Ernstige ontploffing bij* Philips-v. Houten te Weesp. BINNENLAND KERKNIEUWS DINSDAG 24 JANUARI 1939 30ste Jaargang No. 9243 Bureaux Pa pen gracht SS. I Adv. en Abonn.-tar!even rie paf. t Telefoon: Redactie 15, Administratie 935.^ DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11. V Partijen-politiek moet gesaneerd worden. Wij wezen er gisteren op, dat het volk de excessen van de partijen-politiek beu is. En wij noemden reeds als één dier ex cessen de verworden z.g. oppositie-poli tiek. Een verworden oppositie-politiek is het, wanneer de minderheid aan de meerder heid of aan de uitvoerende macht verlan gens kenbaar maakt, eischen stelt, waar aan zij zelf ook niet zou kunnen voldoen, indien zij aan de uitvoerende macht deel nam. Iedere partij, iedere afgevaardigde be hoort alle voorstellen, die haar of hem ter beoordeeling worden voorgezet, te beoor- deelen op hun zakelijke waarde en daarbij mag niet van invloed zijn de vraag, door wie(n) deze werden inge diend. De door ons gewraakte oppositie-politiek wordt sterk bevorderd door een soort van kleingeestigheid, welke men herhaaldelijk helaas! bij partijen kan constateeren en welke hierin bestaat, dat men als vol maakt beschouwt, wat zijn eigen partij doet, en, wat andere partijen doen, vooral als zij in beginsel ver van eigen partij af staan, altiid als slecht veroordeelt. Een ander exces van de partijen-politiek is, dat men in een vertegenwoordigend po litiek lichaam met de bedoeling, om zijn partij te propageeren en te verheer lijken zaken en belangen gaat bespre ken, die daar niet op hun plaats zijn. Een derde fout in de partijen-politiek is het publiekelijk bespreken_ van za ken en belangen in een vertegenwoordi gend lichaam: die, althans in eerste in stantie, met meer resultaat in besloten kring, in een commissie-vergadering b.v., zouden behandeld kunnen worden. Men laat zich, aldus optredend, ook weer leiden door een klein en kortzichtig beke ken partij-belang (om van persoonlijke eer of ambitie maar te zwijgen). Wij stippen hier slechts aan. Doch wij wijzen meenen we in deze enkele zinnen duidelijk genoeg aan, wat wij be doelen en beoogen. De partijen-politiek kan en moet in zich goed zijn, kan en moet staan op een hoog peil, kan en moet worden gevoerd in wat naar, eerlijke en op bevoegdheid tot oor- deelen gegronde, overtuiging is in het be lang van het volk, in het belang van het land. De partijen-politiek kan en moet streven naar een zekere, vruchtdragende, werkda- dige eenheid boven verdeeldheid! DE WERELD Ift VOGELVLUCHT PARIJS-BARCELONA. Sinds Franco den strijd tegen Barcelona werkelijk heeft ingezet en tot nu toe met succes, verkeert Frankrijk in groote moeilijkheden. Moet zij- de Spaansche regeering te hulp komen of niet? Zoo ja, dan riskeeren zij niet al leen een oorlog, maar maken zich voor immer een vijand in het Zuiden, met het gevolg, dat Spanje nog sterker zich op Italië zou oriënteeren. En het is voor Frankrijk van het grootste belang, dat Spanje zelfstandig blijft. De „Temps" ziet dat zoo wel in en schrijft dan ook: „Hoe veel bitterheid het vraagstuk der Italiaan— sche inmenging ook terecht bij ons moge wekken, het lijkt toch weinig wenschelijk, dat Frankrijk zou afwijken van de niet- inmengingspolitiek, waaraan Engeland, naar het getuigd heeft, trouwens trouw blijft. Maar niet-inmenging, beteekent niet, dat Frankrijk zich desinteresseert. Het Fransche belang eischt, dat Spanje slechts voor de Spanjaarden blijft, welke de re- geeringsvorm ook mag zijn. Indien dus in geval van een definitieve overwinning der nationalisten zou blijken, dat er in Spanje buitenlandsche vestigingen zouden blij ven, in srtijd met de beloften van Musso lini en Franco, dan zou het de gebiedende plicht van Frankrijk zijn, zich een positie te verschaffen, waarin compensatie ligt. ROME. Ciano is uit Zuid-Slavië te ruggekeerd, waarheen hij is gegaan om zijn asgenoot niet al te zeer de vrije hand te laten in het Oosten, al wordt dit na tuurlijk niet