HET LEGIOEN DER WEGGEBRUIKERS BINNENLAND VRIJDAG 17 FEBRUARI 1939 DE LEH1SCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 7 Eerste Kamer Binnenlandsche Zaken. Vergadering van gisteren. De behandeling van de begrooting van binnenlandsche zaken voor 1939 wordt voortgezet. De heer IN 'T VELD (S.D.) zet uiteen de financieele moeilijkheden van de gemeen ten. Spreker dringt aan op bespoediging van de totstandkoming der luchtbescher mingsorganisatie. De heer BRUINE MAN (R.K.) kan zich voor een groot deel aansluiten bij hetgeen de heer In 't Veld heeft gezegd over de fi nancieele moeilijkheden der gemeenten. Wat de luchtbescherming aangaat meent spreker, clat centralisatie hoofdzaak moet blijven. Spreker pleit verder voor verbetering der volkshuisvesting. De heer GELDERMAN (Lib.) wijst op de gevaren, welke onze waterwegen betee- kenen in geval van verduistering. Zij zijn dan als lichtende strepen volgbaar voor blindvliegers, die zich hier beter kunnen oriënteeren dan in vele andere landen. De heer REINALDA (S.D.) wijst op de urgentie van de opruiming der 70.000 krot woningen, waaronder er zich nog 6000 be vinden die als éénkamerwoning door meer dan zes personen (ouders en kinderen) worden bewoond. Hierna wordt pauze gehouden. Te 1.40 wordt de vergadering heropend. De heer DE RIJKE (N.S.B.) bepleit een betere afsluiting van de stemhokjes bij de verkiezingen. Ten aanzien van den vrij willigen land storm bevredigt 's ministers standpunt spreker niet. Naar sprekers oordeel kan de B. V. L. nu gerust worden opgeheven De heer KROPMAN (R.K.) waardeert het, dat de minister niet het stigma van „noodlijdendheid" op de gemeenten wil drukken, die met financieele tekorten heo- ben te kampen, maar spr. zou toch wel gaarne zien, dat deze gemeenten precies weten, waarop zij kunnen rekenen. De minister van Binnenlandsche Zaken, de heer VAN BOEIJEN, antwoordt o.m. het volgende: Overheid en volk behooren nog dieper dan tot nu toe doordrongen te worden van de belangen der luchtbescherming. "Innenkort zullen vier adjunct-inspec teurs tot voorlichting van de burgemees ters ter zake van de luchtbescherming worden aangesteld. Over eenigen tijd in den loop van dit jaar zal onverwacht een landelijke ver duisteringsproef worden gelast en dan /al wel blijken hoever men met de luchtbe schermingsorganisatie overal is gevorderd en hoezeer voorbereiding noodig is. De zorg voor krotopruiming ligt in de eerste plaats bij de gemeentebesturen, die ingevolge de woningwet credieten beschik baar kunnen stellen voor den bouw van volkswoningen. Wat de tekorten der gemeenten op haar begrooting voor 1939 betreft, er zijn objec tieve normen gesteld, welke ten doel heb ben, de zelfstandigheid zooveel mogelijk aan de gemeenten te laten. De regeering meent aan de ƒ35 millioen voldoende te hebben om de gezamenlijke gemeentelijke begrootingstekorten te dek ken. Indien de thans ondernomen pogingen om de gemeenten te brengen tot onafhan kelijkheid onverhoopt mislukken, dan mag men wel aannemen, dat het met de auto nomie vrijwel gedaan is. Spr. doet een beroep op alle critici om het de regeering bij de poging tot sanee- ring der gemeenten niet te moeilijk te ma ken. De begrooting van Binnenlandsche Za ken wcrdt z.h. s. goedgekeurd, met aantee- kening, dat de N S.B. geacht wil worden te hebben tegengestemd. Aan de orde is dan de begrooting der P. T.T. Na enkele opmerkingen van den heer VAN VESSEM (N.S.B.) over de radio wordt deze begrooting z. h. s. aangenomen. Aan de orde is het wetsontwerp tot wij ziging en verhooging van de begrooting van Binnenlandsche