Een beroep op
Frankrijk?
DINSDAG 17 JANUARI 1939
30ste Jaargang No. 9237
3)e Ccid6cHeSou^cmt
Telefoon: Bedactie 15. adv. en HDonn.-iarieven zie pag. 2
telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. - Postbus 1L
DU nummer beslaat uil
vier bladen.
V De overheid en de Jeugd
„Het is de taak van de Overheid de jeugd
te beschermen" constateerde een spre
ker, de voorzitter van de A. J. C., op een
dezer dagen te Amsterdam gehouden ver
gadering van den Socialistischen Jeugd
raad.
Wij zijn het hiermede eens, maar.on-
det een zekere "eserve.
De Overheid meet de jeugd beschermen,
voorzoover ouders, vrije organisatie en
Kerk daartoe niei Dij machte zijn of daar
bij hulp noodig hebben.
Toen bedoelde spreker die bescherming
van de jeugd door de Overheid nader aan
duidde, noemde nij: vakopleiding, arbeids
beschermende maatregelen en algemeene
vorming.
Vakopleiding uitstekend! Arbeidsbe
schermende maatregelen prachtig! Maar:
algemeene vorming een gevaarlijk ter
rein voor de Overheid!
De socialistische spreker zal het niet zóó
hebben bedoeld, maar zijn verlangen, al
dus geformuleerd, is wonderwel in over
eenstemming met net verlangen van de N.
S. B.! De Overheid feitelijk de Staat en
diens lagere organen is niet aangewezen
als opvoedster van de jeugd, kan niet de
algemeene vorming ter hand nemen.
„Het is de 'taak van d< Overheid de jeugd
te beschermen" d.w.z. door de steunen
en te stimuleeren het werk van gezin, vrije
organisatie en Kerk.
En hier willen wij citeeren uit „Opvoe-
dings-encycliek en Jeugdorganisatie van
prof. J. H. Niekel (blz. 36):
„Om aan zijn bedoeling te beantwoor
den, mag dan ook net jeugdwerk noch prin
cipieel noch in zijn feitelijke bemoeiingen
in tegenstelling kómen met dé katholieke
gezinsopvoeding. Wat de beginselen be
treft kan er weinig moeilijkheid zyn, om
dat de eischen, die aan de school gesteld
worden, m.i. evenzeer gelden vóór de jeugd
beweging. Zij moet, wat haar leden en lei
der betreft, geheel en al staan op katholie
ken grondslag, in haar methoden en mid
delen van opvoeding, haar programs van
werkzaamheid zich geheel en al laten inspi-
reeren door den christelijken geest onder
leiding en waakzaamheid dear Kerk. Tot de
rechten, welker bescherming zijn van
staatswege mag eischen, behoort niet alleen
handhaving van haar vrijheid, maar te
vens hulp aan en effectieve bevordering
van haar ook voor het algemeen welzijn be-
teekenisvolle werk. Immers werkt zij wel
aan de vorming van goede degelijke Ka
tholieken, maar dat sluit voor haar in
de vorming dier Katholieken tot nuttige
leden der maatscnappij en loyale staats
burgers, die met hun medeburgers samen
willen werken aanden opbloei van hun
gemeenschappelijk vaderland. Haar activi
teit is geen politieke activiteit, wat wel
het beste hier uit blijkt, dat de jeugdbewe
ging één der branches of onderdeelen is der
Katholieke actie, die zich als zoodanig met
politieke actie niet inlaat."
Ook prof. Niekel wijst in dit citaat op de
taak van de Overheid, d.w.z. van den
Staat, om aan de jeugdbeweging hulp te
bieden en deze effectief te bevorderen.
NEGRIN MET EEN GEHEIME MISSIE
VERTROKKEN.
LONDEN, 17 Januari. (A.N.P.). De
„Daily Herald" meldt, dat de Spaansche
premier dr. Negrin, naar verluidt, met een
geheime missie uit Barcelona is vertrok
ken.