zoo gezegd. De „Giornale d'Italia" zegt het diplomatieker aldus. Er bestaat geen enkel verschil van mee ning tusschen Rome en Belgrado, ook niet en aanzien van Spanje of van het Fransch- Itaiiaansche geschil. Ieder kan de practische waarde hiervan begrijpen. Samenwerking beteekent na tuurlijk niet altijd, dat men zich verbindt Verscheidene personen zwaar gewond. Eenige lichtgewonden. Vanochtend omstreeks kwart over over tien werd het personeel van de van Houten's cacaofabrieken te Weesp opgeschrikt door het geluid van een ernstige ontploffing. Het bleek, dat deze zich had voorgedaan in de fabriek der N.V. Pharmaceutische Producten maatschappij Philips-van Houten, een onderdeel der N.V. van Houten's Cacao fabrieken. Bij deze explosie werden vijf personen ernstig gewond, terwijl enkele anderen lichte kwetsuren opliepen. Tot de licht gewonden behoort ook de directeur der N.V. Philips-van Houten, de heer van Marken. Na de ontploffing ontstond er brand, welke zich echter niet ernstig liet aanzien. Om ha'.f twaalf had de brandweer, welke met groot materiaal was uitgerukt, het vuur nagenoeg onder de knie. Naar men weet vervaardigt de N.V. Philips-van Houten het z.g. Dohyfral- product. Nader wordt gemeld: De explosie is geschied in het laborato rium, gelegen op de derde verdieping van het groote, uit steen opgetrokken, fabrieks gebouw. Waarschijnlijk heeft men hier te doen met een aether-ontploffing. In het la boratorium werd een groote ravage aange richt. Alles werd door elkaar geworpen, menschen vielen op den grond, terwijl al- la ruiten sprongen. Tevens ontstond er brand. Verscheidene personen kregen ern stige brandwonden. De directeur der fa briek, de heer van Marken, schroeide het hoofdhaar. Een der aanwezigen kreeg brandwonden over het geheele lichaam, ter wijl nog drie anderen zwaar gewond wer den. Onmiddellijk na het ongeluk rukte de fabrieksbrandweer uit die er na korten tijd in slaagde de vlammen met schuimblus- schers te dooven. De brandweer van Weesp behoefde geen dienst te doen. Behalve een aantal dokters uit Weesp werd de geneeskundige dienst te Amster dam gealarmeerd, die met twee ambulan ce-auto's, waarin de directeur, dr. Tuntler en de onderdirecteur dr. Speyer hadden plaats genomen. Ook de Roode Kruis-auto uit Weesp verscheen op het fabrieksterrein, dat onmiddellijk door de politie werd afge zet. Een der zwaargewonden is naar de Ge rard us-Majellostichting te Bussum overge bracht, terwijl vier anderen naar het Bur gerziekenhuis te Amsterdam zouden wor den vervoerd. Verscheidene autoriteiten o.w. de burgemeester van Weesp, gaven van hun belangstelling bij de hulpverlee ning, blijk. Het product der fabriek, dohyfral. is een vitaminenhoudende chocolade, welke wordt vervaardigd volgens een procédé, dat en kele jaren geleden is uitgevonden. Bij de ontploffing zijn in totaal vijf tien personen gewond, waarvan vijf zeer ernstig. Van deze laatsten is de heer Freen, die brandwonden over het geheele lichaam had opgeloopen in hoogst zorgwekkenden toestand naar de Gerardus Majcllastichting te Bussum vervoerd. Voor zijn leven wordt ge vreesd. De overige vier zwaargewonden zijn door den Amsterdamschen geneeskundigen dienst naar de hoofdstad vervoerd, waar zij in het Burgerziekenhuis zijn opgenomen. Deze slachtoffers zijn de heeren Kruk, be drijfsleider van het laboratorium, van Ge- mert, Boer en Koel. Allen hebben brand wonden aan gelaat, handen en voeten. Hoe wel hun toestand ernstig is, verkeert geen hunner in onmiddellijk levensgevaar. De gewonden behooren allen tot het per soneel van het laboratorium. Ook de heer van Houten Jr. zoon van den directeur der chocoladefabrieken, is licht gewond. De di recteur van de N.V. Philipsvan Houten, de heer van Marken, kreeg brandwonden tot actieve tusschenkomst, maar wel, dat Italië en Zuid-Slavië in geen enkel vraag stuk en in geen enkel geval van meening verschillen of in een conflict tegenover elkaar zouden staan. Het stelsel der betrekkingen tusschen beide