Zaken voor 1938, welk wetsontwerp, met de aanteekening dat de heer Von Bönninghausen tegen is, z. h. s. wordt aangenomen. Te vier uur wordt de vergadering ver daagd tot Dinsdagmiddag één uur. KRLENDEQ 493? Tweede Kamer Nederlandsch-Indië. Vergadering van gisteren De Tweede Kamer kwam gisteren te één uur weder bijeen onder voorzitterschap van mr. J. R. H. van Schaik. Aan de orde is de begroting van Neder- landsch Indië De heer ROEST AM EFFENDI (Comm.) opent de algemeene beschouwingen door uitdrukking te geven aan zijn bezorgdheid over den internationalen toestand. De re geering moet de weerbaarheid van het In dische volk versterken. Spr. protesteert tegen het feit, dat de regeering de reis van enkele N.S.B.-afge- vaardigden naar Indië niet verhinderd hetft, wel echter die van zijn partijgenoot De Visser. De heer STOKVIS (S.D.) licht zijn motie toe, welke een onderzoek naar de moge lijkheden van staatsexploitatie van aard olie, van put tot schip, vraagt. Spr. is er van overtuigd, dat de minister den invloed van de N.S.B.-propaganda in Indië ernstig onderschat. De heer VAN POLL (R.K.) vreest, dat de geestesgesteldheid, waaruit de leuze indië los van Holland, nu" voorkwam niet verdwenen is. De geest manifesteert zich in het streven tot toekenning van staats kundige rechten aan de bevolking. Spr. stelt zich ten voile achter den mi nister, als deze verklaart, dat hij tegen strijdigheden tusschen Nederland en Indië zal overbruggen en verzachten. De zelfstandigheid van een volk moet de vrucht zijn van een natuurlijken organi- schen groei. Die vrucht is in Indië nog niet rijp. De reeds toegekende staatskundige rech ten zijn ver voor op de intwikkeling van de bevolking, zoodat een rij ksconf eren tie met als doel de uitbreiding van staatskun dige rechten, geen aannemelijken grond heeft. Spr. juicht de stappen tot opheffing van art. 177 van de Indische staatsregeling toe. Spr. kan zich niet vereenigen met de motie-Stokvis. Wat de imperiale samenwerking betreft, heeft spr. veel lof voor den minister, die blijkbaar met kracht daaraan werkt. Er zijn teekenen, die er op wijzen, dat thans het Nederlandsche kapitaal meer in actie gaat komen. Het is van belang, dat een organisatie voor de imperiale samtn- werkingt zooals de minister in samenwer king met zijn ambtgenoot van Economische Zaken voorbereidt, spoedig tot stand zal komen. Natuurlijk zijn de practische mogelijk heden van samenwerking beperkt. De heer WAGEN AAR (A.R.) betoogt, dat de verwachtingen van het vorige jaar niet in vervulling zijn gegaan. Hij acht de toename van den schuldenlijst van 1200 millioen gulden, waarvan 550 millioen op den gewonen dienst zeer ernstig. Spr. meent, dat de tijd gekomen is om de ingetrokken korting op de Indische pen sioenen weer in te voeren. De heer MEIJERLNK (A.R.) zegt, dat Indië thans reeds een groote mate van zelf standigheid bezit. In Indië is een belangrijke kentering te bemerken. De inheemsche partijen werken thans zeer loyaal met de regeering samen. Deze samenwerking is echter nog wel voor vervolmaking vatbaar. De motie-Stokvis wijst spr. af. De heer BAJETTO (R.K.) sluit zich groo- tendeels aan bij de opmerkingen van den heer van Poll. Spr. gaat uit van het standpunt, dat men zich niet principieel tegen de nationalisti sche stroomingen moet verzetten, zoolang zij binnen de grenzen der wet blijven, en dat men tot samenwerking binnen het rijksverband bereid moet zyn. Er zal nooit meer dan een betrekkelijke mate van veiligheid worden bereikt, doch reden tot bijzondere onrust is er niet. Het gevaar van den kant van