Gemeld wordt, dat hij de Spaansche
grens is gepasseerd op weg naar Perpi-
gnan.
Er wordt een zeer groote geheimhou
ding in acht genomen over zijn bewegin
gen, doch men gelooft, dat hij op weg is
naar Parijs om er een laatste beroep te
doen op de Fransche regeering, de gren
zen te openen voor de levering van wa
penen aan het republikeinsche Spanje.
Volgens den Parijschen correspondent
van het blad wordt in Parijsche politieke
kringen het denkbeeld van een dergelijke
daad steeds gunstiger beoordeeld.
Wanneer de Fransche Kamer vanmid
dag de debatten over de buitenlandsche
politiek zal houden, zal vermoedelijk deze
kwestie ter sprake komen.
DE WERELD IK
VOGELVLUCHT
BURGOS: Het offensief van Franco in
Catalonië blijkt nog niet te zijn doodgeloo-
pen, integendeel het verloopt voorspoedig.
Zóó voorspoedig, dat Franco reeds victorie
kraait in een radio-boodschap, gericht tot
de Catalanen. „Geeft u over, zegt hij, want
gij zijt volkomen overwonnen. Iedere te
genstand is nutteloos." „Dat staat nog te
bezien", antwoordt Barcelona en het mobi
liseert alles wat nog te mobiliseerén is.
Tegelijkertijd vallen de republikeinen on
vermoeid aan in de meer Zuidelijke helft
en dreigen zij het gebied van Franco
eveneens in tweeën te knippen. Of dat
veel uithaalt, is een andere kwestie.
De „Times" geeft in een hoofdartikel een
overzicht van de jongste overwinningen
van de Spaansche regeering en de regee
ring van Franco en van de dreiging der
regeeringstroepen den spoorweg tusschen
Sevilla en Burgos af te snijden. Het blad
schrijft, dat het niet duidelijk is, wat de
regeeringstroepen zouden v/innen met het
afsnijden van deze spoorlijn, daar hun
vloot te Cartagena geirnmobiliseerd is en
hoewel de verovering van den spoorweg
Franco eenige ongemakken zou bezorgen,
verhindert niets hem troepen en voorra
den over zee aan te voeren uit Noord- en
Zuid-Spanje.
GE.NèVE: Ook te Genève heeft men zich
gisteren bezig gehouden met de Spaansche
kwestie en wel in 't bijzonder met de vrij
willigers. Het blijkt uit een rapport van
de desbetreffende Volkenbondscommissie,
dat de republikeinen al hun buitenlandsche
vrijwilligers van het front hebben terug
getrokken. Hoe het aan de andere zijde
«■gesteld is, behoeven wij niet te vertellen.
Inmiddels gaan er in Frankrijk stemmen
op, om de niet-inmengingsoverkomst, wel
ke toch een paskwil is, op te zeggen en
Barcelona te gaan helpen Italië heeft
Frankrijk reeds gewaarschuwd, om niet
bc-tzelfde te doen als wat Italië zich ver
oorlooft, want dan zou Italië erg boos wor
den.
LONDEN. In Engeland zijn op ver
schillende plaatsen bomaanslagen gepleegd
op eiectrische centrales. Men veronderstelt,
dat deze bomaanslagen gepTetgd zijn door
hét onwettige Iersche républikeiri'sche le
ger, met-het doel -wanordelijkheden te
stichten en daarvan te profiteeren. In het
'rustige Engeland is een dergelijke acti«>
een heele Sensatie!
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
EEN KRUIS IN DE
RAADSZAAL?
De Anti-Rev. „Rijnlandsche Courant"
wijdt aandacht aan de bespreking, eenige
weken geleden in ons blad opgenomen over
de al of-niet wenschelijkhéid van het op
hangen van een Kruis in de Raadszaal.