landen, voegt zich bij het systeem van de spil, zelfs indien de politiek van Belgrado niet rechtstreeks op die spil ge in/lireerd is. aan het gelaat, doch deze waren niet van ernstigen aard. Het staat vrijwel vast, dat een kolf, wel ke met aether was gevuld, uit elkaar is gesprongen. Het onderzoek is in handen van de arbeidsinspectie en de gemeente politie. De muren van het laboratorium werden, tengevolge van den hevigen luchtdruk, waarmede de ontploffing gepaard ging, ont zet. Van de lichtgewonden behoefde niemand in het ziekenhuis te worden opgenomen. De meesten zijn naar hun woningen ge bracht. GREGORIUSDAG TE DELFT voor alle Kerkkoren in Zuidholland Op Donderdag 2 Februari a.s. wordt een Gregoriusdag gehouden voor alle Kerk zangers van Zuidholland, georganiseerd door het Diocesaan oestuur van de St. Gregoriusvereeniging in ons Bisdom. De opzet van dezen Gregoriusdag is: Gre goriaans en de Klassieke Polyphonie. Het uitvoerend comité onder voorzitterschap van pastoor J. P. J. Kok te Delft heeft zorg gedragen voor een keurig program, waar aan als uitvoerenden medewerking wordt gegeven door de Koren van de Dekenaten Delft en Poeldijk. Om 9.30 wordt een Plechtige Hoogmis gecelebreerd in de St. Hippolytuskerk aan de Voorstraat, voorafgegaan door de Licht processie, welke op den feestdag van Maria Lichtmis (2 Februari) dient te worden ge houden. De gezangen van de Processie en gedeeltelijk ook van de H. Mis worden uit gevoerd door een Schola met medewerking van alle aanwezige Kerkzangers. Het Koor der St. Hippolytuskerk zal de Vaste Ge zangen uitvoeren en wel de Missa „O quam gloriosum" van T. Vittoria, terwijl het zelfde koor nog enkele Motetten zal zingen in het Korte Lof, dat na de Hoogmis plaats vindt. In het Gebouw „Musica" aan de Volders gracht is na de Hoogmis gelegenheid tot koffiedrinken, waarna om 2 uur een groote algemeciie vergadm:'! wordt gehouden in de Stadsdoelen Verwersdijk 44, waar Deken J. C. W. v. d. Wiel, voorzitter der St. Gre goriusvereeniging en dr. Kat, secretaris der zelfde vereeniging enkele practische onderwerpen zullen behandelen afgewis seld door muzikale illustratie. Om 4.30 worden de Plechtige Vespers gezongen door de gezamenlijke Koren van het Dekenaat Delft met medewerking van alle aanwezige Kerkzangers, terwijl de dag besloten wordt met een Avondbijeen komst van alle deelnemers in het Gebouw „Musica," Voldersgracht, opgeluisterd door solo-zang en kwartetzang. Na deze korte uiteenzetting van het prachtige program onzer Gregoriusdag mogen we alle Kerkzangers van Leiden en omstreken aansporen aan dezen Gregorius dag deel te nemen. De kosten zijn zeer laag gesteld. Voor 30 cent ontvangt U een vol ledig programmaboek, dat tevens toegangs bewijs is voor alle bovengenoemde bijeen komsten. De programs zijn verkrijgbaar bij het secretariaat Spoorsingel 55 te Delft of bij ondergeteekende. Kapelaan E. A. M. PAAP, Heerensingel 3, Leiden. ZOMERPOSTZEGELS 1939. Ook dit jaar zullen zomerpostzegels uit gegeven worden, waarvan de extra-op brengst besteed zal worden voor cultureele en sociale doeleinden. De eene helft is be stemd voor cultureel werk, ter tegemoet koming in de nood der cultureele werkers; van de andere helft komt 50 procent ten goede aan de tuberculose-bestrijding. Der tig procent aan het werk van de A.V.O. (arbeid voor onvolwaardigen) en 20 pro cent aan de kankerbestrijding. De postzegels zullen verkrijgbaar zijn van 1 Mei tot 1 Juli, en zij zullen de beel tenis dragen van Nicolaas Beets, Mathijs Maris, Anton Mauve, Peter Stuyvesandt en Gerard van Swieten. De frankeerwaarden der postzegels zijn: 1 1/2, 3, 4, 5 en 12 1/2 cent, de prijzen met toeslag: 3, 5, 6, 8, en 16 cent. Welke de juiste verdeeling van de por tretten over de verschillend postzegels zal zijn, is nog niet met zekerheid vastgesteld. Er is een uitgebreid oentraal-propaganda- comité gevormd, dat reeds met zijn werk zaamheden begonnen is. Het secretariaat van dit comité is gevestigd.: Riouwstraat 7, Den Haag. DUITSCHE DIENSTBODEN TERUG. Extra-trein uit Amsterdam. Het Duitsche consultaat-generaal deelt mede, dat 1 Februari bij voldoende deel neming een extra-trein uit Amsterdam zal vertrekken, voor het vervoer van de Duit sche dienstboden, die naar huis terugkeeren. De trein zal tot Dusseldorf loopen. DE PENSIONNEERING VAN HET SPOORWEGPERSONEEL. Bespreking te Utrecht. Maandagmiddag hebben de vijf erkende organisaties van spoorwegpersoneel, onder leiding van den Personeelraad der N.S., in het N.V.