Japan, dat de handen vol heeft in China, is gering. Over het probleem der herverdeeling van koloniën zegt spr., dat dit een kwestie der westersche mogendheden is. Te 17.45 uur werd de vergadering ver daagd tot hedenmiddag 13 uur. RIJKSMIDDELEN Over Januari ruim 1.5 millioen boven de raming. De Rijksmiddelen hebben in Januari op gebracht 38.420.286, hetgeen ruim 5 mil lioen meer is dan over Januari 1938 en ruim 1.5 millioen meer dan de raming was. PROF. MR. F. G. SCHELTEMA HERDACHT. Gistermorgen is voor den aanvang van de zitting der eerste kamer van het ge rechtshof te Amsterdam door den presi dent mr. J. van Binsbergen prof. mr. F. G. Scheltema herdacht. Spr. memoreerde de groote verdiensten van den overledene op juridisch ge' ied. Ook het gerechtshof, waarin prof. Scheltema raadsheer plaats vervanger was, heeft door zyn heengaan een gevoelig verlies geleden. Namens de balie voerde mr. W. J. Ph. de Lille Hooger- v aard het woord. WAT IN NEDERLAND VERROOKT WORDT. Hoofdelijk verbruik van sigaretten van 409 in 1929 tot 549 in 1938; sigaren van 173 tot 179. Verminderd gebruik van rook- en pruimtabak. In 1938 ging voor 132 miilioen in rook op; in 1929 voor ƒ173 millioen. De in de Januari-aflevering van het maandschrift van het Centraal Bureau vcor de Statistiek gepubliceerde cijfers voor 1938 toonen opnieuw aan, dat het verbruik van tabak een belangrijke veran dering van structueelen aard ondergaat. Dit spreekt het duidelijkst bij vergelijking met 1929, het laatste jaar vóór de crisis. Ondanks de groote verandering van de koopkracht der bevolking is het gemid delde verbruik van sigaretten per hoofd zonder onderbrekingen van eenig belang gestegen van 409 in 1929 tot 549 in 1938. Daartegenover staat een vermindering van het verbruik van rook- en pruimtabak e.d. van 1.45 kg. (na een stijging tot 1.59 kg. in 1932) tot 1.16 kg. Aangezien het hoofdelijk gebruik van sigaren slechts geringe schom melingen vertoond heeft en per saldo nog eenigszins gestegen is (van 173 tot 179), is de styging van het verbruik van sigaret ten dus practisch geheel gegaan ten koste van dat van rook- en pruimtabak. De totale uitgaven voor tabaksfabrikaten zijn in bedoelde oeriode belangrijk vermin derd, n.l. van 173 tot 132 millioen gulden, of per hoofd der bevolking van f 22 tot ƒ15 Er heeft dus ook een belangrijke da ling van de gemiddelde waarde der ver bruikte artikelen plaats gevonden; voor si garen van 69 tot f 42 per duizend, voor sigaretten van ƒ17 tot f 10 per duizend en voor rook- en pruimtabak e.d. van 236 tot 175 per 100 kg. Het trekt de aandacht, dat de na 1930 begonnen daling van de totale waarde sinds 1936 weer voor eenige stijging heeft nlaats gemaakt; bedroeg de waarde in 1930 183 millioen, in 1936 was deze 124 mil lioen en in 1938 f 132 millioen. HOMOBONUS IN EEN NIEUW GEBOUW Minister van Economische Zaken verrichtte de opening Gistermiddag heeft de officieele opening plaats gehad van het nieuwe gebouw dat de coöperatieve inkoopvereeniigng St. Ho mobonus zich te Rotterdam heeft gesticht Ter gelegenheid daarvan heeft de minis ter van Economische Zaken, mr. M. P. L. Steenberghe een rede gehouden waarin hij opmerkte, dat de sterke spanningen, die waargenomen kunnen worden in het econo mische leven, ook het distributieterrein niet onberoerd hebben gelaten. Niet alleen heeft de depressie ook in deze bedrijven haar in vloed sterk doen gelden, maar ook de toe nemende concurrentie, mede ontstaan door de ontwikkeling der grootbedrijven, heeft den bestaansstrijd der detaillisten zeer ver zwaard. De kleine zaken hebben een