Met instemming vermeldt het blad ons
standpunt:
„De Leidsche Crt." spreekt zelfs
openlijk uit dat men het niet juist zou
achten een voorstel, als in Voor
hout gedaan werd, aan te nemen in
gemeenten met een geringe R. K.
meerderheid. Voor Voorhout zelf, dat
inderdaad zeer overwegend R. K. is,
laat men de zaak aan het oordeel van
den Raad over.
Zoo is het inderdaad. Slechts even de
onjuistheid aanstippend, welke ons in
do schoenen wordt geschoven! „dat voor
een dieper beleven van het Christendom
het ambtsgebed, ook voor den R. Katholiek
van grootere beteekenis, dan het aan
wezig zijn van een kruisbeeld", citeeren
wij de „Rijnlandsche Courant", waar deze
ons standpunt deelt:
Het is een onschatbaar voorrecht, dat
er in ons goede vaderland nog een be
langrijke meerderheid gevonden wordt,
die zich ook in het staatkundig leven
naar Gods Wet wil richten en Christus
wil eeren.
In dit oDzicht is er tusschen den ge-
loovigen Katholiek en den geloovigen
Protestant geen verschil.
En nu zou het toch buitengewoon te
betreuren zijn als de wijze waarop
men dit begeert te doen, aanleiding
zou geven tot een onverkwikkelijk ge-
twirt tusschen verschillende christe
lijke groepen, die juist in deze be
nauwende dagen zich nauwer dan ooit
aaneen behooren te sluiten.
AANVAL VAN DE JAPANSCHE
TROEPEN.
KIOEKIANG, 17 Jan. (A.N.P.). Maan
dagochtend hebben de Japdnsche troepen
een aanval gedaan op de Chineesche troe
pen in de Loesjan-bergen. De Japannee'en
hebben 3000 Chineezen omsingeld. De Chi-
neezen lieten 60 dooden op het slagveld
achter, aan Japansche zijde werden geen
verliezen geleden.
Luchthaven Holland en
de houding van
Rotterdam
Bij het Tweede Kamer-debat over de
vraag of en zoo ja waar een Centrale
Luchthaven voor Nederland zou moeten
worden aangelegd, is ten slotte als de
meening der Tweede Kamer naar voren
gekomen, dat Schiphol niet als Centrale
Luchthaven kan worden beschouwd. De
Kamer liet echter de Regeering geheel vrij
te beslissen of deze een waarlijk Centrale
Luchthaven wilde of dat Amsterdam en
Rotterdam ieder een eigen internationaal
vliegveld zouden krijgen.
Blijkens de schriftelijke mededeeling van
den Minister van Waterstaat was er behal
ve de kwestie van de bodemgesteldheid te
Leiderdorp, die naar de Minister bij het de
bat opmerkte, niet van overwegende be
teekenis was, slechts één motief waarom
de Minister het aanvankelijk plan Leider
dorp had laten varen en Schiphol tot Cen
trale Luchthaven had willen bestemmen.
Dat was de houding van de Gemeente Rot
terdam in verband met onzen luchtafweer.
De Minister van Defensie had aan deze
Gemeente gevraagd om onmiddellijk te
mógen beschikken over een deel van de ter
reinen van Waalhaven. In afwachting van
den aankoop door het Rijk van Waalhaven
wilde Defensie aldaar enkele vliegtuig-
loodsen oprichten.
Toen is geschied, wat ieder rechtgeaard
Nederlander in dezen tijd van oorlogsdrei
ging voor onmogelijk zou houden.
Deze terreinen zijn toen alleen ter be
schikking gesteld onder voorwaarde, dat
Rotterdam vrijheid zou ontvangen een
eigen vliegveld in te richten en wel in
den Polder Zestienhoven. Dit standpunt
werd zelfs na de bange dagen, van Septem
ber j.L star volgehouden.
Uit de recente mededeelïngen van B. en
W. aan den Rotterdamschen raad is ge
bleken, dat zelfs thans nog het Defensie-
belang van ons land, met name dé moge
lijkheid om snel ovet een luchtvaartterrein
te beschikken ter afweer van vijandelijke
luchtaanvallen, achtergesteld wordt bij den
wensch, dat naast Schiphol Rotterdam een
eigen secundair vliegveld zou krijgen.