-Huis te Utrecht een besturencon- gres gehouden, hetwelk beoogde een nieuwe poging te doen om intrekking van de kor ting op de pensioenen van het spoorweg personeel te bevorderen. Het congres werd gepresideerd door den heer P. Moltmaker, lid der Eerste Kamer. In zijn openingswoord noemde de voor zitter het betreurenswaardig, dat deze bij eenkomst nog noodzakelijk was, omdat het spoorwegpersoneel in een uitzonderings positie is geraakt. Dit congres wenscht den minister eraan te herinneren, dat het spoor wegpersoneel niet langer de dupe wil blij ven van het schorsen der beraadslagingen in de Tweede Kamer. Als eerste spreker trad op de heer F. L. D. Nivard, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. De tweede spreker, de heer H. J. van Braambeek, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Na deze beide redevoeringen werd een resolutie aangenomen, inhoudende, dat het besturencongres, uitgeschreven door den Personeelraad der N.S., gehoord de inlei dingen ter zake het ten zeerste betreurt, dat de minister tot nog toe geen gevolg wil geven aan den wensch van Tweede Ka mer en spoorwegpersoneel, aan het gepen- sionneerde en nog te pensionneeren spoor wegpersoneel op dit gebied zijn uitzonde ringspositie te ontnemen en het weer gelijk te stellen met het overige rijkspersoneel; weder indiening van het ingetrokken ont werp op zeer korten termijn onafwijsbaar acht, ware het slechts omdat een belang rijke groep personeel in goed vertrouwen op de tot standkoming van de wettelijke uitwerking van een overeenkomst tusschen directie en Personeelraad gesloten, een stap deed, die het, zoolang wetswijziging uit blijft, financieel ernstig dupeert, terwijl ook overigens onhoudbaar is, dat wettelijke voorziening uitblijft wegens het feit, dat er thans bijv. geen pensioen toekennende en beroepsinstantie bestaat; en er nogmaals ten krachtigste bij den minister op aan dringt, daarbij dan alsnog voor te stellen de artt. 80a en 80b van de Pensioenwet voor de spoorwegambtenaren 1925 te doen vervallen en de reeds gekorte of te laag berekende pensioenen opnieuw te doen vaststellen. Na het aannemen van deze resolutie deel de de voorzitter mede, dat 10 Februari te Den Haag in den Dierentuin een bijeen komst zal worden gehc uden van den Per soneelraad, waar de verkeerscoördinatie zal worden behandeld. Hierna werd de bij eenkomst gesloten. BOTERVERBRUIK NAM TOE. Prijzen en uitvoer onbevredigend. De hoeveelheid in fabrieken verwerkte welk was in de maanden Juli, Augustus en September 1938, blijkens het heden ver schenen verslag van de landbouwcrisis maatregelen, iets kleiner dan in het derde kwartaal van 1937. Deze vermindering in melkproductie kan deels worden toege schreven aan de droogte, waardoor de gras- groei ongunstig was, anderdeels aan de ge volgen van het mond- en klauwzeer. De omvang van de boterproductie was bijna vijf procent grooter, het binnen lands verbruik 7 1/2 pet. grooter dan in het overeenkomstige tijdvak van 1937. Het prijsverschil was echter minder gunstig. Het prijspeil lag n.l. gemiddeldtwee cent per kilogram lager dan in 1937. De hoogste no teering was 81 cent en de laagste 75. De schommelingen waren kleiner dan in 1937, toen zij zich bewogen tusschen 91 en 77 cent. De gemiddelde Nederlandsche notee ring bedroeg 78 cent, de Deensche 92 cent. De binnenlandsche groothandelsprijs be woog zich in Juli en Augustus om een peil, dat tien tot vijftien cent per kilogram lager lag dan in dezelfde maanden, van 