moeilijken strijd te voeren tegen de moderne bedrijfs vormen in diverse schakeering. De nieuwere inzichter in het bedrijfsbe heer, tot dusver onbekend aan vele mid denstanders, maar volledig toegepast in de moderne groote bedrijven, schiepen een sprong, die tot uiting kwam in een snelle expansie. In deze inkoopvereeniging ziet spr. een krachtige uiting van de organisa tie der economische weerbaarheid. De opening, waartoe de minister vervol gens overging. vipl semen met het 25-jarig jubileum derzer instelling. „Homobonus" heeft bij deze feestelijke herdenking van dit jubileum, g.stermiddag, talrijke bewezen van belangstellenden een instemming moge ontvangen. GOUDEN DASSPELD VOOR STATIONSCHEF Geschenk van den ex-keizer Gistermorgen om half negen is de dienst doende hofmaarschalk van den gewezen keizer, Von Cranz, per trein naar Berlijn vertrokken. Voor zijn vertrek overhandig de hij den stationschef, den heei J. Hout man, name.ix ex-keizer Wilhelm een gou den dasspeld met de inscriptie W. 1859 1939 (LXXX). Verder stelde de hofmaar schalk den stationschef een aan deze be- hoorend boekwerk ter hand, waarin de ge wezen keizer zijn handteekening had ge plaatst. BOTERHEFFING Het bedrag vun de heffing en steunuitkee- ring op beter, is behoudens tusschentijdsche wijziging, voor de week van 16 tot 23 Fe bruari vastgesteld op 60 cent per kg. de. WEER SINAASAPPELEN UIT SPANJE. Gistermorgen bracht de stoomboot uit Spanje.. neen niet St. Nicolaas, maar si- naasappèlen mee. Het schip, de Favna van de K.N.S.Mis de eerste boot, die uit het nationalistische Spanje de oranjevruchten weer aanvoerde. De zending bestaat uit 13.000 kisten, die te Rotterdam werden ge lost. DE WERKLOOSHEID. Een vermindering kan worden geconstateerd. De directeur van den Rijksdienst der werkloosheidsverzekering en arbeidsbe middeling deelt mede, dat blijkens door het Centraal Bureau voor de Statistiek ver strekte voorloopige gegevens in de week 23 t.m. 28 Januari 1939 bij gesubsidieerde vereenigingen met werkloozenkas waren aangesloten 572.338 personenwaaronder 75 134 landarbeiders). Van de 497.204 verzekerden, buiten de landarbeiders was het werkloosheidsper- ventage 26.9 (in de voigen verslagweek, 9 t.m. 14 Januari 1939, was dit percentage 29.3). In de overeenkomstige verslagweek van Januari was het werkloosheidspercentage voor alle verzekerden in de laatste jaren als volgt (tusschen haakjes zijn vermeld de percentage indien de landabeiders buiten beschouwing worden gelaten): 1932 29.2 (28.0) 1933 39.7 (36.8) 1934 34.2 (31.8) 1935 36.0 (35.2) 1936 38.0 (36.8) 1937 36.1 (34.4) 1938 31.0 (30.3) 1939 27.7 (26.9) Op 28 Januari 1939 waren bij de organen der openbare arbeidsbemiddeling ingeschre ven 422.934 werkzoekenden, waarvan er 404.407 werkloos wa^en (n.l. 389.139 man nen en 15.268 vrouwen). Van de geheel werklooze verzekerden ontvingen er in de verslagweek 78.777 uit- keering uit een werkloozenkas. Blijkens voorlocpige opgave van den di recteur-generaal van de werkverschaffing en steunverleening bedroeg op 28 Januari 1939 het aantal tewerkgestelde werkloozen 66.087 en het aantal gesteunde werkloozen 66.067 en het aantal gesteunde werkloozen 157.333, tezamen 223 iOO v°rz >rgden. (Hier onder bevindt zich een aantal verzekerden, wier steun bestaat uit een aanvulling van de uitkeering uit him werkloozenkas). 