De beslissing voor
Barcelona
De rechtsche
opmarsch
BUITENLAND
Chamberlain
roept op
DINSDAG 24 JANUARI 1939
DE umSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
DE AFSTAND WORDT STEEDS
KLEINER.
Barcelona biedt op het oogenblik den
zelfden aanblik als Madrid, toen de natio
nalisten de poorten de rhoofdstad nader
den. Met koortsachtigen haast wordt ge
werkt aan de militaire versterking der stad.
Het zakenleven ligt geheel stil en bur
gers van alle leeftijden arbeiden aan de
verdedigingswerken.
Alleen een officieel nieuwsblad is Maan
dagochtend verschenen. Hierin werd een
communiqué gepubliceerd, waarin de re
geering verklaarde besloten te hebben in
Barcelona te blijven en de stad te verde
digen, hoewel een aantal ondergeschikte
departementen naar elders zijn vervoerd
en de burgers systematisch worden ge-
evacuered.
Alle bars, café's en restaurants zijn ge
sloten, terwijl de hotels slechts officieele
personen, militairen en vluchtelingen op
doortocht onderdak mogen verschaffen.
Inmiddels duren de aanvallen uit de
lucht, welke, Zaterdag zijn beginnen, nog
voort.
De dertig Amerikanen, die zich te Bar
celona bevinden, hebben opdracht gekre
gen, zich gereed te maken om te vertrek
ken en een Amerikaansche torpedojager,
welke te Villefranche ligt, heeft draadloos
opdracht gekregen naar Caldetas te stoo-
men, om hen aan boord te nemen.
De Britsche onderdanen te Barcelona,
een veertigtal, hebben de mededeeling ge
kregen, dat zij, wanneer zij aan boord van
de „Greyhound" wenschen te vertrekken,
do stad heden moeten verlaten.
DE STAAT VAN BELEG
AFGEKONDIGD.
Het radio-station van Valencia heeft
Maandagmiddag te 13 uur 10 een rede
van generaal Miaja uitgezonden, waar
in deze mededeeling deed van het be
sluit der Barcelona-regeering, den
staat van oorlog af te kondigen in het
geheel door de republikeinen bezette
gebied.
De desbetreffende proclamatie is in
middels op de belangrijkste punten der
stad aangeplakt.
Sedert het uigbreken van de vijandelijk
heden heeft het republikeinsche Spanje ge
leefd onder den alarmtoestand, die, iedere
maand door het parlement moest worden
goedgekeurd. Deze alarmtoestand was de
tweede phase in het kader van de voor
zorgsmaatregelen en bood de mogelijkheid,
dat het burgerlijk gezag toonaangevend
bleef voor ieder gebied, dat niet noodzake
lijk door het leger beheerscht moest wor
den.
De staat van oorlog is de laatste phase
waarin de grondwet voorziet. Hij maakt
het mogelijk, dat alle diensten, in het bij
zonder die van burgerlijke en militaire
voorraden, oorlogsindustrie enz. onder één
leiding gebracht worden.
In snelle marschtempo's naderen de na-
tionalen de Catalaansche hoofdstad. Spra
ken wij eenige dagen geleden nog van de
eerste verdedigingslinie der Republikeinen,
thans heeft deze geen enkele waarde meer,
daar de ineenstorting hiervan onvermij
delijk was. Op de kaart ziet men deze
voormalige linie nog aangegeven, om aan
te toon en hoe snel de nationalen hun ope
raties voortzetten. Vandaar dat Franco
meldt dat deze versterkte linie er niet meer
is. De Franco-troepen stooten nu tegen de
tweede verdedigingslinie welke vanaf den
straatweg van Seo de Urgel via Solsona,
Manresa achter Rio Llobregat lopt. De drie
zuidelijke colonnes bevinden zich nog maar
30 km. hemelsbreed van Barcelona af. De
twee centrale colonnes zijn voor de stad
Manresa aangekomen. De Noordelijke co
lonne heeft bezit genomen van Sanahuja
(op de kaart, onder Pons aangegeven);
Miaja had zich reeds Maandagochtend
vroeg in verbinding gesteld met de provin
ciale gouverneurs en andere militaire en
burgerlijke autoriteiten, met het oog op het
in werking doen treden van den staat van
oorlog.