Afgezien van het voordeel, dat Rotterdam
er zelf bij zou hebben als zij in haar on
middellijke nabijheid en zoo spoedig mo
gelijk- een behoorlijken luchtafweer zou
hebben en afgezien van de vraag of het
wezenlijke beiang van Rotterdam niet
meer gediend is met een werkelijke cen
trale vliegveld te Leiderdorp dan met
een vliegveld te Rotterdam, dat toch altijd
een vliegveld van den tweeden of derden
rang moet blijven, wordt thans de nood
zakelijkheid voor Defensie om Waalhaven
te bezitten, gebruikt om een eigen vlieg
veld af te dwingen.
Ik acht zulks, gezien de critieke situatie,
waarin West Europa verkeert, onverant
woordelijk.. Daartegenover moet ik roemen
de houding van de Rotterdamsche Kamer
van Koophandel en naar ik meen ook die
van het Vliegveld-comité te Rotterdam,
welke zich op het standpunt stelden, dat
Schiphol niet voldoende centraal gelegen
was om een centrale luchthaven te kunnen
zijn, maar welke verder de beslissing aan
de Regeering lieten over de vraag of Lei
derdorp daartoe bestemd zal worden of
niet, of dat naast Schiphol een secundair
vliegveld in den Polder Zestienhoven zal
worden gesticht.
Het is wel zeer te hopen, dat de Gemeen
te Rotterdam spoedig op loyale wijze zal
toonen, dat zij voldoende waard en waar
dig is, dat met haar als tweede stad des
lands rekening wordt gehouden bij de in
Nederland te volgen luchtvaart-politiek.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Leiden heeft met groot genoegen gecon
stateerd, dat in de vergadering, waar alle
Kamefs van Koophandel in Zuidholland
vertegenwoordigd waren, deze Kamers, met
uitzondering van Gouda, de Regeering er
op hebben gewezen, dat Schiphol nimmer.
Leiderdorp wel de centrale luchthaven kan
zijn.
De Rijnstreek en daarmede ook Leider
dorp is nu eenmaal het centrum van het
land. Wanneer men van hieruit op de
kaart een cirkel trekt met een straal van
50 K.M., dan ervaart men, dat in dit cen
trum bijna de helft van Neerland's bevol
king woont. Deze omstandigheid kan niet
worden verwaarloosd en met deze gunstige
ligging zal dan ook noor mijne meening
uiteindelijk door de Regeering rekening ge
houden moeten worden.
Deskundigen -van naam. bepleiten, dat
zoowel het algemeen landsbelang, als de
gezonde ontwikkeling van het luchtvaart-
verkeer eischen, daf de centrale luchthaven
te Leiderdorp moet komen, in de Rijnstreek,
het centrum van de stad Holland.
D. TEN" CATE BROUWER,
voorzitter Kamer van Koophan
del en Fabrieken voor Rijnland
De verduisteringsproef
op a,s.
Donderdag
EENIGE RAADGEVINGEN.
De Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming schrijft ons:
Naast de vele wenken en aanwijzingen
welke door onze afdeelingen reeds worden
verstrekt is het, met het oog op de alge-
heele verduisteringsoefening op 19 Januari
a.s. in de provincie Zuid-Holland dienstig
voor de bevolking om aan de volgende
aanwijzingen nog de noodige aandacht te
besteden
De bedoeling dei verduistering in tijden
.van gevaar is, te verhinderen dat vijan
delijke vliegers hun doel kunnen vinden.
Hiertoe moeten in alle gebouwen, hui
zen, schuren enz. het uitstralen van licht
en de zichtbaarheid van vensters worden
tegengegaan.
Bijzondere zorg moet besteed worden
aan de achterzijde van het huis en de dak
vensters. Gordijnen, blinden, rolluiken,
jaloezieën moeten worden gesloten.