6.440 arbeiders bij Werkfonds- werken. Blijkens mededeeling van het Werkfonds waren op 28 Januari 1939 bij werken, die met behulp van dit fonds worden uitge voerd. direct en indirect werkzaam pl.m. 6440 arbeiders. Bovendien is voor een aan- tai arbeiders, dat kan worden geraamd op ruim 3200, als gevolg van bedoelde werken werkgelegenheid ontstaan. DE CONCESSIELOOZE BUSSEN. Het A. N. P. meldde gisteren uit Den Haag: Ondanks het noodwetje en het nieuwe R.A.P. blijven de concessielooze busdien sten van 's-Gravenhage op Amsterdam en Rotterdam normaal voortgaan. Men kan ieder uur per bus van Sommeling naar de hoofdstad en per bus van Stoop die hier toe een reisstichting het Christoffelfonds, in het leven heeft geroepen naar Rotter dam of Leiden gaan. De politie heeft zich er gisteren toe be paald, een bus van iedere onderneming te verbaliseeren en zij wacht nu rustig af, wel ke gevolgen deze processen-verbaal bij de justitie zullen hebben, waarbij het zich laat aanzien, dat de exploitatnten den strijd op nieuw tot in hoogste instantie zullen uit vechten. Voorts heeft de politie vandaag bij het reisbureau Stoop inzage genomen van alle bescheiden, welke betrekking hebben op de reisstichting het Christoffelfonds. WEGVERLICHTING EN AUTO VERLICHTING. Reeds direct bij de in gebruik stelling van de natriumverlichting op het wegvak van het Verkeersplein te Voorburg tot de brug over de Vliet van den autosnelweg naar Utrecht, bleek het den Technischen Dienst van den A. N. W. B., dat tal van automo bilisten op dit verlichte wegvak met ont stoken hoofd- of dimlicht bleven rijden. Dergelijke klachten komen bij den A. N. W. B. ook herhaaldelijk binnen over andere natrium verlichte wegvakken, met name den weg AmsterdamHaarlem. Aangezien het den A.N.W.B. is gebleken, dat vele autobestuurders, welke van Rijks- keur voorziene koplampen hebben, in de meening verkeeren, dat het dimlicht van deze lampen op natriumverlichte wegen niet stoort, zij er nog eens met nadruk op gewezen, dat het gebruik van e 1 k ander dan stadslicht op bedoelde wegvakken uitermate hinderlijk is en het effect der wegverlichting voor een groot deel te niet doet. Dit geldt dus ook voor berm- en mist lampen. OPHEFFING LUCHTVAARTTERREIN WOENSDRECHT. In de heden gehouden raadsvergadering van Woensdrecht werd op voorstel van B. en W. besloten het luchtvaartterrein Woensdrecht, voorloopig voor den tijd van tien jaar aan zijn bestemming te onttrek ken. Gedurende dit tijdperk zal het terrein als bouwland verhuurd worden. De motieven, welke geleid hebben tot dit besluit, zijn, dat de gemeente financieel niet in staat is om de noodzakelijk geble ken kesten, ongeveer zesduizend gulden per jaar, aan bemesting te dragen, terwijl er vooralsnog geen behoefte aan een vlieg veld ter plaatse is gebleken en noch bij de departementen van Waterstaat en De fensie, noch bij de K.L.M. en de N.L.S. bezwaren tegen de opheffing bestonden. Het vliegveld, dat een oppervlakte beslaat van ongeveer 54 H.A. is in 1934 tot stand gekomen, doch kon in verband met den slechten toestand van de grasmat tot dus verre niet volledig worden goedgekeurd. TITELS VAN H.M. DE KONINGIN Wit beteekent het drievoudig enzoovoorts? „Wij Wilhelmina, bij de gratie Gods, Ko ningin der Nederlanden, Prinses van Oran je Nassau, enz. enz. enz." Zoo luidt de aanhef van elke wet, van elk Koninklijk Besluit. Maar weinigen zul len zich nooit hebben afgevraagd, wat dat drievoudig „enz." beduidde. Het staat er voor de overige titels, welke H.M. de Ko ningin voert en die met de genoemde mee niet minder dan 54 in aantal zijn. Voor den belangstellenden lezer willen we ze hier in alfabetische volgorde gerangschikt op sommen. Slechts een ervan zal aan de meesten bekend zijn, die van „Gravin van Buren", welke H.M. gewoonlijk draagt, wanneer zy incognito