HET LAATSTE VERZET.
Volgens uit Spanje ontvangen inlichtin
gen zijn de rechtsche troepen voor de laat
ste verdedigingslinie van Barcelona aan
gekomen. Zij beschikken over ongeveer
twintig welbewapende divisies. De regeé-
ringstroepen, die in goede orde terugtrek
ken, hebben blijkbaar gebrek aan wape
nen, doch niettemin zijn zij tot een zekere
tegenstand in staat. Het gaat er nu om,
of de troepen van Franco nog kracht ge
noeg hebben om de laatste linie te nemen
of dat zij een rustpoos moeten invoegen en
zich moeten voorbereiden op een beleg van
Barcelona.
Volgens de verklaringen van de aan de
grens aangekomen Spaansche vluchtelin
gen is de economische toestand te Barce
lona zeer verslechterd. Sedert drie dagen
is in het geheel geen brood rondgedeeld,
terwijl men het ook zonder electriciteit
moet stellen. De voortdurende bombarde
menten hebben een angstigen toestand ge
schapen. De buitenwijken der stad zijn ont
ruimd en de bevolking is over de binnen
stad verdeeld. De bevolking zou niet naar
het Noorden van Catalonië worden geëva
cueerd.
De rechtsche troepen bevinden zich, vol
gens een Havas-bericht uit Burgos, op het
oogenblik op 4 K.M. afstand van Manresa.
De Pico del Coll is door hen bezet. Langs
de kust en in het gebied van San Satur-
nino rukken de troepen van Franco snel
op. In het Noorden hebben de rechtschen
Fora en Biosca bezet.
Omtrent den opmarsch van de troepen
van Franco in Catalonië wordt door Reu
ter nader gemeld, dat de Maestrazco-divi-
sie en de divisie uit Aragon gistermiddag
bij Manresa streden, terwijl aan de kust in
het Zuiden de Marokkaansche troepen
poogden op te rukken, zoodat Barcelona
vanavond onder het bereik van de recht
sche artillerie zal komen.
Gistermiddag hebben, naar Havas
meldt, zes vliegtuigen van Franco de
havenzone van Barcelona gebombar
deerd. Een uur later werd de aanval
herhaald, terwijl de zone te half vijf
voor de derde maal gebombardeerd
werd. In het geheel zijn gisteren 25
mensohen gedood en een honderdtal
gewond.
DE RECHTSCHEN NADEREN
BARCELONA.
Gemeld wordt, dat Marterell, op nog
geen 14 mijl afstand ten Noord-Westen
van Barcelona, door de rechtschen is
ingenomen.
Wanneer dat juist is, beteekent het,
dat de rechtschen de Llobregatvallei,
die naar Barcelona leidt, hebben in
genomen.
kleine rechtsche colonnes zuiveren de in
hammen en sluiten de gemaakte frontzak-
ken.
Vermoedelijk zal de val van Manresa
den doorslag moeten geven, eenmaal de
ravitailleeringswegen bereikt, zal Barce
lona afgedaan hebben en zal militair ge
sproken het lot van de hoofdstad beslist
zijn.
Binnen enkele dagen zal het nationalis
tische front gesloten zijn en wel van Igua-
lada af tot 10 km van de hoofdstad; dan
zullen de Francotroepen den tegenstand
der Republikeinen moeten overwinnen,
door de Rio Llobregat over te trekken, of de
stad op verren afstand van Manresa af te
omsingelen.
De kaart geeft weer op welke wijze en
langs welke wegen de Franco-troepen den
opmarsch naar Barcelona hebben ingezet.
FRANCO HEEFT REEDS HET STADS
BESTUUR VAN BARCELONA
BENOEMD.