1937. De hoeveelheid opgeslagen boter in koel huizen bedroeg op 1 October 888.335 kg., voorraad vrije boter 918.373 kg. Wat de uitvoer betreft, konden de prijzen voor Nederlandsche boter zich niet hand haven door onvoldoende belangstelling op de buitenlandsche markt en door de nog vrij groote productie. Naar Duitschland werd 3.382.435 kg. uit gevoerd, d.i. ongeveer 78 pet. van de hoe veelheid volgens het handelsverdrag, tegen 90 pet. in het derde kwartaal van 1937. Op grond van de ruiltransactie met bevroren vleesch werd nog 359.350 kg. uitgevoerd. Als gevolg van den gespannen internatio nalen toestand werd 50.000 kg. van het contingent niet benut. Dit kwantum kon echter in October worden uitgevoerd. Wat kaas betreft werd 57 pet, d.i. 2.767.780 kg., uitgevoerd van het kwantum volgens het handelsverdrag, tegen 83 pet. in de overeenkomstige periode van 1937. Dit nummer beslaat alt vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Franco-troepen rukken op naar Barce lona. Zij staan nu op een afstand van 14 KJV1. (2de blad). Een oproep tot vrijwilligen militairen dienst van Chamberlain. (2de blad). Actie tegen de Jodenwetten in Honga» rije. (2de blad). Spaak hedenmiddag voor de Belgische Kamer. (2de blad). De terugkeer van Ciano uit Zuid-Slavië. (2de blad). Binnenland Hedenmorgen heeft in het laboratorium der N.V. Philipsvan Houten te Weesp een ontploffing plaats gehad, waarbij verschil lende personen verwondingen opliepen. (lste blad). Sport en Wedstrijden De uitslag van de Rallye naar Monte Carlo. (3de blad). Dr. WILLEM MENGELBERG TE BOEDAPEST. Kort na zijn aankomst te Boedapest had de Pesti Hirlap een vraaggesprek met den gevierden kunstenaar, waaraan het volgen de is ontleend: En is de rustkuur van de laatste weken in Uw Zwitsersche home U goed bekomen? Wat rustkuur? Ik lag daar drie weken ziek met influenza. In Zwitserland hebben ze het zoo wat allemaal te pakken, geloof ik. Gelukkig is dit jaar de ziekte nog al van een goedaardig karakter. Ik voel me tenminste weer heel goed. Boedapest is thans het eerste station van mijn nieuwe groote tournée. De kunstenaars hebben in deze bijzondere tijden een zeer bijzondere taak. Zij moeten de menschen weer tesamen brengen, die door de politiek van elkander gescheiden werden. In vier weken heb ik de dirigeerstok niet gezwaaid en het wordt hoog tijd, dat ik me weer eens ga oefenen, stelde de meester lachend vast. En U viert bij deze gelegenheid Uw 40-jarig jubileum van dirigent? Inderdaad. Toch trad ik al langer in die hoedanigheid op. Toen ik negen jaar was, dirigeerde ik eens een koor van vijf- en veertig man uit de wekrplaatsen van mijn vader. Het was een stuk Mendelssohn, ge loof ik. Met tien jaar begon ik reeds te componeeren. Thuis speelden we vaak too- neel en ik was dan het orkest. Och, hoe lang is dat al geleden! Nu heb ik reeds veertig jaar de leiding van het Amster- damsche concertgebouworkest. En voelt U zich weer thuis in de Hon- gaarsche hoofdstad? Ik ga hier mijn oude herinneringen weer beleven en genieten. Ik houd veel van Boedapest en van de Hongaren. MGR. F. BRULS S.M.M. Nieuwe Nederlandsche missiebisschop in Columbia. Wederom is een Nederlandsche missio naris tot de bisschoppelijke waardigheid verheven. Het Provincialaat der Paters Montforta- nen te Meerssen deelt ons namelijk mede, dat aan den tegenwoordigen Apostolischen Vicaris van Llanos de San Martinos in Co lumbia als coadjutor is toegevoegd Mgr. F. Bruis S.M.M. De benoemde heeft het recht van opvolging. Mgr. Bruis is thans 41 jaar oud. Hij werd geboren te Hulsberg (L.). In 1924 werd hij priester gewijd. Spoedig na zijn wijding vertrok hij naar de Montfortanen-missie in Comlubia, waar hij slechts twee jaren de practische zielzorg uitoefende. Na eenige jaren als leeraar aan het Klein-Seminarie van het diocees verbonden te zijn geweest, werd hij aangesteld als professor aan het Groot-Seminarie, waarvan hij in 1934 rec tor werd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1