buitenlandsche rei- zij maakt. Hier volgen zij alle: Barones van Acquoy; onafhankelijke vrouwe van Ameland; erf- burggravin van Antwerpen; barones van Arley; ambachtsvrouwe van Baarn; erf- burggravin van Besan;on; vrouwe van Corculo; barones van Breda; barones van Bredevoort; gravin van Buren; barones van Colijnsplaat; barones van Cranendonck; gravin van Culemborg; barones van Cuyk; barones van Dasburg; barones van Diest; barones van Dongen; ambachtsvrouwe van ter Eem; ambachtsvrouwe v. Eemnes; baro nes van Geertruidenberg; barones van Gra ve; barones van Grimbergen; barones van Herstal; barones van IJsselstein; gravin van Leerdam; vrouwe van Lichtenvoorde; barones van Liesvelt; hertogin van Lim; burg; vrouwe van het Loo; barones van St. Maartensdijk; hertogin van Mecklenbburg; barones van Meerhout; barones van Naald wijk; prinses van Nassau; koningin der Ne derlanden; barones van Nievaart; barones van Noseray; prinses van Oranje; barones van Polanen; barones van Prinsenland; ba rones van Scherpenisse; barones van Si- chem; ambachtsvrouwe van Soest; am bachtsvrouwe van Soestdijk; gravin van Spiegelberg; barones van Steenbergen; ba rones van Tornhout; marktgravin van Vee- re; marktgravin van Vlissingen; barones van Vorst; barones van Warneton (Waas ten); barones van Willemstad; barones van Zevenbergen; baronnes van Hooge en Lage Zwaluwe. K. D. P.-vergadering te Utrecht Woensdagavond vergaderde de afdeeling Utrecht van de K. D. P. in Thalia, teneinde het bekende voorstel tot ontbinding der K. D. P. te behandelen. De voorzitter, de heer L. Kroon, gaf een uiteenzetting van den stand van zaken in de afdeeling be treffende de voorstellen der R.-K. Staats partij. In de vergadering bleek eenstemmigheid in afkeer om naar de R.-K. Staatsparty over te gaan. De voorstellen werden in den breede besproken waarn; werd besloten den afgevaardigde naar het a.s. congres op te dragen naar bevinden te handelen. REEUWIJKSCHE EN SLUIPWIJKSCHE PLASSEN. Ongeveer honderdtwintig ingezetenen van de afdeeling Sluipwijk, behoorende tot de gemeente Reeuwijk hebben zich met een adres tot de regeering gewend, waarin wordt verzocht eventueele plannen tot drooglegging van de Reeuwijksche en Sluip- wyksche plassen, en in het bijzonder die van den plas Ravensberg, niet te doen uit voeren. KERKNIEUWS RECTOR J. W. A. LUBBERS OVERLEDEN. Op 59-jarigen leeftijd is in het R. K. Ziekenhuis aan het Westeinde te 's Gra- venhage overleden de zeereerw. heer. J. W A. Lubbers, rector van Huize „Angela" Qan de Prinsegracht te Den Haag. Rector Lubbers werd in Zwolle geboren. Hy was zeer bekend om zijn redenaarsta lent, dat hij buiten zijn rectorale bedie ning ook gaarne ten dienste stelde van de a:men en noodlijdenden. INGEZONDEN STUKKEN Rectificatie Anti-Saneering-schrijven. Van het ingezonden stuk, door S. uit N., gisteren in ons blad opgenomen Is „de kop" weggevallen. Deze luidde: „De laatste stuiptrekkingen van de anti-sanee ring". De aanhef van het ingezonden s*uk zal door deze rectificatie den lezer duide lijker worden. VOLKSBOND-RETRAITE. Alle deelnemers worden verzocht om Zaterdagavond uiterlijk kwart voor zes aan het station te willen zijn voor de goede re geling en het uitreiken der spoorkaarten. Zy die alsnog wenschen deel te nemen worden verzocht zich direct bij onderge- teekende te vervoegen als zij aan het sta tion aankomen, die met het oog op de nog te nemen spoorkaarten. Er zijn nog plaatsen open, dus meldt u heden nog aan. Namens het Bestuur, J. v. d. WEIJDEN, Secr. Brederostraat 10

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 7