De ministerraad van Burgos heeft beslo
ten, reeds thans het toekomstige stadsbe
stuur van Barcelona te benoemen. Tot bur
gemeester is de oud-afgevaardigde Mateu
benoemd.
BEZORGDHEID TE PARIJS
VOOR NEDERLAAG DER
REGEERING
MILITAIRE ACTIVITEIT IN ITALIË EN
DUITSCHLAND.
De bladen melden uit Parijs, dat daar
eenige bezorgdheid bestaat bij het vooruit
zicht op een mogelijke overwinning van ge
neraal Franco.
Bijna de geheele Fransche pers ziet de
mogelijkheid onder het oog van moeilijk
heden, welke zich zouden kunnen voor
doen, wanneer Mussolini zou dralen met
de ten uitvoerlegging van zijn tegenover
Chamberlain afgelegde belofte dat de Ita
lianen zich na een overwinning van Fran
co uit Spanje zullen terugtrekken.
Inmenging door Frankrijk op dit oogen
blik zou een verhoogde Italiaansche inmen
ging te weeg brengen, .hetgeen in de on
gunstige omstandigheden zou leiden tot
een dunning der Fransche garnizoenen en
in het ongunstigste geval tot de vorming
van een derde front in Spanje.
De „Temps" schrijft in een hoofdartikel,
dat Frankrijk eventueel zekere posities zou
moeten innemen waarin compensaies lig
gen. Er wordt hier, naar verluidt, gedacht
aan Minorca en Spaansch Marokko.
In Marokko staan thans meer dan 50.000
man Fransche en inheemsche troepen ter
beschikking van den Sultan en generaal
Nogues. Deze troepen behooren tot alle wa
pens o.m. zijn er drie regimenten van het
vreemdelingenlegioen bij.
De meeste Noorsche troepen uit Spaansch
Marokko worden reeds in Spanje gebruikt,
zoodat de bezetting van het gebied van den
Sultan en de nieuwe bevestiging van zijn
gezag aldaar een betrekkelijk gemakkelijke
zaak zou zijn.
ROEPT ROME 200.000 MAN ONDER DE
WAPENEN?
Te Rome is onthuld, dat militaire
stappen worden genomen om het hoofd
te bieden aan een crisis, welke zich zou
kunnen voordoen aan het einde van de
camnagne in Catalonië. Er zouden o.m.
200.000 reservisten onder de wapenen
worden geroepen, aldus de „Daily He
rald".
VOORJAARSMANOEUVRES IN
DUITSCHLAND.
Devoorbereidingen zijn gelijk aan die
gedurende de crisis in Tsjecho-Slowakije.
Te Berlijn is eveneens volgens de „Daily
Herald", bekend geworden, dat het Duit-
sche leger 15 Februari zijn „voorjaarsma
noeuvres" zal beginnen.
Voot den eersten keer zijn voor deze ma-
hoeuvres reservisten onder de wapenen ge
roepen.
Het is voorts bekend, dat transporton
dernemingen een groot gedeelte van hun
materiaal tegen begin Februari voor mili
tair gebruik moeten gereed hebben.
BELGIË
SPAAK HEDEN VOOR DE KAMER.
De leden der regeering zijn gistermid
dag in een ministerraad bijeen gekomen,
waar de eerste minister, Spaak, een uit
eenzetting heeft gegeven van den interna
tionalen toestand. Voorts stelde hij de mi
nisters in kennis van de groote lijnen van
de regeering, die hij Dinsdag in de kamer
denkt uit te spreken.
In deze redevoering zal Spaak een uit
eenzetting geven van de groote lijnen van
het economische programma der regeering.
Hij zal er aan herinneren, dat de onder
zijn leiding staande regeering voornemens
is, de buitenlandsche politiek voort te zet
ten, zooals die onder de vorige regeeringen
gevoerd is. Tevens zal hij er op wijzen,
hoezeer de regeering aandacht wijdt aan
de taalproblemen en aan het vraagstuk
der bestuurshervorming.
