
wassenen dat den geheelen avond boeit
en amuseert en dat danook een kas-stuk
is geworden voor het „Residentie-tooneel".