Voor de vensters vormen overgordijnen
"van zware stof een goede afsluiting. Deze
gordijnen moeten zco hoog- mogelijk wor
den opgehangen, - zoodat zij aan de boven
zijde geen licht doorlaten. Ook moeten zij
zóó lang zijn, dat zij tevens aan de onder
zijde goed afsluiten. Aan de zijkanten
kunnen zij bijv. met punaises worden
vastgezet. In het midden worden zij met
een groote overlap over elkaar geslagen
-en zoodanig vastgezet, dat zij niet door
.tocht kunnen worden geopend.
Bij het ontbreken van dergelijke over
gordijnen verdienen rolgordijnen van
dichte donkere stof of van dik donker
blauw of zwart papier de vcorkeur. De rol
waaraan deze gordijnen zijn bevestigd,
moet zoo hoog mogelijk worden aange
bracht Is het gordijn neergelaten, dan
moeten de zijkanten met punaises o.m. zijn
vastgemaakt of door laten afgesloten.
Kleine vensters, vensters in deuren en
openingen in buitenmuren, zooals lucht
roosters kunnen goedkoop en afdoende
met triplex, stroobord (carton) worden
'afgeschermd. Ook kan een goede afscher
ming worden verkregen door het blauw
verven van kleine vensters. Bovenlichten
kunttéri met zwart of donkerblauw papier
worden beplakt. Vooral móet ook de noo
dige aandacht worden gewijd aan W.C.-
raampjes, dakvensters, op binnenplaatsen
uitkomende raampjes, glazen dakpan
nen e.d.
Wanneer de buitendeur open is mag
geen licht uitstralen. Zorgt dus dat op zulk
een cogenblik nooit de deuren van ver
lichten kamers open zijn of dat het gang
licht brandt.
U kunt licht-uitstraling ook voorkomen
dooi uw tochtdeur licht-dicht te bekleeden
of, als u geen tochtdeur heeft een donker
gordijn op eenigen afstand van de deur op
te hangen.
Dan mogen tochtdeur of gordijn nooit
tegelijk met de buitendeur open zijn. In
dien er in deze kleine ruimte een lamp
aanwezig is dan moet deze natuurlijk vol
komen worden afgeschermd.
Vindt, niettegenstaande voormelde af
schermingsmaatregelen. toch nog licht-
doorstraling door (onvoldoende dikke)
vensterbedekking plaats, dan zal nage
gaan moeten worden in hoeverre dit be
zwaar is op te heffen door de lichtpunten
te omgeven met afscherm-apparaten, als
bijv. zelf gemaakte hulzen van onbrand
baar materiaal, dat ook opzij geen licht
doorlaat. Ook in gangen en portalen zal
men met de afscherming van het lichtpunt
zelf veel kunnen bereiken.
Stel deze maatregel niet uit tot den
avónd zelf. Maak ze tevoren reeds klaar
en overtuig u ook zelf op straat of in den
tuin of geen enkele lichtschijnsel meer uit
uw huis schijnt.
Het dagelijksch leven moet in huis zooveel
mogelijk gewoon doorgaan. Laat uw kin
deren op dezelfde wijze als anders hun
huiswerk verrichten. Maak niet speciaal
van dien datum uw uitgangsavond. Blijf,
indien ge niet zeer dringend op straat
moet zijn, rustig thuis. Zorg dat uwe kin
deren dezen avond niet op straat gaan;
zij hebben er niets te maken, terwijl het
gevaar van verkeersongelukken grooter
wordt.
Zorg in huis te hebben een eiectrische
zaklantaarn, welke blauw afgeschermd is.
Richt deze zaklantaarn nooit anders dan
naar den grond.
HET ZOEKEN NAAR DE LEONIDAS 1.
IJsbrekers onverrichter zake teruggekeerd
De ijsbrekers „Daniël" en „Wilhelmma
Goedkoop" zijn heden in de Amste.;dam-
sche haven teruggekeerd. Zij hebben
eenige dagen op het IJsselmeer gezocht
naar het tankschip „Leonidas" I, dat be
hoorde tot het convooi van drie schepen,
dat bij Hindeloopen in het ijs heeft vast
gezeten. Twee der vaartuigen konden wor
den bevrijd doch van de „Leonidas" I
werd geen spoor ontdekt.