Spaak heeft het voornemen, er bij de
kamer op aan te dringen, dat de debatten
over zijn verklaring morgenavond geëin
digd zullen zijn. Men schrijft den premier
verder het voornemen toe, Woensdag in
den senaat het regeeringsprogram te ver
dedigen.
DUITSCHLAND
RUBLEE BRENGT VERSLAG UIT.
Besprekingen worden Woensdag hervat.
Het bureau van de intergouvernemen-
teele commissie voor de vluchtelingen
heeft gisteren in het ministerie van bui
tenlandsche zaken twee vergaderingen ge
houden, waar Rublee, de directeur van het
permanente bureau, rapport uitbracht over
zijn gedachtenwisselingen te Berlijn met
Schacht en Goering.
Rublee vertrekt spoedig weer naar Ber
lijn, waar hij Woensdag zijn besprekingen
met Wohlthat zal hervatten. Het bureau,
waarin vertegenwoordigers zitting hebben
van Groot-Brittannië, de Vereenigde Sta
ten, Frankrijk, Argentinië, Brazilië, Neder
land, komt in de eerste helft van Februari
te Londen weer bijeen.
POLEN
GRENSINCIDENTEN TUSSCHEN POLEN
EN TSJECHEN.
Het regeeringsblad „Dobrey Wieczer"
bericht, dat zich incidenten hebben voor
gedaan tusschen Polen en Tsjechen in den
nacht van Zaterdag op Zondag te Boku-
min aan de grens bij Cieszyn. Volgens het
Poolsche blad zou een handgranaat zijn
geworpen naar het huis van een Pool, die
gewond zou zijn. Ook zou een handgra
naat zijn geworpen naar het huis van den
brandmeester van Bukomin, terwijl te één
uur in den nacht een projectiel zou zijn
geworpen in een vereenigingsgebouw.
Twee personen werden gekwetst, waarvan
een doodelijk. De politie heeft zes perso
nen gearresteerd, een van hen heeft be
kend.
ENGELAND
VRIJWILLIGE NATIONALE DIENST.
Dwang ondemocratisch.
Minister Chamberlain heeft gister
avond een radiorede over den vrij willi
gen nationalen dienst gehouden. Hij zei-
de o.m.:
„Ik spreek hier over een plan, dat ons
voor den oorlog voorbereid moet maken.
Dat wil zeggen, dat ik oorlog verwacht.
Ge weet, dat ik alles gedaan heb en al
les zal blijven doen om den vrede voor
ons en voor anderen te behouden. Wij
zullen nooit een oorlog beginnen. Maar
we zouden kunnen worden betrokken in
een oorlog, die door anderen begonnen
is, of we zouden zelf kunnen worden
aangevallen, als de regeering van een
ander land zou denken, dat we ons niet
met succes kunnen verdedigen.
Hoe beter wij zijn voorbereid op verde
diging, des te onwaarschijnlijker wordt
het, dat een aanvaller zich waagt aan een
avontuur, dat zoo weinig belooft.
In de tweede plaats wil ik zeggen, dat
de moderne oorlog niet gelijk is aan vroe
gere oorlogen. De ontwikkeling der lucht
vloten heeft ons beroofd van de veilig
heid, die wij als eilandbewoners bezaten
en evenals in de landen van het continent
zullen burgers evenzeer slachtoffers van
aanvallen zijn als soldaten, matrozen en
vliegers. Zij zullen waarschijnlijk de eer
ste slachtoffers zijn.
Daarom moeten wij, als wij de burger
bevolking in oorlogstijd wenschen te be
schermen, de noodige organisatie in vre
destijd voorbereiden Sterker nog: wij
moeten in vredestijd oefenen, want daar
voor zal geen tijd meer zijn, als de oorlog
begonnen is.
Ge zult dan ook zien, dat ons plan voor
de veiligheid even noodzakelijk is als slag
schepen of kanonnen of vliegtuigen, hoe
wel het niet beteekent, dat er spoedig een
oorlog zal komen of dat het te eeniger tijd
tot een botsing zal komen".
De minister sprak daarna over de bro
chure, die deze week aan alle Engelsche
huizen bezorgd zal worden, en zeide, dat
zij een beschrijving bevat van de vele vor
men van dienst, die noodig zullen zijn voor
de veiligheid van het publiek, wanneer het
land in een oorlog gewikkeld zou worden.
„Wat wij van u, die reeds vrijwilliger
zijt, maar nog niet actief deelneemt, vra
gen", aldus vervolgde Chamberlain, „is,
dat ge één dezer vormen van dienst kiest
en zonder verwijl met de oefening begint".
De minister zeide er den nadruk op te
willen leggen, dat de regeering oproept tot
vrijwilligen dienst. „Er zijn er" aldus
zeide hij „die van meening zijn, dat ge
dwongen dienst veel doelmatiger zou zijn.
Maar dwang is niet in overeenstemming
met het democratische stelsel, waaronder
wij leven, of met de vrijheid, naar welker
behoud wij altijd gestreefd hebben. Wij
vertrouwen, dat wij alle vrijwilligers, die
wij wenschen, zullen krijgen, zonder dat
wij onze toevlucht tot dwang nemen.
Velen van u hebben gevraagd hoe zij in
dezen tijd konden helpen. Ik geloof, dat de
meesten de behoefte gevoelen het lanfl een
offer te brengen of een dienst te bewij
zen Onze voorstellen geven u daartoe de
gelegenheid. Het staat thans aan u de
wereld te tconen waartoe een vrij volk
bereid is bij de verdediging van zijn vrij
heden en zijn idealen. Ik ben er stellig van
overtuigd, dat gij op mijn oproep het ant
woord zult geven, dat ik vraag".
MGR. GODFREY IN FEBRUARI NAAR
LONDEN.
Mgr. Godfrey, de apostolische delegaat
voor Groot-Brittannië, zal op Zaterdag 11
Februari in Londen aankomen. In de
Westminster-kathedraal zal hij den vol
genden dag den zeventienden verjaar
dag van de Pauskroning van Pius XI in
tegenwoordigheid van kardinaal Hinsley
een plechtige H. Mis celebreeren voor de
intenties van den H. Vader.
EDEN OVER DE INTERNATIONALE
POLITIEK.
Eden heeft in zijn kisdistrict bij Coven
try een rede gehouden, waarin hij onder
meer gezegd heeft, dat Engeland en
Frankrijk, dcor te toonen dat zij stellig
besloten zijn, hun belangen in de Middel-
landsche Zee en elders te verdedigen, de
beste bijdrage tot den vrede kunnen leve
ren. Hoe eerder de wereld begrijpt, dat de
democratische staten niet in verwarring
gebracht of overdonderd worden, zoodat
zij capituleeren, des te beter voor alle be
langhebbenden. Frankrijk en Engeland
hebben in Spanje maar één belang, dat
echter zé"er gewichtig is: dat de politieke
onafhankelijkheid en de territoriale on
schendbaarheid van Spanje geëerbiedigd
blijven, dat geen buitenlandsche mogend
heid zich in het land vestigt en dat Span
je vrij blijft, over zijn lot te beschikken.
De Spaansche politieke vrijheid, aldus
Eden, is m deze dagen van duikbooten en
vliegtuigen zelfs nog belangrijker voor
Engeland en Frankrijk dan 100 jaar gele
den.
Sprekende over Franco's meerderheid op
het gebied der luchtmacht zeide Eden, dat
ieder weet, wie deze wapenen levert en
blijft leveren, daarmede de overeenkom
sten en verdragen openlijk schendende,
ook de verdragen met Engeland. Hoe kan,
aldus Eden, iemand ontkennen, dat, wan
neer Franco wint, dit een buitenlandsche
overwinning is? De waarheid is, dat zeke
re staten, die niet-inmenging beloofd heb
ben intervenieeren in een mate, die zy
voldoende achten om Franco de overwin
ning te bezorgen. Zij zeggen, dat, indien
Frankrijk durft over te gaan tot een frac
tie van inmenging, die zij begaan, zij den
toestand opnieuw zullen bestudeeren. Hoe
kan, aldus Eden, een dictatuur van dien
aard een basis voor werkelijke vriend
schap beteekenen?