Ook de ijsbrekers hebben het schip niet
kunnen vinden, zoodat men nu als zeker
aanneemt, dat het is gezonken. Zooals men
weet bevond zich niemand m?er aan boord.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Franco's opmarsch in Catalonië. Een
radioboodschap tot de Catalanen. (2de
blad).
De Volkenbondsraad behandelt de vrij-
willigerskwestie in Spanje. (2de blad).
Hongarije zoekt steun bij Hitier. (2de
biad).
Bomaanslagen op eiectrische centrales
in Engeland. (2de blad).
Binnenland
Vooruitgang in den stand der Rijksmid
delen. (2de blad).
De steun aan den tuinbouw. (2de blad).
Wijziging in de electriciteitstarieven.
(lste blad).
Te Den Helder heeft een vader zijn kind
van drie maanden doodgeslagen. (3de
blad).
Motorschip te Breskens tijdens den storm
losgeslagen, waarbij de schipper verdronk.
((3de blad).
HET JAPANSCHE ANTWOORD AAN DE
MOGENDHEDEN.
TOKIO, 17 Jan. (A.N.P.). Domei
meent te weten, dat het antwoord van Ja
pan op de nota's van Groot-Brittannië en
de Vereenigde Staten in hoofdzaak de
volgende punten zal bevatten:
1. Japan weigert de kwesties van het
Verre Oosten voor een internationale con
ferentie te brengen.
2. Japan is bereid in directe onderhan
delingen te treden met de belanghebben
de mogendheden, op voorwaarde, dgt zij
het beginsel aanvaarden van een volko
men bevrijding der Oostersche rassen dooi
de afschaffing van het semi-kolonialc sta
tuut in China en de toekenning aan alle
personen van Oostersch ras van de vrij
heid te wonen en zich te verplaatsen, een
volledige vrijheid van handel ter wereld
door de liquidatie van de bestaande oeco-
nomische blokken en de opheffing van
douanegrenzen, van een gepaste verdee
ling der hulpbronnen door een vrije toe
lating tot de grondstoffen en de voor de
landsverdediging noodige producten.
Het artikel besluit: Indien deze voor
stellen worden aanvaard, zullen de oorza
ken. voor de onzekerheid en bezorgdheid
van Engeland en de vereenigde Staten,
d.w.z. de door de oeconomische verbinding
tusschen Japan en China aan hun activi
teit opgelegde beperkingen, ophouden te
bestaan.
HET ANTWERPSCHE STADION ZWAAR
BESCHADIGD.
ANTWERPEN, 17 Januari (A.N.P.). In
den nacht van Maandag op Dinsdag is
tengevolge, van den zwaren storm meer
dan de helft van het dak der kleine tri
bune op het Antwerpstadion, waar 19
Maart a.s. de ontmoeting België-Nederland
zal worden gespeeld, weggeslagen. Vele
platen zijn honderden meters van de tri
bune af terechtgekomen. De achter het
hoofdveld gelegen oefenterreinen zijn
zwaar beschadigd: sommige platen zitten
een meter diep in den grond. Gelukkig is
het hoofdveld geheel gespaard gebleven.
Hedenmorgen is onmiddellijk een aan
vang gemaakt de schade te herstellen. Het
is zeker, dat deze werkzaamheden voor
half Maart beëindigd zullen zijn.
Het Katholiek Ccmilé van
Actie „Voer Gcd"
schrijft ens
Kêll.cEiel: van c!e deed
Indien alle kalkcliekcn, of
zelfs maar het mecrer.deel
der katholieken werkelijk
katholiek hardelc'en, zcuc'en
spoedig alle niel-ketholieken
ka'.holick werden.
Kardinaal Faulhaber.