TSJECHO SLOWAKIJE
TWEE MEDEWERKERS VAN VOLOSIN
NAAR BERLUN.
De Narodny Osvobozeni schrijft, dat
.twee medewerkers van Mgr. Jolosin naar
Berlijn zijn vertrokken. De regeering te
Praag weet niets van hun missie af. De
twee afgevaardigden van de Karpatho-
Oekrainische regeering hebben echter ver
klaard dat hun zending „van de grootste
beteekenis" is.
HONGARIJE
LIBERALEN EN CONSERVATIEVEN
TEGEN DE JODENWETTEN.
De liberalen en conservatieven bestrij
den heftig het ontwerp der anti-Joodsche
wetten, terwijl de katholieken een wij
ziging er van eischen. Bethlen heeft er in
de kamercommissie aan herinnerd, dat de
wet 10 procent der bevolking zou treffen
en een ramp voor het land zou worden.
Bethlen deelde mede, dat een boycot
actie jegens Hongaarsche producten reeds
was ingezet en het gevaar oplevert een
ernstige oeconomische crisis teweeg te
brengen, welke de aankoop van Hongaar
sche industrieele waarden door het buiten
land ten gevolge zou hebben. Spreker
noemde Duitschland niet, doch het is be
kend, dat Duitsche ingenieurs ontslagen
Joden vervangen.
Bethlen besloot met aan te raden de as
similatie van gedoopte Joden en van hen
wier families reeds verscheiden generaties
in Hongarije wonen, te vergemakkelijken.
Overigens schijnt het, dat een deel der
geestelijkheid een compromis heeft gevon
den, waardoor de wet met eenige wijzigin
gen zou kunnen worden aangenor-'
ITALIË
CIANO UIT ZUID-SLAVlë
TERUGGEKEERD.
In den afgeloopen nacht is de minister
van buitenlandsche zaken Ciano uit Bel
grado te Rome teruggekeerd. Hij werd aan
het station verwelkomd door eenige auto
riteiten en den gezant van Hongarije te
Rome.
PERSVERKLARING OVER DE
RESULTATEN VAN DE REIS.
De speciale trein van den Italiaanschen
minister van Buitenlandsche Zaken, graaf
Ciano, is gistermorgen om elf uur aan de
Italiaansch-Zuid Slavische grens aangeko
men Graaf Ciano ontving hier de verte
genwoordigers der pers. Hij gaf uitdruk
king aan zijn voldoening over de gevoerde
besprekingen en over de hartelijke ont
vangst in Zuid-Slavië.
Voorts verklaarde hij, dat zijn bespre
kingen met Stojadinowitsj zeer hartelijk
zijn geweest en dat de verdiepte samen
werking met Zuid-Slavië in de toekomst
in denzelfden vriendschappelijken geest
verder ontwikkeld zal worden. Stojadino
witsj en Ciano zijn bezield door den bes
ten wil om de pacificatie en de algemeene
samenwerking in het Donaubekken te ver
gemakkelijken. Iedere dieplomatieke actie
van Italië in dezen zin zal geschieden op
de basis van de as RomeBerlijn.
CIANO NAAR BERLUN?
Het gerucht doet de ronde, dat Ciano
zich tegen het einde der maand naar Ber
lijn zou begeven om de feestelijkheden
ter gelegenheid van de herdenking van het
aan de macht kc-men der nationaal-socia-
listen bij te wonen. Het gerucht is echter
in het geheel niet bevestigd.
PALESTINA
HET TERRORISME.
Een verbod om 24 uur lang zich op straat
te begeven is uitgevaardigd voor de woon
wijk Musrara in het hart van Jerusalem,
in verband met een poging om Saoed
Nasjasjibi neer te schieten. Saoed is een
bloedverwant van Fakhri Nasjasjibi. De
aanslag werd gepleegd bij de poort var.
Damascus S°n°d w---1
DE OPMARSCH NAAR BARCELONA.
